The Beauty of What We'll Never Know | Pico Iyer | TED

Μετάφραση: Miriela Patrikiadou Επιμέλεια: Chryssa Takahashi

One hot October morning,

Ένα ζεστό πρωινό του Οκτωβρίου,

I got off the all-night train

κατέβηκα απ' το νυχτερινό τρένο στο Μανταλέι,

in Mandalay,

the old royal capital of Burma,

την παλιά βασιλική πρωτεύουσα της Βιρμανίας,

now Myanmar.

τη σημερινή Μιανμάρ.

And out on the street, I ran into a group of rough men

Έξω στον δρόμο, έπεσα πάνω σε μια παρέα αντρών

standing beside their bicycle rickshaws.

που στέκονταν δίπλα στα ποδήλατα-ταξί τους.

And one of them came up

Ένας απ' αυτούς με πλησίασε και προσφέρθηκε να με ξεναγήσει.

and offered to show me around.

The price he quoted was outrageous.

Η τιμή που μου ζήτησε ήταν εξωφρενική.

It was less than I would pay for a bar of chocolate at home.

Ήταν λιγότερο απ' ό,τι θα πλήρωνα στην πατρίδα μου για μια σοκολάτα.

So I clambered into his trishaw,

Ανέβηκα λοιπόν στο ποδήλατο-ταξί,

and he began pedaling us slowly between palaces and pagodas.

κι εκείνος άρχισε να κάνει αργά πετάλι ανάμεσα στα παλάτια και τις παγόδες.

And as he did, he told me how he had come to the city from his village.

Ταυτόχρονα, άρχισε να μου λέει πώς ήρθε από το χωριό του στην πόλη.

He'd earned a degree in mathematics.

Είχε πτυχίο μαθηματικού.

His dream was to be a teacher.

Το όνειρό του ήταν να γίνει δάσκαλος,

But of course, life is hard under a military dictatorship,

φυσικά όμως η ζωή είναι δύσκολη υπό ένα στρατιωτικό καθεστώς,

and so for now, this was the only way he could make a living.

και για τώρα αυτός ήταν ο μόνος τρόπος για να βγάζει τα προς το ζην.

Many nights, he told me, he actually slept in his trishaw

Μου είπε πως πολλά βράδια πραγματικά κοιμόταν στο ποδήλατο-ταξί

so he could catch the first visitors off the all-night train.

για να προλάβει τους πρώτους επισκέπτες του νυχτερινού τρένου.

And very soon, we found that in certain ways,

Πολύ σύντομα ανακαλύψαμε ότι είχαμε πολλά πράγματα κοινά:

we had so much in common --

we were both in our 20s,

ήμασταν και οι δύο γύρω στα είκοσι,

we were both fascinated by foreign cultures --

γοήτευαν και τους δύο μας οι ξένοι πολιτισμοί,

that he invited me home.

κι έτσι, με κάλεσε στο σπίτι του.

So we turned off the wide, crowded streets,

Αφήσαμε τους πλατιούς συνωστισμένους δρόμους,

and we began bumping down rough, wild alleyways.

και περάσαμε μέσα από δύσβατα σοκάκια.

There were broken shacks all around.

Τριγύρω μας υπήρχαν παντού διαλυμένες καλύβες.

I really lost the sense of where I was,

Δεν είχα ιδέα πού βρισκόμουν

and I realized that anything could happen to me now.

και συνειδητοποίησα πως θα μπορούσε να μου συμβεί οτιδήποτε.

I could get mugged or drugged

Θα μπορούσαν να με ληστέψουν, να με ναρκώσουν,

or something worse.

ή κάτι ακόμα χειρότερο.

Nobody would know.

Κανείς δεν θα το μάθαινε.

Finally, he stopped and led me into a hut,

Τελικά σταμάτησε κάπου και με οδήγησε σε μια καλύβα

which consisted of just one tiny room.

που αποτελούνταν από μόνο ένα μικρό δωμάτιο,

And then he leaned down,

και τότε έσκυψε να πιάσει κάτι κάτω από το κρεβάτι του,

and reached under his bed.

And something in me froze.

κι εγώ πάγωσα.

I waited to see what he would pull out.

Περίμενα να δω τι θα έβγαζε απ' εκεί

And finally he extracted a box.

και τελικά έβγαλε ένα κουτί.

Inside it was every single letter he had ever received

Εκεί είχε φυλάξει κάθε γράμμα που είχε λάβει ποτέ

from visitors from abroad,

από τους ξένους επισκέπτες,

και σε μερικά είχε κολλήσει μικρές φθαρμένες ασπρόμαυρες φωτογραφίες

and on some of them he had pasted

little black-and-white worn snapshots

of his new foreign friends.

των καινούργιων φίλων του από το εξωτερικό.

So when we said goodbye that night,

Όταν αποχαιρετιστήκαμε εκείνο το βράδυ,

συνειδητοποίησα ότι μου είχε δείξει το μυστικό νόημα των ταξιδιών,

I realized he had also shown me

the secret point of travel,

which is to take a plunge,

που είναι να επισκεφτείς τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά

to go inwardly as well as outwardly

to places you would never go otherwise,

μέρη που κανονικά δεν θα πήγαινες ποτέ,

to venture into uncertainty,

να τολμήσεις να πας στην αβεβαιότητα,

ambiguity,

την αμφιβολία,

even fear.

ακόμα και στον φόβο.

At home, it's dangerously easy

Στο σπίτι μας είναι πολύ εύκολο να νομίζουμε

to assume we're on top of things.

ότι έχουμε τον έλεγχο των πραγμάτων.

Out in the world, you are reminded every moment that you're not,

Στον έξω κόσμο συνειδητοποιούμε διαρκώς ότι δεν τον έχουμε,

και πως ούτε μπορούμε να ξέρουμε τα πάντα.

and you can't get to the bottom of things, either.

Everywhere, "People wish to be settled,"

«Οι άνθρωποι επιθυμούν να στεριώσουν»,

έλεγε ο Ραλφ Γουάλντο Έμερσον,

Ralph Waldo Emerson reminded us,

"but only insofar as we are unsettled

«όμως μόνο όσο δεν στεριώνουμε υπάρχει ελπίδα για εμάς».

is there any hope for us."

At this conference, we've been lucky enough

Σε αυτό το συνέδριο είχαμε την τύχη ν' ακούσουμε συναρπαστικές ιδέες,

to hear some exhilarating new ideas and discoveries

να μάθουμε για νέες ανακαλύψεις

and, really, about all the ways

και τους τρόπους με τους οποίους εξελίσσεται η γνώση.

in which knowledge is being pushed excitingly forwards.

But at some point, knowledge gives out.

Όμως κάποτε φτάνει η στιγμή που η γνώση δεν αρκεί.

And that is the moment

Σε μια τέτοια στιγμή καθορίζεται πραγματικά η ζωή σου.

when your life is truly decided:

you fall in love;

Ερωτεύεσαι.

you lose a friend;

Χάνεις έναν φίλο.

the lights go out.

Σβήνουν τα φώτα.

Και είναι τότε που έχεις χαθεί ή αισθάνεσαι άβολα ή εκτός εαυτού,

And it's then, when you're lost or uneasy or carried out of yourself,

that you find out who you are.

που ανακαλύπτεις ποιος είσαι.

I don't believe that ignorance is bliss.

Δεν πιστεύω ότι η άγνοια είναι ευλογία.

Science has unquestionably made our lives

Η επιστήμη έχει αναμφίβολα κάνει τις ζωές μας

brighter and longer and healthier.

φωτεινότερες, μακροβιότερες και πιο υγιείς.

And I am forever grateful to the teachers who showed me the laws of physics

Θα είμαι αιώνια ευγνώμων στους δασκάλους

που μου δίδαξαν τους νόμους της φυσικής

and pointed out that three times three makes nine.

και που μου επισήμαιναν ότι τρία επί τρία κάνει εννιά.

I can count that out on my fingers

Μπορώ να κάνω αυτόν τον υπολογισμό στα δάχτυλα, οποιαδήποτε ώρα της ημέρας.

any time of night or day.

But when a mathematician tells me

Όμως όταν ένας μαθηματικός μου λέει ότι μείον τρία επί μείον τρία κάνει εννιά,

that minus three times minus three makes nine,

that's a kind of logic that almost feels like trust.

αυτή είναι μια λογική που σχεδόν τείνει προς την εμπιστοσύνη.

The opposite of knowledge, in other words, isn't always ignorance.

Με άλλα λόγια, το αντίθετο της γνώσης δεν είναι πάντα η άγνοια.

It can be wonder.

Μπορεί να είναι ο θαυμασμός,

Or mystery.

ή το μυστήριο,

Possibility.

ή η πιθανότητα.

And in my life, I've found it's the things I don't know

Στη ζωή μου διαπίστωσα πως αυτά που μου έδωσαν ώθηση και με προχώρησαν

that have lifted me up and pushed me forwards

ήταν περισσότερο όσα δεν ήξερα παρά όσα ήξερα.

much more than the things I do know.

It's also the things I don't know

Επίσης, τα πράγματα που δεν ξέρω

that have often brought me closer to everybody around me.

είναι αυτά που συχνά με έφεραν πιο κοντά στους άλλους.

For eight straight Novembers, recently,

Κάθε Νοέμβριο εδώ και οκτώ συναπτά έτη,

I traveled every year across Japan with the Dalai Lama.

ταξιδεύω ανά την Ιαπωνία με τον Δαλάι Λάμα.

Κάτι που επαναλάμβανε καθημερινά

And the one thing he said every day

και έμοιαζε να εφησυχάζει τον κόσμο και να του δίνει αυτοπεποίθηση,

that most seemed to give people reassurance and confidence

was, "I don't know."

ήταν το «Δεν ξέρω».

"What's going to happen to Tibet?"

«Τι θα γίνει με το Θιβέτ;»

"When are we ever going to get world peace?"

«Πότε θα έχουμε επιτέλους ειρήνη στη Γη;»

"What's the best way to raise children?"

«Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να μεγαλώνεις παιδιά;»

«Ειλικρινά, δεν ξέρω», απαντούσε αυτός ο σοφός άνθρωπος.

"Frankly," says this very wise man,

"I don't know."

The Nobel Prize-winning economist Daniel Kahneman

Ο οικονομολόγος νομπελίστας Ντάνιελ Κάνεμαν

has spent more than 60 years now researching human behavior,

μελέτησε την ανθρώπινη συμπεριφορά για πάνω από 60 χρόνια,

and his conclusion is

και το συμπέρασμά του είναι

that we are always much more confident of what we think we know

πως εμπιστευόμαστε πολύ περισσότερο απ' όσο θα έπρεπε

αυτά που νομίζουμε ότι ξέρουμε.

than we should be.

We have, as he memorably puts it,

Έχουμε, όπως εξαιρετικά διατύπωσε,

an "unlimited ability to ignore our ignorance."

μια απεριόριστη ικανότητα ν' αγνοούμε την άγνοιά μας.

We know -- quote, unquote -- our team is going to win this weekend,

«Ξέρουμε» ότι η ομάδα μας θα κερδίσει αυτό το σαββατοκύριακο,

and we only remember that knowledge

και θυμόμαστε αυτό το «ξέρω» μόνο στις σπάνιες περιπτώσεις που έχουμε δίκιο.

on the rare occasions when we're right.

Most of the time, we're in the dark.

Τις περισσότερες φορές είμαστε στο σκοτάδι

κι εκεί είναι που βρίσκεται η αληθινή οικειότητα.

And that's where real intimacy lies.

Do you know what your lover is going to do tomorrow?

Ξέρετε τι θα κάνει ο εραστής σας αύριο;

Do you want to know?

Θέλετε να ξέρετε;

The parents of us all, as some people call them,

Οι γονείς όλων μας, όπως κάποιοι τους αποκαλούν,

Adam and Eve,

ο Αδάμ και η Εύα,

could never die, so long as they were eating from the tree of life.

δεν μπορούσαν να πεθάνουν όσο έτρωγαν από το δέντρο της ζωής.

But the minute they began nibbling

Όμως τη στιγμή που άρχισαν να τρώνε

from the tree of the knowledge of good and evil,

από το δέντρο της γνώσης του καλού και του κακού,

they fell from their innocence.

έχασαν την αθωότητά τους.

They grew embarrassed and fretful,

Αισθάνθηκαν ντροπιασμένοι, αναστατωμένοι,

self-conscious.

αμήχανοι.

And they learned, a little too late, perhaps,

Και έμαθαν, ίσως λίγο αργά,

πως υπάρχουν κάποια πράγματα που πρέπει να γνωρίζουμε,

that there are certainly some things that we need to know,

αλλά υπάρχουν και πάρα πολλά

but there are many, many more that are better left unexplored.

που είναι καλύτερο να τ' αφήσουμε ανεξερεύνητα.

Now, when I was a kid,

Όταν ήμουν παιδί,

I knew it all, of course.

φυσικά τα ήξερα όλα.

I had been spending 20 years in classrooms collecting facts,

Είχα περάσει 20 χρόνια μέσα σε τάξεις να μαζεύω πληροφορίες

and I was actually in the information business,

και εργαζόμουν στον τομέα της πληροφόρησης

writing articles for Time Magazine.

γράφοντας άρθρα για το περιοδικό Time.

And I took my first real trip to Japan for two-and-a-half weeks,

Έκανα το πρώτο μου ταξίδι στην Ιαπωνία για δυόμισι εβδομάδες,

and I came back with a 40-page essay

και γύρισα πίσω με μια έκθεση 40 σελίδων

explaining every last detail about Japan's temples,

όπου περιέγραφα με κάθε λεπτομέρεια τους ναούς της Ιαπωνίας,

its fashions, its baseball games,

τη μόδα της, τους αγώνες μπέιζμπολ,

its soul.

την ψυχή της.

But underneath all that,

Όμως κάτω απ' όλα αυτά,

something that I couldn't understand

κάτι που δεν μπορούσα να κατανοήσω με άγγιξε τόσο πολύ,

so moved me for reasons I couldn't explain to you yet,

για λόγους που ακόμα δεν μπορώ να εξηγήσω,

that I decided to go and live in Japan.

ώστε αποφάσισα να πάω να ζήσω στην Ιαπωνία.

And now that I've been there for 28 years,

Παρ' όλο που ζω εκεί εδώ 28 χρόνια,

δεν μπορώ να σας πω πολλά για την υιοθετημένη πατρίδα μου,

I really couldn't tell you very much at all

about my adopted home.

Which is wonderful,

κι αυτό είναι θαυμάσιο

because it means every day I'm making some new discovery,

γιατί σημαίνει ότι κάθε μέρα ανακαλύπτω κάτι καινούργιο,

and in the process,

και καθώς είμαι σ' αυτή τη διαδικασία,

looking around the corner and seeing the hundred thousand things

βλέπω παντού χιλιάδες πράγματα που δεν γνωρίζω.

I'll never know.

Knowledge is a priceless gift.

Η γνώση είναι ένα ανεκτίμητο δώρο.

But the illusion of knowledge can be more dangerous than ignorance.

Αλλά η ψευδαίσθηση της γνώσης

μπορεί να είναι πιο επικίνδυνη από την άγνοια.

Thinking that you know your lover

Να νομίζεις ότι ξέρεις τον αγαπημένο σου

or your enemy

ή τον εχθρό σου,

can be more treacherous

μπορεί να είναι πιο επικίνδυνο

than acknowledging you'll never know them.

απ' το να παραδεχτείς ότι δεν θα τους μάθεις ποτέ.

Every morning in Japan, as the sun is flooding into our little apartment,

Κάθε πρωί στην Ιαπωνία, καθώς ο ήλιος φωτίζει το μικρό μας διαμέρισμα,

I take great pains not to consult the weather forecast,

καταβάλω μεγάλη προσπάθεια να μην ακούσω το δελτίο καιρού,

because if I do,

γιατί θα επισκιάσει και θ' αποσπάσει το μυαλό μου,

my mind will be overclouded, distracted,

even when the day is bright.

κι ας είναι η μέρα ηλιόλουστη.

I've been a full-time writer now for 34 years.

Είμαι συγγραφέας εδώ και 34 χρόνια.

And the one thing that I have learned

Αν έχω μάθει κάτι είναι ότι η μεταμόρφωση έρχεται

is that transformation comes when I'm not in charge,

όταν δεν έχω τον έλεγχο,

when I don't know what's coming next,

όταν δεν ξέρω τι θα ακολουθήσει,

when I can't assume I am bigger than everything around me.

όταν δεν θεωρώ δεδομένο ότι είμαι σπουδαιότερος

απ' οτιδήποτε γύρω μου.

And the same is true in love

Και το ίδιο ισχύει και στην αγάπη

or in moments of crisis.

ή στις στιγμές κρίσης.

Suddenly, we're back in that trishaw again

Ξαφνικά, βρισκόμαστε πάλι στο ποδήλατο-ταξί

and we're bumping off the broad, well-lit streets;

και φεύγουμε από τους φωτισμένους πολυσύχναστους δρόμους

and we're reminded, really, of the first law of travel

και κάτι μας θυμίζει τον πρώτο κανόνα των ταξιδιών

and, therefore, of life:

και, συνεπώς, της ζωής:

Είσαι τόσο δυνατός όσο είναι και η ετοιμότητά σου ν' αφεθείς.

you're only as strong as your readiness to surrender.

In the end, perhaps,

Ίσως τελικά,

being human

το να είσαι άνθρωπος

is much more important

είναι πιο σημαντικό από το να ξέρεις τα πάντα.

than being fully in the know.

Thank you.

Σας ευχαριστώ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)