Robin Ince: Science versus wonder?

Translator: Kelwalin Dhanasarnsombut Reviewer: yamela areesamarn

I'd like to apologize, first of all, to all of you

ก่อนอื่นผมขออภัยทุกท่านก่อนนะครับ

because I have no form

เพราะว่าผมไม่มีรูปแบบ

of PowerPoint presentation.

ของการนำเสนอโดยใช้เพาเวอร์พ้อย

So what I'm going to do

ฉะนั้น สิ่งที่ผมจะทำก็คือ

is, every now and again, I will make this gesture,

ผมจะแสดงท่าทางเป็นบางครั้งบางคราว

and in a moment of PowerPoint democracy,

และด้วยแรงขับเคลื่อน แห่งแนวร่วมประชาธิปไตยเพาเวอร์พ้อย

you can imagine what you'd like to see.

คุณก็จะสามารถจินตนาการ ถึงสิ่งที่คุณอยากจะเห็นได้

I do a radio show.

ผมทำรายการวิทยุ

The radio show is called "The Infinite Monkey Cage."

ที่มีชื่อว่า "The Infinite Monkey Cage. (กรงลิงที่ไม่มีขอบเขต)"

It's about science, it's about rationalism.

มันเป็นเรื่องเกี่ยวกับวิทยาศาสตร์ มันเกี่ยวกับเหตุผลนิยม (rationalism)

So therefore, we get a lot of complaints

ดังนั้น พวกเราจึงได้รับการต่อว่ามากมาย

every single week --

ทุกรายสัปดาห์

complaints including one we get very often,

รวมไปถึง คำติหนึ่งที่เราได้รับอยู่บ่อยๆ

which is to say the very title, "Infinite Monkey Cage,"

ซึ่งก็คือ ชื่อรายการ "กรงลิงที่ไม่มีขอบเขต" นั้น

celebrates the idea of vivisection.

ยกย่องแนวคิดการชำแหละสัตว์

We have made it quite clear to these people

เราทำให้คนเหล่านี้เห็นค่อนข้างชัดเจนว่า

that an infinite monkey cage is roomy.

กรงลิงที่ไม่มีขอบเขตนั้น มีพื้นที่ว่างมาก

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

We also had someone else who said,

พวกเรายังมีคนอื่นอีกที่พูดว่า

"'The Infinite Monkey Cage' idea is ridiculous.

"ความคิดนี้มันช่างตลกขบขันสิ้นดี

An infinite number of monkeys

ลิงจำนวนมากมายจนนับไม่ได้

could never write the works of Shakespeare.

ไม่สามารถที่จะประพันธ์งานของเชคสเปียร์ได้หรอก

We know this because they did an experiment."

พวกเรารู้เรื่องนี้ก็เพราะว่าเขาได้ทำการทดลองแล้ว"

Yes, they gave 12 monkeys a typewriter for a week,

ใช่ เขาเอาพิมพ์ดีด 1 เครื่องไปให้ลิง 12 ตัว นานหนึ่งสัปดาห์

and after a week, they only used it as a bathroom.

และหลังจากสัปดาห์นึงผ่านไป พวกมันเป็นกระโถนอย่างเดียวเลย

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

So the main element though, the main complaint we get --

อย่างไรก็ตาม สิ่งสำคัญ คำติสำคัญที่เราได้รับ

and one that I find most worrying --

และเป็นข้อตำหนิที่ผมพบว่าน่าวิตกที่สุด

is that people say, "Oh, why do you insist

คือที่คนเหล่านั้นพูดว่า "โอ้ย ทำไมคุณจึงยืนกราน

on ruining the magic?

จะทำลายความฝันความอัศจรรย์นัก

You bring in science, and it ruins the magic."

คุณนำวิทยาศาสตร์เข้ามา และมันทำลายอำนาจวิเศษนั้นไปเสีย"

Now I'm an arts graduate;

เอาล่ะ ผมเป็นบัณฑิตสายศิลป์

I love myth and magic

ผมชอบตำนานและอำนาจวิเศษ

and existentialism and self-loathing.

และอัตถิภาวนิยม (existentialism) และความชิงชังในตัวเอง

That's what I do.

นั่นคือสิ่งที่ผมทำ

But I also don't understand

แต่ผมก็ยังไม่เข้าใจอีกด้วย

how it does ruin the magic.

ว่ามันทำลายอำนาจวิเศษได้อย่างไร

All of the magic, I think,

ผมคิดนะ อำนาจวิเศษทั้งหลายแหล่นั่น

that may well be taken away by science

ที่อาจจะถูกลบหายไปด้วยวิทยาศาสตร์

is then replaced by something as wonderful.

ได้ถูกแทนที่ด้วยบางสิ่งที่อัศจรรย์พอๆกัน

Astrology, for instance:

ดังเช่น โหราศาสตร์

like many rationalists, I'm a Pisces.

ก็เหมือนกับนักเหตุผลนิยมอีกหลายคน ผมเกิดราศีมีนครับ

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

Now astrology --

เอาล่ะ โหราศาสตร์

we remove the banal idea

เราขจัดความคิดที่มีอยู่ดาษดื่นนั้น

that your life could be predicted;

ที่ว่าชีวิตของคุณสามารถทำนายได้

that you'll, perhaps today, meet a lucky man

ที่ว่าบางทีในวันนี้ คุณจะได้พบกับชายผู้โชคดี

who's wearing a hat.

ที่สวมหมวก

That is gone.

นั่นมันไม่มีแล้วครับ

But if we want to look at the sky and see predictions, we still can.

แต่ถ้าคุณต้องการจะดูท้องฟ้า และมองเห็นคำพยากรณ์ คุณก็ยังคงทำได้

We can see predictions of galaxies forming,

เราสามารถเห็นการคาดการ เรื่องการเกิดดาราจักร (galaxy)

of galaxies colliding into each other, of new solar systems.

เรื่องการที่ดาราจักรพุ่งชนกัน, และเรื่องระบบสุริยจักรวาลใหม่ๆ ได้

This is a wonderful thing.

นี่เป็นสิ่งที่น่าอัศจรรย์

If the Sun could one day -- and indeed the Earth, in fact --

ถ้าสักวันหนึ่งดวงอาทิตย์-- และก็ แน่นอนโลกด้วย

if the Earth could read its own astrological, astronomical chart,

ถ้าโลกสามารถอ่านแผนผังดวงชะตา โหราศาสตร์ ดาราศาสตร์ของตัวมันเองได้

one day it would say,

สักวันมันคงจะบอกว่า

"Not a good day for making plans.

"วันนี้ไม่ดีสำหรับการวางแผนงาน

You'll been engulfed by a red giant."

คุณจะถูกเขมือบโดยดาวยักษ์สีแดง"

And that to me as well,

และนั่นสำหรับผมก็เช่นกัน

that if you think I'm worried about losing worlds,

ถ้าคุณคิดว่าผมกำลังกังวลว่าจะเสียโลกไป

well Many Worlds theory --

หลายดวงด้วยนะ ตามทฤษฎี--

one of the most beautiful, fascinating,

หนึ่งในความคิดที่สวยงาม น่าทึ่ง

sometimes terrifying ideas

และบางทีก็น่าหวาดหวั่น

from the quantum interpretation --

จากการตีความตามทฤษฎีควอนตัม (quantum interpretation) --

is a wonderful thing.

มันเป็นสิ่งน่าอัศจรรย์

That every person here, every decision that you've made today,

มันบอกว่า ทุกๆคนในที่นี้ ทุกๆการตัดสินใจ ที่คุณได้ทำไปในวันนี้

every decision you've made in your life,

ทุกๆการตัดสินใจ ที่คุณทำลงไปในชีวิต

you've not really made that decision,

จริงๆแล้วคุณไม่ได้ทำการตัดสินใจนั้น

but in fact, every single permutation of those decisions

แต่ที่จริงแล้ว ทุกแนววิธีการของการตัดสินใจนั้นได้เกิดขึ้น

is made, each one going off into a new universe.

แต่ละการตัดสินใจนั้นถูกทำให้เกิดขึ้นในแต่ละเอกภพ

That is a wonderful idea.

นั่นเป็นแนวคิดที่ยอดเยี่ยมมาก

If you ever think that your life is rubbish,

ถ้าคุณเคยคิดว่า ชีวิตคุณมันบัดซบสิ้นดี

always remember

จงจำไว้เสมอว่า

there's another you that's made much worse decisions than that.

ตัวคุณอีกคนหนึ่งที่ทำการตัดสินใจได้แย่กว่าเสียอีก

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

If you ever think, "Ah, I want to end it all,"

ถ้าคุณคิดว่า "อ้า ผมต้องการที่จะให้มันจบสิ้นซะที"

don't end it all.

อย่าให้มันจบสิ้นไปทั้งหมดนะครับ

Remember that in the majority of universes,

จำไว้นะครับว่า ในส่วนใหญ่ของเอกภพ

you don't even exist in the first place.

คุณไม่มีตัวตนอยู่ในนั้น ตั้งแต่แรกด้วยซํ้า

This to me, in its own strange way,

สำหรับผมแล้ว ในมุมมองที่แปลกๆนี้

is very, very comforting.

ช่างปลอบประโลมใจได้อย่างมาก มาก

Now reincarnation, that's another thing gone -- the afterlife.

ทีนี้ การเวียนว่ายตายเกิด --การกลับชาติมาเกิดใหม่ นั่นเป็นอีกสิ่งหนึ่งที่จะหายไป

But it's not gone.

แต่มันไม่ได้หายไปไหน

Science actually says

จริงๆวิทยาศาสตร์บอกไว้ว่า

we will live forever.

พวกเราจะมีชีวิตอยู่ตลอดกาล

Well, there is one proviso.

อ่า มันมีเงื่อนไขอยู่ข้อหนึ่ง

We won't actually live forever. You won't live forever.

จริงๆเราจะไม่ได้อยู่เป็นอมตะ คุณจะไม่ได้อยู่ไปตลอดกาล

Your consciousness, the you-ness of you, the me-ness of me --

ความตระหนักรู้ของคุณ, ความเป็นตัวตนของคุณ, ความเป็นตัวตนของผม

that gets this one go.

ที่ทำให้มันเป็นอย่างที่เป็น

But every single thing that makes us,

แต่ว่าทุกๆสิ่งที่ประกอบขึ้นเป็นเรา

every atom in us,

ทุกอะตอมในตัวเรา

has already created a myriad of different things

ได้สร้างสิ่งที่แตกต่างกันมาแล้ว มากมายนับไม่ถ้วน

and will go on to create a myriad of new things.

และยังคงจะสร้างสิ่งใหม่ๆอีกต่อไป อย่างนับไม่ถ้วน

We have been mountains

เราเคยเป็นภูเขา

and apples and pulsars

และแอปเปิ้ล และแหล่งพลังงานแม่เหล็ก

and other people's knees.

และหัวเข่าของคนอื่น

Who knows, maybe one of your atoms was once Napoleon's knee.

ใครจะไปรู้ บางที อะตอมตัวหนึ่งของคุณ อาจเคยเป็นเข่าของนโปเลียนมาแล้วก็ได้นะ

That is a good thing.

นั่นก็เรื่องที่ดี

Unlike the occupants of the universe,

มันไม่เหมือนกับผู้ที่อาศัยอยู่ในเอกภพนี้

the universe itself is not wasteful.

เอกภพในตัวของมันเองนั้น ไม่ได้เป็นอะไรที่สิ้นเปลือง

We are all totally recyclable.

เราทั้งหลายนั้น สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้ทั้งหมด

And when we die,

และเมื่อเราตาย

we don't even have to be placed in different refuse sacs.

เราไม่เห็นจะต้องถูกนำไปใส่ ในถุงขยะที่ต่างออกไปเลย

This is a wonderful thing.

มันเป็นเรื่องน่าอัศจรรย์จะตายไป

Understanding, to me,

ความเข้าใจ สำหรับผมนั้น

does not remove the wonder and the joy.

ไม่ได้ลบล้างความฉงนและความสุขออกไป

For instance, my wife could turn to me and she may say,

ยกตัวอย่างเช่น ภรรยาของผมอาจหันมาถามผมว่า

"Why do you love me?"

"ทำไมคุณถึงรักฉัน"

And I can with all honesty

และด้วยความสัตย์ซื่อย่างที่สุด ผมก็สามารถ

look her in the eye and say,

จ้องตาเธอแล้วบอกว่า

"Because our pheromones

"เพราะว่าสารฟีโรโมน (pheromone) ของเรา

matched our olfactory receptors."

เข้ากันได้กับประสาทรับกลิ่นของเราพอดิบพอดี"

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

Though I'll probably also say something

ถึงแม้ว่า ผมอาจจะพูดอะไรบางอย่างไปด้วย

about her hair and personality as well.

เกี่ยวกับผมของเธอแล้วก็บุคลิกด้วย

And that is a wonderful thing there.

และนั่นก็เป็นสิ่งที่เลอเลิศ

Love does not die because of that thing.

รักไม่ได้ตายไปเพราะว่าสิ่งนั้น

Pain doesn't go away either.

ความเจ็บปวดก็ไม่ได้จางหายไปเช่นกัน

This is a terrible thing, even though I understand pain.

นี่เป็นสิ่งที่แย่ครับ แม้ว่าผมจะเข้าใจถึงความเจ็บปวด

If someone punches me --

ถ้าใครสักคนต่อยผม--

and because of my personality,

และเพราะบุคลิกของผม

this is recently a regular occurrence --

นี่มันเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นเป็นประจำเมื่อเร็วๆนี้--

I understand where the pain comes from.

ผมก็เข้าใจนะว่าความเจ็บปวดมันมาจากไหน

It is basically momentum to energy

โดยหลักการแล้ว มันเป็นโมเมนตัมที่เปลี่ยนเป็นพลังงาน

where the four-vector is constant -- that's what it is.

ซึ่งเวกเตอร์ทั้งสี่นัั้นคงที่ มันก็เป็นเช่นนั้น

But at no point can I react and go,

แต่ผมคงจะไม่ตอบโต้ไปว่า

"Ha! Is that the best momentum-to-energy fourth vector constant you've got?"

"เฮ้ย นั่นมันเป็นพลังงานจากโมเมนตัม ที่มีเวกเตอร์คงที่สี่ตัว ที่ดีที่สุดที่แกมีหรือไงวะ"

No, I just spit out a tooth.

ไม่หรอกครับ ผมแค่บ้วนฟันทิ้งไปซี่หนึ่ง

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

And that is all of these different things -- the love for my child.

และทั้งหมดทั้งมวลของสิ่งต่างๆเหล่านี้ ความรักที่ผมมีต่อลูก

I have a son. His name is Archie.

ผมมีลูกชาย ชื่อว่าอาร์ชี่

I'm very lucky,

ผมโชคดีมาก

because he's better than all the other children.

เพราะว่าเขาเก่งกว่าเด็กคนอื่นๆทั้งหมด

Now I know you don't think that.

ที่นี้ผมรู้ว่าคุณคงไม่คิดแบบนั้น

You may well have your own children

คุณอาจจะมีลูกๆของคุณเอง

and think, "Oh no, my child's best."

และคิดว่า "โอ้ ไม่ใช่ ลูกฉันเก่งที่สุด"

That's the wonderful thing about evolution --

นั่นเป็นสิ่งที่ยอดเยี่ยมเกี่ยวกับวิวัฒนาการ--

the predilection to believe

คุณชอบที่จะเชื่อ

that our child is best.

ว่าลูกของเรานั้นเก่งที่สุด

Now in many ways, that's just a survival thing.

ในหลายๆแง่ นั่นเป็นเพียงแค่สิ่งที่ทำให้อยู่รอด

The fact we see here is the vehicle for our genes,

ความจริงที่เราเห็นอยู่ตรงนี้ ก็คือ พาหนะสำหรับลำเลียงยีนของเรา

and therefore we love it.

ดังนั้น เราจึงรักมัน

But we don't notice that bit; we just unconditionally love.

แต่เราไม่ได้สังเกตมันเลยสักนิด เราแค่รักอย่างไม่มีเงื่อนไข

That is a wonderful thing.

มันเป็นสิ่งที่ยอดเยี่ยมสวยงามครับ

Though I should say that my son is best

แม้ผมจะบอกว่า ลูกชายของผมนั้นเป็นเลิศ

and is better than your children.

และดีกว่าลูกๆของพวกคุณ

I've done some tests.

ผมได้ทำการทดลองมาแล้ว

And all of these things to me

และสิ่งทั้งหลายเหล่านี้ สำหรับผมแล้ว

give such joy and excitement and wonder.

ให้ความสุข ความตื่นเต้น และความฉงนมากมาย

Even quantum mechanics can give you an excuse

แม้กลศาสตร์ควอนตัม (quantum mechanics) ก็ยังสามารถให้ข้ออ้างกับคุณได้

for bad housework, for instance.

ในเรื่องงานบ้านแย่ๆ เป็นต้น

Perhaps you've been at home for a week on your own.

บางทีคุณอาจอยู่บ้านคนเดียวนานเป็นสัปดาห์

You house is in a terrible state.

บ้านของคุณอยู่ในสภาพที่แย่สุดๆ

Your partner is about to return.

แฟนของคุณกำลังจะกลับมาแล้ว

You think, what should I do?

คุณคิด เอ จะทำยังไงดี

Do nothing.

ไม่ต้องทำครับ

All you have to do

สิ่งเดียวที่คุณต้องทำก็คือ

is, when she walks in, using a quantum interpretation,

เมื่อเธอเดินเข้ามา ก็ใช้การตีความแบบควอนตัม (quantum interpretation) สิครับ

say, "I'm so sorry.

บอกไปว่า "ผมเสียใจมากๆเลย

I stopped observing the house for a moment,

ผมไม่ได้สังเกตบ้านไปแป๊บเดียว

and when I started observing again,

และพอผมมาสังเกตอีกที

everything had happened."

ทุกอย่างก็เกิดขึ้นเป็นอย่างนี้แล้ว"

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

That's the strong anthropic principle of vacuuming.

นั่นเป็นทฤษฎีแอนโทรปี้ของการดูดฝุ่นอย่างดีเลยครับ

For me, it's a very, very important thing.

สำหรับผม มันเป็นสิ่งที่สำคัญมากๆ

Even on my journey up here --

แม้แต่การเดินทางของผมมาที่นี่

the joy that I have on my journey up here every single time.

ความสุขของผมในการเดินทางขึ้นมาที่นี่ ในทุกๆครั้ง

If you actually think, you remove the myth and there is still something wonderful.

จริงๆถ้าคุณลองคิดดู คุณเอาตำนานออกไป ก็ยังมีบางอย่างที่มหัศจรรย์อยู่

I'm sitting on a train.

ผมนั่งในรถไฟ

Every time I breathe in,

ทุกครั้งที่ผมหายใจเข้า

I'm breathing in a million-billion-billion

ผมหายใจเข้า เอาอะตอมออกซิเจน

atoms of oxygen.

จำนวนมหาศาลเข้าไป

I'm sitting on a chair.

ผมนั่งอยู่บนเก้าอี้

Even though I know the chair is made of atoms

แม้ว่าผมจะรู้ว่าเก้าอี้ทำมาจากอะตอม

and therefore actually in many ways empty space,

และที่จริงแล้วในหลายมุมมอง มันเป็นแค่อวกาศว่างเปล่า

I find it comfortable.

ผมรู้สึกว่ามันสบาย

I look out the window, and I realize

ผมมองออกไปนอกหน้าต่าง ผมก็รู้ว่า

that every single time we stop and I look out that window,

ทุกๆครั้งที่เราหยุด และผมมองออกไปนอกหน้าต่างนั่น

framed in that window,

ภาพที่ปรากฎในบานกระจกนั้น

wherever we are,

ไม่ว่าเราจะอยู่ที่ไหน

I am observing more life

ผมสังเกตเห็นชีวิตได้มากกว่า

than there is in the rest of the known universe

ที่มีอยู่ในเอกภพอื่นๆที่เรารู้จักทั้งหมด

beyond the planet Earth.

ที่ไกลออกไปจากดาวเคราะห์โลก

If you go to the safari parks

ถ้าคุณไปยังสวนซาฟารี

on Saturn or Jupiter,

บนดาวเสาร์หรือดาวพฤหัส

you will be disappointed.

คุณจะรู้สึกผิดหวังก็ได้

And I realize I'm observing this

และผมก็รู้ว่า ผมสังเกตเห็นสิ่งนีัได้

with the brain, the human brain,

ด้วยมันสมอง สมองของคนเรา

the most complex thing in the known universe.

ซึ่งเป็นสิ่งที่ซับซ้อนที่สุด เท่าที่รู้จักกันในเอกภพ

That, to me, is an incredible thing.

สำหรับผมแล้ว มันเป็นสิ่งที่น่าทึ่ง

And do you know what, that might be enough.

และคุณรู้อะไรไหมครับ นั่นก็อาจจะเพียงพอแล้ว

Steven Weinberg, the Nobel laureate, once said,

สตีเฟน ไวน์เบอร์ก (Steven Weinberg) นักวิทยาศาสตร์รางวัลโนเบล เคยกล่าวว่า

"The more the universe seems comprehensible,

"ยิ่งเราดูจะเข้าใจเอกภพมากขึ้นเท่าใด

the more it seems pointless."

ก็ยิ่งดูเหมือนมันจะไร้แก่นสารมากขึ้นเท่านั้น"

Now for some people,

ทีนี้สำหรับบางคน

that seems to lead to an idea of nihilism.

ดูเหมือนมันจะนำไปสู่แนวคิดสูญนิยม (nihilism)

But for me, it doesn't. That is a wonderful thing.

แต่สำหรับผม มันไม่นะ มันเป็นเรื่องที่น่าทึ่ง

I'm glad the universe is pointless.

ผมยินดีที่เอกภพไม่มีแก่นสาร

It means if I get to the end of my life,

มันหมายความว่า ถ้าผมไปถึงจุดสิ้นสุดของชีวิต

the universe can't turn to me and go, "What have you been doing, you idiot?

เอกภพไม่สามารถจะมาบอกผมได้ว่า "ไปทำอะไรมาหืม ตาน่าโง่

That's not the point."

นั่นมันไม่ใช่จุดประสงค์สำคัญนะ"

I can make my own purpose.

ผมสามารถสร้างจุดประสงค์ของผมเองได้

You can make your own purpose.

คุณสามารถสร้างเป้าหมายของคุณเองได้

We have the individual power

พวกเรามีอำนาจส่วนบุคคล

to go, "This is what I want to do."

ที่จะบอกว่า "ก็ฉันอยากจะทำแบบนี้"

And in a pointless universe, that, to me, is a wonderful thing.

และในเอกภพที่ไร้สาระแก่นสาร สำหรับผมแล้ว มันเป็นเรื่องที่เยี่ยมยอด

I have chosen to make silly jokes

ผมได้เลือกที่จะปล่อยมุกตลกโง่ๆ

about quantum mechanics and the Copenhagen interpretation.

เกี่ยวกับกลศาสตร์ควอนตัม และ การตีความแบบโคเปนเฮเกน (Copenhagen interpretation)

You, I imagine, can do much better things with your time.

ผมคิดว่า คุณสามารถใช้เวลาของคุณทำสิ่งที่ดีกว่านี้ได้

Thank you very much. Goodbye.

ขอบคุณมากครับ ลาล่ะครับ

(Applause)

(เสียงปรบมือ)