A hilarious celebration of lifelong female friendship | Jane Fonda and Lily Tomlin

Vertaald door: Desiree Kramer Nagekeken door: Els De Keyser

Pat Mitchell: So I was thinking about female friendship a lot,

Pat Mitchell: Ik heb veel nagedacht over vriendschap tussen vrouwen.

and by the way, these two women,

Trouwens, ik voel me vereerd

I'm very honored to say,

want deze twee vrouwen

have been my friends for a very long time, too.

zijn al heel lang mijn vriendinnen.

Jane Fonda: Yes we have.

Jane Fonda: Ja, dat zijn we.

PM: And one of the things that I read about female friendship

PM: Ik heb eens iets gelezen over vriendschap tussen vrouwen,

is something that Cervantes said.

iets dat Cervantes heeft gezegd.

He said, "You can tell a lot about someone,"

Hij zei: "Je kunt veel over iemand te weten komen,"

in this case a woman,

in dit geval een vrouw,

"by the company that she keeps."

"door het gezelschap waar ze zich in bevindt."

So let's start with --

Dus laten we beginnen met--

(Laughter)

(Gelach)

JF: We're in big trouble.

JF: We zitten in de problemen.

Lily Tomlin: Hand me one of those waters,

Lily Tomlin: Geef me even een glas water,

I'm extremely dry.

ik sta behoorlijk droog.

(Laughter)

(Gelach)

JF: You're taking up our time.

JF: Je verspilt onze tijd.

We have a very limited --

We hebben beperkte --

LT: Just being with her sucks the life out of me.

LT: 'Bij haar zijn' alleen al, zuigt al het leven uit me.

(Laughter)

(Gelach)

JF: You ain't seen nothing yet.

JF: Je hebt nog niets gezien.

Anyway -- sorry.

Sorry.

PM: So tell me, what do you look for in a friend?

PM: Vertel eens, wat zoek je in een vriendin?

LT: I look for someone who has a sense of fun,

LT: Ik hou van iemand waar je blij van wordt,

who's audacious,

iemand met pit,

who's forthcoming, who has politics,

die dicht bij je staat, met tact optreedt,

who has even a small scrap of passion for the planet,

die ook maar een klein beetje passie heeft voor onze planeet,

someone who's decent, has a sense of justice

iemand die fatsoenlijk is, rechtsgevoel heeft

and who thinks I'm worthwhile.

en die denkt dat ik de moeite waard ben.

(Laughter)

(Gelach)

(Applause)

(Applaus)

JF: You know, I was thinking this morning,

JF: Ik dacht vanmorgen

I don't even know what I would do without my women friends.

dat ik niet eens weet wat ik zou moeten zonder mijn vriendinnen.

I mean it's, "I have my friends, therefore I am."

Ik bedoel: "Ik heb vriendinnen, dus ik besta."

LT: (Laughter)

LT: (Gelach)

JF: No, it's true.

JF: Nee, dat is waar.

I exist because I have my women friends. They --

Ik besta omdat ik vriendinnen heb.

You're one of them.

Jij bent er één van.

I don't know about you. But anyway --

Geen idee of dat ook voor jou geldt.

(Laughter)

(Gelach)

You know, they make me stronger, they make me smarter,

Ze maken me sterker, ze maken me slimmer,

they make me braver.

ze maken me moediger.

They tap me on the shoulder when I might be in need of course-correcting.

Ze tikken me op de schouder als ik gecorrigeerd moet worden.

And most of them are a good deal younger than me, too.

En de meesten zijn ook nog eens een stuk jonger dan ik.

You know? I mean, it's nice -- LT: Thank you.

Weet je? Het is leuk hoor -- LT: Dank je wel.

(Laughter)

(Gelach)

JF: No, I do, I include you in that, because listen, you know --

JF: Daar hoor jij ook bij want het is goed

it's nice to have somebody still around to play with and learn from

om nog iemand te hebben waar je lol mee hebt en van wie je leert

when you're getting toward the end.

als het einde nabij komt.

I'm approaching -- I'll be there sooner than you.

Ik ben er bijna -- Ik zal er eerder zijn dan jij.

LT: No, I'm glad to have you parallel aging alongside me.

LT: Nee, ik ben blij dat we samen parallel oud worden.

(Laughter)

(Gelach)

JF: I'm showing you the way.

JF: Ik laat je zien hoe het moet.

(Laughter)

(Gelach)

LT: Well, you are and you have.

LT: Dat heb je altijd al gedaan.

PM: Well, as we grow older,

PM: Naarmate we ouder worden,

and as we go through different kinds of life's journeys,

en we door verschillende fasen van het leven gaan,

what do you do to keep your friendships vital and alive?

wat doe je dan om je vriendschap levendig te houden?

LT: Well you have to use a lot of --

LT: Je moet vaak --

JF: She doesn't invite me over much, I'll tell you that.

JF: Ze nodigt me haast nooit uit, dat kan ik je wel vertellen.

LT: I have to use a lot of social media --

LT: Ik zit vaak op social media --

You be quiet now. And so --

Wees jij nou even rustig.

(Laughter)

(Gelach)

LT: And I look through my emails, I look through my texts

LT: Ik zoek naar vrienden tussen m'n emails

to find my friends,

en m'n sms-berichtjes,

so I can answer them as quickly as possible,

zodat ik ze zo snel mogelijk antwoord kan geven,

because I know they need my counsel.

want ik weet dat ze mijn raad nodig hebben.

(Laughter)

(Gelach)

Ze hebben mijn steun nodig,

They need my support,

because most of my friends are writers, or activists, or actors,

want bijna al mijn vrienden zijn schrijvers, activisten, of acteurs

and you're all three ...

en jij bent alle drie ...

and a long string of other descriptive phrases,

en daar kan ik nog veel meer beschrijvingen aan toevoegen.

and I want to get to you as soon as possible,

Ik wil je zo snel mogelijk bereiken,

I want you to know that I'm there for you.

ik wil dat je weet dat ik er altijd voor je ben.

JF: Do you do emojis?

JF: Gebruik je emoji's?

LT: Oh ... JF: No?

LT: Oh ... JF: Nee?

LT: That's embarrassing. JF: I'm really into emojis.

LT: Dat is gênant. JF: Ik vind ze geweldig.

LT: No, I spell out my --

LT: Nee, ik spel mijn --

I spell out my words of happiness and congratulations,

Ik spel mijn woorden van geluk en felicitaties,

and sadness.

en verdrietige woorden.

JF: You spell it right out --

JF: Jij spelt woorden --

LT: I spell it, every letter.

LT: Ik spel ze, elke letter.

(Laughter)

(Gelach)

JF: Such a purist.

JF: Zo'n taalpurist.

You know, as I've gotten older,

Weet je, naarmate ik ouder word,

I've understood more the importance of friendships,

begrijp ik het belang van vriendschappen veel beter,

and so, I really make an effort

dus doe ik erg mijn best

to reach out and make play dates -- not let too much time go by.

om met mijn vriendinnen af te spreken, en geen tijd verloren te laten gaan.

I read a lot

Ik lees veel

en zoals Lily maar al te goed weet,

so, as Lily knows all too well,

stuur ik de goede boeken naar mijn vrienden.

my books that I like, I send to my friends.

LT: Vanaf dat we wisten dat we hier vandaag zouden zijn,

LT: When we knew we would be here today

you sent me a lot of books about women, female friendships,

stuurde je me veel boeken over vrouwen, vriendschappen,

and I was so surprised to see how many books,

en ik was zo verrast om te zien hoeveel boeken --

how much research has been done recently --

hoeveel onderzoek er recentelijk gedaan is.

JF: And were you grateful? LT: I was grateful.

JF: En was je me dankbaar? LT: Ik was je dankbaar.

(Laughter)

(Gelach)

PM: And --

PM: En --

LT: Wait, no, it's really important because this is another example

LT: Wacht even, dit is echt een belangrijk voorbeeld

of how women are overlooked, put aside, marginalized.

van hoe vrouwen over het hoofd gezien, en aan de zijlijn gezet worden.

There's been very little research done on us,

Er is weinig onderzoek naar ons gedaan,

even though we volunteered lots of times.

ook al wilden we er graag aan meedoen.

JF: That's for sure.

JF: Dat kun je wel stellen.

(Laughter)

(Gelach)

LT: This is really exciting, and you all will be interested in this.

LT: Hier word je blij van, en jullie vinden dit allemaal interessant.

The Harvard Medical School study has shown

Uit onderzoek van de medische faculteit van Harvard blijkt

that women who have close female friendships

dat vrouwen met hechte vriendinnen

are less likely to develop impairments --

minder aanleg hebben om lichamelijke beperkingen te ontwikkelen

physical impairments as they age,

als ze ouder worden,

and they are likely to be seen to be living much more vital, exciting --

en meer kans maken op een vitaal, blij leven.

JF: And longer --

JF: En langere --

LT: Joyful lives.

LT: Plezierige levens.

JF: We live five years longer than men.

JF: We leven vijf jaar langer dan mannen.

LT: I think I'd trade the years for joy.

LT: Ik heb de jaren ingeruild voor plezier.

(Laughter)

(Gelach)

LT: But the most important part is they found --

LT: Maar het belangrijkste is

the results were so exciting and so conclusive --

dat de resultaten zo schokkend en zo bepalend waren.

the researchers found

De onderzoekers kwamen erachter

that not having close female friends is detrimental to your health,

dat het niet hebben van hechte vriendinnen

net zo schadelijk is voor je gezondheid

as much as smoking or being overweight.

als roken en overgewicht.

JF: And there's something else, too --

JF: Er is ook nog iets anders.

LT: I've said my part, so ...

LT: Ik heb mijn zegje gedaan.

(Laughter)

(Gelach)

JF: OK, well, listen to my part, because there's an additional thing.

JF: Luister ook even naar mij, want ik wil hier nog iets aan toevoegen.

Because they only -- for years, decades --

Want jarenlang, decennia lang,

they only researched men when they were trying to understand stress,

hebben ze alleen mannen onderzocht om stress beter leren te begrijpen.

only very recently have they researched what happens to women when we're stressed,

Pas heel recentelijk is onderzocht wat stress met vrouwen doet,

and it turns out that when we're stressed -- women,

en het blijkt dat als wij vrouwen stress ervaren

our bodies get flooded by oxytocin.

ons lichaam overspoeld wordt met oxytocine.

Which is a feel-good, calming, stress-reducing hormone.

Dat is een feel-good, kalmerend, stress-verminderend hormoon.

Which is also increased when we're with our women friends.

Die toename zie je ook als we met onze vriendinnen zijn.

And I do think that's one reason why we live longer.

En ik denk dat dat één van de redenen is waarom we langer leven.

And I feel so bad for men because they don't have that.

Ik heb zo'n medelijden met mannen want dit hebben zij niet.

Testosterone in men diminishes the effects of oxytocin.

Testosteron vermindert het effect van oxytocine bij mannen.

LT: Well, when you and I and Dolly made "9 to 5" ...

LT: Toen jij, ik en Dolly '9 to 5' maakten...

JF: Oh --

JF: Oh.

LT: We laughed, we did, we laughed so much,

LT: We lachten zo ontzettend veel.

we found we had so much in common and we're so different.

We vonden dat we zoveel gemeen hadden terwijl we zo verschillend zijn.

Here she is, like Hollywood royalty,

Dit is onze Hollywoodkoningin,

I'm like a tough kid from Detroit,

ik ben die lastige uit Detroit,

[Dolly's] a Southern kid from a poor town in Tennessee,

Dolly is een kind uit het Zuiden, uit een arm dorp in Tennessee,

and we found we were so in sync as women,

en we hadden als vrouwen zoveel gemeen,

and we must have --

we lachten zoveel,

we laughed -- we must have added at least a decade onto our lifespans.

we hebben zeker tien jaar aan onze levensverwachting toegevoegd.

JF: I think -- we sure crossed our legs a lot.

JF: We sloegen onze benen vaak over elkaar.

(Laughter)

(Gelach)

If you know what I mean.

Als je begrijpt wat ik bedoel.

LT: I think we all know what you mean.

LT: We weten allemaal waar je het over hebt.

(Laughter)

(Gelach)

PM: You're adding decades to our lives right now.

PM: Jullie voegen nu tientallen jaren aan onze levens toe.

So among the books that Jane sent us both to read on female friendship

Jane stuurde ons eens een boek over vrouwenvriendschap,

was one by a woman we admire greatly, Sister Joan Chittister,

een boek van Sister Joan Chittister, een vrouw die we erg bewonderen.

who said about female friendship

Zij zei dat het hebben van vriendinnen niet alleen iets sociaals is

that women friends are not just a social act,

they're a spiritual act.

maar ook iets spiritueels.

Do you think of your friends as spiritual?

Denk jij bij je vriendinnen aan spiritualiteit?

Do they add something spiritual to your lives?

Voegen ze iets spiritueels toe aan je leven?

LT: Spiritual -- I absolutely think that.

LT: Bij vriendinnen denk ik zeker aan spiritualiteit.

Because -- especially people you've known a long time,

Vooral bij mensen die je al heel lang kent,

mensen met wie je tijd hebt doorgebracht,

people you've spent time with --

I can see the spiritual essence inside them,

ik kan de spirituele essentie in hen zien,

the tenderness, the vulnerability.

de fijngevoeligheid, de kwetsbaarheid.

There's actually kind of a love, an element of love in the relationship.

Er is een soort liefde, een element van liefde in de relatie.

I just see deeply into your soul.

Ik kan gewoon heel diep in je ziel kijken.

PM: Do you think that, Jane --

PM: Denk je dat Jane --

LT: But I have special powers.

LT: Ik heb bijzondere krachten.

JF: Well, there's all kinds of friends.

JF: Je hebt allerlei soorten vrienden.

There's business friends, and party friends,

Je hebt zakelijke vrienden, en feestvrienden,

I've got a lot of those.

daar heb ik er heel veel van.

(Laughter)

(Gelach)

But the oxytocin-producing friendships have ...

Maar de vriendschappen die oxytocine aanmaken...

They feel spiritual because it's a heart opening, right?

Die voelen spiritueel want ze openen je hart, toch?

You know, we go deep. And --

Weet je, we gaan diep.

I find that I shed tears a lot with my intimate friends.

Ik vind dat ik veel tranen laat bij mijn intieme vriendinnen.

Not because I'm sad but because I'm so touched and inspired by them.

Niet omdat ik verdrietig ben maar ze raken me en ze inspireren me.

LT: And you know one of you is going to go soon.

LT: En je weet dat er één snel zal gaan.

(Laughter)

(Gelach)

PM: Well, two of us are sitting here, Lily, which one are you talking about?

PM: Twee daarvan zitten hier, over welke heb je het?

(Laughter)

(Gelach)

And I always think, when women talk about their friendships,

Ik vind altijd dat als vrouwen het over hun vriendinnen hebben,

that men always look a little mystified.

mannen daar een beetje van in de war raken.

What are the differences, in your opinion,

Wat zijn volgens jullie de verschillen tussen mannen- en vrouwenvriendschappen?

between men friendships and women friendships?

JF: There's a lot of difference,

JF: Er zijn veel verschillen,

and I think we have to have a lot of empathy for men --

en ik vind dat we veel empathie voor mannen moeten hebben.

(Laughter)

(Gelach)

that they don't have what we have.

Omdat ze niet hebben wat wij hebben.

Which I think may be why they die sooner.

Ik denk dat ze daarom eerder doodgaan.

(Laughter)

(Gelach)

I have a lot of compassion for men,

Ik voel veel compassie voor mannen,

because women, no kidding, we --

want vrouwen, even zonder gekheid--

women's relationships, our friendships are full disclosure, we go deep.

Er bestaat totale openheid in onze relaties, we gaan diep.

They're revelatory.

Ze zijn allesonthullend.

We risk vulnerability -- this is something men don't do.

We riskeren kwetsbaarheid, dit is iets wat mannen niet zullen doen.

I mean how many times have I asked you, "Am I doing OK?"

Ik bedoel, hoe vaak heb ik je gevraagd: "Doe ik het goed?"

"Did I really screw up there?"

"Heb ik dit verkloot?"

PM: You're doing great.

PM: Je doet het heel goed.

(Laughter)

(Gelach)

JF: But I mean, we ask questions like that

JF: Wat ik bedoel is dat we zulke vragen aan onze vriendinnen stellen

of our women friends,

and men don't.

en dat doen mannen niet.

You know, people describe women's relationships as face-to-face,

Mensen omschrijven vrouwenvriendschap als face-to-face,

whereas men's friendships are more side-by-side.

terwijl je die van mannen meer naast elkaar moet zien.

LT: I mean most of the time men don't want to reveal their emotions,

LT: Mannen willen vaak hun emoties niet laten zien,

they want to bury deeper feelings.

ze willen de diepere gevoelens wegstoppen.

I mean, that's the general, conventional thought.

Ik bedoel over het algemeen genomen.

They would rather go off in their man cave and watch a game or hit golf balls,

Ze verdwijnen liever naar de 'mancave' om voetbal te kijken,

or talk about sports, or hunting, or cars or have sex.

of ze praten liever over sport, over auto's, of ze hebben seks.

I mean, it's just the kind of -- it's a more manly behavior.

Daar denk je aan bij mannelijk gedrag.

JF: You meant -- LT: They talk about sex.

JF: Je bedoelde -- LT: Ze praten over seks.

I meant they might have sex

Ik bedoel dat ze misschien seks hebben

if they could get somebody in their man cave to --

als ze iemand naar die mancave kunnen krijgen.

(Laughter)

(Gelach)

JF: You know something, though, that I find very interesting --

JF: Weet je wat ik nogal interessant vind?

and again, psychologists didn't know this until relatively recently --

Nogmaals, psychologen wisten dit tot voor kort nog niet.

is that men are born every bit as relational as women are.

Pasgeboren jongetjes en meisjes zijn relationeel gezien gelijk.

If you look at films of newborn baby boys and girls,

Als je films ziet van pasgeboren jongens en meisjes,

you'll see the baby boys just like the girls,

gedragen de jongens zich precies zoals de meisjes,

gazing into their mother's eyes,

ze staren in moeders ogen,

you know, needing that relational exchange of energy.

ze hebben die relationele energie-uitwisseling nodig.

When the mother looks away, they could see the dismay on the child,

Als de moeder wegkijkt, zie je de ontsteltenis bij het kind,

even the boy would cry.

zelfs het jongetje gaat huilen.

They need relationship.

Ze hebben een relatie nodig.

So the question is why, as they grow older, does that change?

De vraag is waarom dit verandert naarmate ze ouder worden.

And the answer is patriarchal culture,

Het antwoord hierop is de patriarchale cultuur,

which says to boys and young men

die jongens en jonge mannen leert dat het verlangen naar een relatie,

that to be needing of relationship, to be emotional with someone is girly.

het tonen van je emoties aan iemand, meisjesachtig is.

That a real man doesn't ask directions or express a need,

Een echte man vraagt niet naar de weg en uit geen behoeftes.

Ze gaan niet naar de dokter als ze zich niet lekker voelen.

they don't go to doctors if they feel bad.

They don't ask for help.

Ze vragen niet om hulp.

There's a quote that I really like,

Ik ken een heel goede quote:

"Men fear that becoming 'we' will erase his 'I'."

'Mannen zijn bang dat 'wij' worden het verliezen van zijn 'ik' betekent'.

You know, his sense of self.

Zijn gevoel van eigenwaarde.

Whereas women's sense of self has always been kind of porous.

Terwijl de eigenwaarde van vrouwen altijd al poreuzer is geweest.

But our "we" is our saving grace,

Maar ons 'wij' is onze redding,

it's what makes us strong.

dat is wat ons sterk maakt.

Het is niet zo dat we beter zijn dan mannen,

It's not that we're better than men,

we just don't have our masculinity to prove.

we hoeven alleen onze mannelijkheid niet te bewijzen.

LT: And, well --

LT: En.

JF: That's a Gloria Steinem quote.

JF: De quote is van Gloria Steinem.

So we can express our humanity -- LT: I know who Gloria Steinem is.

Dus kunnen we onze menselijkheid uiten -- LT: Ik weet wie Gloria Steinem is.

JF: I know you know who she is, but I think it's a --

JF: Dat weet ik, maar ik denk --

(Laughter)

(Gelach)

No, but it's a great quote, I think.

Nee, ik vind het een geweldig citaat.

We're not better than men, we just don't have our masculinity to prove.

We zijn niet beter dan mannen,

we hoeven alleen onze mannelijkheid niet te bewijzen.

And that's really important.

En dat is heel belangrijk.

LT: But men are so inculcated in the culture

LT: Maar het is mannen in deze cultuur ingeprent

to be comfortable in the patriarchy.

om zich comfortabel te voelen in het patriarchaat.

And we've got to make something different happen.

En we moeten ervoor zorgen dat dat anders wordt.

JF: Women's friendships are like a renewable source of power.

JF: Vrouwenvriendschap is een soort hernieuwbare bron van energie.

LT: Well, that's what's exciting about this subject.

LT: Dat is zo leuk aan dit onderwerp.

It's because our friendships --

Want vriendschap tussen vrouwen

female friendships are just a hop to our sisterhood,

is maar een klein sprongetje naar ons vrouwenverbond,

and sisterhood can be a very powerful force,

en een vrouwenverbond kan een gigantische kracht zijn

to give the world --

om de wereld te maken

to make it what it should be --

zoals die bedoeld is--

the things that humans desperately need.

de dingen die mensen hard nodig hebben.

PM: It is why we're talking about it,

PM: Daarom praten we hierover,

because women's friendships are,

want vriendschap tussen vrouwen is,

as you said, Jane,

zoals je al zei, Jane,

a renewable source of power.

een hernieuwbare bron van energie.

So how do we use that power?

Hoe gebruiken we die energie?

JF: Well, women are the fastest growing demographic in the world,

JF: Vrouwen zijn de snelstgroeiende demografische groep in de wereld,

especially older women.

vooral oudere vrouwen.

And if we harness our power, we can change the world.

Als we onze energie gebruiken, kunnen we de wereld veranderen.

And guess what? We need to.

Raad eens? Dat is nodig.

(Applause)

(Applaus)

And we need to do it soon.

En dat moeten we snel doen.

And one of the things that we need to do --

Iets wat we moeten doen --

and we can do it as women --

en dit kunnen wij als vrouwen--

for one thing, we kind of set the consumer standards.

wij hebben de consumentenstandaarden vastgesteld.

We need to consume less.

We moeten minder gaan consumeren.

We in the Western world need to consume less

In de westerse wereld zouden we minder moeten consumeren

and when we buy things, we need to buy things that are made locally,

en als we dingen kopen, moeten we lokale producten kopen.

when we buy food, we need to buy food that's grown locally.

Als we voedsel kopen, moet het lokaal gekweekt zijn.

We are the ones that need to get off the grid.

Wij zijn degenen die zonder stroom moeten kunnen.

We need to make ourselves independent from fossil fuels.

We moeten ervoor zorgen

dat we onafhankelijk worden van fossiele brandstoffen.

And the fossil fuel companies --

En de fossiele brandstofbedrijven,

the Exxons and the Shell Oils and those bad guys --

de Exxons en de Shells, die slechteriken,

cause they are --

want dat zijn ze,

are going to tell us that we can't do it without going back to the Stone Age.

zeggen dat dit niet kan zonder terug te keren naar het stenen tijdperk,

You know, that the alternatives just aren't quite there yet,

dat de alternatieven er nog niet zijn

and that's not true.

en dat is niet waar.

There are countries in the world right now

Er zijn op dit moment landen in de wereld

that are living mostly on renewable energy and doing just fine.

die grotendeels op duurzame energie leven en dat gaat goed.

And they tell us that if we do wean ourselves from fossil fuel

Ze zeggen dat als we het gebruik van fossiele brandstoffen afbouwen

that we're going to be back in the Stone Age,

we weer in het stenen tijdperk zullen belanden.

and in fact, if we begin to use renewable energy,

Als we in feite duurzame energie gaan gebruiken

and not drill in the Arctic, and not drill --

en niet op de Noordpool boren--

LT: Oh, boy.

LT: Nee toch.

JF: And not drill in the Alberta tar sands --

JF: en niet in het teerzand van Alberta boren--

Right.

toch --

That we will be --

there will be more democracy and more jobs and more well-being,

dan zal er meer democratie, meer banen en meer voldoening zijn

and it's women that are going to lead the way.

en de vrouwen zullen hierin vooroplopen.

LT: Maybe we have the momentum to start a third-wave feminist movement

LT: Misschien is dit het momentum voor een derde feministische golfbeweging

with our sisterhood around the world,

met ons vrouwenverbond over de hele wereld,

with women we don't see, women we may never meet,

met vrouwen die we niet zien, misschien nooit zullen ontmoeten,

but we join together that way,

maar op die manier komen we samen,

because --

want Aristoteles zei al

Aristotle said --

most people --

dat mensen zouden sterven

people would die without male friendships.

zonder mannelijke vrienden.

And the operative word here was "male."

De nadruk ligt hier op 'mannelijk'.

Because they thought that friendships should be between equals

Want zij vonden dat vriendschap tussen twee gelijken moest bestaan

and women were not considered equal --

en vrouwen werden niet als gelijke gezien.

JF: They didn't think we had souls even, the Greeks.

JF: De Grieken dachten zelfs dat we geen ziel hadden.

LT: No, exactly. That shows you just how limited Aristotle was.

LT: Precies, dat toont aan hoe bekrompen Aristoteles was.

(Laughter)

(Gelach)

And wait, no, here's the best part.

Wacht, nu komt het beste.

It's like, you know, men do need women now.

Mannen hebben vrouwen nu nodig.

The planet needs women.

De planeet heeft vrouwen nodig.

The US Constitution needs women.

De grondwet van de VS heeft vrouwen nodig.

We are not even in the Constitution.

We staan niet eens in de grondwet.

JF: You're talking about the Equal Rights Amendment.

JF: Je hebt het over het 'Equal Rights Amendment'

LT: Right.

LT: Juist.

Justice Ginsberg said something like --

Rechter Ginsberg zei:

every constitution that's been written since the end of World War II

"In elke grondwet die is opgesteld na het einde van de Tweede Wereldoorlog

included a provision that made women citizens of equal stature,

werd een wetsbepaling opgenomen voor de gelijke status van vrouwelijke burgers,

but ours does not.

maar niet in onze grondwet.

So that would be a good place to start.

Dat zou mooi zijn om mee te beginnen.

Very, very mild --

Op z'n zachtst gezegd.

JF: Right.

JF: Juist.

(Applause)

(Applaus)

En gendergelijkheid werkt als een stroming

And gender equality, it's like a tide,

it would lift all boats, not just women.

die alle boten meeneemt, niet alleen vrouwen.

PM: Needing new role models on how to do that.

PM: We hebben daarvoor nieuwe rolmodellen nodig.

How to be friends,

Hoe je vriendschap moet zien,

how to think about our power in different ways,

hoe je op verschillende manieren over energie denkt,

as consumers,

als consument,

as citizens of the world,

als wereldburger.

and this is what makes Jane and Lily

Daarom zijn Jane en Lily een rolmodel voor vriendinnen --

a role model of how women can be friends --

for a very long time,

en al zo lang,

and even if they occasionally disagree.

ook al zijn ze het niet altijd met elkaar eens.

Thank you.

Dank jullie wel.

Thank you both.

Jullie allebei bedankt.

(Applause)

(Applaus)

JF: Thanks.

JF: Dank je wel.

LT: Thank you.

LT: Dank je wel.

JF: Thank you.

JF: Dank je wel.

(Applause)

(Applaus)