Martin Rees: Can we prevent the end of the world?

Vertaald door: Rik Delaet Nagekeken door: Els De Keyser

Ten years ago, I wrote a book which I entitled

Tien jaar geleden schreef ik een boek met de titel:

"Our Final Century?" Question mark.

'Onze Laatste Eeuw?'

My publishers cut out the question mark. (Laughter)

Mijn uitgevers lieten het vraagteken weg. (Gelach)

The American publishers changed our title

De Amerikaanse uitgevers maakten ervan:

to "Our Final Hour."

'Ons Laatste Uur'.

Amerikanen willen boter bij de vis.

Americans like instant gratification and the reverse.

(Laughter)

(Gelach)

And my theme was this:

Het ging hierover:

Our Earth has existed for 45 million centuries,

onze Aarde bestaat al 45 miljoen eeuwen,

but this one is special —

maar deze eeuw is speciaal.

it's the first where one species, ours,

Het is de eerste waar één soort, de onze,

has the planet's future in its hands.

de toekomst van de planeet in handen heeft.

Gedurende de hele geschiedenis van de Aarde

Over nearly all of Earth's history,

threats have come from nature —

kwamen de bedreigingen van de natuur -

disease, earthquakes, asteroids and so forth —

ziekte, aardbevingen, asteroïden enzovoort -

but from now on, the worst dangers come from us.

Maar vanaf nu komen de ergste bedreigingen van onszelf.

And it's now not just the nuclear threat;

En niet alleen de kerndreiging.

in our interconnected world,

In onze verbonden wereld

network breakdowns can cascade globally;

kunnen netwerken mondiaal uitvallen.

air travel can spread pandemics worldwide within days;

Luchtverkeer kan pandemieën in dagen verspreiden.

and social media can spread panic and rumor

Sociale media kunnen paniek en geruchten

literally at the speed of light.

letterlijk met de lichtsnelheid verspreiden.

We fret too much about minor hazards —

We bekommeren ons teveel om kleine gevaren:

improbable air crashes, carcinogens in food,

onwaarschijnlijke luchtvaartongevallen, carcinogenen in ons voedsel,

low radiation doses, and so forth —

lage stralingsdosissen, enzovoort.

but we and our political masters

Maar wij en onze politieke meesters

are in denial about catastrophic scenarios.

zijn blind voor catastrofale scenario's.

The worst have thankfully not yet happened.

De ergste hebben gelukkig nog niet plaatsgevonden.

Indeed, they probably won't.

Waarschijnlijk zullen dat ze ook niet.

But if an event is potentially devastating,

Maar als een gebeurtenis verwoestend kan zijn,

it's worth paying a substantial premium

is het de moeite waard een serieuze prijs te betalen

to safeguard against it, even if it's unlikely,

om je ertegen te verzekeren, - ook als het onwaarschijnlijk is -

just as we take out fire insurance on our house.

net zoals we betalen voor onze brandverzekering.

And as science offers greater power and promise,

Terwijl de wetenschap steeds grotere macht en beloften inhoudt,

the downside gets scarier too.

worden de negatieve aspecten ook angstaanjagender.

We get ever more vulnerable.

We worden steeds kwetsbaarder.

Within a few decades,

Binnen enkele tientallen jaren

millions will have the capability

zullen miljoenen de mogelijkheid hebben

to misuse rapidly advancing biotech,

om de snel groeiende biotechnologie te misbruiken,

just as they misuse cybertech today.

net zoals ze vandaag cybertechnologie misbruiken.

Freeman Dyson, in a TED Talk,

Freeman Dyson voorzag in een TED Talk

foresaw that children will design and create new organisms

dat kinderen nieuwe organismen zouden ontwerpen en maken

just as routinely as his generation played with chemistry sets.

net zoals zijn generatie met een chemiedoos speelde.

Well, this may be on the science fiction fringe,

Dit balanceert op de rand van sciencefiction,

but were even part of his scenario to come about,

maar als dit scenario ook maar gedeeltelijk werkelijkheid zou worden,

our ecology and even our species

dan zou onze ecologie en zelfs onze soort

would surely not survive long unscathed.

het niet lang ongedeerd overleven.

For instance, there are some eco-extremists

Zo heb je bijvoorbeeld eco-extremisten

who think that it would be better for the planet,

die denken dat het voor de planeet, voor Gaia, beter zou zijn

for Gaia, if there were far fewer humans.

als er veel minder mensen zouden zijn.

What happens when such people have mastered

Wat gaat er gebeuren als dergelijke mensen

technieken van synthetische biologie - tegen 2050 gemeengoed -

synthetic biology techniques

that will be widespread by 2050?

onder de knie gaan krijgen.

And by then, other science fiction nightmares

Ook andere sciencefiction-nachtmerries

may transition to reality:

kunnen werkelijkheid worden:

dumb robots going rogue,

domme robots die op hol slaan

or a network that develops a mind of its own

of een netwerk dat een eigen wil gaat ontwikkelen,

threatens us all.

kan ons allemaal gaan bedreigen.

Well, can we guard against such risks by regulation?

Kunnen we ons tegen dergelijke risico's beschermen door regelgeving?

We must surely try, but these enterprises

Proberen moeten we het zeker, maar deze ondernemingen

are so competitive, so globalized,

zijn zo competitief, zo mondiaal,

and so driven by commercial pressure,

en zo gedreven door winstbejag,

that anything that can be done will be done somewhere,

dat alles wat mogelijk is ergens zal worden gedaan,

whatever the regulations say.

wat de regels ook zullen zeggen.

It's like the drug laws — we try to regulate, but can't.

Net zoals de drugswetten - we proberen te reguleren, maar het lukt niet.

And the global village will have its village idiots,

Het werelddorp zal zijn dorpsidioten hebben,

and they'll have a global range.

met een mondiaal bereik.

So as I said in my book,

Zoals ik zei in mijn boek

we'll have a bumpy ride through this century.

hebben we deze eeuw een harde rit voor de boeg.

There may be setbacks to our society —

Er kunnen zich tegenslagen voordoen voor onze maatschappij -

indeed, a 50 percent chance of a severe setback.

inderdaad, een 50% kans op een zware tegenslag.

But are there conceivable events

Maar zijn er gebeurtenissen denkbaar

that could be even worse,

die nog erger kunnen zijn,

events that could snuff out all life?

die alle leven op Aarde zouden kunnen uitroeien?

When a new particle accelerator came online,

Toen een nieuwe deeltjesversneller in gang werd gezet,

some people anxiously asked,

vroegen sommigen zich angstig af

could it destroy the Earth or, even worse,

of dit de Aarde kon vernietigen of, erger nog,

rip apart the fabric of space?

de structuur van de ruimte verstoren.

Well luckily, reassurance could be offered.

Hier kan je gelukkig gerustgesteld worden.

I and others pointed out that nature

Ik en anderen legden uit dat de natuur

has done the same experiments

dit soort experimenten

zillions of times already,

al ontelbare keren had gedaan,

via cosmic ray collisions.

bij botsingen in de kosmische straling.

But scientists should surely be precautionary

Maar wetenschappers moeten zeker voorzichtig zijn

about experiments that generate conditions

met experimenten die voorwaarden scheppen

without precedent in the natural world.

zonder precedent in de natuurlijke wereld.

Biologists should avoid release of potentially devastating

Biologen moeten vermijden om potentieel verwoestende

genetically modified pathogens.

genetisch gemodificeerde pathogenen los te laten.

And by the way, our special aversion

Overigens hangt onze specifieke afkeer

to the risk of truly existential disasters

voor het risico op waarlijk existentiële rampen

depends on a philosophical and ethical question,

van een filosofische en ethische vraag af.

and it's this:

En wel deze.

Consider two scenarios.

Beschouw twee scenario's.

Scenario A wipes out 90 percent of humanity.

Scenario A roeit 90% van de mensheid uit.

Scenario B wipes out 100 percent.

Scenario B roeit 100% van de mensheid uit.

How much worse is B than A?

Hoeveel is B erger dan A?

Some would say 10 percent worse.

Sommigen zouden zeggen 10% erger.

The body count is 10 percent higher.

Er zijn 10% meer doden.

But I claim that B is incomparably worse.

Maar ik zeg dat B onvergelijkbaar erger is.

As an astronomer, I can't believe

Als astronoom kan ik niet geloven

that humans are the end of the story.

dat mensheid het einde van het verhaal is.

It is five billion years before the sun flares up,

We hebben nog 5 miljard jaar voordat de zon ontploft

and the universe may go on forever,

en het universum kan misschien eeuwig blijven bestaan.

so post-human evolution,

Posthumane evolutie kan hier op Aarde en ver daarbuiten

here on Earth and far beyond,

could be as prolonged as the Darwinian process

even lang duren als het Darwiniaanse proces

that's led to us, and even more wonderful.

dat tot ons heeft geleid, en zelfs nog wonderlijker zijn.

Toekomstige evolutie zal inderdaad veel vlugger verlopen

And indeed, future evolution will happen much faster,

on a technological timescale,

op een technologische tijdschaal,

not a natural selection timescale.

niet op de tijdschaal van natuurlijke selectie.

So we surely, in view of those immense stakes,

Met deze immense kansen voor ogen

shouldn't accept even a one in a billion risk

zouden we zelfs geen risico van één op een miljard moeten accepteren

that human extinction would foreclose

waardoor onze uitroeiing

deze immense mogelijkheden zouden uitsluiten.

this immense potential.

Some scenarios that have been envisaged

Enkele voorgestelde scenario's

may indeed be science fiction,

lijken misschien sciencefiction,

but others may be disquietingly real.

maar andere zijn misschien verontrustend realistisch.

It's an important maxim that the unfamiliar

Het is belangrijk je te realiseren

dat het ongewone niet hetzelfde is als het onwaarschijnlijke.

is not the same as the improbable,

and in fact, that's why we at Cambridge University

Daarom hebben we in Cambridge

are setting up a center to study how to mitigate

een onderzoekscentrum opgericht om te bestuderen

hoe we deze existentiële risico's kunnen afzwakken.

these existential risks.

It seems it's worthwhile just for a few people

Het leek waardevol dat enkele mensen

to think about these potential disasters.

gingen nadenken over mogelijke rampen.

And we need all the help we can get from others,

We hebben daarbij alle hulp van anderen nodig

because we are stewards of a precious

omdat we de beheerders zijn van een kostbaar

pale blue dot in a vast cosmos,

bleekblauw plekje in een weidse kosmos,

a planet with 50 million centuries ahead of it.

een planeet die nog 50 miljoen eeuwen te gaan heeft.

And so let's not jeopardize that future.

Laten we die toekomst niet in gevaar brengen.

And I'd like to finish with a quote

Ik zou willen eindigen met een citaat

from a great scientist called Peter Medawar.

van de grote wetenschapper Peter Medawar.

I quote, "The bells that toll for mankind

"De klokken die luiden voor de mensheid

are like the bells of Alpine cattle.

zijn als de bellen van Alpenvee.

They are attached to our own necks,

Ze hangen om onze eigen nek,

and it must be our fault if they do not make

dus hangt het van ons af

a tuneful and melodious sound."

of ze al dan niet welluidend zijn."

Thank you very much.

Erg bedankt.

(Applause)

(Applaus)