Malcolm Gladwell: The strange tale of the Norden bombsight

1,680,745 views ・ 2011-10-26

TED


โปรดดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษด้านล่างเพื่อเล่นวิดีโอ

Translator: Suwitcha Chandhorn Reviewer: Nussaba Visatemongkolchai
00:15
Thank you.
0
15260
2000
ขอบคุณครับ
00:17
It's a real pleasure to be here.
1
17260
2000
มันช่างเป็นความรู้สึกที่ดี ที่ได้ยืนอยู่ตรงนี้
00:19
I last did a TED Talk
2
19260
2000
ผมได้พูดที่ TEDTalk ครั้งล่าสุด
00:21
I think about seven years ago or so.
3
21260
4000
คิดว่าซักราวๆเจ็ดปีที่แล้วหรือไงนี่แหละ
00:25
I talked about spaghetti sauce.
4
25260
3000
ผมพูดเกี่ยวกับเรื่องซอสสปาเก็ตตี้
00:28
And so many people, I guess, watch those videos.
5
28260
3000
และมีคนจำนวนมาก, เดาเอานะ, ได้ดูวิดีโอตอนนั้น
00:31
People have been coming up to me ever since
6
31260
2000
มีคนมากมายเข้ามาหาผมตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา
00:33
to ask me questions about spaghetti sauce,
7
33260
2000
เพื่อที่จะถามคำถามเกี่ยวกับซอสที่ว่านั่น
00:35
which is a wonderful thing in the short term --
8
35260
3000
ซี่งก็เป็นเรื่องที่เจ๋งมาก ในระยะเวลาสั้นๆ
00:38
(Laughter)
9
38260
2000
(เสียงหัวเราะ)
00:40
but it's proven to be less than ideal
10
40260
2000
แต่ก็กลายเป็นว่ามันไม่ได้ดีเลิศ
00:42
over seven years.
11
42260
2000
ในช่วงเจ็ดปีที่ผ่านมา
00:44
And so I though I would come
12
44260
2000
ดังนั้นผมก็เลยคิดว่าผมควรจะมา
00:46
and try and put spaghetti sauce behind me.
13
46260
3000
แล้วลองทำให้คนลืมเรื่องสปาเก็ตตี้ซอสนั่นซะ
00:49
(Laughter)
14
49260
2000
(เสียงหัวเราะ)
00:51
The theme of this morning's session is Things We Make.
15
51260
3000
ประเด็นหลักของเช้านี้คือสิ่งที่เราประดิษฐ์ขึ้น
00:54
And so I thought I would tell a story
16
54260
2000
ดังนั้นผมเลยคิดว่าจะเล่าเรื่อง
00:56
about someone
17
56260
2000
เกี่ยวกับคนคนหนึ่ง
00:58
who made one of the most precious objects
18
58260
2000
ที่ประดิษฐ์วัตถุที่มีค่าที่สุดชิ้นหนึ่ง
01:00
of his era.
19
60260
2000
ในยุคของเขา
01:02
And the man's name is Carl Norden.
20
62260
3000
และชื่อของเขาก็คือ คาร์ล นอร์เด็น
01:05
Carl Norden was born in 1880.
21
65260
2000
คาร์ล นอร์เด็นเกิดในปี พศ.2423
01:07
And he was Swiss.
22
67260
2000
เป็นคนสวิส
01:09
And of course, the Swiss can be divided
23
69260
2000
และแน่นอน คนสวิสสามารถแบ่งออกได้
01:11
into two general categories:
24
71260
2000
เป็นสองประเภทใหญ่ๆ
01:13
those who make small, exquisite,
25
73260
2000
คือคนที่สร้างวัตถุชิ้นเล็กๆที่สวยงาม
01:15
expensive objects
26
75260
2000
และมีราคาแพง
01:17
and those who handle the money
27
77260
2000
กับคนที่ถือเงินไว้
01:19
of those who buy small, exquisite,
28
79260
3000
ให้กับคนที่ซื้อวัตถุเล็กๆที่สวยงาม
01:22
expensive objects.
29
82260
2000
และมีราคาแพง
01:24
And Carl Norden is very firmly in the former camp.
30
84260
3000
และคาร์ล นอร์เด็นเป็นคนในพวกกลุ่มแรก
01:27
He's an engineer.
31
87260
2000
เขาเป็นวิศวกร
01:29
He goes to the Federal Polytech in Zurich.
32
89260
3000
เขาเข้าโรงเรียนช่างกลของรัฐในซูริค
01:32
In fact, one of his classmates is a young man named Lenin
33
92260
3000
ความจริงแล้ว เขามีเพื่อนร่วมชั้นเป็นคนหนุ่มคนหนึ่งที่ชื่อ เลนิน
01:35
who would go on
34
95260
2000
ผู้ซึ่งต่อไปจะ
01:37
to break small, expensive, exquisite objects.
35
97260
4000
เป็นผู้ทำลายวัตถุชิ้นเล็กๆที่สวยงามและมีราคาแพง
01:41
And he's a Swiss engineer, Carl.
36
101260
3000
คาร์ลเป็นวิศวกรชาวสวิส
01:44
And I mean that in its fullest sense of the word.
37
104260
3000
และผมหมายความตามที่ว่านี้จริงๆ
01:47
He wears three-piece suits;
38
107260
2000
เขาสวมสูทสามชิ้น
01:49
and he has a very, very small, important mustache;
39
109260
5000
และเขามีหนวดเล็กๆที่เด่นมาก
01:54
and he is domineering
40
114260
2000
และเขาเป็นผู้ครอบงำผู้อื่น
01:56
and narcissistic
41
116260
2000
และหลงตัวเอง
01:58
and driven
42
118260
2000
และถูกขับดัน
02:00
and has an extraordinary ego;
43
120260
2000
และมีอีโก้ที่แรงกล้า
02:02
and he works 16-hour days;
44
122260
3000
เขาทำงานวันละ 16 ชั่วโมง
02:05
and he has very strong feelings about alternating current;
45
125260
3000
และเขามีความรู้สึกแรงกล้าต่อกระแสที่แตกต่าง
02:08
and he feels like a suntan is a sign of moral weakness;
46
128260
4000
เขารู้สึกประหนึ่งว่าผิวหนังเกรียมแดด เป็นเครื่องหมายของความอ่อนแอด้านศีลธรรม
02:12
and he drinks lots of coffee;
47
132260
2000
เขาดื่มกาแฟจัด
02:14
and he does his best work
48
134260
2000
และทำดีที่สุด
02:16
sitting in his mother's kitchen in Zurich for hours
49
136260
2000
ในการนั่งเป็นชั่วโมงๆในครัวของแม่ที่ซูริค
02:18
in complete silence
50
138260
2000
ท่ามกลางความเงียบ
02:20
with nothing but a slide rule.
51
140260
2000
กับไม้บรรทัดคำนวณ (สไลด์รูล) แค่อันเดียว
02:22
In any case,
52
142260
2000
จะอย่างไรก็ตาม
02:24
Carl Norden emigrates to the United States
53
144260
3000
คาร์ล นอร์เด็น อพยพมายังสหรัฐอเมริกา
02:27
just before the First World War
54
147260
2000
ก่อนสงครามโลกครั้งที่ 1 เพียงไม่นาน
02:29
and sets up shop on Lafayette Street
55
149260
2000
และเปิดร้านที่ถนนลาฟาแยต
02:31
in downtown Manhattan.
56
151260
2000
ในตัวเมืองแมนฮัตตัน
02:33
And he becomes obsessed with the question
57
153260
2000
และเขาก็เริ่มหมกมุ่นกับคำถาม
02:35
of how to drop bombs from an airplane.
58
155260
3000
เกี่ยวกับวิธีการทิ้งระเบิดจากเครื่องบิน
02:38
Now if you think about it,
59
158260
2000
และถ้าคุณคิดซักหน่อย
02:40
in the age before GPS and radar,
60
160260
3000
ในยุคก่อนที่จะมี GPS และ เรดาร์
02:43
that was obviously a really difficult problem.
61
163260
2000
มันเป็นปัญหาที่ยากมากๆจริงๆ
02:45
It's a complicated physics problem.
62
165260
2000
มันเป็นปัญหาทางฟิสิกส์ที่ซับซ้อน
02:47
You've got a plane that's thousands of feet up in the air,
63
167260
3000
คุณมีเครื่องบินที่อยู่สูงขึ้นไปในอากาศเป็นพันฟุต
02:50
going at hundreds of miles an hour,
64
170260
2000
เดินทางไปด้วยความเร็วนับร้อยไมล์ต่อชั่วโมง
02:52
and you're trying to drop an object, a bomb,
65
172260
3000
และคุณพยายามที่จะทิ้งวัตถุชิ้นหนึ่ง ในที่นี้คือลูกระเบิด
02:55
towards some stationary target
66
175260
2000
ไปยังสถานีเป้าหมายบางแห่ง
02:57
in the face of all kinds of winds and cloud cover
67
177260
3000
ท่างกลางลมและเมฆทุกชนิดที่ขวางอยู่
03:00
and all kinds of other impediments.
68
180260
2000
และสิ่งกีดขวางอื่นๆด้วย
03:02
And all sorts of people,
69
182260
2000
และคนหลากหลาย
03:04
moving up to the First World War and between the wars,
70
184260
2000
เข้าร่วมสงครามโลกครั้งที่ 1 และในระหว่างช่วงสงคราม
03:06
tried to solve this problem,
71
186260
2000
ได้พยายามจะแก้ปัญหานี้
03:08
and nearly everybody came up short.
72
188260
2000
แต่แทบไม่มีใครที่ทำได้ใกล้เคียงกับที่หวังไว้
03:10
The bombsights that were available
73
190260
2000
เครื่องเล็งเป้าระเบิดที่มีอยู่
03:12
were incredibly crude.
74
192260
2000
ล้าหลังอย่างไม่น่าเชื่อ
03:14
But Carl Norden is really the one who cracks the code.
75
194260
3000
แต่คาร์ล นอร์เด็น เป็นคนที่แก้ปัญหานี้ได้
03:17
And he comes up with this incredibly complicated device.
76
197260
3000
และเขามาพร้อมกับเครื่องมืออันซับซ้อนเหลือประมาณ
03:20
It weighs about 50 lbs.
77
200260
2000
มันหนักราวๆ 23 กิโลกรัม
03:22
It's called the Norden Mark 15 bombsight.
78
202260
4000
มันมีชื่อว่า เครื่องเล็งเป้าระเบิดรุ่น นอร์เด็น มาร์ค 15
03:26
And it has all kinds of levers and ball-bearings
79
206260
2000
และมันมีคานงัดทุกประเภท และลูกปืน
03:28
and gadgets and gauges.
80
208260
3000
และกลไกจุกจิก และหน้าปัด
03:31
And he makes this complicated thing.
81
211260
3000
และเขาสร้างสิ่งที่ซับซ้อนนี้ขึ้นมา
03:34
And what he allows people to do
82
214260
2000
และสิ่งที่เขากำหนดให้ผู้ใช้ต้องทำ
03:36
is he makes the bombardier take this particular object,
83
216260
4000
ก็คือเขาทำให้มือระเบิดนำเจ้าเครื่องนี้ไป
03:40
visually sight the target,
84
220260
2000
กำหนดเป้าด้วยสายตา
03:42
because they're in the Plexiglas cone of the bomber,
85
222260
4000
เพราะพวกเขาอยู่ในโคนกระจกนิรภัยสำหรับมือระเบิด
03:46
and then they plug in the altitude of the plane,
86
226260
3000
จากนั้นเขาจะใส่ระดับความสูงของเครื่องบิน
03:49
the speed of the plane, the speed of the wind
87
229260
3000
ความเร็วของเครื่อง ความเร็วลม
03:52
and the coordinates
88
232260
2000
และพิกัด
03:54
of the target.
89
234260
2000
ของเป้าหมาย
03:56
And the bombsight will tell him when to drop the bomb.
90
236260
4000
จากนั้นเครื่องเล็งเป้าระเบิดจะบอกเขาว่า เมื่อใดที่ต้องทิ้งระเบิด
04:00
And as Norden famously says,
91
240260
3000
และดังคำกล่าวที่มีชื่อเสียงของนอร์เด็นว่า
04:03
"Before that bombsight came along,
92
243260
2000
"ก่อนจะมีเครื่องเล็งเป้าระเบิดนั่น
04:05
bombs would routinely miss their target
93
245260
2000
ระเบิดมักจะพลาดเป้าหมาย
04:07
by a mile or more."
94
247260
2000
อย่างน้อยก็เป็นกิโลๆ"
04:09
But he said, with the Mark 15 Norden bombsight,
95
249260
3000
แต่เขาคุยว่า ด้วยเครื่องเล็งเป้าระเบิด นอร์เด็น มาร์ค 15 นี่
04:12
he could drop a bomb into a pickle barrel
96
252260
2000
เขาสามารถทิ้งระเบิดลงถังดองผักได้
04:14
at 20,000 ft.
97
254260
2000
ในระยะความสูง 20,000 ฟุต
04:16
Now I cannot tell you
98
256260
2000
ตอนนี้ผมไม่สามารถบอกคุณได้ว่า
04:18
how incredibly excited
99
258260
2000
กองทัพสหรัฐนั้น
04:20
the U.S. military was
100
260260
2000
รู้สึกตื่นเต้นมากแค่ไหน
04:22
by the news of the Norden bombsight.
101
262260
3000
จากข่าวเครื่องเล็งเป้าระเบิดนี้
04:25
It was like manna from heaven.
102
265260
2000
มันคล้ายดั่งอาหารทิพย์จากสรวงสวรรค์
04:27
Here was an army
103
267260
2000
นี่คือกองทัพ
04:29
that had just had experience in the First World War,
104
269260
2000
ซึ่งเพิ่งจะผ่านประสบการณ์ในสงครามโลกครั้งที่ 1
04:31
where millions of men
105
271260
2000
ซึ่งมีคนเป็นล้าน
04:33
fought each other in the trenches,
106
273260
2000
ต่อสู้กันในคูขุด
04:35
getting nowhere, making no progress,
107
275260
2000
ไปไหนไม่ได้ ไม่มีความคืบหน้า
04:37
and here someone had come up with a device
108
277260
4000
แล้วมีคนโผล่มาพร้อมกับเครื่องมือ
04:41
that allowed them to fly up in the skies
109
281260
2000
ที่สามารถทำให้พวกเขาบินขึ้นไปบนฟ้า
04:43
high above enemy territory
110
283260
2000
สูงเหนือดินแดนของศัตรู
04:45
and destroy whatever they wanted
111
285260
2000
แล้วทำลายสิ่งใดก็ได้ที่เขาต้องการ
04:47
with pinpoint accuracy.
112
287260
2000
ด้วยความแม่นยำระดับปลายเข็ม
04:49
And the U.S. military
113
289260
2000
และกองทัพสหรัฐฯ
04:51
spends 1.5 billion dollars --
114
291260
2000
ใช้เงินไป 1.5 พันล้านเหรียญ
04:53
billion dollars in 1940 dollars --
115
293260
3000
พันล้านเหรียญในปีพ.ศ. 2483 นะครับ
04:56
developing the Norden bombsight.
116
296260
2000
เพื่อพัฒนาเครื่องเล็งเป้าระเบิดนอร์เด็น
04:58
And to put that in perspective,
117
298260
3000
แล้วติดตั้งใช้งาน
05:01
the total cost of the Manhattan project
118
301260
2000
ค่าใช้จ่ายทั้งหมดสำหรับโครงการแมนฮัตตัน
05:03
was three billion dollars.
119
303260
2000
อยู่ที่ประมาณสามล้านเหรียญ
05:05
Half as much money was spent on this Norden bombsight
120
305260
3000
เงินมากถึงครึ่งหนึ่ง ของเงินที่ใช้ในโครงการทางอุตสาหกรรมทหาร
05:08
as was spent on the most famous military-industrial project
121
308260
4000
ที่มีชื่อเสียงมากที่สุดในยุคปัจจุบัน
05:12
of the modern era.
122
312260
2000
ถูกใช้ในเครื่องเล็งเป้าระเบิดนอร์เด็นนี่
05:14
And there were people, strategists, within the U.S. military
123
314260
3000
และมีผู้คน พวกนักวางแผน ในกองทัพสหรัฐฯ
05:17
who genuinely thought that this single device
124
317260
2000
ผู้ซึ่งคิดเอาจริงๆจังๆว่า เจ้าเครื่องมือเครื่องเดียวนี้
05:19
was going to spell the difference
125
319260
2000
จะสะกดความแตกต่างของคำว่า
05:21
between defeat and victory
126
321260
2000
ชัยชนะ และความพ่ายแพ้ได้
05:23
when it came to the battle against the Nazis
127
323260
2000
เมื่อเวลาที่ต้องรบกับพวกนาซีมาถึง
05:25
and against the Japanese.
128
325260
2000
และเมื่อต้องรบกับพวกญี่ปุ่น
05:27
And for Norden as well,
129
327260
2000
สำหรับนอร์เด็นแล้ว
05:29
this device had incredible moral importance,
130
329260
3000
เครื่องมีอนี้มีผลกระทบทางศีลธรรมอย่างยิ่งยวด
05:32
because Norden was a committed Christian.
131
332260
2000
เพราะนอร์เด็นเป็นคริสเตียนที่เคร่งครัด
05:34
In fact, he would always get upset
132
334260
2000
ความจริงแล้ว เขาจะหัวเสียเสมอ
05:36
when people referred to the bombsight as his invention,
133
336260
3000
เมื่อผู้คนพูดถึงเครื่องเล็งเป้าระเบิดว่าเป็นสิ่งประดิษฐ์ของเขา
05:39
because in his eyes,
134
339260
2000
เพราะในสายตาของเขา
05:41
only God could invent things.
135
341260
2000
พระเจ้าเท่านั้นที่สร้างทุกสิ่ง
05:43
He was simply the instrument of God's will.
136
343260
2000
และเขาเป็นเพียงเครื่องมือตามความต้องการของพระเจ้าเท่านั้น
05:45
And what was God's will?
137
345260
2000
แล้วอะไรคือความต้องการของพระเจ้าล่ะ?
05:47
Well God's will was that the amount of suffering in any kind of war
138
347260
3000
อืม ความต้องการนั้นคือปริมาณความทรมานในสงครามใดๆ
05:50
be reduced to as small an amount as possible.
139
350260
3000
ควรจะลดลงเหลือน้อยที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้
05:53
And what did the Norden bombsight do?
140
353260
2000
แล้วเครื่องเล็งเป้าระเบิดนอร์เด็นทำอะไรล่ะ?
05:55
Well it allowed you to do that.
141
355260
2000
อืม มันทำให้คุณทำยังงั้นได้ยังไงล่ะ
05:57
It allowed you to bomb only those things
142
357260
2000
มันทำให้คุณทิ้งระเบิดใส่แค่บางสิ่ง
05:59
that you absolutely needed and wanted to bomb.
143
359260
4000
ที่คุณต้องการจะระเบิดมันเท่านั้นจริงๆ
06:03
So in the years leading up to the Second World War,
144
363260
3000
ดังนั้นในช่วงปีก่อนหน้าสงครามโลกครั้งที่ 2
06:06
the U.S. military buys 90,000
145
366260
3000
กองทัพสหรัฐฯ ซึ้อเครื่องเล็งเป้าระเบิดนอร์เด็นนี้
06:09
of these Norden bombsights
146
369260
2000
ถึง 90,000 เครื่องด้วยกัน
06:11
at a cost of $14,000 each --
147
371260
2000
ที่ราคาเครื่องละ 14,000 เหรียญ
06:13
again, in 1940 dollars, that's a lot of money.
148
373260
3000
อีกทีนะ เป็นเหรียญในพ.ศ.2483 ซึ่งเป็นเงินมหาศาล
06:16
And they trained 50,000 bombardiers on how to use them --
149
376260
3000
และพวกเขาฝึกมือทิ้งระเบิด 50,000 คนให้ใช้มัน
06:19
long extensive, months-long training sessions --
150
379260
4000
การฝึกที่ยาวนานหลายเดือน
06:23
because these things are essentially analog computers;
151
383260
2000
เพราะเจ้าสิ่งนี้คือคอมพิวเตอร์ที่คำนวณและแสดงผลทางหน้าปัด
06:25
they're not easy to use.
152
385260
2000
มันใช้งานไม่ง่าย
06:27
And they make every one of those bombardiers take an oath,
153
387260
3000
และพวกเขาบังคับให้มือทิ้งระเบิดทุกคนสาบาน
06:30
to swear that if they're ever captured,
154
390260
3000
ว่าถ้าพวกเขาถูกจับ
06:33
they will not divulge a single detail
155
393260
2000
พวกเขาจะไม่เปิดเผยความลับแม้จะเล็กน้อย
06:35
of this particular device to the enemy,
156
395260
2000
เกี่ยวกับเครื่องมือชิ้นนี้แก่ศัตรู
06:37
because it's imperative the enemy not get their hands
157
397260
3000
เพราะมันจำเป็นที่จะต้องไม่ให้ศัตรูยื่นมือเข้ามา
06:40
on this absolutely essential piece of technology.
158
400260
2000
แตะต้องเทคโนโลยีชิ้นสำคัญยิ่งยวดชิ้นนี้
06:42
And whenever the Norden bombsight is taken onto a plane,
159
402260
3000
และเมื่อใดก็ตามที่เครื่องเล็งเป้าระเบิดนอร์เด็นถูกนำไปกับเครื่องบิน
06:45
it's escorted there by a series of armed guards.
160
405260
3000
มันถูกคุ้มครองไปยังที่นั่นโดยกองทหารติดอาวุธ
06:48
And it's carried in a box with a canvas shroud over it.
161
408260
3000
และมันถูกนำไปในกล่องที่มีผ้าใบคลุมอยู่
06:51
And the box is handcuffed to one of the guards.
162
411260
3000
และกล่องจะถูกคล้องกุญแจมือไว้กับผู้คุมคนหนึ่ง
06:54
It's never allowed to be photographed.
163
414260
2000
มันไม่เคยถูกอนุญาตให้ถ่ายภาพ
06:56
And there's a little incendiary device inside of it,
164
416260
3000
และมีระเบิดเล็กๆอยู่ภายใน
06:59
so that, if the plane ever crashes, it will be destroyed
165
419260
3000
ดังนั้น ถ้าเครื่องบินตก มันจะถูกทำลาย
07:02
and there's no way the enemy can ever get their hands on it.
166
422260
3000
และไม่มีทางที่ศัตรูจะเอื้อมมือมาถึงมันได้
07:05
The Norden bombsight
167
425260
2000
เครื่องเล็งเป้าระเบิดนอร์เด็น
07:07
is the Holy Grail.
168
427260
3000
คือจอกศักดิ์สิทธิ์ของพระผู้เป็นเจ้า
07:10
So what happens during the Second World War?
169
430260
3000
งั้นเกิดอะไรขึ้นระหว่างสงครามโลกครั้งที่ 2 ล่ะ?
07:13
Well, it turns out it's not the Holy Grail.
170
433260
3000
เอ่อ กลายเป็นว่ามันไม่ใช่จอกศักดิ์สิทธิ์อย่างที่คิดไว้แฮะ
07:16
In practice, the Norden bombsight
171
436260
2000
ในทางปฏิบัติ เครื่องเล็งเป้าระเบิดนอร์เด็น
07:18
can drop a bomb into a pickle barrel at 20,000 ft.,
172
438260
3000
สามารถปล่อยระเบิดลงในถังได้จากระยะ 20,000 ฟุต
07:21
but that's under perfect conditions.
173
441260
2000
แต่เฉพาะในสภาวะที่สมบูรณ์แบบเท่านั้น
07:23
And of course, in wartime,
174
443260
2000
และแน่นอนว่า ในเวลาที่รบกัน
07:25
conditions aren't perfect.
175
445260
2000
สภาวะต่างๆไม่มีวันสมบูรณ์แบบ
07:27
First of all, it's really hard to use -- really hard to use.
176
447260
3000
อย่างแรกเลยคือ มันใช้งานยาก ใช้ยากจริงๆ
07:30
And not all of the people
177
450260
2000
และไม่ใช่ทุกคน
07:32
who are of those 50,000 men who are bombardiers
178
452260
2000
ในกลุ่มมือทิ้งระเบิดห้าหมื่นคนที่ว่า
07:34
have the ability to properly program an analog computer.
179
454260
4000
จะมีความสามารถที่จะทำให้คอมพิวเตอร์ทำงานได้อย่างเหมาะสม
07:38
Secondly, it breaks down a lot.
180
458260
2000
อย่างที่สอง มันพังบ่อยมาก
07:40
It's full of all kinds of gyroscopes and pulleys
181
460260
2000
มันเต็มไปด้วยเครื่องวัดการหมุนทุกชนิด และรอก
07:42
and gadgets and ball-bearings,
182
462260
2000
และกลไกยิบย่อย และลูกปืน
07:44
and they don't work as well as they ought to
183
464260
2000
และมันไม่ทำงานอย่างที่มันควรจะทำ
07:46
in the heat of battle.
184
466260
2000
ในระหว่างที่การต่อสู้ดำเนินไปอย่างร้อนแรง
07:48
Thirdly, when Norden was making his calculations,
185
468260
3000
อย่างที่สาม เมื่อนอร์เด็นสร้างสูตรคำนวณของเขา
07:51
he assumed that a plane would be flying
186
471260
2000
เขาคะเนว่าเครื่องบินจะบิน
07:53
at a relatively slow speed at low altitudes.
187
473260
3000
ที่ความเร็วต่ำ และในระดับความสูงไม่มากนัก
07:56
Well in a real war, you can't do that;
188
476260
2000
ในสงครามจริงๆ คุณทำอย่างนั้นไม่ได้
07:58
you'll get shot down.
189
478260
2000
คุณจะถูกยิงร่วง
08:00
So they started flying them at high altitudes at incredibly high speeds.
190
480260
3000
ดังนั้นพวกเขาจึงบินที่ระดับสูงขึ้นไป ด้วยความเร็วสูงจนไม่น่าเชื่อ
08:03
And the Norden bombsight doesn't work as well
191
483260
2000
และเครื่องเล็งเป้าระเบิดนอร์เด็นก็ทำงานไม่ได้ดีนัก
08:05
under those conditions.
192
485260
2000
ในสภาวะแบบนั้น
08:07
But most of all,
193
487260
2000
และท้ายที่สุด
08:09
the Norden bombsight required the bombardier
194
489260
2000
เครื่องเล็งเป้าระเบิดนอร์เด็นต้องมีมือทิ้งระเบิด
08:11
to make visual contact with the target.
195
491260
3000
เพื่อที่จะมองหาเป้าด้วยตา
08:14
But of course, what happens in real life?
196
494260
2000
แต่แน่ล่ะ สิ่งทีเกิดขึ้นในชีวิตจริงคืออะไร?
08:16
There are clouds, right.
197
496260
3000
มีเมฆมาบัง ใช่
08:19
It needs cloudless sky to be really accurate.
198
499260
3000
มันต้องการท้องฟ้าที่ไร้เมฆเพื่อให้แม่นยำ
08:22
Well how many cloudless skies
199
502260
2000
เอ่อ มีฟ้าไร้เมฆกี่แห่ง
08:24
do you think there were above Central Europe
200
504260
2000
ที่คุณคิดว่าจะมีเหนือน่านฟ้ายุโรป
08:26
between 1940 and 1945?
201
506260
3000
ในช่วงปีพ.ศ.2483 ถึง 2488?
08:29
Not a lot.
202
509260
2000
ไม่ค่อยจะมีนะ
08:31
And then to give you a sense
203
511260
2000
และเพื่อให้คุณได้รู้สึกถึง
08:33
of just how inaccurate the Norden bombsight was,
204
513260
2000
ความไม่แม่นยำของเครื่องเล็งเป้าระเบิดนอร์เด็นนี้
08:35
there was a famous case in 1944
205
515260
2000
มีเหตุการณ์อันโด่งดังในปีพ.ศ.2487
08:37
where the Allies bombed a chemical plant in Leuna, Germany.
206
517260
4000
เมื่อฝ่ายสัมพันธมิตรทิ้งระเบิดโรงงานเคมีในเมืองลูนา ที่เยอรมัน
08:41
And the chemical plant comprised
207
521260
2000
และโรงงานเคมีมีเนื้อที่ถึง
08:43
757 acres.
208
523260
2000
ราว 1900 ไร่
08:45
And over the course of 22 bombing missions,
209
525260
3000
และด้วยการปฏิบัติการทิ้งระเบิดมากกว่า 22 ครั้ง
08:48
the Allies dropped 85,000 bombs
210
528260
5000
ฝ่ายสัมพันธมิตรทิ้งระเบิด 85,000 ลูก
08:53
on this 757 acre chemical plant,
211
533260
4000
ลงบนโรงงานเคมีขนาด 1900 ไร่ที่ว่านี่
08:57
using the Norden bombsight.
212
537260
3000
ด้วยการใช้เครื่องเล็งเป้าระเบิดนอร์เด็น
09:00
Well what percentage of those bombs
213
540260
2000
คุณคิดว่ากี่เปอร์เซ็นต์ของระเบิดเหล่านั้น
09:02
do you think actually landed
214
542260
2000
ที่ทิ้งได้ลงตรงเป้าหมาย
09:04
inside the 700-acre perimeter of the plant?
215
544260
3000
ภายในพื้นที่ 1900 ไร่ของโรงงานครับ?
09:07
10 percent. 10 percent.
216
547260
3000
10 เปอร์เซ็นต์ 10 เปอร์เซ็นต์
09:10
And of those 10 percent that landed,
217
550260
2000
และใน 10 เปอร์เซ็นต์ที่ลงนั้น
09:12
16 percent didn't even go off; they were duds.
218
552260
3000
มี 16 เปอร์เซ็นต์ที่ไม่ได้ระเบิด พวกมันด้าน
09:15
The Leuna chemical plant,
219
555260
2000
โรงงานเคมีที่ลูนา
09:17
after one of the most extensive bombings in the history of the war,
220
557260
3000
ภายหลังจากการทิ้งระเบิดที่หนาแน่นที่สุดครั้งหนึ่งในประวัติศาตร์ของสงคราม
09:20
was up and running within weeks.
221
560260
3000
กลับคืนมาทำงานได้ภายในไม่กี่สัปดาห์
09:23
And by the way, all those precautions
222
563260
2000
และยังไงก็ตาม การปริวิตกทั้งมวล
09:25
to keep the Norden bombsight out of the hands of the Nazis?
223
565260
3000
ที่จะปกป้องเครื่องเล็งเป้าระเบิดนอร์เด็นไว้จากมือของนาซีน่ะหรอ?
09:28
Well it turns out
224
568260
2000
อืม เรื่องกลายเป็นว่า
09:30
that Carl Norden, as a proper Swiss,
225
570260
2000
คาร์ล นอร์เด็น ผู้เป็นชาวสวิส
09:32
was very enamored of German engineers.
226
572260
3000
เป็นผู้ลุ่มหลงในวิศวกรชาวเยอรมัน
09:35
So in the 1930s, he hired a whole bunch of them,
227
575260
2000
ดังนั้นในปีพ.ศ.2473 เขาว่าจ้างพวกนั้นจำนวนมาก
09:37
including a man named Hermann Long
228
577260
2000
รวมถึงชายที่มีนามว่า เฮอมันน์ ลอง
09:39
who, in 1938,
229
579260
2000
ผู้ซึ่งในปีพ.ศ.2481
09:41
gave a complete set of the plans for the Norden bombsight to the Nazis.
230
581260
3000
ได้มอบแผนผังชุดสมบูรณ์ของเครื่องเล็งเป้าระเบิดนอร์เด็นให้กับนาซี
09:44
So they had their own Norden bombsight throughout the entire war --
231
584260
3000
ดังนั้นพวกเขาก็มีเครื่องเล็งเป้าระเบิดนอร์เด็นของเขาเองตลอดช่วงสงคราม
09:47
which also, by the way, didn't work very well.
232
587260
3000
ซึ่งก็ เอ่อ.. ไม่ค่อยจะเวิร์คเช่นกัน
09:50
(Laughter)
233
590260
2000
(เสียงหัวเราะ)
09:52
So why do we talk about the Norden bombsight?
234
592260
3000
งั้นทำไมเราต้องมาพูดถึงเจ้าเครื่องเล็งเป้าระเบิดนอร์เด็นนี้ด้วยล่ะ?
09:55
Well because we live in an age
235
595260
2000
ก็เพราะว่า เรากำลังอยู่ในยุค
09:57
where there are lots and lots
236
597260
2000
ที่มีเจ้าเครื่องเล็งเป้าระเบิดนอร์เด็นนี่
09:59
of Norden bombsights.
237
599260
2000
เป็นจำนวนมากๆๆเลยน่ะสิ
10:01
We live in a time where there are all kinds
238
601260
2000
เราอาศัยอยู่ในช่วงเวลาที่มี
10:03
of really, really smart people
239
603260
2000
คนฉลาดๆ แทบทุกสาขาประเภท
10:05
running around, saying that they've invented gadgets
240
605260
2000
วิ่่งวุ่นไปมา คอยบอกเราว่าพวกเขาคิดค้นสิ่งต่างๆ
10:07
that will forever change our world.
241
607260
2000
ที่จะเปลี่ยนโลกของเราไปตลอดกาล
10:09
They've invented websites that will allow people to be free.
242
609260
3000
พวกเขาประดิษฐ์เว็บไซต์ที่ช่วยให้ผู้คนเป็นอิสระ
10:12
They've invented some kind of this thing, or this thing, or this thing
243
612260
4000
พวกเขาประดิษฐ์ของอย่างนั้น อย่างนี้ หรืออย่างโน้น
10:16
that will make our world forever better.
244
616260
3000
ที่จะทำให้โลกของเราดีขึ้นไปตลอด
10:19
If you go into the military,
245
619260
2000
ถ้าคุณเข้าไปในกองทหาร
10:21
you'll find lots of Carl Nordens as well.
246
621260
2000
คุณก็จะพบกับคาร์ล นอร์เด็นจำนวนมากเช่นกัน
10:23
If you go to the Pentagon, they will say,
247
623260
2000
ถ้าคุณไปที่กระทรวงกลาโหมสหรัฐฯ พวกเขาจะบอกว่า
10:25
"You know what, now we really can
248
625260
2000
"คุณรู้มั้ย ตอนนี้เราสามารถที่จะ
10:27
put a bomb inside a pickle barrel
249
627260
2000
ทิ้งระเบิดลงไปในถังผักดอง
10:29
at 20,000 ft."
250
629260
2000
ได้จากความสูง 20,000 ฟุตแล้วนะ"
10:31
And you know what, it's true; they actually can do that now.
251
631260
3000
และคุณรู้มั้ย มันเป็นเรื่องจริง ตอนนี้พวกเขาทำมันได้แล้ว
10:34
But we need to be very clear
252
634260
2000
แต่เราต้องทำให้กระจ่างมากขึ้นว่า
10:36
about how little that means.
253
636260
3000
มันมีความหมายน้อยเพียงใด
10:39
In the Iraq War, at the beginning of the first Iraq War,
254
639260
3000
ในสงครามอิรัก ในช่วงต้นของสงครามอิรัก
10:42
the U.S. military, the air force,
255
642260
2000
กองทัพสหรัฐฯ กองทัพอากาศ
10:44
sent two squadrons of F-15E Fighter Eagles
256
644260
3000
ส่งฝูงบินรบ F-15E สองฝูง
10:47
to the Iraqi desert
257
647260
2000
ไปยังทะเลทรายอิรัก
10:49
equipped with these five million dollar cameras
258
649260
2000
ติดตั้งกล้องราคาห้าล้านเหรียญ
10:51
that allowed them to see the entire desert floor.
259
651260
3000
ซึ่งทำให้พวกเขาเห็นพื้นทะเลทรายทั้งหมด
10:54
And their mission was to find and to destroy --
260
654260
3000
และปฏิบัติการของเขาคือการค้นหาและทำลาย
10:57
remember the Scud missile launchers,
261
657260
2000
จำเครื่องยิงขีปนาวุธสกั๊ดได้มั้ย
10:59
those surface-to-air missiles
262
659260
2000
เครื่องยิงขีปนาวุธจากพื้นดินสู่อากาศนั่นแหละ
11:01
that the Iraqis were launching at the Israelis?
263
661260
2000
ที่ชาวอิรักยิงใส่ชาวอิสราเอล?
11:03
The mission of the two squadrons
264
663260
2000
ปฏิบัติการของสองฝูงบิน
11:05
was to get rid of all the Scud missile launchers.
265
665260
3000
คือการกำจัดเครื่องยิงขีปนาวุธสกั๊ดทั้งหมด
11:08
And so they flew missions day and night,
266
668260
2000
ดังนั้นพวกเขาบินปฏิบัติการทั้งวันทั้งคืน
11:10
and they dropped thousands of bombs,
267
670260
2000
และทิ้งระเบิดเป็นพันๆลูก
11:12
and they fired thousands of missiles
268
672260
3000
และเขายิงขีปนาวุธเป็นพันๆลูก
11:15
in an attempt to get rid of this particular scourge.
269
675260
3000
พยายามที่จะกำจัดอาวุธทำลายล้างนี้
11:18
And after the war was over, there was an audit done --
270
678260
2000
และเมื่อสงครามจบลง มันมีการตรวจสอบ
11:20
as the army always does, the air force always does --
271
680260
2000
ดั่งที่กองทัพทำเป็นประจำ และกองทัพอากาศทำเป็นประจำ
11:22
and they asked the question:
272
682260
2000
พวกเขาตั้งคำถาม
11:24
how many Scuds did we actually destroy?
273
684260
2000
ว่ามีสกั๊ดกี่ลูกที่พวกเขาทำลายได้?
11:26
You know what the answer was?
274
686260
2000
คุณรู้มั้ยว่าคำตอบคืออะไร?
11:28
Zero, not a single one.
275
688260
2000
ศูนย์ ไม่มีแม้แต่ลูกเดียว
11:30
Now why is that?
276
690260
2000
อ้าว ทำไมเป็นอย่างนั้นล่ะ?
11:32
Is it because their weapons weren't accurate?
277
692260
2000
เป็นเพราะว่าอาวุธเหล่านั้นไม่แม่นยำหรือเปล่า?
11:34
Oh no, they were brilliantly accurate.
278
694260
3000
ไม่ใช่เลย มันแม่นยังกับจับวางด้วยซ้ำ
11:37
They could have destroyed this little thing right here
279
697260
2000
มันสามารถจะทำลายเจ้าสิ่งเล็กๆตรงนี้
11:39
from 25,000 ft.
280
699260
2000
ได้จากระยะความสูง 25,000 ฟุต
11:41
The issue was they didn't know where the Scud launchers were.
281
701260
4000
ปัญหาก็คือ พวกเขาไม่รู้ว่าเครื่องยิงขีปนาวุธสกั๊ดอยู่ที่ไหนน่ะสิ
11:45
The problem with bombs and pickle barrels
282
705260
3000
ปัญหาเกี่ยวกับลูกระเบิดและถัง
11:48
is not getting the bomb inside the pickle barrel,
283
708260
2000
ไม่ใช่การนำลูกระเบิดไปลงถัง
11:50
it's knowing how to find the pickle barrel.
284
710260
3000
แต่เป็นว่าจะหาถังพบได้ยังไงต่างหาก
11:53
That's always been the harder problem
285
713260
2000
นั่นเป็นปัญหาที่ยากกว่า
11:55
when it comes to fighting wars.
286
715260
2000
เมื่อถึงเวลาสงครามที่ต้องสู้รบกัน
11:57
Or take the battle in Afghanistan.
287
717260
3000
หรือลองดูการต่อสู้ในอัฟกานิสถานสิ
12:00
What is the signature weapon
288
720260
2000
อะไรคืออาวุธที่เป็นสัญลักษณ์
12:02
of the CIA's war in Northwest Pakistan?
289
722260
2000
ของสงครามของหน่วย CIA ทางตะวันตกเฉียงเหนือของปากีสถาน?
12:04
It's the drone. What is the drone?
290
724260
3000
มันคือเครื่องบินไร้คนขับ อะไรคือเครื่องบินไร้คนขับ?
12:07
Well it is the grandson of the Norden Mark 15 bombsight.
291
727260
4000
เอ่อ มันคือเหลนของเครื่องเล็งเป้าระเบิดนอร์เด็นมาร์ค 15 นั่นเอง
12:11
It is this weapon of devastating accuracy and precision.
292
731260
4000
มันคือศาสตราวุธที่แม่นยำในการทำลายล้าง
12:15
And over the course of the last six years
293
735260
2000
และในการฝึกกว่าหกปีที่ผ่านมา
12:17
in Northwest Pakistan,
294
737260
3000
ในทางตะวันตกเฉียงเหนือของปากีสถาน
12:20
the CIA has flown hundreds of drone missiles,
295
740260
3000
CIA ยิงขีปนาวุธจากเครื่องบินไร้คนขับเป็นร้อยๆลูก
12:23
and it's used those drones
296
743260
2000
และใช้เครื่องบินไร้คนขับนั้น
12:25
to kill 2,000 suspected
297
745260
2000
ในการสังหารผู้ต้องสงสัย
12:27
Pakistani and Taliban militants.
298
747260
4000
ชาวปากีสถานและกลุ่มกบฎตาลีบันถึง 2,000 คน
12:31
Now what is the accuracy of those drones?
299
751260
3000
ความแม่นยำของเครื่องบินไร้คนขับเหล่านั้นเป็นอย่างไร?
12:34
Well it's extraordinary.
300
754260
2000
อืม มันค่อนข้างน่าตกใจ
12:36
We think we're now at 95 percent accuracy
301
756260
3000
เราคิดว่าเรามาถึงจุดที่มีความแม่นยำถึง 95 เปอร์เซ็นต์
12:39
when it comes to drone strikes.
302
759260
2000
เมื่อใช้ปฏิบัตการเครื่องบินไร้คนขับ
12:41
95 percent of the people we kill need to be killed, right?
303
761260
3000
ผู้คน 95 เปอร์เซ็นต์ของคนที่โดนสังหาร ต้องถูกกำจัด ใช่มั้ย?
12:44
That is one of the most extraordinary records
304
764260
2000
มันเป็นสถิติที่น่าประทับใจมาก
12:46
in the history of modern warfare.
305
766260
2000
ในประวัติศาสาตร์ของการรบยุคใหม่
12:48
But do you know what the crucial thing is?
306
768260
2000
แต่คุณรู้มั้ยว่าอะไรคือสิ่งสำคัญที่สุด?
12:50
In that exact same period
307
770260
2000
ในช่วงระยะเวลาเดียวกันนั้น
12:52
that we've been using these drones
308
772260
2000
ที่เราใช้เครื่องบินไร้คนขับ
12:54
with devastating accuracy,
309
774260
2000
ที่มีความแม่นยำในการทำลายล้าง
12:56
the number of attacks, of suicide attacks and terrorist attacks,
310
776260
3000
จำนวนของการโจมตี ของมือระเบิดพลีชีพ และการโจมตีของผู้ก่อการร้าย
12:59
against American forces in Afghanistan
311
779260
2000
ต่อกองทัพสหรัฐฯในอัฟกานิสถาน
13:01
has increased tenfold.
312
781260
3000
ได้เพิ่มขึ้นถึง 10 เท่า
13:04
As we have gotten more and more efficient
313
784260
2000
เมื่อเราเพิ่มพูนประสิทธิภาพ
13:06
in killing them,
314
786260
2000
ในการสังหารพวกเขา
13:08
they have become angrier and angrier
315
788260
3000
พวกเขาก็ยิ่งโกรธมากขึ้นเรื่อยๆ
13:11
and more and more motivated to kill us.
316
791260
3000
และถูกกระตุ้นมากยิ่งขึ้นให้สังหารเรา
13:14
I have not described to you a success story.
317
794260
3000
ผมไม่ได้บรรยายให้พวกคุณฟังถึงเรื่องราวแห่งความสำเร็จ
13:17
I've described to you
318
797260
2000
ผมบรรยายให้คุณฟัง
13:19
the opposite of a success story.
319
799260
2000
ถึงเรื่องราวที่ตรงกันข้ามกับความสำเร็จ
13:21
And this is the problem
320
801260
2000
และนี่คือปัญหา
13:23
with our infatuation with the things we make.
321
803260
2000
กับความหลงไหลในสิ่งที่เราประดิษฐ์ขึ้น
13:25
We think the things we make can solve our problems,
322
805260
3000
เราคิดว่าสิ่งที่เราสร้างจะช่วยแก้ปัญหาของเรา
13:28
but our problems are much more complex than that.
323
808260
3000
แต่ปัญหาของเรามีความซับซ้อนยิ่งกว่านั้น
13:31
The issue isn't the accuracy of the bombs you have,
324
811260
3000
ประเด็นไม่ใช่ความแม่นยำของระเบิดที่คุณมี
13:34
it's how you use the bombs you have,
325
814260
2000
แต่เป็นว่าคุณจะใช้ระเบิดที่มีนั้นอย่างไรมากกว่า
13:36
and more importantly,
326
816260
2000
และที่สำคัญไปกว่านั้น
13:38
whether you ought to use bombs at all.
327
818260
3000
ก็คือเมื่อใดที่คุณควรจะใช้ระเบิดเหล่านั้นนั่นเอง
13:42
There's a postscript
328
822260
2000
มีภาคผนวก
13:44
to the Norden story
329
824260
2000
ของเรื่องราวของนอร์เด็น
13:46
of Carl Norden and his fabulous bombsight.
330
826260
3000
เกี่ยวกับคาร์ล นอร์เด็นและเครื่องเล็งเป้าระเบิดอันยอดเยี่ยมของเขา
13:49
And that is, on August 6, 1945,
331
829260
3000
นั่นคือในวันที่ 6 สิงหาคม พ.ศ.2488
13:52
a B-29 bomber called the Enola Gay
332
832260
3000
เครื่องบินทิ้งระเบิด B-29 ที่มีชื่อว่า อีโนลา เกย์
13:55
flew over Japan
333
835260
2000
บินเหนือน่านฟ้าญี่ปุ่น
13:57
and, using a Norden bombsight,
334
837260
2000
และใช้เครื่องเล็งเป้าระเบิดนอร์เด็น
13:59
dropped a very large thermonuclear device
335
839260
3000
ทิ้งระเบิดนิวเคลียร์ขนาดใหญ่
14:02
on the city of Hiroshima.
336
842260
3000
ลงบนเมืองฮิโรชิมา
14:05
And as was typical with the Norden bombsight,
337
845260
3000
และดังเช่นสิ่งที่เกิดขึ้นเป็นประจำกับเครื่องเล็งเป้าระเบิดนอร์เด็น
14:08
the bomb actually missed its target by 800 ft.
338
848260
3000
ระเบิดผิดเป้าที่แท้จริงไปราว 800 ฟุต
14:11
But of course, it didn't matter.
339
851260
3000
แต่แน่นอน นั่นไม่ใช่เรื่องใหญ่
14:14
And that's the greatest irony of all
340
854260
2000
และนั่นคือเรื่องตลกที่ร้ายที่สุด
14:16
when it comes to the Norden bombsight.
341
856260
3000
เมื่อพูดถึงเครื่องเล็งเป้าระเบิดนอร์เด็น
14:19
the air force's 1.5 billion dollar bombsight
342
859260
4000
เครื่องเล็งเป้าระเบิดราคาหนึ่งพันห้าร้อยล้านเหรียญของกองทัพอากาศ
14:23
was used to drop its three billion dollar bomb,
343
863260
4000
ถูกใช้เพื่อทิ้งระเบิดราคาสามพันล้านเหรียญ
14:27
which didn't need a bombsight at all.
344
867260
3000
ซึ่งไม่ต้องการเครื่องเล็งเป้าระเบิดซักนิด
14:30
Meanwhile, back in New York,
345
870260
2000
ในขณะเดียวกัน ในนิวยอร์ค
14:32
no one told Carl Norden
346
872260
2000
ไม่มีใครบอกคาร์ล นอร์เด็น
14:34
that his bombsight was used over Hiroshima.
347
874260
3000
ว่าเครื่องเล็งเป้าระเบิดของเขาถูกใช้ที่ฮิโรชิมา
14:37
He was a committed Christian.
348
877260
2000
เขาเป็นชาวคริสต์ผู้เคร่งครัด
14:39
He thought he had designed something
349
879260
2000
เขาคิดว่าเขาได้ออกแบบบางสิ่ง
14:41
that would reduce the toll of suffering in war.
350
881260
3000
ที่จะช่วยลดความทรมานในสงคราม
14:44
It would have broken his heart.
351
884260
3000
มันคงจะทำให้เขาหัวใจสลาย หากได้รู้ความจริง
14:47
(Applause)
352
887260
7000
(เสียงปรบมือ)
เกี่ยวกับเว็บไซต์นี้

ไซต์นี้จะแนะนำคุณเกี่ยวกับวิดีโอ YouTube ที่เป็นประโยชน์สำหรับการเรียนรู้ภาษาอังกฤษ คุณจะได้เห็นบทเรียนภาษาอังกฤษที่สอนโดยอาจารย์ชั้นนำจากทั่วโลก ดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษที่แสดงในแต่ละหน้าของวิดีโอเพื่อเล่นวิดีโอจากที่นั่น คำบรรยายเลื่อนซิงค์กับการเล่นวิดีโอ หากคุณมีความคิดเห็นหรือคำขอใด ๆ โปรดติดต่อเราโดยใช้แบบฟอร์มการติดต่อนี้

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7