The Beauty of What We'll Never Know | Pico Iyer | TED

Translator: Phiratath Nopratanawong Reviewer: Rawee Ma

One hot October morning,

เช้าวันหนึ่งในตุลาคมที่ร้อนรุ่ม

I got off the all-night train

ผมลงจากรถไฟเที่ยวกลางคืน

in Mandalay,

ในมันดาเลย์

the old royal capital of Burma,

เมืองหลวงเก่าของพม่า

now Myanmar.

หรือ เมียนมา

And out on the street, I ran into a group of rough men

และที่ท้องถนนผมได้ไปเจอกับกลุ่มชายฉกรรจ์

standing beside their bicycle rickshaws.

กำลังยืนอยู่ข้างรถสามล้อ

And one of them came up

หนึ่งในนั้นเข้ามาหาผม

and offered to show me around.

และเสนอที่จะนำเที่ยว

The price he quoted was outrageous.

ราคาที่เขาเสนอช่างน่าตกใจ

It was less than I would pay for a bar of chocolate at home.

มันถูกเสียกว่าช็อคโกแล๊ตแท่งหนึ่งเสียอีก

So I clambered into his trishaw,

ดังนั้นผมจึงปีนขึ้นไปบนรถสามล้อของเขา

and he began pedaling us slowly between palaces and pagodas.

แล้วเขาก็เริ่มปั่นพาเราไปอย่างช้า ๆ ระหว่างพระราชวังและเจดีย์

And as he did, he told me how he had come to the city from his village.

ในระหว่างนั้นเขาก็เล่าเรื่อง การที่เขาจากหมู่บ้านสู่เมืองหลวง

He'd earned a degree in mathematics.

เขามีใบปริญญาสาขาคณิตศาสตร์

His dream was to be a teacher.

ความฝันของเขาคือการเป็นอาจารย์

But of course, life is hard under a military dictatorship,

แต่แน่นอนชีวิตมันยากลำบาก ภายใต้การปกครองของทหาร

and so for now, this was the only way he could make a living.

สุดท้ายนี่เป็นงานเดียวที่ใช้เลี้ยงปากท้อง

Many nights, he told me, he actually slept in his trishaw

หลายคืน เขาบอกผมว่าเขาต้องนอนบนสามล้อ

so he could catch the first visitors off the all-night train.

เพื่อจะได้ลูกค้าคนแรกจากรถไฟ

And very soon, we found that in certain ways,

ไม่นานนักเราก็พบว่า

we had so much in common --

เรามีอะไรเหมือนกันหลายอย่าง

we were both in our 20s,

เราเกิดในช่วงยุค 20

we were both fascinated by foreign cultures --

เราต่างหลงไหลในวัฒนธรรมต่างชาติ

that he invited me home.

แล้วเขาก็ชวนผมไปที่บ้าน

So we turned off the wide, crowded streets,

เราละจากถนนที่เต็มไปด้วยผู้คน

and we began bumping down rough, wild alleyways.

แล้วเริ่มกระดอนไปตามซอยเปลี่ยวอันขรุขระ

There were broken shacks all around.

ที่มีกระท่อมผุ ๆ ตลอดทาง

I really lost the sense of where I was,

ผมไม่รู้เลยว่าตอนนี้ผมอยู่ไหน

and I realized that anything could happen to me now.

แล้วผมก็ได้ตระหนักว่า ตอนนี้อะไรก็เกิดขึ้นได้

I could get mugged or drugged

ผมอาจถูกปล้นหรือถูกจี้

or something worse.

หรืออาจแย่กว่านั้น

Nobody would know.

ไม่มีทางรู้ได้เลย

Finally, he stopped and led me into a hut,

แล้วเขาก็หยุดลงและนำทางผมเข้าไปในกระท่อม

which consisted of just one tiny room.

ที่มีเพียงห้องเล็ก ๆ ห้องเดียว

And then he leaned down,

แล้วเขาก็ก้มลง

and reached under his bed.

ล้วงมือเข้าไปใต้เตียง

And something in me froze.

แล้วบางอย่างในตัวผมก็แข็งทื่อ

I waited to see what he would pull out.

ผมรอดูว่าเขาจะหยิบอะไรออกมา

And finally he extracted a box.

และแล้วเขาก็หยิบกล่องออกมา

Inside it was every single letter he had ever received

ข้างในนั้นมีจดหมายทุกฉบับที่เขาได้รับ

from visitors from abroad,

มาจากนักเดินทางต่างชาติ

and on some of them he had pasted

และบางฉบับเขาได้แปะ

little black-and-white worn snapshots

ภาพถ่ายขาวดำซีด ๆ

of his new foreign friends.

ของเพื่อนต่างชาติคนใหม่

So when we said goodbye that night,

เราลาจากกันในคืนนั้น

I realized he had also shown me

แล้วผมก็ตระหนักว่าเขาได้แสดงให้เห็น

the secret point of travel,

เคล็ดลับของการเดินทาง

which is to take a plunge,

ซึ่งคือการกล้าโผเข้าใส่

to go inwardly as well as outwardly

ทั้งภายในและภายนอก

to places you would never go otherwise,

สู่สถานที่ที่คุณจะไม่มีวันไปในโอกาสอื่น

to venture into uncertainty,

สู่การผจญความไม่แน่นอน

ambiguity,

ความครุมเครือ

even fear.

หรือแม้แต่ความกลัว

At home, it's dangerously easy

ที่บ้าน มันเป็นเรื่องง่ายดายที่อันตราย

to assume we're on top of things.

ที่จะคิดว่าเราอยู่เหนือทุกสิ่ง

Out in the world, you are reminded every moment that you're not,

แต่ที่โลกภายนอก เราจะรู้ตัวทุกช่วงขณะ ว่ามันไม่เป็นเช่นนั้น

and you can't get to the bottom of things, either.

แต่คุณก็ไม่ต้อยต่ำกว่าทุกสิ่งเช่นกัน

Everywhere, "People wish to be settled,"

ทุกหนทุกแห่ง ผู้คนต่างอยากปักหลัก

Ralph Waldo Emerson reminded us,

ราล์ฟ วอลโด เอเมอร์สัน ได้เตือนพวกเรา

"but only insofar as we are unsettled

"ตราบเท่าที่เรายังไม่ปักหลัก

is there any hope for us."

ก็ยังมีความหวังรอเราอยู่"

At this conference, we've been lucky enough

ในการเสวนาครั้งนี้ เราโชคดีเหลือเกิน

to hear some exhilarating new ideas and discoveries

ที่ได้ฟังแนวคิดใหม่ ๆ ที่เบิกบานใจ และการค้นพบหลายอย่าง

and, really, about all the ways

และแน่นอนในทุกหนทาง

in which knowledge is being pushed excitingly forwards.

ที่ความรู้ได้ถูกขับเคลื่อนอย่างสุดเหวี่ยง

But at some point, knowledge gives out.

แต่ในบางเวลา เมื่อความรู้อันตธานไป

And that is the moment

และนั้นคือช่วงที่

when your life is truly decided:

ชีวิตได้ถูกตัดสินอย่างแท้จริง

you fall in love;

คุณตกหลุมรัก

you lose a friend;

คุณสูญเสียเพื่อน

the lights go out.

สูญสิ้นแสงสว่าง

And it's then, when you're lost or uneasy or carried out of yourself,

เมื่อตอนนั้น เมื่อคุณหลงทางหรือลำบาก หรือย่อท้อ

that you find out who you are.

คุณจะรู้ว่าจริง ๆ คุณคือใคร

I don't believe that ignorance is bliss.

ผมไม่คิดว่าความไม่รู้คือลาภอันประเสริฐ

Science has unquestionably made our lives

วิทยาศาสตร์ทำให้ชีวิตเรา

brighter and longer and healthier.

สดใสขึ้น ยืนยาวขึ้นและสุขภาพดีขึ้น

And I am forever grateful to the teachers who showed me the laws of physics

ผมขอบคุณบรรดาอาจารย์ทุกขณะ ที่ท่านได้สอนกฏของฟิสิกส์

and pointed out that three times three makes nine.

และแสดงให้เห็นว่าสามคูณสามเท่ากับเก้า

I can count that out on my fingers

ซึ่งผมสามารถนับนิ้วหาคำตอบ

any time of night or day.

ได้ตลอดไม่ว่าจะกลางวันหรือกลางคืน

But when a mathematician tells me

แต่เมื่อนักคณิตศาสตร์บอกผม

that minus three times minus three makes nine,

ว่าลบสามคูณลบสามเท่ากับเก้า

that's a kind of logic that almost feels like trust.

มันเป็นเรื่องของตรรกะซึ่งรู้สึก เหมือนกับความเชื่อใจ

The opposite of knowledge, in other words, isn't always ignorance.

สิ่งตรงข้ามกับความรู้ หรืออีกนัยหนึ่ง ไม่ใช่ความไม่รู้เสมอไป

It can be wonder.

มันอาจจะเป็นความพิศวง

Or mystery.

หรือเรื่องลึกลับ

Possibility.

ความน่าจะเป็น

And in my life, I've found it's the things I don't know

และในชีวิตผม ผมพบว่าสิ่งที่ผมไม่รู้

that have lifted me up and pushed me forwards

ได้ฉุดผมและผลักดันผมไปข้างหน้า

much more than the things I do know.

มากกว่าสิ่งที่ผมรู้เสียอีก

It's also the things I don't know

และก็เป็นสิ่งที่ผมไม่รู้อีก

that have often brought me closer to everybody around me.

ที่พาผมใกล้ชิดกับคนรอบข้าง

For eight straight Novembers, recently,

ทุกเดือนพฤศจิกายนแปดปีแล้ว และไม่นานมานี้

I traveled every year across Japan with the Dalai Lama.

ผมร่วมเดินทางกับดาไลลามะไปทั่วญี่ปุ่นทุกปี

And the one thing he said every day

และมีสิ่งหนึ่งที่ท่านพูดทุกวัน ๆ

that most seemed to give people reassurance and confidence

เป็นคำพูดที่มอบหลักประกัน และความมั่นใจให้แก่ผู้คนได้อย่างมาก

was, "I don't know."

คำพูดนั้นคือ "อาตมาไม่รู้"

"What's going to happen to Tibet?"

"ทิเบตจะเป็นยังไงต่อ"

"When are we ever going to get world peace?"

"เมื่อไหร่โลกเราจะได้พบสันติสุข"

"What's the best way to raise children?"

"หนทางไหนดีที่สุดในการเลี้ยงลูก"

"Frankly," says this very wise man,

"พูดจริง ๆ" จากผู้เฉลียวฉลาด

"I don't know."

"อาตมาไม่รู้"

The Nobel Prize-winning economist Daniel Kahneman

เจ้าของรางวัลโนเบลสาขาเศรษฐศาสตร์ แดเนียล คาฮ์นะมัน

has spent more than 60 years now researching human behavior,

ได้ใช้เวลากว่า 60 ปีวิจัยพฤติกรรมมนุษย์

and his conclusion is

และบทสรุปก็คือ

that we are always much more confident of what we think we know

เราต่างมีความมมั่นใจเหลือล้น กับสิ่งที่เราคิดว่ารู้

than we should be.

มากกว่าที่ควรจะเป็นอยู่เสมอ

We have, as he memorably puts it,

และเขาได้อธิบายอย่างน่าจดจำว่า เรามี

an "unlimited ability to ignore our ignorance."

"ความสามารถไร้ขีดจำกัด ที่จะไม่สนใจความไม่รู้"

We know -- quote, unquote -- our team is going to win this weekend,

เรารู้--อ้างอิง ไม่อ้างอิง-- ว่าทีมเราจะต้องชนะสุดสัปดาห์นี้แน่

and we only remember that knowledge

และเราจดจำความรู้นั้น

on the rare occasions when we're right.

นาน ๆ ครั้งที่เราเดาถูก

Most of the time, we're in the dark.

ตลอดเวลา เราอยู่กับความไม่รู้

And that's where real intimacy lies.

และนั่นคือที่ซึ่งการใกล้ชิดความจริง หลบซ่อนตัวอยู่

Do you know what your lover is going to do tomorrow?

คุณรู้หรือว่าคนรักคุณจะทำอะไรในวันพรุ่งนี้

Do you want to know?

แล้วคุณอยากรู้ไหม

The parents of us all, as some people call them,

พ่อแม่ของพวกเราทุกคน เป็นอย่างที่บางคนเรียก

Adam and Eve,

อดัม กับ อีฟ

could never die, so long as they were eating from the tree of life.

จะไม่มีวันตาย จนกว่าได้กินผลไม้แห่งชีวิต

But the minute they began nibbling

แต่นาทีที่พวกเขาเริ่มแทะ

from the tree of the knowledge of good and evil,

ผลไม้จากต้นไม้แห่งความรู้ดีรู้ชั่ว

they fell from their innocence.

พวกเขาก็ไม่ไร้เดียงสาอีกต่อไป

They grew embarrassed and fretful,

พวกเขารู้สึกเกิดความอับอายและความไม่สบายใจ

self-conscious.

ความละอายใจ

And they learned, a little too late, perhaps,

และพวกเขาก็เรียนรู้ ช้าเกินไปบ้าง บางที

that there are certainly some things that we need to know,

ว่ามีของบางอย่างเท่านั้นที่เราจำเป็นต้องรู้

but there are many, many more that are better left unexplored.

แต่ก็มีหลายอย่าง มากมายเหลือเกิน ที่ไม่ต้องรู้จะดีกว่า

Now, when I was a kid,

ตอนที่ผมเป็นเด็ก

I knew it all, of course.

แน่นอน ผมรู้หมดทุกอย่าง

I had been spending 20 years in classrooms collecting facts,

ผมได้ใช้เวลา 20 ปีในห้องเรียน เพื่อสะสมความรู้ต่าง ๆ

and I was actually in the information business,

และผมก็ได้เข้าสู่ธุรกิจสื่อข้อมูลจริง ๆ

writing articles for Time Magazine.

เขียนบทความให้ Time Magazine

And I took my first real trip to Japan for two-and-a-half weeks,

และได้ไปยังญี่ปุ่นเป็นครั้งแรก เป็นเวลากว่าสองอาทิตย์ครึ่ง

and I came back with a 40-page essay

และผมก็กลับมาพร้อมเรียงความ 40 หน้า

explaining every last detail about Japan's temples,

อธิบายรายละเอียดล่าสุดของวัดญี่ปุ่น

its fashions, its baseball games,

แฟชั่น เกมเบสบอล

its soul.

จิตวิญญาณญี่ปุ่น

But underneath all that,

แต่ภายใต้สิ่งเหล่านั้น

something that I couldn't understand

มีบางสิ่งที่ผมไม่อาจเข้าใจ

so moved me for reasons I couldn't explain to you yet,

ทำให้ผมต้องหาเหตุผลแต่ก็ยังไม่สามารถ หาคำอธิบายได้

that I decided to go and live in Japan.

ผมจึงตัดสินใจไปและอาศัยอยู่ที่ญี่ปุ่น

And now that I've been there for 28 years,

ซึ่งตอนนี้ก็เป็นเวลากว่า 28 ปีแล้ว

I really couldn't tell you very much at all

แต่ผมก็ยังไม่สามารถบอกคุณได้เต็มปาก

about my adopted home.

เกี่ยวกับที่พักพิงของผม

Which is wonderful,

ซึ่งเป็นสิ่งที่แสนวิเศษ

because it means every day I'm making some new discovery,

เพราะมันหมายความว่าทุก ๆ วัน ผมจะเจอสิ่งใหม่ ๆ

and in the process,

และในระหว่างนั้น

looking around the corner and seeing the hundred thousand things

แค่ผมมองดูรอบ ๆ ก็เห็นสรรพสิ่งหลายแสนอย่าง

I'll never know.

ที่ผมจะไม่เคยรู้

Knowledge is a priceless gift.

ความรู้เป็นของขวัญอันล้ำค่า

But the illusion of knowledge can be more dangerous than ignorance.

แต่ความเข้าใจผิดนั้นอันตรายกว่าความไม่รู้

Thinking that you know your lover

ความคิดที่ว่าคุณรู้จักคนรัก

or your enemy

หรือรู้จักศัตรู

can be more treacherous

จะสามารถทรยศมากกว่า

than acknowledging you'll never know them.

การยอมรับกับตนเองว่าไม่รู้จักพวกเขาเลย

Every morning in Japan, as the sun is flooding into our little apartment,

ทุกเช้าที่ญี่ปุ่น พระอาทิตย์จะสาดแสง เข้ามาในห้องเดี่ยวเล็ก ๆ ของผม

I take great pains not to consult the weather forecast,

ผมปวดร้าวอย่างยิ่งที่จะไม่พยากรณ์อากาศก่อน

because if I do,

เพราะถ้าผมทำ

my mind will be overclouded, distracted,

จิตใจผมจะขุ่นมัวและวอกแวก

even when the day is bright.

แม้ว่าในวันนั้นอากาศจะสดใส

I've been a full-time writer now for 34 years.

ผมได้ทำงานเป็นนักเขียนมา 34 ปีแล้ว

And the one thing that I have learned

และมีสิ่งหนึ่งที่ผมได้เรียนรู้

is that transformation comes when I'm not in charge,

คือการแปรเปลี่ยนย่อมเข้ามา เมื่อผมไม่เตรียมตัว

when I don't know what's coming next,

เมื่อผมไม่รู้ว่าอะไรจะเกิดขึ้น

when I can't assume I am bigger than everything around me.

เมื่อผมไม่สามารถคิดว่า ผมยิ่งใหญ่กว่าทุกสิ่งรอบตัว

And the same is true in love

และเหมือนเช่นความรักแท้

or in moments of crisis.

หรือในช่วงวิกฤตชีวิต

Suddenly, we're back in that trishaw again

ทันใดนั้น เรากลับมาที่รถสามล้ออีกครั้ง

and we're bumping off the broad, well-lit streets;

และเรากำลังตายจากโลกกว้าง ถนนที่ไฟสว่างไสว

and we're reminded, really, of the first law of travel

และเราได้ตระหนัก ถึงกฏข้อแรกของการเดินทาง อย่างแท้จริง

and, therefore, of life:

และกฏของชีวิตอีกเช่นกัน

you're only as strong as your readiness to surrender.

คุณแข็งแกร่งได้ตราบเท่าที่คุณพร้อมจะยอมแพ้

In the end, perhaps,

สุดท้ายแล้วบางที

being human

การเป็นมนุษย์

is much more important

มันช่างสำคัญมากกว่า

than being fully in the know.

การได้ล่วงรู้ทุกสิ่ง

Thank you.

ขอบคุณครับ

(Applause)

(ตบมือ)