Malcolm Gladwell: The strange tale of the Norden bombsight

Vertaald door: Els De Keyser Nagekeken door: Axel Saffran

Thank you.

Hartelijk dank.

It's a real pleasure to be here.

Het is een groot genoegen om hier te zijn.

I last did a TED Talk

Ik denk dat mijn laatste TEDTalk

I think about seven years ago or so.

dateert van ongeveer zeven jaar geleden.

I talked about spaghetti sauce.

Ik had het over spaghettisaus.

And so many people, I guess, watch those videos.

Deze video's hebben een zeer groot publiek.

People have been coming up to me ever since

Sindsdien komen mensen op me af

to ask me questions about spaghetti sauce,

om me vragen te stellen over spaghettisaus,

which is a wonderful thing in the short term --

wat heerlijk is op korte termijn,

(Laughter)

(Gelach)

but it's proven to be less than ideal

maar het is bewezen dat dit verre van ideaal is

over seven years.

over een termijn van zeven jaar.

And so I though I would come

Dus vond ik het tijd

and try and put spaghetti sauce behind me.

om te proberen om de spaghettisaus achter me te laten.

(Laughter)

(Gelach)

The theme of this morning's session is Things We Make.

Het thema van de sessie van vanochtend is 'Dingen die we maken'.

And so I thought I would tell a story

Dus leek het me goed om een verhaal te vertellen

about someone

over iemand

who made one of the most precious objects

die één van de kostbaarste objecten

of his era.

van zijn tijd heeft gemaakt.

And the man's name is Carl Norden.

Die man heet Carl Norden.

Carl Norden was born in 1880.

Carl Norden werd geboren in 1880.

And he was Swiss.

Het was een Zwitser.

And of course, the Swiss can be divided

De Zwitsers kan je onderverdelen

into two general categories:

in twee algemene categorieën:

those who make small, exquisite,

zij die kleine, exquise,

expensive objects

dure objecten maken,

and those who handle the money

en zij die zorgen voor het geld

of those who buy small, exquisite,

van diegenen die kleine, exquise,

expensive objects.

dure objecten kopen.

And Carl Norden is very firmly in the former camp.

Carl Norden zit stevig in het eerste kamp.

He's an engineer.

Hij is ingenieur.

He goes to the Federal Polytech in Zurich.

Hij gaat naar de Federal Polytech in Zürich.

In fact, one of his classmates is a young man named Lenin

Eén van zijn klasgenoten is trouwens een jongeman met de naam Lenin,

who would go on

die later

to break small, expensive, exquisite objects.

kleine, dure, exclusieve objecten zou stukmaken.

And he's a Swiss engineer, Carl.

Carl is een ingenieur uit Zwitserland.

And I mean that in its fullest sense of the word.

Dat bedoel ik in de ruimst mogelijke zin.

He wears three-piece suits;

Hij draagt een driedelig pak.

and he has a very, very small, important mustache;

Hij heeft een piepklein, belangrijk snorretje.

and he is domineering

Hij is dominant,

and narcissistic

narcistisch

and driven

en gedreven.

and has an extraordinary ego;

Hij heeft een buitengewoon ego.

and he works 16-hour days;

Hij werkt 16 uur per dag.

and he has very strong feelings about alternating current;

Hij heeft zeer sterke gevoelens over wisselstroom.

and he feels like a suntan is a sign of moral weakness;

Hij vindt een door de zon gebruinde huid een teken van morele zwakte.

and he drinks lots of coffee;

Hij drinkt sloten koffie.

and he does his best work

Zijn beste werk levert hij

sitting in his mother's kitchen in Zurich for hours

als hij urenlang in zijn moeders keuken in Zürich zit,

in complete silence

in volstrekte stilte,

with nothing but a slide rule.

met enkel maar een rekenlineaal.

In any case,

Hoe dan ook,

Carl Norden emigrates to the United States

Carl Norden emigreert naar de Verenigde Staten

just before the First World War

vlak voor de Eerste Wereldoorlog,

and sets up shop on Lafayette Street

en hij installeert zich op Lafayette Street,

in downtown Manhattan.

in downtown Manhattan.

And he becomes obsessed with the question

Hij raakt geobsedeerd door de vraag

of how to drop bombs from an airplane.

hoe je bommen uit een vliegtuig dropt.

Now if you think about it,

Bedenk maar even:

in the age before GPS and radar,

in het tijdperk vóór de gps en de radar

that was obviously a really difficult problem.

was dat duidelijk een lastig probleem.

It's a complicated physics problem.

Het is een ingewikkelde natuurkundige kwestie.

You've got a plane that's thousands of feet up in the air,

Je hebt een vliegtuig, duizenden meter hoog in de lucht,

going at hundreds of miles an hour,

dat honderden km/u vliegt,

and you're trying to drop an object, a bomb,

en je probeert een object te droppen, een bom,

towards some stationary target

op een stilstaand doelwit

in the face of all kinds of winds and cloud cover

te midden van allerlei winden en bewolking

and all kinds of other impediments.

en andere belemmeringen.

And all sorts of people,

Allerlei soorten mensen hebben,

moving up to the First World War and between the wars,

sinds WO I en ook tussen de wereldoorlogen,

tried to solve this problem,

dit probleem proberen op te lossen.

and nearly everybody came up short.

Bijna iedereen schoot tekort.

The bombsights that were available

De beschikbare bommenrichters

were incredibly crude.

waren ongelooflijk primitief.

But Carl Norden is really the one who cracks the code.

Maar Carl Norden is diegene die de code echt kraakt.

And he comes up with this incredibly complicated device.

Hij bedenkt een ongelooflijk ingewikkeld tuig.

It weighs about 50 lbs.

Het weegt ongeveer 25 kilo.

It's called the Norden Mark 15 bombsight.

Het heet de Norden Mark 15-bommenrichter.

And it has all kinds of levers and ball-bearings

Het heeft allerlei hefbomen en kogellagers

and gadgets and gauges.

en gadgets en meters.

And he makes this complicated thing.

Hij maakt een ingewikkeld ding.

And what he allows people to do

Hij laat mensen het volgende doen:

is he makes the bombardier take this particular object,

hij doet de bombardier een precies object kiezen,

visually sight the target,

het doelwit visueel waarnemen,

because they're in the Plexiglas cone of the bomber,

omdat ze in de plexiglas kegel van de bommenwerper zitten,

and then they plug in the altitude of the plane,

en dan de hoogte van het vliegtuig intikken,

the speed of the plane, the speed of the wind

de snelheid van het vliegtuig, de windsnelheid,

and the coordinates

en de coördinaten

of the target.

van het doelwit.

And the bombsight will tell him when to drop the bomb.

De bommenrichter zal hem vertellen wanneer hij de bom moet droppen.

And as Norden famously says,

De beroemde uitspraak van Norden luidt:

"Before that bombsight came along,

"Voor we die bommenrichter hadden,

bombs would routinely miss their target

misten de bommen hun doel meestal

by a mile or more."

op anderhalve kilometer na, of meer."

But he said, with the Mark 15 Norden bombsight,

Maar hij beweerde dat hij met de Norden Mark 15-bommenrichter

he could drop a bomb into a pickle barrel

een bom in een pekelvat kon droppen

at 20,000 ft.

op 6.000 m.

Now I cannot tell you

Het is niet te beschrijven

how incredibly excited

hoe ongelooflijk opgetogen

the U.S. military was

het leger van de VS was

by the news of the Norden bombsight.

over het nieuws van de Norden-bommenrichter.

It was like manna from heaven.

Het was als manna uit de hemel.

Here was an army

Je had een leger

that had just had experience in the First World War,

dat net de Eerste Wereldoorlog achter de kiezen had,

where millions of men

waarin miljoenen mannen

fought each other in the trenches,

elkaar bevochten in de loopgraven,

getting nowhere, making no progress,

zonder ergens te geraken, zonder vooruitgang.

and here someone had come up with a device

En dan komt iemand aandraven met een toestel

that allowed them to fly up in the skies

waarmee ze de lucht in kunnen vliegen,

high above enemy territory

hoog boven het vijandelijk gebied,

and destroy whatever they wanted

om het doelwit van hun keuze te vernietigen

with pinpoint accuracy.

met uiterste precisie.

And the U.S. military

Het leger van de VS

spends 1.5 billion dollars --

besteedde 1,5 miljard dollar --

billion dollars in 1940 dollars --

miljard dollar in dollars van 1940 --

developing the Norden bombsight.

aan de ontwikkeling van de Norden-bommenrichter.

And to put that in perspective,

Om dat in perspectief te plaatsen:

the total cost of the Manhattan project

de totale kost van het Manhattan-project

was three billion dollars.

was drie miljard dollar.

Half as much money was spent on this Norden bombsight

Aan de Norden-bommenrichter werd half zoveel geld besteed

as was spent on the most famous military-industrial project

als aan het beroemdste militair-industriële project

of the modern era.

van de moderne tijd.

And there were people, strategists, within the U.S. military

In het Amerikaanse leger zaten mensen, strategen,

who genuinely thought that this single device

die ervan overtuigd waren dat dit toestel

was going to spell the difference

het verschil zou maken

between defeat and victory

tussen nederlaag en overwinning

when it came to the battle against the Nazis

in de oorlog tegen de Nazi's

and against the Japanese.

en tegen de Japanners.

And for Norden as well,

Voor Norden had dit toestel ook

this device had incredible moral importance,

een ongelooflijk moreel belang,

because Norden was a committed Christian.

omdat Norden een overtuigd christen was.

In fact, he would always get upset

Hij wond zich altijd op

when people referred to the bombsight as his invention,

als mensen de bommenrichter zijn uitvinding noemden,

because in his eyes,

want in zijn ogen

only God could invent things.

kon alleen God dingen uitvinden.

He was simply the instrument of God's will.

Hij was enkel het instrument van de wil van God.

And what was God's will?

En wat was de wil van God?

Well God's will was that the amount of suffering in any kind of war

Dat de hoeveelheid lijden in welke oorlog ook

be reduced to as small an amount as possible.

tot het absolute minimum zou worden beperkt.

And what did the Norden bombsight do?

En wat deed de Norden-bommenrichter?

Well it allowed you to do that.

Die maakte dat mogelijk.

It allowed you to bomb only those things

Hij liet toe dat je enkel die dingen bombardeerde

that you absolutely needed and wanted to bomb.

die je absoluut moest en wilde bombarderen.

So in the years leading up to the Second World War,

Dus in de aanloopjaren naar de Tweede Wereldoorlog

the U.S. military buys 90,000

kocht het VS-leger 90.000

of these Norden bombsights

Norden-bommenrichters,

at a cost of $14,000 each --

tegen een prijs van 14.000 dollar per stuk,

again, in 1940 dollars, that's a lot of money.

en nogmaals, in dollar van 1940 is dat veel geld.

And they trained 50,000 bombardiers on how to use them --

Ze trainden 50.000 bombardiers in het gebruik ervan --

long extensive, months-long training sessions --

lange, uitgebreide, maandenlange trainingssessies --

because these things are essentially analog computers;

want die dingen zijn eigenlijk analoge computers.

they're not easy to use.

Ze zijn niet gebruiksvriendelijk.

And they make every one of those bombardiers take an oath,

Ze laten al die bombardiers een eed afleggen.

to swear that if they're ever captured,

Ze moeten zweren dat als ze ooit gevangengenomen worden,

they will not divulge a single detail

ze geen enkel detail

of this particular device to the enemy,

van dit toestel aan de vijand zullen verklappen,

because it's imperative the enemy not get their hands

omdat het zeer belangrijk is dat de vijand de hand niet kan leggen

on this absolutely essential piece of technology.

op dit absoluut cruciale stukje technologie.

And whenever the Norden bombsight is taken onto a plane,

Telkens als de Norden-bommenrichter aan boord van een vliegtuig wordt gebracht,

it's escorted there by a series of armed guards.

is dat met een escorte van gewapende bewakers.

And it's carried in a box with a canvas shroud over it.

Het wordt gedragen in een doos met een doek erover.

And the box is handcuffed to one of the guards.

De doos is vastgeklonken aan één van de gardes.

It's never allowed to be photographed.

Het toestel mag nooit worden gefotografeerd.

And there's a little incendiary device inside of it,

Er zit een klein ontbrandingsmechanisme in,

so that, if the plane ever crashes, it will be destroyed

waardoor het, als het vliegtuig crasht, vernietigd zal worden.

and there's no way the enemy can ever get their hands on it.

Op geen enkele manier kan de vijand er de hand op leggen.

The Norden bombsight

De Norden-bommenrichter

is the Holy Grail.

is de Heilige Graal.

So what happens during the Second World War?

Dus wat gebeurt er tijdens de Tweede Wereldoorlog?

Well, it turns out it's not the Holy Grail.

Het blijkt niet de Heilige Graal te zijn.

In practice, the Norden bombsight

In praktijk kan de Norden-bommenrichter

can drop a bomb into a pickle barrel at 20,000 ft.,

een bom in een pekelvat droppen op 6.000 m,

but that's under perfect conditions.

maar dan onder perfecte omstandigheden.

And of course, in wartime,

En uiteraard zijn in oorlogstijd

conditions aren't perfect.

de omstandigheden niet perfect.

First of all, it's really hard to use -- really hard to use.

Om te beginnen is het echt gebruiksonvriendelijk -- echt lastig.

And not all of the people

Niet alle mensen

who are of those 50,000 men who are bombardiers

in die groep van 50.000 bombardiers

have the ability to properly program an analog computer.

hebben het talent om een analoge computer goed te programmeren.

Secondly, it breaks down a lot.

Ten tweede: het laat het vaak afweten.

It's full of all kinds of gyroscopes and pulleys

Het zit vol met allerlei gyroscopen en katrollen

and gadgets and ball-bearings,

en gadgets en kogellagers,

and they don't work as well as they ought to

die niet zo goed werken als zou moeten,

in the heat of battle.

in het heetst van de strijd.

Thirdly, when Norden was making his calculations,

Ten derde: toen Norden zijn berekeningen deed,

he assumed that a plane would be flying

ging hij ervan uit dat een vliegtuig zou vliegen

at a relatively slow speed at low altitudes.

met relatief lage snelheid en op lage hoogte.

Well in a real war, you can't do that;

In een echte oorlog kan je dat niet doen.

you'll get shot down.

Je zou worden neergeschoten.

So they started flying them at high altitudes at incredibly high speeds.

Dus begonnen ze op grote hoogte en met zeer hoge snelheid te vliegen.

And the Norden bombsight doesn't work as well

De Norden-bommenrichter werkt niet zo goed

under those conditions.

onder die omstandigheden.

But most of all,

Maar bovenal

the Norden bombsight required the bombardier

vereiste de Norden-bommenrichter dat de bombardier

to make visual contact with the target.

visueel contact moest hebben met het doelwit.

But of course, what happens in real life?

Maar wat gebeurt er natuurlijk in het echte leven?

There are clouds, right.

Er zijn wolken.

It needs cloudless sky to be really accurate.

Het heeft een wolkenloze hemel nodig om echt accuraat te zijn.

Well how many cloudless skies

Hoeveel wolkenloze hemels

do you think there were above Central Europe

denk je dat er waren boven Centraal-Europa

between 1940 and 1945?

tussen 1940 en 1945?

Not a lot.

Niet zo veel.

And then to give you a sense

Om je een idee te geven

of just how inaccurate the Norden bombsight was,

van hoe inaccuraat de Norden-bommenrichter was:

there was a famous case in 1944

in 1944 was er een beroemd geval

where the Allies bombed a chemical plant in Leuna, Germany.

waarbij de geallieerden een chemische fabriek in het Duitse Leuna bombardeerden.

And the chemical plant comprised

De chemische fabriek had een oppervlakte

757 acres.

van 300 hectaren.

And over the course of 22 bombing missions,

In de loop van 22 bombardementen

the Allies dropped 85,000 bombs

dropten de Geallieerden 85.000 bommen

on this 757 acre chemical plant,

op deze chemische fabriek van 300 hectare,

using the Norden bombsight.

met behulp van de Norden-bommenrichter.

Well what percentage of those bombs

Welk percentage van die bommen

do you think actually landed

kwam volgens jullie terecht

inside the 700-acre perimeter of the plant?

in de perimeter van 300 hectare van de fabriek?

10 percent. 10 percent.

10 procent. 10 procent.

And of those 10 percent that landed,

En van die 10 procent die er terechtkwamen,

16 percent didn't even go off; they were duds.

ging 16 procent niet eens af. Het waren prullen.

The Leuna chemical plant,

Na één van de meest uitgebreide bombardementen

after one of the most extensive bombings in the history of the war,

in de krijgsgeschiedenis, draaide de chemische

was up and running within weeks.

fabriek van Leuna binnen de paar weken alweer.

And by the way, all those precautions

En wat met al die voorzorgen

to keep the Norden bombsight out of the hands of the Nazis?

om de Norden-bommenrichter uit de handen van de Nazi's te houden?

Well it turns out

Het blijkt

that Carl Norden, as a proper Swiss,

dat Carl Norden, als rechtgeaarde Zwitser,

was very enamored of German engineers.

erg dol was op Duitse ingenieurs.

So in the 1930s, he hired a whole bunch of them,

In de jaren ’30 nam hij er een hele hoop in dienst,

including a man named Hermann Long

onder wie een man genaamd Hermann Long,

who, in 1938,

die, in 1938,

gave a complete set of the plans for the Norden bombsight to the Nazis.

een volledige set plannen voor de Norden-bommenrichter aan de Nazi’s gaf.

So they had their own Norden bombsight throughout the entire war --

De hele oorlog lang hadden die dus hun eigen Norden-bommenrichter --

which also, by the way, didn't work very well.

die overigens ook niet goed werkte.

(Laughter)

(Gelach)

So why do we talk about the Norden bombsight?

Waarom praten we dan over de Norden-bommenrichter?

Well because we live in an age

Omdat we in een tijd leven

where there are lots and lots

met massa’s en massa’s

of Norden bombsights.

Norden-bommenrichters.

We live in a time where there are all kinds

We leven in een tijd met allerlei

of really, really smart people

superslimme mensen

running around, saying that they've invented gadgets

die beweren dat ze gadgets hebben uitgevonden

that will forever change our world.

die onze wereld voorgoed zullen veranderen.

They've invented websites that will allow people to be free.

Ze hebben websites uitgevonden die mensen vrij zullen maken.

They've invented some kind of this thing, or this thing, or this thing

Ze hebben iets uitgevonden, dit, of dat, of dit,

that will make our world forever better.

dat onze wereld voor eeuwig beter zal maken.

If you go into the military,

In het leger

you'll find lots of Carl Nordens as well.

vind je ook vele Carl Nordens.

If you go to the Pentagon, they will say,

Als je naar het Pentagon gaat, zullen ze zeggen:

"You know what, now we really can

“Weet je, nu kunnen we echt

put a bomb inside a pickle barrel

een bom in een pekelton droppen

at 20,000 ft."

op 6.000 m.”

And you know what, it's true; they actually can do that now.

Het is nog waar ook. Ze kunnen dat nu echt.

But we need to be very clear

Maar laat het duidelijk zijn

about how little that means.

hoe weinig dat voorstelt.

In the Iraq War, at the beginning of the first Iraq War,

Bij het begin van de eerste Oorlog in Irak

the U.S. military, the air force,

stuurde de luchtmacht van de VS

sent two squadrons of F-15E Fighter Eagles

twee eskadrons F-15E Fighter Egles

to the Iraqi desert

naar de woestijn van Irak,

equipped with these five million dollar cameras

uitgerust met camera’s van vijf miljoen dollar,

that allowed them to see the entire desert floor.

waardoor ze het hele woestijnterrein konden zien.

And their mission was to find and to destroy --

Hun missie was: vind en vernietig --

remember the Scud missile launchers,

Ken je de Scud-raketwerpers nog?

those surface-to-air missiles

Die luchtdoelraketten

that the Iraqis were launching at the Israelis?

die de Irakezen op de Israëli’s afvuurden?

The mission of the two squadrons

De missie van de twee eskadrons

was to get rid of all the Scud missile launchers.

was om alle Scud-raketwerpers te vernietigen.

And so they flew missions day and night,

Dus vlogen ze missie na missie, dag en nacht,

and they dropped thousands of bombs,

en dropten ze duizenden bommen.

and they fired thousands of missiles

Ze vuurden duizenden raketten af,

in an attempt to get rid of this particular scourge.

in een poging om van deze specifieke gesel verlost te geraken.

And after the war was over, there was an audit done --

Na het einde van de oorlog was er een audit --

as the army always does, the air force always does --

dat is een vaste regel bij de luchtmacht --

and they asked the question:

en ze stelden de vraag:

how many Scuds did we actually destroy?

hoeveel Scuds hebben we eigenlijk vernietigd?

You know what the answer was?

Weet je wat het antwoord was?

Zero, not a single one.

Nul, niet één.

Now why is that?

Hoe komt dat?

Is it because their weapons weren't accurate?

Is het omdat hun wapens niet accuraat waren?

Oh no, they were brilliantly accurate.

Oh nee, die waren superaccuraat.

They could have destroyed this little thing right here

Ze zouden dit kleine dingetje hier hebben kunnen vernietigen

from 25,000 ft.

vanop 7.500 m.

The issue was they didn't know where the Scud launchers were.

Het punt was dat ze niet wisten waar de Scud-raketwerpers waren.

The problem with bombs and pickle barrels

Het probleem met bommen en pekeltonnen

is not getting the bomb inside the pickle barrel,

is niet om de bom in de pekelton te krijgen,

it's knowing how to find the pickle barrel.

maar de pekelton weten te vinden.

That's always been the harder problem

Dat is altijd al het moeilijker vraagstuk geweest

when it comes to fighting wars.

als het op oorlogvoeren aankomt.

Or take the battle in Afghanistan.

Of neem de oorlog in Afghanistan.

What is the signature weapon

Wat is hét wapen

of the CIA's war in Northwest Pakistan?

van de CIA-oorlog in Noord-West-Pakistan?

It's the drone. What is the drone?

De drone. Wat is een drone?

Well it is the grandson of the Norden Mark 15 bombsight.

De kleinzoon van de Norden Mark 15-bommenrichter.

It is this weapon of devastating accuracy and precision.

Het is een wapen met een allesvernietigende precisie.

And over the course of the last six years

De jongste zes jaar

in Northwest Pakistan,

heeft de CIA in Noord-West-Pakistan

the CIA has flown hundreds of drone missiles,

honderden drone-raketten afgevuurd.

and it's used those drones

Het heeft die drones gebruikt

to kill 2,000 suspected

om 2.000 verdachte

Pakistani and Taliban militants.

Pakistanen en Taliban-militanten te doden.

Now what is the accuracy of those drones?

Hoe precies zijn die drones?

Well it's extraordinary.

Het is buitengewoon.

We think we're now at 95 percent accuracy

We denken dat we nu 95 procent precisie halen

when it comes to drone strikes.

bij drone-aanvallen.

95 percent of the people we kill need to be killed, right?

95 procent van de mensen die we doden, moeten gedood worden.

That is one of the most extraordinary records

Dat is één van de beste resultaten

in the history of modern warfare.

in de geschiedenis van de moderne oorlogvoering.

But do you know what the crucial thing is?

Maar weet je wat het cruciale eraan is?

In that exact same period

In dezelfde periode waarin we

that we've been using these drones

die drones gebruikten,

with devastating accuracy,

met vernietigende precisie,

the number of attacks, of suicide attacks and terrorist attacks,

is het aantal zelfmoord- en terroristische aanslagen

against American forces in Afghanistan

tegen Amerikaanse troepen in Afghanistan

has increased tenfold.

vertienvoudigd.

As we have gotten more and more efficient

Naarmate wij alsmaar efficiënter werden

in killing them,

in hun uitschakeling,

they have become angrier and angrier

werden zij alsmaar bozer

and more and more motivated to kill us.

en alsmaar gemotiveerder om ons te doden.

I have not described to you a success story.

Ik heb jullie geen succesverhaal verteld.

I've described to you

Ik heb jullie

the opposite of a success story.

het omgekeerde van een succesverhaal verteld.

And this is the problem

Dat is het probleem

with our infatuation with the things we make.

van onze verafgoding van de dingen die we maken.

We think the things we make can solve our problems,

We denken dat de dingen die we maken, onze problemen oplossen,

but our problems are much more complex than that.

maar onze problemen zijn veel complexer dan dat.

The issue isn't the accuracy of the bombs you have,

Het punt is niet de precisie van je bommen,

it's how you use the bombs you have,

het is hoe je je bommen gebruikt,

and more importantly,

en nog belangrijker,

whether you ought to use bombs at all.

of je er wel goed aan doet om bommen te gebruiken.

There's a postscript

Er is een postscriptum

to the Norden story

aan het Norden-verhaal

of Carl Norden and his fabulous bombsight.

van Carl Norden en zijn geweldige bommenrichter.

And that is, on August 6, 1945,

Op 6 augustus 1945

a B-29 bomber called the Enola Gay

vloog een B-29 bommenwerper, de Enola Gay,

flew over Japan

over Japan.

and, using a Norden bombsight,

Met een Norden-bommenrichter,

dropped a very large thermonuclear device

dropte het een groot thermonucleair wapen

on the city of Hiroshima.

op de stad Hiroshima.

And as was typical with the Norden bombsight,

Typisch voor de Norden-bommenrichter:

the bomb actually missed its target by 800 ft.

de bom miste haar doel op 250 m.

But of course, it didn't matter.

Maar dat was uiteraard niet belangrijk.

And that's the greatest irony of all

En dat is de opperste ironie

when it comes to the Norden bombsight.

in verband met de Norden-bommenrichter.

the air force's 1.5 billion dollar bombsight

De bommenrichter van 1,5 miljard dollar van de luchtmacht

was used to drop its three billion dollar bomb,

werd gebruikt om een bom van drie miljard te droppen

which didn't need a bombsight at all.

die helemaal geen bommenrichter nodig had.

Meanwhile, back in New York,

Intussen vertelde niemand in New York

no one told Carl Norden

aan Carl Norden

that his bombsight was used over Hiroshima.

dat zijn bommenrichter was gebruikt in Hiroshima.

He was a committed Christian.

Hij was een toegewijd christen.

He thought he had designed something

Hij dacht dat hij iets had ontworpen

that would reduce the toll of suffering in war.

dat de tol van het lijden in de oorlog zou verlichten.

It would have broken his heart.

Het zou zijn hart gebroken hebben.

(Applause)

(Applaus)