My year of living biblically | A.J. Jacobs

Tłumaczenie: Radek Tomaszewski Korekta: Marcin Kasiak

I thought I'd tell you a little about what I like to write.

Myślałem, że opowiem wam trochę o czym lubię pisać.

And I like to immerse myself in my topics.

I zagłębię się w swoich własnych przemyśleniach.

I just like to dive right in and become sort of a human guinea pig.

Po prostu lubię "zanurkować" w temat i stać się czymś w rodzaju ludzkiego królika doświadczalnego.

And I see my life as a series of experiments.

Postrzegam moje życie jako pasmo eksperymentów.

So, I work for Esquire magazine, and a couple of years ago,

Pracuję dla magazynu "Esquire" i dwa lata temu

I wrote an article called "My Outsourced Life,"

napisałem artykuł pod tytułem, "Outsourcing mojego życia".

where I hired a team of people in Bangalore, India,

Opisałem w nim, jak zatrudniłem ludzi z Bangalore w Indiach,

to live my life for me.

aby żyli za mnie moim życiem.

So, they answered my emails.

Odpisywali za mnie e-maile.

They answered my phone.

Odbierali za mnie telefon.

They argued with my wife for me, and they read my son bedtime stories.

Kłócili się za mnie z moją żoną, czytali za mnie mojemu synowi historyjki na dobranoc.

It was the best month of my life,

To był najlepszy miesiąc mojego życia,

because I just sat back and I read books and watched movies.

ponieważ po prostu sobie siedziałem i czytałem książki lub oglądałem filmy.

It was a wonderful experience.

To było wspaniałe doświadczenie.

More recently, I wrote an article for Esquire called --

Całkiem niedawno napisałem kolejny artykuł dla "Esquire" na temat

about radical honesty.

radykalnej szczerości.

And this is a movement where --

I jest to cały ruch -

this is started by a psychologist in Virginia,

rozpoczął to pewien psycholog z Wirginii,

who says that you should never, ever lie,

który powiedział, że nigdy nie powinieneś kłamać,

except maybe during poker and golf, his only exceptions.

no, może poza pokerem i golfem, to są jedyne wyjątki.

And, more than that, whatever is on your brain

Ale nie tylko to, każda myśl, która pojawi się w twojej głowie

should come out of your mouth.

powinna zostać wypowiedziana.

So, I decided I would try this for a month.

Zdecydowałem, że mogę tego spróbować przez jeden miesiąc.

This was the worst month of my life.

To był najgorszy miesiąc w moim życiu.

(Laughter)

(Śmiechy)

I do not recommend this at all.

Zdecydowanie tego nie polecam.

To give you a sense of the experience,

Aby poczuć namiastkę tego eksperymentu,

the article was called, "I Think You're Fat."

artykuł nosił tytuł, "Myślę, że jesteś grubasem".

(Laughter)

(Śmiechy)

So, that was hard.

Było ciężko.

My most recent book -- my previous book was called "The Know-It-All,"

Moja wcześniejsza książka nosiła tytuł "Wiem to wszystko".

and it was about the year I spent reading the Encyclopedia Britannica

I prawie cały rok spędziłem czytając "Encyklopedię Britannica"

from A to Z in my quest to learn everything in the world,

od A do Z, moim zadaniem było wiedzieć wszystko.

or more precisely from Aak, which is a type of East Asian music,

Lub bardziej precyzyjnie od A-ak, co jest rodzajem wschodnioazjatyckiej muzyki,

all the way to Zwyiec, which is -- well, I don't want to ruin the ending.

aż do Żywca, który jest... nie chcę psuć zakończenia.

(Laughter)

(Śmiech)

It's a very exciting twist ending, like an O. Henry novel, so I won't ruin it.

Jest to bardzo ekscytujące, zakręcone zakończenie, jak w powieści O'Henry'ego, więc go nie zepsuję ,

But I love that one,

Ale naprawdę mi się podobało,

because that was an experiment about how much information

ponieważ był to eksperyment o tym, jak wiele informacji

one human brain could absorb.

ludzki umysł potrafi wchłonąć,

Although, listening to Kevin Kelly, you don't have to remember anything.

Chociaż, słuchając Kevina Kelly, nie musisz niczego pamiętać.

You can just Google it.

Można po prostu użyć Google.

So, I wasted some time there.

Tak więc, chyba zmarnowałem sporo czasu.

I love those experiments,

Uwielbiam te wszystkie eksperymenty,

but I think that the most profound

ale myślę, że najbardziej dogłębny

and life-changing experiment that I've done

i zmieniający życie eksperyment którego doświadczyłem

is my most recent experiment, where I spent a year

to mój ostatni eksperyment, gdy spędziłem cały rok

trying to follow all of the rules of the Bible,

próbując przestrzegać wszystkich zasad zawartych w Biblii:

"The Year of Living Biblically."

"Żyjąc rok zgodnie z Biblią".

And I undertook this for two reasons.

Podjąłem się tego z dwóch powodów.

The first was that I grew up with no religion at all.

Po pierwsze dlatego, że wychowałem się całkowicie bez religii.

As I say in my book, I'm Jewish in the same way

Jak napisałem w mojej książce, jestem tak samo Żydem jak

the Olive Garden is Italian.

restauracja "Olive Garden" jest włoska.

(Laughter)

(Śmiech)

So, not very.

Czyli nie bardzo.

But I've become increasingly interested in religion.

Lecz moje zainteresowanie religią wzrastało.

I do think it's the defining issue of our time,

Uważam, że jest to główna kwestia naszych czasów

or one of the main ones.

lub jedna z najważniejszych.

And I have a son. I want to know what to teach him.

Mam syna, chciałem się dowiedzieć czego mogę go nauczyć.

So, I decided to dive in head first, and try to live the Bible.

Dlatego zdecydowałem się zagłębić w tym temacie i spróbować żyć Biblią.

The second reason I undertook this is because

Po drugie, zdecydowałem się na to, ponieważ

I'm concerned about the rise of fundamentalism,

jestem zaniepokojony wzrostem fundamentalizmu,

religious fundamentalism, and people who say

religijnego fundamentalizmu i ludzi, którzy mówią,

they take the Bible literally, which is, according to some polls,

że traktują Biblię dosłownie i nawiązując do kilku sondaży,

as high as 45 or 50 percent of America.

jest to 45-50% populacji Ameryki.

So I decided, what if you really did take the Bible literally?

Tak więc, co się stanie jeśli naprawdę potraktujesz Biblie dosłownie?

I decided to take it to its logical conclusion

Zdecydowałem, że potraktuję to logicznie

and take everything in the Bible literally,

i potraktuję wszystko co jest zawarte w Biblii dosłownie,

without picking and choosing.

bez żadnych wyjątków.

The first thing I did was I got a stack of bibles.

Pierwszą rzecz, którą zrobiłem to zaopatrzyłem się w kupę rożnych Biblii.

I had Christian bibles.

Miałem chrześcijańskie Biblie.

I had Jewish bibles.

Żydowskie Biblie.

A friend of mine sent me something called a hip-hop bible,

Mój przyjaciel przysłał mi coś co zwie się Hip-Hop Biblia,

where the twenty-third Psalm is rendered as, "The Lord is all that,"

gdzie Psalm 23 jest przetłumaczony jako "Pan jest tym wszystkim",

as opposed to what I knew it as, "The Lord is my shepherd."

zamiast tego co ja znam jako, "Pan jest moim pasterzem".

Then I went down and I read several versions,

Wtedy usiadłem i przeczytałem kilka wersji,

and I wrote down every single law that I could find.

i zapisałem sobie każde prawo, które udało mi się znaleźć,

And this was a very long list -- over 700 rules.

a była to bardzo długa lista - ponad 700 reguł.

And they range from the famous ones that I had heard of --

W zakresie od tych znanych, o których słyszałem:

The Ten Commandments, love your neighbor, be fruitful and multiply.

10 Przykazań, kochaj bliźniego swego, bądź płodny i rozmnażaj się.

So I wanted to follow those.

Tak więc chciałem trzymać się tego.

And actually, I take my projects very seriously,

I naprawdę potraktowałem mój projekt bardzo poważnie,

because I had twins during my year,

ponieważ doczekałem się bliźniaków w czasie tego roku,

so I definitely take my projects seriously.

wiec zdecydowanie potraktowałem mój projekt poważnie.

But I also wanted to follow the hundreds

Lecz również chciałem się trzymać setek

of arcane and obscure laws that are in the Bible.

dziwnych i ponurych reguł, które znajdują się w Biblii.

There is the law in Leviticus,

Istnieje takie prawo w Księdze Kapłańskiej:

"You cannot shave the corners of your beard."

"Nie możesz golić rogów swojej brody."

I didn't know where my corners were,

Nie wiedziałem gdzie są rogi mojej brody,

so I decided to let the whole thing grow,

tak wiec zdecydowałem w ogóle się nie golić.

and this is what I looked like by the end.

A oto jak wyglądałem już pod koniec eksperymentu.

As you can imagine, I spent a lot of time at airport security.

Jak pewnie się domyślacie, spędzałem sporo czasu z ochroną lotniska.

(Laughter)

(Śmiech)

My wife wouldn't kiss me for the last two months.

Moja żona nie chciała mnie całować przez ostatnie 2 miesiące.

So, certainly the challenge was there.

Tak wiec było sporo wyzwań.

The Bible says you cannot wear clothes made of mixed fibers,

Biblia mówi, że nie możesz nosić ubrań zrobionych z rożnych tkanin.

so I thought, "Sounds strange, but I'll try it."

Pomyślałem, "To brzmi dziwnie ale spróbuję".

You only know if you try it.

Nie dowiesz się jeśli nie spróbujesz.

I got rid of all my poly-cotton T-shirts.

Wyrzuciłem wszystkie moje poliestrowo-bawełniane koszulki.

The Bible says that if two men are in a fight,

Biblia mówi, jeśli dwóch mężczyzn walczy ze sobą,

and the wife of one of those men grabs the testicles of the other man,

a żona jednego z nich złapie jądra innego mężczyzny,

then her hand shall be cut off.

wtedy powinno się jej uciąć rękę.

So, I wanted to follow that rule.

Tak więc, chciałem się trzymać również tej zasady.

(Laughter)

(Śmiech)

That one I followed by default,

Tej zasady trzymałem się przez zaniedbanie,

by not getting in a fight with a man whose wife was standing nearby,

tzn. nie biłem się z żadnym mężczyzną, którego żona stała obok

looking like she had a strong grip.

i wyglądała na taką co ma silny chwyt.

(Laughter)

(Śmiech)

So -- oh, there's another shot of my beard.

A tutaj następne ujecie mojej brody.

I will say it was an amazing year

Powiem wam, że to był niesamowity rok,

because it really was life changing, and incredibly challenging.

ponieważ to istotnie zmieniło moje życie i było niewiarygodnie ambitne.

And there were two types of laws that were particularly challenging.

Istnieją 2 rodzaje praw, które są szczególnie wyzywające.

The first was avoiding the little sins that we all commit every day.

Po pierwsze to było unikanie tych wszystkich malutkich grzeszków, które popełniamy każdego dnia.

You know, I could spend a year not killing,

Mogę przeżyć cały rok nie zabijając nikogo,

but spending a year not gossiping, not coveting, not lying --

lecz przeżyć rok bez plotkowania, bez chciwości, bez kłamania -

you know, I live in New York, and I work as a journalist,

- zrozumcie, mieszkam w Nowym Jorku i pracuję jako dziennikarz.

so this was 75, 80 percent of my day I had to do it.

Tak wiec, jest to 75-80% mojej pracy, którą muszę wykonać.

But it was really interesting, because I was able to make some progress,

Lecz było to niezwykle interesujące, ponieważ byłem w stanie zrobić postęp,

because I couldn't believe how much

ponieważ nie mogłem uwierzyć,

my behavior changed my thoughts.

jak moje zachowanie wpłynęło na moje myśli.

This was one of the huge lessons of the year,

To była jedna z wielkich lekcji tego roku:

is that I almost pretended to be a better person,

prawie udawałem, aby być lepszym człowiekiem

and I became a little bit of a better person.

i stałem się troszeczkę lepszym człowiekiem.

So I had always thought, you know, "You change your mind,

Zawsze myślałem, że jeśli zmienisz swój umysł -

and you change your behavior," but it's often the other way around.

zmienisz swoje zachowanie, lecz często bywa zupełnie na odwrót.

You change your behavior, and you change your mind.

Zmieniasz swoje zachowanie i zmienia się twój umysł.

So, you know, if you want to become more compassionate,

Także wiecie, jeśli chcesz stać się bardziej współczujący,

you visit sick people in the hospital,

odwiedzasz chorych ludzi w szpitalu

and you will become more compassionate.

i stajesz się bardziej współczujący.

You donate money to a cause,

Ofiarowujesz pieniądze w jakiejś sprawie

and you become emotionally involved in that cause.

i stajesz się emocjonalnie związany z tą sprawą.

So, it really was cognitive psychology --

Tak naprawdę to była psychologia kognitywna -

you know, cognitive dissonance -- that I was experiencing.

dysonans poznawczy - którego doświadczałem.

The Bible actually talks about cognitive psychology,

Właściwie Biblia mówi o psychologii kognitywnej,

very primitive cognitive psychology.

bardzo prymitywnej.

In the Proverbs, it says that if you smile, you will become happier,

Księga Przysłów mówi, że jeśli się uśmiechasz, stajesz się szczęśliwszy,

which, as we know, is actually true.

co jak wiemy faktycznie jest prawdą.

The second type of rule that was difficult to obey

Drugi rodzaj praw, które było ciężko przestrzegać

was the rules that will get you into a little trouble

to prawa dzięki którym możesz wpaść w kłopoty

in twenty-first-century America.

w USA w XXI wieku.

And perhaps the clearest example of this is stoning adulterers.

I być może najbardziej oczywistym tego przykładem jest kamienowanie cudzołożników.

(Laughter)

(Śmiech)

But it's a big part of the Bible,

Stanowi to pokaźną część Biblii,

so I figured I had to address it.

tak więc uznałem, że muszę to jakoś wykonać.

So, I was able to stone one adulterer.

Tak wiec, miałem możliwość ukamienować jednego cudzołożnika.

It happened -- I was in the park, and I was dressed in my biblical clothing,

Byłem w parku i byłem ubrany w moje biblijne ciuszki,

so sandals and sort of a white robe,

- sandały i biała toga -

you know, because again, the outer affects the inner.

ponieważ świat zewnętrzny wpływa na świat wewnętrzny.

I wanted to see how dressing biblically affected my mind.

Chciałem zobaczyć jak biblijny ubiór wpłynie na mój umysł.

And this man came up to me and he said,

I pewien człowiek podszedł do mnie i zapytał:

"Why are you dressed like that?"

"Dlaczego jesteś tak ubrany?"

And I explained my project,

Wytłumaczyłem mu mój projekt,

and he said, "Well, I am an adulterer, are you going to stone me?"

wtedy on powiedział: "Ja jestem cudzołożnikiem, zmierzasz mnie ukamienować?"

And I said, "Well, that would be great!"

A ja powiedziałem: "To byłoby wspaniale!"

(Laughter)

(Śmiech)

And I actually took out a handful of stones from my pocket

I faktycznie wyjąłem garść kamieni z mojej kieszeni,

that I had been carrying around for weeks,

które nosiłem ze sobą od wielu tygodni,

hoping for just this interaction -- and, you know, they were pebbles --

z nadzieją na właśnie takie spotkanie - wiecie, to były malutkie kamyczki -

but he grabbed them out of my hand.

lecz wyrwał mi je z ręki.

He was actually an elderly man, mid-70s, just so you know.

To był właściwie starszy człowiek, ok. 70-tki, tak do waszej wiadomości.

But he's still an adulterer, and still quite angry.

Lecz ciągle cudzołożnik i wciąż całkiem wściekły.

He grabbed them out of my hand

Wyrwał mi je z ręki

and threw them at my face, and I felt that I could --

i rzucił mi nimi prosto w twarz i poczułem, że mogę

eye for an eye -- I could retaliate, and throw one back at him.

- oko za oko - wziąć odwet i rzuciłem jednym w niego.

So that was my experience stoning, and it did allow me

Tak wiec, to było moje doświadczenie w kamienowaniu i dało mi to możliwość

to talk about, in a more serious way, these big issues.

rozmawiania o tym, w bardziej poważny sposób o sprawach wielkich.

How can the Bible be so barbaric in some places,

Jak Biblia może być tak barbarzyńska w pewnych miejscach,

and yet so incredibly wise in others?

a w innych wprost nieprawdopodobnie mądra?

How should we view the Bible?

Jak powinniśmy patrzeć na Biblię?

Should we view it, you know, as original intent,

Czy powinniśmy patrzeć na nią jak na "autentyczną prawdę",

like a sort of a Scalia version of the Bible?

jak robi to sędzia Scalia?

How was the Bible written?

Jak została napisana Biblia?

And actually, since this is a tech crowd,

I ponieważ, tutaj na widowni są sami naukowcy,

I talk in the book about how the Bible actually reminds me

w mojej książce napisałem o tym jak bardzo Biblia przypomina

of the Wikipedia, because it has all of these authors and editors

Wikipedię, ponieważ miała tych wszystkich autorów i edytorów

over hundreds of years.

przez setki lat.

And it's sort of evolved.

I ewoluowała.

It's not a book that was written and came down from on high.

To nie jest książka, która została napisana i spadła z góry.

So I thought I would end by telling you

Zanim skończę opowiem wam o

just a couple of the take-aways, the bigger lessons

kilku rzeczach, które warto zapamiętać, o tzw. wielkich lekcjach,

that I learned from my year.

których się nauczyłem.

The first is, thou shalt not take the Bible literally.

Pierwsza to: "Zaprawdę powiadam ci, nie traktuj Biblii dosłownie".

This became very, very clear, early on.

To stało się dla mnie bardzo oczywiste już na samym początku.

Because if you do, then you end up acting like a crazy person,

Ponieważ, jeśli to zrobisz to skończysz jako szaleniec,

and stoning adulterers, or -- here's another example.

który kamienuje cudzołożników lub - ach to co innego -

Well, that's another. I did spend some time shepherding.

spędziłem trochę czasu pasąc owce.

(Laughter)

(Śmiech)

It's a very relaxing vocation. I recommend it.

Jest to bardzo relaksujące zajęcie. Polecam.

But this one is -- the Bible says that you cannot touch women

Ale weźmy ten przykład, Biblia mówi, że nie możesz dotykać kobiety

during certain times of the month, and more than that,

w czasie pewnych dni w miesiącu, lecz nie tylko to,

you cannot sit on a seat where a menstruating woman has sat.

nie możesz usiąść na miejscu, na którym siedziała kobieta w trakcie okresu.

And my wife thought this was very offensive,

Lecz moja żona uznała, że jej to ubliża,

so she sat in every seat in our apartment,

tak wiec, siadała wszędzie gdzie tylko można w naszym mieszkaniu

and I had to spend much of the year standing

i bylem zmuszony stać przez pewną część roku.

until I bought my own seat and carried it around.

Aż do momentu gdy kupiłem swój własny taboret i nosiłem go wszędzie ze sobą.

So, you know, I met with creationists.

Spotkałem się z kreacjonistami.

I went to the creationists' museum.

Poszedłem do muzeum kreacjonizmu.

And these are the ultimate literalists.

A oni są krańcowo dosłowni.

And it was fascinating, because they were not stupid people at all.

To było fascynujące, ponieważ to wcale nie są głupi ludzie.

I would wager that their IQ is exactly the same as the average evolutionist.

I założę się, że ich IQ jest dokładnie takie same jak przeciętnego ewolucjonisty.

It's just that their faith is so strong

Po prostu ich wiara jest tak silna,

in this literal interpretation of the Bible

w tą dosłowną interpretację Biblii,

that they distort all the data to fit their model.

że wypaczyli wszystkie naukowe fakty aby pasowały do ich modelu.

And they go through these amazing mental gymnastics to accomplish this.

Przechodzą wprost przez niewiarygodną umysłową gimnastykę aby tego dokonać.

And I will say, though, the museum is gorgeous.

Mimo wszystko powiem, że muzeum jest wspaniałe.

They really did a fantastic job.

Naprawdę fantastyczna robota.

If you're ever in Kentucky,

Jeśli kiedykolwiek będziecie w Kentucky...

there's, you can see a movie of the flood,

możecie oglądać film o potopie,

and they have sprinklers in the ceiling

mają zraszacze na suficie,

that will sprinkle on you during the flood scenes.

które was opryskają w trakcie scen z potopu.

So, whatever you think of creationism -- and I think it's crazy --

cokolwiek myślicie o kreacjonizmie - ja myślę, że to szaleństwo -

they did a great job.

wykonali tam naprawdę świetną robotę.

(Laughter)

(Śmiech)

Another lesson is that thou shalt give thanks.

Następna lekcja, której się nauczyłem to: "Zaprawdę dziękuj za wszystko",

And this one was a big lesson because I was praying,

I była to dla mnie wielka lekcja, ponieważ modlitwa

giving these prayers of thanksgiving, which was odd for an agnostic.

i dziękczynienie były czymś osobliwym dla agnostyka.

But I was saying thanks all the time, every day,

Lecz zacząłem dziękować cały czas i każdego dnia

and I started to change my perspective.

i zaczął się zmieniać mój punkt widzenia

And I started to realize the hundreds of little things

i zacząłem zdawać sobie sprawę z setki malutkich rzeczy,

that go right every day, that I didn't even notice,

które idą po mojej myśli, z których nawet nie zdaję sobie sprawy,

that I took for granted, as opposed to focusing

a które uważałem za oczywiste, ponieważ skupiałem się

on the three or four that went wrong.

na 3-4 sprawach, które mi nie wyszły.

So, this is actually a key to happiness for me,

Właściwie jest to dla mnie klucz do bycia szczęśliwym,

is to just remember when I came over here,

pamiętać o tym, że jestem tutaj

the car didn't flip over, and I didn't trip coming up the stairs.

ponieważ mój samochód nie dachował i nie spadłem ze schodów.

It's a remarkable thing.

Jest to niezwykła rzecz.

Third, that thou shall have reverence.

Po trzecie: "Zaprawdę powiadam ci, trzeba coś czcić"

This one was unexpected because I started the year

To było nieoczekiwane ponieważ zacząłem rok

as an agnostic, and by the end of the year,

jako agnostyk, a pod koniec roku

I became what a friend of mine calls a reverent agnostic, which I love.

stałem się, jak mój przyjaciel to nazywa - "nabożnym agnostykiem" - co mi się bardzo podoba

And I'm trying to start it as a movement.

Próbuję stworzyć cały ruch wokół tego.

So, if anyone wants to join,

Tak wiec, jeśli ktoś chce dołączyć...

the basic idea is, whether or not there is a God,

Niezależnie od tego czy Bóg jest czy go nie ma,

there's something important and beautiful about the idea of sacredness,

jest coś ważnego i pięknego w idei świętości.

and that our rituals can be sacred.

Nasze rytuały mogą być święte.

The Sabbath can be sacred.

Szabat może być święty.

This was one of the great things about my year, doing the Sabbath,

Jedna z lepszych rzeczy jaka mi się przytrafiła w tym roku to obchodzenie Szabatu,

because I am a workaholic, so having this one day

ponieważ jestem pracoholikiem i ten jeden dzień w tygodniu

where you cannot work, it really, that changed my life.

kiedy nie możesz pracować - to naprawdę zmieniło moje życie.

So, this idea of sacredness, whether or not there is a God.

Idea świętości, niezależnie od tego czy Bóg istnieje czy tez nie.

Thou shall not stereotype.

"Zaprawdę powiadam ci nie traktuj ludzi stereotypowo"

This one happened because

Mówię to ponieważ

I spent a lot of time with various religious communities

spędziłem sporo czasu z rożnymi społecznościami religijnymi

throughout America because I wanted it to be more

w całej Ameryce, ponieważ chciałem aby to było coś więcej

than about my journey.

niż tylko przygoda.

I wanted it to be about religion in America.

Chciałem być blisko religii w Ameryce.

So, I spent time with evangelical Christians, and Hasidic Jews, and the Amish.

Tak wiec, spędziłem trochę czasu z Ewangelikalistami, Chasydami i Amiszami.

I'm very proud because

Jestem bardzo dumny z siebie ponieważ

I think I'm the only person in America

myślę, że jestem jedyną osobą w Ameryce,

to out Bible-talk a Jehovah's Witness.

która mówiąc o Biblii potrafiła przegadać Świadków Jehowy.

(Laughter)

(Śmiech)

After three and a half hours, he looked at his watch,

Po 3,5 godzinach, spojrzał na zegarek,

he's like, "I gotta go."

i powiedział: "Muszę lecieć".

(Laughter)

(Śmiech)

Oh, thank you very much.

Dziękuję bardzo.

Thank you. Bless you, bless you.

Dziękuję. Na zdrowie.

But it was interesting

To było interesujące,

because I had some very preconceived notions about, for instance,

ponieważ miałem z góry przyjęty pogląd np:

evangelical Christianity, and I found that

o Ewangelikalistach, lecz okazało się

it's such a wide and varied movement

że jest to tak obszerny i zróżnicowany ruch,

that it is difficult to make generalizations about it.

że jest niezwykle trudno generalizować na ten temat.

There's a group I met with called the Red Letter Christians,

Spotkałem grupę zwaną "Red-Letter Christians".

and they focus on the red words in the Bible,

Skupiają swoja uwagę na czerwonych słowach w Biblii,

which are the ones that Jesus spoke.

które stanowią wypowiedzi Jezusa -

That's how they printed them in the old Bibles.

tak to wyglądało w starych wydaniach Biblii.

And their argument is that Jesus never talked about homosexuality.

Jednym z ich argumentów jest to, że Jezus nigdy nic nie powiedział na temat homoseksualizmu.

They have a pamphlet that says,

Mają broszurkę, która mówi:

"Here's what Jesus said about homosexuality,"

"Oto co Jezus powiedział na temat homoseksualizmu",

and you open it up, and there's nothing in it.

otwierasz ją, a w środku nic nie ma.

So, they say Jesus did talk a lot about helping the outcasts,

Twierdzą, że Jezus mówił dużo o tym, aby pomagać wyrzutkom,

helping poor people.

pomagać biedakom.

So, this was very inspiring to me.

Tak wiec, to było dla mnie bardzo inspirujące.

I recommend Jim Wallis and Tony Campolo.

Polecam Jima Wallace'a i Toniego Campolo

They're very inspiring leaders, even though I disagree

Naprawdę potrafią zainspirować, nawet jeśli nie zgadzam się

with much of what they say.

z większością rzeczy, które mówią.

Also, thou shalt not disregard the irrational.

Również, "Zaprawdę powiadam ci, nie lekceważ irracjonalizmu".

This one was very unexpected because, you know,

To było bardzo nieoczekiwane ponieważ

I grew up with the scientific worldview,

wychowałem się z naukowym spojrzeniem na świat

and I was shocked learning how much of my life

i szokiem było dla mnie to jak wiele w rzeczy w moim życiu

is governed by irrational forces.

jest kontrolowanych przez irracjonalne siły.

And the thing is, if they're not harmful,

I właściwie jeśli te rzeczy są nieszkodliwe

they're not to be completely dismissed.

to nie powinny być całkowicie odrzucone.

Because I learned that -- I was thinking, I was

Ponieważ nauczyłem się, że... Zastanawiałem się,

doing all these rituals, these biblical rituals,

wykonywanie tych wszystkich rytuałów, biblijnych rytuałów -

separating my wool and linen, and I would ask these religious people

oddzielanie wełny od lnu i zapytałem tych religijnych ludzi:

"Why would the Bible possibly tell us to do this? Why would God care?"

"Dlaczego w ogóle Biblia mówi nam aby to robić? Dlaczego obchodzi to Boga?"

And they said, "We don't know,

A oni odpowiedzieli: "Nie wiemy,

but it's just rituals that give us meaning."

ale to są po prostu rytuały, które dają nam poczucie sensu".

And I would say, "But that's crazy."

I ja odpowiadałem: "Ale to jest szalone".

And they would say, "Well, what about you?

Wtedy oni odpowiadali: "Tak? To powiedz coś o sobie?"

You blow out candles on top of a birthday cake.

Dmuchasz w świeczkę na torcie urodzinowym.

If a guy from Mars came down and saw, here's one guy

Jeśli gościu z Marsa wylądowałby tutaj i spojrzał -

blowing out the fire on top of a cake

tutaj jest ktoś, kto dmucha w świeczkę na czubku ciasta,

versus another guy not wearing clothes of mixed fabrics,

a tutaj jest ktoś kto nie nosi mieszanych tkanin.

would the Martians say, 'Well, that guy, he makes sense,

Czy Marsjanin powiedziałby: "Ten zachowuje się sensownie

but that guy's crazy?'"

lecz ten drugi koleś jest szalony?"

So no, I think that rituals are, by nature, irrational.

Nie, myślę że rytuały są irracjonalne z natury.

So the key is to choose the right rituals,

Tak więc rozwiązaniem tutaj jest to, aby wybrać odpowiednie rytuały,

the ones that are not harmful -- but rituals by themselves

te które są nieszkodliwe - lecz rytuały same w sobie

are not to be dismissed.

nie powinny być odrzucone.

And finally I learned that thou shall pick and choose.

W końcu nauczyłem się, że "Zaprawdę wybierz to co ci pasuje".

And this one I learned because

I nauczyłem się tego ponieważ

I tried to follow everything in the Bible.

próbowałem stosować się do wszystkiego co znajduje się w Biblii

And I failed miserably.

i skończyłem marnie,

Because you can't.

ponieważ się nie da.

You have to pick and choose. And anyone who follows the Bible

Musisz wybrać to co ci pasuje i każdy kto żyje zgodnie z Biblią

is going to be picking and choosing.

będzie wybierał to co mu akurat pasuje.

The key is to pick and choose the right parts.

Najważniejsze jest jednak to aby wybrać te właściwie fragmenty.

There's the phrase called cafeteria religion,

Istnieje takie wyrażenie jak "religijna kafeteria"

and the fundamentalists will use it in a denigrating way,

i fundamentaliści używają tego w pewien negatywny sposób,

and they'll say, "Oh, it's just cafeteria religion.

Powiedzą: "To jest religijna kafeteria.

You're just picking and choosing."

Wybierasz to co ci akurat pasuje".

But my argument is, "What's wrong with cafeterias?"

Lecz mój argument to: "Co jest takiego złego w kafeterii?"

I've had some great meals at cafeterias.

W kafeteriach jadłem naprawdę świetne posiłki.

I've also had some meals that make me want to dry heave.

Lecz jadłem również posiłki, które przyprawiały mnie o mdłości.

So, it's about choosing the parts of the Bible about compassion,

Tak więc, sprowadza się to do tego, że wybieramy fragmenty Biblii mówiące o współczuciu,

about tolerance, about loving your neighbor,

o tolerancji i miłowaniu bliźniego.

as opposed to the parts about homosexuality is a sin,

W przeciwieństwie do fragmentów, które mówią, że homoseksualizm jest grzechem.

or intolerance, or violence,

O nietolerancji lub przemocy,

which are very much in the Bible as well.

której jest również bardzo dużo w Biblii.

So if we are to find any meaning in this book,

Tak wiec, jeśli chcemy znaleźć jakiś sens w tej księdze,

then we have to really engage it, and wrestle with it.

musimy naprawdę się w to zaangażować i zmagać się z nią.

And I thought I'd end with just a couple more.

I myślę, że zakończę pokazując kilka zdjęć.

There's me reading the Bible.

Tutaj czytam Biblię.

That's how I hailed taxicabs.

W taki sposób wołałem na taksówki.

(Laughter)

(Śmiech)

Seriously, and it worked. And yes,

Naprawdę I działało.

that was actually a rented sheep,

W rzeczywistości była to wynajęta owca.

so I had to return that in the morning, but it served well for a day.

Musiałem ją zwrócić nad ranem, ale służyła mi wiernie przez jeden dzień.

So, anyway, thank you so much for letting me speak.

Tak czy owak, dziękuję bardzo że mogłem do was przemawiać.