Strange answers to the psychopath test | Jon Ronson | TED

Translator: Timothy Covell Reviewer: Morton Bast

Translator: Tsendmaa Gan-Erdene Reviewer: Indra Ganzorig

The story starts: I was at a friend's house,

Манай найзын гэрийн тавиур дээр

and she had on her shelf a copy of the DSM manual,

DSM гарын авлага буюу Сэтгэцийн Эмгэгийн

гарын авлага байснаас энэ бүхэн эхэлсэн юм.

which is the manual of mental disorders.

It lists every known mental disorder.

Энэ номонд бидний мэдэх бүх сэтгэцийн эмгэгийг жагсаасан байдаг.

And it used to be, back in the '50s, a very slim pamphlet.

Өмнө нь 50-аад онд маш нимгэн товхимол байж л дээ.

And then it got bigger and bigger and bigger,

Дараа нь улам зузаан болсоор

and now it's 886 pages long.

одоо 886 хуудастай

өнөөдрийн байдлаар 374 сэтгэцийн эмгэгийг жагсаасан байна.

And it lists currently 374 mental disorders.

So I was leafing through it,

Би хуудсыг нь эргүүлэнгээ

би ямар нэг сэтгэцийн эмгэгтэй байх вий гэж бодож байтал

wondering if I had any mental disorders,

би 12 төрлийн эмгэгтэй болж таарлаа.

and it turns out I've got 12.

(Laughter)

(Инээв)

I've got generalized anxiety disorder,

Би төрөлхийн

нийтлэг зовнилын эмгэгтэй.

which is a given.

I've got nightmare disorder,

Би хар дарсан зүүдний эмгэгтэй.

which is categorized

Үүний гол шинж тэмдэг нь

if you have recurrent dreams of being pursued or declared a failure,

намайг бүтэлгүй, азгүй гэж зарлаж байгаагаар

and all my dreams involve people chasing me down the street

дахин давтан зүүдлэх бөгөөд би үргэлж л

хүмүүс намайг “Муу бүтэлгүй амьтан” гэж гудамжаар хөөж байгаагаар зүүдэлдэг.

going, "You're a failure!"

(Laughter)

(Инээв)

I've got parent-child relational problems,

Би эцэг эх, хүүхдийн харилцааны асуудалтай,

which I blame my parents for.

үүнд эцэг эхийгээ буруутай гэж боддог.

(Laughter)

(Инээв)

Тоглосон юмаа. Үгүй тоглоогүй байна.

I'm kidding. I'm not kidding.

I'm kidding.

За за тоглосон юмаа.

And I've got malingering.

Би бас баашлах эмгэгтэй.

And I think it's actually quite rare

Үнэн хэрэгтээ нийтлэг зовнилын эмгэг,

to have both malingering and generalized anxiety disorder,

баашлах эмгэг 2 нэг зэрэг тохиох нь маш ховор гэж боддог.

because malingering tends to make me feel very anxious.

Учир нь баашлах нь намайг илүү зовнимтгой болгодог.

Anyway, I was looking through this book,

За тэгээд би нөгөө номоо эргүүлэх зуур

wondering if I was much crazier than I thought I was,

өөрийгөө бодож байгаагаасаа илүү галзуу эсэх,

or maybe it's not a good idea to diagnose yourself with a mental disorder

сэтгэцийн эмгэгийг мэргэжлийн бус хүн оношлох нь зөв эсэх,

if you're not a trained professional,

ер нь сэтгэцийн мэргэжилтэн энгийн зан төлөвт ч гэсэн

or maybe the psychiatry profession has a kind of strange desire

сэтгэцийн эмгэг гэсэн нэр шошго өгөх хачин хүсэлтэй байдаг байх

to label what's essentially normal human behavior as a mental disorder.

зэргээр бодож эргэцүүлж байлаа.

I didn't know which of these was true, but I thought it was kind of interesting,

Би эдгээрийн үнэн эсэхийг мэдэхгүй ч

надад сонирхолтой санагдаад байлаа.

Тэгээд сэтгэл судлалыг шүүмжлэгчидтэй уулзаж

and I thought maybe I should meet a critic of psychiatry

to get their view,

тэдний үзэл бодлыг сонсох хэрэгтэй гэж бодлоо.

which is how I ended up having lunch with the Scientologists.

Ингээд би ийм нэг хүнтэй өдрийн хоолонд орсон юм.

(Laughter)

Тэрээр психиатрыг тэр чигт нь устгах зорилготой

It was a man called Brian, who runs a crack team of Scientologists

бүхий мэргэжилтнүүдийг удирддаг

who are determined to destroy psychiatry wherever it lies.

Брайн гэдэг эр байв.

They're called the CCHR.

Багийг нь CCHR гэж нэрлэдэг.

And I said to him, "Can you prove to me

Би түүнээс “Та психиатрыг итгэж болохооргүй

that psychiatry is a pseudo-science that can't be trusted?"

хуурамч шинжлэх ухаан гэдгийг баталж чадах уу?” гэж асуулаа.

Тэр “Тиймээ би чамд баталж өгч чадна” гэлээ.

And he said, "Yes, we can prove it to you."

Би “Яаж?” гэж асуутал

And I said, "How?"

“Бид чамайг Тонитой танилцуулна” гэв.

And he said, "We're going to introduce you to Tony."

Би “Тони гэж хэн бэ?” гэтэл

And I said, "Who's Tony?"

“Тони Броодмоорт байгаа” гэлээ.

And he said, "Tony's in Broadmoor."

Now, Broadmoor is Broadmoor Hospital.

Броодмоор гэдэг нь одоогийн Броодмоор эмнэлэг.

It used to be known as the Broadmoor Asylum for the Criminally Insane.

"Сэтгэцийн өвчтэй гэмт хэрэгтнүүдийн Броодмоор асрах төв" нэртэй байсан.

It's where they send the serial killers,

Энд цуврал алуурчид болон

өөрсдийгөө хянаж чаддаггүй хүмүүсийг илгээдэг байв.

and the people who can't help themselves.

And I said to Brian, "Well, what did Tony do?"

Би Брайнд хандаж “Тони ямар хэрэг хийсэн юм бэ?” гэж асуутал

And he said, "Hardly anything.

“Бараг яагаа ч үгүй.

Тэр нэг хүнийг зодоод шоронд хоригдохоос мултрахын тулд

He beat someone up or something,

and he decided to fake madness to get out of a prison sentence.

өөрийгөө галзуу гэж үнэмшүүлж жүжиглэсэн гэсэн.

Гэтэл хэт их жүжиглээд одоо Броодмоорт гацчихсан.

But he faked it too well, and now he's stuck in Broadmoor

Хэн ч түүнийг эрүүл гэж итгэдэггүй.

and nobody will believe he's sane.

Do you want us to try and get you into Broadmoor to meet Tony?"

Та Броодмоорт очиж Тонитой уулзмаар байна уу?” гэж асуув.

Би “Тэгье” гэж хэллээ.

So I said, "Yes, please."

Би Броодмоор руу галт тэргэнд суулаа.

So I got the train to Broadmoor.

I began to yawn uncontrollably around Kempton Park,

Кэмптон паркийн орчимд би учир зүггүй эвшээлгэж эхэлсэн нь

нохой ямар нэг зүйлд зовних,

which apparently is what dogs also do when anxious,

сандрахаараа хяналтгүй эвшээж эхэлдэг шиг байв.

they yawn uncontrollably.

And we got to Broadmoor.

Ингээд Броодмоорт ирлээ.

And I got taken through gate after gate after gate after gate

Намайг маш олон хаалгаар оруулсаар

into the wellness center, which is where you get to meet the patients.

эрүүл мэндийн төв буюу

өвчтөнтэй уулзах хэсэгт хүрлээ.

It looks like a giant Hampton Inn.

Аварга том Хэмптон зочид буудал шиг харагдаж байлаа.

It's all peach and pine and calming colors.

Бүгд зөөлөн, ягаан ногоон, тайвшруулсан өнгөтэй.

And the only bold colors are the reds of the panic buttons.

ганц тод өнгөтэй зүйл нь яаралтай тусламжийн улаан даруул.

Өвчтөнүүд орж ирж эхэллээ.

And the patients started drifting in.

Тэд илүүдэл жинтэй, биеийн тамирын өмдтэй,

And they were quite overweight and wearing sweatpants,

хүлцэнгүй царайтай байв.

and quite docile-looking.

And Brian the Scientologist whispered to me,

Scientologist Брайн хажуугаас “Тэд нар

эмийн нөлөөнд байгаа юм” гэж шивнэв.

"They're medicated,"

Түүний хувьд энэ нь дэлхийн хамгийн муу буг чөтгөр мэт боловч

which, to the Scientologists, is like the worst evil in the world,

but I'm thinking it's probably a good idea.

надад зөв зүйл мэт санагдаад байв.

(Laughter)

(Инээв)

And then Brian said, "Here's Tony."

Тэгээд Брайн “Тони энд байна” гэхэд

нэг залуу алхан орж ирэв.

And a man was walking in.

Тэр илүүдэл жингүй, бие бялдрын хөгжил сайтай бөгөөд

And he wasn't overweight, he was in very good physical shape.

And he wasn't wearing sweatpants,

биеийн тамирын өмд өмсөөгүй,

he was wearing a pinstripe suit.

харин нарийн судалтай хослол өмссөн байлаа.

And he had his arm outstretched

Бас тэрээр гараа сунгаж байгаа нь

like someone out of The Apprentice.

телевизийн нэвтрүүлгийн оролцогч мэт.

He looked like a man who wanted to wear an outfit

Тэр өөрийгөө эрүүл гэж

that would convince me that he was very sane.

итгүүлэх зорилгоор хувцасласан мэт байлаа.

Бид сууцгаав.

And he sat down.

And I said, "So is it true that you faked your way in here?"

“Та энд ирэхийн тулд жүжиглэсэн гэж үнэ үү?” гэж асуухад

And he said, "Yep. Yep. Absolutely. I beat someone up when I was 17.

тэр “Тийм тийм. Би 17 настайдаа хүн зодоод

шоронд шүүх хурлаа хүлээж байсан юм.

And I was in prison awaiting trial,

Гэтэл миний өрөөнд байсан хүн надад

and my cellmate said to me,

'You know what you have to do?

‘Би чамд юу хийхийг чинь хэлэх үү

Fake madness.

Галзуу гэж жүжиглэ.

Өөрийгөө галзуу гэж хэл.

Tell them you're mad, you'll get sent to some cushy hospital.

Тэд чамайг зөөлөн ортой эмнэлэг рүү явуулан

Nurses will bring you pizzas, you'll have your own PlayStation.'"

Сувилагч нар нь пицца хүргэж өгнө.

бас өөрийн Плэйстэйшнтэй болно’ гэсэн юм” гэв.

I said, "Well, how did you do it?"

“Чи тэгээд яаж хийсэн юм бэ?” гэж асуулаа.

He said, "Well, I asked to see the prison psychiatrist.

“Би шоронгийн сэтгэлзүйчтэй уулзах хүсэлт гаргасан юм.

And I'd just seen a film called 'Crash,'

Тэр үед би машинаар хана мөргөж бэлгийн ханамж авдаг

in which people get sexual pleasure from crashing cars into walls.

хүмүүсийн тухай МӨРГӨЛТ нэртэй киног үзсэн байсан юм.

Тэгээд би сэтгэл зүйчид

So I said to the psychiatrist,

зүйчид өөрийгөө машинаар хана мөргөж бэлгийн ханамж авдаг гээд хэлчихсэн”

'I get sexual pleasure from crashing cars into walls.'"

би “Өөр юу хэлсэн бэ?” гэж асуув.

And I said, "What else?"

He said, "Oh, yeah. I told the psychiatrist

“Аан тийм. Би бас сэтгэл зүйчид

эмэгтэй хүн үхэж байхыг харах дуртай,

that I wanted to watch women as they died,

учир нь намайг энгийн хүн мэт мэдрэмж төрүүлдэг гэж хэлсэн” гэв.

because it would make me feel more normal."

I said, "Where'd you get that from?"

“Хаанаас тийм зүйл олсон юм?” гэтэл

He said, "Oh, from a biography of Ted Bundy that they had

“Өө, шоронгийн номын санд байсан

Тед Бандигийн намтраас харсан” гэв.

at the prison library."

Ямар ч гэсэн тэр галзуу гэж хэт сайн жүжиглэсэн гэлээ.

Anyway, he faked madness too well, he said.

Мөн тэд түүнийг зөөлөн ортой эмнэлэгт биш

And they didn't send him to some cushy hospital.

харин Броодмоорт илгээсэн байна.

They sent him to Broadmoor.

And the minute he got there,

Энд ирмэгц энэ газрыг хараад

said he took one look at the place, asked to see the psychiatrist,

сэтгэлзүйчтэй уулзах хүсэлт гаргаж,

“Энд маш том эндүүрэл гарсан бололтой.

said, "There's been a terrible misunderstanding.

Би сэтгэцийн өвчингүй” гэж хэлсэн гэнэ.

I'm not mentally ill."

Би “Энд ирээд хэр удаж байна?” гэж асуутал

I said, "How long have you been here for?"

“Хэрэв би үйлдсэн гэмт хэргийнхээ ялыг шоронд эдэлсэн бол

He said, "Well, if I'd just done my time in prison

for the original crime, I'd have got five years.

5 жил болох байсан.

I've been in Broadmoor for 12 years."

Энд Броодмоорт 12 жил болж байна” гэж хариулав.

Тони хэлэхдээ хүмүүст өөрийгөө эрүүл гэж итгүүлэх нь

Tony said that it's a lot harder to convince people you're sane

галзуу гэж итгүүлэхээс илүү хэцүү гэсэн юм.

than it is to convince them you're crazy.

“Энгийн хүн мэт харагдах хамгийн зөв арга бол

He said, "I thought the best way to seem normal

would be to talk to people normally about normal things

хүмүүст хөлбөмбөг эсвэл зурагтаар гарч буй зүйлийн тухай

энгийн байдлаар ярих ёстой гэж бодсон.

like football or what's on TV.

Би Шинэ Эрдэмтэн захиалсан бөгөөд

I subscribe to New Scientist,

and recently they had an article

саяхан АНУ-ын зэвсэгт хүчин эрээн зөгийг дэлбэрэх бодис

about how the U.S. Army was training bumblebees to sniff out explosives.

үнэрлэж олж сургаж байгаа тухай уншсан юм.

So I said to a nurse,

Тэгээд би сувилагчдаа

'Did you know that the U.S. Army is training bumblebees

“АНУ-ын зэвсэгт хүчин дэлбэрэх бодис олуулахаар

зөгий сургаж байгааг та мэдсэн үү?” гэлээ.

to sniff out explosives?'

Гэтэл эрүүл мэндийн дэвтэр дээр маань

When I read my medical notes, I saw they'd written:

“Зөгий дэлбэрэх бодис үнэрлэж олж чаддаг гэж итгэдэг”

'Believes bees can sniff out explosives.'"

гэж тэмдэглэсэн байсан.

(Laughter)

Тэд нар миний сэтгэцийн байдлыг тогтоох

He said, "You know, they're always looking out for nonverbal clues

аман бус шинж тэмдэг олохыг байнга хичээж байдаг.

to my mental state.

Гэвч та яаж эрүүл юм шиг суух вэ?

But how do you sit in a sane way?

How do you cross your legs in a sane way?

Та яаж эрүүл ухаантай хүн шиг хөлөө ачиж суух вэ?

It's just impossible."

Огт боломжгүй шүү дээ”

When Tony said that to me,

гэж Тони хэлмэгц

I thought to myself, "Am I sitting like a journalist?

би дотроо “Би сэтгүүлч шиг сууж байна уу?

Би сэтгүүлч шиг хөлөө ачиж байна уу?” гэж бодов.

Am I crossing my legs like a journalist?"

Тэр мөн “Юу гээч, миний нэг талд Стоквэллийн Тамлагч,

He said, "You know, I've got the Stockwell Strangler on one side of me,

and I've got the 'Tiptoe Through the Tulips' rapist

'Tiptoe Through the Tulips'-ын хүчирхийлэгч нөгөө талд нь байдаг.

on the other side of me.

So I tend to stay in my room a lot because I find them quite frightening.

Тэднээс би их айдаг учир би ихэвчлэн өрөөндөө байх хандлагатай байдаг.

And they take that as a sign of madness.

Үүнийг ч бас галзуугийн шинж тэмдэг гэж үздэг.

They say it proves that I'm aloof and grandiose."

Намайг зожиг, бас сүржин гэдгийг баталж байгаа юм гэнэ”.

Зөвхөн Броодмоорт цуврал алуурчинтай хамт байхыг хүсэхгүй байх нь л

So, only in Broadmoor would not wanting to hang out with serial killers

be a sign of madness.

галзуугийн шинж тэмдэг юм байна.

Юутай ч тэр надад бүрэн эрүүл мэт санагдлаа. Гэхдээ би юу мэдэхэв?

Anyway, he seemed completely normal to me, but what did I know?

Би гэртээ хариад түүний эмч Антони Мэйдэнрүү имэйл бичиж

And when I got home I emailed his clinician, Anthony Maden.

“Юу болсон юм бэ?” гэж асуув

I said, "What's the story?"

And he said, "Yep. We accept that Tony faked madness

Хариуд нь “Тийм, тэр ялнаас зугтахын тулд галзуу гэж жүжиглэсэн гэдгийг зөвшөөрнө

to get out of a prison sentence, because his hallucinations --

Учир нь түүний улиг болтол харагддаг хий юм харах байдал шинж тэмдэг нь

that had seemed quite cliche to begin with --

just vanished the minute he got to Broadmoor.

Броодмоорт ирсэн мөчид нь шууд алга болсон.

However, we have assessed him,

Гэвч бид түүнийг шалгаж үзэхэд

and we've determined that what he is

психопат болох нь тогтоогдсон” гэв.

is a psychopath."

And in fact, faking madness

Үнэн хэрэгтээ галзуу болж жүжиглэх нь

is exactly the kind of cunning and manipulative act of a psychopath.

психопат хүний зальжин, арга мэхтэйн шинж тэмдэг мөн.

It's on the checklist: cunning, manipulative.

Шалгах жагсаалтан дээр зальжин гэж бичсэн байгаа.

Иймд тархиа буруу ажилладаг гэж жүжиглэх нь

So, faking your brain going wrong

тархи тань асуудалтай байгаагийн илрэл.

is evidence that your brain has gone wrong.

And I spoke to other experts,

Бусад мэргэжилтнүүдтэй ярилцахад

and they said the pinstripe suit -- classic psychopath --

нарийн судалтай хослол бол психопатын сонгодог жишээ гэлээ.

speaks to items one and two on the checklist:

Жагсаалтын 1,2-рх шинж тэмдгүүд буюу

бэлэн цэцэн үгтэй, хуурамч ялдам зантай, өөрийгөө өндрөөр үнэлдэг.

glibness, superficial charm and grandiose sense of self-worth.

And I said, "Well, but why didn't he hang out with the other patients?"

“Тэгэхээр тэр бусадтай хамт байхыг хүсээгүй нь шалтгаан гэж үү?” гэхэд

Classic psychopath -- it speaks to grandiosity and also lack of empathy.

"Психопатын сонгодог жишээ: овжин, өрөвдөх сэтгэлгүй байдал".

So all the things that had seemed most normal about Tony

Тэгэхээр Тонигийн хувьд хамгийн энгийн зүйлс нь

was evidence, according to his clinician,

эмчийн хэлж буйгаар

ямар нэг төрлийн галзуугийн шинж тэмдэг, нотолгоо гэнэ.

that he was mad in this new way.

He was a psychopath.

Тэр бол психопат.

And his clinician said to me, "If you want to know more about psychopaths,

Эмч нь "Хэрэв та психопатын тухай

илүү ихийг мэдэхийг хүсвэл

you can go on a psychopath-spotting course

психопатыг таних Роберт Хэйрийн сургалтанд сууж болно.

run by Robert Hare, who invented the psychopath checklist."

Тэр психопатыг шалгах жагсаалтыг гаргасан хүн” гэсэн юм.

So I did.

Тэгээд сургалтанд суулаа.

I went on a psychopath-spotting course,

Би психопатыг таних

and I am now a certified --

сургалтанд суусан ба

одоо эрх бүхий, гойд чадвартай

and I have to say, extremely adept -- psychopath spotter.

психопат тогтоогч болсон.

Статистик тоо баримт дурдвал:

So, here's the statistics:

100 энгийн хүний нэг нь психопат байдаг.

One in a hundred regular people is a psychopath.

Тэгэхээр энэ танхимд 1500 хүн байгаагийн

So there's 1,500 people in his room.

15 нь психопат.

Fifteen of you are psychopaths.

Мөн бизнесийн салбарын удирдагч болон гүйцэтгэх захирлуудын

Although that figure rises to four percent of CEOs and business leaders,

4 хүртэл хувь нь ийм оноштой гэж үздэг.

so I think there's a very good chance

Тэгэхээр энэ өрөөнд

there's about 30 or 40 psychopaths in this room.

30- 40 психопат байх магадлалтай гэсэн үг.

It could be carnage by the end of the night.

Өнөө шөнө алаан хядаан болж ч магад.

(Laughter)

(Инээв)

Hare said the reason why is because capitalism at its most ruthless

Хэйр хэлэхдээ капитализм өөрөө психопат зан төлвийг хөхүүлэн дэмждэг ба

rewards psychopathic behavior --

тэдгээрт хүн чанаргүй байх,

the lack of empathy, the glibness,

овжин, зальжин, арга мэхтэй байх

cunning, manipulative.

зэрэг чанарууд багтана.

In fact, capitalism, perhaps at its most remorseless,

Үнэндээ капитализм нь хамгийн харгис хэрцгий,

is a physical manifestation of psychopathy.

психопатын бодит биелэл ч байж болох юм.

Яг л психопатын нэг хэлбэр

It's like a form of psychopathy that's come down to affect us all.

бидэнд бүгдэд нөлөөлж буй мэт.

Hare said, "You know what? Forget about some guy at Broadmoor

Хэйр мөн “Юу гээч, Броодмоорт байгаа галзуу эсэх нь

who may or may not have faked madness.

мэдэгдэхгүй залуугийн тухай март.

Who cares? That's not a big story.

Энэ чинь том мэдээ болохгүй.

The big story," he said, "is corporate psychopathy.

Гол нь корпорациудын психопати.

You want to go and interview yourself some corporate psychopaths."

Чи тэдний нэгтэй ярилцаад үз” гэлээ.

Би оролдож үзэхээр шийдэн, Энроний хүмүүст захидал бичив.

So I gave it a try. I wrote to the Enron people.

I said, "Could I come and interview you in prison,

Би "Та бүхний психопат мөн эсэхийг

судлахаар шоронгоор зочилвол болох уу" гэж бичив.

to find out it you're psychopaths?"

(Laughter)

Тэд надад хариу өгөөгүй.

And they didn't reply.

(Laughter)

So I changed tack.

Тиймээс би байгаа өөрчлөв.

I emailed "Chainsaw Al" Dunlap,

1990 оны хөрөнгийн наймаа эрхлэгч

the asset stripper from the 1990s.

"Чейнсау Ал" Дунлапд цахим шуудан илгээв.

He would come into failing businesses

Тэрээр унаж буй бизнесүүдийг аваад ажилжчдын 30 гаруй хувийг халж

and close down 30 percent of the workforce,

just turn American towns into ghost towns.

Америкийн хотуудыг сүнсний хот болгодог байв.

And I emailed him and I said,

Би түүнд цахим шуудан илгээхдээ

"I believe you may have a very special brain anomaly

"Би танд өөрийг тань өвөрмөц болгодог

тархины гажиг байгаа гэдэгт итгэлтэй байгаа бөгөөд

that makes you ... special,

and interested in the predatory spirit, and fearless.

өөрийн айдсыг үйл тоон түүнийг тань сонирхож байна.

Can I come and interview you about your special brain anomaly?"

Би таны тэр өвөрмөц гажгийг судлахаар

ярилцлага авч болох уу?" гэв.

Тэрээр "Хүрээд ир" гэлээ.

And he said, "Come on over!"

(Laughter)

So I went to Al Dunlap's grand Florida mansion.

Би Ал Дунлапын Флорида дахь асар том,

It was filled with sculptures of predatory animals.

анч амьтдын баримлаар дүүрэн эдлэн газарт очсон юм.

There were lions and tigers -- he was taking me through the garden --

Тэнд арслан барсын баримал байна.

Тэр намайг цэцэрлэгээрээ дагуулж явахад

there were falcons and eagles,

тэнд бүргэд, шонхор байв.

he was saying, "Over there you've got sharks and --"

Тэр надад “Тэр хэсэгт махчин загас байгаа,

he was saying this in a less effeminate way --

бас бар байгаа” гэж илүү зөөлнөөр хэлэв.

"You've got more sharks and you've got tigers."

It was like Narnia.

Надад яг л Нарниа шиг санагдсан.

(Laughter)

(Инээв)

And then we went into his kitchen.

Дараа нь бид түүний гал тогоонд оров.

Now, Al Dunlap would be brought in to save failing companies,

Одоо ч Ал Дунлап нурж унаж буй компаниудыг аврахаар уригддаг.

he'd close down 30 percent of the workforce.

Тэр ажиллах хүчийг 30%-р бууруулж,

And he'd quite often fire people with a joke.

ихэвчлэн хүмүүсийг наргиа болгож халдаг.

Like, for instance, one famous story about him,

Жишээ нь түүний хамгийн алдартай түүхүүдийн нэг нь

somebody came up to him and said, "I've just bought myself a new car."

“Би өөртөө шинэ машин худалдаж авлаа” гэж нэг хүн хэлтэл

And he said, "Well, you may have a new car,

“Чи шинэ машинтай байж болно.

but I'll tell you what you don't have -- a job."

Гэхдээ чамд юу байхгүй болсныг хэлье. Ажил” гэж гэнэ.

So in his kitchen --

he was in there with his wife, Judy, and his bodyguard, Sean --

Гал тогоондоо тэр эхнэр Жүди,

бие хамгаалагч Шоны хамт зогсож байв.

and I said, "You know how I said in my email

“Имэйл дээрээ таны тархинд онцгой согог байгаа гэснийг санаж байна уу?” гэхэд

that you might have a special brain anomaly that makes you special?"

He said, "Yeah, it's an amazing theory, it's like Star Trek.

тэрээр “Тиймээ, маш сонирхолтой онол байна.

Яг л Оддын Аялал кино шиг. Энэ тухай өмнө нь хэн ч хэлж байгаагүй” гэв.

You're going where no man has gone before."

And I said, "Well --" (Clears throat)

Би түүнд “Зарим сэтгэлзүйчид таныг ..."

(Laughter)

Some psychologists might say

that this makes you --" (Mumbles)

гэж түгдчив.

(Laughter)

/Инээв/

And he said, "What?"

“Юу гэж?” гэхэд нь

"Психопат гэж үздэг" гэлээ.

And I said, "A psychopath."

And I said, "I've got a list of psychopathic traits in my pocket.

"Миний халаасанд психопатыг шалгах жагсаалт байна.

Can I go through them with you?"

Хоёулаа үүний дагуу ярилцаад үзэж болох уу?” гэж би асуув.

And he looked intrigued despite himself,

Дургүй байсан ч сонирхлыг нь татсан харагдав.

and he said, "Okay, go on."

Тэр “За үргэлжлүүл” гэв.

And I said, "Okay. Grandiose sense of self-worth."

“За. Өөрийгөө хэт өндрөөр үнэлэх".

Which I have to say, would have been hard for him to deny,

Түүний хувьд үгүйсгэхэд хэцүү байсан байх,

because he was standing under a giant oil painting of himself.

учир нь тэр өөрийнхөө маш том хөрөг зургийг дор зогсож байв.

(Laughter)

(Инээв)

He said, "Well, you've got to believe in you!"

Тэр “Өөртөө итгэх хэрэгтэй шүү дээ” гэлээ.

And I said, "Manipulative."

Би “Арга зальтай” гэтэл

He said, "That's leadership."

“Үүнийг манлайлал гэдэг юм” гэв.

(Laughter)

And I said, "Shallow affect,

Би “Сэтгэл хөдлөл бага:

сэтгэл хөдлөлийн төрлүүдийг илэрхийлэх чадваргүй” гэтэл

an inability to experience a range of emotions."

He said, "Who wants to be weighed down by some nonsense emotions?"

“Утгагүй сэтгэл хөдлөлөөсөө болж дорд үзэгдэхийг хэн хүсэх вэ дээ?” гэв.

Тэр психопатыг шалгах хүснэгтийн дагуу

So he was going down the psychopath checklist,

basically turning it into "Who Moved My Cheese?"

“Овоо босгоогүй бол шаазгай юун дээр суухав” гэсэн шиг үргэлжлүүлж байв.

(Laughter)

(Инээв)

But I did notice something happening to me the day I was with Al Dunlap.

Түүнтэй байсан эхний өдрөө л надад ямар нэг зүйл болоод байгааг анзаарсан юм.

Whenever he said anything to me that was kind of normal --

Тэр ямар нэг зүйл хэлэх бүртээ

like he said "no" to juvenile delinquency,

хүүхдийн гэмт хэрэгт үгүй гэж хэлэхдээ энгийн харагдаж байв.

he said he got accepted into West Point,

Тэр Вэст Пойнтод зөвшөөрөгдсөн ба гэмт хэрэг үйлдэгчдийг

and they don't let delinquents in West Point.

тэнд хүлээн зөвшөөрдөггүй гэлээ.

He said "no" to many short-term marital relationships.

Тэр богино хугацааны гэрлэлтийн харилцаануудад үгүй гэж хэлсэн.

He's only ever been married twice.

Тэр зөвхөн 2 удаа гэрлэж байсан.

Admittedly, his first wife cited in her divorce papers

Түүний анхны эхнэр нь салах бичиг баримтад

түүн рүү хутга барин дайрч, хүний мах ямар байдгийг

that he once threatened her with a knife

and said he always wondered what human flesh tasted like,

амтлахыг хүсч байна гэж хэлж айлгаж байсныг дурдсан.

but people say stupid things to each other

Гэхдээ хүмүүс маргалдсан үед бие биедээ солиотой зүйл хэлж л байдаг.

in bad marriages in the heat of an argument,

Түүний 2 дах гэрлэлт 41 жил үргэлжилсэн.

and his second marriage has lasted 41 years.

Түүнийг психопат биш ямар нэг зүйл хэлэхэд би дотроо

So whenever he said anything to me that just seemed kind of non-psychopathic,

үүнийг нь номондоо оруулахгүй юм шүү гэж бодож байв.

I thought to myself, well I'm not going to put that in my book.

And then I realized that becoming a psychopath spotter

Тэгээд би психопат танигч болсон нь

намайг бага зэрэг психопат болгож байгааг анзаарсан юм.

had kind of turned me a little bit psychopathic.

Because I was desperate to shove him in a box marked "Psychopath."

Учир нь би түүнд психопат гэсэн шошго наахыг маш их хүсч,

I was desperate to define him by his maddest edges.

түүний хамгийн галзуу талыг нь харахыг хичээж байлаа.

And I realized, my God --

Би гэнэт анзаарч уулга алдав. 20 жилийн турш үүнийг хийсээр л байж.

this is what I've been doing for 20 years.

It's what all journalists do.

Энэ бол бүх л сэтгүүлчдийн хийдэг зүйл.

We travel across the world with our notepads in our hands,

Бид гартаа тэмдэглэлийн дэвтэр барьж

and we wait for the gems.

дэлхийгээр аялан эрдэнэс хүлээдэг.

Эрдэнэс нь ярилцлага авч буй хүмүүсийн

And the gems are always the outermost aspects

of our interviewee's personality.

зан авирын хамгийн далд хэсэгт байдаг.

And we stitch them together like medieval monks,

Бид тэдгээрийг дундад зууны лам нар шиг хооронд нь холбон оёно.

and we leave the normal stuff on the floor.

Тэгээд энгийн зүйлсийг газар үлдээдэг.

Энэ бол зарим сэтгэцийн эмгэгийг хэт их дэвэргэдэг орон.

And you know, this is a country that over-diagnoses

certain mental disorders hugely.

Childhood bipolar --

2 туульт хүүхдийн эмгэг гэхэд

children as young as four are being labeled bipolar

4 хүртэлх насны хүүхэд их уйлж, эрхэлдэг учраас

because they have temper tantrums,

энэ эмгэгийн шалгах хүснэгтэнд өндөр оноо авч,

which scores them high on the bipolar checklist.

ийм онош тавихад хүргэдэг гэнэ.

When I got back to London, Tony phoned me.

Би Лондонд буцаж иртэл Тони над руу залгаж

He said, "Why haven't you been returning my calls?"

“Яагаад хариу өгөхгүй байгаа юм бэ?” гэв.

I said, "Well, they say that you're a psychopath."

“Чамайг психопат гэлцдэг юм байналээ” гэхэд

And he said, "I'm not a psychopath."

тэр “Би психопат биш.

He said, "You know what?

Тэр жагсаалтанд өрөвдөх сэтгэлгүй гэж байдаг юм.

One of the items on the checklist is lack of remorse,

but another item on the checklist is cunning, manipulative.

Өөр нэг зүйл бол зальтай, арга мэхтэй гэсэн байдаг.

So when you say you feel remorse for your crime,

Хэрэв та өөрийнхөө хийсэн хэрэгт гэмшиж байна гэвэл

they say, 'Typical of the psychopath

тэд нар "Психопат учир гэмшээгүй үедээ гэмшсэн гэж

to cunningly say he feels remorse when he doesn't.'

хэлж заль гаргах нь энгийн зүйл" гэх болно.

It's like witchcraft, they turn everything upside-down."

Яг л хараал хийдэгтэй адил бүгдийг л эсрэгээр нь эргүүлдэг.

Миний шүүх хурал удахгүй болно.

He said, "I've got a tribunal coming up.

Will you come to it?"

Та ирэх үү?” гэв.

Би очно гэж хэлсэн.

So I said okay.

So I went to his tribunal.

Тэгээд би түүний шүүх хуралд очсон юм.

And after 14 years in Broadmoor, they let him go.

Броодмоорт 14 жил байсны эцэст тэд түүнийг суллав.

Тэд түүнийг шалгах жагсаалтанд өндөр оноо авахад

They decided that he shouldn't be held indefinitely

because he scores high on a checklist that might mean

тодорхойгүй хугацаагаар хорих нь буруу гэж үзсэн юм.

that he would have a greater than average chance of recidivism.

Энэ нь тэр дахин гэмт хэрэг үйлдэх магадлал их гэсэн үг.

So they let him go.

Ингээд түүнийг суллав.

And outside in the corridor he said to me,

Гадаа хонгилд таараад тэр надад

"You know what, Jon?

“Жон, та мэдэх үү?

хүн бүр л бага зэрэг сэтгэцийн өвчтэй.

Everyone's a bit psychopathic."

He said, "You are, I am. Well, obviously I am."

Чи ч, би ч бас. Би бол тодорхой” гэлээ.

Би түүнээс одоо юу хийхийг нь асуутал

I said, "What are you going to do now?"

тэр “Би Белги явж

He said, "I'm going to go to Belgium.

There's a woman there that I fancy.

таалагддаг нэг бүсгүйтэйгээ уулзана.

But she's married, so I'm going to have to get her split up from her husband."

Гэхдээ тэр гэр бүлтэй л дээ. Нөхрөөс нь салгах хэрэгтэй болох байх” гэв.

(Laughter)

(Инээв)

Ямар ч гэсэн энэ бүхэн 2 жилийн өмнө болсон юм.

Anyway, that was two years ago,

and that's where my book ended.

Энд хүрээд миний ном өндөрлөдөг.

And for the last 20 months, everything was fine.

Сүүлийн 20 сарын турш бүх зүйл сайхан байлаа.

Ямар ч муу зүйл болоогүй.

Nothing bad happened.

He was living with a girl outside London.

Тэр Лондонд ойролцоо, нэг бүсгүйтэй амьдарч байгаа,

He was, according to Brian the Scientologist,

Брайны хэлж буйгаар бол

making up for lost time, which I know sounds ominous,

алдсан цаг хугацаагаа нөхөж байгаа гэнэ.

but isn't necessarily ominous.

Надад муу ёртой сонсогдсон ч заавал муу ёрлох албагүй л дээ.

Unfortunately, after 20 months,

Харамсалтай нь 20 сарын дараа тэр

he did go back to jail for a month.

шоронд нэг сар хоригдсон юм.

He got into a "fracas" in a bar, he called it.

Тэр бааранд өөрийнх нь хэлснээр маргаан гаргасны улмаас

шоронд нэг сар хоригдсон бөгөөд

Ended up going to jail for a month, which I know is bad,

тааруухан зүйл болсныг би мэдэж байгаа ч

but at least a month implies that whatever the fracas was,

1 сар хоригдсоныг бодвол юунаас ч болсон бай,

it wasn't too bad.

маргаан нь шальтай зүйл биш байсан бололтой.

Брайн над руу залгаад,

And then he phoned me.

And you know what, I think it's right that Tony is out.

Тони гарсан нь зөв болсон юм.

Учир нь хүнийг галзуу солиогоор нь тодорхойлж болохгүй.

Because you shouldn't define people by their maddest edges.

And what Tony is, is he's a semi-psychopath.

Тони бол хагас психопат.

Тэр бол мэдэхгүй, судлагдаагүй хэсэг ба хорвоо мэдэхгүй зүйлдээ дургүй байдаг.

He's a gray area in a world that doesn't like gray areas.

Гэвч энэ үл мэдэгдэх хэсэгт илүү төвөгтэй зүйлийг олж,

But the gray areas are where you find the complexity.

тэнд л хүн чанар,

It's where you find the humanity,

and it's where you find the truth.

үнэн мөнийг олж болно гэсэн юм.

And Tony said to me,

Харин Тони надад

"Jon, could I buy you a drink in a bar?

“Жон, би чамд уух юм авч өгч болох уу?

I just want to thank you for everything you've done for me."

Миний төлөө хийсэн бүхэнд чинь талархсанаа илэрхийлэх гэсэн юм” гэв.

And I didn't go.

Би очоогүй. Та яах байсан бэ?

What would you have done?

Thank you.

Баярлалаа

(Applause)

(Алга ташилт)