Falling in love is the easy part | Mandy Len Catron

Çeviri: Eren Gokce Gözden geçirme: Ece M Cavdar

I published this article

Bu makaleyi New York Times'ın

in the New York Times Modern Love column in January of this year.

"Modern Aşk" köşesinde bu yılın Ocak ayında yayınladım.

"To Fall in Love With Anyone, Do This."

"Birine âşık olmak için bunu yapın."

And the article is about a psychological study

Makale, laboratuvarda romantik aşk yaratmak için

designed to create romantic love in the laboratory,

tasarlanan psikolojik bir çalışmayla ve

and my own experience trying the study myself

geçen yaz bir akşam

one night last summer.

çalışmayı kendim deneyimlememle ilgili.

So the procedure is fairly simple:

Prosedür aslında gayet basit:

two strangers take turns asking each other 36 increasingly personal questions

İki yabancı sırayla birbirlerine gittikçe kişiselleşen 36 soru soruyorlar

and then they stare into each other's eyes

ve sonra dört dakika boyunca konuşmadan

without speaking for four minutes.

birbirlerinin gözlerine bakıyorlar.

So here are a couple of sample questions.

İşte örnek sorulardan birkaçı.

Number 12: If you could wake up tomorrow having gained any one quality or ability,

Numara 12: Eğer yarın sabah uyandığında bir özellik veya yetenek kazanabilecek

what would it be?

olsan ne olurdu?

Number 28: When did you last cry in front of another person?

Numara 28: En son birinin karşısında ne zaman ağladın?

By yourself?

Ya tek başınayken?

As you can see, they really do get more personal as they go along.

Gördüğünüz gibi, gittikçe daha fazla kişiselleşiyorlar.

Number 30, I really like this one:

Numara 30, bunu gerçekten çok seviyorum:

Tell your partner what you like about them;

Partnerinize onunla ilgili neyi sevdiğinizi söyleyin;

be very honest this time,

bu sefer çok dürüst olun,

saying things you might not say to someone you just met.

yani henüz tanıştığınız birine söylemeyeceğiniz türden şeyler.

So when I first came across this study a few years earlier,

Birkaç yıl önce bu çalışmaya ilk kez rastladığımda

one detail really stuck out to me,

bir ayrıntı beni gerçekten etkiledi;

and that was the rumor that two of the participants

söylentiye göre katılımcılardan ikisi

had gotten married six months later,

altı ay sonra evlenmişler

and they'd invited the entire lab to the ceremony.

ve tüm laboratuvar ekibini düğüne davet etmişlerdi.

So I was of course very skeptical

Tabii ki romantik aşk

about this process of just manufacturing romantic love,

üretme süreci ile ilgili çok şüpheciydim,

but of course I was intrigued.

ama elbette merakımı çekmişti.

And when I got the chance to try this study myself,

Bu çalışmayı kendim deneyimleme şansını elde ettiğimde,

with someone I knew but not particularly well,

bildiğim ama çok da yakından tanımadığım biriyle,

I wasn't expecting to fall in love.

âşık olmayı beklemiyordum.

But then we did, and --

Ama sonra olduk ve --

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And I thought it made a good story, so I sent it to the Modern Love column

İyi bir hikâye olduğunu düşündüm ve birkaç ay sonra "Modern Aşk"

a few months later.

köşesine gönderdim.

Now, this was published in January,

Yayınlandığında Ocak ayıydı

and now it is August,

ve şu an Ağustos'tayız,

so I'm guessing that some of you are probably wondering,

yani tahmin ediyorum ki bazılarınız yüksek ihtimalle merak ediyordur,

are we still together?

hâlâ birlikte miyiz?

And the reason I think you might be wondering this

Bunu merak ettiğinizi düşünme sebebim,

is because I have been asked this question

bu soru bana tekrar ve tekrar

again and again and again for the past seven months.

geçtiğimiz yedi ay boyunca soruldu.

And this question is really what I want to talk about today.

İşte bu soru, bugün aslında konuşmak istediğim konu.

But let's come back to it.

Ama hadi buna dönelim.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So the week before the article came out,

Makale yayınlanmadan bir hafta önce

I was very nervous.

çok gergindim.

I had been working on a book about love stories

Geçtiğimiz birkaç yıldır aşk hikâyeleri ile ilgili

for the past few years,

bir kitap üstünde çalışıyordum,

so I had gotten used to writing about my own experiences

yani kendi romantik aşk tecrübelerimi yazmaya

with romantic love on my blog.

blogumda alışmıştım.

But a blog post might get a couple hundred views at the most,

Ama bir blog en fazla birkaç yüz sayfa görünümü alıyor

and those were usually just my Facebook friends,

ve onlar da genelde benim Facebook arkadaşlarımdı,

and I figured my article in the New York Times

tahminim New York Times makalemin de herhâlde

would probably get a few thousand views.

birkaç bin ziyaretçi alacağıydı.

And that felt like a lot of attention

Bu göreceli olarak yeni bir ilişki

on a relatively new relationship.

için çok fazla ilgi gibi geldi.

But as it turned out, I had no idea.

Görünüşe bakılırsa, hiçbir fikrim yokmuş.

So the article was published online

Bu makale bir Cuma akşamı

on a Friday evening,

internette yayınlandı

and by Saturday, this had happened to the traffic on my blog.

ve Cumartesi olduğunda, blogumdaki trafik bu durumdaydı.

And by Sunday, both the Today Show and Good Morning America had called.

Pazar günüyse, hem "Today Show", hem de "Good Morning America" aradı.

Within a month, the article would receive over 8 million views,

Bir ay içerisinde, makale 8 milyondan fazla sayfa görünümüne ulaştı

and I was, to say the least,

ve en basit hâliyle ben

underprepared for this sort of attention.

bu tarz bir ilgiye karşı hazırlıksızdım.

It's one thing to work up the confidence to write honestly

Aşk hakkındaki tecrübelerinizi dürüstçe yazacak özgüvene

about your experiences with love,

erişmek bir şey,

but it is another thing to discover

ama aşk hayatınızın uluslararası

that your love life has made international news --

haber olduğunu keşfetmekse bambaşka bir şey --

(Laughter)

(Gülüşmeler)

and to realize that people across the world

ve dünyanın dört bir yanından insanların

are genuinely invested in the status of your new relationship.

yeni ilişkinizin durumuyla gerçekten ilgilendiğini anlamak.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And when people called or emailed, which they did every day for weeks,

İnsanlar arayıp, e-posta attıklarında ki haftalarca her gün bunu yaptılar,

they always asked the same question first:

ilk olarak hep aynı soruyu sordular:

are you guys still together?

Hâlâ birlikte misiniz?

In fact, as I was preparing this talk,

Hatta bu konuşmayı hazırlarken,

I did a quick search of my email inbox

e-posta kutumda "Hâlâ birlikte misiniz?"

for the phrase "Are you still together?"

sorusu için hızlı bir arama yaptım

and several messages popped up immediately.

ve anında birçok mesaj çıktı.

They were from students and journalists

Öğrenciler, gazeteciler ve canayakın yabancılardan

and friendly strangers like this one.

geliyordu, aynı bunun gibi.

I did radio interviews and they asked.

Radyo röportajları yaptım ve sordular.

I even gave a talk, and one woman shouted up to the stage,

Hatta bir konuşma yaparken, bir kadın sahneye doğru bağırdı,

"Hey Mandy, where's your boyfriend?"

"Hey Mandy, erkek arkadaşın nerede?"

And I promptly turned bright red.

Anında kırmızıya döndüm.

I understand that this is part of the deal.

Bunun olayın bir parçası olduğunu anlıyorum.

If you write about your relationship in an international newspaper,

Eğer ilişkinizle ilgili uluslararası bir gazetede yazarsanız,

you should expect people to feel comfortable asking about it.

insanların da bunu rahatça sorabileceğini beklemelisiniz.

But I just wasn't prepared for the scope of the response.

Ama tepkinin kapsamı hakkında henüz hazır değildim.

The 36 questions seem to have taken on a life of their own.

Bu 36 soru kendi başlarına bir yaşam oluşturmuşa benziyordu.

In fact, the New York Times published a follow-up article

Hatta New York Times, Sevgililer Günü için okuyuculardan

for Valentine's Day,

bu çalışmayı deneyenlerin

which featured readers' experiences of trying the study themselves,

çeşitli başarı dereceleriyle tecrübelerini gösteren,

with varying degrees of success.

bir takip makalesi yayınladı.

So my first impulse in the face of all of this attention

Tüm bu ilgi karşısında benim ilk dürtüm

was to become very protective of my own relationship.

ilişkim için fazla korumacı olmamdı.

I said no to every request for the two of us

İkimizin birlikte medyada gözükmesiyle ilgili

to do a media appearance together.

her talebi geri çevirdim.

I turned down TV interviews,

TV röportajlarını reddettim

and I said no to every request for photos of the two us.

ve ikimizin birlikte fotoğrafını isteyen her talebi de geri çevirdim.

I think I was afraid that we would become

Sanırım âşık olma süreci için

inadvertent icons for the process of falling in love,

kazara ikonlara dönüşeceğimizden korktum,

a position I did not at all feel qualified for.

bu asla uygun olacağım bir statü değildi.

And I get it:

Ve anlıyorum:

people didn't just want to know if the study worked,

İnsanlar sadece çalışmanın işe yarayıp yaramadığını değil,

they wanted to know if it really worked:

gerçekten de başarılı olup olmadığını bilmek istiyorlardı.

that is, if it was capable of producing love that would last,

Yani uzun vadede devam edecek bir aşk üretebiliyor muydu,

not just a fling, but real love, sustainable love.

yalnızca ufak bir hoşlanma değil, gerçek aşk, sürdürülebilir bir aşk.

But this was a question I didn't feel capable of answering.

Ama bu benim cevaplayabileceğimi hissettiğim bir soru değildi.

My own relationship was only a few months old,

İlişkim yalnızca birkaç aylıktı

and I felt like people were asking the wrong question in the first place.

ve insanlar aslında yanlış soruyu soruyorlar gibi hissettim.

What would knowing whether or not we were still together really tell them?

Hâlâ birlikte olup olmadığımızı bilmek onlara ne ifade edecekti?

If the answer was no,

Eğer cevap hayır ise,

would it make the experience of doing these 36 questions

bu 36 soruyu cevaplama tecrübesi

any less worthwhile?

kayda değer değil miydi?

Dr. Arthur Aron first wrote about these questions

Dr. Arthur Aron ilk olarak 1997'de bu soruları

in this study here in 1997,

buradaki bu çalışmada kaleme almış

and here, the researcher's goal was not to produce romantic love.

ve burada araştırmacıların amacı romantik aşk üretmek değilmiş.

Instead, they wanted to foster

Bunun yerine, üniversite öğrencileri

interpersonal closeness among college students,

arasında Aron'un "sürekli, artan, karşılıklı, kişisel kendini açma"

by using what Aron called

adını verdiği şeyi kullanarak

"sustained, escalating, reciprocal, personalistic self-disclosure."

kişiler arası yakınlığı geliştirmek istemişler.

Sounds romantic, doesn't it?

Kulağa romantik geliyor, değil mi?

But the study did work.

Ancak çalışma işe yaramış.

The participants did feel closer after doing it,

Katılımcılar bunu yaptıktan sonra daha yakın hissetmişler

and several subsequent studies have also used Aron's fast friends protocol

ve birçok müteakip çalışma da Aron'un hızlı arkadaşlık kurallarını

as a way to quickly create trust and intimacy between strangers.

yabancılar arasında hızlıca güven ve samimiyet yaratma yolu olarak kullandı.

They've used it between members of the police and members of community,

Polis üyeleri ve toplum üyeleri arasında kullandılar

and they've used it between people of opposing political ideologies.

ve birbirinin zıddı politik ideolojilere sahip insanlar arasında kullandılar.

The original version of the story,

Geçen yaz denediğim,

the one that I tried last summer,

kişisel soruları dört dakikalık

that pairs the personal questions with four minutes of eye contact,

göz teması ile tamamlayan hikâyenin orijinal versiyonundan

was referenced in this article,

bu makalede bahsedilmişti,

but unfortunately it was never published.

ama ne yazık ki daha önce yayınlanmamıştı.

So a few months ago, I was giving a talk

Birkaç ay önce küçük bir beşerî ilimler fakültesinde

at a small liberal arts college,

bir konuşma yapıyordum

and a student came up to me afterwards

ve sonrasında bir öğrenci bana gelip

and he said, kind of shyly,

biraz da utangaçca şöyle dedi,

"So, I tried your study, and it didn't work."

"Çalışmanızı denedim ve işe yaramadı."

He seemed a little mystified by this.

Buna biraz şaşırmış görünüyordu.

"You mean, you didn't fall in love with the person you did it with?" I asked.

"Yani bunu yaptığın kişiye âşık olmadın mı?" diye sordum.

"Well..." He paused.

"Şey..." duraksadı.

"I think she just wants to be friends."

"Galiba yalnızca arkadaş olmak istiyor."

"But did you become better friends?" I asked.

"Peki daha yakın arkadaş oldunuz mu?" diye sordum.

"Did you feel like you got to really know each other after doing the study?"

"Çalışmayı yaptıktan sonra birbirinizi

gerçekten daha iyi tanıdığınızı hissettin mi?"

He nodded.

Kafasını salladı.

"So, then it worked," I said.

"O zaman işe yaramış" dedim.

I don't think this is the answer he was looking for.

Aradığı cevabın bu olduğunu sanmıyorum.

In fact, I don't think this is the answer that any of us are looking for

Aslında iş aşka geldiğinde hiçbirimizin aradığı cevabın

when it comes to love.

bu olduğunu sanmıyorum.

I first came across this study

Bu çalışmaya ilk kez

when I was 29

29 yaşındayken rastladım

and I was going through a really difficult breakup.

ve çok zor bir ayrılıktan geçiyordum.

I had been in the relationship since I was 20,

İlişkim 20 yaşından beri sürüyordu,

which was basically my entire adult life,

yani hemen hemen tüm yetişkinlik hayatım boyunca

and he was my first real love,

ve o benim ilk gerçek aşkımdı,

and I had no idea how or if I could make a life without him.

onsuz nasıl yaşayacağımı veya bunu yapıp yapamayacağımı bilmiyordum.

So I turned to science.

Bu yüzden bilime döndüm.

I researched everything I could find about the science of romantic love,

Romantik aşk bilimi ile ilgili bulabildiğim her şeyi araştırdım

and I think I was hoping that it might somehow inoculate me from heartache.

ve sanırım bir şekilde kalp ağrımı iyileştireceğini umuyordum.

I don't know if I realized this at the time --

O zamanlar bunun farkında olup olmadığımı bilmiyorum --

I thought I was just doing research for this book I was writing --

sadece yazdığım kitap için araştırma yaptığımı düşündüm --

but it seems really obvious in retrospect.

ama geriye dönüp bakınca gerçekten bu bariz.

I hoped that if I armed myself with the knowledge of romantic love,

Kendimi romantik aşk bilgisiyle donatınca,

I might never have to feel as terrible and lonely as I did then.

bir daha o zamanlar olduğum kadar berbat ve yalnız hissetmeyeceğimi umdum.

And all this knowledge has been useful in some ways.

Bütün bu bilgi bir şekilde yararlı oldu.

I am more patient with love. I am more relaxed.

Aşkla ilgili daha sabırlıyım. Daha rahatım.

I am more confident about asking for what I want.

İstediğim şeyi sorarken daha güvenliyim.

But I can also see myself more clearly,

Kendimi daha net bir şekilde görebiliyorum da

and I can see that what I want is sometimes more

ve istediğim şeyin makul olarak istenebilecek olandan

than can reasonably be asked for.

daha fazlası olduğunu anlayabiliyorum.

What I want from love is a guarantee,

Aşktan istediğim şey garanti,

not just that I am loved today

sadece bugün sevilmek

and that I will be loved tomorrow,

ve yarın sevilmek değil,

but that I will continue to be loved by the person I love indefinitely.

sevdiğim insan tarafından sonsuza kadar sevilmeye devam etmek.

Maybe it's this possibility of a guarantee

Belki de insanların hâlâ birlikte olup olmadığımızı

that people were really asking about

bilmek istediklerinde sordukları şey

when they wanted to know if we were still together.

aslında garanti olasılığı.

So the story that the media told about the 36 questions

Yani medyanın 36 soruyla ilgili anlattığı hikâye,

was that there might be a shortcut to falling in love.

âşık olmanın kısa bir yolu olabileceği.

There might be a way to somehow mitigate some of the risk involved,

İlgili risklerin bazılarını bir şekilde azaltma yolu olabilir

and this is a very appealing story,

ve bu çok ilgi çekici bir hikâye,

because falling in love feels amazing,

çünkü âşık olmak inanılmaz hissettiriyor,

but it's also terrifying.

ama aynı zamanda korkutucu da.

The moment you admit to loving someone,

Birini sevdiğinizi itiraf ettiğiniz andan itibaren,

you admit to having a lot to lose,

kaybedecek çok şeyiniz olduğunu itiraf ediyorsunuz

and it's true that these questions do provide a mechanism

ve bu soruların birini çabucak tanımak için

for getting to know someone quickly,

bir mekanizma sağladığı doğru,

which is also a mechanism for being known,

aynı zamanda tanınmak için de

and I think this is the thing that most of us really want from love:

ve pek çoğumuzun aşktan gerçekten istediği şey bu:

to be known, to be seen, to be understood.

Bilinmek, görülmek, anlaşılmak.

But I think when it comes to love,

Ama iş aşka gelince,

we are too willing to accept the short version of the story.

hikâyenin kısa versiyonunu kabul etmeye çok hevesliyiz.

The version of the story that asks, "Are you still together?"

Hikâyenin "Hâlâ birlikte misiniz?" diye soran

and is content with a yes or no answer.

ve evet veya hayır cevabıyla mutlu olan versiyonu.

So rather than that question,

Bu soru yerine

I would propose we ask some more difficult questions,

daha zor sorular sormayı teklif ediyorum,

questions like:

şöyle sorular:

How do you decide who deserves your love

Aşkınızı kimin hak edip, kimin hak etmediğine

and who does not?

nasıl karar veriyorsunuz?

How do you stay in love when things get difficult,

İşler zora girince aşka nasıl devam ediyorsunuz

and how do you know when to just cut and run?

ve ne zaman işi bitirip gideceğinizi nasıl biliyorsunuz?

How do you live with the doubt

Her ilişkiye kaçınılmaz olarak sızan

that inevitably creeps into every relationship,

şüpheyle nasıl yaşıyorsunuz

or even harder,

veya daha da zoru,

how do you live with your partner's doubt?

partnerinizin şüphesiyle nasıl yaşıyorsunuz?

I don't necessarily know the answers to these questions,

İllaki bu soruların cevaplarını bilmiyorum,

but I think they're an important start at having a more thoughtful conversation

ama birini sevmenin ne demek olduğuyla ilgili olarak daha özenli bir iletişime

about what it means to love someone.

sahip olmada bunlar önemli bir başlangıç.

So, if you want it,

Yani eğer istiyorsanız,

the short version of the story of my relationship is this:

ilişkimin hikâyesinin kısa versiyonu şu:

a year ago, an acquaintance and I did a study

Bir sene önce bir tanıdığımla ben romantik aşk yaratmak için

designed to create romantic love,

tasarlanan bir çalışma yaptık

and we fell in love,

ve âşık olduk,

and we are still together,

hâlâ birlikteyiz

and I am so glad.

ve çok memnunum.

But falling in love is not the same thing as staying in love.

Ancak âşık olmak, âşık kalmakla aynı şey değil.

Falling in love is the easy part.

Âşık olmak işin kolay kısmı.

So at the end of my article, I wrote, "Love didn't happen to us.

Makalemin sonunda şöyle yazdım, "Aşk başımıza gelmez.

We're in love because we each made the choice to be."

Âşığız, çünkü ikimiz de böyle olmasını seçtik."

And I cringe a little when I read that now,

Şimdi bunu okuduğumda biraz çekiniyorum,

not because it isn't true,

doğru olmadığı için değil,

but because at the time, I really hadn't considered

çünkü o zaman o seçimin içindeki her şeyi

everything that was contained in that choice.

gerçekten düşünmemiştim.

I didn't consider how many times we would each have to make that choice,

Her birimizin bu seçimi kaç kere yapmak zorunda olduğunu

and how many times I will continue to have to make that choice

ve her zaman beni seçip seçmediğini bilmeden

without knowing whether or not he will always choose me.

bu seçimi kaç kere yapmaya devam edeceğimi düşünmedim.

I want it to be enough to have asked and answered 36 questions,

36 soruyu sormanın ve cevap vermenin yeterli olmasını

and to have chosen to love someone so generous and kind and fun

ve cömert, nazik ve eğlenceli birini sevmeyi seçmeyi

and to have broadcast that choice in the biggest newspaper in America.

ve bu seçimi Amerika'nın en büyük gazetesinde yayınlamayı istedim.

But what I have done instead is turn my relationship

Ama onun yerine ilişkimi pek inanmadığım

into the kind of myth I don't quite believe in.

bir tür mite dönüştürdüm.

And what I want, what perhaps I will spend my life wanting,

İstediğim şey, belki de bunu isteyerek hayatımı geçireceğim şey,

is for that myth to be true.

bu mitin doğru olması.

I want the happy ending implied by the title to my article,

Makalemdeki başlıkta ima edilen mutlu sonu istiyorum,

which is, incidentally,

ki tesadüfen,

the only part of the article that I didn't actually write.

aslında makalede yazmadığım tek yer.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But what I have instead is the chance to make the choice to love someone,

Onun yerine sahip olduğum şey, birini sevme seçimini yapma şansı

and the hope that he will choose to love me back,

ve karşılığında beni sevmeyi seçeceği umudu

and it is terrifying,

ve bu korkutucu,

but that's the deal with love.

ama aşkla ilgili olay bu.

Thank you.

Teşekkürler.