Falling in love is the easy part | Mandy Len Catron

Translator: Trang Rương Reviewer: Bảo Hân Lại

I published this article

Tôi đã viết một chuyên đề

in the New York Times Modern Love column in January of this year.

cho tờ New York Times mục Tình Yêu Hiện Đại hồi tháng giêng này.

"To Fall in Love With Anyone, Do This."

"Để rơi vào lưới tình, hãy làm như sau."

And the article is about a psychological study

Và chuyên đề là về một nghiên cứu tâm lý

designed to create romantic love in the laboratory,

được thiết kế để tạo nên tình yêu lãng mạn trong phòng thí nghiệm,

and my own experience trying the study myself

và trải nghiệm của bản thân tôi khi áp dụng nó

one night last summer.

vào một đêm hè năm trước.

So the procedure is fairly simple:

Bước thủ tục thì khá là dễ:

two strangers take turns asking each other 36 increasingly personal questions

hai người xa lạ thay phiên nhau trả lời 36 câu hỏi tăng dần tính cá nhân

and then they stare into each other's eyes

rồi sau đó nhìn chăm chú vào mắt nhau

without speaking for four minutes.

mà không lên tiếng trong vòng bốn phút.

So here are a couple of sample questions.

Đây là một số câu hỏi mẫu.

Number 12: If you could wake up tomorrow having gained any one quality or ability,

Số 12: Nếu ngày mai thức dậy bạn sở hữu một năng lực hay phẩm chất,

what would it be?

bạn sẽ chọn điều gì?

Number 28: When did you last cry in front of another person?

Số 28: Lần cuối bạn khóc trước mặt người khác là khi nào?

By yourself?

Khi ở một mình?

As you can see, they really do get more personal as they go along.

Bạn thấy đó, các số thứ tự càng cao thì vấn đề cá nhân càng tăng dần.

Number 30, I really like this one:

Số 30, tôi rất thích câu này:

Tell your partner what you like about them;

Hãy nói cho đối phương điều bạn thích ở họ;

be very honest this time,

hãy thật thà lần này,

saying things you might not say to someone you just met.

nói những điều bạn hiếm khi nói đối với người mới gặp.

So when I first came across this study a few years earlier,

Khi tôi lần đầu bắt gặp cuộc nghiên cứu này vài năm trước,

one detail really stuck out to me,

một chi tiết đã thực sự ấn tượng tôi

and that was the rumor that two of the participants

và đó là lời đồn rằng có hai người tham gia lúc ấy

had gotten married six months later,

đã lấy nhau sau sáu tháng,

and they'd invited the entire lab to the ceremony.

họ đã mời toàn bộ nhân viên phòng thí nghiệm đến dự lễ.

So I was of course very skeptical

Đương nhiên, tôi đã rất ngờ vực

about this process of just manufacturing romantic love,

về quá trình hình thành nên tình yêu lãng mạn này,

but of course I was intrigued.

nhưng cũng phải nói là tôi đã bị kích thích rồi.

And when I got the chance to try this study myself,

Và khi tôi có cơ hội thử nghiệm nó với bản thân,

with someone I knew but not particularly well,

với một người tôi biết nhưng không quen,

I wasn't expecting to fall in love.

tôi chả hề mong sẽ động lòng gì.

But then we did, and --

Nhưng chúng tôi đã kết nhau, và --

(Laughter)

(Tiếng cười)

And I thought it made a good story, so I sent it to the Modern Love column

Và tôi nghĩ nó là một câu chuyện hay nên tôi đã gửi về mục Tình Yêu Hiện Đại

a few months later.

một vài tháng sau.

Now, this was published in January,

Nó được xuất bản vào tháng giêng,

and now it is August,

và bây giờ là tháng tám,

so I'm guessing that some of you are probably wondering,

nên tôi đoán ắt hẳn các bạn chắc đang tò mò muốn biết,

are we still together?

liệu chúng tôi có còn bên nhau?

And the reason I think you might be wondering this

Và lí do tôi biết các bạn đang thắc mắc

is because I have been asked this question

là vì tôi đã được hỏi

again and again and again for the past seven months.

hết lần này rồi lượt khác trong suốt 7 tháng qua.

And this question is really what I want to talk about today.

Và chính câu hỏi này là điều tôi muốn chia sẻ ngày hôm nay.

But let's come back to it.

Hãy quay lại với nó nào.

(Laughter)

(Tiếng cười)

So the week before the article came out,

Một tuần trước khi phát hành,

I was very nervous.

tôi đã rất lo lắng.

I had been working on a book about love stories

Tôi đang viết một cuốn sách về chuyện tình yêu

for the past few years,

trong vài năm qua,

so I had gotten used to writing about my own experiences

nên tôi đã quen với lối viết về trải nghiệm bản thân

with romantic love on my blog.

với tình yêu lãng mạn trên blog.

But a blog post might get a couple hundred views at the most,

Nhưng một bài đăng như vậy chỉ đạt chừng hơn trăm lượt xem là cùng,

and those were usually just my Facebook friends,

và thường chỉ là bạn Facebook à,

and I figured my article in the New York Times

rồi tôi thiết nghĩ một chuyên đề trên tờ New York TImes

would probably get a few thousand views.

sẽ có thể đạt hơn ngàn lượt xem.

And that felt like a lot of attention

Và đó là quá nhiều sự chú ý

on a relatively new relationship.

cho một mối quan hệ chỉ vừa mới bắt đầu.

But as it turned out, I had no idea.

Nhưng hóa ra, tôi chả biết gì cả.

So the article was published online

Thế nên khi chuyên đề được đăng trên mạng

on a Friday evening,

vào một buổi chiều thứ sáu,

and by Saturday, this had happened to the traffic on my blog.

và đến ngày thứ bảy, đây chính là lưu lượng lượt xem của blog tôi.

And by Sunday, both the Today Show and Good Morning America had called.

Rồi đến Chủ nhật, chương trình Today và Good Morning, America đã liên lạc.

Within a month, the article would receive over 8 million views,

Trong vòng một tháng, bài báo đã nhận hơn 8 triệu lượt xem,

and I was, to say the least,

và tôi, thú thật là,

underprepared for this sort of attention.

đã không chuẩn bị cho sự chú ý này.

It's one thing to work up the confidence to write honestly

Nó là một chuyện phải thu thập hết can đảm để bộc lộ

about your experiences with love,

về sự trải nghiệm của bạn với tình yêu,

but it is another thing to discover

nhưng để tự khám phá ra rằng chuyện tình yêu của bạn

that your love life has made international news --

đã lên chuyên đàn quốc tế là một chuyện khác --

(Laughter)

(Tiếng cười)

and to realize that people across the world

và để nhận thức rằng mọi người trên thế giới

are genuinely invested in the status of your new relationship.

đang thật tình bị lôi kéo bởi mối quan hệ chớm nở của bạn.

(Laughter)

(Tiếng cười)

And when people called or emailed, which they did every day for weeks,

Và khi có người liên lạc điện thoại hay email, có khi mỗi ngày mỗi tuần,

they always asked the same question first:

họ đều hỏi cùng một câu đầu tiên:

are you guys still together?

Hai người còn quen nhau không?

In fact, as I was preparing this talk,

Thật sự thì, khi tôi đang chuẩn bị cho hôm nay,

I did a quick search of my email inbox

tôi đã kiểm tra nhanh hòm thư đến trong email

for the phrase "Are you still together?"

cho câu hỏi đó

and several messages popped up immediately.

và vài tin nhắn lập tức hiện ra.

They were from students and journalists

Chúng đều từ học sinh và nhà báo

and friendly strangers like this one.

cùng với những người xa lạ tò mò.

I did radio interviews and they asked.

Tôi lên phỏng vấn trên radio và họ cũng hỏi.

I even gave a talk, and one woman shouted up to the stage,

Khi tôi đang có bài nói chuyện, một người phụ nữ thậm chí hét lên,

"Hey Mandy, where's your boyfriend?"

"Mandy, bạn trai cô đâu rồi?'

And I promptly turned bright red.

Và tức thì, tôi thấy đỏ mặt.

I understand that this is part of the deal.

Tôi hiểu đây là một điều bắt buộc.

If you write about your relationship in an international newspaper,

Nếu bạn viết về mối quan hệ của mình cho một tờ báo quốc tế,

you should expect people to feel comfortable asking about it.

bạn nên đoán trước rằng mọi người sẽ tự nhiên hỏi thăm về nó.

But I just wasn't prepared for the scope of the response.

Nhưng tôi đã chưa chuẩn bị cho phạm vi của câu hỏi này.

The 36 questions seem to have taken on a life of their own.

Bộ 36 câu hỏi ấy như đã có một cuộc sống của chúng vậy.

In fact, the New York Times published a follow-up article

Thực tế, tờ New York Times đã cho phát hành một bài bổ sung

for Valentine's Day,

cho ngày Lễ Tình Yêu,

which featured readers' experiences of trying the study themselves,

nói về trải nghiệm của độc giả khi thử bài thí nghiệm,

with varying degrees of success.

với nhiều mức độ thành công.

So my first impulse in the face of all of this attention

Nên phản xạ đầu tiên của tôi khi đối với mọi sự chú ý này

was to become very protective of my own relationship.

chính là trở nên bênh vực cho mối quan hệ của mình.

I said no to every request for the two of us

Tôi từ chối tất cả lời mời dành cho cả hai

to do a media appearance together.

để làm một cuộc xuất hiện công chúng cùng nhau.

I turned down TV interviews,

Tôi từ chối phỏng vấn TV,

and I said no to every request for photos of the two us.

kể cả những lần mời chụp hình cả hai chúng tôi.

I think I was afraid that we would become

Tôi sợ chúng tôi sẽ trở thành

inadvertent icons for the process of falling in love,

những thần tượng cho quá trình rơi vào lưới tình,

a position I did not at all feel qualified for.

một vị trí tôi cảm thấy mình chẳng xứng đáng

And I get it:

Rồi tôi hiểu rằng:

people didn't just want to know if the study worked,

họ không muốn biết kết quả của cuộc thí nghiệm,

they wanted to know if it really worked:

họ muốn biết rằng nó có tác dụng hay không:

that is, if it was capable of producing love that would last,

đó là, nếu nó có khả năng tạo ra một tình yêu lâu bền,

not just a fling, but real love, sustainable love.

không chỉ thoáng qua, mà là một tình yêu bền chặt.

But this was a question I didn't feel capable of answering.

Nhưng đây lại là câu hỏi tôi thấy quá sức để trả lời.

My own relationship was only a few months old,

Mối quan hệ của tôi chỉ mới được tính vài tháng,

and I felt like people were asking the wrong question in the first place.

và mọi người lại đang hỏi không đúng câu ngay từ đầu.

What would knowing whether or not we were still together really tell them?

Liệu biết được chúng tôi có bên nhau nữa không thì giúp gì cho họ?

If the answer was no,

Nếu câu trả lời là không,

would it make the experience of doing these 36 questions

liệu nó có biến trải nghiệm khi thử 36 câu hỏi này

any less worthwhile?

bớt giá trị đi không?

Dr. Arthur Aron first wrote about these questions

Bác sĩ Arthur Aron lần đầu viết về những câu hỏi này

in this study here in 1997,

trong cuộc nghiên cứu năm 1997,

and here, the researcher's goal was not to produce romantic love.

và đây, mục tiêu của họ không phải là tạo ra tình yêu lãng mạn.

Instead, they wanted to foster

Thay vào đó, họ muốn tăng cường

interpersonal closeness among college students,

sự gần gũi cá nhân giữa những sinh viên với nhau,

by using what Aron called

bằng cách áp dụng điều mà Aron gọi là

"sustained, escalating, reciprocal, personalistic self-disclosure."

"sự bày tỏ bản thân, đối ứng, lâu dài và tăng dần tính cá nhân."

Sounds romantic, doesn't it?

Nghe có vẻ lãng mạn, đúng không?

But the study did work.

Nhưng cuộc nghiên cứu đã có tác dụng.

The participants did feel closer after doing it,

Người tham gia quả thực đã gần gũi nhau hơn,

and several subsequent studies have also used Aron's fast friends protocol

và vài cuộc nghiên cứu theo sau cũng áp dụng công thức giao hữu của Aaron

as a way to quickly create trust and intimacy between strangers.

như một cách xây dựng cấp tốc mức độ thân mật và tin cậy khi mới quen.

They've used it between members of the police and members of community,

Họ đã áp dụng cho những cộng sự cảnh sát và thành viên cộng đồng,

and they've used it between people of opposing political ideologies.

cũng như cho những người có quan điểm chính trị đối lập nhau.

The original version of the story,

Bản nghiên cứu gốc của mọi sự,

the one that I tried last summer,

thứ mà tôi đã thử hè năm rồi,

that pairs the personal questions with four minutes of eye contact,

bộ câu hỏi cá nhân với 4 phút trao đổi ánh nhìn cho nhau,

was referenced in this article,

đã được đề cập trong mục này,

but unfortunately it was never published.

nhưng thật tiếc là nó đã không được công bố.

So a few months ago, I was giving a talk

Một vài tháng trước đây, tôi đã có một bài nói

at a small liberal arts college,

tại vài trường giáo dục khai phóng,

and a student came up to me afterwards

và một sinh viên đến chào hỏi tôi,

and he said, kind of shyly,

khá là ngại ngùng,

"So, I tried your study, and it didn't work."

"Em đã thử nghiên cứu của cô và đã không thành công."

He seemed a little mystified by this.

Cậu ấy dường như rối bời bởi nó.

"You mean, you didn't fall in love with the person you did it with?" I asked.

"Ý em là em không thấy thích người em đã thử cùng?" Tôi hỏi.

"Well..." He paused.

"Thực ra thì..." Cậu ngập ngùng.

"I think she just wants to be friends."

"Em nghĩ cô ấy chỉ muốn làm bạn."

"But did you become better friends?" I asked.

"Nhưng hai người làm bạn tốt hơn chứ nhỉ?" Tôi hỏi.

"Did you feel like you got to really know each other after doing the study?"

"Em có cảm thấy rằng hai người hiểu nhau hơn sau đó không?"

He nodded.

Cậu gật đầu.

"So, then it worked," I said.

"Thế thì, nó có tác dụng rồi," Tôi nói.

I don't think this is the answer he was looking for.

Tôi không nghĩ đó là câu trả lời cậu ấy đang tìm kiếm.

In fact, I don't think this is the answer that any of us are looking for

Thực chất, tôi không nghĩ đó là câu trả lời mà chúng ta đang tìm kiếm

when it comes to love.

khi bàn về tình yêu.

Tôi bắt gặp cuộc nghiên cứu này

I first came across this study

when I was 29

lần đầu khi mới 29 tuổi

and I was going through a really difficult breakup.

và tôi đang trải qua một cuộc chia tay rất khó khăn lúc đó.

I had been in the relationship since I was 20,

Tôi đã ở trong mối quan hệ đó từ năm lên 20,

which was basically my entire adult life,

có thể nói là những năm trăng tròn,

and he was my first real love,

và anh ấy là mối tình đầu của tôi,

and I had no idea how or if I could make a life without him.

tôi không thể hình dung ra cuộc sống thiếu bóng dáng anh ấy được.

So I turned to science.

Nên tôi tập trung vào khoa học.

I researched everything I could find about the science of romantic love,

Tôi tìm tòi mọi thứ tôi có thể về khoa học của tình yêu,

and I think I was hoping that it might somehow inoculate me from heartache.

và tôi nghĩ tôi sẽ nguôi ngoai phần nào khỏi nỗi đau đó.

I don't know if I realized this at the time --

Tôi không biết liệu có ngộ ra điều này lúc ấy chưa --

I thought I was just doing research for this book I was writing --

Tôi nghĩ tôi chỉ đang sưu tầm cho cuốn sách đang dở dang --

but it seems really obvious in retrospect.

nhưng nó lại rất rõ ràng trong trí nhớ.

I hoped that if I armed myself with the knowledge of romantic love,

Tôi hi vọng rằng nếu tôi chuẩn bị bản thân với kiến thức về tình yêu,

I might never have to feel as terrible and lonely as I did then.

tôi chắc đã không cảm thấy cô quạnh và khủng khiếp như hồi trước rồi.

And all this knowledge has been useful in some ways.

Và tất cả kiến thức này đều hữu dụng trong vài khía cạnh.

I am more patient with love. I am more relaxed.

Tôi trở nên kiên trì hơn với tình yêu, tôi thư giãn nhiều hơn.

I am more confident about asking for what I want.

Tôi tự tin về việc đòi hỏi cho thứ mà mình muốn.

But I can also see myself more clearly,

Nhưng tôi cũng có thể xem xét bản thân rõ hơn,

and I can see that what I want is sometimes more

và nhận dạng được thứ tôi muốn đôi lúc

than can reasonably be asked for.

vượt quá mức yêu cầu hợp lý.

What I want from love is a guarantee,

Những gì tôi muốn từ tình yêu là sự bảo đảm,

not just that I am loved today

không chỉ được yêu ngày hôm nay

and that I will be loved tomorrow,

và cả ngày hôm sau,

but that I will continue to be loved by the person I love indefinitely.

mà là tôi sẽ được yêu bởi người tôi yêu mãi mãi.

Maybe it's this possibility of a guarantee

Có thể chính là khả năng của sự cam đoan

that people were really asking about

mà mọi người không ngừng hỏi

when they wanted to know if we were still together.

khi họ muốn biết liệu chúng tôi còn bên nhau hay không.

So the story that the media told about the 36 questions

Câu chuyện mà giới truyền thông kể về bộ 36 câu hỏi

was that there might be a shortcut to falling in love.

nói về sự thực hư của con đường tắt dẫn đến tình yêu.

There might be a way to somehow mitigate some of the risk involved,

Có thể có một lối đi tránh được những mối nguy tham gia,

and this is a very appealing story,

và đây là một câu chuyện lôi cuốn,

because falling in love feels amazing,

bởi vì được yêu say mê thật tuyệt,

but it's also terrifying.

nhưng đồng thời cũng thật đáng sợ.

The moment you admit to loving someone,

Cái khoảnh khắc mà bạn thú nhận tương tư một ai đó,

you admit to having a lot to lose,

bạn đang đảm đương một sự mất mát khá to lớn,

and it's true that these questions do provide a mechanism

và nó đúng là các câu hỏi này chỉ bổ sung một cơ chế

for getting to know someone quickly,

cho sự tìm hiểu lẫn nhau cấp tốc,

which is also a mechanism for being known,

cũng như cho sự được biết đến,

and I think this is the thing that most of us really want from love:

và tôi nghĩ đây chính là điều mà đa số chúng ta trông chờ từ tình yêu:

to be known, to be seen, to be understood.

để được biết đến, được cảm thấy, được thấu hiểu.

But I think when it comes to love,

Nhưng khi đến vấn đề tình yêu,

we are too willing to accept the short version of the story.

chúng ta quá sẵn sàng chấp nhận phiên bản ngắn của câu chuyện.

The version of the story that asks, "Are you still together?"

Phiên bản mà chỉ gồm 1 câu hỏi, "Các bạn còn ở bên nhau không?"

and is content with a yes or no answer.

và nội dung là một câu trả lời có hoặc không.

So rather than that question,

Thế nên thay vì câu hỏi đó,

I would propose we ask some more difficult questions,

tôi muốn đề nghị chúng ta hãy hỏi nhưng câu có chiều sâu hơn,

questions like:

như thế này:

Làm sao bạn quyết định được ai xứng đáng

How do you decide who deserves your love

and who does not?

với tình yêu của bạn và ai thì không?

How do you stay in love when things get difficult,

Làm sao bạn giữ vững được tình yêu khi mọi thứ trở nên khó khăn,

and how do you know when to just cut and run?

và làm sao bạn biết khi nào là nên từ bỏ tất cả?

How do you live with the doubt

Làm sao bạn sống cùng với sự nghi ngờ

that inevitably creeps into every relationship,

mà cứ luồng lách vào bất cứ quan hệ nào,

or even harder,

hay thậm chí khó hơn nữa,

how do you live with your partner's doubt?

làm sao bạn sống được trong sự hoài nghi?

I don't necessarily know the answers to these questions,

Tôi không biết được câu trả lời cho những câu hỏi dạng này,

but I think they're an important start at having a more thoughtful conversation

nhưng tôi biết chúng là một khởi đầu quan trọng cho một cuộc tâm sự

about what it means to love someone.

chân thực về ý nghĩa của tình yêu.

So, if you want it,

Do đó, nếu bạn muốn nó,

the short version of the story of my relationship is this:

phiên bản ngắn của câu chuyện mối quan hệ của tôi là đây:

a year ago, an acquaintance and I did a study

một năm trước, một người quen và tôi đã nghiên cứu

designed to create romantic love,

với mục đích tạo nên tình yêu lãng mạn,

and we fell in love,

rồi chúng tôi đã thích nhau,

and we are still together,

và chúng tôi vẫn còn bên nhau,

and I am so glad.

và tôi rất mừng vì điều đó.

But falling in love is not the same thing as staying in love.

Tuy nhiên, rơi vào lưới tình không giống như việc ở lại lưới tình.

Falling in love is the easy part.

Rơi vào lưới tình là phần dễ nhất thôi.

So at the end of my article, I wrote, "Love didn't happen to us.

Tôi đã viết cuối chuyên mục, "Tình yêu không tự nhiên xảy ra với ta.

We're in love because we each made the choice to be."

Chúng ta yêu nhau bởi chúng ta đều lựa chọn như vậy. "

And I cringe a little when I read that now,

Và tôi khá run người khi đọc lại nó bây giờ,

not because it isn't true,

không vì nó không đúng,

but because at the time, I really hadn't considered

mà vì lúc đó, tôi đã không cân nhắc kĩ mọi thứ

everything that was contained in that choice.

được chứa đựng trong quyết định ấy.

I didn't consider how many times we would each have to make that choice,

Tôi đã không cân nhắc số lần chúng ta đã buộc phải đưa ra quyết định đó

and how many times I will continue to have to make that choice

và số lần tôi sẽ tiếp tục tìm đến sự lựa chọn như vậy

without knowing whether or not he will always choose me.

dù có biết hay không anh ấy sẽ luôn luôn chọn tôi.

I want it to be enough to have asked and answered 36 questions,

Tôi muốn nó đủ để có thể hỏi và trả lời 36 câu ấy,

and to have chosen to love someone so generous and kind and fun

và đủ để chọn mà yêu một con người tốt bụng, rộng lượng và vui vẻ

and to have broadcast that choice in the biggest newspaper in America.

và đủ để công bố sự lựa chọn đó trên tờ báo hàng đầu nước Mỹ.

But what I have done instead is turn my relationship

Bù lại, việc tôi đạt được chính là làm cho mối quan hệ của mình

into the kind of myth I don't quite believe in.

trở thành một chuyện cổ tích mà tôi không tin vào mấy.

And what I want, what perhaps I will spend my life wanting,

Và thứ tôi muốn, thứ mà có lẽ tôi sẽ dành trọn đời ấp ủ,

is for that myth to be true.

chính là cho câu chuyện cổ tích ấy thành hiện thực.

I want the happy ending implied by the title to my article,

Tôi muốn kết thúc có hậu được lồng vào trong tựa đề chuyên mục,

which is, incidentally,

điều đó, nói đúng hơn,

the only part of the article that I didn't actually write.

là phần duy nhất của bài viết mà tôi chẳng hề đụng bút đến.

(Laughter)

(Tiếng cười)

But what I have instead is the chance to make the choice to love someone,

Nhưng thứ tôi có thay vào đó lại là cơ hội được lựa chọn để yêu một người,

and the hope that he will choose to love me back,

và hi vọng rằng anh ấy sẽ đáp trả lại tình yêu của tôi,

and it is terrifying,

và nó rất đáng sợ,

nhưng đó lại chính là điều khoản của tình yêu.

but that's the deal with love.

Thank you.

Xin cám ơn.