Bjorn Lomborg: Global priorities bigger than climate change

Vertaald door: Roel Verbunt Nagekeken door: Els De Keyser

What I'd like to talk about is really the biggest problems in the world.

Ik wil graag praten over de grootste problemen in de wereld.

I'm not going to talk about "The Skeptical Environmentalist" --

Ik ga niet praten over "De Sceptische Wereldverbeteraar"--

probably that's also a good choice.

hoewel dat waarschijnlijk ook een goeie keuze is.

(Laughter)

(Gelach)

But I am going talk about: what are the big problems in the world?

Ik ga praten over de vraag: wat zijn de grootste problemen in de wereld?

And I must say, before I go on, I should ask every one of you

Voor ik verder ga, zou ik ieder van jullie moeten vragen

to try and get out pen and paper

om pen en papier te pakken,

because I'm actually going to ask you to help me to look at how we do that.

want ik ga jullie vragen mij te helpen hoe we dat kunnen doen.

So get out your pen and paper.

Dus neem jullie pen en papier.

Bottom line is, there is a lot of problems out there in the world.

Feitelijk zijn er veel problemen in de wereld.

I'm just going to list some of them.

Ik ga er een aantal opnoemen.

There are 800 million people starving.

800 miljoen mensen verhongeren.

There's a billion people without clean drinking water.

Een miljard mensen heeft geen schoon drinkwater.

Two billion people without sanitation.

Voor twee miljard mensen is er geen volksgezondheid.

There are several million people dying of HIV and AIDS.

Miljoenen mensen sterven aan HIV en AIDS.

The lists go on and on.

De lijst is eindeloos lang.

There's two billions of people who will be severely affected by climate change -- so on.

Twee miljoen mensen worden hard getroffen door klimaatveranderingen, enzovoorts.

There are many, many problems out there.

Er zijn veel, veel problemen.

In an ideal world, we would solve them all, but we don't.

In de ideale wereld zouden we die allemaal oplossen, maar dat doen we niet.

We don't actually solve all problems.

We lossen niet werkelijk alle problemen op.

And if we do not, the question I think we need to ask ourselves --

En als we dat niet doen, moeten we ons de vraag stellen -

and that's why it's on the economy session -- is to say,

en daarom is het een economische kwestie --

if we don't do all things, we really have to start asking ourselves,

als we niet alles doen, moeten we ons gaan afvragen,

which ones should we solve first?

welke kwesties lossen we het eerst op?

And that's the question I'd like to ask you.

En dat is de vraag die ik jullie zou willen stellen.

If we had say, 50 billion dollars over the next four years to spend

Laten we zeggen dat we voor de komende vier jaar 50 miljard dollar te besteden hebben

to do good in this world, where should we spend it?

om de wereld te verbeteren, waaraan zouden we het moeten uitgeven?

We identified 10 of the biggest challenges in the world,

We hebben tien van de grootste uitdagingen in de wereld uitgezocht,

and I will just briefly read them:

en ik zal ze kort weergeven.

climate change, communicable diseases, conflicts, education,

Klimaatverandering, besmettelijke ziektes, conflicten, onderwijs,

financial instability, governance and corruption,

financiële instabiliteit, bestuur en corruptie,

malnutrition and hunger, population migration,

ondervoeding en voedseltekort, bevolkingsmigratie,

sanitation and water, and subsidies and trade barriers.

volksgezondheid en water, subsidies en handelsbarrières.

We believe that these in many ways

Wij geloven dat deze op veel manieren

encompass the biggest problems in the world.

de grootste problemen in de wereld omvatten.

The obvious question would be to ask,

De voor de hand liggende vraag zou zijn om te vragen,

what do you think are the biggest things?

wat denken jullie dat het grootste probleem is?

Where should we start on solving these problems?

Waar moeten we beginnen met het oplossen van deze problemen?

But that's a wrong problem to ask.

Maar dat is niet het goeie vraagstuk om voor te leggen.

That was actually the problem that was asked in Davos in January.

Dit was feitelijk het vraagstuk dat in januari in Davos werd voorgelegd.

But of course, there's a problem in asking people to focus on problems.

Uiteraard is het moeilijk om mensen te vragen om te focussen op problemen.

Because we can't solve problems.

Omdat we ze niet kunnen oplossen.

Surely the biggest problem we have in the world is that we all die.

Het grootste probleem in de wereld is natuurlijk dat we allemaal doodgaan.

But we don't have a technology to solve that, right?

Maar we hebben geen technologie om dat op te lossen, nietwaar?

So the point is not to prioritize problems,

Dus het punt is niet om problemen voorrang te geven,

but the point is to prioritize solutions to problems.

maar het punt is om voorrang te geven aan de oplossing van problemen.

And that would be -- of course that gets a little more complicated.

En dat zou zijn -- natuurlijk wordt dat iets gecompliceerder.

To climate change that would be like Kyoto.

Voor klimaatverandering zou dat bijvoorbeeld Kyoto zijn.

To communicable diseases, it might be health clinics or mosquito nets.

Voor besmettelijke ziektes zouden het gezondheidscentra of muggenklamboes zijn.

To conflicts, it would be U.N.'s peacekeeping forces, and so on.

Voor conflicten zouden het VN-vredesmissies zijn, enzovoorts.

The point that I would like to ask you to try to do,

Ik zou jullie willen vragen om het volgende te doen,

is just in 30 seconds -- and I know this is in a sense

om gewoon in 30 seconden - en ik weet dat dit min of meer

an impossible task -- write down what you think

een onmogelijke taak is -- te schrijven wat volgens jullie

is probably some of the top priorities.

waarschijnlijk enkele van de topprioriteiten zijn.

And also -- and that's, of course, where economics gets evil --

En ook - en dat is natuurlijk waar de economie venijnig wordt -

to put down what are the things we should not do, first.

op te schrijven wat we niet zouden moeten doen, in eerste instantie.

What should be at the bottom of the list?

Wat zou er onder aan de lijst komen?

Please, just take 30 seconds, perhaps talk to your neighbor,

Alsjeblieft, neem 30 seconden, praat wellicht met je buurman,

and just figure out what should be the top priorities

en bepaal wat de topprioriteiten zouden moeten zijn

and the bottom priorities of the solutions that we have

en de minder belangrijke prioriteiten voor onze oplossingen

to the world's biggest issues.

voor de grootste zaken in de wereld.

The amazing part of this process -- and of course, I mean,

Het verbazingwekkende van dit proces is - en ik bedoel natuurlijk,

I would love to -- I only have 18 minutes,

Ik zou wel willen maar ik heb maar 18 minuten.

I've already given you quite a substantial amount of my time, right?

Ik heb jullie best al veel van mijn tijd gegeven, niet?

I'd love to go into, and get you to think about this process,

Ik zou er graag dieper op in gaan, en jullie laten nadenken over dit proces,

and that's actually what we did.

en dat is feitelijk wat we gedaan hebben.

And I also strongly encourage you,

En ik wil jullie ook sterk aanmoedigen,

and I'm sure we'll also have these discussions afterwards,

en ik ben er van overtuigd dat we deze discussies achteraf zullen hebben,

to think about, how do we actually prioritize?

om na te denken hoe we werkelijk prioriteiten gaan bepalen.

Of course, you have to ask yourself,

Natuurlijk moet u zichzelf afvragen,

why on Earth was such a list never done before?

waarom in hemelsnaam zo'n lijst niet eerder gemaakt is.

And one reason is that prioritization is incredibly uncomfortable.

Eén reden is dat prioriteren ongelofelijk ongemakkelijk is.

Nobody wants to do this.

Niemand wil dit doen.

Of course, every organization would love to be on the top of such a list.

Natuurlijk wil iedere organisatie graag bovenaan zo'n lijst staan.

But every organization would also hate to be not on the top of the list.

Maar iedere organisatie baalt er ook van om niet bovenaan de lijst te staan.

And since there are many more not-number-one spots on the list

En omdat er veel meer niet-nummer-één-plekken op de lijst staan

than there is number ones, it makes perfect sense

dan nummers één, ligt het voor de hand

not to want to do such a list.

zo'n lijst niet te willen.

We've had the U.N. for almost 60 years,

We hebben nu al bijna 60 jaar de VN,

yet we've never actually made a fundamental list

maar we hebben nooit een lijst opgesteld

of all the big things that we can do in the world,

van alle belangrijke dingen die we in de wereld kunnen doen,

and said, which of them should we do first?

en welke moeten we het eerst doen?

So it doesn't mean that we are not prioritizing --

Maar dat betekent niet dat we niet prioriteren --

any decision is a prioritization, so of course we are still prioritizing,

elk besluit is een prioriteit, dus natuurlijk prioriteren we allemaal

if only implicitly -- and that's unlikely to be as good

misschien impliciet -- en dat is waarschijnlijk niet zo goed

as if we actually did the prioritization,

als een werkelijke prioritering,

and went in and talked about it.

die uitgebreid besproken is.

So what I'm proposing is really to say that we have,

Dus wat ik wil voorstellen is zeggen dat we, al heel lang,

for a very long time, had a situation when we've had a menu of choices.

een situatie hebben waarin we een keuzemenu hadden.

There are many, many things we can do out there,

Er zijn heel veel dingen die we kunnen doen,

but we've not had the prices, nor the sizes.

maar we wisten de prijzen niet, noch de afmetingen.

We have not had an idea.

We hadden geen idee.

Imagine going into a restaurant and getting this big menu card,

Stel je voor dat je naar een restaurant gaat en je krijgt een grote menukaart,

but you have no idea what the price is.

maar je hebt geen idee van de prijzen.

You know, you have a pizza; you've no idea what the price is.

Dat je een pizza wilt, maar geen idee hebt wat hij kost.

It could be at one dollar; it could be 1,000 dollars.

Het zou één dollar kunnen zijn, maar ook 1000 dollar.

It could be a family-size pizza;

Het kan een familie-pizza zijn.

it could be a very individual-size pizza, right?

Het kan ook een éénpersoons-pizza zijn, hè?

We'd like to know these things.

Die dingen willen we weten.

And that is what the Copenhagen Consensus is really trying to do --

En dat is wat de Kopenhagen-Consensus probeert te doen --

to try to put prices on these issues.

prijzen proberen te bepalen van deze problemen.

And so basically, this has been the Copenhagen Consensus' process.

En dat is vooral het proces van de Kopenhagen-Consensus geweest.

We got 30 of the world's best economists, three in each area.

We hebben 30 van de beste economen in de wereld, drie op elk gebied.

So we have three of world's top economists write about climate change.

Dus we laten drie wereldtopeconomen over klimaatverandering schrijven.

What can we do? What will be the cost

Wat kunnen we doen? Wat gaat het kosten?

and what will be the benefit of that?

En wat zal het opleveren?

Likewise in communicable diseases.

Op dezelfde manier met overdraagbare ziekten.

Three of the world's top experts saying, what can we do?

Drie van de topexperts die zeggen: "Wat kunnen we doen?".

What would be the price?

Wat zou het kosten?

What should we do about it, and what will be the outcome?

Wat moeten we eraan doen, en wat zou de uitkomst moeten zijn?

And so on.

Enzovoort.

Then we had some of the world's top economists,

Verder brachten we een aantal topeconomen,

eight of the world's top economists, including three Nobel Laureates,

de acht besten van de wereld, waaronder drie Nobelprijswinnaars,

meet in Copenhagen in May 2004.

samen in Kopenhagen in mei 2004.

We called them the "dream team."

We noemden ze het droomteam.

The Cambridge University prefects decided to call them

De prefecten van de Universiteit van Cambridge besloten ze

the Real Madrid of economics.

de Real Madrid van de economie te noemen.

That works very well in Europe, but it doesn't really work over here.

Dat werkt prima in Europa, maar hier niet zo.

And what they basically did was come out with a prioritized list.

En wat ze vooral deden, was een lijst met prioriteiten samenstellen.

And then you ask, why economists?

En dan vragen jullie: "Waarom economen?".

And of course, I'm very happy you asked that question -- (Laughter) --

En natuurlijk ben ik heel blij dat jullie die vraag stellen. -- (Gelach) --

because that's a very good question.

want het is een hele goede vraag.

The point is, of course, if you want to know about malaria,

Het punt is natuurlijk, als je iets wilt weten over malaria,

you ask a malaria expert.

dan vraag je dat aan een malaria-expert.

If you want to know about climate, you ask a climatologist.

Als je wat van het klimaat wilt weten, vraag je het aan een klimatoloog.

But if you want to know which of the two you should deal with first,

Maar als je wilt weten welke van de twee je eerst moet oppakken,

you can't ask either of them, because that's not what they do.

kun je het geen van beiden vragen, want dat doen ze niet.

That is what economists do.

Dat is wat economen doen.

They prioritize.

Ze prioriteren.

They make that in some ways disgusting task of saying, which one should we do first,

Ze voeren de enigszins walgelijke taak uit te bepalen welke we eerst moeten doen,

and which one should we do afterwards?

en welke we daarna zouden moeten doen.

So this is the list, and this is the one I'd like to share with you.

Dit is dus de lijst en deze wil ik met jullie delen.

Of course, you can also see it on the website,

Natuurlijk kun je hem ook vinden op de website,

and we'll also talk about it more, I'm sure, as the day goes on.

en we zullen er vandaag ongetwijfeld nog meer over spreken.

They basically came up with a list where they said

Ze kwamen met een lijst op de proppen met

there were bad projects -- basically, projects

slechte projecten -- eigenlijk projecten

where if you invest a dollar, you get less than a dollar back.

waarvoor geldt dat als je een dollar investeert, je minder terug krijgt.

Then there's fair projects, good projects and very good projects.

Dan zijn er nog redelijke projecten, goede en hele goede projecten.

And of course, it's the very good projects we should start doing.

En natuurlijk zijn het de hele goede projecten waarmee we moeten beginnen.

I'm going to go from backwards

Ik begin achteraan

so that we end up with the best projects.

zodat we eindigen met de beste projecten.

These were the bad projects.

Dit waren de slechte projecten.

As you might see the bottom of the list was climate change.

Zoals je ziet staat klimaatverandering onderaan de lijst.

This offends a lot of people, and that's probably one of the things

Dit beledigt veel mensen en dat is waarschijnlijk één van de redenen

where people will say I shouldn't come back, either.

waarom mensen zeggen dat ik niet meer terug hoef te komen.

And I'd like to talk about that, because that's really curious.

Ik wil het hierover hebben, want dat is erg merkwaardig.

Why is it it came up?

Hoe is dit veroorzaakt?

And I'll actually also try to get back to this

En ik wil hier ook op terugkomen

because it's probably one of the things

omdat het waarschijnlijk een van de

that we'll disagree with on the list that you wrote down.

verschillen is met de lijst die jullie hebben opgeschreven.

The reason why they came up with saying that Kyoto --

De reden waarom ze erop uitkwamen dat Kyoto --

or doing something more than Kyoto -- is a bad deal

of meer doen dan Kyoto -- een slechte optie is,

is simply because it's very inefficient.

is eenvoudig omdat het erg inefficiënt is.

It's not saying that global warming is not happening.

Het zegt niet dat er geen opwarming aan de gang is.

It's not saying that it's not a big problem.

Het zegt niet dat het geen groot probleem is.

But it's saying that what we can do about it

Maar het zegt dat wat we er erg weinig

is very little, at a very high cost.

aan kunnen doen, tegen hele hoge kosten.

What they basically show us, the average of all macroeconomic models,

Wat ze ons laten zien, het gemiddelde van alle macro-economische modellen,

is that Kyoto, if everyone agreed, would cost about 150 billion dollars a year.

is dat Kyoto, zo'n 150 miljard dollar per jaar kost als iedereen het ermee eens is.

That's a substantial amount of money.

Dat is een substantieel bedrag.

That's two to three times the global development aid

Dat is twee à drie keer de wereldwijde ontwikkelingshulp

that we give the Third World every year.

die we de Derde Wereld ieder jaar geven.

Yet it would do very little good.

Toch zou het weinig goeds uithalen.

All models show it will postpone warming for about six years in 2100.

Alle modellen tonen aan dat het de opwarming ongeveer zes jaar zal uitstellen in 2100.

So the guy in Bangladesh who gets a flood in 2100 can wait until 2106.

De man in Bangladesh die een overstroming krijgt in 2100 kan dan wachten tot 2106.

Which is a little good, but not very much good.

Dat is wel een beetje goed, maar niet zo heel erg.

So the idea here really is to say, well, we've spent a lot of money doing a little good.

Dus het idee hierachter is: "We hebben heel veel geld uitgegeven aan een beetje goed."

And just to give you a sense of reference,

En om jullie een idee te geven,

the U.N. actually estimate that for half that amount,

de VN schat dat voor de helft van dat bedrag,

for about 75 billion dollars a year,

voor ongeveer 75 miljard dollar per jaar,

we could solve all major basic problems in the world.

we alle belangrijke basisproblemen in de wereld zouden kunnen oplossen.

We could give clean drinking water, sanitation, basic healthcare

We kunnen zorgen voor schoon drinkwater, hygiëne, basisgezondheidszorg

and education to every single human being on the planet.

en onderwijs voor ieder mens op de planeet.

So we have to ask ourselves, do we want to spend twice the amount

Dus we moeten ons afvragen: "Willen we twee maal dat bedrag uitgeven

on doing very little good?

om maar een beetje goed te doen?

Or half the amount on doing an amazing amount of good?

Of de helft om een verrassende hoeveelheid goeds te doen?"

And that is really why it becomes a bad project.

En dat is in feite waarom het een slecht project is geworden.

It's not to say that if we had all the money in the world, we wouldn't want to do it.

Het is niet zo dat als we al het geld in de wereld hadden, we het niet zouden willen.

But it's to say, when we don't, it's just simply not our first priority.

Maar als we het niet doen, is het gewoon niet onze eerste prioriteit.

The fair projects -- notice I'm not going to comment on all these --

De redelijke projecten -- ik ga ze niet allemaal bespreken --

but communicable diseases, scale of basic health services -- just made it,

maar overdraagbare ziekten, schaal van de basisgezondheidszorg -- haalden het

simply because, yes, scale of basic health services is a great thing.

eenvoudigweg omdat schaal van de basisgezondheidszorg iets geweldigs is.

It would do a lot of good, but it's also very, very costly.

Het doet veel goeds, maar het is ook erg prijzig.

Again, what it tells us is suddenly

Wat het ons weer vertelt is dat we plotseling

we start thinking about both sides of the equation.

rekening houden met beide kanten van de vergelijking.

If you look at the good projects, a lot of sanitation and water projects came in.

Als je naar de goede projecten kijkt, zie je veel hygiëne- en waterprojecten.

Again, sanitation and water is incredibly important,

Hygiëne en water is ook ongelofelijk belangrijk,

but it also costs a lot of infrastructure.

maar het kost ook een hoop aan infrastructuur.

So I'd like to show you the top four priorities

Dus ik wil jullie de bovenste vier projecten laten zien

which should be at least the first ones that we deal with

die tenminste de eerste horen te zijn om op te pakken

when we talk about how we should deal with the problems in the world.

als we praten over hoe we de wereldproblemen te lijf moeten gaan.

The fourth best problem is malaria -- dealing with malaria.

Het vierde beste probleem is malaria -- bestrijden van malaria.

The incidence of malaria is about a couple of [million] people get infected every year.

Een paar [miljoen] mensen worden elk jaar besmet met malaria.

It might even cost up towards a percentage point of GDP

Het kost de betrokken landen elk jaar zelfs ongeveer

every year for affected nations.

een procent van het BNP.

If we invested about 13 billion dollars over the next four years,

Als we de komende vier jaar zo'n 13 miljard dollar investeren,

we could bring that incidence down to half.

kunnen we het aantal slachtoffers met de helft terugbrengen.

We could avoid about 500,000 people dying,

We kunnen voorkomen dat er 500.000 mensen sterven elke dag,

but perhaps more importantly, we could avoid about a [million] people

maar misschien nog belangrijker is dat we voorkomen dat een miljard mensen

getting infected every year.

ieder jaar besmet raken.

We would significantly increase their ability

We zouden hun mogelijkheden aanzienlijk verbeteren om de vele andere

to deal with many of the other problems that they have to deal with --

problemen die ze hebben, aan te kunnen pakken.

of course, in the long run, also to deal with global warming.

En op de lange termijn natuurlijk ook de aardopwarming aanpakken.

This third best one was free trade.

De derde beste was vrije handel.

Basically, the model showed that if we could get free trade,

Het model toont aan dat als we vrije handel invoeren,

and especially cut subsidies in the U.S. and Europe,

vooral door subsidies in de VS en Europa af te schaffen,

we could basically enliven the global economy

we de wereldeconomie kunnen oppeppen

to an astounding number of about 2,400 billion dollars a year,

tot een ongelofelijk niveau van ongeveer 2.400 miljard dollar per jaar,

half of which would accrue to the Third World.

waarvan de helft zal toekomen aan de Derde Wereld.

Again, the point is to say that we could actually pull

Ook hier is het punt weer dat we echt twee tot driehonderd

two to three hundred million people out of poverty,

miljoen mensen uit armoede kunnen halen,

very radically fast, in about two to five years.

en radicaal snel, in twee tot vijf jaar.

That would be the third best thing we could do.

Dat zou het derde beste zijn dat we kunnen doen.

The second best thing would be to focus on malnutrition.

Het tweede beste zal zijn meer aandacht voor ondervoeding.

Not just malnutrition in general, but there's a very cheap way

Niet ondervoeding in het algemeen, maar er is een heel goedkope manier

of dealing with malnutrition, namely, the lack of micronutrients.

om ondervoeding aan te pakken, namelijk het gebrek aan sporenelementen.

Basically, about half of the world's population is lacking in

De helft van de wereldbevolking heeft een tekort aan

iron, zinc, iodine and vitamin A.

ijzer, zink, jodium en vitamine A.

If we invest about 12 billion dollars,

Als we hiervoor 12 miljard dollar uittrekken,

we could make a severe inroad into that problem.

kunnen we dat probleem stevig aanpakken.

That would be the second best investment that we could do.

Dat zou de tweede beste investering zijn die we kunnen doen.

And the very best project would be to focus on HIV/AIDS.

En het allerbeste project zou zijn de aandacht voor HIV/AIDS.

Basically, if we invest 27 billion dollars over the next eight years,

Als we de komende acht jaar 25 miljard dollar investeren,

we could avoid 28 new million cases of HIV/AIDS.

kunnen we 28 miljoen nieuwe gevallen van HIV/AIDS voorkomen.

Again, what this does and what it focuses on is saying

Hier constateren ze dat

there are two very different ways that we can deal with HIV/AIDS.

er twee heel verschillende manieren bestaan om HIV/AIDS aan te pakken.

One is treatment; the other one is prevention.

De ene is behandeling, de andere is preventie.

And again, in an ideal world, we would do both.

En wederom, in een ideale wereld zouden we beiden doen.

But in a world where we don't do either, or don't do it very well,

Maar in een wereld waar we geen van tweeën doen, of halfslachtig doen,

we have to at least ask ourselves where should we invest first.

moeten we onszelf afvragen waarin we het eerst moeten investeren.

And treatment is much, much more expensive than prevention.

En behandeling is veel, veel duurder dan preventie.

So basically, what this focuses on is saying, we can do a lot more

Dus op dit punt constateert men dat we zoveel meer kunnen doen

by investing in prevention.

door in preventie te investeren.

Basically for the amount of money that we spend,

Je kunt stellen dat we voor het geldbedrag dat we uitgeven

we can do X amount of good in treatment,

we een X-bedrag goed doen met behandeling,

and 10 times as much good in prevention.

en 10 keer zoveel goed doen met preventie.

So again, what we focus on is prevention rather than treatment,

Dus nogmaals, we richten ons liever op preventie dan behandeling,

at first rate.

op de eerste plaats.

What this really does is that it makes us think about our priorities.

Wat dit doet is dat het ons laat nadenken over onze prioriteiten.

I'd like to have you look at your priority list and say,

Kijken jullie ook eens naar jullie prioriteitenlijst en zeg eens,

did you get it right?

hadden jullie dit goed?

Or did you get close to what we came up with here?

Of zaten jullie in de buurt van waar wij mee kwamen?

Well, of course, one of the things is climate change again.

Natuurlijk is klimaatverandering weer een van de punten.

I find a lot of people find it very, very unlikely that we should do that.

Ik denk dat veel mensen het heel, heel onwaarschijnlijk vinden het zo te doen.

We should also do climate change,

We zouden ook klimaatverandering moeten aanpakken,

if for no other reason, simply because it's such a big problem.

om de doodeenvoudige reden dat het zo'n groot probleem is.

But of course, we don't do all problems.

Maar natuurlijk pakken we niet alle problemen aan.

There are many problems out there in the world.

Er zijn veel problemen daarbuiten in de wereld.

And what I want to make sure of is, if we actually focus on problems,

En ik wil zeker weten dat, als we ons richten op bepaalde problemen,

that we focus on the right ones.

dat we ons op de juiste richten.

The ones where we can do a lot of good rather than a little good.

De problemen waar we veel goeds kunnen bereiken in plaats van slechts een beetje.

And I think, actually -- Thomas Schelling,

En ik denk eigenlijk -- Thomas Schelling,

one of the participants in the dream team, he put it very, very well.

één van de deelnemers aan het droomteam, stelde het heel sterk.

One of things that people forget, is that in 100 years,

Eén van de dingen die mensen vergeten, is dat over 100 jaar,

when we're talking about most of the climate change impacts will be,

de termijn waarop de meeste klimaateffecten zullen gelden,

people will be much, much richer.

de mensen veel, veel rijker zullen zijn.

Even the most pessimistic impact scenarios of the U.N.

Zelfs het meest pessimistische scenario van de VN

estimate that the average person in the developing world in 2100

schat dat de gemiddelde persoon in de ontwikkelingslanden in 2100

will be about as rich as we are today.

ongeveer net zo rijk zal zijn als wij nu.

Much more likely, they will be two to four times richer than we are.

Maar waarschijnlijker is dat ze twee tot vier keer zo rijk als wij zullen zijn.

And of course, we'll be even richer than that.

En natuurlijk zullen wij zelfs nog rijker zijn.

But the point is to say, when we talk about saving people,

Maar het punt is: als we praten over het redden van mensen,

or helping people in Bangladesh in 2100,

of mensen in Bangladesh helpen in 2100,

we're not talking about a poor Bangladeshi.

dan praten we niet meer over een arme Bangladeshi.

We're actually talking about a fairly rich Dutch guy.

We hebben het dan over een redelijk rijke Nederlander.

And so the real point, of course, is to say,

En dus de echte kwestie is

do we want to spend a lot of money helping a little,

of we een hoop geld willen uitgeven aan het helpen

100 years from now, a fairly rich Dutch guy?

van een redelijk rijke Nederlander over 100 jaar.

Or do we want to help real poor people, right now, in Bangladesh,

Of willen we nu mensen helpen in Bangladesh die echt arm zijn,

who really need the help, and whom we can help very, very cheaply?

die echt hulp nodig hebben, en die we heel, heel goedkoop kunnen helpen?

Or as Schelling put it, imagine if you were a rich -- as you will be --

Of zoals Schelling het zegt, stel je voor dat je rijk bent -- wat je zult zijn --

a rich Chinese, a rich Bolivian, a rich Congolese, in 2100,

een rijke Chinees, een rijke Boliviaan, een rijke Congolees, die terugdenkt

thinking back on 2005, and saying, "How odd that they cared so much

aan 2005 in 2100 en zegt: "Wat raar dat ze zich zo inspanden

about helping me a little bit through climate change,

om mij een beetje te helpen met klimaatverandering,

and cared so fairly little about helping my grandfather

en zo weinig deden om mijn grootvader

and my great grandfather, whom they could have helped so much more,

en overgrootvader te helpen, die zoveel meer geholpen hadden kunnen worden,

and who needed the help so much more?"

en die zoveel meer hulp nodig hadden?"

So I think that really does tell us why it is

Dus ik denk dat dit ons leert waarom

we need to get our priorities straight.

we onze prioriteiten helder moeten stellen.

Even if it doesn't accord to the typical way we see this problem.

Zelfs als dit niet overeenstemt met de gebruikelijke manier waarop we dit probleem zien.

Of course, that's mainly because climate change has good pictures.

Dat is natuurlijk vooral omdat klimaatverandering zulke goede films heeft.

We have, you know, "The Day After Tomorrow" -- it looks great, right?

We hebben, "The Day After Tomorrow" -- ziet er goed uit, hè?

It's a good film in the sense that

Het is een goede film in die zin dat

I certainly want to see it, right, but don't expect Emmerich

ik hem zeker wil zien, maar verwacht niet dat Emmerich

to cast Brad Pitt in his next movie

Brad Pitt zal casten in zijn volgende film

digging latrines in Tanzania or something. (Laughter)

om latrines te graven in Tanzania of zoiets. (Gelach)

It just doesn't make for as much of a movie.

Dat is niet zo geschikt voor een film.

So in many ways, I think of the Copenhagen Consensus

Dus ik denk aan de Kopenhagen-Consensus

and the whole discussion of priorities

en die hele discussie over prioriteiten

as a defense for boring problems.

als een verdediging tegen saaie problemen.

To make sure that we realize it's not about making us feel good.

Om zeker te weten dat we beseffen dat het er niet om gaat om ons een goed gevoel te geven,

It's not about making things that have the most media attention,

het gaat niet om zaken op te pakken die de meeste media-aandacht krijgen,

but it's about making places where we can actually do the most good.

maar het gaat om die zaken waar we het meeste kunnen bereiken.

The other objections, I think, that are important to say,

Het ander bezwaar is, dat het van belang is om te zeggen

is that I'm somehow -- or we are somehow -- positing a false choice.

dat ik ergens -- of dat wij ergens -- een verkeerde keuze poneren.

Of course, we should do all things,

Natuurlijk, we zouden alles moeten oppakken,

in an ideal world -- I would certainly agree.

in een ideale wereld -- ik zou er zeker mee instemmen.

I think we should do all things, but we don't.

Ik vind dat we alles moeten doen, maar dat doen we niet.

In 1970, the developed world decided we were going to spend

In 1970 besloten de rijke landen dat we nu aan ontwikkelingshulp

twice as much as we did, right now, than in 1970, on the developing world.

twee keer zoveel zouden moeten uitgeven dan we toen deden.

Since then our aid has halved.

Sindsdien is onze hulp gehalveerd.

So it doesn't look like we're actually on the path

Dus het ziet er niet naar uit dat we al op het juiste pad zitten

of suddenly solving all big problems.

om in één klap alle grote problemen op te lossen.

Likewise, people are also saying, but what about the Iraq war?

Zo zeggen mensen ook: "En de oorlog in Irak dan?"

You know, we spend 100 billion dollars --

Weet je, we geven 100 miljard dollar uit.

why don't we spend that on doing good in the world?

Waarom geven we dat niet uit aan goede dingen in de wereld?

I'm all for that.

Ben ik helemaal voor.

If any one of you guys can talk Bush into doing that, that's fine.

Als één van jullie Bush kan ompraten om dat te doen, zou dat mooi zijn.

But the point, of course, is still to say,

Maar het punt blijft natuurlijk,

if you get another 100 billion dollars,

als je nog eens 100 miljard dollar krijgt,

we still want to spend that in the best possible way, don't we?

willen we dat nog steeds op de beste manier besteden, toch?

So the real issue here is to get ourselves back

Dus de echte kwestie blijft, dat we opnieuw

and think about what are the right priorities.

moeten nadenken over de juiste prioriteiten.

I should just mention briefly, is this really the right list that we got out?

Ik zou ons kort afvragen, is dit echt de juiste lijst die we hebben?

You know, when you ask the world's best economists,

Als je het de beste economen ter wereld vraagt,

you inevitably end up asking old, white American men.

kom je onvermijdelijk uit bij blanke Amerikaanse mannen.

And they're not necessarily, you know,

En zij hebben niet per se

great ways of looking at the entire world.

een goede kijk op de hele wereld.

So we actually invited 80 young people from all over the world

Dus we nodigden 80 jonge mensen van over de hele wereld uit

to come and solve the same problem.

om hetzelfde probleem op te lossen.

The only two requirements were that they were studying at the university,

De enige twee eisen waren dat ze aan een universiteit studeerden,

and they spoke English.

en dat ze Engels spraken.

The majority of them were, first, from developing countries.

De meerderheid van hen kwam uit ontwikkelingslanden.

They had all the same material but they could go vastly

Ze hadden allemaal hetzelfde materiaal maar ze mochten ver

outside the scope of discussion, and they certainly did,

buiten het discussiedomein om gaan, en dat deden ze,

to come up with their own lists.

om zo met hun eigen lijsten te komen.

And the surprising thing was that the list was very similar --

En het verrassende was dat deze lijst erg veel leek op de onze --

with malnutrition and diseases at the top

met ondervoeding en ziektes bovenaan

and climate change at the bottom.

en klimaatverandering onderaan.

We've done this many other times.

We hebben dit vaak herhaald.

There's been many other seminars and university students, and different things.

Er zijn veel andere seminaries en universiteitstudenten geweest.

They all come out with very much the same list.

Ze komen allemaal met ongeveer dezelfde lijst.

And that gives me great hope, really, in saying that I do believe

En dat geeft mij veel hoop te zeggen dat ik geloof

that there is a path ahead to get us to start thinking about priorities,

dat er een weg voor ons ligt waarbij we gaan nadenken over prioriteiten.

and saying, what is the important thing in the world?

En zeggen: "Wat is het belangrijkste in de wereld?"

Of course, in an ideal world, again we'd love to do everything.

Nogmaals, in een ideale wereld zouden we natuurlijk alles willen doen.

But if we don't do it, then we can start thinking about where should we start?

Maar als we dat niet doen, kunnen we beginnen na te denken waar we moeten beginnen?

I see the Copenhagen Consensus as a process.

Ik zie de Kopenhagen-Consensus als een proces.

We did it in 2004,

We deden het in 2004,

and we hope to assemble many more people,

en we hopen veel meer mensen bij elkaar te brengen,

getting much better information for 2008, 2012.

met betere informatie in 2008, 2012.

Map out the right path for the world --

De juiste weg voor de wereld wijzen.

but also to start thinking about political triage.

Maar ook gaan nadenken over politieke triage.

To start thinking about saying, "Let's do

Gaan nadenken en zeggen: "Laten we

not the things where we can do very little at a very high cost,

niet de dingen aanpakken waar we heel weinig doen tegen hoge kosten,

not the things that we don't know how to do,

niet de dingen waarvan we niet weten hoe,

but let's do the great things where we can do an enormous

maar laten we meteen die dingen aanpakken waar we een enorme

amount of good, at very low cost, right now."

hoeveelheid goeds bereiken, tegen heel lage kosten."

At the end of the day, you can disagree

Aan het einde van de dag kun je het oneens zijn

with the discussion of how we actually prioritize these,

met de discussie van hoe we deze werkelijk prioriteren,

but we have to be honest and frank about saying,

maar we moeten eerlijk en oprecht zijn, want

if there's some things we do, there are other things we don't do.

als we een aantal zaken aanpakken, zijn er andere die we laten liggen.

If we worry too much about some things,

Als we ons teveel druk maken over sommige dingen,

we end by not worrying about other things.

zullen we ons uiteindelijk niet druk maken om andere dingen.

So I hope this will help us make better priorities,

Dus ik hoop dat dit ons helpt om betere prioriteiten te stellen,

and think about how we better work for the world.

en nadenken hoe we beter kunnen werken voor de wereld.

Thank you.

Dank u.