Niall Ferguson: The 6 killer apps of prosperity

349,245 views ・ 2011-09-19

TED


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

Vertaald door: Rik Delaet Nagekeken door: Axel Saffran
00:15
Let's talk about billions.
0
15260
3000
Laten we praten over miljarden.
00:18
Let's talk about
1
18260
3000
Laten we praten over
voorbije en toekomstige miljarden.
00:21
past and future billions.
2
21260
3000
00:24
We know
3
24260
2000
We weten
00:26
that about 106 billion people
4
26260
3000
dat ongeveer 106 miljard mensen
00:29
have ever lived.
5
29260
2000
ooit geleefd hebben.
00:31
And we know that most of them are dead.
6
31260
3000
We weten dat de meesten van hen dood zijn.
00:34
And we also know
7
34260
2000
We weten ook
dat de meeste van hen in Azië wonen of woonden.
00:36
that most of them live or lived in Asia.
8
36260
2000
00:38
And we also know
9
38260
2000
We weten ook
00:40
that most of them were or are very poor --
10
40260
4000
dat de meesten van hen zeer arm waren of zijn
00:44
did not live for very long.
11
44260
3000
en dat ze niet erg oud werden.
00:47
Let's talk about billions.
12
47260
3000
Laten we praten over miljarden.
00:50
Let's talk about
13
50260
2000
Laten we praten over
00:52
the 195,000 billion dollars of wealth
14
52260
4000
de 195.000 miljard dollar aan rijkdom
00:56
in the world today.
15
56260
3000
in de wereld van vandaag.
00:59
We know that most of that wealth
16
59260
3000
We weten dat de meeste van die rijkdom
01:02
was made after the year 1800.
17
62260
3000
werd verworven na het jaar 1800.
01:05
And we know that most of it
18
65260
3000
We weten dat het grootste deel ervan
01:08
is currently owned
19
68260
2000
momenteel in handen is
01:10
by people we might call Westerners:
20
70260
4000
van mensen die we westerlingen zouden kunnen noemen:
01:14
Europeans, North Americans, Australasians.
21
74260
4000
Europeanen, Noord-Amerikanen, Australaziaten.
01:18
19 percent of the world's population today,
22
78260
3000
Westerlingen, die 19 procent van de wereldbevolking uitmaken,
01:21
Westerners own two-thirds of its wealth.
23
81260
4000
bezitten tweederde van die rijkdom.
01:25
Economic historians
24
85260
2000
Economische historici noemen dit "De Grote Divergentie".
01:27
call this "The Great Divergence."
25
87260
3000
01:30
And this slide here
26
90260
2000
Deze dia hier
01:32
is the best simplification
27
92260
2000
is de beste vereenvoudiging
01:34
of the Great Divergence story
28
94260
2000
van het Grote-Divergentie-verhaal
01:36
I can offer you.
29
96260
2000
die ik jullie kan bieden.
01:38
It's basically two ratios
30
98260
2000
Het zijn in principe twee verhoudingen
01:40
of per capita GDP,
31
100260
2000
van het bbp per inwoner,
01:42
per capita gross domestic product,
32
102260
3000
het bruto binnenlands product per hoofd van de bevolking,
01:45
so average income.
33
105260
2000
gemiddeld inkomen dus.
01:47
One, the red line,
34
107260
2000
De rode lijn
stelt de verhouding van het Britse tot het Indiase
01:49
is the ratio of British to Indian
35
109260
2000
01:51
per capita income.
36
111260
2000
per capita inkomen voor.
01:53
And the blue line
37
113260
2000
De blauwe lijn
01:55
is the ratio of American to Chinese.
38
115260
3000
de verhouding van het Amerikaanse tot het Chinese.
01:58
And this chart goes back to 1500.
39
118260
2000
Deze kaart gaat terug tot 1500.
02:00
And you can see here
40
120260
2000
Je kunt hier zien
02:02
that there's an exponential Great Divergence.
41
122260
3000
dat er een exponentiële Grote Divergentie is.
02:05
They start off pretty close together.
42
125260
2000
Ze beginnen vrij dicht bij elkaar.
02:07
In fact, in 1500,
43
127260
2000
In 1500 was de gemiddelde Chinees zelfs rijker dan de gemiddelde Noord-Amerikaan.
02:09
the average Chinese was richer than the average North American.
44
129260
3000
02:13
When you get to the 1970s,
45
133260
3000
Maar in de jaren 70, waar deze grafiek eindigt,
02:16
which is where this chart ends,
46
136260
2000
is de gemiddelde Brit ruim 10 keer rijker dan de gemiddelde Indiër.
02:18
the average Briton is more than 10 times richer
47
138260
2000
02:20
than the average Indian.
48
140260
2000
02:22
And that's allowing
49
142260
2000
Rekening gehouden met verschillen in de kosten van levensonderhoud.
02:24
for differences in the cost of living.
50
144260
2000
02:26
It's based on purchasing power parity.
51
146260
3000
Het is gebaseerd op koopkrachtpariteit.
02:29
The average American
52
149260
2000
De gemiddelde Amerikaan is in de jaren '70
02:31
is nearly 20 times richer
53
151260
2000
02:33
than the average Chinese
54
153260
2000
bijna 20 keer rijker dan de gemiddelde Chinees.
02:35
by the 1970s.
55
155260
2000
02:37
So why?
56
157260
3000
Waarom?
02:40
This wasn't just an economic story.
57
160260
3000
Dit was niet alleen maar een economisch verhaal.
02:43
If you take the 10 countries
58
163260
2000
Ga uit van de 10 landen die
02:45
that went on to become
59
165260
3000
de westerse rijken gingen worden.
02:48
the Western empires,
60
168260
2000
02:50
in 1500 they were really quite tiny --
61
170260
3000
In 1500 waren ze nog heel klein.
02:53
five percent of the world's land surface,
62
173260
2000
Ze besloegen vijf procent van het landoppervlak in de wereld,
02:55
16 percent of its population,
63
175260
2000
16 procent van de bevolking,
02:57
maybe 20 percent of its income.
64
177260
3000
misschien 20 procent van de inkomsten.
03:00
By 1913,
65
180260
2000
Tegen 1913 controleerden deze 10 landen plus de Verenigde Staten
03:02
these 10 countries, plus the United States,
66
182260
3000
03:05
controlled vast global empires --
67
185260
3000
enorme wereldwijde rijken -
58 procent van het grondgebied van de wereld,
03:08
58 percent of the world's territory,
68
188260
2000
03:10
about the same percentage of its population,
69
190260
3000
ongeveer hetzelfde percentage van de bevolking
03:13
and a really huge, nearly three-quarters share
70
193260
3000
en een werkelijk enorm, bijna driekwart deel
03:16
of global economic output.
71
196260
2000
van de wereldwijde economische output.
03:18
And notice, most of that went to the motherland,
72
198260
4000
Het meeste daarvan ging naar het moederland,
03:22
to the imperial metropoles,
73
202260
2000
naar de rijksmetropolen,
03:24
not to their colonial possessions.
74
204260
3000
niet naar hun koloniale bezittingen.
03:28
Now you can't just blame this on imperialism --
75
208260
2000
Nu kan je dit niet zomaar wijten aan imperialisme -
03:30
though many people have tried to do so --
76
210260
3000
hoewel veel mensen dat hebben geprobeerd.
03:33
for two reasons.
77
213260
3000
Om twee redenen.
03:36
One, empire was the least original thing
78
216260
3000
Eén, imperium was het minst originele ding
03:39
that the West did after 1500.
79
219260
3000
dat het Westen deed na 1500.
03:42
Everybody did empire.
80
222260
3000
Iedereen deed aan imperium.
03:45
They beat preexisting Oriental empires
81
225260
3000
Ze versloegen reeds bestaande Oosterse rijken
03:48
like the Mughals and the Ottomans.
82
228260
2000
zoals de Moghuls en de Ottomanen.
03:50
So it really doesn't look like empire is a great explanation
83
230260
3000
Imperium lijkt dus echt geen steekhoudende uitleg voor de Grote Divergentie.
03:53
for the Great Divergence.
84
233260
2000
03:55
In any case, as you may remember,
85
235260
2000
In ieder geval, zoals jullie je wellicht herinneren,
03:57
the Great Divergence reaches its zenith in the 1970s,
86
237260
3000
bereikt de Grote Divergentie haar hoogtepunt in de jaren 70,
04:00
some considerable time after decolonization.
87
240260
4000
geruime tijd na de dekolonisatie.
04:04
This is not a new question.
88
244260
2000
Dit is geen nieuw probleem.
04:06
Samuel Johnson,
89
246260
2000
Samuel Johnson,
04:08
the great lexicographer,
90
248260
2000
de grote lexicograaf,
04:10
[posed] it through his character Rasselas
91
250260
3000
bestreed het via zijn personage Rasselas
04:13
in his novel "Rasselas, Prince of Abissinia,"
92
253260
3000
in zijn roman "Rasselas, prins van Abissinië"
04:16
published in 1759.
93
256260
3000
gepubliceerd in 1759.
04:19
"By what means are the Europeans thus powerful;
94
259260
3000
"Waardoor zijn de Europeanen zo machtig?
04:22
or why, since they can so easily visit Asia and Africa
95
262260
3000
Zij kunnen zo gemakkelijk Azië en Afrika bereiken
04:25
for trade or conquest,
96
265260
3000
voor handel of verovering.
04:28
cannot the Asiaticks and Africans
97
268260
2000
Waarom kunnen de Aziaten en Afrikanen
04:30
invade their coasts,
98
270260
2000
niet binnenvallen op hun kusten,
04:32
plant colonies in their ports,
99
272260
2000
kolonies stichten in hun havens
04:34
and give laws to their natural princes?
100
274260
3000
en wetten opleggen aan hun vorsten?
04:37
The same wind that carries them back
101
277260
3000
Dezelfde wind die hen terugvoert
04:40
would bring us thither?"
102
280260
2000
zou ons naar hen kunnen brengen?"
04:42
That's a great question.
103
282260
2000
Dat is een grote vraag.
04:44
And you know what,
104
284260
2000
Die vraag werd ongeveer tezelfdertijd gesteld door de 'Resterlingen'
04:46
it was also being asked at roughly the same time
105
286260
2000
04:48
by the Resterners -- by the people in the rest of the world --
106
288260
3000
- door de mensen in de rest van de wereld -
04:51
like Ibrahim Muteferrika,
107
291260
3000
zoals Ibrahim Muteferrika,
04:54
an Ottoman official,
108
294260
2000
een Ottomaanse ambtenaar.
04:56
the man who introduced printing, very belatedly,
109
296260
3000
De man die, heel laat, de drukkunst introduceerde in het Ottomaanse Rijk -
04:59
to the Ottoman Empire --
110
299260
2000
05:01
who said in a book published in 1731,
111
301260
3000
zei in een boek gepubliceerd in 1731:
05:04
"Why do Christian nations which were so weak in the past
112
304260
2000
"Waarom beginnen christelijke naties, die in het verleden zo zwak waren
05:06
compared with Muslim nations
113
306260
2000
vergeleken met de islamitische landen,
05:08
begin to dominate so many lands in modern times
114
308260
4000
in de moderne tijd zoveel landen te domineren
05:12
and even defeat the once victorious Ottoman armies?"
115
312260
4000
en zelfs de ooit zo zegevierende Ottomaanse legers te verslaan?"
05:16
Unlike Rasselas,
116
316260
2000
In tegenstelling tot Rasselas
05:18
Muteferrika had an answer to that question,
117
318260
2000
had Muteferrika een antwoord op die vraag dat correct was.
05:20
which was correct.
118
320260
3000
05:23
He said it was "because they have laws and rules
119
323260
4000
Hij zei dat dat kwam "omdat hun wetten en regels
05:27
invented by reason."
120
327260
4000
gebaseerd waren op de rede".
05:31
It's not geography.
121
331260
3000
Het was niet de geografie.
05:34
You may think we can explain the Great Divergence
122
334260
2000
Je zou kunnen denken dat we de Grote Divergentie
05:36
in terms of geography.
123
336260
2000
misschien geografisch zouden kunnen uitleggen.
05:38
We know that's wrong,
124
338260
2000
We weten dat dat verkeerd is
omdat we in de 20e eeuw twee grote natuurlijke experimenten hebben uitgevoerd
05:40
because we conducted two great natural experiments in the 20th century
125
340260
2000
05:42
to see if geography mattered more than institutions.
126
342260
2000
om te zien of geografie meer telde dan instellingen.
05:44
We took all the Germans,
127
344260
3000
We namen alle Duitsers en verdeelden ze min of meer in twee.
05:47
we divided them roughly in two,
128
347260
2000
05:49
and we gave the ones in the East communism,
129
349260
3000
Die in het Oosten gaven we communisme
05:52
and you see the result.
130
352260
3000
en je ziet het resultaat.
05:55
Within an incredibly short period of time,
131
355260
2000
Binnen een ongelooflijk korte tijd
05:57
people living in the German Democratic Republic
132
357260
2000
maakten ze in de Duitse Democratische Republiek
05:59
produced Trabants, the Trabbi,
133
359260
3000
Trabanten, de Trabi,
06:02
one of the world's worst ever cars,
134
362260
3000
een van de slechtste auto's ooit,
terwijl ze in het Westen de Mercedes Benz produceerden.
06:05
while people in the West produced the Mercedes Benz.
135
365260
3000
06:08
If you still don't believe me,
136
368260
2000
Als jullie me nog steeds niet geloven:
06:10
we conducted the experiment also in the Korean Peninsula.
137
370260
2000
we voerden het experiment ook uit op het Koreaanse schiereiland.
06:12
And we decided we'd take Koreans
138
372260
2000
We verdeelden de Koreanen in tweeën
06:14
in roughly the same geographical place
139
374260
2000
op ongeveer dezelfde geografische plaats
06:16
with, notice, the same basic traditional culture,
140
376260
4000
met dezelfde traditionele cultuur
06:20
and we divided them in two, and we gave the Northerners communism.
141
380260
3000
en we gaven de noorderlingen het communisme.
06:23
And the result is an even bigger divergence
142
383260
3000
Het resultaat is een nog grotere divergentie
06:26
in a very short space of time
143
386260
2000
in een nog kortere tijd dan in Duitsland.
06:28
than happened in Germany.
144
388260
2000
06:30
Not a big divergence in terms of uniform design for border guards admittedly,
145
390260
4000
Weliswaar geen groot verschil in uniformontwerp voor de grenswachten,
06:34
but in almost every other respect,
146
394260
2000
maar in bijna elk ander opzicht
06:36
it's a huge divergence.
147
396260
2000
een enorme divergentie.
06:38
Which leads me to think
148
398260
2000
Dit doet mij denken
06:40
that neither geography nor national character,
149
400260
2000
dat noch geografie, noch nationaal karakter
06:42
popular explanations for this kind of thing,
150
402260
2000
- de populaire verklaringen voor dit soort dingen -
06:44
are really significant.
151
404260
3000
echt significant zijn.
06:47
It's the ideas.
152
407260
2000
Het zijn de ideeën.
06:49
It's the institutions.
153
409260
2000
Het zijn de instellingen.
06:51
This must be true
154
411260
2000
Dat moet waar zijn want een Schot zei het. (Gelach)
06:53
because a Scotsman said it.
155
413260
2000
06:55
And I think I'm the only Scotsman here at the Edinburgh TED.
156
415260
3000
Ik denk dat ik hier op TED Edinburgh de enige Schot ben,
06:58
So let me just explain to you
157
418260
2000
dus ik zal even uitleggen
07:00
that the smartest man ever was a Scotsman.
158
420260
3000
waarom de slimste man ooit een Schot was.
07:03
He was Adam Smith --
159
423260
2000
Dat was Adam Smith -
07:05
not Billy Connolly, not Sean Connery --
160
425260
3000
niet Billy Connolly, niet Sean Connery -
07:08
though he is very smart indeed.
161
428260
3000
al is die inderdaad heel slim.
07:11
(Laughter)
162
431260
3000
(Gelach)
07:14
Smith -- and I want you to go
163
434260
2000
Smith - en ik wil dat je een buiging
07:16
and bow down before his statue in the Royal Mile;
164
436260
3000
gaat maken voor zijn beeld op de Royal Mile;
07:19
it's a wonderful statue --
165
439260
2000
een prachtig standbeeld --
07:21
Smith, in the "Wealth of Nations"
166
441260
2000
Smith publiceerde in 1776 "The Wealth of Nations".
07:23
published in 1776 --
167
443260
2000
07:25
that's the most important thing that happened that year ...
168
445260
3000
Dat is de belangrijkste gebeurtenis in dat jaar...
07:28
(Laughter)
169
448260
3000
(Gelach)
07:31
You bet.
170
451260
3000
Daar kun je donder op zeggen.
07:34
There was a little local difficulty in some of our minor colonies, but ...
171
454260
3000
Er was een klein lokaal probleempje in sommige van onze kleinere kolonies, maar ...
07:37
(Laughter)
172
457260
2000
(Gelach)
07:39
"China seems to have been long stationary,
173
459260
2000
"China lijkt lang stationair te zijn geweest
07:41
and probably long ago acquired that full complement of riches
174
461260
3000
en heeft waarschijnlijk lang geleden reeds de volledige mogelijkheden aan rijkdom verworven
07:44
which is consistent with the nature of its laws and institutions.
175
464260
4000
overeenkomstig de aard van haar wetten en instellingen.
07:48
But this complement may be much inferior
176
468260
2000
Maar deze mogelijkheden kunnen veel minder zijn dan wat, met andere wetten en instellingen,
07:50
to what, with other laws and institutions,
177
470260
3000
07:53
the nature of its soil, climate, and situation
178
473260
2000
de aard van de bodem, het klimaat en de omstandigheden
07:55
might admit of."
179
475260
2000
zouden toelaten."
07:57
That is so right and so cool.
180
477260
2000
Dat is zo juist en zo cool.
07:59
And he said it such a long time ago.
181
479260
3000
Hij zei het zo lang geleden.
08:02
But you know, this is a TED audience,
182
482260
3000
Maar dit is een TED-publiek
08:05
and if I keep talking about institutions,
183
485260
2000
en als ik maar blijf doordrammen over instellingen
08:07
you're going to turn off.
184
487260
2000
gaan jullie afhaken.
08:09
So I'm going to translate this into language that you can understand.
185
489260
3000
Daarom ga ik dit vertalen in een taal die jullie begrijpen.
08:13
Let's call them the killer apps.
186
493260
4000
Laten we ze de “killer apps” noemen.
08:17
I want to explain to you that there were six killer apps
187
497260
3000
Ik wil je uitleggen dat er zes killer apps zijn
08:20
that set the West apart from the rest.
188
500260
3000
die het Westen apart zetten van de rest.
08:23
And they're kind of like the apps on your phone,
189
503260
2000
Net zoiets als de apps op je telefoon
08:25
in the sense that they look quite simple.
190
505260
2000
in de zin dat ze er heel simpel uitzien.
08:27
They're just icons; you click on them.
191
507260
2000
Het zijn gewoon icoontjes waar je op klikt.
08:29
But behind the icon, there's complex code.
192
509260
3000
Maar achter het pictogram zit een complexe code.
08:32
It's the same with institutions.
193
512260
2000
Het is hetzelfde met instellingen.
08:34
There are six
194
514260
2000
Er zijn er zes
08:36
which I think explain the Great Divergence.
195
516260
3000
die volgens mij de Grote Divergentie verklaren.
08:39
One, competition.
196
519260
2000
Eén, de concurrentie.
08:41
Two, the scientific revolution.
197
521260
2000
Twee, de wetenschappelijke revolutie.
08:43
Three, property rights.
198
523260
2000
Drie, eigendomsrechten.
08:45
Four, modern medicine.
199
525260
2000
Vier, de moderne geneeskunde.
08:47
Five, the consumer society.
200
527260
2000
Vijf, de consumptiemaatschappij.
08:49
And six, the work ethic.
201
529260
2000
Zes, het arbeidsethos.
08:51
You can play a game and try and think of one I've missed at,
202
531260
2000
Je kunt een spelletje spelen om te bedenken welke ik heb gemist
08:53
or try and boil it down to just four,
203
533260
3000
of proberen ze te herleiden tot slechts vier,
08:56
but you'll lose.
204
536260
2000
maar je zult verliezen.
08:58
(Laughter)
205
538260
2000
(Gelach)
09:00
Let me very briefly tell you what I mean by this,
206
540260
3000
Laat ik heel kort vertellen wat ik hiermee bedoel.
09:03
synthesizing the work of many economic historians
207
543260
3000
Ik maak daarvoor een synthese van het werk
09:06
in the process.
208
546260
2000
van vele economische historici.
09:08
Competition means,
209
548260
2000
Concurrentie betekent dat er in het Europa van 1500
09:10
not only were there a hundred different political units in Europe in 1500,
210
550260
2000
niet alleen honderd verschillende politieke eenheden bestonden
09:12
but within each of these units,
211
552260
2000
maar dat er binnen elk van deze eenheden
09:14
there was competition between corporations as well as sovereigns.
212
554260
4000
concurrentie was tussen zowel bedrijven als tussen vorsten.
09:18
The ancestor of the modern corporation, the City of London Corporation,
213
558260
3000
De voorouder van de moderne onderneming, de City of London Corporation,
09:21
existed in the 12th century.
214
561260
2000
bestond in de 12e eeuw.
09:23
Nothing like this existed in China,
215
563260
2000
Zoiets bestond niet in China
09:25
where there was one monolithic state
216
565260
2000
waar er een monolithische staat was
09:27
covering a fifth of humanity,
217
567260
2000
voor eenvijfde van de mensheid.
09:29
and anyone with any ambition
218
569260
2000
Iedereen met enige ambitie
09:31
had to pass one standardized examination,
219
571260
2000
moest slagen in een gestandaardiseerd examen
09:33
which took three days and was very difficult
220
573260
2000
dat drie dagen duurde en erg moeilijk was.
09:35
and involved memorizing vast numbers of characters
221
575260
3000
Het behelsde het onthouden van grote aantallen tekens
09:38
and very complex Confucian essay writing.
222
578260
4000
en zeer complex Confuciaans essayschrijven.
09:42
The scientific revolution was different
223
582260
3000
De wetenschappelijke revolutie verschilde
09:45
from the science that had been achieved in the Oriental world
224
585260
3000
van de wetenschap van de oosterse wereld
09:48
in a number of crucial ways,
225
588260
2000
in een aantal cruciale aspecten.
09:50
the most important being
226
590260
2000
Het belangrijkste was
09:52
that, through the experimental method,
227
592260
2000
dat het door middel van de experimentele methode
09:54
it gave men control over nature in a way that had not been possible before.
228
594260
3000
mensen controle over de natuur gaf op een manier die voorheen onmogelijk was.
09:57
Example: Benjamin Robins's extraordinary application
229
597260
4000
Voorbeeld: Benjamin Robins' buitengewone toepassing
10:01
of Newtonian physics to ballistics.
230
601260
3000
van de Newtoniaanse fysica op de ballistiek.
10:04
Once you do that,
231
604260
2000
Zodra je dat doet,
10:06
your artillery becomes accurate.
232
606260
3000
wordt je artillerie nauwkeurig.
10:09
Think of what that means.
233
609260
2000
Denk aan wat dat betekent.
10:11
That really was a killer application.
234
611260
2000
Dat was pas echt een "killer application". (Gelach)
10:13
(Laughter)
235
613260
3000
10:16
Meanwhile, there's no scientific revolution anywhere else.
236
616260
3000
Ondertussen is er nergens anders een wetenschappelijke revolutie.
10:19
The Ottoman Empire's not that far from Europe,
237
619260
2000
Het Ottomaanse Rijk is niet zo ver van Europa, maar kent geen wetenschappelijke revolutie.
10:21
but there's no scientific revolution there.
238
621260
2000
10:23
In fact, they demolish Taqi al-Din's observatory,
239
623260
3000
In tegendeel, ze slopen Taqi al-Din's observatorium
10:26
because it's considered blasphemous
240
626260
2000
omdat het als godslasterlijk wordt beschouwd
10:28
to inquire into the mind of God.
241
628260
3000
om de geest van God te onderzoeken.
10:31
Property rights: It's not the democracy, folks;
242
631260
3000
Eigendomsrechten: het is niet de democratie,
10:34
it's having the rule of law based on private property rights.
243
634260
3000
maar de beginselen van de rechtsstaat gebaseerd op particulier eigendom,
10:37
That's what makes the difference
244
637260
2000
die het verschil uitmaken tussen Noord-Amerika en Zuid-Amerika.
10:39
between North America and South America.
245
639260
2000
10:41
You could turn up in North America
246
641260
2000
In Noord-Amerika
10:43
having signed a deed of indenture
247
643260
2000
kon je een contract ondertekenen
10:45
saying, "I'll work for nothing for five years.
248
645260
2000
dat inhield: "Ik ga vijf jaar voor niets werken.
10:47
You just have to feed me."
249
647260
2000
Je hoeft me alleen maar eten te geven."
10:49
But at the end of it, you've got a hundred acres of land.
250
649260
3000
Maar aan het eind had je veertig hectare grond verdiend.
10:52
That's the land grant
251
652260
2000
Dat is de 'land grant' op de onderste helft van de dia.
10:54
on the bottom half of the slide.
252
654260
2000
10:56
That's not possible in Latin America
253
656260
3000
Dat was onmogelijk in Latijns-Amerika waar de grond in handen bleef
10:59
where land is held onto
254
659260
2000
11:01
by a tiny elite descended from the conquistadors.
255
661260
2000
van een kleine elite die afstamde van de conquistadores.
11:03
And you can see here the huge divergence
256
663260
2000
Je kunt hier de enorme divergentie zien
11:05
that happens in property ownership between North and South.
257
665260
3000
in het eigendomsrecht tussen Noord en Zuid.
De meeste mensen op het platteland van Noord-Amerika
11:08
Most people in rural North America
258
668260
2000
11:10
owned some land by 1900.
259
670260
3000
bezaten tegen 1900 wat grond.
11:13
Hardly anyone in South America did.
260
673260
2000
Maar bijna niemand in Zuid-Amerika.
11:15
That's another killer app.
261
675260
3000
Dat is nog een killer app.
11:18
Modern medicine in the late 19th century
262
678260
2000
In de moderne geneeskunde zag je in de late 19e eeuw
11:20
began to make major breakthroughs
263
680260
2000
grote doorbraken tegen de besmettelijke ziekten die veel mensen hadden gedood.
11:22
against the infectious diseases that killed a lot of people.
264
682260
2000
11:24
And this was another killer app --
265
684260
2000
Nog een killer app --
11:26
the very opposite of a killer,
266
686260
2000
het tegenovergestelde van een 'killer',
11:28
because it doubled, and then more than doubled, human life expectancy.
267
688260
3000
omdat het de menselijke levensverwachting meer dan verdubbelde.
11:31
It even did that
268
691260
2000
Zelfs in de Europese koloniale rijken gebeurde dat.
11:33
in the European empires.
269
693260
2000
11:35
Even in places like Senegal,
270
695260
2000
Zelfs in landen als Senegal
11:37
beginning in the early 20th century,
271
697260
2000
waar in de vroege 20e eeuw
11:39
there were major breakthroughs in public health,
272
699260
2000
grote vooruitgang in de volksgezondheid plaatsvond
11:41
and life expectancy began to rise.
273
701260
2000
en de levensverwachting begon te stijgen.
11:43
It doesn't rise any faster
274
703260
2000
Zij ging niet sneller stijgen
11:45
after these countries become independent.
275
705260
2000
nadat deze landen onafhankelijk werden.
11:47
The empires weren't all bad.
276
707260
2000
De kolonisatie had niet alleen maar negatieve kanten.
11:49
The consumer society is what you need
277
709260
2000
De consumptiemaatschappij heb je nodig om de industriële revolutie zinvol te maken.
11:51
for the Industrial Revolution to have a point.
278
711260
3000
11:54
You need people to want to wear tons of clothes.
279
714260
2000
Je hebt mensen nodig die hopen kleren willen dragen.
11:56
You've all bought an article of clothing in the last month;
280
716260
2000
Jullie hebben allemaal afgelopen maand een kledingstuk gekocht.
11:58
I guarantee it.
281
718260
2000
Zeker weten.
12:00
That's the consumer society,
282
720260
2000
Dat is de consumptiemaatschappij
12:02
and it propels economic growth
283
722260
2000
en ze stuwt de economische groei
12:04
more than even technological change itself.
284
724260
3000
meer dan zelfs de technologische veranderingen zelf.
12:07
Japan was the first non-Western society
285
727260
2000
Japan was de eerste niet-westerse samenleving die ze omarmde.
12:09
to embrace it.
286
729260
2000
12:11
The alternative,
287
731260
2000
Het alternatief,
12:13
which was proposed by Mahatma Gandhi,
288
733260
2000
voorgesteld door Mahatma Gandhi,
12:15
was to institutionalize and make poverty permanent.
289
735260
3000
was armoede te institutionaliseren en permanent te maken.
12:18
Very few Indians today
290
738260
2000
Zeer weinig Indiërs vandaag de dag zouden willen dat India
12:20
wish that India had gone down
291
740260
2000
12:22
Mahatma Gandhi's road.
292
742260
3000
Mahatma Gandhi's weg was gevolgd.
12:25
Finally, the work ethic.
293
745260
2000
Ten slotte is er het arbeidsethos.
12:27
Max Weber thought that was peculiarly Protestant.
294
747260
3000
Max Weber vond dat eigen aan het protestantisme.
12:30
He was wrong.
295
750260
2000
Hij had het mis.
12:32
Any culture can get the work ethic
296
752260
2000
Elke cultuur kent arbeidsethos
12:34
if the institutions are there
297
754260
2000
als de instellingen er zijn
12:36
to create the incentive to work.
298
756260
2000
om de prikkel tot werken te creëren.
12:38
We know this
299
758260
2000
We weten dit omdat vandaag het arbeidsethos
12:40
because today the work ethic
300
760260
2000
niet langer een protestants, Westers fenomeen is.
12:42
is no longer a Protestant, Western phenomenon.
301
762260
3000
12:45
In fact, the West has lost its work ethic.
302
765260
3000
In feite heeft het Westen zijn arbeidsethos verloren.
12:48
Today, the average Korean
303
768260
3000
Vandaag werkt de gemiddelde Koreaan
12:51
works a thousand hours more a year
304
771260
4000
duizend uur meer per jaar
12:55
than the average German --
305
775260
2000
dan de gemiddelde Duitser -
12:57
a thousand.
306
777260
2000
duizend.
12:59
And this is part
307
779260
2000
Dat is onderdeel
13:01
of a really extraordinary phenomenon,
308
781260
3000
van een werkelijk uitzonderlijk fenomeen
13:04
and that is the end of the Great Divergence.
309
784260
3000
en betekent het einde van de Grote Divergentie.
13:07
Who's got the work ethic now?
310
787260
2000
Wie heeft nu het arbeidsethos?
13:09
Take a look at mathematical attainment
311
789260
3000
Neem eens een kijkje naar wiskundige prestaties door 15-jarigen.
13:12
by 15 year-olds.
312
792260
2000
13:14
At the top of the international league table
313
794260
2000
Aan de top van de internationale ranglijst
13:16
according to the latest PISA study,
314
796260
3000
staat volgens het meest recente PISA-onderzoek,
13:19
is the Shanghai district of China.
315
799260
2000
het Sjanghaidistrict van China.
13:21
The gap between Shanghai
316
801260
2000
De kloof tussen Sjanghai
13:23
and the United Kingdom and the United States
317
803260
3000
en het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten
13:26
is as big as the gap between the U.K. and the U.S.
318
806260
3000
is zo groot als de kloof tussen het VK en de VS
13:29
and Albania and Tunisia.
319
809260
3000
en Albanië en Tunesië.
13:32
You probably assume
320
812260
2000
Je veronderstelt waarschijnlijk
13:34
that because the iPhone was designed in California
321
814260
2000
dat, omdat de iPhone werd ontworpen in Californië
13:36
but assembled in China
322
816260
2000
maar geassembleerd in China,
13:38
that the West still leads in terms of technological innovation.
323
818260
3000
het Westen nog steeds de leider is op gebied van technologische innovatie.
13:41
You're wrong.
324
821260
2000
Je hebt het mis.
13:43
In terms of patents,
325
823260
2000
Wat octrooien aangaat,
13:45
there's no question that the East is ahead.
326
825260
2000
bestaat er geen twijfel dat het Oosten vooruit is.
13:47
Not only has Japan been ahead for some time,
327
827260
3000
Niet alleen heeft Japan al enige tijd voorsprong,
13:50
South Korea has gone into third place,
328
830260
3000
Zuid-Korea is naar de derde plaats gegaan
13:53
and China is just about to overtake Germany.
329
833260
3000
en China staat op het punt om Duitsland in te halen.
13:56
Why?
330
836260
2000
Waarom?
13:58
Because the killer apps can be downloaded.
331
838260
2000
Omdat de killer-applicaties gedownload kunnen worden.
14:00
It's open source.
332
840260
2000
Het is open source.
14:02
Any society can adopt these institutions,
333
842260
2000
Elke samenleving kan deze instellingen invoeren
14:04
and when they do,
334
844260
2000
en wanneer ze dat doen,
14:06
they achieve what the West achieved after 1500 --
335
846260
4000
bereiken ze wat het Westen bereikte na 1500 -
14:10
only faster.
336
850260
2000
alleen sneller.
14:12
This is the Great Reconvergence,
337
852260
2000
Dit is de Grote Reconvergentie
14:14
and it's the biggest story of your lifetime.
338
854260
4000
en het is het grootste verhaal van je leven.
14:18
Because it's on your watch that this is happening.
339
858260
3000
Want dit gebeurt tijdens ons bestaan.
14:21
It's our generation
340
861260
2000
Het is onze generatie
die getuige is van het einde van de westerse overheersing.
14:23
that is witnessing the end of Western predominance.
341
863260
2000
14:25
The average American used to be more than 20 times richer
342
865260
2000
De gemiddelde Amerikaan was 20 keer rijker
14:27
than the average Chinese.
343
867260
2000
dan de gemiddelde Chinees.
14:29
Now it's just five times,
344
869260
2000
Nu nog slechts vijf keer
14:31
and soon it will be 2.5 times.
345
871260
2000
en binnenkort zal het 2,5 keer zijn.
14:33
So I want to end with three questions
346
873260
3000
Daarom ik wil eindigen met drie vragen
14:36
for the future billions,
347
876260
2000
voor de toekomstige miljarden,
14:38
just ahead of 2016,
348
878260
3000
net vóór 2016,
wanneer de Verenigde Staten hun plaats
14:41
when the United States will lose its place
349
881260
2000
14:43
as number one economy to China.
350
883260
3000
als economische nummer één aan China zullen kwijtraken.
14:46
The first is, can you delete these apps,
351
886260
4000
De eerste vraag is: kun je deze apps 'deleten',
14:50
and are we in the process of doing so
352
890260
2000
en zijn wij in de westerse wereld dat aan het doen?
14:52
in the Western world?
353
892260
2000
14:54
The second question is,
354
894260
2000
De tweede vraag is:
14:56
does the sequencing of the download matter?
355
896260
4000
doet de volgorde van de download ertoe?
15:00
And could Africa get that sequencing wrong?
356
900260
5000
Zou Afrika het verkeerd doen?
15:05
One obvious implication of modern economic history
357
905260
2000
Een voor de hand liggende implicatie van de moderne economische geschiedenis
15:07
is that it's quite hard to transition to democracy
358
907260
3000
is dat de overgang naar de democratie heel moeilijk is
15:10
before you've established
359
910260
2000
voordat je veilige private eigendomsrechten hebt ingesteld.
15:12
secure private property rights.
360
912260
3000
15:15
Warning: that may not work.
361
915260
3000
Waarschuwing: dat zou wel eens niet kunnen werken.
15:18
And third, can China do without
362
918260
2000
Ten derde: kan China het doen zonder killer app nummer drie?
15:20
killer app number three?
363
920260
2000
15:22
That's the one that John Locke systematized
364
922260
4000
Dat is degene die John Locke heeft gesystematiseerd
15:26
when he said that freedom was rooted in private property rights
365
926260
4000
toen hij zei dat vrijheid was geworteld in privé-eigendom
15:30
and the protection of law.
366
930260
2000
en rechtsbescherming.
15:32
That's the basis
367
932260
2000
Dat is de basis
15:34
for the Western model
368
934260
2000
van het westerse model
15:36
of representative government.
369
936260
3000
van representatieve regering.
15:39
Now this picture shows the demolition
370
939260
2000
Deze foto toont de sloop
15:41
of the Chinese artist Ai Weiwei's studio
371
941260
3000
van het atelier van de Chinese kunstenaar Ai Weiwei
15:44
in Shanghai earlier this year.
372
944260
2000
in Sjanghai eerder dit jaar.
15:46
He's now free again,
373
946260
2000
Hij is nu weer vrij
na een tijdje te zijn vastgehouden, zoals jullie weten.
15:48
having been detained, as you know, for some time.
374
948260
2000
15:50
But I don't think his studio has been rebuilt.
375
950260
3000
Maar ik denk niet dat zijn atelier herbouwd is.
15:55
Winston Churchill once defined civilization
376
955260
4000
Winston Churchill definieerde ooit beschaving
15:59
in a lecture he gave in the fateful year of 1938.
377
959260
4000
in een lezing die hij gaf in het noodlottige jaar 1938.
16:03
And I think these words really nail it:
378
963260
3000
Ik denk dat deze woorden de spijker precies op de kop slaan:
16:06
"It means a society based upon the opinion of civilians.
379
966260
4000
"Het betekent een samenleving gebaseerd op de mening van burgers.
16:10
It means that violence, the rule of warriors and despotic chiefs,
380
970260
3000
Het betekent dat geweld, overheersing door krijgers en despotische leiders,
16:13
the conditions of camps and warfare, of riot and tyranny,
381
973260
3000
de omstandigheden van kampen en oorlog, rellen en tirannie
16:16
give place to parliaments where laws are made,
382
976260
3000
plaats maken voor parlementen waar wetten worden gemaakt
16:19
and independent courts of justice
383
979260
2000
en voor onafhankelijke rechtbanken
16:21
in which over long periods those laws are maintained.
384
981260
3000
waarin die wetten gedurende langere perioden worden gehandhaafd.
16:24
That is civilization --
385
984260
2000
Dat is beschaving -
16:26
and in its soil grow continually
386
986260
2000
en in die bodem groeien voortdurend
16:28
freedom, comfort and culture,"
387
988260
3000
vrijheid, comfort en cultuur",
16:31
what all TEDsters care about most.
388
991260
4000
dat waar alle TEDsters het meest om geven. (Gelach)
16:35
"When civilization reigns in any country,
389
995260
3000
"Als er beschaving heerst in een land,
16:38
a wider and less harassed life
390
998260
3000
wordt aan de massa van het volk
16:41
is afforded to the masses of the people."
391
1001260
3000
een weidser en minder gekweld leven geboden."
16:44
That's so true.
392
1004260
3000
Dat is zo waar.
16:48
I don't think the decline of Western civilization
393
1008260
3000
Ik denk niet dat de neergang van de westerse beschaving
16:51
is inevitable,
394
1011260
2000
onvermijdelijk is
16:53
because I don't think history operates
395
1013260
3000
omdat ik niet denk dat de geschiedenis werkt
16:56
in this kind of life-cycle model,
396
1016260
2000
in dit soort van levenscyclusmodel,
16:58
beautifully illustrated by Thomas Cole's
397
1018260
2000
zo prachtig geïllustreerd door Thomas Cole's
17:00
"Course of Empire" paintings.
398
1020260
3000
"Course of Empire" schilderijen.
17:03
That's not the way history works.
399
1023260
3000
Zo werkt de geschiedenis niet.
17:06
That's not the way the West rose,
400
1026260
2000
Zo is het Westen niet opgeklommen
17:08
and I don't think it's the way the West will fall.
401
1028260
3000
en ik denk dat het Westen zo ook niet zal vallen.
17:11
The West may collapse very suddenly.
402
1031260
3000
Het Westen zou plotsklaps kunnen instorten.
17:14
Complex civilizations do that,
403
1034260
3000
Complexe beschavingen doen dat
17:17
because they operate, most of the time,
404
1037260
2000
omdat ze meestal opereren
17:19
on the edge of chaos.
405
1039260
2000
aan de rand van chaos.
17:21
That's one of the most profound insights
406
1041260
3000
Dat is een van de meest diepgaande inzichten
17:24
to come out of the historical study of complex institutions
407
1044260
3000
uit de historische studie van complexe instellingen
17:27
like civilizations.
408
1047260
3000
zoals beschavingen.
17:30
No, we may hang on,
409
1050260
2000
Nee, we kunnen doorgaan
17:32
despite the huge burdens of debt that we've accumulated,
410
1052260
4000
ondanks de enorme schuldlasten die we hebben verzameld,
17:36
despite the evidence that we've lost our work ethic
411
1056260
3000
ondanks het bewijs dat we ons werkethos hebben verloren
17:39
and other parts of our historical mojo.
412
1059260
3000
en andere delen van onze historische magie.
17:42
But one thing is for sure,
413
1062260
2000
Maar één ding is zeker:
17:44
the Great Divergence
414
1064260
2000
de Grote Divergentie
17:46
is over, folks.
415
1066260
2000
is voorbij, mensen.
17:48
Thanks very much.
416
1068260
2000
Heel erg bedankt.
17:50
(Applause)
417
1070260
25000
(Applaus)
18:15
Bruno Giussani: Niall,
418
1095260
2000
Bruno Giussani: Niall,
18:17
I am just curious
419
1097260
2000
Ik ben nieuwsgierig
18:19
about your take on the other region of the world that's booming,
420
1099260
3000
over wat je denkt over die andere regio in opbloei in de wereld:
18:22
which is Latin America.
421
1102260
3000
Latijns-Amerika.
18:25
What's your view on that?
422
1105260
3000
Wat is je visie daarop?
18:28
Niall Ferguson: Well I really am not just talking
423
1108260
2000
Niall Ferguson: Wel, ik heb het niet slechts
18:30
about the rise of the East;
424
1110260
2000
over de opkomst van het Oosten.
18:32
I'm talking about the rise of the Rest,
425
1112260
2000
Ik heb het over de opkomst van de Rest,
18:34
and that includes South America.
426
1114260
2000
en dat geldt ook voor Zuid-Amerika.
18:36
I once asked one of my colleagues at Harvard,
427
1116260
2000
Ik vroeg ooit aan een van mijn collega's in Harvard:
18:38
"Hey, is South America part of the West?"
428
1118260
2000
"Maakt Zuid-Amerika deel uit van het Westen?"
18:40
He was an expert in Latin American history.
429
1120260
2000
Hij was een expert in Latijns-Amerikaanse geschiedenis.
18:42
He said, "I don't know; I'll have to think about that."
430
1122260
2000
Hij zei: "Dat weet ik niet, ik zal er moeten over nadenken."
18:44
That tells you something really important.
431
1124260
2000
Dat vertelt je iets echt belangrijks.
18:46
I think if you look at what is happening in Brazil in particular,
432
1126260
2000
Kijk naar wat er gebeurt in Brazilië in het bijzonder.
18:48
but also Chile,
433
1128260
2000
Maar ook naar Chili.
18:50
which was in many ways the one that led the way
434
1130260
3000
Chili was in veel opzichten de wegbereider
18:53
in transforming the institutions of economic life,
435
1133260
3000
in het transformeren van de instellingen van het economische leven.
18:56
there's a very bright future indeed.
436
1136260
3000
Er is daar inderdaad een zeer mooie toekomst.
18:59
So my story really is
437
1139260
2000
Mijn verhaal gaat evengoed
19:01
as much about that convergence in the Americas
438
1141260
3000
over de convergentie in de Amerika's
19:04
as it's a convergence story in Eurasia.
439
1144260
2000
als over het convergentieverhaal in Eurazië.
19:06
BG: And there is this impression
440
1146260
2000
BG: Er bestaat de indruk
19:08
that North America and Europe
441
1148260
2000
dat Noord-Amerika en Europa
19:10
are not really paying attention
442
1150260
2000
niet echt aandacht geven
19:12
to these trends.
443
1152260
2000
aan deze trends.
19:14
Mostly they're worried about each other.
444
1154260
3000
Meestal zijn ze bezorgd over elkaar.
19:17
The Americans think that the European model is going to crumble tomorrow.
445
1157260
3000
De Amerikanen denken dat het Europese model morgen gaat instorten.
19:20
The Europeans think that the American budget is going to explode tomorrow.
446
1160260
3000
De Europeanen denken dat de Amerikaanse partijen morgen zullen exploderen.
19:23
And that's all we seem to be caring about recently.
447
1163260
3000
Dat is alles waar we ons de laatste tijd zorgen over schijnen te maken.
19:26
NF: I think the fiscal crisis
448
1166260
2000
NF: Ik denk dat de fiscale crisis
19:28
that we see in the developed World right now -- both sides of the Atlantic --
449
1168260
3000
die we nu zien in de ontwikkelde wereld - aan beide zijden van de Atlantische Oceaan -
19:31
is essentially the same thing
450
1171260
2000
in wezen hetzelfde is
19:33
taking different forms
451
1173260
2000
in verschillende gedaanten,
19:35
in terms of political culture.
452
1175260
2000
in termen van politieke cultuur.
19:37
And it's a crisis that has its structural facet --
453
1177260
4000
Het is een crisis met een structureel facet -
19:41
it's partly to do with demographics.
454
1181260
2000
ze heeft deels te maken met demografische gegevens.
19:43
But it's also, of course, to do with the massive crisis
455
1183260
3000
Maar ze heeft natuurlijk ook te maken met de enorme crisis
19:46
that followed excessive leverage,
456
1186260
2000
die volgde op excessieve risico-constructies,
19:48
excessive borrowing in the private sector.
457
1188260
2000
te veel lenen in de particuliere sector.
19:50
That crisis,
458
1190260
2000
Die crisis,
19:52
which has been the focus of so much attention, including by me,
459
1192260
3000
waarop zoveel aandacht werd gefocust, ook door mij,
19:55
I think is an epiphenomenon.
460
1195260
2000
is volgens mij een epifenomeen.
19:57
The financial crisis is really a relatively small historic phenomenon,
461
1197260
3000
De financiële crisis is eigenlijk een relatief klein historisch fenomeen
20:00
which has just accelerated
462
1200260
2000
dat deze enorme verschuiving
20:02
this huge shift,
463
1202260
2000
alleen wat heeft versneld.
20:04
which ends half a millennium of Western ascendancy.
464
1204260
2000
Het einde van een half millennium van westers overwicht.
20:06
I think that's its real importance.
465
1206260
2000
Ik denk dat dat het werkelijke belang is.
20:08
BG: Niall, thank you. (NF: Thank you very much, Bruno.)
466
1208260
2000
BG: Niall, dank je. (NF: Heel erg bedankt, Bruno.)
20:10
(Applause)
467
1210260
3000
(Applaus)
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7