A hilarious celebration of lifelong female friendship | Jane Fonda and Lily Tomlin

Translator: Leila Ataei Reviewer: soheila Jafari

Pat Mitchell: So I was thinking about female friendship a lot,

پت میچل: خب من خیلی درباره رابطه دوستانه زنانه فکر می‎کردم،

and by the way, these two women,

و البته راستش این دو زن،

I'm very honored to say,

بسیار مفتخرم که بگویم،

have been my friends for a very long time, too.

که دوستان من هم برای مدت خیلی طولانی بوده‎اند.

Jane Fonda: Yes we have.

جین فوندا: بله همینطور است.

PM: And one of the things that I read about female friendship

پ م: و یکی از چیزهایی که درباره رابطه دوستانه زنانه خواندم

is something that Cervantes said.

چیزی است که سرروانتس گفته.

He said, "You can tell a lot about someone,"

به گفته او، «چیزهای زیادی می‎توان درباره شخصی بگویید،»

in this case a woman,

در این مورد یک زن،

"by the company that she keeps."

« از روی دوستانی که دارد.»

So let's start with --

پس بگذاریید با این شروع کنم--

(Laughter)

(خنده)

JF: We're in big trouble.

ج ف: با مشکل بزرگی مواجه‎ایم.

Lily Tomlin: Hand me one of those waters,

لی‎لی تاملین: یکی از آن آبها را به من بده،

I'm extremely dry.

حسابی تشنه‎ام.

(Laughter)

(خنده)

JF: You're taking up our time.

ج ف: داری وقتمان را هدر میدی.

We have a very limited --

وقتمان خیلی محدوده--

LT: Just being with her sucks the life out of me.

ل ت: بودن با جین عمرم آدم را کم می‎کنه.

(Laughter)

(خنده)

JF: You ain't seen nothing yet.

ج ف: هنوز که چیزی ندیدید.

Anyway -- sorry.

بهر حال-- ببخشید.

PM: So tell me, what do you look for in a friend?

پ م: خب به من بگویید، در یک دوست به دنبال چه هستید؟

LT: I look for someone who has a sense of fun,

ل ت: من دنبال کسی هستم که شوخ طبع هست،

who's audacious,

پرجرات باشد،

who's forthcoming, who has politics,

کسی که بی شیله پیله است و البته سیاست هم دارد،

who has even a small scrap of passion for the planet,

کسی که حتی یک کمی هم شور و اشتیاق برای زمین دارد،

someone who's decent, has a sense of justice

کسی که بانزاکت است و متعقد به عدالت

and who thinks I'm worthwhile.

و فکر می‎کند که من ارزشش را دارم.

(Laughter)

(خنده)

(Applause)

(تشویق)

JF: You know, I was thinking this morning,

ج ف: می‎دانید، امروز صبح به این فکر می‎کردم

I don't even know what I would do without my women friends.

من حتی نمی‎دانم که بدون دوستان زنم چه کار می‎کردم.

I mean it's, "I have my friends, therefore I am."

منظورم این است که، « دوستانم را دارم، پس هستم.»

LT: (Laughter)

ل ت: (خنده)

JF: No, it's true.

ج ف: نه، درست نیست.

I exist because I have my women friends. They --

وجود دارم چون دوستان زنم را دارم. آنها--

You're one of them.

تو یکی از آنهایی.

I don't know about you. But anyway --

درباره تو نمی‎دانم. اما به هر حال--

(Laughter)

(خنده)

You know, they make me stronger, they make me smarter,

می‎دانید، باعث می‎شوند قویتر باشم و زیرکتر،

they make me braver.

آنها من را شجاعتر می‎کنند.

They tap me on the shoulder when I might be in need of course-correcting.

وقتهایی که احتمالا که نیاز به بودن در مسیر درست را دارم به من تلنگر می‌زنند.

And most of them are a good deal younger than me, too.

و بیشتر آنها خیلی از من اتفاقا جوانترند.

You know? I mean, it's nice -- LT: Thank you.

متوجه منظورم هستید؟ این خوبه-- ل ت: متشکرم.

(Laughter)

(خنده)

JF: No, I do, I include you in that, because listen, you know --

ج ف: نه، من ممنونم. تو را جز این جمع میارم، چون گوش کن، می‎دانی--

it's nice to have somebody still around to play with and learn from

خوبه کسی را در کنارت داشته باشی که همبازیت باشه و وقتی داری به

when you're getting toward the end.

انتها نزدیک میشی ازت یاد بگیره.

I'm approaching -- I'll be there sooner than you.

من زودتر از تو به آخر خط می‎رسم.

LT: No, I'm glad to have you parallel aging alongside me.

ل ت: نه، من واقعا از این خوشحالم که ما موازی هم پیر می‎شویم.

(Laughter)

(خنده)

JF: I'm showing you the way.

ج ف: راه را بهت نشان می‎دهم.

(Laughter)

(خنده)

LT: Well, you are and you have.

ل ت: خب، بله این کار را قبلا کردی و بازهم می‎کنی.

PM: Well, as we grow older,

پ م: خب، همانطور که سنمان بالا می‎رود،

and as we go through different kinds of life's journeys,

و همانطور ‎که سفرهای گوناگون زندگی را پشت سر می‎گذاریم،

what do you do to keep your friendships vital and alive?

چی باعث می‎شود که رفاقتهایتان را سرزنده و حیاتی نگهدارید؟

LT: Well you have to use a lot of --

ل ت: خب باید از کلی آن استفاده کنید--

JF: She doesn't invite me over much, I'll tell you that.

ج ف: باید به شما بگم که خیلی من را منزلش دعوت نمی‎کند.

LT: I have to use a lot of social media --

ل ت: باید کلی از رسانه‎های اجتماعی استفاده کنم--

You be quiet now. And so --

الان ساکت باش. والا--

(Laughter)

(خنده)

LT: And I look through my emails, I look through my texts

ل ت: و من به ایمیلها نگاه می‎کنم، به پیام‎هایم

to find my friends,

تا دوستانم را پیدا کنم،

so I can answer them as quickly as possible,

تا حد ممکن به سرعت جوابشان را بدم،

because I know they need my counsel.

چون به مشاوره‎ام نیاز دارند.

(Laughter)

(خنده)

They need my support,

به پشتیبانی‎ام نیاز دارند،

because most of my friends are writers, or activists, or actors,

چون بیشتر دوستانم نویسنده هستند یا فعال اجتماعی یا بازیگر،

and you're all three ...

و تو هر سه تایش هستی...

and a long string of other descriptive phrases,

و یک رشته طویلی از عبارات تعریفی دیگر،

and I want to get to you as soon as possible,

و می‎خواهم تا حد ممکن زودتر به تو برسم،

I want you to know that I'm there for you.

می‎خواهم بدانی که من همیشه پشتت هستم.

JF: Do you do emojis?

ج ف: اهل اموجی هستی؟

LT: Oh ... JF: No?

ل ت: هان؟ ج ف: نه؟

LT: That's embarrassing. JF: I'm really into emojis.

ل ت: واقعا که شرم‎آوره. ج ف: من واقعا پایه اموجی هستم.

LT: No, I spell out my --

ل ت: نه من به ابراز--

I spell out my words of happiness and congratulations,

کلمات خوشحالی و تبریکات و ناراحتی خودم

and sadness.

را ابراز می‎کنم.

JF: You spell it right out --

ج ف: تو درست بیان می‎کنی--

LT: I spell it, every letter.

ل ت: من تک تک حرفها را هجی می‎کنم.

(Laughter)

(خنده)

JF: Such a purist.

ج ف: عجیب طرفدار درست حرف زدنی.

You know, as I've gotten older,

می‎دانید، همانطور که سنم بالا می‎رود،

I've understood more the importance of friendships,

بیشتر به اهمیت رفاقتها پی می‎برم،

and so, I really make an effort

و بنابراین واقعا تلاش می‎کنم

to reach out and make play dates -- not let too much time go by.

که تماس بگیرم و با دوستانم قرار بگذارم-- نگذارم خیلی زمان از دست بره.

I read a lot

کلی کتاب می‎خوانم

so, as Lily knows all too well,

و همانطور که لی‎لی هم خیلی خوب می‎داند

my books that I like, I send to my friends.

کتابهایی که دوست دارم را برای دوستانم می‎فرستم.

LT: When we knew we would be here today

ل ت: وقتی فهمیدیم امروز قرار است که اینجا باشیم

you sent me a lot of books about women, female friendships,

کلی کتاب راجع به زنان، رفاقتهای زنانه برایم فرستادی،

and I was so surprised to see how many books,

و من از تعداد بالای کتابهای شگفت‎زده شدم،

how much research has been done recently --

اینکه اخیرا چه میزان تحقیق انجام شده-

JF: And were you grateful? LT: I was grateful.

ج ف: و آیا سپاسگذار بودی؟ ل ن: سپاسگذار بودم.

(Laughter)

(خنده)

PM: And --

پ‎م: و --

LT: Wait, no, it's really important because this is another example

ل ت: صبر کن، نه واقعا مهم است چون مثال دیگری نیز هست

of how women are overlooked, put aside, marginalized.

از این که چقدر زنها نادیده گرفته شده، به کنار گذاشته شده و به حاشیه رانده می‎شوند.

There's been very little research done on us,

تحقیقات بسیاری کمی بر روی ما انجام شده،

even though we volunteered lots of times.

حتی با این که دفعات بسیاری داوطلب شده‎ایم.

JF: That's for sure.

ج ف: قطعا همینطور است.

(Laughter)

(خنده)

LT: This is really exciting, and you all will be interested in this.

ل ت: واقعا هیجان‎انگیزه، و همه شما به آن علاقمند خواهید شد.

The Harvard Medical School study has shown

مطالعات مدرسه پزشکی هاروارد نشان داده

that women who have close female friendships

زنانی که رفاقتهای زنانه صمیمی دارند

are less likely to develop impairments --

کمتر دچار صدمه می‎شوند--

physical impairments as they age,

صدمات فیزیکی به هنگام بالا رفتن سن،

and they are likely to be seen to be living much more vital, exciting --

و احتمالا زندگی سرزنده‎تر و هیجان‎انگیزتری دارند--

JF: And longer --

ج ف: و طولانی‎تر--

LT: Joyful lives.

ل ت: زندگی‎های شاد.

JF: We live five years longer than men.

ج ف: ما پنج‌ سال طولانی‎تر از مردها زندگی می‎کنیم.

LT: I think I'd trade the years for joy.

ل ت: فکر کنم حاضرم سالهای عمرم را با شادی طاق بزنم.

(Laughter)

(خنده)

LT: But the most important part is they found --

ل ت: اما مهمترین چیزی که آنها یافتند--

the results were so exciting and so conclusive --

نتایج بسیار هیجان‌انگیز و قاطعانه است--

the researchers found

محققان دریافته‌اند که

that not having close female friends is detrimental to your health,

نداشتن دوستان صمیمی مونث برای سلامت شما زیانبخش است،

as much as smoking or being overweight.

به اندازه سیگار کشیدن یا اضافه وزن داشتن.

JF: And there's something else, too --

ج ف: و چیز دیگری هم هست--

LT: I've said my part, so ...

ل ت: من سهم خودم را گفتم--

(Laughter)

(خنده)

JF: OK, well, listen to my part, because there's an additional thing.

ج ف: باشه، خب به بخش من گوش کنید، چون یک نکته اضافی هم وجود دارد.

Because they only -- for years, decades --

چون آنها تنها-- برای سالها، دهه‌ها--

they only researched men when they were trying to understand stress,

وقتی تلاش در شناخت استرس داشتند تنها روی مردها تحقیق می‌کردند،

only very recently have they researched what happens to women when we're stressed,

تنها همین اواخر تحقیقات کرده‌اندوقتی ما زنها دچار استرس می‌شویم چه اتفاقی میفتد،

and it turns out that when we're stressed -- women,

و معلوم شد وقتی ما زنها دچار استرس می‌شویم،

our bodies get flooded by oxytocin.

بدنهایمان سرشار از اوکسی‌توسین می‌شود.

Which is a feel-good, calming, stress-reducing hormone.

که هورمون کاهنده سترس، آرامش‌بخش و ایجاد کننده حس خوب است.

Which is also increased when we're with our women friends.

که در مشایعت دوستان زن‌مان نیز بیشتر می‌شود.

And I do think that's one reason why we live longer.

و فکر می‌کنم یکی از دلایلی است که ما طولانی تر زندگی می‌کنیم.

And I feel so bad for men because they don't have that.

و برای مردها خیلی ناراحتم چون از این محرومند.

Testosterone in men diminishes the effects of oxytocin.

تستوسترون در مردها آثار اوکسی‌توسین را نابود می‌کند.

LT: Well, when you and I and Dolly made "9 to 5" ...

ل ت: خب، وقتی من و تو و دالی فیلم « ۹ به ۵» را ساختیم...

JF: Oh --

ج ف: اوه--

LT: We laughed, we did, we laughed so much,

ل ت: خندیدیم، بله خیلی خندیدیم،

we found we had so much in common and we're so different.

چیزهایی خیلی مشترکی داریم و خیلی هم متفاوتیم،

Here she is, like Hollywood royalty,

خب اینجا او به یک عضو سلطنتی هالیوود میماند،

I'm like a tough kid from Detroit,

من مثل یک بچه خشن از دیترویت میمانم،

[Dolly's] a Southern kid from a poor town in Tennessee,

[دالی] بچه جنوب است، شهری فقیر در تنسی،

and we found we were so in sync as women,

و متوجه شدیم بعنوان زن خیلی با هم مطابقت داشتیم،

and we must have --

و ما بایدهمینطور باشد--

we laughed -- we must have added at least a decade onto our lifespans.

ما خندیدیم-- باید حداقل یک دهه به طول عمرمان افزوده باشیم.

JF: I think -- we sure crossed our legs a lot.

ج ف: فکر می کنم-- مطمئنا زیاد پاهایمان را روی هم انداختیم.

(Laughter)

(خنده)

If you know what I mean.

اگرمتوجه منظورم بشی.

LT: I think we all know what you mean.

ل ت: فکر کنم ما همه خوب بدانیم که منظورت چیست.

(Laughter)

(خنده)

PM: You're adding decades to our lives right now.

پ م: شما الان دهه‎ها را به زندگیهای ما اضافه می‌کنید.

So among the books that Jane sent us both to read on female friendship

خب در میان کتابهایی که جین برای هر دو ما در باب رفاقت زنانه فرستاد

was one by a woman we admire greatly, Sister Joan Chittister,

یکی از آنها به زنی تعلق داشت که او را شدیدا تحسین می‎کنیم، خواهر جون چیتیستر،

who said about female friendship

او درباره رفاقت زنانه گفته که

that women friends are not just a social act,

ذاشتن دوستان زن فقط اقدامی اجتماعی نیست،

they're a spiritual act.

بلکه اقدامی روحی است.

Do you think of your friends as spiritual?

آیا به دوستی‎هایتان بعنوان مفهومی روحی فکر می‎کنید؟

Do they add something spiritual to your lives?

آیا آنها چیزی روحی به زندگیهای ما اضافه می‎کنند؟

LT: Spiritual -- I absolutely think that.

ل ت: روحی- مطلقا به نظرم همینطور است.

Because -- especially people you've known a long time,

چون-- مخصوصا آدمهایی را که برای مدت طولانی می‎شناسی،

people you've spent time with --

کسانی که زمان زیادی را با آنها صرف کرده‎ای--

I can see the spiritual essence inside them,

می‎توانم جوهره روحی درونی‎شان را ببینم،

the tenderness, the vulnerability.

دلسوزی، آسیب‎پذیری.

There's actually kind of a love, an element of love in the relationship.

در واقع نوعی از عشق هست، عنصری از عشق در دوست داشتن.

I just see deeply into your soul.

من عمق روحت را می‎بینم.

PM: Do you think that, Jane --

پ م: جین، آیا تو اینطور فکر می‎کنی--

LT: But I have special powers.

ل ت: اما من نیروهای خاص دارم.

JF: Well, there's all kinds of friends.

ج ف: خب، انواع مختلف دوست وجود دارد.

There's business friends, and party friends,

رفقای کسب و کار و رفقای مهمانی.

I've got a lot of those.

کلی از آنها دارم.

(Laughter)

(خنده)

But the oxytocin-producing friendships have ...

اما رفاقتهای مولد اکسی‎توسین

They feel spiritual because it's a heart opening, right?

آنها احساس معنویت می‌کنند چون بنوعی گشودن قلب است، نه؟

You know, we go deep. And --

می‌دانید ما عمیق‌تر می‌شویم. و --

I find that I shed tears a lot with my intimate friends.

من متوجه شده‌ام که در حضور دوستان صمیمی خودم یک عالم اشک می‌ریزم.

Not because I'm sad but because I'm so touched and inspired by them.

نه که غمگین باشم بلکه بسیار تحت تاثیر قرار می‌گیرم و الهامبخشم هستند.

LT: And you know one of you is going to go soon.

ل ت: و تو می‌دانی که خب یکی از شما قراره زودتر بره.

(Laughter)

(خنده)

PM: Well, two of us are sitting here, Lily, which one are you talking about?

پ م: خب، دو نفر از ما در اینجا نشستیم، لی‌لی، درباره کدام یک از ما داری حرف می‎زنی؟

(Laughter)

(خنده)

And I always think, when women talk about their friendships,

و من همیشه فکر می‌کنم وقتی زنها درباره رفاقتهایشان صحبت می‌کنند،

that men always look a little mystified.

مردها همیشه کمی مبهوت به نظر میایند.

What are the differences, in your opinion,

به عقیده تو چه تفاوتهایی

between men friendships and women friendships?

بین رفاقتهای مردانه و رفاقتهای زنانه هست؟

JF: There's a lot of difference,

ج ف: یک عالم فرق هست،

and I think we have to have a lot of empathy for men --

و فکر می‎کنم کلی همدلی با مردها باید داشته باشیم--

(Laughter)

(خنده)

that they don't have what we have.

که فاقد چیزی هستند که ما داریم.

Which I think may be why they die sooner.

که فکر کنم دلیل زود مردنشان هست.

(Laughter)

(خنده)

I have a lot of compassion for men,

با مردها خیلی حس دلسوزی دارم،

because women, no kidding, we --

چون زنها، شوخی نمی‌کنم، ما--

women's relationships, our friendships are full disclosure, we go deep.

رفاقتهای زنانه، دوستیهای ما آشکارسازی کامل است، تا عمق آن پیش می‌رویم.

They're revelatory.

آنها مکاشفه‌ای هستند.

We risk vulnerability -- this is something men don't do.

ما آسیب پذیری را ریسک می‌کنیم-- کاری که مردان نمی‌کنند.

I mean how many times have I asked you, "Am I doing OK?"

منظورم این است که چند بار من ازت پرسیدم، « آیا کارم درسته؟»

"Did I really screw up there?"

«آیا خرابکاری نکردم؟»

PM: You're doing great.

پ م: کارت را خوب انجام می‌دهی.

(Laughter)

(خنده)

JF: But I mean, we ask questions like that

ج ف: اما منظورم این هست که ما سوالاتی مثل آن

of our women friends,

را از دوستان زن خود می‎کنیم،

and men don't.

و مردها اینطور نیستند.

You know, people describe women's relationships as face-to-face,

می‌دانید مردم روابط زنانه را رو-در-رو توصیف می کنند،

whereas men's friendships are more side-by-side.

در حالی‌ که روابط مردانه دوش به دوش است.

LT: I mean most of the time men don't want to reveal their emotions,

ل ت: منظورم این است که اکثر اوقات مردها تمایلی به آشکار کردن عواطفشان ندارند،

they want to bury deeper feelings.

آنها می‌خواهند احساسات عمیق‌تر را مخفی کنند.

I mean, that's the general, conventional thought.

منظورم این که تفکرعرف رایج این است.

They would rather go off in their man cave and watch a game or hit golf balls,

آنها ترجیح می‌دهند از غار مردانه خود خارج شده و به تماشای یک مسابقه یا انجام بازی گلف بروند،

or talk about sports, or hunting, or cars or have sex.

یا که درباره ورزش، شکار، اتومبیل یا داشتن سکس حرف بزنند.

I mean, it's just the kind of -- it's a more manly behavior.

منظور این که این یک جور-- بیشتر رفتار مردانه است.

JF: You meant -- LT: They talk about sex.

ج ف: منظورت این است که-- ل ت: بیا راجع به سکس صحبت کنیم.

I meant they might have sex

منظور این که آنها شاید سکس داشته باشند

if they could get somebody in their man cave to --

اگر بتوانند کسی را به داخل غار مردانه شان راه دهند.

(Laughter)

(خنده)

JF: You know something, though, that I find very interesting --

ج ف: می‌دانید یک چیزی هم هست که بنظرم خیلی جالب است--

and again, psychologists didn't know this until relatively recently --

و دوباره، روانشناسها تا همین اواخر از آن بی خبر بودند--

is that men are born every bit as relational as women are.

این که مردان در زمان تولد به همان اندازه زنها نسبتی هستند.

If you look at films of newborn baby boys and girls,

اگر به فیلمهای نوزادان پسر و دختر تازه متولد شده نگاه کنید،

you'll see the baby boys just like the girls,

متوجه می‌شوید که نوزادان پسر درست مثل دخترها هستند،

gazing into their mother's eyes,

که به چشمان مادرشان خیره می‌شوند،

you know, needing that relational exchange of energy.

می‌دانید به آن تبادل انرژی نسبتی نیاز دارند.

When the mother looks away, they could see the dismay on the child,

وقتی مادر نگاهش را برگرداند، می‌توانید شاهد ترس در کودک باشید،

even the boy would cry.

حتی پسر بچه هم به گریه میفتد.

They need relationship.

به رابطه نیاز دارند.

So the question is why, as they grow older, does that change?

بنابراین سوال این است چرا، همانطور که بزرگتر می‌شوند، آیا دستخوش تغییر می‌شود؟

And the answer is patriarchal culture,

و پاسخ فرهنگ پدرسالارانه است،

which says to boys and young men

که به پسرها و مردان جوان می‌گوید

that to be needing of relationship, to be emotional with someone is girly.

نیاز به رابطه، حسش داشتن به کسی امری دخترانه است.

That a real man doesn't ask directions or express a need,

این که مرد واقعی مسیرها را نمی‌پرسد یا نیازی را توضیح نمی‌دهد.

they don't go to doctors if they feel bad.

اگر حالشان بد باشد به دکتر نمی‌روند.

They don't ask for help.

آنها تقاضای کمک نمی‌کنند.

There's a quote that I really like,

نقل قولی هست که واقعا دوست دارم،

"Men fear that becoming 'we' will erase his 'I'."

«مردها از این که 'ما' شدن 'منیت‌شان' را بزداید، می‌ترسند.

You know, his sense of self.

می‌دانید بخاطر مفهوم آنها از خود است.

Whereas women's sense of self has always been kind of porous.

در جاییکه مفهوم زنان از خود همیشه به نحوی دارای خلل و فرج است.

But our "we" is our saving grace,

اما 'ما' برای ما نقطه قوت ما است،

it's what makes us strong.

چیزی که باعث قوت ما می‌شود.

It's not that we're better than men,

البته به این معنا نیست که از مردها بهتریم،

we just don't have our masculinity to prove.

ما فقط فاقد مردانگی خویش برای ثابت کردن هستیم.

LT: And, well --

ل ت: و، خب--

JF: That's a Gloria Steinem quote.

ج ف: نقل قولی از گلوریا استاینم است.

So we can express our humanity -- LT: I know who Gloria Steinem is.

بنابراین قادر به ابراز انسانیت خویش هستیم-- ل ت: من می‌دانم گلوریا استاینم کی هست.

JF: I know you know who she is, but I think it's a --

ج ف: می‌دانم تو او را می‌شناسی، اما فکر می‌کنم --

(Laughter)

(خنده)

No, but it's a great quote, I think.

نه اما واقعا فکر می‌کنم نقل قول عالی باشه.

We're not better than men, we just don't have our masculinity to prove.

ما از مردها بهتر نیستیم،‌ ما فقط فاقد مردانگی خویش برای ثابت کردن هستیم.

And that's really important.

و این واقعا مهم است.

LT: But men are so inculcated in the culture

ل ت: اما به مردها چنان از لحاظ فرهنگی تلقین شده

to be comfortable in the patriarchy.

که در مردسالاری آسایش دارند.

And we've got to make something different happen.

و ما باید باعث شویم اتفاق دیگری بیفتد.

JF: Women's friendships are like a renewable source of power.

ج ف: رفاقتهای زنانه مثل یک منبع تجدیدپذیر انرژی است.

LT: Well, that's what's exciting about this subject.

ل ت: خب، این نکته هیجان‌انگیز درباره این موضوع است.

It's because our friendships --

چون دوستیهای ما--

female friendships are just a hop to our sisterhood,

رفاقتهای زنانه تنها خیزشی بسوی رابطه خواهری ما می‌باشد،

and sisterhood can be a very powerful force,

و رابطه خواهری ما می‌تواند منبع قدرت بسیاری عظیمی باشد،

to give the world --

که به دنیا بدهیم--

to make it what it should be --

تا آنچه را که لازم است بسازیم--

the things that humans desperately need.

چیزهایی که بشریت مایوسانه نیازمند آنهاست.

PM: It is why we're talking about it,

پ م: برای همین است که درباره آن صحبت می‌کنیم،

because women's friendships are,

چون رفاقتهای زنانه

as you said, Jane,

همانطور که گفتی جین،

a renewable source of power.

یک منبع تجدیدپذیر انرژی هستند.

So how do we use that power?

پس چطور از آن انرژی استفاده کنیم؟

JF: Well, women are the fastest growing demographic in the world,

ج ف: خب، زنان سریعترین رشد را از بعد جمعیت شناسی در جهان دارند،

especially older women.

بویژه زنان مُسن.

And if we harness our power, we can change the world.

و اگر قدرتمان را مهار کنیم قادر به تغییر جهان خواهیم بود.

And guess what? We need to.

و حدس بزنید موضوع چیست؟ باید این کار را کنیم.

(Applause)

(تشویق)

And we need to do it soon.

و لازم است که آن را زود انجام دهیم.

And one of the things that we need to do --

و یکی از کارهایی که لازم است انجام دهیم--

and we can do it as women --

و می‌توانیم آن را بعنوان زن انجام دهیم--

for one thing, we kind of set the consumer standards.

برای مثال، بنوعی استانداردهای مصرفی را تعیین می‌کنیم.

We need to consume less.

لازم است که کمتر مصرف کنیم.

We in the Western world need to consume less

ما در جهان غرب لازم است کمتر مصرف کنیم

and when we buy things, we need to buy things that are made locally,

و وقتی چیزیی میخریم، لازم است چیزهایی را بخریم که تولید بومی هستند،

when we buy food, we need to buy food that's grown locally.

وقتی غذا میخریم، لازم است غذایی را بخریم که بطور بومی پرورش یافته.

We are the ones that need to get off the grid.

ما کسانی هستند که لازم است ‌ از شبکه برق خارج شویم.

We need to make ourselves independent from fossil fuels.

لازم است خود را از سوختهای فسیلی مستقل کنیم.

And the fossil fuel companies --

و کارخانه‌های سوخت فسیلی--

the Exxons and the Shell Oils and those bad guys --

اکسون و نفت شِل و سایر آدمهای بد--

cause they are --

چونکه بد هستند--

are going to tell us that we can't do it without going back to the Stone Age.

قرار است به ما بگویند که ما نمی‌توانیم بدون برگشتن به عصر حجر این کار را کنیم.

You know, that the alternatives just aren't quite there yet,

خب مطلع هستید که این جایگزینها هنوز آنقدر موجود نیستند،

and that's not true.

و البته حقیقت دارد.

There are countries in the world right now

کشورهایی در جهان الان هست

that are living mostly on renewable energy and doing just fine.

که بیشتر از انرژی تجدیدپذیر استفاده می‌کنند و مشکلی هم نیست.

And they tell us that if we do wean ourselves from fossil fuel

و آنها به ما می‌گویند که اگر سوخت فسیلی را ترک کنیم

that we're going to be back in the Stone Age,

به عصر حجر بر می‌گردیم‌،

and in fact, if we begin to use renewable energy,

و در واقع، اگر شروع ‌به‌ ‌‌استفاده‌ از انرژی تجدیدپذیر کنیم،

and not drill in the Arctic, and not drill --

و درقطب حفاری و حفاری نکنیم-

LT: Oh, boy.

ل ت: اوه، پسر.

JF: And not drill in the Alberta tar sands --

ج ف: و در ماسه‌های نفتی آلبرتا حفاری نکنیم.

Right.

درست است.

That we will be --

با این کار،

there will be more democracy and more jobs and more well-being,

صاحب دمکراسی، فرصتهای شغلی و رفاه بیشتری خواهیم بود،

and it's women that are going to lead the way.

و این زنان هستند که پیشرو خواهند بود.

LT: Maybe we have the momentum to start a third-wave feminist movement

ل ت: ما شاید انگیزه برای شروع یک جنبش فمنیستی موج سوم با

with our sisterhood around the world,

انجمن خواهری خود در کل دنیا را داریم،

with women we don't see, women we may never meet,

همراه با زنانی که نمی‌بینیم، زنانی که شاید هرگز ملاقات نکنیم،

but we join together that way,

اما با این روش بهم ملحق می‌شویم،

because --

چون--

Aristotle said --

ارسطو گفته--

most people --

اکثر مردم--

people would die without male friendships.

مردم بدون رفاقتهای مردانه میمیرند.

And the operative word here was "male."

و واژه موثر در اینجا «مردانه» بود.

Because they thought that friendships should be between equals

چون اینطور فکر می‎کردند که رفاقت باید بین افراد برابر باشد

and women were not considered equal --

و زنان برابرتصور نمی‎شدند.

JF: They didn't think we had souls even, the Greeks.

ج ف: آنها فکر نمی‎کردند حتی روح داشته باشیم، امان از این یونانیها.

LT: No, exactly. That shows you just how limited Aristotle was.

ل ت: نه، دقیقا. این حرف نشان می‌دهد که ارسطو تا چه بسته بوده.

(Laughter)

(خنده)

And wait, no, here's the best part.

و صبر کنید، بهترین قسمت آن اینجاست.

It's like, you know, men do need women now.

می‎دانید مثل این که مردها الان به زنها نیاز دارند.

The planet needs women.

زمین به زنها نیاز دارد.

The US Constitution needs women.

قانون اساسی ایالات متحده به زنان نیاز دارد.

We are not even in the Constitution.

ما حتی در قانون اساسی برابر نیستیم.

JF: You're talking about the Equal Rights Amendment.

ج ف: داری درباره لایحه الحاقی ضامن حقوق برابر زنان صحبت می‎کنی.

LT: Right.

ل ت: درسته.

Justice Ginsberg said something like --

جاسیس گینزبرگ چیزی مثل این گفته--

every constitution that's been written since the end of World War II

هر قانون اساسی که از زمان اتمام جنگ جهانی دون نوشته شده

included a provision that made women citizens of equal stature,

شامل ماده‌ای می‌شد که زنان را شهروندانی با مقام برابر می‌دانست،

but ours does not.

اما مال ما اینطور نیست.

So that would be a good place to start.

پس جای مناسبی برای شروع است.

Very, very mild --

بسیار، بسیار ملایم.

JF: Right.

ج ف: درسته.

(Applause)

(تشویق)

And gender equality, it's like a tide,

و برابری جنسیتی، مثل جزر میماند،

it would lift all boats, not just women.

که همه قایقها و نه فقط زنان را بلند خواهد کرد.

PM: Needing new role models on how to do that.

پ م: به الگوهای اصلی جدیدی در نحوه انجام آن نیاز هست.

How to be friends,

چطور دوست بودن،

how to think about our power in different ways,

این که درباره قدرتمان در اشکال مختف بیاندیشیم،

as consumers,

بعنوان مصرف کننده،

as citizens of the world,

بعنوان شهروند جهان،

and this is what makes Jane and Lily

و این چیزی است که جین و لی‎لی را

a role model of how women can be friends --

به الگوی اصلی چگونه دوست بودن زنان تبدیل می‎کند--

for a very long time,

برای مدتی خیلی طولانی،

and even if they occasionally disagree.

و حتی اگر گاهاً با هم مخالف باشند.

Thank you.

متشکرم.

Thank you both.

از هر دو شما متشکرم.

(Applause)

(تشویق)

JF: Thanks.

ج ف: متشکرم.

LT: Thank you.

ل ت: متشکرم.

JF: Thank you.

ج ف: متشکرم.

(Applause)

(تشویق)