John Hardy: My green school dream

John Hardy: Yeşil okul rüyam

Çeviri: Ömer Genal Gözden geçirme: osman oguz ahsen

I grew up

Ben Kanada'da küçük bir köyde

in a very small village in Canada,

yetiştim,

and I'm an undiagnosed

ve bir teşhisi konmamış

dyslexic.

bir dyslexic'im (okuma ve yazma zorluğu çeken insanlar için kullanılan bir terim).

I had a really hard time in school.

Okulda çok zor anlarım oldu.

In fact, my mother told me eventually

Aslında, annem en sonunda bana

that I was the little kid in the village

benim, okula giderken bütün yol boyunca ağlayan

who cried all the way to school.

küçük bir çocuk olduğumu söyledi.

I ran away.

Kaçtım.

I left when I was 25 years old to go to Bali,

Bali'ye gitmek için ayrıldığımda 25 yaşındaydım.

and there I met my incredible wife, Cynthia,

Ve orada mükemmel eşim Cynthia ile tanıştım,

and together, over 20 years,

ve birlikte 20 yıldan fazla,

we built an amazing jewelry business.

şaşırtıcı bir mücevher ticareti kurduk.

It was a fairy tale, and then we retired.

Bir peri masalı gibiydi, ve sonra emekli olduk.

Then she took me to see a film

Sonra o beni bir filmi izlemeye götürdü,

that I really didn't want to see.

ki benim aslında görmek istemediğim bir film.

It ruined my life --

Yaşamımı altüst etti.

(Laughter)

(Gülüşler)

"The Inconvenient Truth" and Mr. Gore.

"Uygunsuz Bir Gerçek" ve Bay Gore.

I have four kids,

Dört çocuğum var,

and even if part of what he says is true,

ve söylediklerinin parçası doğru olsa bile,

they're not going to have the life that I had.

Çocuklarımın benim sahip olmuş olduğum hayatı olmayacak.

And I decided at that moment

Ve o an karar verdim ki

that I would spend the rest of my life

ben yaşamımın geri kalanını

doing whatever I could

onların imkanlarının iyileştirmek için

to improve their possibilities.

elimden gelenleri yaparak harcamalıyım.

So here's the world,

Evet, burası dünya,

and here we are in Bali.

ve işte biz Balide'yiz.

It's a tiny, little island --

60 a 90 mil boyutlarında

60 miles by 90 miles.

minik, ufak bir ada.

It has an intact Hindu culture.

Bozulmamış bir Hint kültürüne sahip.

Cynthia and I were there.

Cynthia ve ben oradaydık.

We had had a wonderful life there,

Orada mükemmel bir hayatımız vardı,

and we decided to do something unusual.

ve olağandışı bir şey yapmaya karar verdik.

We decided to give back

Yöresel olarak

locally.

geri vermeye karar verdik.

And here it is: it's called the Green School.

Ve işte, adı Green School.

I know it doesn't look like a school,

Biliyorum bir okula benzemiyor.

but it is something we decided to do,

fakat yapmaya karar verdiğimiz birşey,

and it is extremely,

ve son derece

extremely green.

son derece yeşil.

The classrooms have no walls.

Sınıfların duvarı yok.

The teacher is writing on a bamboo blackboard.

Öğretmen bambu tahtasına yazıyor.

The desks are not square.

Masalar kare değil.

At Green School, the children are smiling --

Green School'da öğrenciler gülümsüyor,

an unusual thing for school, especially for me.

okul için tuhaf bir durum, özellikle bana göre.

And we practice holism.

Ve biz doğanın bütünlüğü inancı holizmi uyguladık.

And for me it's just the idea

Ve bana göre bu sadece bir fikir

that, if this little girl

ki eğer bu küçük kız

graduates as a whole person,

tam bir insan olarak mezun olursa

chances are

olasılıklar,

she'll demand a whole world --

o bütün bir dünya talep edecek,

a whole world --

üzeinde yaşanacak

to live on.

bütün bir dünya.

Our children spend 181 days

Çocuklarımız bir kutunun içinde okula gitmek için

going to school in a box.

181 günlerini harcıyorlar.

The people that built my school

Okulumu inşa eden insanlar aynı zamanda

also built the prison and the insane asylum

aynı malzemelerden

out of the same materials.

hastane ve deliler sığınağı da inşa ettiler,

So if this gentleman

Eğer bu beyefendi

had had a holistic education,

holistic bir eğitim almış olsa

would he be sitting there?

orada oturuyo olur muydu?

Would he have had more possibilities in his life?

Yaşamında daha fazla imkanlar olurmuydu?

The classrooms have natural light.

Sınıfların doğal ışığı var.

They're beautiful. They're bamboo.

Onlar güzel. Onlar bamboo.

The breeze passes through them.

Aralarından hafif bir rüzgar geçiyor.

And when the natural breeze isn't enough,

Ve doğal esinti yeterli olmadığı zaman,

the kids deploy bubbles,

çocuklar çarşafları yayıyorlar,

but not the kind of bubbles you know.

fakat sizin bildiğiniz çarşaflardan değil.

These bubbles are made from natural cotton

Bunlar doğal pamuktan yapılmadır,

and rubber from the rubber tree.

ve kauçuk da kauçuk ağacından.

So we basically turned the box

Böylece biz temel olarak kutuyu

into a bubble.

bir kabarcığa dönüştürdük.

And these kids know

Ve bu çoçuklar biliyorlar ki

that painless climate control

zahmetsiz klima kontrolü

may not be

geleceklerini bir parçası

part of their future.

olamayacak.

We pay the bill at the end of the month,

Biz ayın sonunda faturayı ödüyoruz,

but the people that are really going to pay the bill

fakat gerçekte faturayı ödeyecek insanlar

are our grandchildren.

bizim torunlarımız.

We have to teach the kids

Biz çocuklarımızı eğitmeliyiz ki

that the world is not indestructible.

dünya tahrip olunamaz olsun.

These kids did a little graffiti on their desks,

Bu çocuklar masalarının üzerine ufak bir graffiti yaptılar

and then they signed up for two extra courses.

ve sonra iki ekstra ders için kayıt yaptılar.

The first one was called sanding

İlki kum,

and the second one was called re-waxing.

ikincisi mumlama.

But since that happened,

Fakat meydana geldiğinden bu yana,

they own those desks.

o masalara sahipler.

They know they can control their world.

Onlar dünyalarını kontrol edebilmeyi biliyorlar.

We're on the grid. We're not proud of it.

Biz ızgaranın üzerindeyiz; bununla gurur duymuyoruz,

But an amazing alternative energy company in Paris

fakat Paris'teki hayret verici alternatif enerji şirketi

is taking us off the grid with solar.

güneş enerşisiyle ızgaralardan kurtarıyor.

And this thing

Ve bu şey

is the second vortex to be built in the world,

dünyada inşa edilen ikinci girdap,

in a two-and-a-half meter drop on a river.

bir nehir üzerinde iki buçuk metre düşüşün içinde.

When the turbine drops in,

Türbün bıraktığı zaman,

it will produce 8,000 watts of electricity,

8000 wattlık elektrik üretecek,

day and night.

gece ve gündüz.

And you know what these are.

Ve siz bunların ne olduğunu biliyorsunuz.

There's nowhere to flush.

Hiçbiryerde sifon yok.

And as long as we're taking our waste

Ve atıklarımızı alıp

and mixing it with a huge amount of water --

büyük miktarda suyla karıştırdıkça

you're all really smart, just do the math.

siz hepiniz gerçekten zekisiniz, matematiğini siz yapın.

How many people times how much water.

Kaç tane insan kere ne kadar su.

There isn't enough water.

Yeterli su yok.

These are compost toilets,

Bunlar gübre tuvaletler.

and nobody at the school wanted to know about them,

Ve okuldaki hiçkimse onlar hakkında bir şey bilmek istemediler.

especially the principal.

özellikle okul müdürü.

And they work. People use them. People are okay.

Siz çalışıyorsunuz, insanlar onları kullanıyorlar. İnsanlar tamam.

It's something you should think about doing.

Bu sizin yapmayı düşünmeniz gereken bir şey.

Not many things didn't work.

Bir çok şey çalışmadı.

The beautiful canvas and rubber skylights

Güzel çadır ve kauçuk çatı penceresi

got eaten by the sun in six months.

altı ayda güneş tarafından yendi.

We had to replace them with recyclable plastic.

Biz onları geri dönüşümlü plastic ile değiştirmek zorunda kaldık.

The teachers dragged giant PVC whiteboards

Öğretmenler devasa PVC beyaz tahtaları

into the classrooms.

sınıflara taşıdılar,

So we had some good ideas:

yani iyi fikilerimiz vardı.

we took old automobile windshields, put paper behind them

Eski otomobilin öncamını aldık, arkasından kağıt geçirdik

and created the first alternative

ve beyaz tahtaya ilk alternatifi

to the whiteboard.

ortaya çıkardık.

Green School sits in south-central Bali,

Green School Bali'nin merkezi güneyinde yeralıyor,

and it's on 20 acres

ve dalgalı bir bahçeden

of rolling garden.

20 acre(16hektar) üzerinde.

There's an amazing river traveling through it,

Üzerinde yolculuk yapılan hayret verici bir nehir var,

and you can see there

ve orada görebilirsiniz

how we manage to get across the river.

nehirden karşıya geçmekle nasıl başa çıktık.

I met a father the other day; he looked a little crazed.

Diğer bir gün bir babayla tanıştım. Biraz çıldırmış gözüküyordu.

I said, "Welcome to Green School."

Dedim ki, "Green School'a hoşgeldiniz"

He said, "I've been on an airplane for 24 hours."

O dedi ki, " Ben 24 saattir uçaktaydım."

I asked him, "Why?"

Ben niye diye sordum.

He said, "I had a dream once about a green school,

O dedi ki, "Yeşil bir okula dair hayallerim vardı,

and I saw a picture of this green school,

ve bu yeşil okulun bir resmini gördüm,

I got on an airplane.

ucağa atladım.

In August I'm bringing my sons."

Ağustosta çoçuklarımı getireceğim."

This was a great thing.

Bu büyük bir şeydi.

But more than that,

Fakat ondan daha öte,

people are building green houses around Green School,

insanlar Green School'un etrafına yeşil evler inşa ediyorlardı,

so their kids can walk to school on the paths.

böylece çocukları patikalar üzerinden okula yürüyebiliyorlar.

And people are bringing their green industries,

Ve insanlar yeşil endüstrilerini getiriyorlar,

hopefully their green restaurants,

ümitle yeşil restaurantlarını,

to the Green School.

Green School'a.

It's becoming a community.

Bir topluluk meydana geliyor.

It's becoming a green model.

Yeşil bir model meydana geliyor.

We had to look at everything.

Herşeyin üzerine bakmalıydık.

No petrochemicals in the pavement.

Asfalttta petrokimyasallar yok.

No pavement.

Asfalt yok.

These are volcanic stones laid by hand.

Bunlar elle konulmuş volkanik taşlar.

There are no sidewalks.

Kaldırımlar yok.

The sidewalks are gravel. They flood when it rains,

Kaldırımlar çakıltan, yağmur yağdığında sel alır.

but they're green.

Fakat onlar yeşil.

This is the school buffalo.

Bu okul buffalosu.

He's planning to eat that fence for dinner.

Akşam yemeği için o çiti yemeği planlıyor.

All the fences at Green School are green.

Green School'daki bütün çitler yeşil.

And when the kindergarten kids

Ve geçenlerde anaokulu öğrencileri

recently moved their gate,

kapılarını hareket ettirdiklerinde

they found out the fence was made out of tapioca.

çitlerin tapyocadan yapıldığını keşfettiler.

They took the tapioca roots up to the kitchen,

Tapyocayı alıp mutfağa getirmişler,

sliced them thinly and made delicious chips.

ince ince dilimleyip leziz cipsler yapmışlar.

Landscaping.

Peysaj

We manage to keep the garden that was there

Biz herbir sınıfın tam köşesindeki bahçeleri

running right up to the edge of each of the classrooms.

işletmeyi sürdürmeye çalıştık.

We dropped them gently in.

Nazikçe kazdık.

We made space for these guys

Bali'nin son siyah domuzları olan

who are Bali's last black pigs.

bu adamlar için alan yaptık.

And the school cow

Ve okul ineği

is trying to figure out

oyun alanındaki çimen biçme makinasının yerini

how to replace the lawnmower

nasıl alabileceğini

on the playing field.

anlamaya çalışıyor.

These young ladies

Bu genç hanımefendiler

are living in a rice culture,

pirinç kültürünün içinde yaşıyorlar,

but they know something that few people know in a rice culture.

fakat onlar pirinç kültüründeki çok az insanın bildiği birşey biliyorlar.

They know how to plant organic rice,

Onlar organik pirinçi nasıl dikeceklerini biliyorlar,

they know how to look after it,

onunla nasıl ilgileneceklerini biliyorlar,

they know how to harvest and they know how to cook it.

onu nasıl hasat edeceklerini ve nasıl pişireceklerini biliyorlar.

They're part of the rice cycle

Onlar pirinç döngüsünün bir parçasılar,

and these skills will be valuable

ve bu yetenekler onlar için gelecekte

for them in their future.

çok değerli olacak.

This young man is picking organic vegetables.

Bu genç adam organik sebzeler topluyor.

We feed 400 people lunch every day

Biz hergün 400 insana öğle yemeği veriyoruz.

and it's not a normal lunch. There's no gas.

Ve bu normal bir yemek değil. Yakıt yok.

Local Balinese women

Balili yerel kadınlar

cook the food on sawdust burners

testere talaşları üzerinde yiyeceği pişiriyorlar,

using secrets that only their grandmothers know.

ve sadece büyükannelerinin bildiği sırları kullanarak.

The food is incredible.

Yemekler harikulade.

Green School is a place of pioneers,

Green School öncülerin, yerel ve küresel

local and global.

olanların yeridir.

And it's a kind of microcosm

Ve küreselleşmiş dünyanın

of the globalized world.

küçük bir dünya örneği.

The kids are from 25 countries.

Çocuklar 25 ülkeden.

When I see them together,

Biz onları bir arada gördüğümüz zaman,

I know that they're working out

biliyoruz ki onlar gelecekte

how to live in the future.

nasıl yaşayacakları üzerine çalışıyorlar.

Green School is going into its third year

Green School üçüncü yılına giriyor,

with 160 children.

160 öğrencisiyle.

It's a school where you do learn reading --

Burası okumayı -

one of my favorites --

benim favorilerimden biri -

writing -- I was bad at it --

yazmayı - benim kötü olduğum alanlardan biriydi -

arithmetic.

ve hesaplamayı öğrendikleri bir okul.

But you also learn other things.

Fakat başka şeyler de öğreniyorsunuz.

You learn bamboo building.

Bamboo inşasını öğreniyorsunuz.

You practice

Antik Bali sanatlarını

ancient Balinese arts.

uyguluyorsunuz.

This is called mud wrestling in the rice fields.

Bu pirinç alanında çamur güreşidir.

The kids love it.

Çocuklar ona bayılıyorlar.

The mothers aren't quite convinced.

Anneleri o kadar ikna olmuş değil.

(Laughter)

(Gülüşler)

We've done a lot of outrageous things in our lives,

Biz hayatımızdan çok fena şeyler yapmıştık,

and we said, okay, local, what does "local" mean?

ve biz dedik ki tamam, yöresel. Yöresel ne demek?

Local means

Yöresel şu demek

that 20 percent of the population of the school

okulun nüfusunun yüzde 20si

has to be Balinese,

Balili olmalı.

and this was a really big commitment.

Ve bu gerçekten büyük bir vaatti.

And we were right.

Ve biz haklıydık.

And people are coming forward

Dünyanın her tarafından

from all over the world

insanlar Bali Burs Fonu'na destek vermek için

to support the Balinese Scholarship Fund,

ileri atılıyorlardı,

because these kids will be Bali's next green leaders.

çünkü bu çoçuklar Bali'nin gelecekteki yeşil liderleri olacaktı.

The teachers are as diverse

Öğretmenler öğrenciler kadar

as the student body,

çeşitliydi.

and the amazing thing

Ve hayret verici şey şu ki

is that volunteers are popping up.

gönüllüler ortaya çıkıyordu.

A man came from Java

Cava Adası'ndan bir adam geldi,

with a new kind of organic agriculture.

yeni bir organik tarım çeşitiyle.

A woman came from Africa with music.

Afrika'dan bir kadın geldi müsikle.

And together these volunteers and the teachers

Ve bu gönüllüler ve öğretmenlerle birlikte

are deeply committed

yeni küresel yeşil bir nesil

to creating a new generation

meydana getirmek için

of global, green leaders.

derin bir şekilde bağlıydılar.

The Green School effect --

Green School etkisi -

we don't know what it is.

ne olduğunu bilmediğimiz bir şey.

We need someone to come and study it.

Birinin gelip üzerinde çalışmasına ihtiyacığımız var.

But what's happening, our learning-different kids --

Fakat ne oluyor bizim öğrenen farklı çocuklarımız-

dyslexic --

dyslexic ( okuma güçlüğü çeken)

we've renamed them prolexic --

prolexic olarak yeniden adlandırdık -

are doing well in these beautiful, beautiful classrooms.

bu mükemmel sınıflarda çok iyi yapıyorlardı.

And all the kids are thriving.

Ve bütün bu çocuklar gelişiyordu.

And how did we do all this?

Ve bütün bunları biz nasıl yaptık?

On giant grass.

Dev çimenlerin üzerinde.

It's bamboo.

Bamboo.

It comes out of the ground like a train.

Bir tren gibi zeminden yukarı çıkar.

It grows as high as a coconut tree in two months

İki ay içerisinde coconut ağacı gibi kadar yükselir.

and three years later it can be harvested

Ve 3 yıl sonra hasat edilebilir,

to build buildings like this.

bu gibi binaları inşa etmek için.

It's as strong and dense as teak

Hint meşesi kadar sık ve güçlüdür.

and it will hold up any roof.

Ve herhangi bir çatıyı tutabilir.

When the architects came, they brought us these things,

Mimarlar geldiğinde, bu şeyleri bizlere getirdiler,

and you've probably seen things like this.

ve muhtemelen bu gibi şeyleri daha once görmüştünüz.

The yellow box was called the administration complex.

Sarı kutu yönetim kompleksi olarak adlandırılmıştı.

(Laughter)

(Gülüşler)

We squashed it, we rethought it,

Bir onu ezdik, ve yeniden düşündük,

but mainly we renamed it

fakat, temel olarak onu

"the heart of school,"

okulun kalbi olarak yeniden isimlendirdik.

and that changed everything forever.

Ve o herşeyi sonsuza kadar değiştirdi.

It's a double helix.

Bu çift heliks.

It has administrators in it

Yöneticiler, birçok ve daha birçok şey

and many, many other things.

içinde var.

And the problem of building it --

Onu inşa ederkenki problem,

when the Balinese workers

Balili işciler

saw long reams of plans,

bu planları gördüklerinde

they looked at them and said, "What's this?"

onlara baktılar ve dediler ki "Bu nedir?"

So we built big models.

Bu yüzden büyük modeller inşa ettik.

We had them engineered by the engineers.

Mühendislerce planlaştırdık.

And Balinese carpenters like this

Ve bu gibi Balili marangozlar

measured them with their bamboo rulers,

bamboo cetvelleri ile onları ölçtüler,

selected the bamboo and built the buildings

bambooları sectiler ve

using age-old techniques,

çağlık eski teknikleri kullarak büyük çoğunlukla elle

mostly by hand.

inşa ettiler.

It was chaos.

Bir kaostu.

And the Balinese carpenters want to be as modern as we do,

Balili marangozlar bizim gibi modern olmalarını istediler ve

so they use metal scaffolding

bu yüzden metal kereste kullandılar,

to build the bamboo building

bamboo binası inşa etmek için.

and when the scaffolding came down,

Ve kereste çöktüğü zaman

we realized that we had a cathedral,

farkettik ki bir katedrale sahipmiştik.

a cathedral to green,

bir katedral yeşil için,

and a cathedral to green education.

ve bir katedral yeşil eğitimi.

The heart of school has seven kilometers

Okulun kalbinde

of bamboo in it.

yedi kilometrelik bamboo kullanıldı.

From the time the foundations were finished,

Temeli bittiği zamanda üç ay içinde

in three months it had roofs and floors.

katları ve çatışı vardı.

It may not be the biggest bamboo building in the world,

Dünyadaki en büyük bambo binası olmayabilir

but many people believe

fakat bir çok insan inanıyorlar ki

that it's the most beautiful.

bu en güzel olanı.

Is this doable in your community?

Bu sizin toplulukta yapabilir mi?

We believe it is.

Biz yapılabilieceğini inanıyoruz.

Green School is a model we built for the world.

Green School, bizim dünya için inşa ettiğimiz bir model.

It's a model we built for Bali.

Bali için inşa ettiğimiz bir model.

And you just have to follow these simple, simple rules:

Ve sizin sadece şu üç basit kuralı takip etmeniz gerekiyor.

be local,

yöresel ol,

let the environment lead

çevrenin öncülüğüne izin ver

and think about

ve torunlarınız nasıl inşa ederlerdi

how your grandchildren might build.

onu düşün.

So, Mr. Gore, thank you.

Bu yüzden, Bay Gore, teşekkür ederim.

You ruined my life,

Hayatımı mahvettin,

but you gave me an incredible future.

fakat sen bana inanılmaz bir gelecek verdin.

And if you're interested in being involved

Ve eğer siz Green School'un bitirilmesinde

in finishing Green School

ve dünya etrafında sonraki 50 yılı inşa etmede

and building the next 50 around the world,

dahil olmağa istekliyseniz

please come and see us.

lütfen gelin ve görün.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)