12 truths I learned from life and writing | Anne Lamott

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

My seven-year-old grandson sleeps just down the hall from me,

ကျွန်မရဲ့ ခုနှစ်နှစ်သား မြေးလေးက အောက်က ခန်းမမှာအိပ်တယ်၊

and he wakes up a lot of mornings

မနက်အတော်များများမှာ နိုးပြီး

and he says,

သူပြောတာက

"You know, this could be the best day ever."

"သိလား၊ ဒါဟာ အကောင်ဆုံးနေ့ ဖြစ်နိုင်တယ်။"

And other times, in the middle of the night,

အခြား အချိန်တွေမှာတော့ ညလယ်ခေါင်ကြီးမှာ

he calls out in a tremulous voice,

ကတုန်ကယင် အသံကြီးနဲ့ ခေါ်ပြီး

"Nana, will you ever get sick and die?"

"ဖွာဖွား၊ အဖွားဖျားပြီး သေမှာလား"တဲ့။

I think this pretty much says it for me and most of the people I know,

ဒါက ကျွန်မနဲ့ ကျွန်မသိတဲ့ လူအများစုအတွက် ကျွန်မတို့ဟာ ပျော်ရွင်တဲ့ စောင့်စားမှုနဲ့

that we're a mixed grill of happy anticipation

ပူပန်မှုရဲ့ရောနေတဲ့ အကင်တစ်ခုလို့ အတော်ကြီး

and dread.

ပြောပြနေတယ် ထင်ပါတယ်။

So I sat down a few days before my 61st birthday,

ဒါနဲ့ ၆၁ နှစ်မြောက်မွေးနေ့မတိုင်ခင် ရက်အနည်းငယ်အလိုမှာ ထိုင်ချလိုက်ပြီး

and I decided to compile a list of everything I know for sure.

ကျွန်မ အသေအချာသိသမျှကို စာရင်းပြုစုဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။

There's so little truth in the popular culture,

ခေတ်ပေါ်ယဉ်ကျေးမှုမှာတော့ မှန်တာက မရှိသလောက်နည်းပြီး

and it's good to be sure of a few things.

အနည်းငယ်သေချာတာတွေကတော့ ကောင်းပါတယ်။

For instance, I am no longer 47,

ဥပမာ ကျွန်မဟာ အသက် ၄၇ နှစ်မဟုတ်တော့ဘူး၊

although this is the age I feel,

ဒါက ကျွန်မ ခံစားရတဲ့အရွယ်ဆိုပေမယ့်

and the age I like to think of myself as being.

ကိုယ်တိုင်ရဲ့ ဖြစ်တည်မှုကို တွေးချင်တဲ့ အရွယ်ပါ။၊

My friend Paul used to say in his late 70s

ကျွန်မ မိတ်ဆွေ Paul အသက် ရ၀ နှောင်းပိုင်းမှာ ပြောဖူးတာက

that he felt like a young man with something really wrong with him.

သူနဲ့ တစ်ခုခု တကယ်ကို မှားတဲ့ လူငယ်လေးလို ခံစားရတယ်တဲ့။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

Our true person is outside of time and space,

ကျွန်မတို့ရဲ့ လူပုဂ္ဂိုလ်အစစ်က အချိန်နဲ့ နေရာရဲ့ အပြင်မှာပါ။

but looking at the paperwork,

ဒါပေမဲ့ စာရွက်စာတမ်းကြည့်တော့

I can, in fact, see that I was born in 1954.

တကယ်တမ်း မြင်နိုင်တာက ၁၉၅၄ မှာ ကျွန်မမွေးတယ်။

My inside self is outside of time and space.

ကျွန်မ အဇ္ဈတ္တက အချိန်နဲ့ နေရာအပြင်မှာပါ။

It doesn't have an age.

ဒီမှာ အသက်မရှိဘူး။

I'm every age I've ever been, and so are you,

ကျွန်မဟာ ကိုယ်ဖြစ်ဖူးတဲ့ အသက်တိုင်းမှာ ဖြစ်ပြီး ရှင်တို့တွေရောလေ။

although I can't help mentioning as an aside

ကလေးအဆီ လိမ်းကာ ရောင်ပြန်အကာ အလင်းထဲ လှုံရင်း

that it might have been helpful if I hadn't followed

နေရောင်ခြည်အများဆုံးရဖို့ ပါဝင်တဲ့

the skin care rules of the '60s,

၆၀ နှစ်လွန်တွေက

which involved getting as much sun as possible

အရေပြား ထိန်သိမ်းမှု စည်းမျဉ်းတွေကို မလိုက်နာခဲ့ရင်

while slathered in baby oil

အထောက်အကူဖြစ်လောက်တယ်ဆိုတာကို

and basking in the glow of a tinfoil reflector shield.

စကားချပ်အနေနဲ့ ထည့်မပြောပဲ မနေနိုင်ပေမည့်ပေါ့နော်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

It was so liberating, though, to face the truth

ဒါပေမဲ့ ကိုယ်ဟာ သက်လတ်ပိုင်းရဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့ မချိတင်ကဲ

that I was no longer in the last throes of middle age,

အခြေအနေတွေမှာ မဟုတ်တော့ဘူး ဆိုတဲ့ အမှန်တရားကို ရင်ဆိုင်ဖို့၊

that I decided to write down every single true thing I know.

ကိုယ်သိတဲ့ တစ်ခုစီကို ရေးချဖို့ ဆုံးဖြတ်တာ က အတော်ကို လွတ်လပ်ပါတယ်။

People feel really doomed and overwhelmed these days,

ဒီနေ့တွေမှာ လူတွေဟာ တကယ်ကို စိတ်ကုန်ကာ ဖီးစီးမှုခံစားနေရပြီး

and they keep asking me what's true.

အမှန်တရား ဘာလဲဆိုတာတာ ကျွန်မကို ဆက်တိုက် မေးမေးနေတယ်။

So I hope that my list of things I'm almost positive about

ဒီတော့ ကျွန်မ အကောင်းမြင်လုနီးပါးဖြစ်တဲ့ အကြောင်းအရာတွေရဲ့ စာရင်းက

might offer some basic operating instructions

တကယ်ကို ဖိစီးပြီး သောကဝန်းရံနေတယ်လို့ ခံစားရသူတွေအတွက်

to anyone who is feeling really overwhelmed or beleaguered.

အခြေခံ လုပ်ဆောင်ချက် လမ်းညွှန်တွေ ပေးနိုင်လောက်တယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။

Number one:

နံပါတ် တစ်။

the first and truest thing is that all truth is a paradox.

ပထမဆုံးနဲ့ အမှန်ဆုံးအရာက အမှန်တရားအားလုံးက ဝိရောဓိတစ်ခုပါ။

Life is both a precious, unfathomably beautiful gift,

ဘဝဟာ အဖိုးထိုက်တန်ပြီး ဉာဏ်မမီလောက်အောင် လှပတဲ့ လက်ဆောင်တစ်ခုဆိုတာနဲ့

and it's impossible here, on the incarnational side of things.

ဟောဒီ အကြောင်းအရာတွေရဲ့ သရုပ်သကန်ဘက်မှာ မဖြစ်တည်နိုင်တာပါ။

It's been a very bad match

အင်မတန်ကို ထိခိုက်လွယ်ကာ

for those of us who were born extremely sensitive.

မွေးဖွားလာခဲ့သူ ကျွန်မတို့အတွက် အရမ်းဆိုးဝါးတဲ့ တွဲဖက်မှုပါ။

It's so hard and weird that we sometimes wonder

တစ်ခါတစ်လေ ကျွန်မတို့ ရမ်းကားခံနေ ရလားလို့ ဝေခွဲမရအောင်ကို

if we're being punked.

အင်မတန် ခက်ထန်၊ ဆန်းပြားတယ်။

It's filled simultaneously with heartbreaking sweetness and beauty,

တစ်ပြိုင်နက်ထဲမှာ ကြေကွဲဖွယ် ချိုမြမှုနဲ့ အလှတရား၊ ဆိုးဝါးတဲ့ ဆင်းရဲမှု၊

desperate poverty,

ရေကြီးခြင်းတွေနဲ့ ကလေးတွေ၊

floods and babies and acne and Mozart,

ဝက်ခြံနဲ့ Mozart ပြည့်နှက်နေတယ်၊

all swirled together.

အားလုံး အတူတူ ချာလပတ်လည်နေတယ်။

I don't think it's an ideal system.

ဒါဟာ စံစနစ်တစ်ခုလိုတော့ ကျွန်မ မထင်ဘူး။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

Number two: almost everything will work again

နံပါတ် နှစ်။ မိနစ်အနည်းငယ်လောက် ဖြုတ်ထားလိုက်ရင်

if you unplug it for a few minutes --

အားလုံးနီးပါး ပြန်အလုပ်လုပ်လိမ့်မယ်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

including you.

ရှင်တို့လည်းပါတယ်နော်။

Three: there is almost nothing outside of you

သုံး။ သင့်အပြင်ဘက်မှာ ကြာရှည်တည်နိုင်တဲ့နည်းတစ်ခုခုနဲ့

that will help in any kind of lasting way,

ကူညီမယ့်ဟာဆိုလို့ ဘာမှမရှိသလောက်နီးနီးပဲ။

unless you're waiting for an organ.

သင့်အင်္ဂါတစ်ခုကို မစောင့်နေဘူးဆိုရင်ပေါ့

You can't buy, achieve or date serenity and peace of mind.

ကြည်လင်မှုနဲ့ စိတ်ငြိမ်းချမ်းမှုကို ဝယ်လို့၊ ရယူလို့ ချိန်းဆိုလို့မရဘူး။

This is the most horrible truth, and I so resent it.

ဒါက အဆိုးဝါးဆုံးအမှန်တရားပါ၊ ဒီတော့ အရမ်း မကျေမချမ်းဖြစ်မိတယ်။

But it's an inside job,

ဒါပေမဲ့ ဒါက ကိုယ်တွင်းအလုပ်ဖြစ်ပြီး

and we can't arrange peace or lasting improvement

ကမ္ဘာပေါ်က ကိုယ်အချစ်ဆုံးသူတွေအတွက် ငြိမ်းချမ်းတဲ့ (သို့)

for the people we love most in the world.

ရေရှည်တည်တဲ့ တိုးတက်မှုကို သင်စီစဉ်ပေးလို့မရဘူး။

They have to find their own ways,

သူတို့ကိုယ်ပိုင် နည်းလမ်းတွေ၊

their own answers.

ကိုယ်ပိုင်အဖြေတွေကို ရှာရမှာပါ။

You can't run alongside your grown children

သူတို့ရဲ့ သူရဲကောင်း ခရီးစဉ်မှာ နေပူခံလိမ်းဆေးတွေ၊ ChapStick တွေနဲ့

with sunscreen and ChapStick on their hero's journey.

သင့် အရွယ်ရောက်ကလေးတွေနဲ့ ယှဉ်ပြီး သင်မပြေးနိုင်ဘူး။

You have to release them.

သူတို့ကို လွှတ်ပေးလိုက်ဖို့လိုပါတယ်။

It's disrespectful not to.

မလွှတ်ပေးရင် မလေးစားရာကျတယ်။


And if it's someone else's problem,

ဒါဟာ အြခားသူတစ်ဦးရဲ့ ပြဿနာဆိုရင်

you probably don't have the answer, anyway.

ဘယ်နည်းနဲ့မှ သင့်မှာ အဖြေမရှိလောက်ဘူး။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

Our help is usually not very helpful.

ကျွန်မတို့ကူညီတာက အမြဲ အကူအညီမဖြစ်ပါဘူး။

Our help is often toxic.

ကျွန်မတို့အကူအညီက မကြာခဏ အဆိပ်ဖြစ်ပါတယ်။

And help is the sunny side of control.

အကူအညီဟာ ထိန်းချုပ်မှုရဲ့ နေသာတဲ့ဘက်ပါ။

Stop helping so much.

အများကြီး ကူညီနေတာရပ်လိုက်ပါ။

Don't get your help and goodness all over everybody.

သင့်အကူအညီနဲ့ ကြင်နာမှုကို လူတကာကို လျှောက်မပေးနဲ့။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

This brings us to number four:

ဒါက ကျွန်မတို့ နံပါတ် လေး ကိုခေါ်လာတယ်။

everyone is screwed up, broken, clingy and scared,

လူတိုင်းဟာ အကျပ်ခံရတယ်၊ အကျိုးပဲ့နေတယ်၊ တွက်ကပ်ပြီး ကြောက်နေတယ်။

even the people who seem to have it most together.

အတူတူ အများဆုံး ရှိပုံရတဲ့သူတွေတောင်ပါ။

They are much more like you than you would believe,

သူတို့ဟာ သင် ယုံကြည်မိမှာထက် သင်နဲ့ ပိုတူပါတယ်။

so try not to compare your insides to other people's outsides.

ဒီတော့ အခြားသူတွေရဲ့ အပြင်ဘက်နေနဲ့ သင့်အတွင်းဘက်ကို ယှဉ်မကြည့်ပါနဲ့။

It will only make you worse than you already are.

သင်ရှိပြီးသားထက်ကို သင့်ကို ပိုဆိုးအောင်ပဲ လုပ်မှာပါ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

Also, you can't save, fix or rescue any of them

ဒါ့အပြင် သူတို့ တစ်ဦးဦးကိုမှ ပြင်လို့၊ ကယ်ဆယ်လို့ (သို့) တစ်ဦးဦးကို

or get anyone sober.

တည်ကြည်အောင် လုပ်ပေးလို့မရဘူး။

What helped me get clean and sober 30 years ago

လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ ၃၀ က ကျွန်မကို သန့်စင်ပြီး တည်ကြည်စေတာက

was the catastrophe of my behavior and thinking.

ကျွန်မရဲ့ အမူအကျင့်နဲ့ တွေးခေါ်ခြင်းရဲ့ ကပ်ဘေးပါ။

So I asked some sober friends for help,

ဒါနဲ့ တည်ကြည်တဲ့ မိတ်ဆွေတွေကို ချဉ်းကပ်ကာ

and I turned to a higher power.

ပိုမြင့်မားတဲ့ စွမ်းအားဆီ မြှင့်လိုက်တယ်။

One acronym for God is the "gift of desperation,"

God အတွက် အတိုကောက်က (အရဲ့စွန့်ခြင်းရဲ့ လက်ဆောင်}

G-O-D,

"gift of desperation" G-O-D

or as a sober friend put it,

(သို့) တည်ကြည်တဲ့ မိတ်ဆွေတစ်ဦးပြောသလို

by the end I was deteriorating faster than I could lower my standards.

အဆုံးမှာ ကိုယ်အဆင့်တွေကို နှိမ့်ချနိုင် တာထက်ကို ပိုမြန်မြန် ယိုယွင်းနေခဲ့တယ်တဲ့။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

So God might mean, in this case,

ဒီတော့ ဒီကိစ္စမှာ ဘုရားသခင်ဆိုတာက

"me running out of any more good ideas."

"စိတ်ကူးကောင်းတွေ ကုန်နေတဲ့ ငါ" လို့အနက်ယူနိုင်ပါတယ်။

While fixing and saving and trying to rescue is futile,

ပြင်ဆင်ခြင်း၊ ကယ်တင်ခြင်းနဲ ဆယ်ယူဖို့ ကြိုးစားခြင်းဟာ အချည်အနှီးဆိုပေမဲ့

radical self-care is quantum,

အခြေခံကျတဲ့ မိမိကိုယ်ကို စောင့်ရှောက်မှုက အဓိကဖြစ်ပြီး

and it radiates out from you into the atmosphere

လတ်ဆတ်တဲ့လေလေးလို သင့်ဆီကနေ လေထုထဲကို

like a little fresh air.

ဖြာထွက်ပါတယ်။

It's a huge gift to the world.

ဒါက ကမ္ဘာအတွက် ကြီးမားတဲ့ လက်ဆောင်တစ်ခုပါ။

When people respond by saying, "Well, isn't she full of herself,"

လူတွေက "အင်း၊ သူမကို ကိုယ့်ကိုယ်ကို အပြည့်အဝ မဟုတ်ဘူးလား"လို တုံ့ပြန်တဲ့အခါ

just smile obliquely like Mona Lisa

Mona Lisa လိုပဲ သွယ်ဝိုက်၍သာ ပြုံးလိုက်ကာ

and make both of you a nice cup of tea.

သင်တို့နှစ်ယောက်လုံး လက်ဖက်ရည် ကောင်းကောင်းတစ်ခွက် ဖျော်လိုက်ပါ

Being full of affection for one's goofy, self-centered,

ကြောင်တောင်တောင်၊ အတ္တဆန်တဲ့ ပေါတောတော စိတိတိုစရာ အတ္တအတွက်

cranky, annoying self

အပြည့်အဝ အာရုံစိုက်ခြင်းက

is home.

အိမ်ပါပဲ။

It's where world peace begins.

ဒါက ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေး စတင်ရာပါ။

Number five:

နံပါတ် ငါး။

chocolate with 75 percent cacao is not actually a food.

ကိုကိုး ၇၅ % ပါတဲ့ ချောကလက်ဟာ တကယ်တော့ စားစရာမဟုတ်ဘူး။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

Its best use is as a bait in snake traps

၎င်းရဲ့ အကောင်းဆုံးအသုံးက မြွေ ထောင်ချောက်တွေထဲမှာ မျှားစာအဖြစ်နဲ့

or to balance the legs of wobbly chairs.

(သို့) ထိုင်ခုံတွေရဲ့ လှုပ်နေတဲ့ ခြေထောက်တွေ ငြိမ်ဖို့ပါ။

It was never meant to be considered an edible.

စားလို့ရတာလို့ ဘယ်တုန်းကမှ သဘောမထားဘူး။

Number six --

နံပါတ် ခြောက်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

writing.

စာရေးခြင်း။

Every writer you know writes really terrible first drafts,

သင်သိတဲ့ စာရေးဆရာတိုင်းဟာ ပထမ မူကြမ်းတွေကို ဆိုးဆိုးဝါးဝါးရေးကြပေမဲ့

but they keep their butt in the chair.

သူတို့တင်ပါးတွေကတော့ ထိုင်ခုံမှာ မြဲကြတယ်။

That's the secret of life.

ဒါက ဘဝရဲ့ လျှို့ဝှက်ချက်ပါ။

That's probably the main difference between you and them.

ဒါက သင်နဲ့ သူတို့တွေကြားက အဓိက ကွာခြားချက်ဖြစ်လောက်တယ်။

They just do it.

သူတို့ ဒါပဲလုပ်တယ်။

They do it by prearrangement with themselves.

သူတို့ကိုယ်သူတို့ ကြိုတင်စီစဉ်မှုနဲ့ လုပ်ကြတယ်။

They do it as a debt of honor.

ကိုယ့်ကိုယ်ကို အကြွေးလို့ ခံယူပြီး လုပ်တယ်။

They tell stories that come through them

သူတို့ကြုံရတဲ့ ဇာတ်လမ်းတွေကို ပြောတယ်၊

one day at a time, little by little.

တစ်ရက်ကို တကြိမ်၊ နည်းနည်းချင်းပေါ့။

When my older brother was in fourth grade,

ကျွန်မရဲ့ အကို စတုတ္ထတန်းမှာတုန်းက

he had a term paper on birds due the next day,

နောက်နေ့ဆို ရက်လွန်တော့မယ့် ငှက်အကြောင်း စာတမ်းရေးရတယ်၊

and he hadn't started.

သူက စမရေးရသေးဘူး။

So my dad sat down with him with an Audubon book,

ဒါနဲ့ အဖေက Audubon ရဲ့ ငှက်စာအုပ်၊ စာရွက်၊ ခဲတံနဲ့

paper, pencils and brads --

သံဆူးလေးတွေနဲ့အတူ သူနဲ့ထိုင်လိုက်တယ်၊

for those of you who have gotten a little less young and remember brads --

နည်းနည်းငယ်တဲ့ ကလေးရှိတဲ့သူတွေတော့ သံဆူးလေးတွေကို မှတ်မိပါတယ်

and he said to my brother,

ပြီးတော့ အကို့ကို ပြောတာက

"Just take it bird by bird, buddy.

"ငှက်တစ်ကောင်ချင်း ယူပေါ့ကွ၊

Just read about pelicans

ငှက်ကြီးဝန်ပိုတွေအကြောင်းပဲဖတ်၊

and then write about pelicans in your own voice.

ပြီးရင် သူတို့အကြောင်း ကိုယ်စကားနဲ့ရေး၊

And then find out about chickadees,

နောက် ချစ်ကဒီးတွေအကြောင်းကိုရှာ၊

and tell us about them in your own voice.

သူတို့အကြောင်းကို ကိုယ့်စကားနဲ့ ပြောပြ၊

And then geese."

ပြီးရင် ငန်းတွေပေါ့ကွ။"

So the two most important things about writing are: bird by bird

ဒီတော့ စာရေးခြင်းရဲ့ အရေးပါဆုံးအရာတွေက ငှက်တစ်ကောင်ချင်းနဲ့

and really god-awful first drafts.

တကယ့်ဆိုးဝါးတဲ့ ပထမ မူကြမ်းတွေပါ။

If you don't know where to start,

ဘယ်က စရမှန်း မသိရင်

remember that every single thing that happened to you is yours,

ကိုယ်ကြုံရတဲ့ တစ်ခုစီတိုင်းဟာ ကိုယ်ဟာဖြစ်ပြီး

and you get to tell it.

ဒါကို ပြောဖို့လိုတယ်လို့ သတိရပါ။

If people wanted you to write more warmly about them,

သူတို့အကြောင်းကို ပိုနွေးနွေးထွေးထွေးလေး ရေးချင်တဲ့ လူတွေရှိရင်

they should've behaved better.

သူတို့ ပိုကောင်းကောင်း နေသင့်တာပေါ့။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

You're going to feel like hell if you wake up someday

တစ်နေ့ နိုးလာရင် ငရဲလိုပဲ ခံစားရမှာဖြစ်ပြီး

and you never wrote the stuff

သင့်နှလုံးသားမှာ အောင်းထားတဲ့

that is tugging on the sleeves of your heart:

အရာတွေကို တစ်ခါမှ မရေးဖြစ်ခဲ့ဘူး။

your stories, memories, visions and songs --

သင့်ဇာတ်လမ်းတွေ၊ အမှတ်ရမှုတွေ အမြင်တွေ၊ သီချင်းတွေနဲ့

your truth,

အမှန်တရားတွေ၊

your version of things --

အကြောင်းအရာတွေရဲ့ သင့်မူကွဲပေါ့

in your own voice.

သင်ကိုယ်ပိုင်သဘောထားနဲ့လေ။

That's really all you have to offer us,

ဒါက သင် ကျွန်တို့ကို ကမ်းလှမ်းဖို့ လိုတာအားလုံးပါ၊

and that's also why you were born.

ဒါဟာ သင်မွေးဖွားခဲ့တာရဲ့ အကြောင်းပြချက် ဆိုတာရောလေ။

Seven: publication and temporary creative successes

ခုနှစ်။ ထုတ်ဝေခြင်းနဲ့ ယာယီ ထွင်တတ်တဲ့ အောင်မြင်မှုဟာ

are something you have to recover from.

သင်ပြန်လည် ထုတ်ယူဖို့လိုတာတွေပါ။

They kill as many people as not.

လုပ်တာတွေက မလုပ်ဖြစ်တာလောက်ကို လူတော်များများကို သတ်ပစ်တယ်။

They will hurt, damage and change you

ဒါတွေက သင်တွေးလို့မရနိုင်တဲ့ နည်းတွေနဲ့ သင့်ကို

in ways you cannot imagine.

နာကျင်၊ ဖျက်ဆီးပြီး ပြောင်းလဲစေလိမ့်မယ်။

The most degraded and evil people I've ever known

ကျွန်မသိတဲ့ အရိုအသေအတန်ဆုံးနဲ့ အယုတ်ညံ့ဆုံး လူတွေက

are male writers who've had huge best sellers.

ဧရာမ ရောင်းအကောင်းဆုံးတွေရှိခဲ့တဲ့ အမျိုးသား စာရေးဆရာတွေပါ။

And yet, returning to number one, that all truth is paradox,

ပြီးတော့ နံပါတစ်ကို ပြန်ကောက်ရင် အမှန်တရာအားလုံးက ဝိရောဓိပါ၊

it's also a miracle to get your work published,

သင့်လက်ရာကို ထုတ်ဝေခိုင်းဖို့၊ သင့်ဇာတ်လမ်းတွေကို

to get your stories read and heard.

ဖတ်မိ၊ ကြားမိစေဖို့က ဒါလည်း အံ့ဖွယ်သရဲပါ။

Just try to bust yourself gently of the fantasy

ထုတ်ဝေခြင်းက သင့်ကို ကုသပေးမယ်လို့ စိတ်ကူးအိပ်မက်ကို

that publication will heal you,

ယဉ်ယဉ်လေး သင့်ကိုယ်သင် အဆုံးသတ်ဖို့ကြိုးစားရုံပါ၊

that it will fill the Swiss-cheesy holes inside of you.

ဒါက သင့်အတွင်းက ဆွစ် ဒိန်ခဲနဲ့သင်းတဲ့ အပေါက်တွေကို ဖြည့်ပေးလိမ့်မယ်။

It can't.

ဒါက မဖြစ်နိုင်ဘူး၊

It won't.

ဖြစ်မှာမဟုတ်ဘူး။

But writing can.

ဒါပေမဲ့ စာရေးခြင်းက ဖြစ်နိုင်တယ်။

So can singing in a choir or a bluegrass band.

ဒီတော့ သံစုံကျူးအဖွဲထဲမှာ (သို့) ကျေးလက်တီးဝိုင်းမှာ သီချင်းဆိုနိုင်ခြင်း၊

So can painting community murals or birding

ရပ်ရွာက နံရံတွေမှာ ဆေးခြယ်နိုင်တာ၊ ငှက်ကြည့်ခြင်းပေါ့။

or fostering old dogs that no one else will.

(သို့) အခြားဘယ်သူမှ မမွေးမယ့် ခွေးအိုတွေကို မွေးခြင်းပေါ့။

Number eight: families.

နံပါတ် ရှစ်။ မိသားစုတွေ၊

Families are hard, hard, hard,

မိသားစုတွေဟာ ခက်၊ခက်၊ ခက်ပါတယ်။

no matter how cherished and astonishing they may also be.

ဘယ်လောက်ပဲ မြတ်နိုးနိုး၊ အံဖွယ်ကောင်းနေနေပါ။

Again, see number one.

ထပ်ပြီးတော့ နံပါတ်တစ်ကို ကြည့်ပါ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

At family gatherings where you suddenly feel homicidal or suicidal --

မိသားစု တွေ့ဆုံပွဲတွေဟာ ရုတ်တရက် လူသတ်ချင် (သို့) ကိုယ့်ကိုယ်ကို သတ်သေချင်တဲ့နေရာပါ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

remember that in all cases,

သတိရရမှာက ဒါက ကိစ္စရပ်အားလုံးမှာ

it's a miracle that any of us, specifically, were conceived and born.

ကျွန်မတို့တွေဟာ တိတိကျကျကို သန္ဓေတည်ကာ မွေးလာတယ်ဆိုတာ အံ့ဖွယ်သရဲပါ။

Earth is forgiveness school.

ကမ္ဘာမြေက ခွင့်လွှတ်မှု ကျောင်းတော်ပါ။

It begins with forgiving yourself,

ခွင့်လွှတ်မှုဟာ သင်ကိုယ်တိုင်နဲ့ စတင်ပြီး

and then you might as well start at the dinner table.

ဒီနောက်ညစာစားပွဲမှာလည်း စချင်စနိုင်ပါတယ်။

That way, you can do this work in comfortable pants.

ဒီနည်းလမ်းက ဒီလုပ်ရပ်ကို နေသာတဲ့ ဘောင်းဘီဝတ်ပြီးလုပ်နိုင်ပါတယ်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

When William Blake said that we are here

ကျွန်ုပ်တို့ဟာ ချစ်ခြင်းရဲ့ရောင်ခြည်တွေ

to learn to endure the beams of love,

ကြာရှည်ခံဖို့ သင်ယူဖို့ ဒီမှာရှိတာလို့ William Blake ကဆိုတော့

he knew that your family would be an intimate part of this,

သင့်မိသားစုဟာ ဒါရဲ့ ရင်းနှီးတဲ့အပိုင်း ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ သူသိခဲ့တယ်။

even as you want to run screaming for your cute little life.

ချစ်စရာ သင့်ဘဝလေးအတွက် အော်ဟစ်ထွက်ပြေးချင်စိတ် ရှိရင်တောင်ပါ။

But I promise you are up to it.

ဒါပေမဲ့ သင်ဟာ အဲဒီအထိဆိုတာ ကျွန်မ ကတိပေးတယ်။

You can do it, Cinderella, you can do it,

ဒါကို သင်လုပ်နိုင်တယ်၊ Cinderella သင်လုပ်နိုင်တယ်။

and you will be amazed.

နောက် သင်အံ့ဩသွားမယ်။

Nine: food.

ကိုး။ အစားအစာ။

Try to do a little better.

နည်းနည်း ပိုကောင်းအောင် ကြိုးစားပါ။

I think you know what I mean.

ဆိုလိုတာ သိကြတယ်ထင်ပါတယ်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

Number 10 --

နံပါတ် ၁၀။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

grace.

ဂုဏ်ကျက်သရေပါ။

Grace is spiritual WD-40,

ဂုဏ်ကျက်သရေက စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ WD-40

or water wings.

(သို့) ရေအတောင်ပံတွေပါ။

The mystery of grace is that God loves Henry Kissinger and Vladimir Putin

ဂုဏ်ကျက်သရေရဲ့ ဆန်းကြယ်မှုက ဘုရာသခင်ဟာ Henry Kissinger၊ Vladimir Putin နဲ့

and me

ကျွန်မကိုပါချစ်သလို

exactly as much as He or She loves your new grandchild.

သင့်ရဲ့ မြေးဦးကလေးကိုပါ ထပ်တူချစ်တာပါ။

Go figure.

မှန်းဆကြည့်ပါ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

The movement of grace is what changes us, heals us

ဂုဏ်ကျက်သရေရဲ့ လှုပ်ရှားမှုက ကျွန်မတို့ကို ပြောင်းလဲ၊ ကျွန်မတို့နဲ့

and heals our world.

ကျွန်မတို့ ကမ္ဘာကို ကုစားပေးတာပါ။

To summon grace, say, "Help," and then buckle up.

ဂုဏ်ကျက်သရေကို ဆင့်ခေါ်ဖို့က "ကူညီပါ" နောက်တော့ မြဲအောင်ဖွဲ့တာပါ။

Grace finds you exactly where you are,

ဂုဏ်ကျက်သရေဟာ သင်ရှိရာမှာ သင့်ကိုတွေ့ပေမဲ့

but it doesn't leave you where it found you.

သင့်ကိုတွေရာမှာပဲ ပစ်မထားခဲ့ဘူး။

And grace won't look like Casper the Friendly Ghost,

ဂုဏ်ကျက်သရေဟာ Casper the Friendly Ghost လို

regrettably.

ဝမ်းနည်းစွာ မကြည့်ဘူး။

But the phone will ring or the mail will come

ဒါပေမဲ့ ဖုန်းကမြည်ပြီး အီးမေးလ် ဝင်လာမယ်၊

and then against all odds,

နောက် အားလုံးကို ဆန့်ကျင်ပြီး

you'll get your sense of humor about yourself back.

သင်ကိုယ်တိုင်ရဲ့ ဟာသဉာဏ်ကို ပြန်ရလိမ့်မယ်။

Laughter really is carbonated holiness.

ရယ်မောတာဟာ တကယ့် ကာဗွန်ပါတဲ့ မြင့်မြတ်မှုပါ။

It helps us breathe again and again

ဒါက ကျွန်မတို့ကို အထပ်ထပ် အသက်ရှူဖို့ကူညီပြီး

and gives us back to ourselves,

မိမိကိုယ်ကို ပြန်ပေးပါတယ်။

and this gives us faith in life and each other.

ဒါက ဘဝနဲ့ အချင်ချင်းကို ယုံကြည်မှုပေးပါတယ်။

And remember -- grace always bats last.

သတိရပါ၊ ကျက်သရေရှိမှုဟာ အမြဲ နောက်ဆုံးမှ ရိုက်တာပါ။

Eleven: God just means goodness.

၁၁။ ဘရားသခင် အနက်က ကောင်းမြတ်ခြင်းပါ။

It's really not all that scary.

ဒါက ဒီလောက်လန့်စရာ မဟုတ်ဘူး။

It means the divine or a loving, animating intelligence,

ဒါက အံ့ဖွယ် (သို့) ချစ်စရာ အသက်ဝင်နေတဲ့ အသိဉာဏ်လို့ ဆိုလိုတာပါ၊

or, as we learned from the great "Deteriorata,"

(သို့) "Deteriorata" ကနေ သင်ယူခဲ့သလို

"the cosmic muffin."

"ကြီးကျယ်တဲ့ ပေါင်မုန့်ဝိုင်း"ပါ။

A good name for God is: "Not me."

ဘုရားသခင်အတွက် နာမည်ကောင်တစ်ခုက "ငါ မဟုတ်ဘူး"

Emerson said that the happiest person on Earth

Emerson ပြောခဲ့တာက ကမ္ဘာမြေပေါ်က အပျော်ဆုံးလူဟာ

is the one who learns from nature the lessons of worship.

သဘာဝကနေ ဝတ်ပြုခြင်း သင်ခန်းစာတွေကို သင်ယူသူတဲ့။

So go outside a lot and look up.

ဒီတော့ အပြင်များများထွက်ပြီး မော့ကြည့်ကြပါ။

My pastor said you can trap bees on the bottom of mason jars without lids

သင်းအုပ်ဆရာပြောတာက ပျားတွေကို အဖုံးမပါတဲ့ အင်္ဂတေအိုးတွေ အောက်မှာထောင်လို့ရတယ်တဲ့။

because they don't look up,

အကြောင်းက သူတို့က မော့မကြည့်တော့

so they just walk around bitterly bumping into the glass walls.

ပတ်လည်လျှောက်သွားပြီး မှန်နံရံတွေကိုပဲ ခါးသီးစွာ ဝင်ဆောင့်နေလို့တဲ့။

Go outside. Look up.

အပြင်ဘက် ထွက်ပါ၊။ မော့ကြည့်ပါ။

Secret of life.

ဘဝရဲ့ လျှို့ဝှက်ချက်လေ။

And finally: death.

နောက်ဆုံးကတော့ သေခြင်းပါ။

Number 12.

နံပါတ် ၁၂။

Wow and yikes.

အမလေးလေး။

It's so hard to bear when the few people you cannot live without die.

လူအနည်းငယ်က မသေပဲနဲ့ မရှင်သန်နိုင်ဘူလို့ ဆိုတာ ခံယူဖို့ အတော့ကို ခက်ခဲပါတယ်။

You'll never get over these losses, and no matter what the culture says,

ဒီဆုံးရှုံးမှုတွေကို ဘယ်တော့မှ သင်မလွန် မြောက်ပါဘူး၊ ယဉ်ကျေးမှုက ဘာပဲဆိုဆို

you're not supposed to.

သင်မှာ အခွင့်မရှိပါဘူး။

We Christians like to think of death as a major change of address,

ကျွန်မတို့ ခရစ်ယာန်တွေက သေခြင်းကို လိပ်စာ အဓိကပြောင်းလဲမှုလို့ ထင်ချင်ကြတယ်၊

but in any case, the person will live again fully in your heart

ဒါပေမဲ့ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် သင်ပိတ်မထားဘူးဆိုရင် ဒီလူဟာ သင့်နှလုံးသားမှာ

if you don't seal it off.

အပြည့်အဝ ပြည်ရှင်သန်ပါလိမ့်မယ်။

Like Leonard Cohen said, "There are cracks in everything,

Leonard Cohen ပြောသလို၊ "အရာတိုင်းမှာ အက်ကြောင်းတွေရှိတယ်၊

and that's how the light gets in."

အလင်းက ဒီနည်းနဲ့ ဝင်လာတာပါ။"

And that's how we feel our people again fully alive.

ဒါက ကျွန်မတို့လူတွေ အပြည့်အဝ ပြန်ရှင်သန်ဖို့ ကျွန်မတို့ ခံစားပုံပါ။

Also, the people will make you laugh out loud

နောက်ပြီး အဆင်မပြောဆုံးအချိန်တွေမှာ လူတွေက သင့်ကို ကျယ်လောင်စွာ

at the most inconvenient times,

လှောင်ပြောင်ကြမယ်၊

and that's the great good news.

ဒါက တကယ့် သတင်းကောင်းပါ။

But their absence will also be a lifelong nightmare of homesickness for you.

ဒါပေမဲ့ သူတို့မရှိတာကလည်း အိမ်လွမ်းနာရဲ့ တစ်သက်တာ အိပ်မက်ဆိုးကြီးဖြစ်မှာပါ။

Grief and friends, time and tears will heal you to some extent.

သောကနဲ့ မိတ်ဆွေတွေ၊ အချိန်နဲ့ မျက်ရည်တွေက အတိုင်အတာတစ်ခုထိ သင့်ကို ကုစားပေးမယ်။

Tears will bathe and baptize and hydrate and moisturize you

မျက်ရည်တွေက သင်ကို ရေးချိုး၊ ရေဖျန်း ပေးတယ် ရေဓာတ်ပေးကာ စွတ်စိုစေပြီး

and the ground on which you walk.

သင်လျှာက်တဲ့ မြေသားဖြစ်စေလိမ့်မယ်။

Do you know the first thing that God says to Moses?

ဘုရားသခင်က မိုးဆက်ကို ပထမဆုံးပြောတာကို သိလား။

He says, "Take off your shoes."

သူပြောတာက "မင်းဖိနပ်တွေ ချွတ်လိုက်"တဲ့။

Because this is holy ground, all evidence to the contrary.

အကြောင်းက ဒါက မြင့်မြတ်တဲ့ မြေဖြစ်ပြီး ဆန့်ကျင်ဘက်ရဲ့ သက်သေခံအားလုံးမို့ပါ။

It's hard to believe, but it's the truest thing I know.

လက်ခံယုံကြည်ဖို့ ခက်ပေမဲ့ ကျွန်မသိတဲ့ အမှန်ဆုံးအရာပါ။

When you're a little bit older, like my tiny personal self,

အသက်နည်းနည်း ရလာတဲ့အခါ ကျွန်မရဲ့ ကိုယ်ပိုင်အတ္တလေးလိုပေါ့

you realize that death is as sacred as birth.

သေတာဟာ မွေးတာလိုပဲ အလေးအမြတ်ထားရာလို့ သင်သဘောပေါက်လာတယ်။

And don't worry -- get on with your life.

ပြီးတော့ မပူပါနဲ့၊ သင့်ဘဝနဲ့ အဆင်ပြေအောင်နေပါ။

Almost every single death is easy and gentle

သင်လိုအပ်သရွေ့ သင့်ကိုဝန်းရံနေတဲ့ အခင်မင်ဆုံးသူတွေနဲ့ဆို

with the very best people surrounding you

သေဆုံးမှုအားလုံးနီးပါးဟာ

for as long as you need.

လွယ်ကူပြီး သိမ်မွေ့ပါတယ်။

You won't be alone.

သင် အထီကျန်မှာမဟုတ်ဘူး။

They'll help you cross over to whatever awaits us.

ကျွန်မတို့ကို စောင့်စားနေတာမှန်သမျှဆီ ဖြတ်သန်းဖို့ သူတို့ သင့်ကို ကူညီလိမ့်မယ်

As Ram Dass said,

Ram Dass ပြောခဲ့သလိုဆို

"When all is said and done,

အားလုံးကို ပြောလို့၊ လုပ်လို့ပြီးတဲ့အခါ

we're really just all walking each other home."

ကျွန်ုပ်တို့အားလုံးဟာ ကိုယ့်အိမ်ကို လမ်းလျှောက်ပြန်ရုံပါ။"

I think that's it,

ဒါလို့ ကျွန်မထင်တယ်။

but if I think of anything else,

ဒါပေမဲ့ အြခားတစ်ခု စဉ်းစားမိရင်တော့

I'll let you know.

သင်တို့ကို အသိပေးမှာပါ။

Thank you.

ကျေးဇူးပါ။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

Thank you.

ကျေးဇူးပါ။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)



I was very surprised to be asked to come,

လာဖို့ အဖိတ်ခံရတော့ အရမ်းအံ့ဩသွားမိတယ်၊

because it is not my realm,

အကြောင်းက နည်းပညာ (သို့) ဒီဇိုင်း

technology or design or entertainment.

(သို့) ဖျော်ဖြေမှုတို့က ကျွန်မ နယ်ပယ်မဟုတ်လို့ပါ၊

I mean, my realm is sort of faith and writing

ဆိုလိုတာက ကျွန်မနယ်ပယ်က ယုံကြည်မှုနဲ့ စာရေးခြင်းလိုမျိုးဖြစ်ပြီး

and kind of lurching along together.

အတူတူ ယိမ်းယိုင်လိုက်ခြင်းတို့ပါ။

And I was surprised,

ကျွန်မ အံ့ဩမိခဲ့ပေမဲ့

but they said I could give a talk, and I said I'd love to.

သူတို့က ကျွန်မ ဟောပြောပေးနိုင်တယ်ဆိုတော့ ကျွန်မ လုပ်ချင်တယ်လို့ ပြောလိုက်တယ်။

(Video) If you don't know where to start,

(ဗီဒီယို) ဘယ်က စရမှန်း မသိရင်

remember that every single thing that happened to you is yours

ကိုယ်ကြုံရတဲ့ တစ်ခုစီတိုင်းဟာ ကိုယ်ဟာဖြစ်ပြီး

and you get to tell it.

ဒါကို ပြောပြဖို့လိုတာ သတိရပါ။

Anne Lamott: People are very frightened and feel really doomed

Anne Lamott ဒီနေ့ခေတ် အမေရိကမှာ လူတွေဟာ အရမ်းလန့်ကာ

in America these days,

စိတ်ကုန်နေပြီး

and I just wanted to help people get their sense of humor about it

ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး သူတို့ရဲ့ ဟာသဉာဏ်ရရှိပြီး ဘယ်လောက်ဖြစ်ဖြစ်

and to realize how much isn't a problem.

ပြဿနာမဟုတ်တာကို သိရှိစေဖို့ လူတွေကို ကူညီချင်ခဲ့တယ်။

If you take an action,

သင်လုပ်ဆောင်မှုတစ်ခု လုပ်တယ်ဆိုရင်

take a really healthy or loving or friendly action,

တကယ့်ကို ကောင်းမွန် (သို့) ချစ်စရာ (သို့) ဖော်ရွေတဲ့ လုပ်ဆောင်မှုကိုလုပ်ပါ၊

you'll have loving and friendly feelings.

ချစ်စရာကောင်းပြီး ဖော်ရွေတဲ့ ခံစားမှုတွေ ရပါလိမ့်မယ်။