Michael Pawlyn: Using nature's genius in architecture

Translator: Helena Bedalli Reviewer: Valbona Bushi

I'd like to start with a couple of quick examples.

Do të doja të filloja me disa shembuj të shkurtër.

These are spinneret glands

Këto janë gjëndrat tjerrëse

on the abdomen of a spider.

në barkun e merimangës.

They produce six different types of silk, which is spun together into a fiber,

Ato prodhojnë gjashtë lloje të ndryshme mëndafshi, të thurura së bashku në një fije,

tougher than any fiber humans have ever made.

më të fortë se çdo fije të prodhuar ndonjëherë nga njeriu.

The nearest we've come is with aramid fiber.

Më e ngjashmja që kemi arritur të bëjmë është fibra aramid.

And to make that, it involves extremes of temperature,

Dhe për ta prodhuar atë përfshihenn, temperatura ekstreme

extremes of pressure and loads of pollution.

presione ekstreme dhe sasi të mëdha ndotjeje.

And yet the spider manages to do it at ambient temperature and pressure

Ende, merimanga arrin ta bëjë atë në temperaturën dhe presionin e ambjentit

with raw materials of dead flies and water.

me lëndë të para mizat e vdekura dhe ujë.

It does suggest we've still got a bit to learn.

Kjo sugjeron që akoma kemi sado pak për të mësuar.

This beetle can detect a forest fire at 80 kilometers away.

Ky Brumbull mund të pikasë një zjarr në pyll, në 80 km larg.

That's roughly 10,000 times the range

Kjo distancë është përafërsisht 10.000 herë

of man-made fire detectors.

ajo e detektorëve të zjarrit të bërë nga njeriu.

And what's more, this guy doesn't need a wire

Dhe për më tepër, ai s'ka nevojë për tel

connected all the way back to a power station burning fossil fuels.

të lidhur deri te centrali elektrik i cili përdor lëndë djegëse.

So these two examples give a sense of what biomimicry can deliver.

Pra, këto dy shembuj të japin një kuptim të asaj që mund të na ofrojë Biomimikri.

If we could learn to make things and do things the way nature does,

Nëse mund të mësojmë të prodhojmë dhe të bëjmë gjërat në mënyrën që i bën të natyra,

we could achieve factor 10, factor 100,

mund të arrijmë të kursejmë 10 herë, 100 herë,

maybe even factor 1,000 savings

bile ndoshta 1000 herë

in resource and energy use.

në përdorimin e burimeve dhe të energjisë.

And if we're to make progress with the sustainability revolution,

Dhe në se do bëjmë progres me revolucionin e vetmbështetjes

I believe there are three really big changes

besoj se janë tre ndryshime me të vërtet të mëdha

we need to bring about.

që duhet të sjellim.

Firstly, radical increases in resource efficiency.

Së pari, rritje radikale në efikasitetin e burimeve.

Secondly, shifting from a linear, wasteful,

Së dyti, kalimi nga mënyra lineare, shpërdoruese,

polluting way of using resources

ndotëse e përdorimit të burimeve

to a closed-loop model.

në modelin e rrethit të mbyllur .

And thirdly, changing from a fossil fuel economy

Dhe së treti, ndryshimi nga një ekonomi e lëndëve djegëse

to a solar economy.

në një ekonomi diellore.

And for all three of these, I believe,

Dhe për të tre këto, besoj,

biomimicry has a lot of the solutions that we're going to need.

Biomimikri ka plot zgjidhje që do të na duhen.

You could look at nature as being like a catalog of products,

Ju mund ta shikoni natyrën, si katalog produktesh,

and all of those have benefited

dhe të gjithë ata kanë përfituar

from a 3.8-billion-year research and development period.

nga një periudhë hulumtimi e zhvillimi 3.8 miliard-vjeçare.

And given that level of investment, it makes sense to use it.

Dhe në këto nivele investimi, është logjike ta përdorim atë.

So I'm going to talk about some projects that have explored these ideas.

Tani do të flas për disa projekte që kanë eksploruar këto ide.

And let's start with radical increases

Dhe le të fillojmë me rritjen radikale

in resource efficiency.

të efikasitetit të burimeve.

When we were working on the Eden Project,

Kur po punonim në Projektin Eden

we had to create a very large greenhouse

kishim për të krijuar një serë shumë të madhe

in a site that was not only irregular,

në një vendndodhje që kishte, jo vetëm formë të parregullt,

but it was continually changing because it was still being quarried.

por ishte vazhdimisht në ndryshim, sepse vazhdonte të gërmohej.

It was a hell of a challenge,

Ishte një sfidë e vërtetë,

and it was actually examples from biology

dhe në fakt ishin shembujt nga biologjia

that provided a lot of the clues.

që na dhanë shumë ide.

So for instance,

Kështu për shembull,

it was soap bubbles that helped us generate a building form

ishte flluska e sapunit që na ndihmoi të krijonim një formë ndërtimi

that would work regardless of the final ground levels.

që do të punonte pavarësisht nga niveli përfundimtar i tokës.

Studying pollen grains

Studimi i kokrrave të polenit

and radiolaria and carbon molecules

dhe planktonit radiolaria dhe molekulave të karbonit

helped us devise the most efficient structural solution

na ndihmoi të krijonim zgjidhje më efikase strukturore

using hexagons and pentagons.

duke përdorur gjashtëkendsha dhe pesëkëndsha.

The next move was that we wanted

Hapi tjetër që donim të bënim ishte

to try and maximize the size of those hexagons.

ishte maksimizimi i përmasave të këtyre gjashtëkëndshave.

And to do that we had to find an alternative to glass,

Dhe për të bërë këtë duhet të gjenim një alternativë për xhamin,

which is really very limited in terms of its unit sizes.

i cili është me të vërtetë shumë i kufizuar në drejtim të madhësive njësi.

And in nature there are lots of examples

Dhe në natyrë ka shumë shembuj

of very efficient structures based on pressurized membranes.

të strukturave shumë të efektshme me bazë membranat e presuara .

So we started exploring this material called ETFE.

Pra, kemi filluar të eksplorojmë këtë material të quajtur ETFE.

It's a high-strength polymer.

Ky është një polimer shumë rezistent.

And what you do is you put it together in three layers,

Dhe mënyra si e përdor është që vendos tri shtresa së bashku,

you weld it around the edge, and then you inflate it.

e ngjit me kujdes tek anët, dhe pastaj e fryn atë.

And the great thing about this stuff

Dhe ajo që është gjeniale në lidhje me këtë gjë

is you can make it in units

është që mund ta bësh në njësi

of roughly seven times the size of glass,

që janë rreth shtatë herë më të mëdha se prej xhami.

and it was only one percent of the weight of double-glazing.

Dhe kjo ishte vetëm një për qind e peshës së xhamit të dyfishtë.

So that was a factor-100 saving.

Pra kemi një faktor 100 herë kursimi.

And what we found is that we got into a positive cycle

Dhe zbuluam që kishim hyrë në një cikël pozitiv

in which one breakthrough facilitated another.

në të cilin një zbulim i madh sjell një tjetër.

So with such large, lightweight pillows,

Pra, me jastëkë të mëdhenj të tillë, shumë të lehtë,

we had much less steel.

kishim shumë më pak çelik.

With less steel we were getting more sunlight in,

Më pak çelik lejonte më shumë dritë dielli brenda,

which meant we didn't have to put as much extra heat in winter.

të tillë që nuk kishim nevoje për shumë ngrohje shtesë në dimër.

And with less overall weight in the superstructure,

Dhe me një peshë të përgjithshme më të vogël të superstrukturës,

there were big savings in the foundations.

themelet u realizuan me kursime të mëdha.

And at the end of the project we worked out

Dhe në fund të projektit llogaritëm

that the weight of that superstructure

se pesha e superstrukturës

was actually less than the weight of the air inside the building.

ishte në fakt më e ulët se pesha e ajrit brenda ndërtesës.

So I think the Eden Project is a fairly good example

Kështu që unë mendoj se Projekti Eden është një shembull mjaft i mirë

of how ideas from biology

se si idetë nga biologjia

can lead to radical increases in resource efficiency --

mund të çojnë në rritje radikale në efikasitetit të burimeve

delivering the same function,

duke plotësuar të njëjtën funksion,

but with a fraction of the resource input.

por me një fraksion të burimeve të dhëna.

And actually there are loads of examples in nature

Dhe në fakt, në natyrë ka plot shembuj

that you could turn to for similar solutions.

që mund t'i drejtohesh për zgjidhje të ngjashme.

So for instance, you could develop super-efficient roof structures

Kështu p.sh. mund të zhvillohen struktura çatish superefikase

based on giant Amazon water lilies,

në bazë të zambakëve gjigant të ujit të Amazonës,

whole buildings inspired by abalone shells,

ndërtesa të tëra të frymëzuara nga guaskat e kërmijve,

super-lightweight bridges inspired by plant cells.

ura super-të-lehta të frymëzuara nga qelizat bimore.

There's a world of beauty and efficiency to explore here

Ekziston një botë e bukurisë dhe efikasitetit për t'u eksploruar

using nature as a design tool.

duke përdorur natyrën si mjet projektimi.

So now I want to go onto talking about the linear-to-closed-loop idea.

Tani dua të flas mbi idenë e kalimit nga procesi linear në atë të rrethit të mbyllur.

The way we tend to use resources

Mënyra se si tentojmë t'i përdorim burimet

is we extract them,

është që i nxjerrim ato,

we turn them into short-life products and then dispose of them.

i kthejmë ato në produkte jetëshkurtër dhe pastaj i shkatërrojmë.

Nature works very differently.

Natyra punon shumë ndryshe.

In ecosystems, the waste from one organism

Në ekosistemet, mbeturinat nga një organizëm

becomes the nutrient for something else in that system.

bëhen lëndë ushqyese për diçka tjetër në atë sistem.

And there are some examples of projects

Dhe ka disa shembuj projektesh

that have deliberately tried to mimic ecosystems.

që kanë provuar me qëllim të imitojnë ekosistemet.

And one of my favorites

Një nga të preferuarat e mia

is called the Cardboard to Caviar Project

quhet Projekti “ Nga kartoni te havjari”

by Graham Wiles.

nga Graham Wiles .

And in their area they had a lot of shops and restaurants

Në zonën e tyre ata kishin një shumicë dyqanesh dhe restorantesh

that were producing lots of food, cardboard and plastic waste.

që prodhonin shumë ushqime, kartona dhe mbeturina plastike.

It was ending up in landfills.

Ato përfundonin te plehrat.

Now the really clever bit is what they did with the cardboard waste.

Ajo që bënë me mbeturinat e kartonave ishte diçka me të vërtetë e zgjuar.

And I'm just going to talk through this animation.

Unë do tua shpjegoj nëpërmjet filmit vizatimor.

So they were paid to collect it from the restaurants.

Pra, ata paguheshin për t'i mbledhur ato nga restorantet.

They then shredded the cardboard

pastaj i copëtonin kartonat

and sold it to equestrian centers as horse bedding.

dhe i shisnin ato në qendrat e kuajve si shtrat për kuajt.

When that was soiled, they were paid again to collect it.

Kur ndoteshin, ata paguheshin përsëri për t'i mbledhur ato.

They put it into worm recomposting systems,

I vendosnin në sistemet e kompostimit me bazë krimbash,

which produced a lot of worms, which they fed to Siberian sturgeon,

që prodhuan shumë krimba, me të cilat ata ushqyen blirin siberian,

which produced caviar, which they sold back to the restaurants.

i cili prodhon havjar, të cilin ia shitën mbrapsh restoranteve.

So it transformed a linear process

Pra, një proces linear u transformua

into a closed-loop model,

në një model rrethi të mbyllur,

and it created more value in the process.

dhe krijoi më shumë vlerë në këtë proces.

Graham Wiles has continued to add more and more elements to this,

Graham Wiles ka vazhduar t'i shtojë kësaj gjithnjë e më shumë elementë,

turning waste streams into schemes that create value.

duke kthyer rryma mbeturinash në skema që krijojnë vlerë.

And just as natural systems

Dhe po ashtu si sistemet natyrale

tend to increase in diversity and resilience over time,

që kanë tendencë të rriten në ndryshueshmëri dhe elasticitet me kalimin e kohës,

there's a real sense with this project

në këtë projekt ndihet me të vërtetë

that the number of possibilities

se numri i mundësive

just continue increasing.

vazhdon të rritet.

And I know it's a quirky example,

Unë e di se është një shembull i çuditshëm,

but I think the implications of this are quite radical,

por mendoj se implikimet e tij janë mjaft radikale,

because it suggests that we could actually

sepse ai sugjeron se ne fakt mund

transform a big problem -- waste -- into a massive opportunity.

të transformojmë një problem të madh, si mbeturinat, në një mundësi të madhe.

And particularly in cities --

Dhe veçanërisht në qytetet -

we could look at the whole metabolism of cities,

ne mund të shikojmë tërë metabolizmin e qyteteve,

and look at those as opportunities.

dhe t'i shohim ato si mundësi.

And that's what we're doing on the next project I'm going to talk about,

Kjo është ajo që po bëjmë në projektin tjetër për të cilin do t'ju flas,

the Mobius Project,

Projekti Mobius,

where we're trying to bring together a number of activities,

Ku po përpiqemi të vendosim një numër aktivitetesh,

all within one building,

të gjitha brenda një ndërtesë,

so that the waste from one can be the nutrient for another.

në mënyrë që mbeturinat nga njëri të jenë lëndë ushqyese për një tjetër.

And the kind of elements I'm talking about

Dhe lloji i elementeve për të cilat po flas

are, firstly, we have a restaurant inside a productive greenhouse,

janë, së pari, kemi një restorant brenda një sere prodhuese,

a bit like this one in Amsterdam called De Kas.

e ngjashme me atë të quajtur De Kas në Amsterdam .

Then we would have an anaerobic digester,

Ky do të ishte një sistem i përvetësimit anaerob,

which could deal with all the biodegradable waste from the local area,

i cili mund të trajtojë të gjitha mbeturinat e kompostueshme nga zona lokale,

turn that into heat for the greenhouse

duke i kthyer në ngrohje për serën

and electricity to feed back into the grid.

dhe energji elektrike për të ushqyer përsëri rrjetin.

We'd have a water treatment system

Do të kemi një sistem të trajtimit të ujit

treating wastewater, turning that into fresh water

trajtimin e ujërave të ndotura, duke e kthyer atë në ujë të freskët

and generating energy from the solids

dhe gjenerimin e energjisë nga solidet

using just plants and micro-organisms.

duke përdorur vetëm bimë dhe mikro-organizma.

We'd have a fish farm fed with vegetable waste from the kitchen

Do të kemi një fermë peshku të ushqyer me mbeturina bimore nga kuzhina

and worms from the compost

dhe krimbat e kompostimit

and supplying fish back to the restaurant.

dhe furnizimin e restorantit me peshk.

And we'd also have a coffee shop, and the waste grains from that

Do të kemi një dyqan kafeje, dhe mbeturinat e kafes

could be used as a substrate for growing mushrooms.

mund të përdoren si material për rritje kërpudhash.

So you can see that we're bringing together

Kështu ju mund të shihni se kemi vendosur së bashku

cycles of food, energy and water and waste

ciklet e ushqimit, të energjisë dhe të ujit dhe mbeturinave

all within one building.

të gjitha brenda një ndërtesë.

And just for fun, we've proposed this for a roundabout in central London,

Dhe vetëm se na pëlqeu, e propozuam këtë për një rrumbullak në qendër të Londrës,

which at the moment is a complete eyesore.

i cili për momentin është një shëmti e vërtetë.

Some of you may recognize this.

Disa nga ju mund ta njohin këtë.

And with just a little bit of planning,

Dhe vetëm me pak planifikim,

we could transform a space dominated by traffic

ne mund të transformojmë një hapësirë ​​të dominuar nga trafiku

into one that provides open space for people,

në një që ofron hapësirë ​​të hapur për njerëzit,

reconnects people with food

që bashkon njerëzit me ushqimin

and transforms waste into closed loop opportunities.

dhe transformon mbeturinat në mundësi në një rreth të mbyllur.

So the final project I want to talk about

Projekti i fundit për të cilin dua të flas

is the Sahara Forest Project, which we're working on at the moment.

është projekti i Pyllit të Saharës, në të cilin po punojmë në në këtë moment.

It may come as a surprise to some of you

Mund të jetë e papritur për disa prej jush

to hear that quite large areas of what are currently desert

të dëgjoni se zona mjaft të mëdha të asaj që është aktualisht shkretëtirë,

were actually forested a fairly short time ago.

jo shumë kohë më më parë, kanë qenë të pyllëzuara.

So for instance, when Julius Caesar arrived in North Africa,

Kështu për shembull, kur Jul Cezari arriti në Afrikën e Veriut,

huge areas of North Africa

pjesë të mëdha të Afrikës Veriore

were covered in cedar and cypress forests.

ishin të mbuluara me pyje bredhash dhe selvish.

And during the evolution of life on the Earth,

Dhe gjatë evolucionit të jetës në Tokë,

it was the colonization

ishte kolonizimi

of the land by plants

i tokës nga bimët

that helped create the benign climate we currently enjoy.

që ndihmoi në krijimin e klimës së mirë që gëzojmë aktualisht.

The converse is also true.

E kundërta është gjithashtu e vërtetë.

The more vegetation we lose,

Sa më shumë bimësi që humbim,

the more that's likely to exacerbate climate change

aq më shumë gjasa ka të përkeqësohet ndryshimi i klimës

and lead to further desertification.

dhe të shkohet drejt shkretirizimit të mëtejshëm.

And this animation,

Dhe ky animacion,

this shows photosynthetic activity over the course of a number of years,

tregon aktivitetin fotosintetik gjatë rrjedhës së një numër vitesh.

and what you can see is that the boundaries of those deserts

Ajo që mund të shihni është se kufijtë e shkretëtirave,

shift quite a lot,

janë zhvendosur shumë.

and that raises the question

Dhe kjo ngre pyetjen

of whether we can intervene at the boundary conditions

se nëse mund të ndërhyjmë në kushtet e kufiijve

to halt, or maybe even reverse, desertification.

për të ndaluar, apo kthyer në të kundërt shkretërizimin.

And if you look at some of the organisms

Dhe nëse shikoni disa prej organizmave

that have evolved to live in deserts,

që kanë evoluar për të jetuar në shkretëtirë,

there are some amazing examples of adaptations to water scarcity.

ka disa shembuj të mahnitshëm të përshtatjes ndaj mungesës së ujit.

This is the Namibian fog-basking beetle,

Ky është Brumbulli Namibian

and it's evolved a way of harvesting its own fresh water in a desert.

që ka zhvilluar mënyrën e vet të mbledhjes së ujit të ëmbël në shkretëtirë.

The way it does this is it comes out at night,

Ai e bën në këtë mënyrë: del natën,

crawls to the top of a sand dune,

ngjitet në majë të një dune rëre,

and because it's got a matte black shell,

dhe duke pasur koracë të zezë pa shkëlqim,

is able to radiate heat out to the night sky

është në gjendje të rrezatojë nxehtësinë drejt qiellit ë natës

and become slightly cooler than its surroundings.

dhe të bëhet pak më i freskët se ambjenti.

So when the moist breeze blows in off the sea,

Kur fryn era e lagësht nga deti,

you get these droplets of water forming on the beetle's shell.

në koracën e brumbullit formohen pikat e ujit.

Just before sunrise, he tips his shell up, the water runs down into his mouth,

Pak para lindjes së diellit, ai e ngren koracën, uji shkon poshtë në gojën e tij,

has a good drink, goes off and hides for the rest of the day.

pasi pi mirë e mirë, shkon dhe fshihet për pjesën tjetër të ditës.

And the ingenuity, if you could call it that,

Dhe gjenialiteti, nëse mund ta quajmë kështu,

goes even further.

shkon edhe më tej.

Because if you look closely at the beetle's shell,

Sepse nëse e sheh nga afër në koracën e brumbullit,

there are lots of little bumps on that shell.

ka shumë gunga të vogla.

And those bumps are hydrophilic; they attract water.

Që janë gunga hidrofilike: ato tërheqin ujin.

Between them there's a waxy finish which repels water.

Ndërmjet tyre është një sipërfqe e lëmuar, që e shtyn ujin.

And the effect of this is that

Dhe efekti i kësaj është,

as the droplets start to form on the bumps,

kur pikat e ujit fillojnë të formohen në gunga,

they stay in tight, spherical beads,

ato qëndrojnë aty, si rruaza,

which means they're much more mobile

që do të thotë se ato janë shumë më të lëvizshme

than they would be if it was just a film of water over the whole beetle's shell.

sesa do të ishin po të ishte vetëm një shtresë uji mbi koracë.

So even when there's only a small amount of moisture in the air,

Pra, edhe kur ajri ka vetëm një sasi të vogël lagështie,

it's able to harvest that very effectively and channel it down to its mouth.

ai prapë është në gjendje ta mbledhë atë efektivisht dhe ta drejtojë në gojën e vet.

So amazing example of an adaptation

Pra, është shembull i mahnitshëm i përshtatjes

to a very resource-constrained environment --

në një mjedis me -burime shumë të kufizuara-

and in that sense, very relevant

dhe në këtë kuptim, shumë të aplikueshme

to the kind of challenges we're going to be facing

për llojin e sfidave që do të na duhet të përballojmë

over the next few years, next few decades.

gjatë viteve të ardhshme, dekadave të ardhshme.

We're working with the guy who invented the Seawater Greenhouse.

Ne po punojmë me një njeri që shpiku Serën me Ujë Deti.

This is a greenhouse designed for arid coastal regions,

Kjo është një serë e projektuar për rajonet e thata bregdetare,

and the way it works is that you have this whole wall of evaporator grills,

dhe mënyra si funksionon është: me aparate avullimi grila gjatë tërë murit,

and you trickle seawater over that

dhe uji i detit rrjedh ngadalë mbi të

so that wind blows through, it picks up a lot of moisture

në mënyrë që kur era depërton në të, mbledh shumë lagështi

and is cooled in the process.

dhe është ftohur në proces.

So inside it's cool and humid,

Kështu që brenda është ftohtë dhe me lagështi,

which means the plants need less water to grow.

që do të thotë që bimët kanë nevojë për më pak ujë që të rriten.

And then at the back of the greenhouse,

Dhe pastaj në pjesën e mbrapme të serës,

it condenses a lot of that humidity as freshwater

një pjesë e madhe e lagështisë kondensohet si ujë i ëmbël.

in a process that is effectively identical to the beetle.

në një proces që është efektivisht identik me atë të brumbullit.

And what they found with the first Seawater Greenhouse that was built

Dhe ajo që kuptuan me serën e parë të detit që është ndërtuar

was it was producing slightly more freshwater

ishte që ajo prodhonte pak më shumë ujë të ëmbël

than it needed for the plants inside.

sesa nevojitej për bimët brenda.

So they just started spreading this on the land around,

Kështu që, filluan ta shpërndajnë atë në tokën përreth.

and the combination of that and the elevated humidity

Dhe kombinimi i kësaj me lagështinë e rritur

had quite a dramatic effect on the local area.

kishte një efekt mjaft dramatik në zonën përreth.

This photograph was taken on completion day,

Kjo fotografi është marrë në ditën e përfundimit,

and just one year later, it looked like that.

dhe vetëm një vit më vonë, ajo dukej kështu.

So it was like a green inkblot spreading out from the building

Pra ishte si një njollë të gjelbër boje që po derdhej nga ndërtesa

turning barren land back into biologically productive land --

duke kthyer tokën e thatë përsëri në tokë biologjikisht prodhuese -

and in that sense, going beyond sustainable design

dhe në këtë kuptim, është shkuar përtej të projektimit të vetqëndrueshëm

to achieve restorative design.

për të arritur qëllim restaurues.

So we were keen to scale this up

Ne ishim të prirur të shkonim më tej

and apply biomimicry ideas to maximize the benefits.

me aplikimin e ideve të Biomimikri për të maksimizuar avantazhet.

And when you think about nature,

E kur mendon për natyrën,

often you think about it as being all about competition.

shpesh mendon për të që çdo gjë ka lidhje me konkurrencën.

But actually in mature ecosystems,

Por në fakt në ekosistemet e pjekur,

you're just as likely to find examples

ka po aq gjasa për të gjetur shembuj

of symbiotic relationships.

të marrëdhënieve symbiozë.

So an important biomimicry principle

Pra, një parim i rëndësishëm në Biomimikri

is to find ways of bringing technologies together

është të gjenden mënyra për të aplikuar teknologjitë së bashku

in symbiotic clusters.

në grupe symbiozë.

And the technology that we settled on

Dhe teknologjia mbi të cilën u vendosëm

as an ideal partner for the Seawater Greenhouse

si një partner ideal për Serën e detit

is concentrated solar power,

është energjia diellore e përqendruar,

which uses solar-tracking mirrors to focus the sun's heat

ku përdoren pasqyra diell-ndjekse për të përqëndruar nxehtësinë e diellit

to create electricity.

për të krijuar energji elektrike.

And just to give you some sense of the potential of CSP,

Dhe vetëm që të ju jap një ide për energjinë diellore të përqendruar

consider that we receive

Kini parasysh që ne marrim

10,000 times as much energy from the sun every year

10.000 herë më shumë energji nga dielli çdo vit

as we use in energy from all forms --

se sa përdorim nga të gjitha format e energjisë -

10,000 times.

10.000 herë.

So our energy problems are not intractable.

Kështu që problemet tona të energjisë nuk janë aq të vështira.

It's a challenge to our ingenuity.

Janë vetëm sfidë ndaj zotësisë tonë.

And the kind of synergies I'm talking about

Dhe lloji i sinergjive që po flas

are, firstly, both these technologies work very well in hot, sunny deserts.

janë, së pari, të dyja këto teknologji funksionojnë shumë mirë në shkretëtira të nxehta me diell.

CSP needs a supply of demineralized freshwater.

Energjia diellore e përqendruar ka nevojë për furnizim me ujë të ëmbël të pastruar nga mineralet.

That's exactly what the Seawater Greenhouse produces.

Kjo është pikërisht ajo që Sera me ujë deti prodhon.

CSP produces a lot of waste heat.

Energjia diellore e përqendruar prodhon shumë ngrohje të papërdorur

We'll be able to make use of all that to evaporate more seawater

Ne do të jemi në gjendje ta përdorimin të gjithë për të avulluar më shumë ujë deti

and enhance the restorative benefits.

dhe rritjen e përfitimeve restauruese.

And finally, in the shade under the mirrors,

Dhe së fundi, në hijet poshtë pasqyrave,

it's possible to grow all sorts of crops

është e mundur të rriten të gjitha llojet e bimëve

that would not grow in direct sunlight.

që nuk duan dritë diellit direkte.

So this is how this scheme would look.

Kjo është se si do të dukej në mënyrë skematike.

The idea is we create this long hedge of greenhouses facing the wind.

Ideja është që ne krijojmë këtë gardh të gjatë të serave që përballohen me erën.

We'd have concentrated solar power plants

Do të keni centrale me energji diellore të përqendruar

at intervals along the way.

në intervale gjatë rrugës.

Some of you might be wondering what we would do with all the salts.

Disa nga ju mund të pyesin se çfarë do të bëjmë me gjithë ato kripëra.

And with biomimicry, if you've got an underutilized resource,

Dhe në Biomimikri, nëse ju keni një burim të papërdorur,

you don't think, "How am I going to dispose of this?"

ju nuk mendoni, "Si do ta heq qafe këtë?"

You think, "What can I add to the system to create more value?"

Ju mendoni se, "Çfarë mund të shtoj në sistem për të krijuar më shumë vlerë?"

And it turns out

Dhe rezulton

that different things crystallize out at different stages.

se gjëra të ndryshme kristalizohen në faza të ndryshme.

When you evaporate seawater, the first thing to crystallize out

Kur avullon ujin e detit, gjëja e parë që kristalizohet

is calcium carbonate.

është karbonat i kalciumit.

And that builds up on the evaporators --

Dhe që grumbullohet në aparatet e avullimt -

and that's what that image on the left is --

kjo është ajo që shikoni në figurën majtas -

gradually getting encrusted with the calcium carbonate.

duke u shtresëzuar gradualisht me karbonat kalciumi.

So after a while, we could take that out,

Kështu që pas një farë kohe, ne mund ta marrim atë,

use it as a lightweight building block.

e ta përdorim si bllok i lehtë ndërtimi .

And if you think about the carbon in that,

Dhe nëse ju mendoni për karbonin në të,

that would have come out of the atmosphere, into the sea

që ka kaluar nga atmosfera, në det

and then locked away in a building product.

dhe pastaj është ndryrë në një produkt ndërtimi.

The next thing is sodium chloride.

Gjë tjetër është kloruri i natriumit.

You can also compress that into a building block,

Po ashtu mund të kompresohet në një bllok ndërtimi,

as they did here.

ashtu siç e bënë këtu.

This is a hotel in Bolivia.

Ky është një hotel në Bolivi.

And then after that, there are all sorts

Dhe pastaj pas kësaj, janë të gjitha llojet

of compounds and elements that we can extract,

e komponimeve dhe elementeve që mund të nxjerrim,

like phosphates, that we need to get back into the desert soils to fertilize them.

si fosfatet, që kemi nevojë t'i rikthejmë për të plehëruar tokën e shkretëtirës.

And there's just about every element of the periodic table

Dhe pothuajse të gjitha elementet e tabelës periodike

in seawater.

janë në ujin e detit.

So it should be possible to extract valuable elements

Kështu që duhet të jetë e mundur të nxirren elemente të vlefshme

like lithium for high-performance batteries.

si litium për bateri të rendimentit të lartë.

And in parts of the Arabian Gulf,

Dhe në disa pjesë të Gjirit Arab,

the seawater, the salinity is increasing steadily

në ujin e detit, përqindja e kripërave rritet vazhdimisht

due to the discharge of waste brine

për shkak të shkarkimit të mbeturinave kripore

from desalination plants.

nga bimët që pastrojnë kripën.

And it's pushing the ecosystem close to collapse.

Dhe po e shtyn ekosistemin drejt shkatërrimit.

Now we would be able to make use of all that waste brine.

Tani, ne duhet të jemi në gjendje ta përdorim të gjithë ujin e kripur të mbetur.

We could evaporate it

Ne mund ta avullojmë atë

to enhance the restorative benefits

për të rritur përfitimet restauruese

and capture the salts,

dhe nxjerrjen e kripërave,

transforming an urgent waste problem into a big opportunity.

duke transformuar një problem urgjent të mbetjeve në një mundësi të madhe.

Really the Sahara Forest Project is a model

Projekti i Pyllit të Saharës është vërtet një shembull

for how we could create zero-carbon food,

për mënyrën se si mund të krijohet ushqim me shumatore zero të karbonit,

abundant renewable energy in some of the most water-stressed parts of the planet

i energjisë së rinovueshme të bollshme në disa pjesë e planetit ku mungesa e ujit është më e theksuar

as well as reversing desertification in certain areas.

si dhe kthimin në të kundërt të shkretëtirëzimit në zona të caktuara.

So returning to those big challenges that I mentioned at the beginning:

Duke u kthyer në sfidat e mëdha që përmenda në fillim:

radical increases in resource efficiency,

rritja rrënjësore e efikasitetit të burimeve,

closing loops and a solar economy.

proceset e rrethit të mbyllur dhe një ekonomi diellore.

They're not just possible; they're critical.

Jo vetëm që janë të mundura, por janë vendimtare.

And I firmly believe that studying the way nature solves problems

Dhe unë besoj fuqimisht që studimi i mënyrës se si natyra i zgjidh problemet

will provide a lot of the solutions.

do na japë shumë zgjidhje.

But perhaps more than anything, what this thinking provides

Por ndoshta më shumë se çdo gjë tjetër që ofron ky lloj të menduari

is a really positive way of talking about sustainable design.

është një mënyrë me të vërtetë pozitive për të folur rreth projektimit të vetqëndrueshëm.

Far too much of the talk about the environment

Diskutimi për mjedisin ka mjaft

uses very negative language.

përdorime në një gjuhë shumë negative.

But here it's about synergies and abundance and optimizing.

Por këtu është e lidhur me sinergjinë, bollëkun dhe optimizimin.

And this is an important point.

Dhe kjo është një pikë e rëndësishme.

Antoine de Saint-Exupery once said,

Antoine de Saint-Exupery ka thënë një herë,

"If you want to build a flotilla of ships,

"Nëse doni të ndërtoni një flotë anijesh,

you don't sit around talking about carpentry.

nuk do mblidheni të flisni për zdrukthtari.

No, you need to set people's souls ablaze

Jo, ju keni nevojë të ndizni shpirtrat e njerëzve

with visions of exploring distant shores."

me vizione për të eksploruar brigjet e largët. "

And that's what we need to do, so let's be positive,

Dhe kjo është ajo që duhet të bëjmë, kështu që le të jemi pozitivë,

and let's make progress with what could be

dhe le të bëjmë përparim me çfarë mund të jetë

the most exciting period of innovation we've ever seen.

periudha më e gjallë e novatorizmit që kemi parë ndonjëherë.

Thank you.

Falemnderit

(Applause)

(Duartrokitje)