Strange answers to the psychopath test | Jon Ronson | TED

24,369,475 views ・ 2012-08-15

TED


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

00:00
Translator: Timothy Covell Reviewer: Morton Bast
0
0
7000
Vertaald door: Rik Delaet Nagekeken door: Els De Keyser
Dit verhaal begint zo: ik was bij een vriendin thuis,
00:16
The story starts: I was at a friend's house,
1
16207
3371
00:19
and she had on her shelf a copy of the DSM manual,
2
19602
4038
en ze had in haar boekenkast een kopie van het DSM-handboek,
00:23
which is the manual of mental disorders.
3
23664
2212
de handleiding van psychische stoornissen.
00:25
It lists every known mental disorder.
4
25900
3270
Elke bekende psychische stoornis staat erin.
In de jaren 50 was het nog maar een dun boekje.
00:29
And it used to be, back in the '50s, a very slim pamphlet.
5
29194
3033
00:32
And then it got bigger and bigger and bigger,
6
32251
2625
Maar het werd dikker en dikker en dikker.
00:34
and now it's 886 pages long.
7
34900
3082
Nu zijn het 886 bladzijden.
Er staan 374 psychische stoornissen in.
00:38
And it lists currently 374 mental disorders.
8
38006
4344
00:42
So I was leafing through it,
9
42708
1384
Terwijl ik erin bladerde,
00:44
wondering if I had any mental disorders,
10
44116
2917
vroeg ik me af of ik ook psychische stoornissen had.
Het bleken er 12 te zijn.
00:47
and it turns out I've got 12.
11
47057
1661
00:48
(Laughter)
12
48742
1151
(Gelach)
00:49
I've got generalized anxiety disorder,
13
49917
2698
Ik had sowieso
00:52
which is a given.
14
52639
1246
een gegeneraliseerde angststoornis.
00:53
I've got nightmare disorder,
15
53909
2016
Ook heb ik een nachtmerriestoornis.
00:55
which is categorized
16
55949
1365
Die heb je als je terugkerende dromen hebt
00:57
if you have recurrent dreams of being pursued or declared a failure,
17
57338
4040
waarin je wordt achtervolgd of waarin je je een mislukkeling voelt--
01:01
and all my dreams involve people chasing me down the street
18
61402
3675
al mijn dromen gaan over mensen die mij achternazitten
01:05
going, "You're a failure!"
19
65101
1624
en roepen: "Je bent een een mislukkeling."
01:06
(Laughter)
20
66749
1783
(Gelach)
01:08
I've got parent-child relational problems,
21
68556
3102
Ik heb ouder-kind relationele problemen
01:11
which I blame my parents for.
22
71682
1945
wat ik mijn ouders verwijt.
01:13
(Laughter)
23
73651
1895
(Gelach)
Ik maak een grapje. Ik maak geen grapje.
01:15
I'm kidding. I'm not kidding.
24
75570
2358
01:17
I'm kidding.
25
77952
1150
Ik maak wel een grapje.
01:19
And I've got malingering.
26
79888
1236
Ik simuleerde.
01:21
And I think it's actually quite rare
27
81148
1736
Ik denk dat het vrij zeldzaam is
01:22
to have both malingering and generalized anxiety disorder,
28
82908
3016
dat je zowel simuleert als een gegeneraliseerde angststoornis hebt,
01:25
because malingering tends to make me feel very anxious.
29
85948
2711
omdat simuleren mij erg angstig maakt.
01:28
Anyway, I was looking through this book,
30
88683
1988
Toen ik dit boek doorbladerde,
01:30
wondering if I was much crazier than I thought I was,
31
90695
2601
vroeg ik me af of ik veel gekker was dan dat ik dacht dat ik was,
01:33
or maybe it's not a good idea to diagnose yourself with a mental disorder
32
93320
3533
Misschien is het geen goed idee om jezelf te diagnosticeren
01:36
if you're not a trained professional,
33
96877
2126
als je geen beroeps bent.
Misschien heeft de psychiatrie wel het vreemde verlangen
01:39
or maybe the psychiatry profession has a kind of strange desire
34
99027
4873
01:43
to label what's essentially normal human behavior as a mental disorder.
35
103924
4366
om normaal menselijk gedrag als een psychische stoornis te labelen.
01:48
I didn't know which of these was true, but I thought it was kind of interesting,
36
108314
3778
Ik wist niet wat hiervan waar was,
maar ik vond het toch wel interessant.
Ik dacht: misschien moet ik maar eens een criticus van de psychiatrie gaan opzoeken
01:52
and I thought maybe I should meet a critic of psychiatry
37
112116
2860
01:55
to get their view,
38
115000
1384
om zijn mening te vragen.
01:56
which is how I ended up having lunch with the Scientologists.
39
116408
3338
Zo kwam ik terecht bij de scientologen.
01:59
(Laughter)
40
119770
1236
02:01
It was a man called Brian, who runs a crack team of Scientologists
41
121030
4498
Ik maakte kennis met Brian.
Hij leidt een 'specialistenteam' van scientologen
02:05
who are determined to destroy psychiatry wherever it lies.
42
125552
4268
die vastbesloten zijn de psychiatrie te vernietigen.
02:09
They're called the CCHR.
43
129844
1989
Ze heten de CCHR.
02:11
And I said to him, "Can you prove to me
44
131857
2951
Ik vroeg hem: "Kan je me aantonen
02:14
that psychiatry is a pseudo-science that can't be trusted?"
45
134832
3477
dat psychiatrie een pseudowetenschap is die niet kan vertrouwd worden?"
Hij antwoordde: "Zeker."
02:18
And he said, "Yes, we can prove it to you."
46
138912
2187
Ik weer: "Hoe?"
02:21
And I said, "How?"
47
141123
1413
Hij zei: "We gaan je laten kennismaken met Tony."
02:22
And he said, "We're going to introduce you to Tony."
48
142560
2785
Ik: "Wie is Tony?"
02:26
And I said, "Who's Tony?"
49
146353
1251
Hij: "Tony is in Broadmoor."
02:28
And he said, "Tony's in Broadmoor."
50
148234
3309
02:31
Now, Broadmoor is Broadmoor Hospital.
51
151567
2310
Broadmoor is het Broadmoor Ziekenhuis.
02:33
It used to be known as the Broadmoor Asylum for the Criminally Insane.
52
153901
4634
Ook bekend als het Broadmoor Asiel voor Criminele Psychiatrische Patiënten.
02:38
It's where they send the serial killers,
53
158559
2436
Ze sturen er seriemoordenaars
en mensen die zichzelf niet kunnen helpen naartoe.
02:41
and the people who can't help themselves.
54
161019
2056
Ik zei tegen Brian: "Wat heeft Tony gedaan?"
02:43
And I said to Brian, "Well, what did Tony do?"
55
163099
3157
Hij zei: "Een niemendalletje.
02:46
And he said, "Hardly anything.
56
166280
2449
Hij heeft iemand afgerammeld of zo
02:49
He beat someone up or something,
57
169428
2938
en hij besloot waanzin te simuleren om een gevangenisstraf te ontlopen.
02:52
and he decided to fake madness to get out of a prison sentence.
58
172390
5095
Maar hij deed het zo goed dat hij nu vastzit in Broadmoor
02:57
But he faked it too well, and now he's stuck in Broadmoor
59
177509
4513
en niemand gelooft nog dat hij normaal is.
03:02
and nobody will believe he's sane.
60
182046
2461
03:04
Do you want us to try and get you into Broadmoor to meet Tony?"
61
184531
3737
Wil je dat we proberen je in Broadmoor binnen te krijgen om Tony te ontmoeten?"
Ik zei: "Ja, alstublieft."
03:08
So I said, "Yes, please."
62
188292
1212
Ik nam de trein naar Broadmoor.
03:10
So I got the train to Broadmoor.
63
190646
1524
03:12
I began to yawn uncontrollably around Kempton Park,
64
192194
4095
In de buurt van Kempton Park begon ik ongecontroleerd te gapen.
Honden doen dat ook
03:16
which apparently is what dogs also do when anxious,
65
196313
2382
03:18
they yawn uncontrollably.
66
198719
2253
als ze angstig zijn.
03:20
And we got to Broadmoor.
67
200996
1276
We geraakten in Broadmoor.
03:22
And I got taken through gate after gate after gate after gate
68
202718
4453
Poort na poort na poort na poort
03:27
into the wellness center, which is where you get to meet the patients.
69
207195
3497
kwam ik in het wellnesscentrum,
waar je de patiënten kan ontmoeten.
03:30
It looks like a giant Hampton Inn.
70
210716
3438
Het ziet eruit als een gigantische hotel.
03:34
It's all peach and pine and calming colors.
71
214178
3911
Allemaal pastel en rustgevende kleuren.
03:38
And the only bold colors are the reds of the panic buttons.
72
218113
5192
De enige harde kleur is het rood van de paniekknoppen.
De patiënten begonnen binnen te komen.
03:44
And the patients started drifting in.
73
224327
1847
Zij waren nogal zwaarlijvig en droegen trainingsbroeken.
03:47
And they were quite overweight and wearing sweatpants,
74
227408
3581
Ze zagen er erg volgzaam uit.
03:51
and quite docile-looking.
75
231013
1659
03:52
And Brian the Scientologist whispered to me,
76
232696
2739
Brian de scientoloog fluisterde mij toe:
"Allemaal onder de medicatie."
03:55
"They're medicated,"
77
235459
1910
Voor scientologen is dat zowat het ergste kwaad in de wereld,
03:57
which, to the Scientologists, is like the worst evil in the world,
78
237393
3219
04:00
but I'm thinking it's probably a good idea.
79
240636
2581
maar ik denk dat het waarschijnlijk een goed idee is.
04:03
(Laughter)
80
243241
1596
(Gelach)
04:05
And then Brian said, "Here's Tony."
81
245356
2064
Toen zei Brian: "Hier is Tony."
Een man kwam binnen.
04:08
And a man was walking in.
82
248419
1519
Hij had geen overgewicht, was in zeer goede conditie.
04:10
And he wasn't overweight, he was in very good physical shape.
83
250425
3104
04:13
And he wasn't wearing sweatpants,
84
253553
2303
Hij droeg geen trainingsbroek,
04:15
he was wearing a pinstripe suit.
85
255880
2390
maar een maatpak.
04:18
And he had his arm outstretched
86
258294
1996
Hij had zijn arm uitgestrekt
04:20
like someone out of The Apprentice.
87
260314
2060
als iemand uit The Apprentice.
04:22
He looked like a man who wanted to wear an outfit
88
262398
3282
Hij zag eruit als een man die een outfit wilde dragen
04:25
that would convince me that he was very sane.
89
265704
3771
om me te overtuigen dat hij zeer gezond was.
Hij ging zitten.
04:30
And he sat down.
90
270263
1151
04:31
And I said, "So is it true that you faked your way in here?"
91
271438
2905
Ik zei: "Is het waar dat je je hier naartoe hebt gefaked?"
Hij zei: "Zeker. Ik heb iemand geslagen toen ik 17 was.
04:34
And he said, "Yep. Yep. Absolutely. I beat someone up when I was 17.
92
274763
3444
Terwijl ik in de gevangenis op mijn proces wachtte,
04:38
And I was in prison awaiting trial,
93
278231
2082
04:40
and my cellmate said to me,
94
280337
1315
zei mijn celgenoot tegen me:
04:41
'You know what you have to do?
95
281676
1484
'Weet je wat je moet doen?
04:43
Fake madness.
96
283184
1375
Doe alsof je gek bent.
Vertel hen dat je gek bent. Zo kom je in een gezellig ziekenhuis terecht.
04:45
Tell them you're mad, you'll get sent to some cushy hospital.
97
285172
3611
De verpleegsters brengen je pizza’s.
04:48
Nurses will bring you pizzas, you'll have your own PlayStation.'"
98
288807
3831
Je krijgt je eigen Playstation.'"
04:52
I said, "Well, how did you do it?"
99
292662
1692
Ik zei: "Hoe speelde je dat klaar?"
04:54
He said, "Well, I asked to see the prison psychiatrist.
100
294378
2743
Hij zei: "Ik vroeg naar de gevangenispsychiater.
Ik had net de film 'Crash' gezien
04:57
And I'd just seen a film called 'Crash,'
101
297145
2287
04:59
in which people get sexual pleasure from crashing cars into walls.
102
299456
4103
waarin mensen seksueel genot krijgen door auto's tegen muren te crashen.
Dus zei ik tegen de psychiater:
05:03
So I said to the psychiatrist,
103
303583
1949
"Ik krijg seksueel genot door auto's tegen muren te crashen."
05:05
'I get sexual pleasure from crashing cars into walls.'"
104
305556
3765
Ik zei: "Wat nog?"
05:09
And I said, "What else?"
105
309345
1425
05:10
He said, "Oh, yeah. I told the psychiatrist
106
310794
2653
Hij: "Oh, ja. Ik vertelde de psychiater
dat ik naar vrouwen wilde kijken terwijl ze stierven,
05:13
that I wanted to watch women as they died,
107
313471
3284
05:16
because it would make me feel more normal."
108
316779
2165
omdat dat me het gevoel gaf normaler te zijn."
05:18
I said, "Where'd you get that from?"
109
318968
1722
Ik zei: "Waar heb je dat vandaan?"
05:20
He said, "Oh, from a biography of Ted Bundy that they had
110
320714
2784
Hij zei: "Uit een biografie van Ted Bundy
05:23
at the prison library."
111
323522
1193
die ze hadden in de gevangenisbibliotheek."
Maar hij speelde zijn waanzin zo goed
05:25
Anyway, he faked madness too well, he said.
112
325749
3227
05:29
And they didn't send him to some cushy hospital.
113
329000
2470
dat ze hem niet naar een gezellig ziekenhuis,
maar naar Broadmoor stuurden.
05:31
They sent him to Broadmoor.
114
331494
1581
05:33
And the minute he got there,
115
333799
1337
Zodra hij er was,
05:35
said he took one look at the place, asked to see the psychiatrist,
116
335160
3106
bekeek hij de zaak en vroeg gelijk naar de psychiater.
Hij zei: "Dit is een verschrikkelijk misverstand.
05:38
said, "There's been a terrible misunderstanding.
117
338290
2518
Ik ben niet geestelijk ziek."
05:40
I'm not mentally ill."
118
340832
1409
Ik vroeg: "Hoelang zit je hier al?"
05:43
I said, "How long have you been here for?"
119
343032
2266
Hij zei: "Als ik mijn tijd in de gevangenis voor de oorspronkelijke misdaad had uitgedaan,
05:45
He said, "Well, if I'd just done my time in prison
120
345322
2346
05:47
for the original crime, I'd have got five years.
121
347692
2703
had ik vijf jaar gekregen.
05:50
I've been in Broadmoor for 12 years."
122
350832
2455
Nu zit ik al 12 jaar in Broadmoor."
Tony zei dat het een stuk moeilijker was om mensen te overtuigen je gezond bent
05:56
Tony said that it's a lot harder to convince people you're sane
123
356171
4029
dan het is om hen te overtuigen je gek bent.
06:00
than it is to convince them you're crazy.
124
360224
2484
06:02
He said, "I thought the best way to seem normal
125
362732
2223
Hij zei: "Ik dacht dat de beste manier om normaal te lijken,
06:04
would be to talk to people normally about normal things
126
364979
2620
zou zijn om gewoon te praten over normale dingen
zoals voetbal of wat er op tv is.
06:07
like football or what's on TV.
127
367623
1878
Ik ben geabonneerd New Scientist
06:09
I subscribe to New Scientist,
128
369525
1738
06:11
and recently they had an article
129
371287
1667
en onlangs stond er een artikel in
06:12
about how the U.S. Army was training bumblebees to sniff out explosives.
130
372978
4360
over hoe het Amerikaanse leger hommels africhtte om explosieven op te sporen.
06:17
So I said to a nurse,
131
377362
1419
Ik zei tegen een verpleegster:
06:18
'Did you know that the U.S. Army is training bumblebees
132
378805
2599
'Wist je dat het Amerikaanse leger hommels africht
06:21
to sniff out explosives?'
133
381428
1328
om explosieven op te sporen?'
In mijn medisch dossier
06:23
When I read my medical notes, I saw they'd written:
134
383847
2455
lees ik dan:
"Vindt dat bijen explosieven kunnen opsporen."
06:26
'Believes bees can sniff out explosives.'"
135
386646
3012
06:29
(Laughter)
136
389682
1554
Hij zei:"Ze zijn altijd op zoek
06:31
He said, "You know, they're always looking out for nonverbal clues
137
391260
3107
naar non-verbale aanwijzingen voor mijn mentale toestand.
06:34
to my mental state.
138
394391
1740
Maar hoe zit je op een normale manier?
06:36
But how do you sit in a sane way?
139
396155
2637
06:38
How do you cross your legs in a sane way?
140
398816
2272
Hoe kruis je je benen op een normale manier?
06:41
It's just impossible."
141
401112
1508
Het is gewoon onmogelijk."
06:42
When Tony said that to me,
142
402936
1257
Toen Tony dat tegen mij zei,
06:44
I thought to myself, "Am I sitting like a journalist?
143
404217
3509
dacht ik bij mezelf: "Zit ik wel als een journalist?
Kruis ik mijn benen als een journalist?"
06:48
Am I crossing my legs like a journalist?"
144
408107
2309
Hij zei: "Naast me zit de Stockwell-Wurger en aan de andere kant heb ik
06:51
He said, "You know, I've got the Stockwell Strangler on one side of me,
145
411332
5072
06:56
and I've got the 'Tiptoe Through the Tulips' rapist
146
416428
2389
de 'Sluip door de Tulpen'-verkrachter.
06:58
on the other side of me.
147
418841
1367
07:00
So I tend to stay in my room a lot because I find them quite frightening.
148
420232
3449
Ik kom niet vaak uit mijn cel, omdat ik ze nogal beangstigend vind.
07:03
And they take that as a sign of madness.
149
423705
2261
Dat zien ze weer als een teken van de waanzin.
07:05
They say it proves that I'm aloof and grandiose."
150
425990
3515
Ze zeggen dat het bewijst dat ik afstandelijk en hautain ben."
Als je in Broadmoor liever niet met seriemoordenaars omgaat,
07:09
So, only in Broadmoor would not wanting to hang out with serial killers
151
429953
3796
07:13
be a sign of madness.
152
433773
1587
is dat een teken van de waanzin.
Hij leek me volkomen normaal, maar wist ik veel?
07:15
Anyway, he seemed completely normal to me, but what did I know?
153
435384
3076
Thuis e-mailde ik zijn behandelende dokter, Anthony Maden.
07:19
And when I got home I emailed his clinician, Anthony Maden.
154
439174
2820
Ik vroeg: "Hoe zit nu de vork in de steel?"
07:22
I said, "What's the story?"
155
442018
1574
07:23
And he said, "Yep. We accept that Tony faked madness
156
443616
3511
Hij zei: "Wij accepteren dat Tony deed alsof hij gek was om een gevangenisstraf te ontlopen.
07:27
to get out of a prison sentence, because his hallucinations --
157
447151
3766
Zijn hallucinaties, die nogal cliché leken,
07:30
that had seemed quite cliche to begin with --
158
450941
2151
07:33
just vanished the minute he got to Broadmoor.
159
453116
2618
verdwenen gewoon zodra hij in Broadmoor was.
07:35
However, we have assessed him,
160
455758
2205
Wij hebben hem onderzocht
07:37
and we've determined that what he is
161
457987
2413
en zijn tot de bevinding gekomen dat hij een psychopaat is."
07:40
is a psychopath."
162
460424
1388
07:42
And in fact, faking madness
163
462243
1808
In feite is waanzin faken
precies het soort sluw en manipulatief handelen van een psychopaat.
07:44
is exactly the kind of cunning and manipulative act of a psychopath.
164
464075
4366
07:48
It's on the checklist: cunning, manipulative.
165
468465
2418
Je vindt het op de controlelijst: sluw en manipulatief.
Doen alsof het met je brein verkeerd gaat,
07:51
So, faking your brain going wrong
166
471410
1577
bewijst dat het met je brein verkeerd gaat.
07:53
is evidence that your brain has gone wrong.
167
473011
3232
07:56
And I spoke to other experts,
168
476267
1572
Ik sprak met andere deskundigen.
07:57
and they said the pinstripe suit -- classic psychopath --
169
477863
3939
Ze zeiden over het maatpak: typisch psychopaat.
08:01
speaks to items one and two on the checklist:
170
481826
2278
Ook de artikelen 1 en 2 op de controlelijst:
vlotte babbel, oppervlakkige charme en overmatig gevoel van eigenwaarde.
08:04
glibness, superficial charm and grandiose sense of self-worth.
171
484128
3344
08:07
And I said, "Well, but why didn't he hang out with the other patients?"
172
487969
3612
Ik zei: "Wat betekende het dat hij geen omgang wilde met de andere patiënten?"
08:11
Classic psychopath -- it speaks to grandiosity and also lack of empathy.
173
491605
3930
Typisch psychopaat: hautain gedrag en ook gebrek aan empathie.
08:15
So all the things that had seemed most normal about Tony
174
495978
3464
Dus alle dingen over Tony die het meest normaal leken,
08:19
was evidence, according to his clinician,
175
499466
3025
waren volgens zijn dokter het bewijs
dat hij op een nieuwe manier toch gek was.
08:22
that he was mad in this new way.
176
502515
1824
08:24
He was a psychopath.
177
504690
1403
Hij was een psychopaat.
08:26
And his clinician said to me, "If you want to know more about psychopaths,
178
506117
3525
Zijn dokter zei me:
"Als je er meer over wil weten,
08:29
you can go on a psychopath-spotting course
179
509666
3205
kan je een psychopaat-spotter-cursus volgen.
08:32
run by Robert Hare, who invented the psychopath checklist."
180
512895
2887
Robert Hare, de bedenker van de psychopaatcontrolelijst, geeft die."
08:35
So I did.
181
515806
1160
Dus deed ik dat.
08:36
I went on a psychopath-spotting course,
182
516990
2043
Ik ging op psychopaat-spotter-cursus
08:39
and I am now a certified --
183
519057
4177
en ben nu een gediplomeerde --
en ik moet zeggen, zeer bedreven --
08:43
and I have to say, extremely adept -- psychopath spotter.
184
523258
4259
psychopaatspotter.
Hier wat statistieken:
08:48
So, here's the statistics:
185
528194
3245
Eén op de honderd gewone mensen is een psychopaat.
08:51
One in a hundred regular people is a psychopath.
186
531463
4122
Er zijn 1.500 mensen in deze zaal.
08:56
So there's 1,500 people in his room.
187
536255
3833
Vijftien van jullie zijn psychopaten.
09:00
Fifteen of you are psychopaths.
188
540112
3043
Al gaat dit cijfer naar de vier procent
09:05
Although that figure rises to four percent of CEOs and business leaders,
189
545091
4982
voor CEO's en bedrijfsleiders.
09:10
so I think there's a very good chance
190
550097
2735
Dus ik denk dat er een zeer goede kans is
09:12
there's about 30 or 40 psychopaths in this room.
191
552856
5114
dat er een 30 of 40 psychopaten in deze zaal zitten.
09:17
It could be carnage by the end of the night.
192
557994
2434
Dat moet wel op een bloedbad uitdraaien.
09:20
(Laughter)
193
560452
4456
(Gelach) (Lacht)
09:24
Hare said the reason why is because capitalism at its most ruthless
194
564932
4896
Hare zei dat dat kwam omdat het meest meedogenloze kapitalisme
09:29
rewards psychopathic behavior --
195
569852
2644
psychopathisch gedrag beloont --
09:32
the lack of empathy, the glibness,
196
572520
4937
het gebrek aan empathie, de vlotte praat,
09:37
cunning, manipulative.
197
577481
2358
de sluwheid, het manipulatieve.
09:39
In fact, capitalism, perhaps at its most remorseless,
198
579863
2965
Misschien is het meest niets ontziende kapitalisme
09:42
is a physical manifestation of psychopathy.
199
582852
3779
wel een fysieke manifestatie van psychopathie.
Het is als een vorm van psychopathie
09:47
It's like a form of psychopathy that's come down to affect us all.
200
587377
4853
die ons allemaal heeft aangetast.
09:52
Hare said, "You know what? Forget about some guy at Broadmoor
201
592567
2871
Hare zei me: "Het gaat niet over één of andere kerel op Broadmoor
09:55
who may or may not have faked madness.
202
595462
1815
die waanzin faket.
09:57
Who cares? That's not a big story.
203
597301
1621
Wie kan dat wat schelen?
09:58
The big story," he said, "is corporate psychopathy.
204
598946
2893
Het grote verhaal," zei hij, "is de psychopathie van de bedrijven.
10:01
You want to go and interview yourself some corporate psychopaths."
205
601863
3831
Ga daar eens wat psychopaten interviewen."
10:06
So I gave it a try. I wrote to the Enron people.
206
606216
3183
Dat probeerde ik. Ik schreef naar de mensen van Enron.
10:09
I said, "Could I come and interview you in prison,
207
609423
2346
Ik zei: "Kan ik jullie in de gevangenis komen interviewen
om erachter te komen of jullie psychopaten zijn?"
10:11
to find out it you're psychopaths?"
208
611793
1770
Geen antwoord.
10:13
(Laughter)
209
613587
1230
10:14
And they didn't reply.
210
614841
1276
10:16
(Laughter)
211
616141
1550
10:17
So I changed tack.
212
617715
1897
Dus veranderde ik van aanpak.
10:19
I emailed "Chainsaw Al" Dunlap,
213
619636
3276
Ik e-mailde 'Kettingzaag Al' Dunlap,
10:22
the asset stripper from the 1990s.
214
622936
3539
de 'asset stripper' uit de jaren 90.
10:26
He would come into failing businesses
215
626499
2207
Hij kwam bij falende bedrijven 30 procent van de werknemers ontslaan
10:28
and close down 30 percent of the workforce,
216
628730
2035
10:30
just turn American towns into ghost towns.
217
630789
3144
waardoor Amerikaanse steden veranderden in spooksteden.
10:33
And I emailed him and I said,
218
633957
1453
Ik e-mailde hem en zei:
10:35
"I believe you may have a very special brain anomaly
219
635434
2794
"Ik geloof dat je wellicht een zeer speciale hersenanomalie hebt
die je bijzonder maakt,
10:38
that makes you ... special,
220
638252
2011
10:40
and interested in the predatory spirit, and fearless.
221
640287
4361
geïnteresseerd in het roofzuchtige en het onverschrokkene.
10:44
Can I come and interview you about your special brain anomaly?"
222
644672
3452
Mag ik je komen interviewen
over die speciale hersenanomalie?"
Hij zei: "Kom maar."
10:48
And he said, "Come on over!"
223
648148
1818
10:49
(Laughter)
224
649990
1361
10:51
So I went to Al Dunlap's grand Florida mansion.
225
651375
3052
Dus ging ik naar Al Dunlaps grote herenhuis in Florida,
10:54
It was filled with sculptures of predatory animals.
226
654451
4708
afgeladen vol beelden van roofdieren.
10:59
There were lions and tigers -- he was taking me through the garden --
227
659522
3639
Er waren leeuwen en tijgers.
Hij nam me mee de tuin in.
11:03
there were falcons and eagles,
228
663185
2692
Er waren valken en adelaars.
11:05
he was saying, "Over there you've got sharks and --"
229
665901
2504
Hij zei me: "Daar heb je haaien."
Hij zei dit op een minder verwijfde manier.
11:08
he was saying this in a less effeminate way --
230
668429
2213
11:10
"You've got more sharks and you've got tigers."
231
670666
4202
"Haaien en tijgers."
11:16
It was like Narnia.
232
676366
1700
Precies Narnia.
11:18
(Laughter)
233
678090
3478
(Gelach)
11:21
And then we went into his kitchen.
234
681592
1646
Daarna gingen we naar zijn keuken.
11:24
Now, Al Dunlap would be brought in to save failing companies,
235
684032
4152
Al Dunlap moest bedrijven in faling van de ondergang redden.
11:28
he'd close down 30 percent of the workforce.
236
688208
2423
Door 30 procent van de werknemers te ontslaan.
11:30
And he'd quite often fire people with a joke.
237
690655
3179
Vaak ging dat gepaard met een grap.
11:33
Like, for instance, one famous story about him,
238
693858
2345
Bijvoorbeeld dit bekende verhaal:
11:36
somebody came up to him and said, "I've just bought myself a new car."
239
696227
3452
iemand kwam naar hem toe en zei: "Ik heb net een nieuwe auto gekocht."
11:39
And he said, "Well, you may have a new car,
240
699703
2008
Hij antwoordde: "Je hebt wellicht een nieuwe auto,
11:41
but I'll tell you what you don't have -- a job."
241
701735
3505
maar ik zal je vertellen wat je niet hebt, een baan."
11:46
So in his kitchen --
242
706802
1156
11:47
he was in there with his wife, Judy, and his bodyguard, Sean --
243
707982
2958
Hij stond in zijn keuken met zijn vrouw, Judy,
en zijn lijfwacht, Sean, en ik zei: "Je weet dat ik in mijn e-mail zei
11:50
and I said, "You know how I said in my email
244
710964
2056
dat je misschien een speciale hersenanomalie hebt wat je wat speciaal maakt?"
11:53
that you might have a special brain anomaly that makes you special?"
245
713044
3636
11:56
He said, "Yeah, it's an amazing theory, it's like Star Trek.
246
716704
2902
Hij zei: "Ja, een geweldige theorie.
Net Star Trek. Je gaat waar niemand ooit is gegaan."
11:59
You're going where no man has gone before."
247
719630
2212
12:01
And I said, "Well --" (Clears throat)
248
721866
3104
Ik zei: "Nou, sommige psychologen zeggen
12:04
(Laughter)
249
724994
1329
12:06
Some psychologists might say
250
726347
3163
12:09
that this makes you --" (Mumbles)
251
729534
2678
dat dit je ...(Mompelt) maakt."
12:12
(Laughter)
252
732236
1627
(Gelach)
12:13
And he said, "What?"
253
733887
1474
Hij zei: "Wat?"
Ik zei: "Een psychopaat.
12:16
And I said, "A psychopath."
254
736101
1304
12:17
And I said, "I've got a list of psychopathic traits in my pocket.
255
737429
4379
Ik heb een lijst van psychopathische eigenschappen bij.
12:21
Can I go through them with you?"
256
741832
2159
Mag ik ze even met je overlopen?"
12:24
And he looked intrigued despite himself,
257
744653
2093
Hij keek ondanks zichzelf geïntrigeerd
12:26
and he said, "Okay, go on."
258
746770
1375
en zei: "Oké, doe maar."
12:28
And I said, "Okay. Grandiose sense of self-worth."
259
748169
3383
Ik zei: "Oké. Overdreven gevoel van eigenwaarde."
12:31
Which I have to say, would have been hard for him to deny,
260
751576
2776
Dat kon hij moeilijk ontkennen.
12:34
because he was standing under a giant oil painting of himself.
261
754376
3384
Hij stond onder een gigantisch olieverfschilderij van zichzelf.
12:37
(Laughter)
262
757784
4151
(Gelach)
12:41
He said, "Well, you've got to believe in you!"
263
761959
3033
Hij zei: "Nou, je moet in jezelf geloven!"
12:45
And I said, "Manipulative."
264
765016
2888
Ik zei: "Manipulatief."
12:47
He said, "That's leadership."
265
767928
1693
Hij zei: "Dat is leiderschap."
12:49
(Laughter)
266
769645
1001
12:50
And I said, "Shallow affect,
267
770670
2406
Ik zei: "Oppervlakkig:
een onvermogen om een scala van emoties te ervaren."
12:53
an inability to experience a range of emotions."
268
773100
2272
12:55
He said, "Who wants to be weighed down by some nonsense emotions?"
269
775396
3606
Hij zei: "Wie wil gebukt gaan onder onzinnige emoties?"
Hij liep de psychopathische checklist af
12:59
So he was going down the psychopath checklist,
270
779026
2171
13:01
basically turning it into "Who Moved My Cheese?"
271
781221
3201
totdat er slechts "Wie heeft mijn kaas gepikt?" overbleef.
13:04
(Laughter)
272
784446
3092
(Gelach)
13:07
But I did notice something happening to me the day I was with Al Dunlap.
273
787562
3420
Maar ik merkte dat er die dag bij Al Dunlap ook iets met mij gebeurde.
13:11
Whenever he said anything to me that was kind of normal --
274
791006
2897
Wanneer hij iets gewoons tegen me zei --
13:13
like he said "no" to juvenile delinquency,
275
793927
2943
zoals neen zeggen tegen jeugdcriminaliteit.
13:16
he said he got accepted into West Point,
276
796894
1906
Hij zei dat hij in West Point was aangenomen.
13:18
and they don't let delinquents in West Point.
277
798824
2855
Daar laten ze geen delinquenten toe.
13:21
He said "no" to many short-term marital relationships.
278
801703
2716
Hij was ook tegen kortdurende huwelijken.
13:24
He's only ever been married twice.
279
804443
1660
Hij is slechts twee keer getrouwd geweest.
Toegegeven, zijn eerste vrouw haalde in haar echtscheidingspapieren aan
13:26
Admittedly, his first wife cited in her divorce papers
280
806127
2947
13:29
that he once threatened her with a knife
281
809098
2440
dat hij haar ooit bedreigde met een mes
13:31
and said he always wondered what human flesh tasted like,
282
811562
2717
terwijl hij zei dat hij zich altijd had afgevraagd hoe mensenvlees smaakte.
Maar in slechte huwelijken zeggen mensen soms stomme dingen tegen elkaar in het vuur van de discussie.
13:34
but people say stupid things to each other
283
814303
2042
13:36
in bad marriages in the heat of an argument,
284
816369
2055
Zijn tweede huwelijk heeft 41 jaar geduurd.
13:38
and his second marriage has lasted 41 years.
285
818448
3021
Telkens hij iets zei dat mij niet psychopathisch in de oren klonk,
13:41
So whenever he said anything to me that just seemed kind of non-psychopathic,
286
821493
3698
vond ik dat ik dat niet in mijn boek moest zetten.
13:45
I thought to myself, well I'm not going to put that in my book.
287
825215
3143
13:48
And then I realized that becoming a psychopath spotter
288
828868
3304
Toen realiseerde ik me dat door een psychopaatspotter te worden
ikzelf een beetje psychopathisch was geworden.
13:52
had kind of turned me a little bit psychopathic.
289
832196
3476
13:55
Because I was desperate to shove him in a box marked "Psychopath."
290
835696
4944
Omdat ik hem per se in het psychopaatvakje wou klasseren.
14:00
I was desperate to define him by his maddest edges.
291
840664
4710
Ik wou hem op basis van zijn meest gekke eigenschappen klasseren.
14:05
And I realized, my God --
292
845398
1202
Ik besefte dat ik dat eigenlijk al 20 jaar deed.
14:06
this is what I've been doing for 20 years.
293
846624
2003
14:08
It's what all journalists do.
294
848651
1622
Alle journalisten doen dat.
14:10
We travel across the world with our notepads in our hands,
295
850297
3460
We reizen de hele wereld af met onze blocnotes in onze handen
14:13
and we wait for the gems.
296
853781
1795
in de hoop juweeltjes te vinden.
Die juweeltjes zijn altijd de ultraperifere aspecten
14:16
And the gems are always the outermost aspects
297
856242
4333
14:20
of our interviewee's personality.
298
860599
1629
van de persoonlijkheid van de geïnterviewde.
14:22
And we stitch them together like medieval monks,
299
862252
3474
We naaien ze aan elkaar als middeleeuwse monniken.
14:25
and we leave the normal stuff on the floor.
300
865750
3527
De normale dingen laten we eruit.
Hier worden bepaalde psychische stoornissen enorm overgediagnosticeerd.
14:30
And you know, this is a country that over-diagnoses
301
870187
3019
14:33
certain mental disorders hugely.
302
873230
3277
14:36
Childhood bipolar --
303
876531
1342
Bipolaire stoornis tijdens de jeugdjaren.
14:37
children as young as four are being labeled bipolar
304
877897
3555
Zelfs kleuters van vier krijgen dat label opgespeld.
14:41
because they have temper tantrums,
305
881476
2430
Een paar woedeaanvallen doet ze al
14:43
which scores them high on the bipolar checklist.
306
883930
3714
hoog op de bipolaire controlelijst belanden.
14:48
When I got back to London, Tony phoned me.
307
888533
2963
Toen ik terug was in Londen belde Tony me op.
14:52
He said, "Why haven't you been returning my calls?"
308
892697
2773
Hij zei: "Waarom heb je mijn oproepen niet beantwoord?"
14:55
I said, "Well, they say that you're a psychopath."
309
895494
3349
Ik zei: "Ze zeggen dat je een psychopaat bent."
14:58
And he said, "I'm not a psychopath."
310
898867
1954
Hij zei: "Ik ben geen psychopaat."
15:00
He said, "You know what?
311
900845
1159
Hij zei: "Een van de items op de controlelijst is gebrek aan wroeging,
15:02
One of the items on the checklist is lack of remorse,
312
902028
2672
15:04
but another item on the checklist is cunning, manipulative.
313
904724
2861
maar een ander punt op de controlelijst is sluw, manipulatief.
15:07
So when you say you feel remorse for your crime,
314
907609
2366
Dus als je zegt dat je wroeging voor je misdaad voelt,
15:09
they say, 'Typical of the psychopath
315
909999
1740
zeggen ze: "Typisch voor de psychopaat
15:11
to cunningly say he feels remorse when he doesn't.'
316
911763
3377
om sluw te zeggen dat hij berouw voelt terwijl dat niet zo is."
15:15
It's like witchcraft, they turn everything upside-down."
317
915164
3068
Het is als hekserij. Ze zetten alles op zijn kop."
Hij zei: "Mijn proces komt voor.
15:19
He said, "I've got a tribunal coming up.
318
919581
2235
15:21
Will you come to it?"
319
921840
1240
Kom je er naartoe?"
Ik zei van ja.
15:24
So I said okay.
320
924000
1157
15:25
So I went to his tribunal.
321
925783
1484
Ik ging.
15:28
And after 14 years in Broadmoor, they let him go.
322
928195
3848
Na 14 jaar in Broadmoor lieten ze hem gaan.
Ze besloten dat ze hem niet voor onbepaalde tijd konden vasthouden
15:33
They decided that he shouldn't be held indefinitely
323
933101
2805
15:35
because he scores high on a checklist that might mean
324
935930
3690
omdat hij hoog scoorde op een controlelijst.
15:39
that he would have a greater than average chance of recidivism.
325
939644
4531
Dat betekent dat hij een meer dan gemiddelde kans op hervallen had.
15:44
So they let him go.
326
944900
1490
Dus lieten ze hem gaan.
15:46
And outside in the corridor he said to me,
327
946414
2021
Buiten op de gang zei hij tegen me:
15:48
"You know what, Jon?
328
948459
1155
"Weet je, Jon?
Iedereen is een beetje psychopathisch."
15:50
Everyone's a bit psychopathic."
329
950101
1963
15:52
He said, "You are, I am. Well, obviously I am."
330
952880
3267
Hij zei: "Jij. Ik. Ook ik natuurlijk."
Ik zei: "Wat ga je nu doen?"
15:57
I said, "What are you going to do now?"
331
957276
2012
Hij zei: "Ik ga naar België
15:59
He said, "I'm going to go to Belgium.
332
959312
2183
16:01
There's a woman there that I fancy.
333
961519
1678
want er is daar een vrouw waar ik een oogje op heb.
16:03
But she's married, so I'm going to have to get her split up from her husband."
334
963221
3955
Maar ze is getrouwd. Ik ga haar vragen te scheiden van haar echtgenoot."
(Gelach)
16:07
(Laughter)
335
967200
3757
Hoe dan ook, dat was twee jaar geleden
16:11
Anyway, that was two years ago,
336
971335
3033
16:14
and that's where my book ended.
337
974392
1578
en daar eindigde mijn boek.
16:15
And for the last 20 months, everything was fine.
338
975994
4562
De laatste 20 maanden ging alles goed.
Geen problemen.
16:21
Nothing bad happened.
339
981260
1361
16:22
He was living with a girl outside London.
340
982645
2139
Hij woonde met een meisje in de buurt van Londen.
16:24
He was, according to Brian the Scientologist,
341
984808
2098
Volgens de scientoloog Brian
16:26
making up for lost time, which I know sounds ominous,
342
986930
3026
haalde hij de verloren tijd in -- wat een beetje onheilspellend klinkt,
16:29
but isn't necessarily ominous.
343
989980
1556
maar dat niet hoeft te zijn.
Helaas, na 20 maanden
16:32
Unfortunately, after 20 months,
344
992222
1897
16:34
he did go back to jail for a month.
345
994143
2710
ging hij terug een maand de gevangenis in.
16:36
He got into a "fracas" in a bar, he called it.
346
996877
4156
Hij raakte betrokken in een caféruzie
en belandde voor een maand naar de gevangenis.
16:41
Ended up going to jail for a month, which I know is bad,
347
1001364
2641
Dat is niet goed,
16:44
but at least a month implies that whatever the fracas was,
348
1004029
3888
maar één maand impliceert ten minste dat die ruzie
16:47
it wasn't too bad.
349
1007941
1605
niet al te erg moet zijn geweest.
Daarna belde hij me op.
16:50
And then he phoned me.
350
1010329
1561
16:53
And you know what, I think it's right that Tony is out.
351
1013062
4236
Ik denk dat het klopt dat Tony terug vrij is.
Je moet mensen niet definiëren op hun waanzinnigste randjes.
16:58
Because you shouldn't define people by their maddest edges.
352
1018158
3155
17:01
And what Tony is, is he's a semi-psychopath.
353
1021337
3836
Tony is een semipsychopaat.
Hij is een grijs gebied in een wereld die niet van grijze gebieden houdt.
17:05
He's a gray area in a world that doesn't like gray areas.
354
1025592
4730
Maar de grijze gebieden zijn de plaatsen waar je de complexiteit vindt,
17:11
But the gray areas are where you find the complexity.
355
1031056
3997
waar je de mensheid vindt
17:16
It's where you find the humanity,
356
1036052
2421
17:18
and it's where you find the truth.
357
1038497
1874
en waar je de waarheid vindt.
17:21
And Tony said to me,
358
1041381
2108
Tony zei tegen me:
17:23
"Jon, could I buy you a drink in a bar?
359
1043513
3872
"Jon, mag ik je op een drankje trakteren in een bar?
17:27
I just want to thank you for everything you've done for me."
360
1047409
3300
Ik wil je bedanken voor alles wat je voor mij hebt gedaan."
17:30
And I didn't go.
361
1050733
1291
Ik ben niet gegaan. Wat zouden jullie hebben gedaan?
17:32
What would you have done?
362
1052934
1820
17:35
Thank you.
363
1055761
1352
Bedankt.
17:37
(Applause)
364
1057137
6647
(Applaus)
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7