How reliable is your memory? | Elizabeth Loftus

Μετάφραση: Andreas Boikos Επιμέλεια: Dimitra Papageorgiou

I'd like to tell you about a legal case that I worked on

Θα ήθελα να σας μιλήσω για μια δικαστική υπόθεση στην οποία εργάστηκα,

involving a man named Steve Titus.

που αφορά έναν άνδρα που λεγόταν Στίβ Τάιτους.

Titus was a restaurant manager.

Ο Τάιτους ήταν διευθυντής εστιατορίου.

He was 31 years old, he lived in Seattle, Washington,

Ήταν 31 ετών, ζούσε στο Σιάτλ, στη Ουάσινγκτον,

he was engaged to Gretchen,

ήταν αρραβωνιασμένος με την Γκρέτσεν,

about to be married, she was the love of his life.

ο γάμος του πλησίαζε κι ήταν ο έρωτας της ζωής του.

And one night, the couple went out

Μια βραδιά, το ζευγάρι βγήκε

for a romantic restaurant meal.

για ένα ρομαντικό γεύμα.

They were on their way home,

Βρίσκονταν στον δρόμο του γυρισμού,

and they were pulled over by a police officer.

όταν τους σταμάτησε ένα περιπολικό.

You see, Titus' car sort of resembled

Βλέπετε, το αυτοκίνητο του Τάιτους έμοιαζε

a car that was driven earlier in the evening

με ένα αυτοκίνητο που οδήγησε νωρίτερα

by a man who raped a female hitchhiker,

ένας άνδρας που βίασε μια γυναίκα που έκανε οτοστόπ,

and Titus kind of resembled that rapist.

και ο Τάιτους είχε μια κάποια ομοιότητα με τον βιαστή.

So the police took a picture of Titus,

Οπότε η αστυνομία φωτογράφησε τον Τάιτους,

they put it in a photo lineup,

τον έβαλαν στο αρχείο εξακρίβωσης ταυτότητας,

they later showed it to the victim,

και αργότερα το έδειξαν στη γυναίκα θύμα,

and she pointed to Titus' photo.

η οποία έδειξε την φωτογραφία του Τάιτους.

She said, "That one's the closest."

Και είπε, «Αυτός μοιάζει περισσότερο».

The police and the prosecution proceeded with a trial,

Η αστυνομία και η εισαγγελία προχώρησαν σε ποινική δίωξη,

and when Steve Titus was put on trial for rape,

και όταν ο Στίβ Τάιτους δικάστηκε για βιασμό,

the rape victim got on the stand

το θύμα του βιασμού ανέβηκε στο έδρανο

and said, "I'm absolutely positive that's the man."

και είπε, «είμαι σίγουρη, αυτός είναι ο άνδρας.»

And Titus was convicted.

Και ο Τάιτους καταδικάστηκε.

He proclaimed his innocence,

Διακήρυξε την αθωότητά του,

his family screamed at the jury,

η οικογένειά του ούρλιαξε στους ενόρκους,

his fiancée collapsed on the floor sobbing,

η αρραβωνιαστικιά του κατέρρευσε στο πάτωμα κλαίγοντας,

and Titus is taken away to jail.

και ο Τάιτους οδηγήθηκε στην φυλακή.

So what would you do at this point?

Τι θα κάνατε λοιπόν σ' αυτό το σημείο;

What would you do?

Τι θα κάνατε;

Well, Titus lost complete faith in the legal system,

Λοιπόν, ο Τάιτους έχασε εντελώς την πίστη του στο νομικό σύστημα

and yet he got an idea.

εν τούτοις είχε μια ιδέα.

He called up the local newspaper,

Τηλεφώνησε στην τοπική εφημερίδα,

he got the interest of an investigative journalist,

προσέλκυσε το ενδιαφέρον ενός ερευνητή δημοσιογράφου,

and that journalist actually found the real rapist,

και ο δημοσιογράφος βρήκε τον πραγματικό βιαστή,

a man who ultimately confessed to this rape,

έναν άνδρα που τελικά ομολόγησε τον βιασμό,

a man who was thought to have committed 50 rapes

έναν άνδρα πού πιστεύεται ότι διέπραξε 50 βιασμούς

in that area,

σε αυτήν την περιοχή,

and when this information was given to the judge,

και όταν αυτή η πληροφορία δόθηκε στον δικαστή,

the judge set Titus free.

ο δικαστής απελευθέρωσε τον Τάιτους.

And really, that's where this case should have ended.

Πραγματικά εκεί θα έπρεπε να είχε τελειώσει αυτή η υπόθεση.

It should have been over.

Θα έπρεπε να είχε κλείσει.

Titus should have thought of this as a horrible year,

Ο Τάιτους έπρεπε να θεωρεί φρικτό αυτό το έτος,

a year of accusation and trial, but over.

ένα έτος κατηγοριών και εκδίκασης, άλλα τελειωμένο.

It didn't end that way.

Δεν τελείωσε έτσι.

Titus was so bitter.

Ο Τάιτους ήταν τόσο πικραμένος.

He'd lost his job. He couldn't get it back.

Είχε χάσει τη δουλειά του. Δεν μπορούσε να την πάρει πίσω.

He lost his fiancée.

Έχασε την αρραβωνιαστικιά του,

She couldn't put up with his persistent anger.

η οποία δεν μπορούσε να αντέξει τον συνεχή θυμό του.

He lost his entire savings,

Έχασε όλες τις οικονομίες του,

and so he decided to file a lawsuit

και έτσι αποφάσισε να κάνει αγωγή

against the police and others whom he felt

εναντίον της αστυνομίας και άλλων, που έκρινε

were responsible for his suffering.

ότι ήταν υπεύθυνοι για τον πόνο του.

And that's when I really started working on this case,

Τότε ήταν που ξεκίνησα πραγματικά να εργάζομαι σε αυτήν την υπόθεση

trying to figure out

προσπαθώντας να καταλάβω

how did that victim go from

πώς αυτό το θύμα πέρασε από το

"That one's the closest"

«Αυτός μοιάζει περισσότερο»

to "I'm absolutely positive that's the guy."

στο «είμαι σίγουρη, αυτός είναι ο άνδρας.»

Well, Titus was consumed with his civil case.

ο Τάιτους ήταν εξουθενωμένος από την πολιτική του αγωγή.

He spent every waking moment thinking about it,

Δεν πέρναγε στιγμή που να μην την σκεφτόταν,

and just days before he was to have his day in court,

και μόλις κάποιες μέρες πριν από την ημέρα του δικαστηρίου,

he woke up in the morning,

ξύπνησε το πρωί,

doubled over in pain,

διπλωμένος από τον πόνο,

and died of a stress-related heart attack.

και πέθανε από καρδιακή προσβολή εξαιτίας του άγχους.

He was 35 years old.

Ήταν 35 χρονών.

So I was asked to work on Titus' case

Μου ζητήθηκε λοιπόν να εργαστώ στην υπόθεση του Τάιτους

because I'm a psychological scientist.

γιατί είμαι ψυχολόγος.

I study memory. I've studied memory for decades.

Ερευνώ την μνήμη. Μελέτησα την μνήμη επί δεκαετίες.

And if I meet somebody on an airplane --

Και αν συναντήσω κάποιον στο αεροπλάνο -

this happened on the way over to Scotland --

αυτό έγινε καθώς ερχόμουν στη Σκωτία -

if I meet somebody on an airplane,

αν συναντήσω κάποιον στο αεροπλάνο

and we ask each other, "What do you do? What do you do?"

και ρωτήσουμε ο ένας τον άλλον, «Με τι ασχολείσαι;»

and I say "I study memory,"

κι εγώ απαντήσω «Μελετάω την μνήμη»

they usually want to tell me how they have trouble remembering names,

συνήθως θέλουν να μού πουν, για τη δυσκολία που έχουν να θυμηθούν ονόματα,

or they've got a relative who's got Alzheimer's

ή ότι έχουν ένα συγγενή που έχει Αλτσχάιμερ

or some kind of memory problem,

ή για κάποιου είδους πρόβλημα μνήμης,

but I have to tell them

αλλά πρέπει να τους πω

I don't study when people forget.

πως δεν μελετάω πότε οι άνθρωποι ξεχνούν,

I study the opposite: when they remember,

μελετάω το αντίθετο: πότε θυμούνται,

when they remember things that didn't happen

πότε θυμούνται πράγματα που δεν συνέβησαν

or remember things that were different

ή θυμούνται πράγματα που ήταν διαφορετικά

from the way they really were.

από τον τρόπο που πραγματικά έγιναν.

I study false memories.

Μελετάω ψευδείς αναμνήσεις.

Unhappily, Steve Titus is not the only person

Δυστυχώς, ο Στίβ Τάιτους δεν είναι το μοναδικό πρόσωπο

to be convicted based on somebody's false memory.

που καταδικάστηκε με βάση την ψευδή ανάμνηση κάποιου.

In one project in the United States,

Σε μια μελέτη στις Ηνωμένες Πολιτείες,

information has been gathered

συλλέχθηκαν πληροφορίες

on 300 innocent people,

300 αθώων ανθρώπων,

300 defendants who were convicted of crimes they didn't do.

300 κατηγορούμενων που καταδικάστηκαν για εγκλήματα που δεν έκαναν.

They spent 10, 20, 30 years in prison for these crimes,

Πέρασαν 10, 20, 30 χρόνια στην φυλακή γι' αυτά τα εγκλήματα

and now DNA testing has proven

και τώρα η ανάλυση DNA απέδειξε

that they are actually innocent.

ότι στην πραγματικότητα είναι αθώοι.

And when those cases have been analyzed,

Όταν αυτές οι υποθέσεις αναλύθηκαν,

three quarters of them

τρία τέταρτα εξ αυτών

are due to faulty memory, faulty eyewitness memory.

οφείλονταν στην ελαττωματική μνήμη των αυτοπτών μαρτύρων.

Well, why?

Μα γιατί;

Like the jurors who convicted those innocent people

Όπως οι ένορκοι που καταδίκασαν αυτούς τους αθώους ανθρώπους

and the jurors who convicted Titus,

και οι ένορκοι που καταδίκασαν τον Τάιτους,

many people believe that memory

έτσι πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η μνήμη

works like a recording device.

λειτουργεί σαν μια συσκευή εγγραφής.

You just record the information,

Γράφετε τις πληροφορίες,

then you call it up and play it back

και τις ανακαλείτε για να τις ξαναπαίξετε

when you want to answer questions or identify images.

όταν θέλετε ν' απαντήσετε σ' ερωτήσεις ή ν' αναγνωρίσετε εικόνες.

But decades of work in psychology

Δεκαετίες ψυχολογικής έρευνας όμως,

has shown that this just isn't true.

έχουν δείξει ότι αυτό δεν είναι αλήθεια.

Our memories are constructive.

Οι μνήμες μας είναι κατασκευάσιμες.

They're reconstructive.

Είναι ανακατασκευάσιμες.

Memory works a little bit more like a Wikipedia page:

Η μνήμη λειτουργεί πιο πολύ σαν μια σελίδα της Βικιπαίδεια:

You can go in there and change it, but so can other people.

Μπορείτε να μπείτε εκεί μέσα και να την αλλάξετε, και το ίδιο μπορούν και άλλοι άνθρωποι.

I first started studying this constructive memory process

Ξεκίνησα για πρώτη φορά τη μελέτη της διαδικασίας της κατασκευασμένης μνήμης

in the 1970s.

το 1970.

I did my experiments that involved showing people

Έκανα τα πειράματά μου, που μεταξύ άλλων, έδειχναν στους ανθρώπους

simulated crimes and accidents

προσομοιώσεις εγκλημάτων και ατυχημάτων

and asking them questions about what they remember.

και περιλάμβαναν ερωτήσεις σχετικά με το τι θυμούνται.

In one study, we showed people a simulated accident

Σε μία μελέτη, δείξαμε στους ανθρώπους μια προσομοίωση ενός ατυχήματος

and we asked people,

και ρωτήσαμε κάποια άτομα,

how fast were the cars going when they hit each other?

πόσο γρήγορα κινούνταν τα αυτοκίνητα όταν συγκρούστηκαν;

And we asked other people,

Ρωτήσαμε κάποια άλλα άτομα,

how fast were the cars going when they smashed into each other?

πόσο γρήγορα κινούνταν τα αυτοκίνητα όταν συνετρίβησαν;

And if we asked the leading "smashed" question,

και όταν κάναμε την κύρια ερώτηση με τη λέξη "συνετρίβησαν"

the witnesses told us the cars were going faster,

οι μάρτυρες απάντησαν ότι τα αυτοκίνητα κινούνταν γρηγορότερα

and moreover, that leading "smashed" question

και επί πλέον, αυτή η ερώτηση με τη λέξη "συνετρίβησαν"

caused people to be more likely to tell us

έκανε τους ανθρώπους να είναι πιθανότερο να μας πούνε

that they saw broken glass in the accident scene

ότι είδαν θραύσματα γυαλιού στο χώρο του ατυχήματος

when there wasn't any broken glass at all.

όταν δεν υπήρχαν καθόλου σπασμένα γυαλιά.

In another study, we showed a simulated accident

Σε μια άλλη ερευνητική μελέτη, δείξαμε μια προσομοίωση ατυχήματος

where a car went through an intersection with a stop sign,

στην οποία ένα αυτοκίνητο πέρασε μια διασταύρωση με στοπ

and if we asked a question that insinuated it was a yield sign,

και αν η ερώτηση υπαινίσσονταν ότι ήταν ένα σήμα παραχώρησης προτεραιότητας

many witnesses told us they remember seeing a yield sign

πολλοί μάρτυρες μας είπαν ότι θυμούνταν να έχουν δει ένα σήμα παραχώρησης προτεραιότητας

at the intersection, not a stop sign.

στην διασταύρωση και όχι ένα σήμα στοπ.

And you might be thinking, well, you know,

Θα πρέπει να σκέφτεστε τώρα πως

these are filmed events,

αυτά είναι κινηματογραφημένα γεγονότα,

they are not particularly stressful.

δεν είναι ιδιαίτερα αγχωτικά.

Would the same kind of mistakes be made

Θα μπορούσαν να γίνουν τα ίδια λάθη

with a really stressful event?

με ένα ιδιαίτερα αγχωτικό γεγονός;

In a study we published just a few months ago,

Σε μια μελέτη που εκδώσαμε πριν από μερικούς μήνες,

we have an answer to this question,

απαντήσαμε σε αυτό το ερώτημα,

because what was unusual about this study

γιατί αυτό που ήταν ασυνήθιστο με αυτή τη μελέτη

is we arranged for people to have a very stressful experience.

είναι ότι κανονίσαμε αυτοί οι άνθρωποι να έχουν μια πολύ αγχωτική εμπειρία.

The subjects in this study

Το άτομα σε αυτήν την μελέτη

were members of the U.S. military

ήταν μέλη του στρατού των ΗΠΑ

who were undergoing a harrowing training exercise

οι οποίοι υποβάλλονταν σε μια βασανιστική εκπαιδευτική άσκηση

to teach them what it's going to be like for them

που θα τους δίδασκε πως θα είναι γι' αυτούς

if they are ever captured as prisoners of war.

αν ποτέ συλληφθούν ως αιχμάλωτοι πολέμου.

And as part of this training exercise,

Ως μέρος της εκπαιδευτικής άσκησης

these soldiers are interrogated in an aggressive,

αυτοί οι στρατιώτες ανακρίνονταν με έναν επιθετικό,

hostile, physically abusive fashion for 30 minutes

εχθρικό, σωματικά καταχρηστικό τρόπο για 30 λεπτά

and later on they have to try to identify

και αργότερα έπρεπε ν' αναγνωρίσουν

the person who conducted that interrogation.

το άτομο που διεξήγαγε την ανάκριση.

And when we feed them suggestive information

Όταν τους παρέχουμε προτεινόμενες πληροφορίες

that insinuates it's a different person,

που υπονοούν ότι είναι διαφορετικό πρόσωπο,

many of them misidentify their interrogator,

πολλοί από αυτούς κάνουν εσφαλμένη αναγνώριση του ανακριτή,

often identifying someone who doesn't even remotely

συχνά αναγνωρίζοντας κάποιον που ούτε κατά διάνοια

resemble the real interrogator.

δεν μοιάζει με τον αληθινό ανακριτή.

And so what these studies are showing

Οπότε αυτό που δείχνουν οι μελέτες αυτές

is that when you feed people misinformation

είναι ότι όταν παρέχεις στους ανθρώπους ψευδείς πληροφορίες

about some experience that they may have had,

για μια εμπειρία που μπορεί να είχαν,

you can distort or contaminate or change their memory.

μπορείς να διαστρεβλώσεις ή να μολύνεις ή ν' αλλάξεις την μνήμη τους.

Well out there in the real world,

Εκεί έξω στον πραγματικό κόσμο

misinformation is everywhere.

η παραπληροφόρηση είναι παντού.

We get misinformation

Λαμβάνουμε παραπληροφόρηση

not only if we're questioned in a leading way,

όχι μόνο όταν ανακρινόμαστε κατά έναν κατευθυνόμενο τρόπο

but if we talk to other witnesses

άλλα και αν μιλήσουμε με άλλους μάρτυρες

who might consciously or inadvertently feed us

που μπορεί συνειδητά ή ακούσια να μας παράσχουν

some erroneous information,

κάποια λανθασμένη πληροφορία,

or if we see media coverage about some event we might have experienced,

ή όταν παρακολουθήσουμε την κάλυψη από τα ΜΜΕ κάποιου γεγονότος που έχουμε βιώσει,

all of these provide the opportunity

όλα αυτά παρέχουν την ευκαιρία

for this kind of contamination of our memory.

για μια τέτοιου είδους μόλυνση της μνήμης.

In the 1990s, we began to see

Το 1990 αρχίσαμε να παρατηρούμε

an even more extreme kind of memory problem.

ένα ακόμα πιο ακραίο είδος προβλήματος της μνήμης.

Some patients were going into therapy with one problem --

Κάποιοι ασθενείς εισέρχονταν για θεραπεία με ένα πρόβλημα --

maybe they had depression, an eating disorder --

μπορεί να είχαν κατάθλιψη, μια διατροφική διαταραχή --

and they were coming out of therapy

και έβγαιναν από τη θεραπεία

with a different problem.

με ένα διαφορετικό πρόβλημα.

Extreme memories for horrific brutalizations,

Ακραίες αναμνήσεις φρικτών βιαιοτήτων,

sometimes in satanic rituals,

κάποιες φορές σε σατανικές τελετές,

sometimes involving really bizarre and unusual elements.

ορισμένες φορές περιλάμβαναν πραγματικά περίεργα και ασυνήθιστα στοιχεία.

One woman came out of psychotherapy

Μια γυναίκα εξήλθε από την ψυχοθεραπεία

believing that she'd endured years

πιστεύοντας ότι υπέμεινε χρόνια

of ritualistic abuse, where she was forced into a pregnancy

τελετουργικών βιαιοτήτων, στις οποίες εξαναγκάστηκε σε μια εγκυμοσύνη

and that the baby was cut from her belly.

και ότι το μωρό αφαιρέθηκε χειρουργικά από την κοιλιά της.

But there were no physical scars

Αλλά δεν υπήρχαν ουλές

or any kind of physical evidence

η κάποιου άλλου είδους σωματικά στοιχεία

that could have supported her story.

που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν την ιστορία της.

And when I began looking into these cases,

Όταν ξεκίνησα να ερευνώ αυτές τις υποθέσεις,

I was wondering,

αναρωτιόμουν,

where do these bizarre memories come from?

από πού προέρχονται αυτές οι παράξενες αναμνήσεις;

And what I found is that most of these situations

Αυτό που ανακάλυψα είναι ότι οι περισσότερες από αυτές τις περιπτώσεις

involved some particular form of psychotherapy.

περιλάμβαναν κάποια συγκεκριμένη μορφή ψυχοθεραπείας.

And so I asked,

Γι' αυτό αναρωτήθηκα

were some of the things going on in this psychotherapy --

αν κάποια από τα στοιχεία αυτής της ψυχοθεραπείας --

like the imagination exercises

όπως οι ασκήσεις φαντασίας

or dream interpretation,

ή η ερμηνεία των ονείρων,

or in some cases hypnosis,

ή σε κάποιες περιπτώσεις, ο υπνωτισμός,

or in some cases exposure to false information --

ή σε ορισμένες περιπτώσεις η έκθεση σε ψευδείς πληροφορίες --

were these leading these patients

αν κατεύθυναν τους ασθενείς

to develop these very bizarre,

ν' αναπτύξουν αυτές τις πολύ περίεργες,

unlikely memories?

απίθανες αναμνήσεις.

And I designed some experiments

Σχεδίασα κάποια πειράματα

to try to study the processes that were being used

για να προσπαθήσω να μελετήσω τις διαδικασίες που χρησιμοποιούνταν

in this psychotherapy so I could study

σε αυτή την ψυχοθεραπεία ούτως ώστε να μελετήσω

the development of these very rich false memories.

την ανάπτυξη αυτών των πολύ πλούσιων ψευδών αναμνήσεων.

In one of the first studies we did,

Σε μια από τις πρώτες μελέτες που κάναμε,

we used suggestion,

χρησιμοποιήσαμε την υπόδειξη,

a method inspired by the psychotherapy we saw in these cases,

μια μέθοδο εμπνευσμένη από την ψυχοθεραπεία που είδαμε σ' αυτές τις περιπτώσεις,

we used this kind of suggestion

χρησιμοποιήσαμε αυτού του είδους την υπόδειξη

and planted a false memory

και εμφυτεύσαμε μια ψεύτικη μνήμη

that when you were a kid, five or six years old,

ότι όταν ήσουν παιδί, πέντε ή έξι χρονών,

you were lost in a shopping mall.

είχες χαθεί σ' ένα εμπορικό κέντρο.

You were frightened. You were crying.

Ήσουν έντρομος. Έκλαιγες.

You were ultimately rescued by an elderly person

Τελικά σωζόσουν από ένα ηλικιωμένο άτομο

and reunited with the family.

και ξαναέσμιγες με την οικογένεια σου.

And we succeeded in planting this memory

Τα καταφέραμε να εμφυτεύσουμε αυτήν την ανάμνηση

in the minds of about a quarter of our subjects.

στο μυαλό του ενός τετάρτου των υποκειμένων μας.

And you might be thinking, well,

Θα πρέπει να σκέφτεστε,

that's not particularly stressful.

πως αυτό δεν είναι ιδιαίτερα αγχωτικό.

But we and other investigators have planted

Αλλά εμείς και άλλοι ερευνητές έχουμε εμφυτεύσει

rich false memories of things that were

πλούσιες ψευδείς αναμνήσεις πραγμάτων που

much more unusual and much more stressful.

ήταν πολύ πιο περίεργα και πιο αγχωτικά.

So in a study done in Tennessee,

Έτσι, σε μια έρευνα που έγινε στο Τενεσί,

researchers planted the false memory

οι ερευνητές εμφύτευσαν την ψευδή ανάμνηση,

that when you were a kid, you nearly drowned

ότι όταν ήσουν παιδί, έφτασες πολύ κοντά στον πνιγμό

and had to be rescued by a life guard.

και σώθηκες από ένα ναυαγοσώστη.

And in a study done in Canada,

Σε μία έρευνα που έγινε στον Καναδά,

researchers planted the false memory

οι ερευνητές εμφύτευσαν την ψευδή ανάμνηση,

that when you were a kid,

με επιτυχία στα μισά άτομα,

something as awful as being attacked by a vicious animal

ότι όταν ήταν παιδιά, τους συνέβη

happened to you,

κάτι τόσο τρομερό όσο μια επίθεση

succeeding with about half of their subjects.

από ένα άγριο ζώο.

And in a study done in Italy,

Και σε μια έρευνα στην Ιταλία,

researchers planted the false memory,

οι ερευνητές εμφύτευσαν την ψευδή ανάμνηση,

when you were a kid, you witnessed demonic possession.

ότι όταν ήσουν παιδί, έγινες μάρτυρας δαιμονικής κατοχής.

I do want to add that it might seem

Θα ήθελα να προσθέσω ότι μπορεί να φαίνεται

like we are traumatizing these experimental subjects

ότι τραυματίζουμε αυτά τα πειραματικά υποκείμενα

in the name of science,

στον όνομα της επιστήμης,

but our studies have gone through thorough evaluation

αλλά οι έρευνές μας έχουν περάσει από ενδελεχή αξιολόγηση

by research ethics boards

από συμβούλια ερευνητικής δεοντολογίας

that have made the decision

που πήραν την απόφαση,

that the temporary discomfort that some

ότι η προσωρινή ταλαιπωρία που κάποια

of these subjects might experience in these studies

από αυτά τα άτομα ενδέχεται να βιώσουν σε αυτές τις έρευνες

is outweighed by the importance of this problem

αντισταθμίζεται από την σημασία αυτού του προβλήματος

for understanding memory processes

για την κατανόηση των διεργασιών της μνήμης

and the abuse of memory that is going on

και για την κατάχρηση της μνήμης που βρίσκεται σε εξέλιξη

in some places in the world.

σε κάποια μέρη του κόσμου.

Well, to my surprise,

Λοιπόν, προς μεγάλη μου έκπληξη,

when I published this work and began to speak out

όταν δημοσίευσα αυτή τη δουλειά και ξεκίνησα να μιλάω ανοιχτά

against this particular brand of psychotherapy,

ενάντια σ' αυτού του είδους την ψυχοθεραπεία,

it created some pretty bad problems for me:

δημιουργήθηκαν κάποια σοβαρά προβλήματα για εμένα:

hostilities, primarily from the repressed memory therapists,

εχθρότητες, κυρίως από θεραπευτές των καταπιεσμένων αναμνήσεων

who felt under attack,

που αισθάνονταν να δέχονται επίθεση,

and by the patients whom they had influenced.

και από ασθενείς τους οποίους είχαν επηρεάσει.

I had sometimes armed guards at speeches

Μερικές φορές είχα οπλισμένους φρουρούς στις ομιλίες

that I was invited to give,

που με είχαν καλέσει να δώσω,

people trying to drum up letter-writing campaigns to get me fired.

άτομα που οργάνωναν εκστρατείες γραπτών επιστολών για να με διώξουν.

But probably the worst

Αλλά μάλλον το χειρότερο

was I suspected that a woman

ήταν οι υποψίες μου ότι μια γυναίκα

was innocent of abuse

ήταν αθώα για την κακοποίηση

that was being claimed by her grown daughter.

που κατηγορούνταν από την ενήλικη κόρη της.

She accused her mother of sexual abuse

Κατηγορούσε την μητέρα της για σεξουαλική κακοποίηση

based on a repressed memory.

βασιζόμενη σε μια καταπιεσμένη μνήμη.

And this accusing daughter had actually allowed her story

Και αυτή η κόρη κατήγορος είχε επιτρέψει η ιστορία της

to be filmed and presented in public places.

να κινηματογραφηθεί και να παρουσιαστεί σε δημόσιους χώρους.

I was suspicious of this story,

Μου φάνηκε ύποπτη αυτή η ιστορία,

and so I started to investigate,

και έτσι ξεκίνησα να διερευνώ,

and eventually found information that convinced me

και τελικά βρήκα πληροφορίες που με έπεισαν

that this mother was innocent.

ότι η μητέρα ήταν αθώα.

I published an exposé on the case,

Δημοσίευσα μια αποκαλυπτική έκθεση για την υπόθεση,

and a little while later, the accusing daughter

και λίγο αργότερα η κατήγορος κόρη

filed a lawsuit.

κατέθεσε αγωγή.

Even though I'd never mentioned her name,

Ακόμα κι αν δεν είχα ποτέ αναφέρει το όνομά της,

she sued me for defamation and invasion of privacy.

μου έκανε μήνυσε για συκοφαντική δυσφήμιση και παραβίαση της ιδιωτικής της ζωής.

And I went through nearly five years

Πέρασα περίπου πέντε χρόνια

of dealing with this messy, unpleasant litigation,

αντιμετωπίζοντας αυτή την μπερδεμένη και δυσάρεστη προσφυγή

but finally, finally, it was over and I could really

αλλά τελικά, επιτέλους τέλειωσε και μπόρεσα πραγματικά

get back to my work.

να ξεκινήσω πάλι τη δουλειά μου.

In the process, however, I became part

Στην πορεία όμως έγινα μέρος

of a disturbing trend in America

μιας ανησυχητικής τάσης στην Αμερική

where scientists are being sued

όπου οι επιστήμονες μηνύονται

for simply speaking out on matters of great public controversy.

για την απλή αναφορά τους σε ζητήματα μεγάλης δημόσιας αντιπαράθεσης.

When I got back to my work, I asked this question:

Όταν γύρισα πίσω στην δουλεία μου, έκανα αυτήν την ερώτηση:

if I plant a false memory in your mind,

Αν εμφυτεύσω μια ψευδή ανάμνηση στο μυαλό σας,

does it have repercussions?

υπάρχουν επιπτώσεις;

Does it affect your later thoughts,

Επηρεάζει τις μελλοντικές σας σκέψεις,

your later behaviors?

τη μελλοντική σας συμπεριφορά;

Our first study planted a false memory

Η πρώτη μας μελέτη, εμφύτευσε μια ψευδή ανάμνηση

that you got sick as a child eating certain foods:

πως αρρωστήσατε ως παιδί, λόγω της κατανάλωσης συγκεκριμένων τροφών:

hard-boiled eggs, dill pickles, strawberry ice cream.

βραστά αυγά, αγγουράκια τουρσί, παγωτό φράουλα.

And we found that once we planted this false memory,

Διαπιστώσαμε ότι από τη στιγμή που εμφυτεύαμε την ψευδή ανάμνηση,

people didn't want to eat the foods as much

τα άτομα δεν ήθελαν να τρώνε αυτά τα τρόφιμα τόσο πολύ

at an outdoor picnic.

σε ένα υπαίθριο πικ-νικ.

The false memories aren't necessarily bad or unpleasant.

Οι ψευδές αναμνήσεις δεν είναι απαραιτήτως κακές ή δυσάρεστες.

If we planted a warm, fuzzy memory

Αν εμφυτεύαμε μια ζεστή, ασαφή ανάμνηση

involving a healthy food like asparagus,

που εμπεριέχει μια υγιεινή τροφή, όπως τα σπαράγγια

we could get people to want to eat asparagus more.

θα μπορούσαμε να κάνουμε τους ανθρώπους να τρώνε τα σπαράγγια περισσότερο.

And so what these studies are showing

Και έτσι αυτό που δείχνουν οι μελέτες αυτές

is that you can plant false memories

είναι ότι μπορείς να εμφυτεύσεις ψευδείς αναμνήσεις

and they have repercussions

και ότι έχουν επιπτώσεις

that affect behavior long after the memories take hold.

που επηρεάζουν την συμπεριφορά πολύ μετά το ρίζωμα τους.

Well, along with this ability

Λοιπόν, μαζί με αυτή την ικανότητα

to plant memories and control behavior

εμφύτευσης αναμνήσεων και ελέγχου της συμπεριφοράς

obviously come some important ethical issues,

προφανώς γεννιούνται κάποια σημαντικά ηθικά προβλήματα,

like, when should we use this mind technology?

όπως, το πότε θα πρέπει να χρησιμοποιούμε αυτήν εγκεφαλική τεχνολογία,

And should we ever ban its use?

και αν θα πρέπει κάποτε να απαγορεύσουμε τη χρήση της.

Therapists can't ethically plant false memories

Οι θεραπευτές δεν μπορούν να εμφυτεύσουν ψευδείς αναμνήσεις με ηθικό τρόπο

in the mind of their patients

στο μυαλό των ασθενών τους

even if it would help the patient,

ακόμα κι αν θα βοηθούσε τον ασθενή,

but there's nothing to stop a parent

αλλά τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει έναν γονιό

from trying this out on their overweight or obese teenager.

από το να προσπαθήσει να το κάνει στον υπέρβαρο ή παχύσαρκο έφηβο του.

And when I suggested this publicly,

Όταν το πρότεινα αυτό δημοσίως,

it created an outcry again.

προκάλεσε πάλι κατακραυγή.

"There she goes. She's advocating that parents lie to their children."

«Εκεί το πάει. Υποστηρίζει ότι οι γονείς λένε ψέμματα στα παιδιά τους.»

Hello, Santa Claus. (Laughter)

Γεια σου, Άγιε Βασίλη. (Γέλια)

I mean, another way to think about this is,

Θέλω να πω, ένας άλλος τρόπος για να το σκεφτούμε είναι,

which would you rather have,

τι θα προτιμούσατε να έχετε,

a kid with obesity, diabetes, shortened lifespan,

ένα παιδί με παχυσαρκία, διαβήτη, μικρότερη διάρκεια ζωής,

all the things that go with it,

όλα τα πράγματα που συνεπάγονται μ' αυτό,

or a kid with one little extra bit of false memory?

ή ένα παιδί με ένα μικρό επιπλέον κομμάτι ψευδούς μνήμης;

I know what I would choose for a kid of mine.

Ξέρω τι θα διάλεγα εγώ για το παιδί μου.

But maybe my work has made me different from most people.

Αλλά μπορεί η δουλειά μου να με έκανε διαφορετική από τους περισσότερους ανθρώπους.

Most people cherish their memories,

Οι περισσότεροι άνθρωποι λατρεύουν τις αναμνήσεις τους,

know that they represent their identity,

ξέρουν ότι αντιπροσωπεύουν την ταυτότητά τους,

who they are, where they came from.

ποιοι είναι, από πού ήρθαν.

And I appreciate that. I feel that way too.

Και το εκτιμώ αυτό. Έτσι αισθάνομαι κι εγώ.

But I know from my work

Αλλά ξέρω από τη δουλειά μου

how much fiction is already in there.

πόση μυθοπλασία υπάρχει ήδη εκεί μέσα.

If I've learned anything from these decades

Αν έμαθα κάτι από αυτές τις δεκαετίες

of working on these problems, it's this:

δουλειάς πάνω σε αυτά τα προβλήματα, είναι αυτό:

just because somebody tells you something

Μόνο και μόνο επειδή κάποιος σας λέει κάτι

and they say it with confidence,

και το λέει με αυτοπεποίθηση,

just because they say it with lots of detail,

μόνο και μόνο επειδή το λέει με πολύ λεπτομέρεια,

just because they express emotion when they say it,

μόνο και μόνο επειδή εκφράζει τα συναισθήματά του όταν το λέει,

it doesn't mean that it really happened.

αυτό δεν σημαίνει ότι πραγματικά συνέβη.

We can't reliably distinguish true memories from false memories.

Δεν μπορούμε αξιόπιστα να διακρίνουμε αληθινές αναμνήσεις από ψευδές αναμνήσεις.

We need independent corroboration.

Χρειαζόμαστε ανεξάρτητη επιβεβαίωση.

Such a discovery has made me more tolerant

Μια τέτοια ανακάλυψη με έχει κάνει πιο ανεκτική

of the everyday memory mistakes

στα καθημερινά λάθη της μνήμης

that my friends and family members make.

που κάνουν οι φίλοι μου και τα μέλη της οικογένειάς μου.

Such a discovery might have saved Steve Titus,

Μια τέτοια ανακάλυψη θα μπορούσε να είχε σώσει τον Στίβ Τίτους,

the man whose whole future was snatched away

ο άνθρωπος του οποίου ολόκληρο το μέλλον αρπάχτηκε

by a false memory.

από μια ψευδή ανάμνηση.

But meanwhile, we should all keep in mind,

Αλλά εν τω μεταξύ, θα πρέπει όλοι να έχουμε κατά νου,

we'd do well to,

και καλά θα κάναμε,

that memory, like liberty,

ότι η μνήμη, όπως η ελευθερία,

is a fragile thing.

είναι ένα εύθραυστο πράγμα.

Thank you. Thank you.

Ευχαριστώ. Ευχαριστώ.

Thank you. (Applause)

Ευχαριστώ. (Χειροκρότημα)

Thanks very much. (Applause)

Ευχαριστώ πολύ. (Χειροκρότημα)