Amy Purdy: Living beyond limits

85,539 views ・ 2015-07-15

TED


Ju lutemi, klikoni dy herë mbi titrat në anglisht më poshtë për të luajtur videon.

00:00
Translator: Paola B Reviewer: Elena Montrasio
0
0
7000
Translator: Alma A Reviewer: Helena Bedalli
00:13
If your life were a book
1
13000
2000
Nëse jeta juaj do të ishte një libër
00:15
and you were the author,
2
15000
4000
dhe ju do të ishit autori,
00:19
how would you want your story to go?
3
19000
3000
si do ta donit ta shkruanit historinë tuaj?
00:22
That's the question that changed my life forever.
4
22573
4429
Kjo është pyetja që e ndryshoi jetën time përgjithmonë.
00:27
Growing up in the hot Last Vegas desert,
5
27002
2998
E rritur në shkretëtirën e nxehtë të Last Vegas
00:30
all I wanted was to be free.
6
30000
2992
gjithçka qe doja, ishte të isha e lirë.
00:33
I would daydream about traveling the world,
7
33000
4000
Ëndërroja të udhëtoja nëpër botë,
00:37
living in a place where it snowed,
8
37000
3000
të jetoja në një vend ku të binte borë,
00:40
and I would picture all of the stories
9
40000
3000
dhe përshkruaja të gjitha historitë
00:43
that I would go on to tell.
10
43000
3000
që do të tregoja.
00:46
At the age of 19,
11
46000
2000
Në moshën 19 vjeç,
00:48
the day after I graduated high school,
12
48000
3000
një ditë pasi u diplomova në gjimnaz,
00:51
I moved to a place where it snowed
13
51000
3000
u zhvendosa në një vend ku binte dëborë
00:54
and I became a massage therapist.
14
54000
2000
dhe u bëra terapiste masazhuese.
00:56
With this job all I needed were my hands
15
56000
3000
Gjithçka që duhej në këtë punë ishin duart e mia
00:59
and my massage table by my side
16
59000
3000
dhe tavolina ime e masazhit përkrah meje
01:02
and I could go anywhere.
17
62000
3240
dhe mund të shkoja kudo.
01:05
For the first time in my life,
18
65245
2755
Për herë të parë në jetën time,
01:08
I felt free, independent
19
68000
3530
u ndjeva e lirë, e pavarur
01:11
and completely in control of my life.
20
71530
5044
dhe tërësisht në kontroll të jetës sime.
01:16
That is, until my life took a detour.
21
76574
5436
Kështu ishte, derisa jeta ime mori një kthesë.
01:22
I went home from work early one day
22
82010
1990
Një ditë u ktheva shpejt në shtëpi nga puna
01:24
with what I thought was the flu,
23
84000
2820
duke kujtuar se kisha grip
01:26
and less than 24 hours later
24
86820
3168
dhe më pak se 24 orë më vonë
01:30
I was in the hospital
25
90000
2000
isha në spital,
01:32
on life support
26
92000
2000
e lidhur me respiratorë
01:34
with less than a two percent chance of living.
27
94000
3010
me më pak se dy përqind mundësi për të jetuar.
01:37
It wasn't until days later
28
97010
2510
Vetëm ditë më vonë
01:39
as I lay in a coma
29
99520
2480
kur isha në koma,
01:42
that the doctors diagnosed me
30
102000
2000
doktorët më diagnostikuan
01:44
with bacterial meningitis,
31
104000
3000
me meningit bakterial,
01:47
a vaccine-preventable blood infection.
32
107000
4560
një infeksion i gjakut që parandalohet me vaksinim.
01:51
Over the course of two and a half months
33
111563
2415
Gjate një kohe prej dy muajsh e gjysmë,
01:53
I lost my spleen, my kidneys,
34
113978
3692
humba shpretkën, veshkat,
01:57
the hearing in my left ear
35
117670
2330
dëgjimin nga veshi i majtë
02:00
and both of my legs below the knee.
36
120000
5000
dhe të dyja këmbët nën gju.
Kur prindërit e mi më nxorën nga spitali,
02:05
When my parents wheeled me out of the hospital
37
125000
2824
02:07
I felt like I had been pieced back together
38
127824
2858
u ndieva sikur mi kishin bashkuar pjesët
02:10
like a patchwork doll.
39
130682
3326
si një kukull e qepur me copa.
02:14
I thought the worst was over
40
134008
1992
Mendova se më e keqja kishte kaluar
02:16
until weeks later when I saw my new legs
41
136607
2393
derisa javë më vonë kur pashë këmbët e mia
02:19
for the first time.
42
139000
2000
për herë të parë.
02:21
The calves were bulky blocks of metal
43
141000
4790
Pulpat ishin blloqe masive të rënda metali
02:25
with pipes bolted together for the ankles
44
145792
3738
me tuba të vidhosura bashkë për gjunjtë
02:29
and a yellow rubber foot
45
149530
2481
dhe një shputë e verdhë prej gome
02:32
with a raised rubber line from the toe to the ankle
46
152011
3960
me një vijë gome të ngritur nga gishti i madh te gjuri
02:35
to look like a vein.
47
155971
2029
që dukej si një venë.
02:38
I didn't know what to expect,
48
158000
3000
Nuk dija se çfarë prisja,
por nuk e prisja një gjë të atillë.
02:41
but I wasn't expecting that.
49
161000
3000
02:44
With my mom by my side
50
164000
3000
Me mamanë time në krah,
02:47
and tears streaming down our faces,
51
167000
5716
dhe lotë që rridhnin në fytyrat tona,
02:52
I strapped on these chunky legs
52
172716
3284
u lidha me rrip te ato këmbë të trasha
02:56
and I stood up.
53
176000
2997
dhe u ngrita.
02:59
They were so painful and so confining
54
179000
4280
ishin aq të dhimbshme dhe aq të mbyllura
03:03
that all I could think was,
55
183280
2730
saqë gjithçka që mendoja ishte
03:06
how am I ever going to travel the world
56
186010
2700
se si do të udhëtoja përreth botës
03:08
in these things?
57
188710
1290
me ato këmbë?
03:10
How was I ever going to live
58
190000
2000
Si do ta jetoja unë
03:12
the life full of adventure and stories,
59
192000
2728
jetën plot me aventura dhe histori
03:14
as I always wanted?
60
194728
2272
ashtu si kisha dashur gjithmonë?
03:17
And how was I going to snowboard again?
61
197000
4844
Dhe si do të mundja të beja snowbord përsëri?
03:21
That day, I went home, I crawled into bed
62
201844
3156
Atë ditë shkova në shtëpi, u zvarrita në krevat
03:25
and this is what my life looked like
63
205000
2000
dhe kështu dukej jeta ime
03:27
for the next few months:
64
207000
2440
në muajt pasardhës:
03:29
me passed out, escaping from reality,
65
209441
4199
e humbur, duke ia mbathur nga realiteti,
03:33
with my legs resting by my side.
66
213640
4373
me këmbët e mia që pushonin pranë.
03:38
I was absolutely physically and emotionally broken.
67
218013
8277
Isha tërësisht e vrarë fizikisht dhe emocionalisht.
03:46
But I knew that in order to move forward,
68
226290
3710
Por, e dija që për të ecur përpara,
03:50
I had to let go of the old Amy
69
230000
5230
duhej ta lija Emin e vjetër,
03:55
and learn to embrace the new Amy.
70
235230
5790
dhe të përqafoja Emin e ri.
04:01
And that is when it dawned on me
71
241020
3330
Dhe aty mu bë e qartë
04:04
that I didn't have to be five-foot-five anymore.
72
244350
3730
se nuk ishte e thënë të isha më 165cm e gjatë.
04:08
I could be as tall as I wanted!
73
248080
2920
Mund të isha aq e gjatë sa doja!
04:11
(Laughter) (Applause)
74
251000
5680
(Të qeshura) (Duartrokitje)
04:16
Or as short as I wanted, depending on who I was dating.
75
256680
3331
Ose aq e shkurtër sa doja, varet me kë do të dilja
04:20
(Laughter)
76
260011
1989
(Të qeshura)
04:22
And if I snowboarded again,
77
262000
2570
Dhe nëse do të luaja snoubord përsëri,
04:24
my feet aren't going to get cold.
78
264570
1860
këmbët e mija nuk do të ftoheshin.
04:26
(Laughter)
79
266430
1784
(Të qeshura)
04:28
And best of all, I thought,
80
268214
2236
Dhe mbi të gjitha mendova,
04:30
I can make my feet the size of all the shoes
81
270450
3726
se mund t’i krijoja këmbët në masën e të gjitha këpucëve
04:34
that are on the sales rack. (Laughter)
82
274176
2499
që janë me ulje. (Të qeshura)
04:36
And I did!
83
276676
1914
Dhe kështu bëra!
04:38
So there were benefits here.
84
278590
2410
Kështu që kishte përfitime.
04:41
It was this moment that I asked myself
85
281000
2665
Ishte në atë moment që i bëra vetes
04:43
that life-defining question:
86
283665
2925
pyetjen përcaktuese të jetës:
04:46
If my life were a book
87
286592
2340
nëse jeta ime do të ishte një libër
04:48
and I were the author,
88
288932
3218
dhe unë do të isha autori,
04:52
how would I want the story to go?
89
292150
2810
si do ta doja historinë të vazhdonte?
04:54
And I began to daydream.
90
294960
2490
Dhe fillova të ëndërroj.
04:57
I daydreamed like I did as a little girl
91
297450
2790
Ëndërrova ashtu si bëja kur isha një vajzë e vogël
05:00
and I imagined myself
92
300240
2760
imagjinoja veten
05:03
walking gracefully,
93
303000
3000
duke ecur e lumtur
05:06
helping other people through my journey
94
306000
2441
dhe duke ndihmuar njerëz të tjerë në udhëtimin tim
05:08
and snowboarding again.
95
308441
2559
dhe të luaja snoubord përsëri.
05:11
And I didn't just see myself
96
311000
2000
Dhe nuk ishte se thjesht e pashë veten
05:13
carving down a mountain of powder,
97
313000
2000
duke gërmuar një mal me pluhur,
05:15
I could actually feel it.
98
315000
3000
por në fakt mund ta ndieja atë.
05:18
I could feel the wind against my face
99
318000
3000
Mund të ndieja erën në fytyrën time
05:21
and the beat of my racing heart
100
321000
3000
dhe rrahjen e shpejtë zemrës sime
05:24
as if it were happening in that very moment.
101
324000
5010
sikur po ndodhte në atë moment.
05:29
And that is when a new chapter in my life began.
102
329010
6390
Dhe ishte atëherë kur një kapitull i ri në jetën time filloi.
05:35
Four months later I was back up on a snowboard,
103
335400
3430
Katër muaj më vonë iu ktheva snoubord-it
05:38
although things didn't go quite as expected:
104
338830
2590
edhe pse gjërat nuk shkuan si i prisja:
05:41
My knees and my ankles wouldn't bend
105
341420
2580
Gjunjtë dhe kyçet nuk përkuleshin
05:44
and at one point I traumatized all the skiers on the chair lift
106
344000
4710
dhe në një rast i tremba skiatorët në karrigen e ngritjes,
05:48
when I fell and my legs,
107
348710
4360
kur rashë dhe këmbët ishin
05:53
still attached to my snowboard —
108
353070
1930
ende të ngjitura te snoubordi -
05:55
(Laughter) —
109
355000
4000
(Të qeshura)
05:59
went flying down the mountain,
110
359000
3000
i cili po fluturonte poshtë malit,
06:02
and I was on top of the mountain still.
111
362000
3000
dhe unë isha ende në majë të malit.
06:05
I was so shocked,
112
365000
2000
Isha shumë e tronditur,
06:07
I was just as shocked as everybody else, and I was so discouraged,
113
367000
4308
aq e tronditur sa edhe të tjerët, dhe isha shumë e dekurajuar,
06:11
but I knew that if I could find the right pair of feet
114
371308
3692
por e dija se po të gjeja këmbët e duhura
06:15
that I would be able to do this again.
115
375000
2000
do të mund ta përsërisja këtë.
06:17
And this is when I learned that our borders
116
377000
3000
ishte atëhere kur unë mësova që barrierat tona
06:20
and our obstacles can only do two things:
117
380000
4028
dhe pengesat mund të bëjnë vetëm dy gjëra:
06:24
one, stop us in our tracks
118
384028
2972
e para, të na ndalojnë nga gjurmët tona
06:27
or two, force us to get creative.
119
387000
4190
ose e dyta, të na detyrojnë të bëhemi kreativ.
06:31
I did a year of research, still couldn't figure out
120
391190
2410
Bëra një vit kërkim, dhe ende nuk mund të gjeja
06:33
what kind of legs to use,
121
393600
1400
se çfarë lloji këmbësh të përdorja,
06:35
couldn't find any resources that could help me.
122
395000
2287
nuk mund të gjeja ndonjë burim që të më ndihmonte.
06:37
So I decided to make a pair myself.
123
397287
3293
Kështu që vendosa të bëja një palë vetë.
06:40
My leg maker and I put random parts together
124
400580
3057
Fabrikuesi i kembeve te mija dhe unë bashkuam pjesë të ndryshme
06:43
and we made a pair of feet that I could snowboard in.
125
403637
3265
dhe bëmë një palë këmbë me të cilat mund të luaja snoubord.
06:46
As you can see,
126
406902
2098
Sic mund ta shikoni,
06:49
rusted bolts, rubber, wood and neon pink duct tape.
127
409000
7000
bulona të ndryshkura, gomë, dru dhe një shirit tubi rozë neoni.
06:56
And yes, I can change my toenail polish.
128
416000
3000
Dhe po, mund të ndryshoj ngjyrën e thonjve.
06:59
It was these legs
129
419000
2000
Ishin këto këmbë
07:01
and the best 21st birthday gift I could ever receive —
130
421000
3965
dhe dhurata më e mirë për ditëlindjen e 21-të –
07:04
a new kidney from my dad —
131
424965
2487
një veshkë nga babai im –
07:07
that allowed me to follow my dreams again.
132
427452
2548
që më lejuan të ndiqja ëndrrat e mia përsëri.
07:10
I started snowboarding,
133
430000
2000
Fillova të luaja snoubord,
07:12
then I went back to work, then I went back to school.
134
432000
2916
pastaj u ktheva në punë dhe pastaj në shkollë.
07:14
Then in 2005 I cofounded a nonprofit organization
135
434916
3689
Pastaj në 2005 krijova një organizatë jo fitimprurëse
07:18
for youth and young adults with physical disabilities
136
438605
2247
për rininë dhe të rriturit me paaftësi fizike
07:20
so they could get involved with action sports.
137
440852
3628
që të mund të përfshiheshin në sport.
07:24
From there, I had the opportunity to go to South Africa,
138
444480
3580
Nga atje mu dha mundësia të shkoja në Afrikën e Jugut,
07:28
where I helped to put shoes on thousands of children's feet
139
448060
3195
ku ndihmova të vinim këpucë në këmbët e mijëra fëmijëve
07:31
so they could attend school.
140
451255
2206
që ata të mund të ndiqnin shkollën.
07:33
And just this past February,
141
453461
2209
Dhe vetëm shkurtin e kaluar,
07:35
I won two back-to-back World Cup gold medals —
142
455670
4690
fitova njëra pas tjetrës dy medalje ari në Kupën e Botës –
07:40
(Applause) —
143
460360
5032
(Duartrokitje)
07:49
which made me
144
469156
1594
që më bën mua
07:50
the highest ranked adaptive female snowboarder
145
470750
3363
skiatoren e adaptuar femër te rankut më të lartë
07:54
in the world.
146
474113
1627
në botë.
07:55
Eleven years ago, when I lost my legs,
147
475759
3241
Njëmbëdhjet vjetë më parë, kur humba këmbët,
07:59
I had no idea what to expect.
148
479000
3440
nuk e kisha idenë se çfarë të prisja.
08:02
But if you ask me today,
149
482449
1551
Por, nëse më pyet sot
08:04
if I would ever want to change my situation,
150
484000
2000
nëse do të doja ta ndryshoja ndonjëherë situatën time,
08:06
I would have to say no.
151
486000
3000
do të thoja që jo.
Sepse këmbët e mia nuk më kufizuan,
08:09
Because my legs haven't disabled me,
152
489000
2000
08:11
if anything they've enabled me.
153
491000
2540
por më dhanë mundësi.
08:13
They've forced me to rely on my imagination
154
493540
3460
Ato më detyruan të mbështetesha në imagjinatën time
dhe të besoja në mundësitë
08:17
and to believe in the possibilities,
155
497000
3000
dhe ja përse unë besoj
08:20
and that's why I believe
156
500000
1780
08:21
that our imaginations can be used as tools
157
501780
2220
se imagjinatat tona mund të përdoren si mekanizma
për të depërtuar përmes pengesave
08:24
for breaking through borders,
158
504000
2000
08:26
because in our minds, we can do anything
159
506000
3000
sepse në mendjet tona ne mund të bëjmë gjithçka
dhe mund të jemi gjithçka.
08:29
and we can be anything.
160
509000
3000
Është të besuarit tek ato ëndrra
08:32
It's believing in those dreams
161
512000
2000
08:34
and facing our fears head-on
162
514000
3000
dhe përballja me frikën me kokën lart
08:37
that allows us to live our lives
163
517000
2570
që na lejon ne të jetojmë jetët tona
08:39
beyond our limits.
164
519570
2920
përtej limiteve tona.
08:42
And although today is about innovation without borders,
165
522490
3370
Dhe edhe pse sot bëhet fjalë për risi pa kufij,
08:45
I have to say that in my life,
166
525860
3140
dua të them se në jetën time,
08:49
innovation has only been possible
167
529000
2428
risitë kanë qënë të mundura vetëm
08:51
because of my borders.
168
531428
3172
për shkak të kufizimeve.
08:54
I've learned that borders are where the actual ends,
169
534600
4405
Kam mësuar se kufijtë janë atje ku është fundi,
por gjithashtu atje ku fillon imagjinata
08:59
but also where the imagination
170
539005
2995
dhe historia.
09:02
and the story begins.
171
542000
2930
09:04
So the thought that I would like to challenge you with today
172
544930
2986
Kështu ajo me të cilën unë do tju sfidoj sot
09:07
is that maybe instead of looking at our challenges and our limitations
173
547916
4078
është se ndoshta në vend që t’i shikojmë sfidat dhe limitet tona
09:12
as something negative or bad,
174
552000
3000
si diçka negative ose e keqe,
mund të fillojmë t’i shikojmë ato si bekime,
09:15
we can begin to look at them as blessings,
175
555000
3000
09:18
magnificent gifts that can be used to ignite our imaginations
176
558000
5525
dhurata të mrekullueshme që mund të përdoren për të ndezur imagjinatat
tona dhe të na ndihmojë ne të shkojmë përtej asaj që dinim
09:23
and help us go further than we ever knew we could go.
177
563525
5490
09:29
It's not about breaking down borders.
178
569027
3973
Nuk ka të bëjë me thyerjen e barrierave,
09:33
It's about pushing off of them
179
573000
3330
por të shtyhemi drejt tyre
09:36
and seeing what amazing places
180
576340
2660
dhe të shohim se në çfarë vende mahnitëse
mund të na çojnë.
09:39
they might bring us.
181
579000
2000
09:41
Thank you.
182
581000
1540
Faleminderit.

Original video on YouTube.com
Rreth kësaj faqe interneti

Kjo faqe do t'ju prezantojë me videot e YouTube që janë të dobishme për të mësuar anglisht. Do të shihni mësime angleze të mësuara nga mësues të nivelit më të lartë nga e gjithë bota. Klikoni dy herë mbi titrat në anglisht të shfaqura në secilën faqe të videos për të luajtur videon prej andej. Titrat lëvizin në sinkron me riprodhimin e videos. Nëse keni ndonjë koment ose kërkesë, ju lutemi na kontaktoni duke përdorur këtë formular kontakti.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7