Ray Zahab treks to the South Pole

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

A month ago today

လွန်ခဲ့တဲ့လ ဒီနေ့ရက်မှာ

I stood there:

အဲဒီမှာ ကျွန်တော် ရပ်ခဲ့တယ်။

90 degrees south, the top of

တောင်ဘက် ၉၀ ဒီဂရီ ကမ္ဘာ့ အောက်ခြေ

the bottom of the world, the Geographic South Pole.

Geographic South Pole ဆိုတဲ့ ထိပ်ဖျားပါ။

And I stood there beside two very good friends of mine,

ဘေးမှာ ရပ်ခဲ့တာအင်မတန် ကောင်းတဲ့ မိတ်ဆွေနှစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့

Richard Weber and Kevin Vallely.

Richard Weber နဲ့ Kevin Vallely တို့ပါ။

Together we had just broken the world speed record

တောင်ဝင်ရိုးစွန်း ခြေကျင် ခရီးကြမ်း အတွက် ကမ္ဘာ့အမြန် စံချိန်ကို

for a trek to the South Pole.

အတူတကွ ချိုးလိုက်တာပါ။

It took us 33 days,

အဲဒီကို ရောက်ဖို့ ၃၃ ရက်၊

23 hours and 55 minutes to get there.

၂၃ နာရီ၊ ၅၅ မိနစ်ကြာခဲ့တယ်။

We shaved five days off the previous best time.

အရင် အကောင်းဆုံး အချိန်ကို ငါးရက် တိလိုက်တယ်။

And in the process, I became the first person in history

ဒီဖြစ်စဉ်မှာ ကျွန်တော်ဟာ သမိုင်းမှာ

to make the entire 650-mile journey,

Hercules Inlet ကနေ South Pole ထိ

from Hercules Inlet to South Pole,

မိုင် ၆၅၀ ခရီးတစ်ခုလုံးကို ခြေကျင်သက်သက်

solely on feet, without skis.

နှင်းလျှောမပါပဲ သွားတဲ့ ပထမဆုံးလူဖြစ်ခဲ့တယ်။

Now, many of you are probably saying, "Wait a sec,

ကဲ ခင်ဗျားတို့ ပြောနိုင်တာက "နေပါဦးကွ၊"

is this tough to do?"

ဒါလုပ်ဖို့ ခက်လို့လားကွ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

Imagine, if you will,

စိတ်ကူးကြည့်ပါ၊ လုပ်နိုင်မယ်ဆိုရင်

dragging a sled, as you just saw in that video clip,

ဒီဗီဒီယိုမှာ မြင်တဲ့အတိုင်း

with 170 pounds of gear,

အန္တာတိတ် ခရီးကြမ်းမှာရှင်သန်ဖို့ လိုတာ အစုံပါတဲ့

in it everything you need to survive on your Antarctic trek.

ပေါင် ၁၇၀ အသုံးအဆောင်နဲ့ စွတ်ဖားကို တရွတ်တိုက်ဆွဲတာလေ၊

It's going to be 40 below, every single day.

အပူချိန် ၄၀ အောက်ဖြစ်တော့မယ်၊ နေ့စဉ်ပါ။

You'll be in a massive headwind.

ကြီးမားတဲ့ လေဆန်ထဲ ရောက်တော့မယ်။

And at some point you're going to have to cross these cracks in the ice,

တစ်ချို့နေရာမှာ ရေခဲထဲက ဒီအက်ကြောင်းတွေကို ဖြတ်ရမယ်။

these crevasses.

ဒီအက်ကြောင်း နက်ကြီးတွေ။

Some of them have a very precarious thin footbridge underneath them

တစ်ချို့ရဲ့ အောက်မှာ ကပ်ပြီး သတိပေးနိုင်တဲ့

that could give way at a moment's notice,

တဲတဲလေးနဲ့ ပါးလွှာတဲ့ လူကူးတံတားရှိတယ်၊

taking your sled, you, into the abyss, never to be seen again.

စွတ်ဖားနဲ့ သင့်ကို ဘယ်တော့မှ ပြန်မတွေ့ တော့မယ့်ချောက်ထဲကို ဆွဲချသွားမှာလေ။

The punchline to your journey? Look at the horizon.

သင့် ခရီးစဉ်ရဲ့ ဟာသမြောက်တာလား။ မိုးကုပ်စက်ဝိုင်းကို ကြည့်ပါ။

Yes, it's uphill the entire way,

တစ်လမ်းလုံး အတက်ချည်းပဲ။

because the South Pole is at 10,000 feet,

အကြောင်းက တောင်ဝင်ရိုးစွန်းက ပေ ၁၀၀၀၀

and you're starting at sea level.

မှာရှိပြီး ပင်လယ် ရေမျက်နှာပြင်မှာ စနေလို့ပါ။

Our journey did not, in fact, begin at Hercules Inlet,

တကယ်တော့ ခရီးစဉ်က အေးခဲနေတဲ့ သမုဒ္ဒရာက

where frozen ocean meets the land of Antarctica.

အန္တာတိက ကုန်းမြေကိုထိတဲ့ Hercules Inlet မှာ စခဲ့တာမဟုတ်ဘူး။

It began a little less than two years ago.

လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်နှစ်လျော့လျော့က စခဲ့တာပါ။

A couple of buddies of mine and I

အပေါင်းအသင်းတွေနဲ့ ကျွန်တော်ဟာ

had finished a 111-day run across the entire Sahara desert.

ဆာဟာရ ကန္တာရတစ်ခုလုံး ဖြတ်ပြီး ၁၁၁ ရက် ပြေးခဲ့ပြီးပြီ။

And while we were there we learned

အဲဒီမှာ ရှိနေတုန်း သိလိုက်ရတာက

the seriousness of the water crisis in Northern Africa.

အာဖရိက မြောက်ပိုင်းက ရေးကပ် ဆိုက်မှုရဲ့ စိုးရိမ်စရာကိုပါ။

We also learned that many of the issues facing the people of Northern Africa

သိရသေးတာက အာဖရိက မြောက်ပိုင်းက လူတွေ ရင်ဆိုင်ရတဲ့ ပြဿနာတွေပါ။

affected young people the most.

ထိခိုက်တာက လူငယ်အများစုကိုပါ။

I came home to my wife after 111 days of running in the sand,

သဲထဲမှာ ၁၁၁ ရက်ပြေးပြီးနောက် အိမ်က ဇနီးဆီပြန်ပြီး

and I said, "You know, there's no doubt if this bozo can get across the desert,

ပြောတာက "မင်းသိလား၊ ဒီငတုံးက ကန္တာရကို ဖြတ်နိုင်တယ်၊

we are capable of doing anything we set our minds to."

စိတ်က ရည်မှန်းတာ ဘာမဆို လုပ်နိုင်စွမ်းရှိတယ်ကွ။"

But if I'm going to continue doing these adventures, there has to be

ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော် ဒီစွန့်စားမှုတွေ

a reason for me to do them

ဆက်မယ်ဆိုရင် ဒါတွေလုပ်ဖို့ အကြောင်းရင်းက

beyond just getting there.

အဲဒီကို ရောက်တာထက်ပိုပါတယ်။

Around that time I met an extraordinary human being,

အဲဒီအချိန်လောက်က ထူးခြားတဲ့ လူသားတစ်ဦးနဲ့ ဆုံခဲ့တယ်။

Peter Thum, who inspired me with his actions.

Perer Thum သူ့ရဲ့ လုပ်ရပ်တွေနဲ့ စေ့ဆော်သူ။

He's trying to find and solve water issues, the crisis around the world.

သူဟာ ကမ္ဘာတစ်လွှာက ရေပြဿနာ တွေကို ရှာဖွေ၊ ဖြေရှင်းနေပါတယ်။

His dedication inspired me to come up with this expedition:

သူ့ရည်စူးမှုက ဒီလေ့လာရေးခရီးတွေနဲ့ ကြုံတွေ့ဖို့ စေ့ဆော်ပေးတယ်။

a run to the South Pole

တောင်ဝင်ရိုးစွန်းကို ပြေးတာပါ၊

where, with an interactive website,

အဲဒီမှာ တုံ့ပြန်ဆက်သွယ်တဲ့ ဝက်ဆိုက်နဲ့

I will be able to bring young people, students and teachers from around the world

ကမ္ဘာတစ်လွှားက လူငယ်တွေ၊ ကျောင်းသားတွေ၊ ဆရာတွေကို

on board the expedition with me,

တက်ကြွတဲ့ အဖွဲ့ဝင်တွေအဖြစ် ကျွန်တော်နဲအတူ

as active members.

ခရီးစဉ်ပေါ်ကို ခေါ်ယူနိုင်ခဲ့တယ်။

So we would have a live website, that every single day of the 33 days,

ဒီတော့ ၃၃ ရက်ရဲ့ နေ့တိုင်းမှာ တိုက်ရိုက် လွှင့်တဲ့ ဝက်ဘ်ဆိုက်ရှိခဲ့တာပေါ့။

we would be blogging, telling stories of,

ဘလော့တင်ကြတယ်၊ သိတဲ့အတိုင်း ယိုယွင်းနေတဲ့

you know, depleted ozone forcing us to cover our faces,

အိုဇုန်းလွာအကြောင်း ဇာတ်လမ်းတွေ ပြောကြတယ်၊ မျက်နှာတွေကို

or we will burn.

အတင်းအုပ်ရင်းပေါ့၊ မဟုတ်ရင် လောင်မှာလေ။

Crossing miles and miles of sastrugi --

မိုင်ချီတဲ့ နှင်းပြင်ကိုဖြတ်ရင်း

frozen ice snowdrifts that could be hip-deep.

တင်ပါးလောက် အနက်ရှိနိုင်တဲ့ အေးခဲနေတဲ့ နှင်းခဲပုံတွေပါ။

I'm telling you, crossing these things with 170-pound sled,

ကျွန်တော်ပြောနေတာက ဒါတွေကို ပေါင် ၁၇၀

that sled may as well have weighed 1,700 pounds,

စွတ်ဖားနဲ့ ဖြတ်နေတာကိုပါ။

because that's what it felt like.

အကြောင်းက အဲလိုပဲ ခံစားရလို့ပါ။

We were blogging to this live website daily

ဒီဝက်ဘ်ဆိုဒ်မှာ ကျွန်တော်တို့ကို

to these students that were tracking us as well,

ခြေရာခံနေတဲ့ ကျောင်းသားတွေကိုရော နေ့စဉ်တင်၊

about 10-hour trekking days,

၁၀ နာရီလောက် ခရီးသွားတဲ့ နေ့တွေ၊

15-hour trekking days,

၁၅ နာရီ သွားတဲ့နေ့တွေပေါ့။

sometimes 20 hours of trekking daily to meet our goal.

တစ်ခါတစ်လေ ရည်မှန်းချက်ရောက်ဖို့ တစ်နေ့ နာရီ ၂၀ လောက် နေ့စဉ်ပါ။

We'd catch cat-naps at 40 below on our sled, incidentally.

အမှတ်မထင် ၄၀ အောက် စွတ်ဖားပေါ်မှာ ကြောင်မှေးမှေးခဲ့တယ်။

In turn, students,

တစ်လှည့်စီ ကျောင်းသားတွေ၊

people from around the world, would ask us questions.

ကမ္ဘာတစ်လွှားက လူတွေက မေးခွန်းတွေမေးကြတယ်။

Young people would ask the most amazing questions.

လူငယ်တွေက အံ့စရာအကောင်းဆုံး မေးခွန်းတွေ

One of my favorite: It's 40 below, you've got to go to the bathroom,

မေးတယ်။ အကြိုက်ဆုံးတစ်ခုက ၄၀ အောက်မှာ ရေချိုးခန်း သွားဖို့လိုမှာပေါ့၊

where are you going to go and how are you going to do it?

ဘယ်သွားပြီး ဘယ်လိုလုပ်ကြလဲ။

I'm not going to answer that. But I will answer some of the more popular questions.

ဒါကို မဖြေတော့ဘူ။ ဒါပေမဲ့ ပိုအမေးများတဲ့ မေးခွန်းတွေတော့ ဖြေပါ့မယ်။

Where do you sleep? We slept in a tent that was very low to the ground,

ဘယ်မှာ အိပ်လဲ။ မြေကြီးနဲ့ အရမ်းနိမ့်တဲ့ ရွက်ဖျင်တဲမှာ အိပ်တယ်။

because the winds on Antarctica were so extreme, it would blow anything else away.

အကြောင်းက အန္တာတိက လေတွေက ပြင်းထန်လွန်းတော့ အကုန်လုံး လွင့်တာလေ။

What do you eat? One of my favorite dishes on expedition:

ဘာစားကြလဲ။ လေ့လာရေးခရီးမှာ ကျွန်တော့ အကြိုက်ဆုံး ဟင်းလျာကတော့

butter and bacon. It's about a million calories.

ထောပတ်နဲ့ ဝက်ပေါင်ခြောက်ပါ။ ကယ်လိုရီ တစ်သန်းလောက်ပါ။

We were burning about 8,500 a day,

တစ်ရက်ကို ၈၅၀၀ လောက် လောင်ကျွမ်းနေတော့

so we needed it.

ဒါလိုပါတယ်။

How many batteries do you carry for all the equipment that you have?

ကိရိယာ အားလုံးအတွက် ဘက်ထရီ ဘယ်နှစ်ခု သယ်သွားလဲ။

Virtually none. All of our equipment, including film equipment,

လုံးဝ မသယ်သလောက်ပဲ။ ကိရိယာ အားလုံး ဖလင်ကိရိယာ အပါအဝင်

was charged by the sun.

နေရောင်နဲ့ အားသွင်းခဲ့ပါတယ်။

And do you get along? I certainly hope so,

ခင်ဗျားတို့ အဆင်ပြေကြလား။ ဒီလိုမျှော်လင့်တာ ကျိန်းသေပါ။

because at some point or another on this expedition,

အကြောင်းက ခရီးရဲ့ တစ်နေရာမဟုတ် တစ်နေရာမှာ

one of your teammates is going to have to take a very big needle,

အသင်းဖော်တစ်ဦး အပ်ကြီးတစ်ခု ထိုးဖို့

and put it in an infected blister, and drain it for you.

လိုပြီး ပိုးဝင်နေတဲ့ ရည်ကြည်ဖုထဲ ထည့်ဖောက်ထုတ်လိုက်တယ်။

But seriously, seriously, we did get along,

ဒါပေမဲ့ တကယ်ပါ တကယ်ပဲ အဆင်ပြေတဲ့ အကြောင်းက

because we had a common goal of wanting to inspire these young people.

ဒီလူငယ်တွေကို စေ့ဆော်ပေးဖို့ ဘုံရည်မှန်းချက် ရှိလို့ပါ။

They were our teammates! They were inspiring us.

သူတို့ဟာ အသင်းဖော်တွေပါ။ ကျွန်တော်တို့ကို စေ့ဆော်ပေးနေတယ်။

The stories we were hearing got us to the South Pole.

ကျွန်တော် ကြားနေတဲ့ ဇာတ်လမ်းတွေက တောင်ဝင်ရိုးစွန်းဆီ ပို့ပေးတယ်။

The website worked brilliantly as a two-way street of communication.

ဆက်သွယ်ရေး နှစ်လမ်းသွားဆိုတော့ ဝက်ဘ်ဆိုဒ်က အလွန် အလုပ်ဖြစ်တယ်။

Young people in northern Canada, kids in an elementary school,

ကနေဒါ မြောက်ပိုင်းက လူငယ်တွေ၊ မူလတန်း ကလေးတွေဟာ

dragging sleds across the school-yard,

ကျောင်းဝင်းကို ဖြတ်ပြီး စွတ်ဖားကို တရွတ်ဆွဲရင်း

pretending they were Richard, Ray and Kevin. Amazing.

Richard, Ray နဲ့ Kevin ဟန်ဆောင်ကြတယ်၊ အံသြစရာပါ။

We arrived at the South Pole. We huddled into that tent,

တောင်ဝင်ရိုးစွန်း ရောက်ခဲ့တယ်။ အဲဒီနေ့ ၄၅ အောက် ရွက်ဖျင်တဲထဲမှာ

45 below that day, I'll never forget it.

တိုးဝှေ့ ပူးကပ်ခဲ့ကြတယ်။ ဒါကို ဘယ်တော့မှ မေ့မှာမဟုတ်ဘူး။

We looked at each other with these looks

of disbelief at what we had just completed.

အကြည့်တွေနဲ့ ကြည့်ခဲ့တယ်။

And I remember looking at the guys thinking,

ဒီလူတွေကို ကြည့်ရင်း တွေးနေမိတာကို

"What do I take from this journey?" You know? Seriously.

အမှတ်ရတာက "ဒီခရီးစဉ်က ငါဘာရလဲ။"သိတယ်နော်၊ အလေးအနက်ပါ။

That I'm this uber-endurance guy?

အတော် ခံနိုင်ရည်ရှိတဲ့ကောင်လား။

As I stand here today talking to you guys,

ဒီနေ့ ဒီမှာ ရပ်ကာ ကိုယ့်လူတွေကို ပြောနေတာက

I've been running for the grand sum of five years.

စုစုပေါင်း ငါးနှစ်ကြာကြီးတောင် ပြေးနေတာပါ။

And a year before that I was a pack-a-day smoker,

ဒါမတိုင်ခင်နှစ်က ဆေးလိပ် တစ်နေ့ တစ်ဘူး သောက်ပြီး

living a very sedentary lifestyle.

ထိုင်ရာမထ ဘဝမှာ နေနေသူပါ။

What I take from this journey, from my journeys,

ဒီခရီး၊ ကျွန်တော့ ခရီးတွေကနေ ရတာက

is that, in fact,

တကယ်တော့

within every fiber of my belief standing here,

ဒီမှာ ရပ်နေတဲ့ ယုံကြည်မှုရဲ့ အမျှင်တိုင်း အတွင်းမှာပါ။

I know that we can make the impossible possible.

မဖြစ်နိုင်တာကို ဖြစ်အောင်လုပ်တာ ဆိုတာ သိပါတယ်။

I'm learning this at 40.

ဒါကို အသက် ၄၀ မှာ သင်ယူနေတာပါ။

Can you imagine? Seriously, can you imagine?

စိတ်ကူးနိုင်ပါလား။ တကယ်ပါ၊ စိတ်ကူးနိုင်ပါသလား။

I'm learning this at 40 years of age.

ဒါကို အသက် ၄၀ မှာ သင်ယူနေတာပါ။

Imagine being 13 years old,

၁၃ နှစ်လို့ မြင်ယောင်လိုက်ပါ။

hearing those words, and believing it.

ဒီစကားလုံးတွေက ကြားရင်း၊ ဒါကို ယုံကြည်နေရင်းပါ။

Thank you very much. Thank you.

ကျေးဇူး အများကြီးတင်ပါတယ်၊ ကျေးဇူးပါ။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)