Israel and Iran: A love story?

İsrail ve İran: Bir aşk hikayesi ?

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Çeviri: Hatice Akgul Gözden geçirme: Meric Aydonat

On March 14, this year,

Bu yıl, 14 Mart'ta,

I posted this poster on Facebook.

bu posteri Facebook'a koydum.

This is an image of me and my daughter

Bu, benim ve İsrail bayrağını tutan

holding the Israeli flag.

kızımın bir resmi.

I will try to explain to you about the context of why

Size, nasıl ve neden yayınladığımla ilgili sebepleri

and when I posted.

anlatmaya çalışacağım.

A few days ago, I was sitting waiting

Birkaç gün önce, marketin orada

on the line at the grocery store,

oturmuş bekliyordum

and the owner and one of the clients

ve market sahibi ile müşterinin biri,

were talking to each other,

birbirleriyle konuşuyordu.

and the owner was explaining to the client

Market sahibi müşteriye

that we're going to get 10,000 missiles on Israel.

İsrail'den 10.000 füze alacağımızı söylüyordu.

And the client was saying, no, it's 10,000 a day.

Müşteri hayır dedi, bir günde 10.000.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

("10,000 missiles") This is the context. This is where we are now in Israel.

("10.000 füze ") İçerik bu. Bu, İsrail'de olduğumuz durum.

We have this war with Iran coming for 10 years now,

İran'la 10 yıl süren bir savaşımız var

and we have people, you know, afraid.

ve bizler, bildiğiniz gibi, korkuyoruz.

It's like every year it's the last minute

İran'la savaşta yapabileceğimiz bir şeylerin

that we can do something about the war with Iran.

her yılı son dakika gibi.

It's like, if we don't act now, it's too late forever,

Şimdi harekete geçmezsek, 10 yıldır olduğu gibi

for 10 years now.

hep çok geç olacak.

So at some point it became, you know, to me,

Yani bir noktada,

I'm a graphic designer, so I made posters about it

bir grafik tasarımcısı olarak bu konuyla ilgili posterler yapmam gerektiğini hissettim

and I posted the one I just showed you before.

ve bir tanesini önce size gösterdim.

Most of the time, I make posters, I post them on Facebook,

Çoğu zaman, posterler tasarlarım ve onları Facebook'ta yayınlarım.

my friends like it, don't like it,

Arkadaşlarım beğenirler veya beğenmezler.

most of the time don't like it, don't share it,

Çoğu zaman beğenmezler, paylaşmazlar,

don't nothing,

çoğunlukla,

and it's another day.

hiçbir şey yapmazlar.

So I went to sleep, and that was it for me.

Sonunda yatmaya gittim, bu benim için böyleydi.

And later on in the night, I woke up

daha sonra, gecenin bir vakti uyandım,

because I'm always waking up in the night,

çünkü, geceleri daima uyanırım.

and I went by the computer and I see all these red dots,

Bilgisayarımın başına gittim ve bütün bu kırmızı noktaları gördüm.

you know, on Facebook, which I've never seen before.

biliyorsunuz, Facebook'ta daha önce böyle bir şey görmemiştim.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And I was like, "What's going on?"

Ve "Ne oluyor yahu? "dedim ..

So I come to the computer and I start looking on,

Bilgisayar başına geldim ve bakmaya başladım.

and suddenly I see many people talking to me,

Birdenbire pek çok insan benle konuşmaya başladı.

most of them I don't know,

Çoğunu tanımam,

and a few of them from Iran,

Pek azı İran'dan olur,

which is -- What?

Hangisi, Ne?

Because you have to understand,

Çünkü, İsrail'de İranlı bir insanla

in Israel we don't talk with people from Iran.

konuşamayacağını anlamalısın.

We don't know people from Iran.

İranlı insanları tanımıyoruz.

It's like, on Facebook, you have friends only from --

Bu, Facebook'ta sadece arkadaşlarınızdan biri gibi..

it's like your neighbors are your friends on Facebook.

Bu, komşularınızın Facebbok'ta arkadaşınız olması gibi.

And now people from Iran are talking to me.

Şimdi İranlılar benimle konuşuyorlar.

So I start answering this girl, and she's telling me

Böylece, bu kıza cevap vermeye başlıyorum ve o bana

she saw the poster and she asked her family to come,

posteri gördüğünü ve ailesine gelmek için sorduğunu anlatıyor.

because they don't have a computer, she asked her family

çünkü, onların bir bilgisayarı yok , ailesine,

to come to see the poster, and they're all sitting in the living room crying.

posteri görmek için geleceğini sordu, hepsi oturma odasında ağlayarak oturuyordu.

So I'm like, whoa.

Sadece "woww " diyebildim.

I ask my wife to come, and I tell her, you have to see that.

Eşime gelmesini rica ederim ve mutlaka bunu görmesi gerektiğini söylerim .

People are crying, and she came, she read the text,

İnsanlar ağlıyor. Eşim gelip yazıyı okudu

and she started to cry.

ve ağlamaya başladı.

And everybody's crying now. (Laughter)

Şimdi herkes ağlıyor. (Gülüşmeler)

So I don't know what to do, so my first reflex,

Yani, ne yapacağımı bilmiyorum, ilk tepkim,

as a graphic designer, is, you know, to show everybody

bir grafik tasarımcısı olarak, bildiginiz gibi,

what I'd just seen, and people started to see them

ne gördüğümü, insanların onları nasıl görmeye başladıklarını

and to share them, and that's how it started.

ve onları paylaştıklarını ve bunun nasıl başladığını, göstermektir.

The day after, when really it became a lot of talking,

Sonraki gün, gerçekten te pek çok konuşma olduğunda

I said to myself, and my wife said to me,

kendime dedim ki ve karım da bana dedi ki,

I also want a poster,

Ben de bir poster istiyorum.

so this is her. (Laughter)

Yani bu onun (Gülüşmeler)

Because it's working, put me in a poster now.

Bu ise yarıyor, onun için benim de bir posterimi yap.

But more seriously, I was like, okay, these ones work,

Ama daha da önemlisi, bu posterler görevini yerine getirmiş gibi düşündüm.

but it's not just about me, it's about people from Israel

Ama, bu sadece benle değil, bir şeyler söylemek isteyen

who want to say something.

İsrail halkıyla da ilgili.

So I'm going to shoot all the people I know, if they want,

Yani, isterlerse, bütün insanları etkileyeceğimi biliyorum

and I'm going to put them in a poster and I'm going to share them.

ve onları bir poster yapacağım ve onları paylaşacağım.

So I went to my neighbors and friends and students

Sonunda komşularıma, arkadaşlarıma ve öğrencilere gittim.

and I just asked them, give me a picture, I will make you a poster.

Onlara, bir fotoğraflarını vermelerini ve onlara bir poster yapacağımı söyledim

And that's how it started. And that's how, really,

ve böyle başladı ve nasılsa böyle, gerçekten

it's unleashed, because suddenly people

böyle adım atıldı, çünkü Facebook'taki insanlar ,

from Facebook, friends and others,

arkadaşlar ve diğerleri

just understand that they can be part of it.

onun bir parçası olabileceklerini anladılar.

It's not just one dude making one poster,

Sadece bir poster yapmak değil dostum,

it's -- we can be part of it, so they start sending me pictures

Bu.. Bunun bir parçası olabiliriz, böylece bana fotoğraflar göndermeye başladılar

and ask me, "Make me a poster. Post it.

ve "Bana bir poster yap. Yayınla.

Tell the Iranians we from Israel love you too."

İranlılar'a, İsrailliler'den sevgilerimizi ilet" mesajlarını ilettiler.

It became, you know, at some point it was really, really intense.

Biliyorsunuz, bir noktada gerçekten çok dokunaklı oldu.

I mean, so many pictures, so I asked friends

Orada o kadar çok fotoğraf vardı ki, o yüzden çoğu grafik tasarımcısı

to come, graphic designers most of them,

arkadaşlara gelmelerini rica ettim,

to make posters with me, because I didn't have the time.

benimle poster yapmak için, çünkü hiç vaktim yok .

It was a huge amount of pictures.

Bu resimler o kadar çoktu ki.

So for a few days, that's how my living room was.

Bu nedenle, birkaç günlüğüne benim odam burası oldu .

And we received Israeli posters, Israeli images,

Ve İsrail posterlerini ve fotoğraflarını aldık,

but also lots of comments, lots of messages from Iran.

ama aynı zamanda İran'dan gelen yorumları ve mesajları da aldık.

And we took these messages and we made posters out of it,

Ve, bu mesajları aldık, posterlerden anlam çıkardık .

because I know people: They don't read, they see images.

Çünkü insanların okumadıklarını, fotoğraflara baktıklarını biliyorum.

If it's an image, they may read it.

Bir fotoğraf varsa okuyabiliyorlar.

So here are a few of them.

İşte burda bunlardan birkaç tane var.

("You are my first Israelian friend. I wish we both get rid of our idiot politicians, anyway nice to see you!")

("Sen benim ilk İsrailli arkadaşımsın. Keşke bu sersem politikacılardan kurtulabilseydik, yine de seni görmek çok güzeldi.")

("I love that blue. I love that star. I love that flag.") This one is really moving for me because it's the story

("Bu maviyi seviyorum. Bu yıldızı seviyorum. Bu bayrağı seviyorum") Bu benim için gerçekten çok dokunaklı, çünkü,

of a girl who has been raised in Iran

İran'da yetişen bir kızın ,

to walk on an Israeli flag to enter her school every morning,

her sabah okula giderken İsrail bayrağı üzerinden yürümesi bir hikaye

and now that she sees the posters that we're sending,

ve şimdi ona gönderdiğimiz posteri görüyor,

she starts -- she said that she changed her mind,

fikrinin değiştiğini söylemeye başlıyor

and now she loves that blue, she loves that star,

ve şimdi maviyi sevdiğini, yıldızı sevdiğini

and she loves that flag, talking about the Israeli flag,

ve İsrail bayrağıyla ilgili konuşmayla, bu bayrağı sevdiğini

and she wished that we'd meet and come to visit one another,

ve bizimle tanışmayı, bir başka zaman ziyaretimize gelmeyi istedi

and just a few days after I posted the first poster.

ve sadece birkaç gün sonra ilk posteri koydum.

The day after,

Sonraki gün,

Iranians started to respond with their own posters.

İranlılar kendi posterleriyle cevap vermeye başladı.

They have graphic designers. What? (Laughter)

Grafik tasarımcıları var .Ne? (Gülüşmeler)

Crazy, crazy.

Çılgınca, çılgınca

So you can see they are still shy, they don't want to show their faces,

İşte, hala utangaç olduklarını görebiliyorsunuz , yüzlerini göstermek istemiyorlar.

but they want to spread the message.

ama mesajlarını yaymak istiyorlar.

They want to respond. They want to say the same thing.

Tepki vermek istiyorlar .Aynı şeyleri söylemek istiyorlar.

So. And now it's communication.

Yani, şimdi bu iletişim.

It's a two-way story. It's Israelis and Iranians

Bu iki yollu bir hikaye. İsrailli ve İranlı'nın

sending the same message, one to each other.

birbirlerine gönderdiği mesaj aynı .

("My Israeli Friends. I don't hate you. I don't want War.")

("İsrailli arkadaşım . Senden nefret etmiyorum. Savaş istemiyorum")

This never happened before, and this is two people

Bu daha önce hiç olmamıştı ve bu iki insanın

supposed to be enemies, we're on the verge of a war,

savaşın eşiğine gelmiş 2 düşman olması gerekiyordu

and suddenly people on Facebook are starting to say,

ve birdenbire Facebook'taki insanlar,

"I like this guy. I love those guys."

"Bu arkadaşı seviyorum.Bu arkadaşları seviyorum " demeye başladı.

And it became really big at some point.

Ve bu gerçekten büyük bir noktaydı.

And then it became news.

Ve sonra yenileri oldu .

Because when you're seeing the Middle East, you see only the bad news.

Çünkü, Ortadoğu'ya bakarsanız sadece kötü haberler görürsünüz.

And suddenly, there is something that was happening

Ve aniden iyi haberlerin de olduğu mutluluk verici

that was good news. So the guys on the news,

şeyler oldu . Yani, haberlerdeki arkadaşlar,

they say, "Okay, let's talk about this."

"Tamam bu konuda konuşalım " dediler.

And they just came, and it was so much,

Ve sadece geldiler ama çok şey oldu.

I remember one day, Michal,

Hatırlıyorum bir gün, Michal,

she was talking with the journalist, and she was asking him,

bir gazeteciyle konuşuyordu ve ona

"Who's gonna see the show?"And he said, "Everybody."

gösteriye kim bakacak? diye sordu, gazeteci "Herkes " dedi.

So she said, "Everybody in Palestine, in where? Israel?

Filistin'deki herkes mi ? Nerde ? İsrail'de mi? diye sordu

Who is everybody?""Everybody."

Herkes kim? "Herkes. "

They said, "Syria?" "Syria."

Suriye de mi? "Suriye".

"Lebanon?""Lebanon."

Lübnan ? "Lübnan "

At some point, he just said, "40 million people are going to see you today.

Aynı anda, 40 milyon insan bugün sizi izleyecek diye de ekledi.

It's everybody." The Chinese.

Herkes. " Çin"

And we were just at the beginning of the story.

Henüz hikayenin başındayız .

Something crazy also happened.

Çılgınca bir şey de oldu.

Every time a country started talking about it,

Her zaman, Almanya ve Amerika gibi bir ülke

like Germany, America, wherever,

bu konu hakkında konuşmaya başladığında,

a page on Facebook popped up with the same logo

Facebook'ta bir sayfa aynı logoyla bunu yayınladı

with the same stories, so at the beginning

aynı hikayeyle, yani başlangıçta

we had "Iran-Loves-Israel," which is an Iranian

bizde "İran İsrail'i seviyor" vardı, Tahran'da oturan bir İranlı

sitting in Tehran, saying, "Okay, Israel loves Iran?

"Tamam, İsrail İran'ı seviyor mu?" diyor

I give you Iran-Loves-Israel."

Size " İran İsrail'i seviyor " vereyim ."

You have Palestine-Loves-Israel.

Filistin İsrail'i seviyor.

You have Lebanon that just -- a few days ago.

Lübnan var. Daha birkaç gün önce

And this whole list of pages on Facebook

Facebook'taki sayfaların tam listesi

dedicated to the same message,

insanlara sevgilerini, birbirlerine

to people sending their love, one to each other.

aynı mesajlarla ithaf ettiler.

The moment I really understood that something was happening,

O an gerçekten birşeylerin mutluluk olduğunu anlamıştım.

a friend of mine told me,

bir arkadaşım bana,

"Google the word 'Israel.'"

Google kelimesi "İsrail"dir demişti.

And those were the first images on those days

Ve o günlerdeki Google tarafından sağlanan

that popped up from Google

İsrail ya da İran yazdığınızda

when you were typing, "Israel" or "Iran."

görünen ilk fotoğraflar bunlar.

We really changed how people see the Middle East.

Gerçekten, insanların Ortadoğu'yu nasıl gördüğünü değiştirdik.

Because you're not in the Middle East.

Çünkü siz, Ortadoğu'da değilsiniz.

You're somewhere over there, and then you want to see the Middle East,

Oralarda bir yerde oldugunuza ve Ortadoğu'yu görmek istediğinizde

so you go on Google and you say, "Israel,"

Google'a gidin ve İsrail yazın

and they give you the bad stuff.

ve sonra da size saçma seyler göstersinler.

And for a few days you got those images.

Bu görüntüler birkaç gündür var.

Today the Israel-Loves-Iran page

Bugun İsrail İran'ı seviyor sayfasının

is this number, 80,831, and two million people last week

tıklanma sayısı 80.831 ve geçen hafta 2 milyon insan

went on the page and shared, liked, I don't know,

ziyaret etti, paylaştı, beğendi .Bilmiyorum,

commented on one of the photos.

fotograflardan birine yorum yazıldı .

So for five months now, that's what we are doing,

Yani, şimdi beş aydır yapıyoruz,

me, Michal, a few of my friends, are just making images.

ben, Michal, birkaç arkadaşım sadece resimleri yapıyoruz.

We're showing a new reality

Biz yeni resimler yaparak,

by just making images

Yeni bir gerçeklik gösteriyoruz

because that's how the world perceives us.

çünkü, bu, dünyanın bizi nasıl algıladığıyla ilgili.

They see images of us, and they see bad images.

Onlar bizim resmimizi gösterir, kötü resimlerimizi gösterir.

So we're working on making good images. End of story.

Yani, iyi resimler yapmak için çalışıyoruz .Hikayenin sonu.

Look at this one. This is the Iran-Loves-Israel page.

Buna bakın. Bu, İran İsrail'i seviyor sayfası.

This is not the Israel-Loves-Iran. This is not my page.

İsrail İran'ı seviyor sayfası değil. Bu benim sayfam değil.

This is a guy in Tehran on the day of remembrance

Bu, İsrailli şehit askerin anma

of the Israeli fallen soldier

gününde Tahran'da bir adam

putting an image of an Israeli soldier on his page.

Sayfasına, İsrailli askerin resmini koymuş .

This is the enemy.

Bu düşman .

What?

Ne?

("Our heartfelt condolences to the families who lost their dearests in terror attack in Bulgaria")

Bulgaristan'da terör saldırısında sevdiklerini kaybeden ailelere en içten başsağlıklarımızı dileriz.

And it's going both ways.

Bu karşılıklı.

It's like, we are showing respect, one to each other.

Birbirimize saygı gösteriyoruz gibi

And we're understanding. And you show compassion.

Ve anlıyoruz.. Ve siz merhamet gösteriyorsunuz

And you become friends.

ve arkadaş oluyorsunuz..

And at some point, you become friends on Facebook,

ve bazı noktada, Facebook'ta arkadaş olursunuz

and you become friends in life.

ve hayatta arkadaş olursunuz.

You can go and travel and meet people.

Gidebilir, seyahat edebilir ve insanlarla tanışabilirsiniz.

And I was in Munich a few weeks ago.

Birkaç hafta önce Münih'teydim .

I went there to open an exposition about Iran

Oraya, İran'la ilgili bir sergi açmak için gittim.

and I met there with people from the page

ve orada sayfadan insanlarla karşılaştım

that told me, "Okay, you're going to be in Europe,

Bana "Tamam Avrupa'da olacaksınız" dediler.

I'm coming. I'm coming from France, from Holland,

Geliyorum. Fransa'dan, Hollanda'dan, Almanya'dan geliyorum,

from Germany," of course, and from Israel people came,

"Tabii ki İsrail'den de insanlar geldi "

and we just met there for the first time in real life.

ve orada, ilk kez, gerçek hayatta tanıştık.

I met with people that are supposed to be my enemies

Benim düşmanım olması gereken insanlarla ilk kez

for the first time. And we just shake hands,

tanıştım. Ve biz sadece tokalaştık

and have a coffee and a nice discussion,

ve kahve ve güzel bir sohbet vardı,

and we talk about food and basketball.

yemek ve basketbol hakkında konuştuk.

And that was the end of it.

Bu son oldu.

Remember that image from the beginning?

Başından o resmi hatırlıyor musunuz?

At some point we met in real life, and we became friends.

Bir noktada, gerçek hayatta tanıştık ve arkadaş olduk.

And it goes the other way around.

Öteki biçimde de oldu bu.

Some girl that we met on Facebook

Facebook'ta tanıştığım bir kız

never been in Israel, born and raised in Iran,

asla İsrail'de bulunmamıştı, İran'da doğmuş ve büyümüştü.

lives in Germany, afraid of Israelis

Almanya'da yaşıyor, hakkımızda bildiği şeyler yüzünden

because of what she knows about us,

İsrailliler'den korkuyor,

decides after a few months of talking on the Internet

İnternetteki konuşmalardan birkaç ay sonra,

with some Israelis to come to Israel,

bazı İsrailliler'le İsrail'e gitmeye karar veriyor.

and she gets on the plane and arrives at Ben Gurion

Uçağa atlayıp Ben Gurion'a geliyor

and says, "Okay, not that big a deal."

ve "Tamam, bu büyük bir adım değil" diyor.

So a few weeks ago, the stress is getting higher,

Birkaç hafta önce stres artıyordu.

so we start this new campaign

Bu yüzden yeni bir kampanyaya başladık

called "Not ready to die in your war."

adı "Savaşta ölmeye hazır değiliz "

I mean, it's plus/minus the same message,

Yani bu artısıyla eksisiyle aynı mesaj anlamına geliyor,

but we wanted really to add some aggressivity to it.

ama bazı agresiflikleri de gercekten eklemek istedim

And again, something amazing happened,

ve yine, inanılmaz bir şey oldu,

something that we didn't have on the first wave of the campaign.

Kampanyanın ilk zamanlarında böyle bir şey yoktu.

Now people from Iran, the same ones who were shy

Şimdi İran halkı, ilk kampanyada çekinken davrananlar,

at the first campaign and just sent, you know,

olduğunu, bilirsiniz işte, ayakları ve

their foot and half their faces,

yüzlerinin yarısını ve ayaklarını gösteriyorlardı daha önce,

now they're sending their faces, and they're saying,

şimdi yüzlerini gönderiyorlar ve "Tamam problem yok

"Okay, no problem, we're into it. We are with you."

biz içindeyiz, sizinleyiz." diyorlar.

Just read where those guys are from.

Bu insanların nerelerden olduğunu bir okuyun.

And for every guy from Israel,

İsrail 'den her bir kişi için

you've got someone from Iran.

İran'dan birisi var.

Just people sending their pictures.

Sadece insanlar kendi fotoğraflarını gönderiyorlar.

Crazy, yes?

Çılgınca? Evet?

So --

İşte böyle..

(Applause)

(Alkış)

So you may ask yourself, who is this dude?

Peki kim bu adam, kendinize sorabilirsiniz.

My name is Ronny Edry, and I'm 41, I'm an Israeli,

Adım Ronny Edry, 41 yaşındayım ve İsrailli'yim.

I'm a father of two, I'm a husband,

Evli ve iki çocuklu bir baba ve bir kocayım.

and I'm a graphic designer. I'm teaching graphic design.

Grafik tasarımcısıyım. Grafik tasarımı öğretiyorum.

And I'm not that naive, because a lot of the time

Ve ben bu kadar saf değilim, çünkü çoğu zaman

I've been asked, many times I've been asked, "Yeah, but,

insanlar bana sordular: "Evet, ama,

this is really naive, sending flowers over, I mean — "

bu gercekten saf, çiçekler gönderiyor, yani

I was in the army. I was in the paratroopers for three years,

Askerlik yaptim. 3 yıl paraşütçüydüm

and I know how it looks from the ground.

ve ben yerden nasıl göründüğümü biliyorum.

I know how it can look really bad.

gerçekten nasıl kötü göründüğümü biliyorum.

So to me, this is the courageous thing to do,

Yani bence, bunu yapmak cesurca bir şey

to try to reach the other side before it's too late,

çok geç olmadan diğer tarafa ulaşmak,

because when it's going to be too late, it's going to be too late.

çünkü çok geç olursa, çok geç olacak.

And sometimes war is inevitable, sometimes,

Ve bazen savaş kaçınılmazdır.

but maybe [with] effort, we can avoid it.

Ama belki bunu bir çabayla önleyebilirsiniz.

Maybe as people, because especially in Israel,

Belki halk olarak, özellikle de İsrail'de,

we're in a democracy. We have the freedom of speech,

demokrasi var. Konuşma özgürlüğümüz var,

and maybe that little thing can change something.

ve belki de küçük bir şeyi, bir şeyi, değiştirebilirsiniz.

And really, we can be our own ambassadors.

Ve gerçekten de biz kendilerinin elçisi olabiliriz.

We can just send a message and hope for the best.

Biz sadece bir mesaj gönderebiliriz ve en iyisini umarız.

So I want to ask Michal, my wife, to come with me

Şimdi, eşim Michal'den, sahneye benimle birlikte gelmesini

on the stage just to make with you one image,

ve bir resim oluşturmasını rica edeceğim,

because it's all about images.

çünkü bütün olay resimlerde.

And maybe that image will help us change something.

Ve belki de bu resimler bize, bir şeyleri değiştirmekte yardımcı olacak.

Just raise that. Exactly.

Sadece bunu kaldırın. Evet böyle.

And I'm just going to take a picture of it,

Ve ben onun bir resmini çekeceğim,

and I'm just going to post it on Facebook

onu Facebook'a koyacağım

with kind of "Israelis for peace" or something.

"Barış için İsrailliler " ya da buna benzer bir şey.

Oh my God.

Aman Tanrım.

Don't cry.

Ağlama.

Thank you guys.

Teşekkürler arkadaşlar.

(Applause)

(Alkış)