A hilarious celebration of lifelong female friendship | Jane Fonda and Lily Tomlin

Μετάφραση: Miriela Patrikiadou Επιμέλεια: Chryssa Takahashi

Pat Mitchell: So I was thinking about female friendship a lot,

Πατ Μίτσελ: Σκεφτόμουν πολύ για τη γυναικεία φιλία,

and by the way, these two women,

παρεμπιπτόντως, αυτές οι δύο γυναίκες,

I'm very honored to say,

have been my friends for a very long time, too.

είναι τιμή μου να πω ότι είναι φίλες μου εδώ και πολύ καιρό.

Jane Fonda: Yes we have.

Τζέιν Φόντα: Ναι, είμαστε.

PM: And one of the things that I read about female friendship

ΠΜ: Ένα από τα πράγματα που διάβασα για τη γυναικεία φιλία,

is something that Cervantes said.

είναι κάτι που είπε ο Θερβάντες.

He said, "You can tell a lot about someone,"

Είπε, «Μπορείς να καταλάβεις πολλά για κάποιον»,

in this case a woman,

σε αυτή την περίπτωση, για μια γυναίκα,

"by the company that she keeps."

«από τις παρέες του».

So let's start with --

Οπότε ας ξεκινήσουμε με -

(Laughter)

(Γέλια)

JF: We're in big trouble.

ΤΦ: Μπλέξαμε.

Lily Tomlin: Hand me one of those waters,

Λίλι Τόμλιν: Δώσε μου ένα απ' αυτά τα νερά,

I'm extremely dry.

έχω στεγνώσει τελείως.

(Laughter)

(Γέλια)

JF: You're taking up our time.

ΤΦ: Μας στερείς χρόνο.

We have a very limited --

Έχουμε πολύ περιορισμένο -

LT: Just being with her sucks the life out of me.

ΛΤ: Και μόνο που βρίσκομαι μαζί της, αργοπεθαίνω.

(Laughter)

(Γέλια)

JF: You ain't seen nothing yet.

ΤΦ: Δεν έχετε δει τίποτα ακόμα.

Anyway -- sorry.

Τέλος πάντων. Συγγνώμη.

PM: So tell me, what do you look for in a friend?

ΠΜ: Λοιπόν, πείτε μου, τι ψάχνετε σε μια φίλη;

LT: I look for someone who has a sense of fun,

ΛΤ: Ψάχνω κάποια που ξέρει να διασκεδάζει,

who's audacious,

που έχει θράσος,

who's forthcoming, who has politics,

που είναι ανοιχτή, που είναι πολιτικοποιημένη,

who has even a small scrap of passion for the planet,

που έχει έστω και λίγο πάθος για τον πλανήτη,

someone who's decent, has a sense of justice

κάποια που είναι αξιοπρεπής, δίκαιη,

and who thinks I'm worthwhile.

και που πιστεύει ότι αξίζω τον κόπο.

(Laughter)

(Γέλια)

(Applause)

(Χειροκρότημα)

JF: You know, I was thinking this morning,

ΤΦ: Ξέρεις, σκεφτόμουν σήμερα το πρωί,

I don't even know what I would do without my women friends.

πως δεν ξέρω τι θα έκανα χωρίς τις φίλες μου.

I mean it's, "I have my friends, therefore I am."

Εννοώ, έχω τις φίλες μου, άρα υπάρχω.

LT: (Laughter)

ΛΤ: (Γέλια)

JF: No, it's true.

ΤΦ: Όχι, αλήθεια. Υπάρχω επειδή έχω τις φίλες μου.

I exist because I have my women friends. They --

You're one of them.

Εσύ είσαι μία από αυτές. Όσο για σένα, δεν ξέρω, αλλά τέλος πάντων.

I don't know about you. But anyway --

(Laughter)

(Γέλια)

You know, they make me stronger, they make me smarter,

Ξέρεις, με κάνουν πιο δυνατή, με κάνουν πιο έξυπνη,

they make me braver.

με κάνουν πιο θαρραλέα.

They tap me on the shoulder when I might be in need of course-correcting.

Με σκουντάνε στον ώμο όταν πρέπει να αλλάξω πορεία.

And most of them are a good deal younger than me, too.

Και οι περισσότερες είναι αρκετά νεότερες από μένα.

Ξέρεις, εννοώ, είναι ωραίο -

You know? I mean, it's nice -- LT: Thank you.

ΛΤ: Σ' ευχαριστώ.

(Laughter)

(Γέλια)

JF: No, I do, I include you in that, because listen, you know --

ΤΦ: Όχι, έτσι είναι. Συμπεριλαμβάνεσαι κι εσύ σ' αυτές.

it's nice to have somebody still around to play with and learn from

Είναι ωραίο να εξακολουθείς να έχεις κάποιον για να παίζεις

και να μαθαίνεις απ' αυτόν, καθώς πλησιάζεις προς το τέλος.

when you're getting toward the end.

I'm approaching -- I'll be there sooner than you.

Πλησιάζω. Θα φτάσω εκεί πριν από σένα.

LT: No, I'm glad to have you parallel aging alongside me.

ΛΤ: Χαίρομαι που γερνάς παράλληλα με μένα, δίπλα μου.

(Laughter)

(Γέλια)

JF: I'm showing you the way.

ΤΦ: Σου δείχνω τον δρόμο.

(Laughter)

(Γέλια)

LT: Well, you are and you have.

ΛΤ: Το κάνεις και πάντα το έκανες.

PM: Well, as we grow older,

ΠΜ: Λοιπόν, καθώς μεγαλώνουμε,

and as we go through different kinds of life's journeys,

και καθώς περνάμε διάφορα στη ζωή μας,

what do you do to keep your friendships vital and alive?

τι κάνετε για να κρατήσετε τις φιλίες σας ζωογονημένες, ζωντανές;

LT: Well you have to use a lot of --

ΛΤ: Πρέπει να χρησιμοποιήσεις πολύ -

JF: She doesn't invite me over much, I'll tell you that.

ΤΦ: Θα σου πω κάτι. Δεν με καλεί συχνά.

LT: I have to use a lot of social media --

ΛΤ: Χρειάζεται να χρησιμοποιώ πολύ τα κοινωνικά δίκτυα - εσύ μην μιλάς.

You be quiet now. And so --

(Laughter)

(Γέλια)

LT: And I look through my emails, I look through my texts

ΛΤ: Κοιτάζω τα μέιλ μου, κοιτάζω τα μηνύματά μου

to find my friends,

για να βρω τις φίλες μου,

so I can answer them as quickly as possible,

ώστε να τους απαντήσω όσο πιο γρήγορα μπορώ,

because I know they need my counsel.

επειδή ξέρω ότι χρειάζονται τις συμβουλές μου.

(Laughter)

(Γέλια)

They need my support,

Χρειάζονται την υποστήριξή μου,

because most of my friends are writers, or activists, or actors,

επειδή οι περισσότερες φίλες μου είναι συγγραφείς, ακτιβιστές ή ηθοποιοί,

and you're all three ...

and a long string of other descriptive phrases,

κι εσύ είσαι και τα τρία

καθώς και μια μακρά σειρά επιπλέον περιγραφικών φράσεων,

and I want to get to you as soon as possible,

και θέλω να έρθω σ' επαφή μαζί σου όσο πιο γρήγορα γίνεται,

I want you to know that I'm there for you.

θέλω να ξέρεις ότι είμαι εκεί για σένα.

JF: Do you do emojis?

ΤΦ: Χρησιμοποιείς εμότζι;

LT: Oh ... JF: No?

ΛΤ: Ω...

ΤΦ: Όχι;

LT: That's embarrassing. JF: I'm really into emojis.

ΛΤ: Ντρέπομαι.

ΤΦ: Μου αρέσουν τα εμότζι.

LT: No, I spell out my --

ΛΤ: Όχι, εγώ γράφω.

I spell out my words of happiness and congratulations,

Γράφω τις λέξεις «ευτυχισμένη», «συγχαρητήρια», «λυπημένη».

and sadness.

JF: You spell it right out --

ΤΦ: Τις γράφεις.

LT: I spell it, every letter.

ΛΤ: Τις γράφω με όλα τους τα γράμματα.

(Laughter)

(Γέλια)

JF: Such a purist.

ΤΦ: Είσαι τόσο παραδοσιακή.

You know, as I've gotten older,

Ξέρεις, καθώς μεγάλωνα,

I've understood more the importance of friendships,

άρχισα να καταλαβαίνω περισσότερο πόσο σημαντικές είναι οι φιλίες

and so, I really make an effort

κι έτσι προσπαθώ πραγματικά να έρχομαι σε επαφή μαζί τους,

to reach out and make play dates -- not let too much time go by.

να βγαίνουμε, να μην αφήνω να περνάει πολύς χρόνος.

I read a lot

Διαβάζω πολύ, και η Λίλι ξέρει πολύ καλά

so, as Lily knows all too well,

πως τα βιβλία που μου αρέσουν τα στέλνω στις φίλες μου.

my books that I like, I send to my friends.

LT: When we knew we would be here today

ΛΤ: Όταν μάθαμε ότι θα έρθουμε εδώ σήμερα

you sent me a lot of books about women, female friendships,

μου έστειλες πολλά βιβλία για τη γυναικεία φιλία,

and I was so surprised to see how many books,

και ξαφνιάστηκα με το πόσα πολλά βιβλία υπάρχουν,

how much research has been done recently --

με το πόση έρευνα έχει γίνει πρόσφατα.

JF: And were you grateful? LT: I was grateful.

ΤΦ: Και ήσουν ευγνώμων;

ΛΤ: Ήμουν ευγνώμων.

(Laughter)

(Γέλια)

PM: And --

ΠΜ: Και -

LT: Wait, no, it's really important because this is another example

ΛΤ: Περίμενε. Όχι, είναι σημαντικό, επειδή αυτό είναι άλλο ένα παράδειγμα

of how women are overlooked, put aside, marginalized.

του πώς παραβλέπονται οι γυναίκες, πώς μπαίνουν στην άκρη

There's been very little research done on us,

και περιθωριοποιούνται.

Έχει γίνει ελάχιστη έρευνα για μας,

even though we volunteered lots of times.

παρ' όλο που συχνά προσφερόμαστε.

JF: That's for sure.

(Laughter)

ΤΦ: Αυτό είναι βέβαιο.

(Γέλια)

LT: This is really exciting, and you all will be interested in this.

ΛΤ: Αυτό είναι συναρπαστικό και θα σας ενδιαφέρει.

The Harvard Medical School study has shown

Μια έρευνα της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ

that women who have close female friendships

έδειξε ότι οι γυναίκες που έχουν στενές φίλες,

are less likely to develop impairments --

έχουν λιγότερες πιθανότητες να πάθουν σωματικές αναπηρίες

physical impairments as they age,

καθώς μεγαλώνουν,

and they are likely to be seen to be living much more vital, exciting --

και είναι πιθανό να ζουν πιο ζωντανές,

να ζουν πιο συναρπαστικές -

JF: And longer --

ΤΦ: Και μεγαλύτερες -

LT: Joyful lives.

ΛΤ: - χαρούμενες ζωές.

JF: We live five years longer than men.

ΤΦ: Ζούμε πέντε χρόνια περισσότερο από τους άντρες.

LT: I think I'd trade the years for joy.

(Laughter)

ΛΤ: Νομίζω πως ανταλλάσσω τα χρόνια για τη χαρά.

(Γέλια)

LT: But the most important part is they found --

ΛΤ: Όμως το πιο σημαντικό είναι ότι ανακάλυψαν

the results were so exciting and so conclusive --

-τα αποτελέσματα ήταν τόσο συναρπαστικά και τόσο καθοριστικά-

the researchers found

οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι αν δεν έχεις στενές φίλες,

that not having close female friends is detrimental to your health,

αυτό είναι τόσο κακό για την υγεία σου

as much as smoking or being overweight.

όσο και το κάπνισμα ή η παχυσαρκία.

JF: And there's something else, too --

ΤΦ: Και υπάρχει και κάτι άλλο -

LT: I've said my part, so ...

ΛΤ: Εγώ είπα αυτά που είχα να πω, οπότε...

(Laughter)

JF: OK, well, listen to my part, because there's an additional thing.

(Γέλια)

ΤΦ: Εντάξει, άκου τώρα τι θα πω κι εγώ γιατί υπάρχει κάτι ακόμα.

Because they only -- for years, decades --

Για χρόνια, για δεκαετίες, έκαναν έρευνα μόνο στους άντρες

they only researched men when they were trying to understand stress,

όταν προσπαθούσαν να κατανοήσουν το άγχος.

only very recently have they researched what happens to women when we're stressed,

Μόνο πρόσφατα ερεύνησαν τι συμβαίνει στις γυναίκες όταν αγχώνονται,

and it turns out that when we're stressed -- women,

και αποδείχτηκε πως όταν εμείς οι γυναίκες αγχωνόμαστε,

our bodies get flooded by oxytocin.

τα σώματά μας πλημμυρίζουν με οξυτοκίνη.

Which is a feel-good, calming, stress-reducing hormone.

Είναι μια ορμόνη που σε ηρεμεί, σε κάνει να αισθάνεσαι καλά

Which is also increased when we're with our women friends.

και μειώνει το άγχος

και που επίσης αυξάνεται όταν είμαστε με τις φίλες μας.

And I do think that's one reason why we live longer.

Και νομίζω ότι αυτό είναι ένας λόγος που ζούμε περισσότερο.

And I feel so bad for men because they don't have that.

Αισθάνομαι πολύ άσχημα για τους άντρες γιατί δεν το έχουν αυτό.

Testosterone in men diminishes the effects of oxytocin.

Η τεστοστερόνη στους άντρες μειώνει τις επιδράσεις της οξυτοκίνης.

LT: Well, when you and I and Dolly made "9 to 5" ...

ΛΤ: Όταν εσύ, εγώ και η Ντόλι κάναμε το «Εννέα με Πέντε»-

JF: Oh --

ΤΦ: Ω...

LT: We laughed, we did, we laughed so much,

ΛΤ: Γελούσαμε. Γελούσαμε τόσο πολύ.

we found we had so much in common and we're so different.

Ανακαλύψαμε πως είχαμε τόσα κοινά και ήμασταν τόσο διαφορετικές.

Here she is, like Hollywood royalty,

Εδώ ήταν, η αριστοκράτισσα του Χόλιγουντ, εγώ το σκληρό παιδί από το Ντιτρόιτ,

I'm like a tough kid from Detroit,

[Dolly's] a Southern kid from a poor town in Tennessee,

η άλλη, μια νότια από μια φτωχή πόλη του Τενεσί,

and we found we were so in sync as women,

και ανακαλύψαμε πως ήμασταν τόσο συντονισμένες ως γυναίκες.

and we must have --

Και γελούσαμε.

we laughed -- we must have added at least a decade onto our lifespans.

Πρέπει να προσθέσαμε τουλάχιστον μια δεκαετία

στο προσδόκιμο της ζωής μας.

JF: I think -- we sure crossed our legs a lot.

ΤΦ: Νομίζω. Σίγουρα σταυρώναμε τα πόδια μας πολύ.

(Laughter)

(Γέλια)

If you know what I mean.

Αν ξέρεις τι εννοώ.

LT: I think we all know what you mean.

ΛΤ: Νομίζω πως όλοι ξέρουμε τι εννοείς.

(Laughter)

(Γέλια)

PM: You're adding decades to our lives right now.

ΠΜ: Προσθέτετε δεκαετίες στη ζωή μας ακόμα και τώρα.

So among the books that Jane sent us both to read on female friendship

Λοιπόν, ανάμεσα στα βιβλία που έστειλε η Τζέιν και στις δυο μας

για να διαβάσουμε για τη γυναικεία φιλία,

was one by a woman we admire greatly, Sister Joan Chittister,

ήταν ένα από μια γυναίκα που θαυμάζουμε πολύ,

την αδελφή Τζόαν Τσίστιτερ,

who said about female friendship

που είπε για τη γυναικεία φιλία,

that women friends are not just a social act,

ότι οι γυναικείες φιλίες δεν είναι μόνο κάτι κοινωνικό,

they're a spiritual act.

είναι και κάτι πνευματικό.

Do you think of your friends as spiritual?

Θεωρείτε ότι οι φίλες σας έχουν πνευματικότητα;

Do they add something spiritual to your lives?

Προσθέτουν κάποια πνευματικότητα στη ζωή σας;

LT: Spiritual -- I absolutely think that.

ΛΤ: Πνευματικότητα; Το πιστεύω απόλυτα.

Because -- especially people you've known a long time,

Επειδή, ιδιαίτερα με τους ανθρώπους που τους ξέρεις καιρό,

people you've spent time with --

με τους οποίους έχεις περάσει χρόνο μαζί,

I can see the spiritual essence inside them,

μπορώ να διακρίνω την πνευματική ουσία τους,

the tenderness, the vulnerability.

την τρυφερότητα, την ευαλωτότητα.

There's actually kind of a love, an element of love in the relationship.

Υπάρχει ένα είδος αγάπης, ένα στοιχείο αγάπης στη σχέση.

I just see deeply into your soul.

Απλώς βλέπω βαθιά μέσα στην ψυχή σου.

PM: Do you think that, Jane --

ΠΜ: Το πιστεύεις αυτό, Τζέιν -

LT: But I have special powers.

ΛΤ: Όμως έχω ειδικές δυνάμεις.

JF: Well, there's all kinds of friends.

ΤΦ: Υπάρχουν όλων των ειδών φίλοι.

There's business friends, and party friends,

Φίλοι από τη δουλειά, φίλοι με τους οποίους διασκεδάζεις,

I've got a lot of those.

κι έχω πολλούς τέτοιους.

(Laughter)

(Γέλια)

But the oxytocin-producing friendships have ...

Όμως οι φιλίες που παράγουν οξυτοκίνη έχουν...

They feel spiritual because it's a heart opening, right?

Τις αισθάνομαι πνευματικές επειδή ανοίγει η καρδιά σου.

You know, we go deep. And --

Σωστά;

Ξέρεις, εμβαθύνουμε.

I find that I shed tears a lot with my intimate friends.

Βρίσκω πως κλαίω πολύ με τις κολλητές μου.

Not because I'm sad but because I'm so touched and inspired by them.

Όχι επειδή είμαι λυπημένη, αλλά επειδή με αγγίζουν και με εμπνέουν.

LT: And you know one of you is going to go soon.

ΛΤ: Και ξέρεις ότι μία απ' αυτές θα φύγει σύντομα.

(Laughter)

(Γέλια)

PM: Well, two of us are sitting here, Lily, which one are you talking about?

ΠΜ: Είμαστε δύο εδώ, Λίλι, ποια εννοείς;

(Γέλια)

(Laughter)

And I always think, when women talk about their friendships,

Και νομίζω πως όταν οι γυναίκες μιλούν για τις φιλίες τους,

that men always look a little mystified.

οι άντρες μοιάζουν πάντα λίγο σαστισμένοι.

What are the differences, in your opinion,

Ποιες είναι οι διαφορές, κατά τη γνώμη σας,

between men friendships and women friendships?

ανάμεσα στις αντρικές και τις γυναικείες φιλίες;

JF: There's a lot of difference,

ΤΦ: Υπάρχουν πολλές διαφορές,

and I think we have to have a lot of empathy for men --

και νομίζω ότι πρέπει να δείχνουμε μεγάλη κατανόηση για τους άντρες -

(Laughter)

(Γέλια)

that they don't have what we have.

που δεν έχουν αυτό που έχουμε.

Which I think may be why they die sooner.

Νομίζω πως αυτός είναι ο λόγος που πεθαίνουν νωρίτερα.

(Laughter)

(Γέλια)

I have a lot of compassion for men,

Συμπονώ πολύ τους άντρες, επειδή οι γυναίκες

because women, no kidding, we --

-δεν αστειεύομαι-

women's relationships, our friendships are full disclosure, we go deep.

οι σχέσεις μας, οι φιλίες μας, είναι γεμάτες αποκαλύψεις.

They're revelatory.

Είναι αποκαλυπτικές.

We risk vulnerability -- this is something men don't do.

Ρισκάρουμε να είμαστε ευάλωτες. Αυτό δεν το κάνουν οι άντρες.

I mean how many times have I asked you, "Am I doing OK?"

Πόσες φορές δεν σε έχω ρωτήσει, «Πώς τα πάω;

"Did I really screw up there?"

Τα 'χω κάνει θάλασσα;»

PM: You're doing great.

ΠΜ: Τα πας περίφημα.

(Laughter)

(Γέλια)

JF: But I mean, we ask questions like that

ΤΦ: Εννοώ ότι κάνουμε τέτοιες ερωτήσεις στις φίλες μας

of our women friends,

and men don't.

και οι άντρες δεν τις κάνουν.

You know, people describe women's relationships as face-to-face,

Οι άνθρωποι περιγράφουν τις σχέσεις των γυναικών

ως πρόσωπο με πρόσωπο

whereas men's friendships are more side-by-side.

ενώ οι αντρικές φιλίες είναι περισσότερο δίπλα-δίπλα.

LT: I mean most of the time men don't want to reveal their emotions,

ΛΤ: Τις περισσότερες φορές οι άντρες

δεν θέλουν να αποκαλύψουν τα συναισθήματά τους,

they want to bury deeper feelings.

θέλουν να θάψουν τα πιο βαθιά συναισθήματα.

I mean, that's the general, conventional thought.

Αυτή είναι η γενική, τυπική σκέψη.

They would rather go off in their man cave and watch a game or hit golf balls,

Προτιμούν να πάνε στη σπηλιά των αντρών

και να δουν έναν αγώνα ή να χτυπήσουν μπαλάκια του γκολφ,

or talk about sports, or hunting, or cars or have sex.

ή να μιλήσουν για αθλητικά, για κυνήγι, για αυτοκίνητα ή να κάνουν σεξ.

I mean, it's just the kind of -- it's a more manly behavior.

Αυτή είναι πιο αντρική συμπεριφορά.

JF: You meant -- LT: They talk about sex.

ΤΦ: Εννοείς ότι μιλούν για το σεξ.

I meant they might have sex

ΛΤ: Εννοώ ότι μπορεί να κάνουν σεξ

if they could get somebody in their man cave to --

αν μπορούν να βρουν κάποιον να μπει στη σπηλιά τους για να...

(Laughter)

(Γέλια)

JF: You know something, though, that I find very interesting --

ΤΦ: Ξέρεις, όμως, κάτι που βρίσκω πολύ ενδιαφέρον

and again, psychologists didn't know this until relatively recently --

που κι αυτό οι ψυχολόγοι δεν το ήξεραν μέχρι σχετικά πρόσφατα;

is that men are born every bit as relational as women are.

Ότι οι άντρες έχουν γεννηθεί για να σχετίζονται,

ακριβώς όπως και οι γυναίκες.

If you look at films of newborn baby boys and girls,

Αν δεις ταινίες νεογέννητων αγοριών και κοριτσιών,

you'll see the baby boys just like the girls,

θα δεις ότι τα αγόρια, όπως και τα κορίτσια,

gazing into their mother's eyes,

κοιτάζουν τη μητέρα τους στα μάτια

you know, needing that relational exchange of energy.

γιατί χρειάζονται αυτή τη σχέση ανταλλαγής ενέργειας.

When the mother looks away, they could see the dismay on the child,

Όταν η μητέρα απομακρύνει το βλέμμα της, φαίνεται η δυσαρέσκεια στο παιδί.

even the boy would cry.

Ακόμα και τα αγόρια κλαίνε.

They need relationship.

Χρειάζονται σχέσεις.

So the question is why, as they grow older, does that change?

Οπότε το ερώτημα είναι, γιατί αλλάζει αυτό όταν μεγαλώνουν;

And the answer is patriarchal culture,

Και η απάντηση είναι η πατριαρχική κοινωνία,

which says to boys and young men

που λέει στα αγόρια και στους νεαρούς άντρες

that to be needing of relationship, to be emotional with someone is girly.

ότι αν έχεις ανάγκη τις σχέσεις, αν είσαι συναισθηματικός,

αυτό είναι κοριτσίστικο.

That a real man doesn't ask directions or express a need,

Ότι ένας πραγματικός άντρας δεν ζητάει οδηγίες,

ούτε εκφράζει μια ανάγκη.

they don't go to doctors if they feel bad.

Δεν πηγαίνουν στον γιατρό όταν αισθάνονται άσχημα.

They don't ask for help.

Δεν ζητάνε βοήθεια.

There's a quote that I really like,

Υπάρχει μια φράση που μου αρέσει πολύ:

"Men fear that becoming 'we' will erase his 'I'."

«Οι άντρες φοβούνται πως το "εμείς" θα σβήσει το "εγώ" τους.

You know, his sense of self.

Ξέρεις, την αίσθηση του εαυτού τους.

Whereas women's sense of self has always been kind of porous.

Ενώ η αίσθηση του «εγώ» στις γυναίκες, πάντα αφήνει χώρο και γι' άλλα.

But our "we" is our saving grace,

Όμως το δικό μας «εμείς»

είναι κάτι σαν προσευχή για μας.

it's what makes us strong.

Είναι αυτό που μας κάνει δυνατές.

It's not that we're better than men,

Δεν είμαστε καλύτερες από τους άντρες, απλά δεν έχουμε ανδρισμό να αποδείξουμε.

we just don't have our masculinity to prove.

LT: And, well --

ΤΦ: Αυτό το είπε η Γκλόρια Στάινεμ.

JF: That's a Gloria Steinem quote.

ΛΤ: Το ξέρω.

So we can express our humanity -- LT: I know who Gloria Steinem is.

ΤΦ: Έτσι μπορούμε να εκφράζουμε την ανθρωπιά μας.

ΛΤ: Ξέρω ποια είναι η Γκλόρια Στάινεμ.

JF: I know you know who she is, but I think it's a --

ΤΦ: Ξέρω ότι ξέρεις, αλλά νομίζω ότι είναι -

(Laughter)

(Γέλια)

No, but it's a great quote, I think.

Νομίζω ότι είναι μια υπέροχη φράση.

We're not better than men, we just don't have our masculinity to prove.

Δεν είμαστε καλύτερες από τους άντρες, απλώς δεν έχουμε ανδρισμό να αποδείξουμε.

And that's really important.

Και αυτό είναι πολύ σημαντικό.

LT: But men are so inculcated in the culture

ΛΤ: Όμως οι άντρες έχουν υποστεί πλύση εγκεφάλου από τον πολιτισμό μας

to be comfortable in the patriarchy.

για να αισθάνονται άνετα μέσα στην πατριαρχία.

And we've got to make something different happen.

Και πρέπει να αλλάξουμε κάτι.

JF: Women's friendships are like a renewable source of power.

ΤΦ: Οι γυναικείες φιλίες είναι σαν μια ανανεώσιμη πηγή ενέργειας.

LT: Well, that's what's exciting about this subject.

ΛΤ: Αυτό είναι τόσο συναρπαστικό σε σχέση με αυτό το θέμα,

It's because our friendships --

επειδή οι φιλίες μας, οι γυναικείες φιλίες,

female friendships are just a hop to our sisterhood,

είναι απλώς το βήμα προς την αδελφότητά μας,

and sisterhood can be a very powerful force,

και η αδελφότητα μπορεί να γίνει πολύ μεγάλη δύναμη για τον κόσμο,

to give the world --

to make it what it should be --

για να κάνουμε τον κόσμο όπως θα έπρεπε να είναι.

the things that humans desperately need.

Για τα πράγματα που τα χρειάζονται απεγνωσμένα οι άνθρωποι.

PM: It is why we're talking about it,

ΠΜ: Αυτός είναι ο λόγος που μιλάμε γι' αυτά.

because women's friendships are,

Επειδή οι γυναικείες φιλίες είναι, όπως είπες Τζέιν,

as you said, Jane,

a renewable source of power.

μια ανανεώσιμη πηγή ενέργειας.

So how do we use that power?

Οπότε πώς χρησιμοποιούμε αυτή την ενέργεια;

JF: Well, women are the fastest growing demographic in the world,

ΤΦ: Δημογραφικά, οι γυναίκες έχουν τη μεγαλύτερη αύξηση παγκοσμίως,

especially older women.

ιδιαίτερα οι μεγαλύτερες γυναίκες,

And if we harness our power, we can change the world.

κι αν χαλιναγωγήσουμε τη δύναμή μας, μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο.

And guess what? We need to.

Και ξέρεις τι; Πρέπει να το κάνουμε.

(Applause)

(Χειροκρότημα)

And we need to do it soon.

Και πρέπει να το κάνουμε σύντομα.

And one of the things that we need to do --

Ένα από τα πράγματα που πρέπει να κάνουμε

and we can do it as women --

και μπορούμε να το κάνουμε ως γυναίκες,

for one thing, we kind of set the consumer standards.

μπορούμε να δημιουργήσουμε καταναλωτικά πρότυπα.

We need to consume less.

Πρέπει να καταναλώνουμε λιγότερο.

We in the Western world need to consume less

Εμείς στη Δύση πρέπει να καταναλώνουμε λιγότερο,

and when we buy things, we need to buy things that are made locally,

και όταν αγοράζουμε πράγματα, να αγοράζουμε ντόπια προϊόντα.

when we buy food, we need to buy food that's grown locally.

Όταν αγοράζουμε τρόφιμα, να αγοράζουμε ντόπια τρόφιμα.

We are the ones that need to get off the grid.

Εμείς είμαστε αυτές που πρέπει να σταματήσουμε να ζούμε συμβατικά.

We need to make ourselves independent from fossil fuels.

Πρέπει να ανεξαρτητοποιηθούμε από τα ορυκτά καύσιμα.

And the fossil fuel companies --

Και οι εταιρίες ορυκτών καυσίμων,

the Exxons and the Shell Oils and those bad guys --

η Exxon, η Shell και όλοι αυτοί οι κακοί τύποι

cause they are --

-γιατί είναι-

are going to tell us that we can't do it without going back to the Stone Age.

θα μας πουν ότι αυτό δεν γίνεται

χωρίς να επιστρέψουμε στη Λίθινη Εποχή.

You know, that the alternatives just aren't quite there yet,

Ότι ακόμα δεν είναι έτοιμες οι εναλλακτικές λύσεις,

and that's not true.

και αυτό δεν είναι αλήθεια.

There are countries in the world right now

Υπάρχουν χώρες στον κόσμο που αυτή τη στιγμή ζουν

that are living mostly on renewable energy and doing just fine.

κυρίως με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

και τα πάνε μια χαρά.

And they tell us that if we do wean ourselves from fossil fuel

Και μας λένε ότι αν αποκοπούμε από τα ορυκτά καύσιμα,

that we're going to be back in the Stone Age,

θα επιστρέψουμε στη Λίθινη Εποχή,

and in fact, if we begin to use renewable energy,

ενώ στην πραγματικότητα,

αν αρχίσουμε να χρησιμοποιούμε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

and not drill in the Arctic, and not drill --

και δεν κάνουμε εξορύξεις στην Αρκτική -

LT: Oh, boy.

ΛΤ: Αμάν!

JF: And not drill in the Alberta tar sands --

ΤΦ: Και δεν κάνουμε εξορύξεις στην πετρελαιοφόρο άμμο της Αλμπέρτα

Right.

That we will be --

- Σωστά! -

θα υπάρχει περισσότερη δημοκρατία, περισσότερες θέσεις εργασίας και ευημερία,

there will be more democracy and more jobs and more well-being,

and it's women that are going to lead the way.

και είναι οι γυναίκες που θα ανοίξουν το δρόμο.

LT: Maybe we have the momentum to start a third-wave feminist movement

ΛΤ: Ίσως έχουμε τη φόρα για να ξεκινήσουμε

ένα τρίτο φεμινιστικό κίνημα με την παγκόσμια αδελφότητά μας,

with our sisterhood around the world,

with women we don't see, women we may never meet,

με γυναίκες που δεν τις βλέπουμε, που μπορεί να μην συναντήσουμε ποτέ,

but we join together that way,

αλλά που ενωνόμαστε με αυτόν τον τρόπο.

because --

Aristotle said --

Ο Αριστοτέλης είπε,

most people --

ότι οι περισσότεροι άνθρωποι θα πέθαιναν χωρίς την αντρική φιλία,

people would die without male friendships.

και η λέξη-κλειδί εδώ είναι «αντρική»,

And the operative word here was "male."

επειδή νόμιζαν ότι οι φιλίες πρέπει να υπάρχουν μεταξύ ίσων

Because they thought that friendships should be between equals

and women were not considered equal --

και δεν θεωρούσαν τις γυναίκες ίσες τους.

JF: They didn't think we had souls even, the Greeks.

ΤΦ: Οι Έλληνες δεν πίστευαν καν ότι έχουμε ψυχές.

LT: No, exactly. That shows you just how limited Aristotle was.

ΛΤ: Ακριβώς. Αυτό μας δείχνει πόσο περιορισμένος ήταν ο Αριστοτέλης.

(Laughter)

(Γέλια)

Περιμένετε, υπάρχει και κάτι καλύτερο.

And wait, no, here's the best part.

It's like, you know, men do need women now.

Οι άντρες χρειάζονται τώρα τις γυναίκες.

The planet needs women.

Ο πλανήτης χρειάζεται τις γυναίκες.

The US Constitution needs women.

Το Σύνταγμα των ΗΠΑ χρειάζεται τις γυναίκες.

We are not even in the Constitution.

Δεν υπάρχουμε καν στο Σύνταγμα.

JF: You're talking about the Equal Rights Amendment.

ΤΦ: Μιλάς για την Τροπολογία Ίσων Δικαιωμάτων.

ΛΤ: Σωστά.

LT: Right.

Η δικαστής Γκίνσμπεργκ είπε -

Justice Ginsberg said something like --

κάτι σαν -

every constitution that's been written since the end of World War II

ότι κάθε σύνταγμα που γράφτηκε μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο,

included a provision that made women citizens of equal stature,

συμπεριλάμβανε μια διάταξη που αναγνώριζε τις γυναίκες ως ισάξιες,

but ours does not.

αλλά όχι το δικό μας.

So that would be a good place to start.

Οπότε, αυτό θα ήταν ένα καλό σημείο για να ξεκινήσουμε.

Very, very mild --

Πολύ απαλά.

JF: Right.

ΠΜ: Σωστά.

(Applause)

(Χειροκρότημα)

And gender equality, it's like a tide,

ΤΦ: Και η ισότητα των φύλων είναι σαν την παλίρροια:

it would lift all boats, not just women.

Θα εξύψωνε όλα τα πλοία, όχι μόνο τις γυναίκες.

PM: Needing new role models on how to do that.

ΠΜ: Χρειαζόμαστε νέα πρότυπα για το πώς θα το κάνουμε αυτό.

How to be friends,

how to think about our power in different ways,

Πώς να είμαστε φίλοι,

πώς να σκεφτούμε τη δύναμη μας με διαφορετικό τρόπο,

as consumers,

ως καταναλωτές, ως πολίτες του κόσμου,

as citizens of the world,

and this is what makes Jane and Lily

και αυτό είναι που κάνει την Τζέιν και την Λίλι

a role model of how women can be friends --

πρότυπα για το πώς μπορούν οι γυναίκες να είναι φίλες για πάρα πολύ καιρό,

for a very long time,

and even if they occasionally disagree.

ακόμα κι αν περιστασιακά διαφωνούν.

Thank you.

Σας ευχαριστώ.

Thank you both.

Σας ευχαριστώ και τις δύο.

(Applause)

(Χειροκρότημα)

JF: Thanks.

ΤΦ: Ευχαριστώ.

LT: Thank you.

ΛΤ: Ευχαριστώ.

JF: Thank you.

ΤΦ: Ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)

(Applause)