Kary Mullis' next-gen cure for killer infection

Translator: Helena Bedalli Reviewer: Spartak Ferrollari

So it was about four years ago, five years ago,

Dikur para katër apo pesë vjetësh,

I was sitting on a stage in Philadelphia, I think it was,

isha i ulur në një skenë në Filadelfia, mendoj se ishte,

with a bag similar to this.

me një çantë të ngjashme me këtë.

And I was pulling a molecule out of this bag.

Dhe isha duke nxjerre nje molekulë nga kjo çantë.

And I was saying, you don't know this molecule really well,

Dhe thoja, ju nuk e njihni ketë molekulë shumë mirë,

but your body knows it extremely well.

por trupi juaj e njeh teper mirë.

And I was thinking that your body hated it, at the time,

Dhe në atë kohë, mendoja se trupi juaj e urrente atë,

because we are very immune to this. This is called alpha-gal epitope.

sepse ne jemi të imunizuar kundër saj. Kjo quhet alpha-gal epitope.

And the fact that pig heart valves have lots of these on them

Dhe fakti se valvulat e zemrës së derrit kanë shumë kesi gjërash

is the reason that you can't transplant a pig heart valve into a person easily.

është arsyeja pse ju nuk mund të transplantoni zemrën e derrit në një njeri.

Actually our body doesn't hate these.

Faktikisht trupi ynë nuk i urren ato.

Our body loves these. It eats them.

Trupi ynë i pëlqen ato. I ha ato.

I mean, the cells in our immune system are always hungry.

Dua të them që qelizat e sistemit tonë imunitar jane gjithnje te uritura.

And if an antibody is stuck to one of these things

Dhe nëse ndonjë antitrup mbërthehet në një nga këto gjëra

on the cell, it means "that's food."

në qelizë, do të thotë "kjo është ushqim".

Now, I was thinking about that and I said, you know, we've got this

Tani, unë isha duke menduar për atë gjë dhe thashë, e dini, ne kemi këtë

immune response to this ridiculous molecule

përgjigje imune ndaj kësaj molekule qesharake

that we don't make, and we see it a lot in other animals and stuff.

që ne nuk e krijojmë, dhe e shohim në shumë kafshë etj.

But I said we can't get rid of it,

Por unë thashë ne nuk mund ta heqim atë,

because all the people who tried to transplant heart valves

sepse të gjithë njerëzit që u munduan të transplantojnë valvulat e zemrës

found out you can't get rid of that immunity.

kanë gjetur se ju nuk mund të hiqni këtë imunitet.

And I said, why don't you use that?

Dhe unë thashë, pse nuk e përdorni atë?

What if I could stick this molecule,

Çfarë ndodh, nëse unë do ta futja këtë molekulë,

slap it onto a bacteria

në një bakterie

that was pathogenic to me, that had just invaded my lungs?

do të ishte patogjenike per mua, që sapo ka pushtuar mushkëritë e mia?

I mean I could immediately tap into

Unë mendoj se mund të futja menjëherë

an immune response that was already there,

një përgjigje imune që tashmë do të ishte aty brenda,

where it was not going to take five or six days to develop it --

ku nuk do te kërkonte më shumë se 5 - 6 dite për tu zhvilluar --

it was going to immediately attack whatever this thing was on.

do të sulmonte kudo qe kjo gje do te futej.

It was kind of like the same thing that happens when you,

Eshtë e ngjashme me gjërat që ndodhin kur ju,

like when you're getting stopped for a traffic ticket in L.A.,

sikur ju t'ju kenë ndaluar për një gjobë qarkullimi rrugor në Los Anxheles

and the cop drops a bag of marijuana in the back of your car,

dhe polici ju fut një çantë me marijuana në autoveturën tuaj,

and then charges you for possession of marijuana.

dhe pastaj ju dënon për mbajtje marijuane.

It's like this very fast, very efficient way to get people off the street.

Është si kjo shumë shpejte, shumë e lehtë për ë hequr njërzit nga rruga.

(Laughter)

(Të qeshura)

So you can take a bacteria

Pra ju mund të merrni një bakterie

that really doesn't make these things at all,

kjo nuk i ben gjerat aspak,

and if you could clamp these on it really well

dhe nëse mund të futni këto mirë

you have it taken off the street.

ju mund ti hiqni nga rrugët.

And for certain bacteria

Dhe për disa bakterie

we don't have really efficient ways to do that anymore.

ne nuk mund ta bëjmë këtë gjë.

Our antibiotics are running out.

Antibiotikët tane po humbin aftësi.

And, I mean, the world apparently is running out too.

Dhe, mendoj, se bota po harxhohet gjithashtu.

So probably it doesn't matter 50 years from now --

Pra nuk ka rëndësi se në 50 vite --

streptococcus and stuff like that will be rampant --

streptococcus dhe gjëra si kjo do të jenë endemikë --

because we won't be here. But if we are --

sepse ne nuk do te jemi këtu. Por nëse jemi --

(Laughter)

(Të qeshura)

we're going to need something to do with the bacteria.

ne na duhet një gjë për të ndaluar këto bakterie.

So I started working with this thing,

Pra unë fillova të punoja ne këtë gjë,

with a bunch of collaborators.

me shumë koleg tjerë.

And trying to attach this to things that were

Dhe per të bashkuar këtë gjë me gjëra që janë

themselves attached to certain specific target zones,

vetë të bashkuara me zona tjera

bacteria that we don't like.

me bakterie që ne nuk i duam.

And I feel now like George Bush.

Dhe tani ndihem si George Bush.

It's like "mission accomplished."

Është si "misioni i kryer."

So I might be doing something dumb, just like he was doing at the time.

Pra mund te jem duke bere diçka tue keqe, sikur ai që kishte bërë në atë kohë.

But basically what I was talking about there we've now gotten to work.

Por dua te them qe ne kemi filluar te punojmë.

And it's killing bacteria. It's eating them.

Dhe është duke mbytur bakteriet. Duke i ngrënë ato.

This thing can be stuck, like that little green triangle up there,

Kjo gjë mund të ngjitet, si ky trekëndëshi i gjelbert këtu lart,

sort of symbolizing this right now.

që simbolizon këtë tani.

You can stick this to something called a DNA aptamer.

You mund ta bashkoni këtë me ADN.

And that DNA aptamer will attach specifically

Dhe ajo ADN do të bashkohet

to a target that you have selected for it.

me objektivin që ju keni zgjedhur për të.

So you can find a little feature on a bacterium that you don't like,

Pra ju mund të gjeni një karakteristikë të vogël në një bakterie që nuk e dëshironi

like Staphylococcus -- I don't like it in particular,

si stafilokoku -- mua nuk më pëlqen dha aq,

because it killed a professor friend of mine last year.

pasi vrau një mikun tim, profesor, vitin e kaluar.

It doesn't respond to antibiotics. So I don't like it.

Nuk i reagon antibiotikeve. Pra nuk më pëlqen.

And I'm making an aptamer that will have this attached to it.

Dhe jam duke bërë diçka që të bashkohet me të.

That will know how to find Staph when it's in your body,

Qe do të di si të gjejë stafilokok ku është në trupin tuaj,

and will alert your immune system to go after it.

dhe që do të alarmojë sistemin imunitar për ta sulmuar.

Here's what happened. See that line on the very top

Kjo është ç'ndodhi. E vëreni këtë vizë në majë fare

with the little dots?

me pikat e vogla?

That's a bunch of mice that had been poisoned

Janë një grup minj që janë helmuar

by our scientist friends down in Texas,

nga shokët tanë shkencëtar ne Teksas,

at Brooks Air Base, with anthrax.

në Bazën Ajrore Bruks (Brooks), me anthrax.

And they had also been treated with a drug that we made

Dhe po ashtu ata janë trajtuar me një medikament që ne kemi prodhuar

that would attack anthrax in particular,

që do të sulmojë vetëm anthraksin,

and direct your immune system to it.

dhe do të drejtojë sistemin imunitar tek ai.

You'll notice they all lived, the ones on the top line --

Ju do ta shihni se ata te gjithë mbetën gjallë, ata në majë --

that's a 100 percent survival rate.

me një indeks mbijetese 100 përqind

And they actually lived another 14 days,

Në të vertetë ata jetuan edhe 14 dite tjera,

or 28 when we finally killed them,

apo 28 kur ne i vramë,

and took them apart and figured out what went wrong.

dhe i disektuam për të parë se çfarë vajti gabim.

Why did they not die?

Pse ata nuk ngordhën?

And they didn't die because they didn't have anthrax anymore.

Ata nuk ngordhën pasi ata nuk e kishin antraksin.

So we did it. Okay?

Pra ja dolem. Mire?

(Applause)

(Duartrokitje)

Mission accomplished!

Missioni u perfundua!

(Applause)

(Duartrokitje)