How reliable is your memory? | Elizabeth Loftus

2,406,922 views ・ 2013-09-23

TED


โปรดดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษด้านล่างเพื่อเล่นวิดีโอ

Translator: Patama Patamajinda Reviewer: Chatthip Chaichakan
00:12
I'd like to tell you about a legal case that I worked on
0
12509
4332
ฉันจะขอเล่าเกี่ยวกับคดีทางกฎหมายหนึ่งที่ฉันเคยทำ
00:16
involving a man named Steve Titus.
1
16841
3563
เกี่ยวกับชายที่ชื่อว่า สตีฟ ไททัส
00:20
Titus was a restaurant manager.
2
20404
3029
ไททัสเป็นผู้จัดการร้านอาหาร
00:23
He was 31 years old, he lived in Seattle, Washington,
3
23433
4090
ตอนนั้นเขาอายุ 31 ปี อาศัยอยู่ที่ซีแอตเติ้ล กรุงวอชิงตัน
00:27
he was engaged to Gretchen,
4
27523
1895
เขาหมั้นหมายอยู่กับเกรทเช่น
00:29
about to be married, she was the love of his life.
5
29418
2948
กำลังจะแต่งงานกัน เธอเป็นรักแท้ของเขา
00:32
And one night, the couple went out
6
32366
2284
คืนหนึ่ง ทั้งคู่ออกไป
00:34
for a romantic restaurant meal.
7
34650
3005
ทานอาหารค่ำโรแมนติคที่ร้านอาหาร
00:37
They were on their way home,
8
37655
1648
ขณะที่พวกเขากำลังกลับบ้าน
00:39
and they were pulled over by a police officer.
9
39303
2950
ตำรวจนายหนึ่งสั่งให้พวกเขาจอดรถ
00:42
You see, Titus' car sort of resembled
10
42253
3317
ปรากฎว่า รถของไททัสดูค่อนข้างคล้ายกับรถคันหนึ่ง
00:45
a car that was driven earlier in the evening
11
45570
3887
ซึ่งคนที่ขับรถคันนี้ในช่วงเย็นวันเดียวกัน
00:49
by a man who raped a female hitchhiker,
12
49457
3406
เป็นคนข่มขืนผู้หญิงที่ขอโดยสารรถไปด้วย
00:52
and Titus kind of resembled that rapist.
13
52863
3594
และไททัสก็หน้าตาคล้ายๆ กับโจรข่มขืนคนนั้น
00:56
So the police took a picture of Titus,
14
56457
2578
ตำรวจจึงนำรูปภาพของไททัส
00:59
they put it in a photo lineup,
15
59035
2767
ไปรวมกับรูปภาพสำหรับการชี้ตัว
01:01
they later showed it to the victim,
16
61802
2160
และโชว์ให้ผู้เสียหายดูในเวลาต่อมา
01:03
and she pointed to Titus' photo.
17
63962
2160
เธอชี้ไปที่รูปของไททัส
01:06
She said, "That one's the closest."
18
66122
3621
และบอกว่า "คนนี้ดูเหมือนที่สุด"
01:09
The police and the prosecution proceeded with a trial,
19
69743
3888
ตำรวจและอัยการจึงดำเนินการพิจารณาคดี
01:13
and when Steve Titus was put on trial for rape,
20
73631
3341
ตอนที่สตีฟ ไททัส ถูกนำตัวมาขึ้นศาลในข้อหาข่มขืน
01:16
the rape victim got on the stand
21
76972
2096
เหยื่อผู้เคราะห์ร้ายได้ขึ้นมาบนแท่นพยาน
01:19
and said, "I'm absolutely positive that's the man."
22
79068
4342
และกล่าวว่า "ฉันมั่นใจอย่างแน่นอนว่าเป็นเขา"
01:23
And Titus was convicted.
23
83410
2926
ไททัสจึงถูกตัดสินลงโทษ
01:26
He proclaimed his innocence,
24
86336
1974
เขาป่าวประกาศว่าตัวเองบริสุทธิ์
01:28
his family screamed at the jury,
25
88310
2582
ครอบครัวของเขากรีดร้องใส่คณะลูกขุน
01:30
his fiancée collapsed on the floor sobbing,
26
90892
2871
คู่หมั้นของเขาทรุดตัวลงไปร้องไห้คร่ำครวญอยู่ที่พื้น
01:33
and Titus is taken away to jail.
27
93763
3395
และไททัส ก็ถูกนำตัวเข้าห้องขัง
01:37
So what would you do at this point?
28
97158
3458
คุณจะทำอย่างไร เมื่อเรื่องมาถึงจุดนี้
01:40
What would you do?
29
100616
1636
คุณจะทำอย่างไร
01:42
Well, Titus lost complete faith in the legal system,
30
102252
3768
ไททัสสูญเสียความเชื่อมั่นในระบบกฎหมายโดยสิ้นเชิง
01:46
and yet he got an idea.
31
106020
2032
แต่เขาก็ยังได้ความคิดหนึ่ง
01:48
He called up the local newspaper,
32
108052
2431
เขาโทรไปหาหนังสือพิมพ์ท้องถิ่น
01:50
he got the interest of an investigative journalist,
33
110483
3387
เขาได้รับความสนใจจากนักข่าวสืบสวนคนหนึ่ง
01:53
and that journalist actually found the real rapist,
34
113870
4736
และนักข่าวคนนั้นก็เป็นผู้หาโจรข่มขืนตัวจริงจนพบ
01:58
a man who ultimately confessed to this rape,
35
118606
3353
คนที่สารภาพในที่สุดว่าเป็นผู้ลงมือข่มขืนครั้งนี้
02:01
a man who was thought to have committed 50 rapes
36
121959
3292
คนที่ถูกคาดว่าลงมือข่มขืนมาแล้ว 50 ครั้ง
02:05
in that area,
37
125251
1332
ในพื้นที่นั้น
02:06
and when this information was given to the judge,
38
126583
3174
และเมื่อข้อมูลนี้ถูกส่งไปถึงผู้พิพากษา
02:09
the judge set Titus free.
39
129757
2936
ผู้พิพากษาจึงปล่อยไททัสเป็นอิสระ
02:12
And really, that's where this case should have ended.
40
132693
4031
ว่ากันจริงๆแล้ว เคสนี้ก็น่าจะสิ้นสุดที่ตรงนี้
02:16
It should have been over.
41
136724
1123
มันน่าจะจบ
02:17
Titus should have thought of this as a horrible year,
42
137847
2520
ไททัสน่าจะมองว่ามันช่างเป็นปีที่เลวร้าย
02:20
a year of accusation and trial, but over.
43
140367
3836
ปีของการถูกกล่าวหาและดำเนินคดี แต่มันก็สิ้นสุดลงแล้ว
02:24
It didn't end that way.
44
144203
2047
เรื่องมันไม่ได้จบลงแบบนั้น
02:26
Titus was so bitter.
45
146250
2678
ไททัสรู้สึกขมขื่นมาก
02:28
He'd lost his job. He couldn't get it back.
46
148928
2580
เขาสูญเสียหน้าที่การงาน เขาเอามันกลับคืนมาไม่ได้
02:31
He lost his fiancée.
47
151508
1843
เขาสูญเสียคู่หมั้น
02:33
She couldn't put up with his persistent anger.
48
153351
2906
เธอทนอยู่กับอารมณ์โกรธแค้นตลอดเวลาของเขาไม่ได้
02:36
He lost his entire savings,
49
156257
2146
เขาสูญเสียเงินเก็บทั้งหมด
02:38
and so he decided to file a lawsuit
50
158403
2858
เขาก็เลยตัดสินใจยื่นฟ้อง
02:41
against the police and others whom he felt
51
161261
2281
ฟ้องตำรวจและคนอื่นๆ ที่เขารู้สึกว่า
02:43
were responsible for his suffering.
52
163542
2319
มีส่วนรับผิดชอบกับความทุกข์ทรมานของเขา
02:45
And that's when I really started working on this case,
53
165861
4713
ตอนนั้นเองที่ฉันได้เข้ามาเริ่มทำงานเกี่ยวกับเคสนี้
02:50
trying to figure out
54
170574
1961
โดยพยายามหาคำตอบว่า
02:52
how did that victim go from
55
172535
2074
จากที่ผู้เสียหายเคยพูดว่า
02:54
"That one's the closest"
56
174609
1528
"คนนี้ดูเหมือนที่สุด"
02:56
to "I'm absolutely positive that's the guy."
57
176137
4750
กลายมาเป็น "ฉันมั่นใจอย่างแน่นอนว่าเป็นเขา" ไปได้อย่างไร
03:00
Well, Titus was consumed with his civil case.
58
180887
3279
ไททัสหมกมุ่นอยู่กับคดีของเขามาก
03:04
He spent every waking moment thinking about it,
59
184166
3034
เขาคิดเกี่ยวกับมันตลอดทุกช่วงเวลาที่ลืมตาตื่น
03:07
and just days before he was to have his day in court,
60
187200
4151
และก่อนขึ้นศาลเพียงไม่กี่วัน
03:11
he woke up in the morning,
61
191351
2219
เขาตื่นขึ้นมาในเช้าวันหนึ่ง
03:13
doubled over in pain,
62
193570
1808
รู้สึกเจ็บปวดจนตัวงอ
03:15
and died of a stress-related heart attack.
63
195378
2694
และตายเพราะหัวใจล้มเหลวจากความเครียด
03:18
He was 35 years old.
64
198072
3187
เขาอายุได้ 35 ปี
03:21
So I was asked to work on Titus' case
65
201259
4810
ดังนั้น ฉันได้รับเชิญเข้ามาทำเคสของไททัส
03:26
because I'm a psychological scientist.
66
206069
2515
เพราะฉันเป็นนักวิทยาศาสตร์ทางด้านจิตวิทยา
03:28
I study memory. I've studied memory for decades.
67
208584
3827
ฉันศึกษาเกี่ยวกับความจำ ฉันได้ค้นคว้าเรื่องความจำมาหลายสิบๆ ปี
03:32
And if I meet somebody on an airplane --
68
212411
3389
และถ้าฉันได้รู้จักใครบนเครื่องบิน
03:35
this happened on the way over to Scotland --
69
215800
2096
เรื่องนี้เกิดตอนที่กำลังบินไปสก็อตแลนด์
03:37
if I meet somebody on an airplane,
70
217896
1830
ถ้าฉันได้รู้จักใครบนเครื่องบิน
03:39
and we ask each other, "What do you do? What do you do?"
71
219726
3045
และถามกันประมาณว่า "คุณทำงงทำงานอะไร"
03:42
and I say "I study memory,"
72
222771
1451
ฉันก็จะบอกว่า "ฉันศึกษาเกี่ยวกับความจำ"
03:44
they usually want to tell me how they have trouble remembering names,
73
224222
3380
พวกเขาก็มักจะเล่าให้ฟังว่ามีปัญหาเรื่องจดจำชื่อ
03:47
or they've got a relative who's got Alzheimer's
74
227602
2799
หรือไม่ก็มีญาติที่เป็นอัลไซเมอร์
03:50
or some kind of memory problem,
75
230416
2065
หรือปัญหาอะไรสักอย่างที่เกี่ยวกับความจำ
03:52
but I have to tell them
76
232481
2216
แต่ฉันต้องบอกพวกเขาว่า
03:54
I don't study when people forget.
77
234697
3505
ฉันไม่ได้ศึกษาเวลาที่ผู้คนหลงลืม
03:58
I study the opposite: when they remember,
78
238202
3002
ฉันศึกษาเรื่องที่ตรงกันข้าม เวลาที่พวกเขาจดจำ
04:01
when they remember things that didn't happen
79
241204
2753
เวลาที่พวกเขาจำสิ่งที่ไม่ได้เกิดขึ้น
04:03
or remember things that were different
80
243957
1965
หรือจำสิ่งที่แตกต่าง
04:05
from the way they really were.
81
245922
2025
จากที่มันเป็นอยู่จริงๆ
04:07
I study false memories.
82
247947
4736
ฉันศึกษาเรื่องความทรงจำเท็จ
04:12
Unhappily, Steve Titus is not the only person
83
252683
4307
มันน่าเศร้าที่ สตีฟ ไททัส ไม่ใช่คนเดียว
04:16
to be convicted based on somebody's false memory.
84
256990
4305
ที่ถูกตัดสินลงโทษจากความทรงจำเท็จของคนอื่น
04:21
In one project in the United States,
85
261295
3308
ที่สหรัฐอเมริกา มีโครงการหนึ่ง
04:24
information has been gathered
86
264603
2252
มีการรวบรวมข้อมูล
04:26
on 300 innocent people,
87
266855
3934
จากผู้บริสุทธิ์ 300 คน
04:30
300 defendants who were convicted of crimes they didn't do.
88
270789
3895
จำเลย 300 คนที่ถูกตัดสินลงโทษในอาชญากรรม ที่พวกเขาไม่ได้ก่อ
04:34
They spent 10, 20, 30 years in prison for these crimes,
89
274684
5300
พวกเขาต้องติดคุกเป็น 10, 20, 30 ปี ในข้อหาก่ออาชญากรรมเหล่านี้
04:39
and now DNA testing has proven
90
279984
2427
และปัจจุบันผลการทดสอบดีเอ็นเอก็พิสูจน์ว่า
04:42
that they are actually innocent.
91
282411
2916
จริงๆ แล้วพวกเขาบริสุทธิ์
04:45
And when those cases have been analyzed,
92
285327
2521
และเมื่อมีการวิเคราะห์ดคีเหล่านั้น
04:47
three quarters of them
93
287848
2141
พบว่าสามในสี่ของผู้บริสุทธิ์
04:49
are due to faulty memory, faulty eyewitness memory.
94
289989
5611
ถูกลงโทษพราะความทรงจำเท็จ ความทรงจำที่ผิดของพยานผู้เห็นเหตุการณ์
04:55
Well, why?
95
295600
1263
ทำไมถึงเป็นอย่างนั้นล่ะ
04:56
Like the jurors who convicted those innocent people
96
296863
3451
เช่นเดียวกับคณะลูกขุนที่ตัดสินโทษผู้บริสุทธิ์เหล่านั้น
05:00
and the jurors who convicted Titus,
97
300314
2284
และคณะลูกขุนที่ตัดสินโทษไททัส
05:02
many people believe that memory
98
302598
2241
หลายๆ คนเชื่อว่าความจำ
05:04
works like a recording device.
99
304839
1647
ทำงานเหมือนเป็นเครื่องบันทึก
05:06
You just record the information,
100
306486
2257
คุณแค่บันทึกข้อมูล
05:08
then you call it up and play it back
101
308743
2647
แล้วก็ค่อยนึกย้อนกลับไปแล้วเล่นใหม่
05:11
when you want to answer questions or identify images.
102
311390
3427
เวลาที่ต้องตอบคำถาม หรือระบุรูปภาพ
05:14
But decades of work in psychology
103
314817
2163
แต่หลายทศวรรษที่ทำงานด้านจิตวิทยามา
05:16
has shown that this just isn't true.
104
316980
3153
ได้แสดงให้เห็นว่ามันไม่เป็นความจริงเลย
05:20
Our memories are constructive.
105
320133
2430
ความจำของคนเรามันสร้างต่อเติมได้
05:22
They're reconstructive.
106
322563
1569
มันสร้างขึ้นใหม่ได้
05:24
Memory works a little bit more like a Wikipedia page:
107
324132
3481
ความจำทำงานเหมือนกับวิกิพีเดียมากกว่า
05:27
You can go in there and change it, but so can other people.
108
327613
5113
คุณเข้าไปเปลี่ยนแปลงมันได้ คนอื่นก็ทำได้เหมือนกัน
05:32
I first started studying this constructive memory process
109
332726
5249
ฉันเริ่มศึกษาเกี่ยวกับกระบวนการสร้างความจำนี้
05:37
in the 1970s.
110
337975
2415
ในช่วงปี 1970
05:40
I did my experiments that involved showing people
111
340390
4423
ฉันทำการทดลองโดยให้คนได้ดู
05:44
simulated crimes and accidents
112
344813
2505
เหตุการณ์จำลองของอาชญากรรมและอุบัติเหตุต่างๆ
05:47
and asking them questions about what they remember.
113
347318
3518
แล้วก็ตั้งคำถามดูว่าพวกเขาจำอะไรได้บ้าง
05:50
In one study, we showed people a simulated accident
114
350836
3939
มีกรณีหนึ่ง เราให้ดูเหตุการณ์จำลองอุบัติเหตุ
05:54
and we asked people,
115
354775
1278
แล้วก็ถามคนดูว่า
05:56
how fast were the cars going when they hit each other?
116
356053
2864
รถวิ่งมาด้วยความเร็วขนาดไหนตอนที่ชนกัน
05:58
And we asked other people,
117
358917
1634
และก็ถามคนอีกกลุ่มว่า
06:00
how fast were the cars going when they smashed into each other?
118
360551
3689
รถวิ่งมาด้วยความเร็วขนาดไหนตอนที่พุ่งชนกันอย่างจัง
06:04
And if we asked the leading "smashed" question,
119
364240
3002
ถ้าเราถามนำโดยใช้คำว่า "พุ่งชนกันอย่างจัง"
06:07
the witnesses told us the cars were going faster,
120
367242
3285
พยานจะตอบเป็นระดับความเร็วที่สูงกว่า
06:10
and moreover, that leading "smashed" question
121
370527
3997
และยิ่งไปกว่านั้น คำถามนำ "พุ่งชนกันอย่างจัง" นั้น
06:14
caused people to be more likely to tell us
122
374524
2860
ทำให้คนมีแนวโน้มที่จะบอกเราว่า
06:17
that they saw broken glass in the accident scene
123
377384
3067
พวกเขาเห็นเศษกระจกแตกในที่เกิดเหตุ
06:20
when there wasn't any broken glass at all.
124
380451
3779
ทั้งๆ ที่มันไม่มีเศษกระจกแตกอยู่เลย
06:24
In another study, we showed a simulated accident
125
384230
2889
อีกการค้นคว้าหนึ่ง เราให้ดูเหตุการณ์จำลองอุบัติเหตุ
06:27
where a car went through an intersection with a stop sign,
126
387119
3660
ที่มีรถวิ่งฝ่าสี่แยกที่มีป้ายหยุด
06:30
and if we asked a question that insinuated it was a yield sign,
127
390779
4932
ถ้าเราถามคำถามที่บอกเป็นนัยว่ามันเป็นป้ายให้ทาง
06:35
many witnesses told us they remember seeing a yield sign
128
395711
3849
พยานหลายคนก็จะบอกว่า พวกเขาจำได้ว่ามันเป็นป้ายให้ทาง
06:39
at the intersection, not a stop sign.
129
399560
3457
ที่สี่แยกนั้น ไม่ใช้ป้ายหยุด
06:43
And you might be thinking, well, you know,
130
403017
2189
คุณอาจจะคิดว่า แหม
06:45
these are filmed events,
131
405206
1323
นี่มันเป็นเหตุการณ์ที่ถูกถ่ายไว้
06:46
they are not particularly stressful.
132
406529
1928
มันไม่ได้ทำให้คนรู้สึกเครียดเท่าไหร่
06:48
Would the same kind of mistakes be made
133
408457
2734
ความผิดพลาดแบบเดียวกันจะเกิดขึ้นไหม
06:51
with a really stressful event?
134
411191
2951
ถ้ามันเป็นสถานการณ์ที่ตึงเครียดจริงๆ
06:54
In a study we published just a few months ago,
135
414142
3091
จากการค้นคว้าหนึ่งที่เราเพิ่งเผยแพร่ไปเมื่อสองสามเดือนก่อน
06:57
we have an answer to this question,
136
417233
2304
เราได้คำตอบให้กับคำถามนี้
06:59
because what was unusual about this study
137
419537
2764
เพราะสิ่งที่ผิดไปจากเดิมเกี่ยวกับการค้นคว้านี้
07:02
is we arranged for people to have a very stressful experience.
138
422301
5632
คือเราจัดให้คนได้อยู่ในสถานการณ์ที่ตึงเครียดมาก
07:07
The subjects in this study
139
427933
2229
ผู้ที่รับการทดสอบนี้
07:10
were members of the U.S. military
140
430162
2510
เป็นกลุ่มทหารกองทัพสหรัฐ
07:12
who were undergoing a harrowing training exercise
141
432672
4425
ที่กำลังอยู่ในระหว่างการฝึกที่แสนทรมาน
07:17
to teach them what it's going to be like for them
142
437097
2782
ที่สอนให้พวกเขารู้ว่ามันจะเป็นอย่างไร
07:19
if they are ever captured as prisoners of war.
143
439879
3918
ถ้าพวกเขาโดนจับไปเป็นเชลยสงคราม
07:23
And as part of this training exercise,
144
443797
2430
และส่วนหนึ่งของการฝึกนี้
07:26
these soldiers are interrogated in an aggressive,
145
446227
3529
พวกทหารจะถูกสอบปากคำด้วยท่าทีก้าวร้าว
07:29
hostile, physically abusive fashion for 30 minutes
146
449756
5086
จงเกลียดจงชัง และมีการใช้กำลัง เป็นเวลา 30 นาที
07:34
and later on they have to try to identify
147
454842
2817
หลังจากนั้นพวกเขาต้องพยายามระบุตัว
07:37
the person who conducted that interrogation.
148
457659
3023
คนที่เป็นผู้สอบปากคำนั้น
07:40
And when we feed them suggestive information
149
460682
3823
และตอนที่พวกเขาได้รับข้อมูลชี้นำ
07:44
that insinuates it's a different person,
150
464505
2778
ที่บอกใบ้ว่าเป็นคนอื่น
07:47
many of them misidentify their interrogator,
151
467283
4037
ทหารหลายคนชี้ตัวผู้สอบปากคำผิดคน
07:51
often identifying someone who doesn't even remotely
152
471320
3835
มักจะระบุตัวคนที่ไม่แม้แต่จะดูคล้าย
07:55
resemble the real interrogator.
153
475155
3104
กับตัวผู้สอบปากคำตัวจริง
07:58
And so what these studies are showing
154
478259
2301
การศึกษาค้นคว้าเหล่านี้จึงแสดงให้เห็นว่า
08:00
is that when you feed people misinformation
155
480560
3860
เมื่อคุณป้อนข้อมูลที่ผิดๆ ให้กับผู้คน
08:04
about some experience that they may have had,
156
484420
3380
เกี่ยวกับประสบการณ์บางอย่างที่พวกเขาอาจจะเคยเจอ
08:07
you can distort or contaminate or change their memory.
157
487800
5655
คุณสามารถบิดเบือน หรือ เจือปน หรือเปลี่ยนแปลงความทรงจำของพวกเขาได้
08:13
Well out there in the real world,
158
493455
2200
ในโลกแห่งความจริง
08:15
misinformation is everywhere.
159
495655
2891
การให้ข้อมูลที่ผิดๆ มีอยู่ทุกที่
08:18
We get misinformation
160
498546
1360
เราได้รับข้อมูลผิดๆ
08:19
not only if we're questioned in a leading way,
161
499906
2916
ไม่ใช่เพียงแค่ถูกตั้งคำถามชี้นำ
08:22
but if we talk to other witnesses
162
502822
2447
แต่ถ้าเราคุยกับพยานคนอื่นๆ
08:25
who might consciously or inadvertently feed us
163
505269
3033
ที่อาจจะตั้งใจ หรือไม่ตั้งใจ
08:28
some erroneous information,
164
508302
2137
ให้ข้อมูลที่ผิดพลาดแก่เรา
08:30
or if we see media coverage about some event we might have experienced,
165
510439
4730
หรือถ้าเราได้ดูข่าวเกี่ยวกับบางเหตุการณ์ที่เราอาจจะเคยเจอมาก่อน
08:35
all of these provide the opportunity
166
515169
2793
สิ่งเหล่านี้ล้วนเปิดโอกาส
08:37
for this kind of contamination of our memory.
167
517962
4350
ให้ความทรงจำของเราเกิดการปนเปื้อน
08:42
In the 1990s, we began to see
168
522312
3788
ในช่วงปี 1990 เราเริ่มเห็น
08:46
an even more extreme kind of memory problem.
169
526100
4683
ปัญหาเกี่ยวกับความจำที่ยิ่งร้ายแรงกว่า
08:50
Some patients were going into therapy with one problem --
170
530783
3096
ผู้ป่วยบางคน เข้ารับการบำบัดเพราะมีปัญหาอย่างหนึ่ง
08:53
maybe they had depression, an eating disorder --
171
533879
2914
อาจจะเพราะพวกเขามีอาการหดหู่ มีพฤติกรรมการกินผิดปกติ
08:56
and they were coming out of therapy
172
536793
2753
แต่พวกเขากลับออกมาจากการบำบัด
08:59
with a different problem.
173
539546
2661
ด้วยปัญหาอีกอย่างหนึ่ง
09:02
Extreme memories for horrific brutalizations,
174
542207
3701
คือการมีความทรงจำที่เลวร้่ายเกี่ยวกับการกระทำทารุณที่น่ากลัว
09:05
sometimes in satanic rituals,
175
545908
1983
บางครั้งก็เกิดจากการทำพิธีกรรมที่เกี่ยวกับซาตาน
09:07
sometimes involving really bizarre and unusual elements.
176
547891
4697
บางครั้งก็เกี่ยวข้องกับองค์ประกอบต่างๆ ที่สุดแสนจะแปลกพิสดาร
09:12
One woman came out of psychotherapy
177
552588
2554
มีผู้หญิงคนหนึ่งกลับออกมาจากการบำบัดจิต
09:15
believing that she'd endured years
178
555142
2428
พร้อมกับเชื่อว่าเธอได้ทนทุกข์เป็นเวลาหลายปี
09:17
of ritualistic abuse, where she was forced into a pregnancy
179
557570
3902
จากการทารุณที่เป็นพิธีกรรม ซึ่งเธอถูกทำให้ตั้งท้อง
09:21
and that the baby was cut from her belly.
180
561472
2566
และถูกผ่าท้องเอาเด็กทารกออกไป
09:24
But there were no physical scars
181
564038
2359
แต่ร่างกายเธอไม่มีรอยแผลเป็นให้เห็น
09:26
or any kind of physical evidence
182
566397
2026
ไม่มีแม้แต่หลักฐานทางร่างกายอื่นๆ
09:28
that could have supported her story.
183
568423
2881
ที่จะสามารถสนับสนุนเรื่องราวของเธอได้
09:31
And when I began looking into these cases,
184
571304
3008
เมื่อฉันเริ่มตรวจสอบดูกรณีเหล่านี้
09:34
I was wondering,
185
574312
1450
ฉันสงสัยว่า
09:35
where do these bizarre memories come from?
186
575762
2328
ความทรงจำแปลกประหลาดพวกนี้มาจากไหน
09:38
And what I found is that most of these situations
187
578090
4387
และสิ่งที่ฉันค้นพบก็คือ เกือบทั้งหมดของสถานการณ์เหล่านี้
09:42
involved some particular form of psychotherapy.
188
582477
5491
เกี่ยวข้องกับรูปแบบเฉพาะบางอย่างของการบำบัดทางจิต
09:47
And so I asked,
189
587968
1599
ฉันจึงตั้งคำถามว่า
09:49
were some of the things going on in this psychotherapy --
190
589567
3388
ในการบำบัดทางจิต มีสิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นหรือไม่
09:52
like the imagination exercises
191
592955
2884
อย่่างเช่น การฝึกให้จินตนาการ
09:55
or dream interpretation,
192
595839
2057
หรือการตีความหมายของความฝัน
09:57
or in some cases hypnosis,
193
597896
2132
หรือการสะกดจิต ในบางกรณี
10:00
or in some cases exposure to false information --
194
600028
3818
หรือการเปิดรับข้อมูลที่ผิดๆ ในบางกรณี
10:03
were these leading these patients
195
603846
2787
สิ่งเหล่านี้ได้ชี้นำให้ผู้ป่วย
10:06
to develop these very bizarre,
196
606633
2677
สร้างความทรงจำที่แปลกประหลาด
10:09
unlikely memories?
197
609310
2931
ที่ไม่น่าจะเป็นไปได้เหล่านี้ ใช่หรือไม่
10:12
And I designed some experiments
198
612241
2159
ฉันจึงออกแบบการทดลองบางอย่าง
10:14
to try to study the processes that were being used
199
614400
5025
เพื่อพยายามศึกษาขั้นตอนที่ใช้ในการบำบัดจิต
10:19
in this psychotherapy so I could study
200
619425
3073
เพื่อที่ฉันจะได้ค้นคว้าเกี่ยวกับ
10:22
the development of these very rich false memories.
201
622498
3551
การพัฒนาของความทรงจำที่ผิดไปอย่างมากเหล่านี้
10:26
In one of the first studies we did,
202
626049
2408
หนึ่งในกรณีแรกๆ ที่เราได้ทำการค้นคว้า
10:28
we used suggestion,
203
628457
2353
เราใช้การชี้นำ
10:30
a method inspired by the psychotherapy we saw in these cases,
204
630810
4063
ซึ่งเป็นวิธีที่ได้รับแรงบันดาลใจจากการบำบัดจิต ที่เราได้เห็นในกรณีต่างๆเหล่านี้
10:34
we used this kind of suggestion
205
634873
2110
เราใช้การชี้นำแนวนี้
10:36
and planted a false memory
206
636983
1852
และปลูกฝังความทรงจำเท็จว่า
10:38
that when you were a kid, five or six years old,
207
638835
3077
ตอนที่คุณยังเด็ก อายุประมาณ 5 หรือ 6 ขวบ
10:41
you were lost in a shopping mall.
208
641912
2251
คุณหลงทางในห้าง
10:44
You were frightened. You were crying.
209
644163
2500
คุณกลัวมาก ร้องห่มร้องไห้
10:46
You were ultimately rescued by an elderly person
210
646663
2514
สุดท้ายก็มีผู้ใหญ่คนหนึ่งมาช่วยคุณไว้
10:49
and reunited with the family.
211
649177
1852
และพาคุณกลับไปหาครอบครัว
10:51
And we succeeded in planting this memory
212
651029
2608
เราประสบความสำเร็จในการฝังความทรงจำนี้
10:53
in the minds of about a quarter of our subjects.
213
653637
4106
ลงในจิตใจของประมาณหนึ่งในสี่ของผู้รับการทดลอง
10:57
And you might be thinking, well,
214
657743
2005
คุณอาจจะคิดว่า แหม
10:59
that's not particularly stressful.
215
659748
2346
เหตุการณ์แบบนั้นไม่ได้ทำให้รู้สึกเครียดเท่าไหร่
11:02
But we and other investigators have planted
216
662094
3369
แต่พวกเรา และผู้ตรวจสอบคนอื่นๆ ก็ได้ฝัง
11:05
rich false memories of things that were
217
665463
2758
ความทรงจำที่ผิดไปมากๆ เกี่ยวกับสิ่งที่
11:08
much more unusual and much more stressful.
218
668221
2915
ผิดปกติมากกว่าเดิม และสร้างความตึงเครียดมากกว่าเดิมมาแล้ว
11:11
So in a study done in Tennessee,
219
671136
2539
มีการค้นคว้าหนึ่งในรัฐเทนเนสซี
11:13
researchers planted the false memory
220
673675
2416
นักวิจัยได้ฝังความจำเท็จ ว่า
11:16
that when you were a kid, you nearly drowned
221
676091
2574
ตอนคุณเป็นเด็ก คุณเกือบจมน้ำ
11:18
and had to be rescued by a life guard.
222
678665
2507
และมีเจ้าหน้ากู้ชีพที่มาช่วยไว้
11:21
And in a study done in Canada,
223
681172
2303
และอีกการค้นคว้าหนึ่งในแคนาดา
11:23
researchers planted the false memory
224
683475
2524
นักวิจัยฝังความทรงจำเท็จไว้ว่า
11:25
that when you were a kid,
225
685999
1228
ตอนคุณยังเด็ก
11:27
something as awful as being attacked by a vicious animal
226
687227
3730
อะไรบางอย่างที่เลวร้าย เช่น การถูกสัตว์ที่ดุร้ายทำร้ายเอา
11:30
happened to you,
227
690957
1382
ได้เกิดขึ้นกับคุณ
11:32
succeeding with about half of their subjects.
228
692339
3422
ประมาณครึ่งหนึ่งของผู้รับการทดสอบถูกฝังความจำได้สำเร็จ
11:35
And in a study done in Italy,
229
695761
2352
และมีการค้นคว้าหนึ่งในอิตาลี
11:38
researchers planted the false memory,
230
698113
2658
นักวิจัยฝังความจำเท็จไว้ว่า
11:40
when you were a kid, you witnessed demonic possession.
231
700771
5212
ตอนที่คุณยังเด็ก คุณได้เห็นการถูกปีศาจเข้าสิง
11:45
I do want to add that it might seem
232
705983
2207
ฉันอยากจะขอเสริมว่า มันอาจจะดูเหมือนว่า
11:48
like we are traumatizing these experimental subjects
233
708190
3739
พวกเรากำลังสร้างความบอบช้ำทางจิตใจ ให้กับผู้เข้ารับการทดลองเหล่านี้
11:51
in the name of science,
234
711929
1600
เพื่อเห็นแก่วิทยาศาสตร์
11:53
but our studies have gone through thorough evaluation
235
713529
4638
แต่การศึกษาของเราได้ผ่านการประเมินอย่างถี่ถ้วน
11:58
by research ethics boards
236
718167
1975
จากคณะกรรมการจริยธรรมการวิจัย
12:00
that have made the decision
237
720142
2342
ที่ได้ตัดสินใจว่า
12:02
that the temporary discomfort that some
238
722484
3073
ความลำบากใจชั่วคราวที่
12:05
of these subjects might experience in these studies
239
725557
3084
เหล่าผู้รับการทดลองต้องเผชิญในการค้นคว้าทั้งหลายนี้
12:08
is outweighed by the importance of this problem
240
728641
3900
เทียบได้น้อยกว่าความสำคัญของปัญหา
12:12
for understanding memory processes
241
732541
3107
เพื่อที่เราจะได้เข้าใจกระบวนการของความทรงจำ
12:15
and the abuse of memory that is going on
242
735648
3346
และการใช้ความทรงจำในทางที่ผิด ที่กำลังเกิดขึ้นอยู่
12:18
in some places in the world.
243
738994
3293
ในหลายๆ แห่งบนโลกนี้
12:22
Well, to my surprise,
244
742287
3038
ฉันต้องประหลาดใจ
12:25
when I published this work and began to speak out
245
745325
3429
เมื่อฉันได้เผยแพร่งานชิ้นนี้ และเริ่มออกไปพูด
12:28
against this particular brand of psychotherapy,
246
748754
3895
ต่อต้านการบำบัดจิตแนวเฉพาะนี้
12:32
it created some pretty bad problems for me:
247
752649
3980
มันได้ก่อปัญหาที่ค่อนข้างร้ายแรงให้ฉันพอสมควร
12:36
hostilities, primarily from the repressed memory therapists,
248
756629
4901
คือการถูกปองร้าย โดยเริ่มจากพวกนักบำบัดจิตแนวเก็บกดความทรงจำ
12:41
who felt under attack,
249
761530
1676
ที่รู้สึกเหมือนถูกโจมตี
12:43
and by the patients whom they had influenced.
250
763206
3528
และก็จากผู้ป่วยที่ถูกควบคุมจิตใจโดยนักบำบัดเหล่านั้น
12:46
I had sometimes armed guards at speeches
251
766734
2937
บางครั้งฉันถึงกับต้องมีคนคอยคุ้มกันพร้อมอาวุธตามงานบรรยาย
12:49
that I was invited to give,
252
769671
1905
ที่ฉันได้รับเชิญให้ไปพูด
12:51
people trying to drum up letter-writing campaigns to get me fired.
253
771576
4217
มีคนพยายามปลุกปั่นรณรงค์ เขียนเป็นจดหมายให้ฉันโดนไล่ออก
12:55
But probably the worst
254
775793
1981
แต่ที่น่าจะแย่ที่สุดคือ
12:57
was I suspected that a woman
255
777774
2767
ตอนนั้นฉันสงสัยว่าผู้หญิงคนหนึ่ง
13:00
was innocent of abuse
256
780541
2424
เป็นผู้บริสุทธิ์จากการถูกกล่าวหาว่าล่วงละเมิด
13:02
that was being claimed by her grown daughter.
257
782965
2836
โดยลูกที่โตเป็นสาวแล้วของเธอ
13:05
She accused her mother of sexual abuse
258
785801
3417
เธอกล่าวหาว่าแม่ของเธอล่วงละเมิดทางเพศ
13:09
based on a repressed memory.
259
789218
1859
โดยกล่าวหาจากความทรงจำที่ถูกเก็บกดไว้
13:11
And this accusing daughter had actually allowed her story
260
791077
2883
และลูกสาวที่ฟ้องร้องแม่ตัวเองนี้ ก็อนุญาติให้มีการบันทึก
13:13
to be filmed and presented in public places.
261
793960
3434
เรื่องราวของตัวเธอเอง และเผยแพร่ในที่สาธารณะ
13:17
I was suspicious of this story,
262
797394
2509
ฉันรู้สึกไม่ชอบมาพากลกับเรื่องนี้
13:19
and so I started to investigate,
263
799903
2300
จึงเริ่มสืบดู
13:22
and eventually found information that convinced me
264
802203
4483
และในที่สุดก็พบข้อมูลที่ทำให้ฉันเชื่อว่า
13:26
that this mother was innocent.
265
806686
2289
แม่คนนี้เป็นผู้บริสุทธิ์
13:28
I published an exposé on the case,
266
808975
2961
ฉันได้ตีพิมพ์เปิดเผยเรื่องราวของเคสนี้
13:31
and a little while later, the accusing daughter
267
811936
3444
และไม่นานหลังจากนั้น ลูกสาวที่ฟ้องร้องแม่ตัวเอง
13:35
filed a lawsuit.
268
815380
1521
ก็ยื่นฟ้องศาล
13:36
Even though I'd never mentioned her name,
269
816901
2355
ถึงแม้ว่าฉันจะไม่เคยเอ่ยชื่อของเธอเลย
13:39
she sued me for defamation and invasion of privacy.
270
819256
4362
เธอก็ฟ้องร้องฉันด้วยข้อหาหมิ่นประมาท และบุกรุกความเป็นส่วนตัว
13:43
And I went through nearly five years
271
823618
2723
ฉันต้องใช้เวลาเกือบ 5 ปี
13:46
of dealing with this messy, unpleasant litigation,
272
826341
6552
ในการต่อสู้คดีที่แสนวุ่นวายและไม่มีอะไรน่าพอใจเลย
13:52
but finally, finally, it was over and I could really
273
832893
3674
แต่ในที่สุด ในที่สุดมันก็จบลง และฉันก็สามารถ
13:56
get back to my work.
274
836567
2424
กลับไปทำงานต่อได้จริงๆ เสียที
13:58
In the process, however, I became part
275
838991
2485
อย่างไรก็ตาม ในช่วงนั้น ฉันได้กลายเป็นส่วนหนึ่ง
14:01
of a disturbing trend in America
276
841476
2654
ของเทรนด์หนึ่งที่น่าหวั่นใจในอเมริกา
14:04
where scientists are being sued
277
844130
2107
คือการที่เหล่านักวิทยาศาสตร์ต่างถูกฟ้องร้อง
14:06
for simply speaking out on matters of great public controversy.
278
846237
4599
เพียงเพราะการพูดเปิดเผย เกี่ยวกับเรื่องที่เป็นประเด็นขัดแย้งสาธารณะ
14:10
When I got back to my work, I asked this question:
279
850836
3358
เมื่อฉันได้กลับไปทำงาน ฉันก็ตั้งคำถามว่า
14:14
if I plant a false memory in your mind,
280
854194
2398
ถ้าฉันฝังความทรงจำเท็จลงในจิตใจของคุณ
14:16
does it have repercussions?
281
856592
1844
มันจะมีผลสะท้อนที่ตามมาหรือไม่
14:18
Does it affect your later thoughts,
282
858436
1959
มันจะมีผลกระทบกับความคิดของคุณ
14:20
your later behaviors?
283
860395
2101
หรือพฤติกรรมของคุณในเวลาต่อมาหรือไม่
14:22
Our first study planted a false memory
284
862496
2027
การค้นคว้าแรกที่เราได้ฝังความจำเท็จไว้ว่า
14:24
that you got sick as a child eating certain foods:
285
864523
3326
ตอนที่คุณเป็นเด็ก คุณไม่สบายจากการกินอาหารบางอย่าง
14:27
hard-boiled eggs, dill pickles, strawberry ice cream.
286
867849
2999
เช่น ไข่ต้ม ผักดอง ไอศครีมรสสตอเบอร์รี่
14:30
And we found that once we planted this false memory,
287
870848
3190
เราได้พบว่า เมื่อเราฝังความทรงจำเท็จแบบนี้ไปแล้ว
14:34
people didn't want to eat the foods as much
288
874038
2451
มันทำให้ผู้คนลดความอยากอาหารลง
14:36
at an outdoor picnic.
289
876489
2260
เวลาไปปิคนิคข้างนอก
14:38
The false memories aren't necessarily bad or unpleasant.
290
878749
3873
ความทรงจำเท็จ ไม่จำเป็นต้องเลวร้าย หรือไม่น่าพอใจเสมอไป
14:42
If we planted a warm, fuzzy memory
291
882622
2358
ถ้าเราฝังความทรงจำที่อบอุ่น
14:44
involving a healthy food like asparagus,
292
884980
3021
เกี่ยวกับอาหารที่ดีต่อสุขภาพอย่างหน่อไม้ฝรั่ง
14:48
we could get people to want to eat asparagus more.
293
888001
3475
เราก็ทำให้คนอยากกินหน่อไม้ฝรั่งมากขึ้น
14:51
And so what these studies are showing
294
891476
2374
ดังนั้น การค้นคว้าเหล่านี้ก็ได้แสดงให้เห็นว่า
14:53
is that you can plant false memories
295
893850
2115
คุณสามารถฝังความทรงจำเท็จ
14:55
and they have repercussions
296
895965
1413
และมันก็จะมีผลสะท้อน
14:57
that affect behavior long after the memories take hold.
297
897378
5085
ที่ส่งผลกระทบต่อพฤติกรรม เนิ่นนานหลังจากที่ความทรงจำคงอยู่
15:02
Well, along with this ability
298
902463
2424
แต่ที่มาพร้อมกับความสามารถในการ
15:04
to plant memories and control behavior
299
904887
2923
ฝังความทรงจำ และการควบคุมพฤติกรรม
15:07
obviously come some important ethical issues,
300
907810
4181
ที่เห็นได้ชัดก็คือประเด็นเรื่องจริยธรรมบางประเด็นที่สำคัญ
15:11
like, when should we use this mind technology?
301
911991
3059
เช่น เราควรจะใช้เทคโนโลยีทางด้านจิตใจนี้ได้เมื่อไหร่
15:15
And should we ever ban its use?
302
915050
3680
และ มันควรจะแม้แต่ถูกนำมาใช้หรือไม่
15:18
Therapists can't ethically plant false memories
303
918730
2783
ตามจริยธรรม นักบำบัดไม่ควรฝังความจำเท็จ
15:21
in the mind of their patients
304
921513
1587
ลงในจิตใจของคนไข้
15:23
even if it would help the patient,
305
923100
2564
ถึงแม้ว่ามันจะช่วยในการรักษา
15:25
but there's nothing to stop a parent
306
925664
1622
แต่มันไม่ควรจะมีอะไรมาหยุดยั้งคนที่เป็นพ่อแม่ที่จะลองทำดู
15:27
from trying this out on their overweight or obese teenager.
307
927286
4449
กับลูกของพวกเขาที่อยู่ในช่วงวัยรุ่นที่น้ำหนักเกิน หรือเป็นโรคอ้วน
15:31
And when I suggested this publicly,
308
931735
2605
และเมื่อฉันแนะนำอย่างนี้ออกไป
15:34
it created an outcry again.
309
934340
3346
ก็เกิดการโวยวายคัดค้านขึ้นมาอีก
15:37
"There she goes. She's advocating that parents lie to their children."
310
937686
4033
"เอาอีกแล้วไง เธอสนับสนุนให้พ่อแม่โกหกลูก"
15:41
Hello, Santa Claus. (Laughter)
311
941719
2245
สวัสดีค่ะ ซานตาคลอส (เสียงหัวเราะ)
15:43
I mean, another way to think about this is,
312
943964
9497
ฉันหมายถึงว่า เรามองมันได้อีกแง่หนึ่ง
15:53
which would you rather have,
313
953461
2033
คุณจะเลือกอะไรระหว่าง
15:55
a kid with obesity, diabetes, shortened lifespan,
314
955494
3029
ลูกที่เป็นโรคอ้วน โรคเบาหวาน อายุสั้น
15:58
all the things that go with it,
315
958523
1532
และอะไรต่อมิอะไรที่ตามมา
16:00
or a kid with one little extra bit of false memory?
316
960055
3016
หรือลูกที่มีความทรงจำเท็จนิดหน่อย
16:03
I know what I would choose for a kid of mine.
317
963071
3391
ฉันรู้ว่าจะเลือกอะไรเพื่อลูกของฉันเอง
16:06
But maybe my work has made me different from most people.
318
966462
3977
แต่อาจจะเป็นเพราะงานของฉัน ทำให้ฉันแตกต่างจากคนส่วนใหญ่
16:10
Most people cherish their memories,
319
970439
2079
คนส่วนใหญ่มักจะทะนุถนอนความทรงจำของตัวเอง
16:12
know that they represent their identity,
320
972518
2154
รู้ดีว่ามันแสดงถึงตัวตนของพวกเขา
16:14
who they are, where they came from.
321
974672
2025
ว่าเป็นใคร มาจากไหน
16:16
And I appreciate that. I feel that way too.
322
976697
2858
และฉันก็เข้าใจถึงคุณค่าในสิ่งนั้น ฉันก็รู้สึกอย่างเดียวกัน
16:19
But I know from my work
323
979555
2205
แต่ฉันได้เรียนรู้จากงานของฉันว่า
16:21
how much fiction is already in there.
324
981760
4481
ในความทรงจำมันมีเรื่องที่แต่งขึ้นอยู่มากมายเท่าไหร่
16:26
If I've learned anything from these decades
325
986241
2732
ถ้าฉันจะได้เรียนรู้อะไรจากหลายสิบปี
16:28
of working on these problems, it's this:
326
988973
2410
ของการพยายามแก้ปัญหาเหล่านี้ก็คือ
16:31
just because somebody tells you something
327
991383
2211
เพียงแค่มีใครบางคนบอกอะไรบางอย่างกับคุณ
16:33
and they say it with confidence,
328
993594
1575
และเชาพูดด้วยความมั่นใจ
16:35
just because they say it with lots of detail,
329
995169
2680
เพียงเพราะเขาบอกรายละเอียดได้เยอะ
16:37
just because they express emotion when they say it,
330
997849
2759
เพียงเพราะเขาแสดงอารมณ์ตอนที่พูดออกมา
16:40
it doesn't mean that it really happened.
331
1000608
3202
ไม่ได้หมายความว่ามันเกิดขึ้นตามนั้นจริงๆ
16:43
We can't reliably distinguish true memories from false memories.
332
1003810
3865
เราไม่สามารถบอกความแตกต่างระหว่างความทรงจำที่แท้จริง กับความทรงจำเท็จ อย่างน่าเชื่อถือได้
16:47
We need independent corroboration.
333
1007675
3548
เราจำเป็นต้องมีการหาพยานหลักฐานสนับสนุน ที่ไม่มีส่วนได้ส่วนเสีย
16:51
Such a discovery has made me more tolerant
334
1011223
3090
การค้นพบดังกล่าว ทำให้ฉันเกิดความอดทน
16:54
of the everyday memory mistakes
335
1014313
2139
ต่อความผิดพลาดของความจำที่เกิดขึ้นในแต่ละวัน
16:56
that my friends and family members make.
336
1016452
2914
ที่เกิดขึ้นโดยเพื่อนๆ และครอบครัวของฉัน
16:59
Such a discovery might have saved Steve Titus,
337
1019366
4534
การค้นพบดังกล่าวอาจจะช่วยสตีฟ ไททัสไว้ได้
17:03
the man whose whole future was snatched away
338
1023900
3576
ชายคนที่อนาคตทั้งหมดของเขาถูกกระชากไป
17:07
by a false memory.
339
1027476
2238
โดยความทรงจำเท็จ
17:09
But meanwhile, we should all keep in mind,
340
1029714
2816
แต่ในขณะเดียวกัน เราก็ควรจำให้ขึ้นใจว่า
17:12
we'd do well to,
341
1032530
1636
มันจะดีกว่าสำหรับเรา
17:14
that memory, like liberty,
342
1034166
3871
ว่าความทรงจำ เช่นเดียวกับอิสรภาพ
17:18
is a fragile thing.
343
1038037
3694
เป็นสิ่งที่เปราะบาง
17:21
Thank you. Thank you.
344
1041731
2938
ขอบคุณค่ะ ขอบคุณค่ะ
17:24
Thank you. (Applause)
345
1044669
2728
ขอบคุณค่ะ (เสียงปรบมือ)
17:27
Thanks very much. (Applause)
346
1047397
3719
ขอบคุณมากค่ะ (เสียงปรบมือ)
เกี่ยวกับเว็บไซต์นี้

ไซต์นี้จะแนะนำคุณเกี่ยวกับวิดีโอ YouTube ที่เป็นประโยชน์สำหรับการเรียนรู้ภาษาอังกฤษ คุณจะได้เห็นบทเรียนภาษาอังกฤษที่สอนโดยอาจารย์ชั้นนำจากทั่วโลก ดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษที่แสดงในแต่ละหน้าของวิดีโอเพื่อเล่นวิดีโอจากที่นั่น คำบรรยายเลื่อนซิงค์กับการเล่นวิดีโอ หากคุณมีความคิดเห็นหรือคำขอใด ๆ โปรดติดต่อเราโดยใช้แบบฟอร์มการติดต่อนี้

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7