12 truths I learned from life and writing | Anne Lamott

Vertaald door: Saskia O'Neill Nagekeken door: Rik Delaet

My seven-year-old grandson sleeps just down the hall from me,

Mijn zevenjarige kleinzoon slaapt in de kamer naast die van mij

and he wakes up a lot of mornings

en regelmatig zegt hij als hij 's ochtends wakker wordt:

and he says,

"You know, this could be the best day ever."

"Dit wordt vast de beste dag van mijn leven."

And other times, in the middle of the night,

Maar soms roept hij midden in de nacht

he calls out in a tremulous voice,

met een bibberende stem:

"Nana, will you ever get sick and die?"

"Oma, word jij een keer ziek en ga je dan dood?"

I think this pretty much says it for me and most of the people I know,

Dit illustreert denk ik aardig voor mij en voor de meeste mensen die ik ken

that we're a mixed grill of happy anticipation

dat we allemaal vol zijn van blijde verwachting

and dread.

en angst.

So I sat down a few days before my 61st birthday,

Een paar dagen voor mijn 61e verjaardag

and I decided to compile a list of everything I know for sure.

heb ik alle dingen opgeschreven die ik absoluut zeker weet.

There's so little truth in the popular culture,

Er is zo weinig waarheid te vinden tegenwoordig

and it's good to be sure of a few things.

en het is goed om zeker te zijn van een aantal dingen.

For instance, I am no longer 47,

Bijvoorbeeld: ik ben geen 47 meer,

although this is the age I feel,

ook al is dat hoe oud ik me voel

and the age I like to think of myself as being.

en denk ik graag dat dat mijn leeftijd is.

My friend Paul used to say in his late 70s

Mijn vriend Paul zei altijd toen hij tegen de 80 was

that he felt like a young man with something really wrong with him.

dat hij zich voelde als een jonge vent waar iets compleet verkeerd aan was.

(Laughter)

(Gelach)

Our true person is outside of time and space,

Onze persoonlijkheid bevindt zich buiten tijd en ruimte,

but looking at the paperwork,

maar als ik de papieren bekijk

I can, in fact, see that I was born in 1954.

dan kan ik inderdaad wel zien dat ik geboren ben in 1954.

My inside self is outside of time and space.

Mijn binnenkant bevindt zich buiten tijd en ruimte.

It doesn't have an age.

Die kent geen leeftijd.

I'm every age I've ever been, and so are you,

Ik ben elke leeftijd die ik ooit ben geweest en dat geldt ook voor jou.

although I can't help mentioning as an aside

Nu moet ik daar trouwens wel aan toevoegen

that it might have been helpful if I hadn't followed

dat ik beter niet had kunnen luisteren

the skin care rules of the '60s,

naar de huidverzorgingsregels van de jaren 60,

which involved getting as much sun as possible

die inhielden dat je probeerde zo veel mogelijk in de zon te zitten,

while slathered in baby oil

ingesmeerd met een dikke laag babyolie,

and basking in the glow of a tinfoil reflector shield.

bakkend in de gloed van een reflecterend aluminiumfolie scherm.

(Laughter)

(Gelach)

It was so liberating, though, to face the truth

Het was zo bevrijdend de waarheid onder ogen te zien,

that I was no longer in the last throes of middle age,

dat ik niet langer in het laatste restje middelbare leeftijd zat,

that I decided to write down every single true thing I know.

dat ik besloot om elke waarheid die ik ken op te schrijven.

People feel really doomed and overwhelmed these days,

Mensen zijn zo verloren en overspoeld tegenwoordig

and they keep asking me what's true.

en ze vragen me vaak wat echt waar is.

So I hope that my list of things I'm almost positive about

Dus ik hoop dat mijn lijstje met dingen waarover ik vrijwel zeker ben,

might offer some basic operating instructions

een simpele handleiding kan zijn

to anyone who is feeling really overwhelmed or beleaguered.

voor iedereen die zich overspoeld of op de proef gesteld voelt.

Number one:

Nummer één:

the first and truest thing is that all truth is a paradox.

de eerste en grootste waarheid is dat alle waarheid een paradox is.

Life is both a precious, unfathomably beautiful gift,

Het leven is een kostbaar, onvoorstelbaar mooi cadeau

and it's impossible here, on the incarnational side of things.

en tegelijkertijd echt niet te doen in deze fysieke incarnatie.

It's been a very bad match

Echt geen goede match

for those of us who were born extremely sensitive.

voor iedereen die van nature extreem gevoelig is.

It's so hard and weird that we sometimes wonder

Het is zo moeilijk en bizar dat we ons soms afvragen

if we're being punked.

of we voor de gek worden gehouden.

It's filled simultaneously with heartbreaking sweetness and beauty,

Het zit het vol met hartverscheurende lieflijkheid en pracht,

desperate poverty,

verschrikkelijke armoede,

floods and babies and acne and Mozart,

overstromingen en baby's en puistjes en Mozart,

all swirled together.

allemaal door elkaar geroerd.

I don't think it's an ideal system.

Geen perfect systeem volgens mij.

(Laughter)

(Gelach)

Number two: almost everything will work again

Nummer twee: bijna alles doet het weer

if you unplug it for a few minutes --

als je de stekker er een paar minuten uit laat --

(Laughter)

(Gelach)

(Applause)

(Applaus)

including you.

geldt ook voor jezelf.

Three: there is almost nothing outside of you

Drie: er is bijna niets buiten jezelf

that will help in any kind of lasting way,

waar je op de lange termijn echt iets aan hebt,

unless you're waiting for an organ.

tenzij je zit te wachten op een orgaan.

You can't buy, achieve or date serenity and peace of mind.

Tevredenheid en gemoedsrust kun je niet kopen, bereiken of veroveren.

This is the most horrible truth, and I so resent it.

Dit is de vreselijkste waarheid en die haat ik echt.

But it's an inside job,

Maar het is een taak voor de binnenkant

and we can't arrange peace or lasting improvement

en we kunnen vrede of blijvende verbetering niet regelen

for the people we love most in the world.

voor de mensen van wie we het meeste houden.

They have to find their own ways,

Ze moeten het zelf doen,

their own answers.

op hun eigen manier.

You can't run alongside your grown children

Je kunt niet achter je volwassen kinderen aan blijven rennen,

with sunscreen and ChapStick on their hero's journey.

met zonnebrandcrème en lippenbalsem, tijdens hun heldenreis.

You have to release them.

Je moet ze laten gaan.

It's disrespectful not to.

Het is respectloos om dat niet te doen.

And if it's someone else's problem,

Het probleem van iemand anders

you probably don't have the answer, anyway.

kan jij waarschijnlijk toch niet oplossen.

(Laughter)

(Gelach)

Our help is usually not very helpful.

Onze hulp helpt meestal toch niet veel.

Our help is often toxic.

Onze hulp is vaak giftig.

And help is the sunny side of control.

Helpen is een positieve benaming voor controle uitoefenen.

Stop helping so much.

Houd toch eens op met al dat helpen.

Don't get your help and goodness all over everybody.

Stort je hulp en goedheid toch niet zo over iedereen uit.

(Laughter)

(Gelach)

(Applause)

(Applaus)

This brings us to number four:

Dat brengt ons bij nummer vier:

everyone is screwed up, broken, clingy and scared,

iedereen is gestoord, gebroken, aanhankelijk en bang,

even the people who seem to have it most together.

zelfs de mensen die het zo goed voor elkaar lijken te hebben.

They are much more like you than you would believe,

Ze lijken veel meer op jou dan je denkt,

so try not to compare your insides to other people's outsides.

dus vergelijk niet je eigen binnenkant met andermans buitenkant.

It will only make you worse than you already are.

Daar word je nog erger van dan je nu al bent.

(Laughter)

(Gelach)

Also, you can't save, fix or rescue any of them

Je kunt ook niemand redden of beter maken

or get anyone sober.

of van de drank afhelpen.

What helped me get clean and sober 30 years ago

Ik kwam zelf 30 jaar geleden van mijn verslavingen af

was the catastrophe of my behavior and thinking.

door mijn rampzalige gedrag en manier van denken.

So I asked some sober friends for help,

Ik vroeg een paar vrienden om hulp

and I turned to a higher power.

en keerde me tot een hogere macht.

One acronym for God is the "gift of desperation,"

God zou kunnen staan voor 'Gift Of Desperation' (wanhoopsgeschenk),

G-O-D,

G-O-D,

or as a sober friend put it,

of zoals een van die vrienden zei:

by the end I was deteriorating faster than I could lower my standards.

ik takelde sneller af dan ik mijn niveau kon verlagen.

(Laughter)

(Gelach)

So God might mean, in this case,

Dus God betekent misschien wel, in dit geval,

"me running out of any more good ideas."

'ik kan niks beters meer bedenken'.

While fixing and saving and trying to rescue is futile,

Repareren, beschermen en proberen te redden heeft geen nut,

radical self-care is quantum,

maar radicaal voor jezelf zorgen maakt echt verschil

and it radiates out from you into the atmosphere

en je straalt dat ook uit,

like a little fresh air.

als een zuchtje frisse lucht.

It's a huge gift to the world.

Het is zo'n enorm geschenk voor de wereld.

When people respond by saying, "Well, isn't she full of herself,"

Krijg je reacties als: "Zo, zij is zelfingenomen",

just smile obliquely like Mona Lisa

dan glimlach je gewoon als de Mona Lisa

and make both of you a nice cup of tea.

en zet je voor jullie beiden een lekker kopje thee.

Being full of affection for one's goofy, self-centered,

Vol zijn van genegenheid voor je eigen gekke, egocentrische,

cranky, annoying self

chagrijnige, vervelende zelf,

is home.

is thuis zijn.

It's where world peace begins.

Dat is waar wereldvrede begint.

Number five:

Nummer vijf:

chocolate with 75 percent cacao is not actually a food.

chocola met 75 procent cacao is geen echt levensmiddel.

(Laughter)

(Gelach)

Its best use is as a bait in snake traps

Je kunt het het beste gebruiken als lokmiddel in een slangenval

or to balance the legs of wobbly chairs.

of onder de poot van een wiebelige stoel.

It was never meant to be considered an edible.

Het was nooit bedoeld als iets eetbaars.

Number six --

Nummer zes --

(Laughter)

(Gelach)

writing.

schrijven.

Every writer you know writes really terrible first drafts,

Alle schrijvers schrijven ontzettend slechte eerste versies,

but they keep their butt in the chair.

maar ze blijven op hun stoel zitten.

That's the secret of life.

Dat is het geheim.

That's probably the main difference between you and them.

Dat is waarschijnlijk het grootste verschil tussen jou en hen.

They just do it.

Zij doen het gewoon.

They do it by prearrangement with themselves.

Omdat ze dat met zichzelf hebben afgesproken.

They do it as a debt of honor.

Zij doen het als een ereschuld.

They tell stories that come through them

Ze vertellen verhalen die uit henzelf komen,

one day at a time, little by little.

dag na dag, stukje bij beetje.

When my older brother was in fourth grade,

Toen mijn oudere broer op de basisschool zat,

he had a term paper on birds due the next day,

had hij eens een eindopdracht over vogels,

hij moest het de volgende dag inleveren en was er nog niet aan begonnen.

and he hadn't started.

So my dad sat down with him with an Audubon book,

Dus mijn vader ging bij hem zitten met een vogelgids,

paper, pencils and brads --

papier, potloden en splitpennen --

for those of you who have gotten a little less young and remember brads --

voor iedereen die niet zo jong meer is en nog weet wat splitpennen zijn --

and he said to my brother,

en hij zei tegen mijn broer:

"Just take it bird by bird, buddy.

"Eén vogel tegelijk, jongen.

Just read about pelicans

Lees eerst maar over de pelikaan

and then write about pelicans in your own voice.

en daarna schrijf je over de pelikaan in je eigen woorden.

And then find out about chickadees,

Dan ga je verder met de meesjes

and tell us about them in your own voice.

en vertel je erover in je eigen woorden.

And then geese."

En dan de ganzen."

So the two most important things about writing are: bird by bird

Dus de twee belangrijkste dingen omtrent schrijven zijn: één vogel tegelijk

and really god-awful first drafts.

en ontzettend slechte eerste versies.

If you don't know where to start,

Weet je niet waar je moet beginnen,

remember that every single thing that happened to you is yours,

vergeet niet dat iedere ervaring die je hebt beleefd van jou is

and you get to tell it.

en dat je erover mag vertellen.

If people wanted you to write more warmly about them,

Als mensen zeggen dat je ze niet aardig genoeg hebt beschreven,

they should've behaved better.

hadden ze zich beter moeten gedragen.

(Laughter)

(Gelach)

(Applause)

(Applaus)

You're going to feel like hell if you wake up someday

Je zult je zo ellendig voelen als je ooit wakker wordt

and you never wrote the stuff

en je hebt nooit opgeschreven wat je op je hart hebt:

that is tugging on the sleeves of your heart:

your stories, memories, visions and songs --

je verhalen, herinneringen, ideeën en liedjes --

your truth,

jouw waarheid,

your version of things --

jouw versie van de dingen --

in your own voice.

in je eigen woorden.

That's really all you have to offer us,

Dat is eigenlijk alles wat je ons kunt geven

and that's also why you were born.

en dat is ook de reden waarom je bent geboren.

Seven: publication and temporary creative successes

Zeven: uitgegeven worden en kortstondige creatieve successen,

are something you have to recover from.

daar moet je van herstellen.

They kill as many people as not.

Daar gaan evenveel mensen wel als niet aan dood.

They will hurt, damage and change you

Het doet pijn, beschadigt je en verandert je

in ways you cannot imagine.

op manieren die je je niet kan voorstellen.

The most degraded and evil people I've ever known

De meest aangetaste en slechte mensen die ik ooit heb ontmoet,

are male writers who've had huge best sellers.

zijn mannelijke schrijvers van enorme bestsellers.

And yet, returning to number one, that all truth is paradox,

En toch, even terug naar nummer één, dat alle waarheid paradoxaal is,

it's also a miracle to get your work published,

het is ook heel speciaal als je werk wordt uitgegeven,

to get your stories read and heard.

dat je verhalen worden gelezen en gehoord.

Just try to bust yourself gently of the fantasy

Maar maak jezelf voorzichtig los van het idee

that publication will heal you,

dat uitgeven een helende werking zal hebben,

that it will fill the Swiss-cheesy holes inside of you.

dat het de gatenkaasachtige holtes vanbinnen zal vullen.

It can't.

Dat kan het niet.

It won't.

Dat zal het niet.

But writing can.

Maar schrijven kan dat wel.

So can singing in a choir or a bluegrass band.

En zingen in een koor of een bluegrassband ook.

So can painting community murals or birding

En dat geldt ook voor muurschilderingen maken of vogelen

or fostering old dogs that no one else will.

of het zorgen voor oude honden die niemand meer wil hebben.

Number eight: families.

Nummer acht: familie.

Families are hard, hard, hard,

Families zijn moeilijk, moeilijk, moeilijk,

no matter how cherished and astonishing they may also be.

hoe gekoesterd en geweldig ze ook kunnen zijn.

Again, see number one.

Kijk maar weer naar nummer één.

(Laughter)

(Gelach)

At family gatherings where you suddenly feel homicidal or suicidal --

Als je je op een familiebijeenkomst opeens moordzuchtig of suïcidaal voelt,

(Laughter)

(Gelach)

remember that in all cases,

vergeet dan niet dat het in alle gevallen

een wonder is dat wij precies zo zijn verwekt en geboren als we zijn.

it's a miracle that any of us, specifically, were conceived and born.

Earth is forgiveness school.

Aarde is vergevingsschool.

It begins with forgiving yourself,

Dat begint met het vergeven van jezelf,

and then you might as well start at the dinner table.

misschien moet je daar dan maar meteen mee beginnen aan de eettafel.

That way, you can do this work in comfortable pants.

Dan kan je dit werk tenminste doen in een broek die lekker zit.

(Laughter)

(Gelach)

When William Blake said that we are here

Toen William Blake zei dat we hier zijn

to learn to endure the beams of love,

om de stralen van de liefde te leren verdragen,

he knew that your family would be an intimate part of this,

wist hij dat je familie hier nauw bij betrokken zou zijn,

even as you want to run screaming for your cute little life.

zelfs als je er het liefst gillend vandoor zou gaan.

But I promise you are up to it.

Maar ik weet zeker dat je het kunt.

You can do it, Cinderella, you can do it,

Je kan het Assepoester, je kan het --

and you will be amazed.

en je zult versteld staan.

Nine: food.

Negen: eten.

Try to do a little better.

Probeer het ietsjes beter te doen.

I think you know what I mean.

Je weet vast wel wat ik bedoel.

(Laughter)

(Gelach)

Number 10 --

Nummer tien --

(Laughter)

(Gelach)

grace.

genade.

Grace is spiritual WD-40,

Genade is spirituele smeerolie

or water wings.

of zwembandjes.

The mystery of grace is that God loves Henry Kissinger and Vladimir Putin

Het mysterieuze van genade is dat God evenveel houdt

van Henry Kissinger en Vladimir Poetin en mij,

and me

exactly as much as He or She loves your new grandchild.

precies evenveel als Hij of Zij van je pasgeboren kleinkind houdt.

Go figure.

Wat denk je daarvan.

(Laughter)

(Gelach)

The movement of grace is what changes us, heals us

De aanwezigheid van genade is wat ons verandert, heelt

and heals our world.

en wat onze wereld heelt.

To summon grace, say, "Help," and then buckle up.

Om genade te ontvangen, roep "Help" en houd je goed vast.

Grace finds you exactly where you are,

Genade vindt jou precies waar je bent,

but it doesn't leave you where it found you.

maar ze laat je daar niet staan.

And grace won't look like Casper the Friendly Ghost,

Genade ziet er niet uit als Casper het Spookje, helaas.

regrettably.

But the phone will ring or the mail will come

Maar je telefoon gaat of de post komt

and then against all odds,

en tegen alle verwachtingen in

you'll get your sense of humor about yourself back.

krijg je je gevoel voor zelfspot terug.

Laughter really is carbonated holiness.

Lachen is eigenlijk koolzuurhoudende heiligheid.

It helps us breathe again and again

Het helpt ons telkens te kunnen ademhalen

and gives us back to ourselves,

en weer bij onszelf terug te keren,

and this gives us faith in life and each other.

en het versterkt ons geloof in het leven en in elkaar.

And remember -- grace always bats last.

Vergeet niet: genade heeft altijd het laatste woord.

Eleven: God just means goodness.

Elf: God betekent gewoon 'alles wat goed is'.

It's really not all that scary.

Echt niets engs aan.

It means the divine or a loving, animating intelligence,

Het betekent het hemelse of een liefdevol, bezield inzicht

or, as we learned from the great "Deteriorata,"

of, volgens de beroemde Deteriorata,

"the cosmic muffin."

'de kosmische muffin'.

A good name for God is: "Not me."

Een goede naam voor God is: 'Niet ik'.

Emerson said that the happiest person on Earth

Emerson zei dat de gelukkigste persoon op aarde

is the one who learns from nature the lessons of worship.

degene is die van de natuur leert aanbidden.

So go outside a lot and look up.

Dus ga naar buiten en kijk naar boven.

My pastor said you can trap bees on the bottom of mason jars without lids

Mijn pastoor zei dat je bijen in een leeg jampotje gevangen kunt houden,

because they don't look up,

omdat ze niet naar boven kijken,

so they just walk around bitterly bumping into the glass walls.

dus ze lopen maar wat verveeld rond, steeds tegen het glas aan te stoten.

Go outside. Look up.

Ga naar buiten. Kijk naar boven.

Secret of life.

Het geheim van het leven.

And finally: death.

En ten slotte: de dood.

Number 12.

Nummer twaalf.

Wow and yikes.

Wauw en jakkes.

It's so hard to bear when the few people you cannot live without die.

Het is zo moeilijk als de paar mensen die je niet kunt missen, overlijden.

You'll never get over these losses, and no matter what the culture says,

Die verliezen, daar kom je nooit overheen en wat de cultuur ook is,

you're not supposed to.

dat is ook niet de bedoeling.

We Christians like to think of death as a major change of address,

Wij christenen zien de dood meestal als een enorm verhuisbericht,

but in any case, the person will live again fully in your heart

maar hoe dan ook, die persoon zal weer volop leven, in jouw hart,

if you don't seal it off.

als je dat niet afsluit tenminste.

Like Leonard Cohen said, "There are cracks in everything,

Leonard Cohen zei:

"In alles zit wel een barst en zo komt het licht naar binnen."

and that's how the light gets in."

And that's how we feel our people again fully alive.

En zo brengen we onze geliefden weer helemaal tot leven.

Also, the people will make you laugh out loud

Ze zullen je ook aan het lachen maken, hardop,

op de meest ongepaste momenten

at the most inconvenient times,

and that's the great good news.

en dat is het echte goede nieuws.

But their absence will also be a lifelong nightmare of homesickness for you.

Maar hun afwezigheid is ook een levenslange nachtmerrie van heimwee.

Grief and friends, time and tears will heal you to some extent.

Rouw en vrienden, tijd en tranen zullen tot op bepaalde hoogte helend zijn.

Tears will bathe and baptize and hydrate and moisturize you

Tranen baden, dopen, hydrateren en verzorgen zowel jou

and the ground on which you walk.

als de grond waarop je loopt.

Do you know the first thing that God says to Moses?

Weet je wat het eerste was dat God tegen Mozes zei?

He says, "Take off your shoes."

Hij zei: "Doe je schoenen uit."

Because this is holy ground, all evidence to the contrary.

Want dit is heilige grond, ook al lijkt het er totaal niet op.

It's hard to believe, but it's the truest thing I know.

Raar misschien, maar dat is de grootste waarheid die ik ken.

When you're a little bit older, like my tiny personal self,

Als je wat ouder bent, zoals ikzelf,

you realize that death is as sacred as birth.

dan kom je erachter dat de dood net zo heilig is als de geboorte.

And don't worry -- get on with your life.

En wees niet bang, leef lekker verder.

Almost every single death is easy and gentle

Bijna iedere dood is gemakkelijk en zacht,

with the very best people surrounding you

met de beste mensen om je heen,

for as long as you need.

zo lang als je ze nodig hebt.

You won't be alone.

Je zult niet alleen zijn.

They'll help you cross over to whatever awaits us.

Zij helpen je oversteken naar wat er ook maar op ons staat te wachten.

As Ram Dass said,

Ram Dass zei:

"When all is said and done,

"Uiteindelijk brengt iedereen elkaar alleen maar thuis."

we're really just all walking each other home."

I think that's it,

Dat is het denk ik,

but if I think of anything else,

maar als ik nog iets anders bedenk,

I'll let you know.

dan laat ik het je weten.

Thank you.

Dankjewel.

(Applause)

(Applaus)

Thank you.

Bedankt.

(Applause)

(Applaus)

I was very surprised to be asked to come,

Ik was heel verbaasd dat ik was uitgenodigd,

because it is not my realm,

want het is niet echt mijn terrein,

technology or design or entertainment.

technologie, design of entertainment.

I mean, my realm is sort of faith and writing

Mijn terrein is meer geloof en schrijven

and kind of lurching along together.

en samen vooruit proberen te komen.

And I was surprised,

Dus ik was verbaasd,

but they said I could give a talk, and I said I'd love to.

maar ze zeiden dat ik een talk mocht doen en dat vond ik hartstikke leuk.

(Video) If you don't know where to start,

(Video) Weet je niet waar je moet beginnen,

remember that every single thing that happened to you is yours

vergeet niet dat iedere ervaring die je hebt beleefd van jou is

and you get to tell it.

en dat je erover mag vertellen.

Anne Lamott: People are very frightened and feel really doomed

Anne Lamott: Mensen zijn heel bang en voelen zich zo verslagen

in America these days,

in Amerika tegenwoordig

and I just wanted to help people get their sense of humor about it

en ik wou mensen gewoon helpen om de humor er van in te zien

and to realize how much isn't a problem.

en zich te realiseren hoeveel eigenlijk helemaal geen probleem is.

If you take an action,

En als je iets wilt doen,

take a really healthy or loving or friendly action,

doe dan iets heel gezonds of liefdevols of vriendelijks,

you'll have loving and friendly feelings.

dan krijg je ook een liefdevol en vriendelijk gevoel.