Jonathan Klein: Photos that changed the world

Tłumaczenie: Michalina Ziemba Korekta: Dawid Madoń

In my industry,

W mojej branży

we believe that images can change the world.

wierzymy, że obrazy mogą zmienić swiat.

Okay, we're naive, we're bright-eyed and bushy-tailed.

No dobrze, jesteśmy naiwni, jesteśmy również pełni energii i optymizmu.

The truth is that we know that the

Prawda jest taka, że wiemy,

images themselves don't change the world,

że same obrazy nie zmieniają świata,

but we're also aware that, since the beginning of photography,

ale wiemy też, że od początków fotografii

images have provoked reactions in people,

obrazy wywołują reakcje ludzi,

and those reactions have caused change to happen.

które z kolei powodują zmiany.

So let's begin with a group of images.

Zacznijmy więc od obrazów.

I'd be extremely surprised

Bardzo bym się zdziwił,

if you didn't recognize many or most of them.

gdybyście nie rozpoznali wielu lub wszystkich.

They're best described as iconic:

Najlepiej opisuje je słowo "kultowe":

so iconic, perhaps, they're cliches.

są tak kultowe, że być może nawet banalne.

In fact, they're so well-known

W zasadzie, są tak rozpoznawalne,

that you might even recognize them

że możecie je znać

in a slightly or somewhat different form.

w mniej lub bardziej zmienionej formie.

(Laughter)

(Śmiech)

But I think we're looking for something more.

Ale myślę, że szukamy czegoś więcej.

We're looking for something more.

Szukamy czegoś więcej.

We're looking for images that shine

Szukamy obrazów, które rzucają

an uncompromising light on crucial issues,

bezkompromisowe światło na kluczowe sprawy,

images that transcend borders, that transcend religions,

obrazów, które są ponad granicami, religiami,

images that provoke us

obrazów, które sprawiają,

to step up and do something --

że wstajemy i coś robimy,

in other words, to act.

innymi słowy, motywują nas do działania.

Well, this image you've all seen.

Ten obraz wszyscy już widzieliście.

It changed our view of the physical world.

Zmienił nasze wyobrażenie o świecie fizycznym.

We had never seen our planet from this perspective before.

Nigdy wcześniej nie widzieliśmy naszej planety z tej perspektywy.

Many people credit

Wielu ludzi uważa,

a lot of the birth of the environmental movement

że narodziny ruchu na rzecz ochrony środowiska

to our seeing the planet like this

zawdzięczamy właśnie takim obrazom,

for the first time --

które po raz pierwszy ukazały

its smallness, its fragility.

jak niewielka i krucha jest nasza planeta.

Forty years later, this group, more than most,

40 lat później, to właśnie ta grupa, w większym stopniu niż inne,

are well aware of the destructive power

zdaje sobie sprawę z niszczącej mocy,

that our species can wield over our environment.

której nasz gatunek może użyć wobec środowiska.

And at last, we appear to be doing something about it.

I nareszcie, wydaje się, że zaczynamy temu przeciwdziałać.

This destructive power takes many different forms.

Niszcząca siła przybiera wiele form.

For example, these images taken by Brent Stirton

Na przykład, zdjęcia autorstwa przez Brenta Stirtona

in the Congo.

z Kongo,

These gorillas were murdered, some would even say crucified,

Zamordowane goryle, niektórzy powiedzieliby nawet, że je ukrzyżowano

and unsurprisingly,

i nie jest zaskoczeniem,

they sparked international outrage.

że wywołały międzynarodowe oburzenie.

Most recently,

Całkiem niedawno,

we've been tragically reminded of the destructive power of nature itself

natura tragicznie przypomniała nam o jej własnej niszczącej sile,

with the recent earthquake in Haiti.

spowodowała trzęsienie ziemi na Haiti.

Well, I think what is far worse

Myślę jednak, że jeszcze gorsza

is man's destructive power over man.

jest niszcząca siła człowieka wobec innego człowieka.

Samuel Pisar, an Auschwitz survivor, said,

Samuel Pisar, ocalały z Auschwitz, powiedział:

and I'll quote him,

zacytuję:

"The Holocaust teaches us that nature,

"Holokaust uczy nas, że natura,

even in its cruelest moments,

nawet w jej najokrutniejszych momentach,

is benign in comparison with man,

jest łagodna w porównaniu z człowiekiem,

when he loses his moral compass and his reason."

który traci wytyczne moralne i rozsądek."

There's another kind of crucifixion.

Jest jeszcze jeden rodzaj ukrzyżowania.

The horrifying images from Abu Ghraib

Przerażające fotografie z Abu Ghraib,

as well as the images from Guantanamo

a także zdjęcia z Guantanamo,

had a profound impact.

wywołały przenikliwy efekt.

The publication of those images,

Publikacja tych fotografii,

as opposed to the images themselves,

w przeciwieństwie do samych zdjęć,

caused a government to change its policies.

spowodowała, że rząd zmienił politykę.

Some would argue that it is those images

Można by powiedzieć, że te fotografie

that did more to fuel the insurgency in Iraq

podsyciły ruch oporu w Iraku bardziej

than virtually any other single act.

niż jakiekolwiek inne podjęte działania.

Furthermore, those images forever removed

Co więcej, fotografie te na zawsze przekreśliły

the so-called moral high ground of the occupying forces.

tak zwaną przewagę moralną sił okupujących.

Let's go back a little.

Cofnijmy się nieco w czasie.

In the 1960s and 1970s,

W latach 60. i 70.,

the Vietnam War was basically shown

wojnę wietnamską można było oglądać

in America's living rooms day in, day out.

w domach całej Ameryki, codziennie.

News photos brought people face to face

Zdjęcia z wiadomości skonfrontowały widzów

with the victims of the war: a little girl burned by napalm,

z ofiarami wojny: z małą dziewczynką poparzoną przez napalm,

a student killed by the National Guard

ze studentem zabitym przez Gwardię Narodową

at Kent State University in Ohio during a protest.

w Kent State University w Ohio podczas protestu.

In fact, these images became

W zasadzie, te obrazy same stały się

the voices of protest themselves.

głosem protestu.

Now, images have power

Dzisiaj, obrazy mają moc

to shed light of understanding

rzucania światła zrozumienia

on suspicion, ignorance,

na podejrzliwość, ignorancję,

and in particular -- I've given a lot of talks on this

a w szczególności -- mówiłem na ten temat już wiele razy

but I'll just show one image --

ale pokażę tylko jedno zdjęcie --

the issue of HIV/AIDS.

kwestię HIV/AIDS.

In the 1980s, the stigmatization of people with the disease

W latach 80. stygmatyzacja ludzi z chorobą

was an enormous barrier

stanowiła gigantyczną barierę

to even discussing or addressing it.

nawet w omawianiu lub odnoszeniu się do problemu.

A simple act, in 1987, of the most famous woman in the world,

W 1987 roku, prosty gest najsłynniejszej kobiety na świecie,

the Princess of Wales, touching

księżnej Diany, która dotknęła

an HIV/AIDS infected baby

dziecka zarażonego HIV/AIDS,

did a great deal, especially in Europe, to stop that.

okazał się, szczególnie w Europie, wielkim krokiem w stronę obalenia tych barier.

She, better than most, knew the power of an image.

Księżna znała siłę obrazu lepiej niż większość ludzi.

So when we are confronted by a powerful image,

Tak więc, w konfrontacji z potęgą obrazu,

we all have a choice:

wszyscy mamy wybór.

We can look away, or we can address the image.

Możemy się do niego odnieść lub odwrócić wzrok.

Thankfully, when these photos appeared in

Na szczęście, kiedy opublikowano te zdjęcia

The Guardian in 1998,

w "The Guardian" w 1998 roku,

they put a lot of focus and attention and, in the end, a lot of money

znaczna część uwagi, a w końcowym efekcie, również pieniędzy,

towards the Sudan famine relief efforts.

została skierowana na walkę z głodem w Sudanie.

Did the images change the world?

Czy te obrazy zmieniły świat?

No, but they had a major impact.

Nie, ale miały na niego wielki wpływ.

Images often push us to question our core beliefs

Obrazy często skłaniają nas do rozważenia naszych podstawowych przekonań

and our responsibilities to each other.

i odpowiedzialności względem innych.

We all saw those images after Katrina,

Widzieliśmy także zdjęcia szkód po huraganie Katrina

and I think for millions of people

i wydaje mi się,

they had a very strong impact.

że miały bardzo silny wpływ na miliony ludzi.

And I think it's very unlikely

Sądzę, że raczej nie mogły być

that they were far from the minds of Americans

z dala od myśli Amerykanów,

when they went to vote in November 2008.

którzy szli do wyborów listopadem 2008 roku.

Unfortunately, some very important images

Niestety, niektóre z bardzo ważnych zdjęć

are deemed too graphic or disturbing for us to see them.

uważa się za zbyt dosadne lub wstrząsające, aby nam je przedstawić.

I'll show you one photo here,

Pokażę wam jedno zdjęcie,

and it's a photo by Eugene Richards of an Iraq War veteran

zrobione przez Eugene'a Richardsa, które przedstawia weterana wojny w Iraku.

from an extraordinary piece of work,

Zdjęcie pochodzi z nadzwyczajnego albumu,

which has never been published, called War Is Personal.

którego nigdy nie opublikowano, pt. "War is Personal" ("Wojna jest osobista").

But images don't need to be graphic

Ale obrazy nie muszą być dosadne,

in order to remind us of the tragedy of war.

aby przypominały nam, jaką tragedią jest wojna.

John Moore set up this photo at Arlington Cemetery.

John Moore zrobił to zdjęcie na cmentarzu w Arlington.

After all the tense moments of conflict

Po wszystkich momentach napięcia w konflikcie,

in all the conflict zones of the world,

we wszystkich strefach konfliktu na świecie,

there's one photograph from a much quieter place

jest jedna fotografia z o wiele spokojniejszego miejsca,

that haunts me still, much more than the others.

która nie daje mi spokoju o wiele bardziej, niż inne.

Ansel Adams said, and I'm going to disagree with him,

Ansel Adams powiedział, a ja się z nim nie zgodzę, że:

"You don't take a photograph, you make it."

"Zdjęć się nie robi, zdjęcia się tworzy".

In my view, it's not the photographer who makes the photo,

Według mnie, to nie fotograf robi zdjęcie,

it's you.

tylko my.

We bring to each image

Do każdego zdjęcia

our own values, our own belief systems,

dołączamy nasze własne wartości, systemy poglądów,

and as a result of that, the image resonates with us.

w wyniku tego, obraz z nami współbrzmi.

My company has 70 million images.

Moje przedsiębiorstwo posiada 70 milionów zdjęć.

I have one image in my office.

Mam jedno z nich w moim biurze.

Here it is.

Właśnie to.

I hope that the next time you see

Mam nadzieję, że następnym razem,

an image that sparks something in you,

kiedy zobaczycie zdjęcie, które wzbudzi w was iskrę,

you'll better understand why,

lepiej zrozumiecie, dlaczego tak jest

and I know that speaking to this audience,

i wiem, przemawiając do tej publiczności,

you'll definitely do something about it.

że na pewno nie pozostaniecie obojętni.

And thank you to all the photographers.

Dziękuję wszystkim fotografom.

(Applause)

(Brawa)