The quest to understand consciousness | Antonio Damasio

Μετάφραση: Christina Roumba Επιμέλεια: Spyros Petrounakos

I'm here to talk about

Βρίσκομαι εδώ για να μιλήσω

the wonder and the mystery

για το θαύμα και το μυστήριο

of conscious minds.

του συνειδητού νου.

The wonder is about the fact

Το θαύμα αφορά στο γεγονός ότι

that we all woke up this morning

όλοι ξυπνήσαμε το πρωί

and we had with it

και είχαμε

the amazing return of our conscious mind.

την εκπληκτική επιστροφή του συνειδητού νου.

We recovered minds with a complete sense of self

Ανακτούμε το μυαλό μας με πλήρη αίσθηση του εαυτού

and a complete sense of our own existence,

και με πλήρη αίσθηση της ύπαρξής μας,

yet we hardly ever pause to consider this wonder.

κι όμως σχεδόν ποτέ δεν καθόμαστε να σκεφτούμε αυτό το θαύμα.

We should, in fact,

Και όμως, θα'πρεπε

because without having this possibility of conscious minds,

επειδή χωρίς τη δυνατότητα του συνειδητού νου

we would have no knowledge whatsoever

δεν θα είχαμε καμία απολύτως γνώση

about our humanity;

της ανθρωπινότητάς μας

we would have no knowledge whatsoever about the world.

δεν θα είχαμε καμία απολύτως γνώση για τον κόσμο.

We would have no pains, but also no joys.

Δεν θα είχαμε κανένα πόνο αλλά και καμία χαρά.

We would have no access to love

Δεν θα είχαμε καμιά πρόσβαση στην αγάπη

or to the ability to create.

ή στην ικανότητα να δημιουργούμε.

And of course, Scott Fitzgerald said famously

Βέβαια, ο Σκοτ Φιτζέραλντ είπε το περίφημο

that "he who invented consciousness

«όποιος εφηύρε τη συνείδηση

would have a lot to be blamed for."

θα κατηγορηθεί για πολλά».

But he also forgot

Ξέχασε όμως

that without consciousness,

πως χωρίς τη συνείδηση

he would have no access to true happiness

δεν θα είχε καμία πρόσβαση στην αληθινή ευτυχία

and even the possibility of transcendence.

ούτε και στη δυνατότητα της υπέρβασης.

So much for the wonder, now for the mystery.

Αρκετά όμως για το θαύμα, τώρα για το μυστήριο.

This is a mystery

Πρόκειται για ένα μυστήριο

that has really been extremely hard to elucidate.

που υπήρξε εξαιρετικά δύσκολο να εξιχνιαστεί.

All the way back into early philosophy

Από τον καιρό των αρχαίων φιλοσόφων

and certainly throughout the history of neuroscience,

και βεβαίως καθ’ όλη την ιστορία των νευροεπιστημών,

this has been one mystery

αυτό ήταν ένα μυστήριο

that has always resisted elucidation,

που πάντα αντιστεκόταν

has got major controversies.

και έχει εγείρει μεγάλες διαφωνίες.

And there are actually many people

Για την ακρίβεια υπάρχουν πολλοί

that think we should not even touch it;

που πιστεύουν ότι δεν θα 'πρεπε καν να το αγγίζουμε.

we should just leave it alone, it's not to be solved.

Ότι πρέπει απλά να το αφήσουμε ήσυχο, ότι δεν πρόκειται να λυθεί.

I don't believe that,

Δεν το πιστεύω αυτό,

and I think the situation is changing.

και νομίζω ότι η κατάσταση αλλάζει.

It would be ridiculous to claim

Θα ήταν γελοίο να υποστηρίξουμε

that we know how we make consciousness

ότι γνωρίζουμε πως διαμορφώνεται η συνείδηση

in our brains,

στους εγκεφάλους μας,

but we certainly can begin

όμως σίγουρα μπορούμε να ξεκινήσουμε

to approach the question,

να προσεγγίζουμε αυτό το ερώτημα

and we can begin to see the shape of a solution.

και ν' αρχίσουμε να βλέπουμε τη μορφή μίας απάντησης.

And one more wonder to celebrate

Ένα ακόμα από τα θαύματα

is the fact that we have imaging technologies

είναι ότι τώρα διαθέτουμε τεχνικές απεικόνισης

that now allow us to go inside the human brain

που μας επιτρέπουν να εισέλθουμε στον ανθρώπινο εγκέφαλο

and be able to do, for example,

και να μπορούμε να κάνουμε, για παράδειγμα,

what you're seeing right now.

αυτό που βλέπετε.

These are images that come from Hanna Damasio's lab,

Αυτές οι εικόνες είναι από το εργαστήριο της Χάνα Νταμάσιο

and which show you, in a living brain,

που δείχνουν μέσα στον εν ζωή εγκέφαλο,

the reconstruction of that brain.

την ανασυγκρότηση του εγκεφάλου.

And this is a person who is alive.

Και αυτός είναι ένας ζωντανός άνθρωπος.

This is not a person

Δεν είναι ένας άνθρωπος

that is being studied at autopsy.

που μελετάται στη νεκροψία.

And even more --

Και ακόμα περισσότερο --

and this is something that one can be really amazed about --

κάτι που μπορεί πραγματικά να σας εκπλήξει --

is what I'm going to show you next,

είναι το επόμενο που θα σας δείξω,

which is going underneath the surface of the brain

με το οποίο θα πάμε κάτω από την επιφάνεια του εγκεφάλου

and actually looking in the living brain

όπου πραγματικά θα δούμε μέσα στον εν ζωή εγκέφαλο

at real connections, real pathways.

τις πραγματικές συνδέσεις, τις πραγματικές οδούς.

So all of those colored lines

Οπότε, όλες αυτές οι χρωματιστές γραμμές

correspond to bunches of axons,

αντιστοιχούν σε δέσμες αξόνων

the fibers that join cell bodies

είναι οι ίνες που συνδέουν το σώμα των κυττάρων

to synapses.

με τις συνάψεις.

And I'm sorry to disappoint you, they don't come in color.

Και λυπάμαι που θα σας απογοητεύσω αλλά δεν βγαίνουν σε χρώματα.

But at any rate, they are there.

Όπως και να'χει όμως, είναι εκεί.

The colors are codes for the direction,

Τα χρώματα είναι κώδικες της κατεύθυνσης,

from whether it is back to front

αν αυτή είναι από πίσω προς τα μπρος

or vice versa.

ή το ανάποδο.

At any rate, what is consciousness?

Εν πάση περιπτώσει, τι είναι η συνείδηση;

What is a conscious mind?

Τι είναι ο συνειδητός νους;

And we could take a very simple view

Θα μπορούσαμε απλά να πούμε

and say, well, it is that which we lose

πως είναι αυτό που χάνουμε

when we fall into deep sleep without dreams,

όταν πέφτουμε σε βαθύ ύπνο χωρίς όνειρα

or when we go under anesthesia,

ή όταν βρισκόμαστε υπό αναισθησία,

and it is what we regain

και είναι αυτό που ανακτούμε

when we recover from sleep

όταν ξυπνάμε από τον ύπνο

or from anesthesia.

ή από την αναισθησία.

But what is exactly that stuff that we lose under anesthesia,

Όμως τι ακριβώς είναι αυτό που χάνουμε όταν βρισκόμαστε υπό αναισθησία

or when we are in deep, dreamless sleep?

ή σε βαθύ ύπνο, χωρίς όνειρα;

Well first of all,

Πρώτα απ’ όλα,

it is a mind,

είναι το μυαλό,

which is a flow of mental images.

που είναι μία ροή νοητικών εικόνων.

And of course consider images

Και φυσικά σκεφτείτε τις εικόνες

that can be sensory patterns,

μπορεί να είναι αισθητηριακές διατάξεις,

visual, such as you're having right now

οπτικές, σαν αυτές που έχετε αυτήν τη στιγμή

in relation to the stage and me,

σε σχέση με τη σκηνή και εμένα,

or auditory images,

ή ακουστικές εικόνες,

as you are having now in relation to my words.

σαν αυτές που έχετε τώρα σε σχέση με το λόγο μου.

That flow of mental images

Αυτή η ροή νοητικών εικόνων

is mind.

είναι ο νους.

But there is something else

Υπάρχει όμως και κάτι άλλο

that we are all experiencing in this room.

που βιώνουμε όλοι σ’ αυτό το δωμάτιο.

We are not passive exhibitors

Δεν είμαστε παθητικοί εκθέτες

of visual or auditory

οπτικών ή ακουστικών

or tactile images.

ή απτικών εικόνων.

We have selves.

Έχουμε εαυτούς.

We have a Me

Έχουμε ένα Εγώ

that is automatically present

που είναι αυτομάτως παρών

in our minds right now.

στο μυαλό μας αυτή τη στιγμή.

We own our minds.

Είμαστε κύριοι του μυαλού μας.

And we have a sense that it's everyone of us

Και έχουμε την αίσθηση πως όλοι

that is experiencing this --

το βιώνουμε αυτό --

not the person who is sitting next to you.

και όχι ο διπλανός μας.

So in order to have a conscious mind,

Προκειμένου λοιπόν να υπάρξει συνειδητός νους,

you have a self within the conscious mind.

έχετε έναν εαυτό μέσα στο συνειδητό νου.

So a conscious mind is a mind with a self in it.

Άρα, ο συνειδητός νους είναι ένας νους με έναν εαυτό μέσα του.

The self introduces the subjective perspective in the mind,

Ο εαυτός εισάγει την υποκειμενική οπτική στο μυαλό

and we are only fully conscious

και έχουμε πλήρη συνείδηση μόνο όταν

when self comes to mind.

όταν ο εαυτός εμφανίζεται στον νου.

So what we need to know to even address this mystery

Επομένως, αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε για να προσεγγίσουμε αυτό το μυστήριο

is, number one, how are minds are put together in the brain,

είναι, πρώτον, πώς συγκροτείται ο νους μέσα στον εγκέφαλο

and, number two, how selves are constructed.

και, δεύτερον, πώς δομείται ο εαυτός.

Now the first part, the first problem,

Τώρα το πρώτο μέρος, το πρώτο ερώτημα,

is relatively easy -- it's not easy at all --

είναι σχετικά εύκολο -- δεν είναι καθόλου εύκολο --

but it is something that has been approached gradually in neuroscience.

αλλά είναι κάτι που σταδιακά προσεγγίζουν οι νευροεπιστήμες.

And it's quite clear that, in order to make minds,

Είναι ξεκάθαρο ότι προκειμένου να διαμορφωθεί ο νους

we need to construct neural maps.

πρέπει να δομήσουμε νευρωνικούς χάρτες.

So imagine a grid, like the one I'm showing you right now,

Έτσι, φανταστείτε ένα πλέγμα, σαν αυτό που σας δείχνω,

and now imagine, within that grid,

και φανταστείτε μέσα στο πλέγμα,

that two-dimensional sheet,

σ’ αυτή τη δισδιάστατη επιφάνεια,

imagine neurons.

φανταστείτε νευρώνες.

And picture, if you will,

Και φανταστείτε, αν θέλετε

a billboard, a digital billboard,

έναν πίνακα, έναν ηλεκτρονικό πίνακα,

where you have elements

όπου έχετε στοιχεία

that can be either lit or not.

τα οποία μπορούν να είναι είτε φωτισμένα είτε σβηστά.

And depending on how you create the pattern

Και ανάλογα με το πως θα διαμορφώσετε τον πίνακα

of lighting or not lighting,

των φωτισμένων ή μη-φωτισμένων,

the digital elements,

ψηφιακών στοιχείων,

or, for that matter, the neurons in the sheet,

ή εν προκειμένω το πλέγμα των νευρώνων,

you're going to be able to construct a map.

θα έχετε φτιάξει έναν χάρτη.

This, of course, is a visual map that I'm showing you,

Φυσικά, αυτό που σας δείχνω είναι ένας οπτικός χάρτης

but this applies to any kind of map --

αλλά το ίδιο ισχύει για κάθε είδος χάρτη --

auditory, for example, in relation to sound frequencies,

ακουστικό, για παράδειγμα, σε σχέση με τις ακουστικές συχνότητες,

or to the maps that we construct with our skin

ή χάρτες που δομούμε με το δέρμα μας

in relation to an object that we palpate.

σε σχέση με ένα αντικείμενο που ψηλαφούμε.

Now to bring home the point

Τώρα, για να γίνει ξεκάθαρο

of how close it is --

πόσο κοντά είναι --

the relationship between the grid of neurons

η σχέση μεταξύ του πλέγματος των νευρώνων

and the topographical arrangement

και της τοπογραφικής διαρρύθμισης

of the activity of the neurons

της δραστηριότητας των νευρώνων

and our mental experience --

και της νοητικής μας εμπειρίας --

I'm going to tell you a personal story.

θα σας πω μια προσωπική ιστορία.

So if I cover my left eye --

Αν καλύψω το αριστερό μου μάτι --

I'm talking about me personally, not all of you --

μιλάω για εμένα προσωπικά, όχι για όλους --

if I cover my left eye,

αν καλύψω το αριστερό μου μάτι,

I look at the grid -- pretty much like the one I'm showing you.

βλέπω το πλέγμα -- σχεδόν ίδιο μ' αυτό που σας δείχνω.

Everything is nice and fine and perpendicular.

Όλα είναι καλά, σωστά και κάθετα.

But sometime ago, I discovered

Όμως πριν λίγο καιρό ανακάλυψα

that if I cover my left eye,

πως αν καλύψω το αριστερό μου μάτι

instead what I get is this.

βλέπω αυτό.

I look at the grid and I see a warping

Βλέπω το πλέγμα και παρατηρώ μία στρέβλωση

at the edge of my central-left field.

στην άκρη του κέντρο-αριστερού οπτικού μου πεδίου.

Very odd -- I've analyzed this for a while.

Πολύ περίεργο -- το ανέλυσα αυτό για λίγο.

But sometime ago,

Όμως πριν λίγο καιρό,

through the help of an opthamologist colleague of mine,

με την βοήθεια ενός οφθαλμολόγου συναδέλφου μου,

Carmen Puliafito,

του Κάρμεν Πουλιαφίτο,

who developed a laser scanner of the retina,

ο οποίος ανέπτυξε ένα λέιζερ σκάνερ για τον αμφιβληστροειδή χιτώνα,

I found out the the following.

ανακάλυψα το ακόλουθο.

If I scan my retina

Αν σκανάρω τον αμφιβληστροειδή μου

through the horizontal plane that you see there in the little corner,

σε οριζόντιο επίπεδο, αυτό που βλέπετε στη γωνία,

what I get is the following.

το αποτέλεσμα είναι το ακόλουθο.

On the right side, my retina is perfectly symmetrical.

Στη δεξιά πλευρά, ο αμφιβληστροειδής μου είναι απόλυτα συμμετρικός.

You see the going down towards the fovea

Βλέπετε και την κλίση προς το κεντρικό βοθρίο

where the optic nerve begins.

απ’ όπου ξεκινά το οπτικό νεύρο.

But on my left retina there is a bump,

Όμως στον αριστερό μου αμφιβληστροειδή υπάρχει ένα φούσκωμα

which is marked there by the red arrow.

στο σημείο που δείχνει το κόκκινο βέλος.

And it corresponds to a little cyst

Αυτό αντιστοιχεί σε μία μικρή κύστη

that is located below.

που βρίσκεται από κάτω.

And that is exactly what causes

Και αυτό ακριβώς είναι που προκαλεί

the warping of my visual image.

τη στρέβλωση της οπτικής μου εικόνας.

So just think of this:

Σκεφτείτε το:

you have a grid of neurons,

έχετε ένα πλέγμα νευρώνων,

and now you have a plane mechanical change

και τώρα, μία απλή μηχανική αλλαγή

in the position of the grid,

στη θέση του δικτύου,

and you get a warping of your mental experience.

προκαλεί μία στρέβλωση της νοητικής εμπειρίας.

So this is how close

Τόσο κοντά λοιπόν είναι

your mental experience

η νοητική σας εμπειρία

and the activity of the neurons in the retina,

με τη δραστηριότητα των νευρώνων στον αμφιβληστροειδή χιτώνα,

which is a part of the brain located in the eyeball,

ο οποίος είναι μέρος του εγκεφάλου τοποθετημένος στο βολβό του ματιού,

or, for that matter, a sheet of visual cortex.

ή σε σχέση με το θέμα μας, με ένα κομμάτι του οπτικού φλοιού.

So from the retina

Άρα από τον αμφιβληστροειδή χιτώνα

you go onto visual cortex.

καταλήγουμε στον οπτικό φλοιό.

And of course, the brain adds on

Και φυσικά, ο εγκέφαλος προσθέτει

a lot of information

πολλές πληροφορίες

to what is going on

για το τι συμβαίνει

in the signals that come from the retina.

στα σήματα που έρχονται από τον αμφιβληστροειδή.

And in that image there,

Σ ’αυτήν εδώ την εικόνα,

you see a variety of islands

βλέπετε διάφορες νησίδες

of what I call image-making regions in the brain.

τις οποίες εγώ αποκαλώ εικονοπλαστικές περιοχές του εγκεφάλου.

You have the green for example,

Για παράδειγμα, έχουμε το πράσινο

that corresponds to tactile information,

που αντιστοιχεί στις απτικές πληροφορίες

or the blue that corresponds to auditory information.

ή το μπλε που αντιστοιχεί στις ακουστικές πληροφορίες.

And something else that happens

Ακόμα κάτι το οποίο γίνεται

is that those image-making regions

είναι ότι αυτές οι περιοχές εικονοπλάστες,

where you have the plotting

όπου κατασκευάζονται

of all these neural maps,

όλοι οι νευρωνικοί χάρτες,

can then provide signals

μπορούν να στέλνουν σήματα

to this ocean of purple that you see around,

στο μωβ ωκεανό που βλέπετε γύρω-γύρω,

which is the association cortex,

που είναι ο συνειρμικός φλοιός,

where you can make records of what went on

όπου καταγράφεται ότι συμβαίνει

in those islands of image-making.

σ' αυτές τις νησίδες-εικονοπλάστες.

And the great beauty

Το εντυπωσιακό είναι ότι

is that you can then go from memory,

στη συνέχεια μπορείτε από τη μνήμη

out of those association cortices,

να προχωρήσετε πέρα από το συνειρμικό φλοιό

and produce back images

και να φτιάξετε πάλι εικόνες

in the very same regions that have perception.

στις ίδιες περιοχές που έχετε την αντίληψη.

So think about how wonderfully convenient and lazy

Επομένως, σκεφτείτε πόσο καλά βολεμένος και τεμπέλης

the brain is.

είναι ο εγκέφαλος.

So it provides certain areas

Παρέχει συγκεκριμένες περιοχές

for perception and image-making.

για την αντίληψη και την παραγωγή εικόνων.

And those are exactly the same

Και αυτές είναι ακριβώς ίδιες

that are going to be used for image-making

μ' αυτές που θα χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή εικόνων

when we recall information.

όταν ανακαλούμε πληροφορίες.

So far the mystery of the conscious mind

Μέχρι στιγμής το μυστήριο του συνειδητού νου

is diminishing a little bit

αποκαλύπτεται κάπως

because we have a general sense

επειδή έχουμε μια γενική ιδέα

of how we make these images.

για το πώς δημιουργούμε αυτές τις εικόνες.

But what about the self?

Όμως τι γίνεται με τον εαυτό;

The self is really the elusive problem.

Ο εαυτός είναι το πραγματικά άπιαστο πρόβλημα.

And for a long time,

Για πολύ καιρό,

people did not even want to touch it,

ο κόσμος δεν ήθελε καν να το αγγίξει,

because they'd say,

επειδή υποστήριζαν,

"How can you have this reference point, this stability,

«Πως γίνεται να έχεις αυτό το σημείο αναφοράς, αυτή τη σταθερότητα

that is required to maintain

που απαιτείται για να διατηρηθεί

the continuity of selves day after day?"

η συνέχεια του εαυτού κάθε μέρα;»

And I thought about a solution to this problem.

Έτσι σκέφτηκα μια λύση γι’ αυτό το πρόβλημα,

It's the following.

είναι η εξής.

We generate brain maps

Δημιουργούμε εγκεφαλικούς χάρτες

of the body's interior

του εσωτερικού τού σώματός μας

and use them as the reference for all other maps.

και τους χρησιμοποιούμε ως αναφορά για τους υπόλοιπους χάρτες.

So let me tell you just a little bit about how I came to this.

Επιτρέψτε μου να σας εξηγήσω πως κατέληξα σ’ αυτό.

I came to this because,

Κατέληξα σ’ αυτό επειδή,

if you're going to have a reference that we know as self --

αν έχουμε ένα σημείο αναφοράς που γνωρίζουμε ως εαυτό --

the Me, the I

το Εγώ, το εγώ είμαι

in our own processing --

στην αντίληψή μας --

we need to have something that is stable,

χρειαζόμαστε κάτι σταθερό,

something that does not deviate much

κάτι που δεν αλλάζει πολύ

from day to day.

από μέρα σε μέρα.

Well it so happens that we have a singular body.

Και όντως συμβαίνει να έχουμε μόνο ένα σώμα.

We have one body, not two, not three.

Ένα σώμα, ούτε δύο ούτε τρία.

And so that is a beginning.

Κι αυτό είναι μια αρχή.

There is just one reference point, which is the body.

Υπάρχει μόνο ένα σημείο αναφοράς και αυτό είναι το σώμα.

But then, of course, the body has many parts,

Φυσικά, το σώμα έχει διάφορα μέλη

and things grow at different rates,

και τα μέλη του αναπτύσσονται με διαφορετικούς ρυθμούς,

and they have different sizes and different people;

έχουν διαφορετικά μεγέθη και είναι διαφορετικά σε κάθε άνθρωπο.

however, not so with the interior.

Δε συμβαίνει όμως το ίδιο με το εσωτερικό μας.

The things that have to do

Ό,τι σχετίζεται μ’ αυτό

with what is known as our internal milieu --

που είναι γνωστό ως το εσωτερικό μας περιβάλλον --

for example, the whole management

για παράδειγμα, η όλη ρύθμιση

of the chemistries within our body

της χημείας του σώματός μας

are, in fact, extremely maintained

είναι, για την ακρίβεια, απόλυτα σταθερή

day after day

μέρα με τη μέρα

for one very good reason.

για έναν πολύ καλό λόγο.

If you deviate too much

Αν αποκλίνεις πάρα πολύ

in the parameters

από τις παραμέτρους

that are close to the midline

που είναι κοντά στην μέση τιμή

of that life-permitting survival range,

του ορίου επιβίωσης,

you go into disease or death.

θα αρρωστήσεις ή θα πεθάνεις.

So we have an in-built system

Έχουμε δηλαδή ένα εσωτερικό σύστημα,

within our own lives

στη ζωή μας,

that ensures some kind of continuity.

που μας εξασφαλίζει ένα είδος συνέχειας.

I like to call it an almost infinite sameness from day to day.

Μ’ αρέσει να το περιγράφω ως την αχανή ομοιότητα της μίας μέρας με την άλλη.

Because if you don't have that sameness, physiologically,

Επειδή αν, από άποψη φυσιολογίας, λείπει αυτή η ομοιότητα,

you're going to be sick or you're going to die.

είτε θα αρρωστήσεις είτε θα πεθάνεις.

So that's one more element for this continuity.

Να λοιπόν ακόμα ένα στοιχείο γι’ αυτή τη συνέχεια.

And the final thing

To τελευταίο σημείο

is that there is a very tight coupling

είναι ότι υπάρχει ένας πολύ στενός δεσμός

between the regulation of our body within the brain

μεταξύ της ρύθμισης του σώματος από τον εγκέφαλο

and the body itself,

και του ίδιου το σώματος,

unlike any other coupling.

που δε μοιάζει με κανέναν άλλο δεσμό.

So for example, I'm making images of you,

Έτσι για παράδειγμα, φτιάχνω εικόνες από εσάς,

but there's no physiological bond

αλλά δεν υπάρχει κανένας σύνδεσμος φυσιολογίας

between the images I have of you as an audience

μεταξύ των εικόνων που έχω για εσάς ως κοινό

and my brain.

και του εγκεφάλου μου.

However, there is a close, permanently maintained bond

Ωστόσο, υπάρχει ένας στενός, άρρηκτος δεσμός

between the body regulating parts of my brain

μεταξύ των περιοχών του εγκεφάλου μου που ρυθμίζουν το σώμα

and my own body.

και του ίδιου του σώματός μου.

So here's how it looks. Look at the region there.

Ορίστε μία εικόνα γι’ αυτό. Κοιτάξτε την περιοχή εδώ.

There is the brain stem in between the cerebral cortex

Το εγκεφαλικό στέλεχος βρίσκεται μεταξύ του εγκεφαλικού φλοιού

and the spinal cord.

και της σπονδυλικής στήλης.

And it is within that region

Μέσα στην περιοχή

that I'm going to highlight now

που θα σας δείξω τώρα

that we have this housing

βρίσκονται όλοι

of all the life-regulation devices

οι ζωτικοί μηχανισμοί που ρυθμίζουν

of the body.

το σώμα.

This is so specific that, for example,

Είναι τόσο συγκεκριμένη που αν για παράδειγμα,

if you look at the part that is covered in red

δείτε το κόκκινο κομμάτι

in the upper part of the brain stem,

στο πάνω μέρος του εγκεφαλικού στελέχους,

if you damage that as a result of a stroke, for example,

αν αυτό καταστραφεί μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο,

what you get is coma

το αποτέλεσμα είναι το κώμα

or vegetative state,

ή την κατάσταση φυτού.

which is a state, of course,

που συνιστά κατάσταση, φυσικά,

in which your mind disappears,

κατά την οποία ο νους εξαφανίζεται,

your consciousness disappears.

η συνείδηση εξαφανίζεται.

What happens then actually

Στην πραγματικότητα αυτό που συμβαίνει

is that you lose the grounding of the self,

είναι ότι χάνεις τα θεμέλια του εαυτού,

you have no longer access to any feeling of your own existence,

δεν έχεις πλέον αίσθηση της ίδιας σου της ύπαρξης.

and, in fact, there can be images going on,

Για την ακρίβεια, μπορεί να υπάρχουν εικόνες,

being formed in the cerebral cortex,

να δημιουργούνται μέσα στον εγκεφαλικό φλοιό,

except you don't know they're there.

εν τούτοις δεν γνωρίζεις ότι βρίσκονται εκεί.

You have, in effect, lost consciousness

Ουσιαστικά, έχουμε απώλεια συνείδησης

when you have damage to that red section of the brain stem.

όταν καταστραφεί η κόκκινη περιοχή του εγκεφαλικού στελέχους.

But if you consider the green part of the brain stem,

Αν λάβουμε όμως υπόψη την πράσινη περιοχή του εγκεφαλικού στελέχους,

nothing like that happens.

δεν συμβαίνει τίποτα τέτοιο.

It is that specific.

Τόσο εξειδικευμένη είναι.

So in that green component of the brain stem,

Αν το πράσινο σημείο του εγκεφαλικού στελέχους

if you damage it, and often it happens,

πάθει κάποια κάκωση, που συμβαίνει συχνά,

what you get is complete paralysis,

το αποτέλεσμα είναι η πλήρης παράλυση

but your conscious mind is maintained.

αλλά με τη διατήρηση της συνείδησης.

You feel, you know, you have a fully conscious mind

Αισθάνεσαι, γνωρίζεις, έχεις πλήρη συνείδηση

that you can report very indirectly.

και μπορείς να το δείχνεις με ιδιαίτερα έμμεσους τρόπους.

This is a horrific condition. You don't want to see it.

Είναι μια τρομακτική κατάσταση. Δεν θα θέλατε να τη δείτε.

And people are, in fact, imprisoned

Οι άνθρωποι, ουσιαστικά, είναι φυλακισμένοι

within their own bodies,

μέσα στο ίδιο τους το σώμα

but they do have a mind.

παρόλα αυτά έχουν συνείδηση.

There was a very interesting film,

Υπάρχει μία πολύ ενδιαφέρουσα ταινία,

one of the rare good films done

μία από τις σπάνια καλές ταινίες

about a situation like this,

για τέτοιες καταστάσεις,

by Julian Schnabel some years ago

από τον Τζούλιαν Σνάμπελ πριν από μερικά χρόνια

about a patient that was in that condition.

και ήταν για κάποιον ασθενή που βρισκόταν σε αυτή την κατάσταση.

So now I'm going to show you a picture.

Τώρα, θα σας δείξω μία εικόνα.

I promise not to say anything about this,

Υπόσχομαι να μην πω τίποτα γι’ αυτό,

except this is to frighten you.

το κάνω απλά για να σας τρομάξω.

It's just to tell you

Θα σας πως απλώς ότι

that in that red section of the brain stem,

στην κόκκινη περιοχή του εγκεφαλικού στελέχους

there are, to make it simple,

υπάρχουν, για να το πω απλά,

all those little squares that correspond to modules

όλα αυτά τα μικρά τετράγωνα που αντιστοιχούν σε περιοχές

that actually make brain maps

οι οποίες δημιουργούν εγκεφαλικούς χάρτες

of different aspects of our interior,

διαφορετικών πτυχών του εσωτερικού μας,

different aspects of our body.

διαφορετικών πτυχών του σώματός μας.

They are exquisitely topographic

Είναι εξαιρετικά τοπογραφικοί

and they are exquisitely interconnected

και τέλεια διασυνδεδεμένοι

in a recursive pattern.

σε ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο.

And it is out of this and out of this tight coupling

Και είναι μέσα από αυτό και μέσα από το στενό δεσμό

between the brain stem and the body

μεταξύ του εγκεφαλικού στελέχους και του σώματος

that I believe -- and I could be wrong,

που πιστεύω -- θα μπορούσα να είμαι και λάθος,

but I don't think I am --

αλλά δεν νομίζω πως είμαι --

that you generate this mapping of the body

ότι δημιουργείται η χαρτογράφηση του σώματος

that provides the grounding for the self

η οποία θέτει τα θεμέλια του εαυτού

and that comes in the form of feelings --

και εκδηλώνεται με τη μορφή συναισθημάτων --

primordial feelings, by the way.

αρχέγονων συναισθημάτων.

So what is the picture that we get here?

Άρα λοιπόν τι εικόνα σχηματίζουμε εδώ;

Look at "cerebral cortex," look at "brain stem,"

Κοιτάξτε τον «εγκεφαλικό φλοιό», το «εγκεφαλικό στέλεχος»,

look at "body,"

το «σώμα» ,

and you get the picture of the interconnectivity

και θα σχηματίσετε την εικόνα της διασύνδεσης

in which you have the brain stem providing the grounding for the self

όπου το εγκεφαλικό στέλεχος θέτει τα θεμέλια του εαυτού

in a very tight interconnection with the body.

σε πολύ στενή διασύνδεση με το σώμα.

And you have the cerebral cortex

Και έχουμε τον εγκεφαλικό φλοιό

providing the great spectacle of our minds

που είναι η μεγάλη σκηνή του μυαλού μας

with the profusion of images

με άφθονες εικόνες,

that are, in fact, the contents of our minds

που στην ουσία είναι τα περιεχόμενα του νου,

and that we normally pay most attention to,

στις οποίες συνήθως δίνουμε τη μεγαλύτερη προσοχή,

as we should, because that's really

όπως θα ‘πρεπε αφού, πραγματικά,

the film that is rolling in our minds.

είναι η ταινία που κυλά στο μυαλό μας.

But look at the arrows.

Κοιτάξτε όμως και τα τόξα.

They're not there for looks.

Δεν είναι εκεί απλά για να φαίνονται.

They're there because there's this very close interaction.

Βρίσκονται εκεί επειδή υπάρχει αυτή η πολύ στενή αλληλεπίδραση.

You cannot have a conscious mind

Δεν μπορείς να έχεις συνειδητό νου

if you don't have the interaction

αν δεν υπάρχει η αλληλεπίδραση

between cerebral cortex and brain stem.

μεταξύ του εγκεφαλικού φλοιού και του στελέχους του εγκεφάλου.

You cannot have a conscious mind

Δεν μπορείς να έχεις συνειδητό νου

if you don't have the interaction

αν δεν υπάρχει η αλληλεπίδραση

between the brain stem and the body.

μεταξύ του εγκεφαλικού στελέχους και του σώματος.

Another thing that is interesting

Κάτι άλλο που παρουσιάζει ενδιαφέρον

is that the brain stem that we have

είναι ότι μοιραζόμαστε το εγκεφαλικό στέλεχος

is shared with a variety of other species.

με πολλά άλλα είδη.

So throughout vertebrates,

Σε όλα τα σπονδυλωτά,

the design of the brain stem is very similar to ours,

η δομή του εγκεφαλικού στελέχους μοιάζει πολύ με τη δική μας,

which is one of the reasons why I think

αυτός είναι και ένας από τους λόγους που πιστεύω

those other species have conscious minds like we do.

ότι αυτά τα είδη έχουν συνειδητό νου όπως εμείς.

Except that they're not as rich as ours,

Αλλά δεν είναι τόσο εμπλουτισμένος όσο ο δικός μας

because they don't have a cerebral cortex like we do.

επειδή δεν έχουν εγκεφαλικό φλοιό όπως εμεις.

That's where the difference is.

Εκεί έγκειται η διαφορά.

And I strongly disagree with the idea

Και διαφωνώ κάθετα με την ιδέα

that consciousness should be considered

ότι η συνείδηση θα πρέπει να θεωρείται

as the great product of the cerebral cortex.

το μείζον προϊόν του εγκεφαλικού φλοιού.

Only the wealth of our minds is,

Ο πλούτος του μυαλού μας είναι

not the very fact that we have a self

όχι τόσο το γεγονός ότι έχουμε τον εαυτό,

that we can refer

ότι μπορούμε να αναφερόμαστε

to our own existence,

στην ύπαρξη μας

and that we have any sense of person.

και ότι έχουμε την αίσθηση εαυτού.

Now there are three levels of self to consider --

Υπάρχουν τρία επίπεδα του εαυτού για να λάβουμε υπόψη μας --

the proto, the core and the autobiographical.

το πρωτογενές, ο πυρήνας και το αυτοβιογραφικό.

The first two are shared

Τα πρώτα δύο τα μοιραζόμαστε

with many, many other species,

με πάρα πολλά είδη,

and they are really coming out

και ελέγχονται

largely of the brain stem

από το στέλεχος του εγκεφάλου

and whatever there is of cortex in those species.

και απ’ ότι υπάρχει σε φλοιό σ’ αυτά τα είδη.

It's the autobiographical self

Είναι τον αυτοβιογραφικό εαυτό

which some species have, I think.

που πιστεύω πως μόνο ορισμένα είδη έχουν.

Cetaceans and primates have also

Τα κητοειδή και τα θηλαστικά έχουν

an autobiographical self to a certain degree.

αυτοβιογραφικό εαυτό σε κάποιο βαθμό.

And everybody's dogs at home

Και οι σκύλοι μας στο σπίτι

have an autobiographical self to a certain degree.

έχουν αυτοβιογραφικό εαυτό ως ένα βαθμό.

But the novelty is here.

Όμως εδώ έγκειται η καινοτομία.

The autobiographical self is built

Ο αυτοβιογραφικό εαυτός κτίζεται

on the basis of past memories

στη βάση παλιών αναμνήσεων

and memories of the plans that we have made;

και σε μνήμες σχεδίων και προθέσεων που είχαμε.

it's the lived past and the anticipated future.

Είναι το βιωμένο παρελθόν και το μέλλον στο οποίο προσβλέπουμε.

And the autobiographical self

Και ο αυτοβιογραφικός εαυτός

has prompted extended memory, reasoning,

υποκινεί τη μακροπρόθεσμη μνήμη, τη σκέψη,

imagination, creativity and language.

τη φαντασία, τη δημιουργικότητα και τη γλώσσα.

And out of that came the instruments of culture --

Μέσα απ’ αυτά προήλθαν τα εργαλεία του πολιτισμού --

religions, justice,

η θρησκεία, η δικαιοσύνη,

trade, the arts, science, technology.

το εμπόριο, οι τέχνες, η επιστήμη, η τεχνολογία.

And it is within that culture

Και είναι μέσα από τον πολιτισμό

that we really can get --

που μπορούμε να πάρουμε --

and this is the novelty --

και εδώ έγκειται η καινοτομία --

something that is not entirely set by our biology.

κάτι που δεν είναι απόλυτα καθορισμένο από τη βιολογία μας.

It is developed in the cultures.

Αναπτύχθηκε από τον πολιτισμό.

It developed in collectives of human beings.

Αναπτύχθηκε μέσα από σύνολα ανθρώπων.

And this is, of course, the culture

Και αυτό, φυσικά, είναι ο πολιτισμός

where we have developed something that I like to call

απ΄όπου αναπτύξαμε αυτό που μ’ αρέσει να αποκαλώ

socio-cultural regulation.

κοινωνιο-πολιτισμική προσαρμογή.

And finally, you could rightly ask,

Εν κατακλείδι, σωστά θα ρωτούσατε,

why care about this?

γιατί να μας νοιάζουν αυτά;

Why care if it is the brain stem or the cerebral cortex

Γιατί να μας απασχολεί αν είναι το εγκεφαλικό στέλεχος ή ο εγκεφαλικός φλοιός

and how this is made?

και πώς αυτά λειτουργούν;

Three reasons. First, curiosity.

Τρεις λόγοι. Πρώτον, η περιέργεια.

Primates are extremely curious --

Τα θηλαστικά είναι πολύ περίεργα όντα --

and humans most of all.

και οι άνθρωποι περισσότερο από όλα.

And if we are interested, for example,

Και αν, για παράδειγμα,

in the fact that anti-gravity

ενδιαφερόμαστε για το ότι η αντιβαρύτητα

is pulling galaxies away from the Earth,

απωθεί τους γαλαξίες μακριά από την Γη,

why should we not be interested in what is going on

τότε γιατί να μην ενδιαφερόμαστε για το τι συμβαίνει

inside of human beings?

μέσα στα ανθρώπινα όντα;

Second, understanding society and culture.

Δεύτερον, η κατανόηση της κοινωνίας και του πολιτισμού.

We should look

Πρέπει να δούμε

at how society and culture

πώς η κοινωνία και ο πολιτισμός

in this socio-cultural regulation

εξελίσσονται σ’ αυτήν

are a work in progress.

την κοινωνιο-πολιτισμική προσαρμογή.

And finally, medicine.

Και τέλος, η ιατρική.

Let's not forget that some of the worst diseases

Ας μην ξεχνάμε ότι ορισμένες από τις χειρότερες ασθένειες

of humankind

της ανθρωπότητας

are diseases such as depression,

είναι νοσήματα όπως η κατάθλιψη,

Alzheimer's disease, drug addiction.

το Αλσχάιμερ, η εξάρτηση από ουσίες.

Think of strokes that can devastate your mind

Σκεφτείτε τα εγκεφαλικά επεισόδια που μπορούν να καταστρέψουν το μυαλό μας

or render you unconscious.

ή τη συνείδησή μας.

You have no prayer

Δεν υπάρχει δυνατότητα

of treating those diseases effectively

αποτελεσματικής θεραπείας από αυτές τις νόσους,

and in a non-serendipitous way

χωρίς αυτή να είναι τυχαία,

if you do not know how this works.

αν δεν γνωρίζεις πως λειτουργεί όλο αυτό.

So that's a very good reason

Να λοιπόν ένας πολύ καλός λόγος,

beyond curiosity

πέρα από την περιέργεια

to justify what we're doing,

για να δικαιολογήσουμε αυτό που κάνουμε

and to justify having some interest in what is going on in our brains.

και για να δικαιολογήσουμε το ενδιαφέρον μας για το τι συμβαίνει μέσα στον εγκέφαλό μας.

Thank you for your attention.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.

(Applause)

(Χειροκρότημα)