Daniele Quercia: Happy maps

Translator: Myo Aung Reviewer: sann tint

I have a confession to make.

ကျွန်တော် ဝန်ခံချင်တာ တစ်ခု ရှိပါတယ်။

As a scientist and engineer, I've focused on efficiency for many years.

သိပ္ပံပညာရှင် နဲ့ အင်ဂျင်နီယာ ဖြစ်တဲ့ ကျွန်တော်ဟာ နှစ်ပေါင်းများစွာ ထိရောက်မှုရှိရေးကို ဂရုစိုက်ခဲ့ပါတယ်။

But efficiency can be a cult,

ဒါပေမဲ့ ထိရောက်မှုဟာ အစွဲအလမ်း တစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်၊

and today I'd like to tell you about a journey

ဒီနေ့တော့ ကျွန်တော်ဟာ ကျွန်တော့ကို အစွဲအလမ်းထဲမှ ဆွဲထုတ်ပြီး

that moved me out of the cult and back to a far richer reality.

ကြွယ်ဝတဲ့ အရှိတရားဆီကို ပြန်ပို့လိုက်တဲ့ ခရီးတစ်ခု အကြောင်းကို ပြောပြချင်ပါတယ်။

A few years ago, after finishing my Ph.D. in London, I moved to Boston.

လန်ဒန်မှာ Ph.D. ဘွဲ့ကို ရခဲ့လို့ Boston ကို ​ ကျွန်တော် ရောက်လာခဲ့တယ်။

I lived in Boston and worked in Cambridge.

ကျွန်တော်ဟာ Boston မှာနေခဲ့ပြီး Cambridge မှာ အလုပ်လုပ်ခဲ့တယ်။

I bought a racing bicycle that summer,

ကျွန်တော်ဟာ အဲဒီနွေရာသီမှာ အမြန်မောင်း ဆိုင်ကယ်ကို ဝယ်ခဲ့တယ်၊

and I bicycled every day to work.

နေ့စဉ် အလုပ်ကို ဆိုင်ကယ်နဲ့ သွားခဲ့တယ်။

To find my way, I used my phone.

လမ်းကို ရှာရန် ကျွန်တော့ဖုန်းကို သုံးခဲ့တယ်။

It sent me over Mass. Ave., Massachusetts Avenue,

၎င်းက Massachusetts Avenue အတိုင်း သွားရန် ညွှန်းခဲ့တယ်၊

the shortest route from Boston to Cambridge.

Boston မှ Cambridge သို့ အတိုဆုံး လမ်းခရီးဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

But after a month

ဒါပေမဲ့ တစ်လကြာသွားတဲ့ နောက်မှာ

that I was cycling every day on the car-packed Mass. Ave.,

နေ့စဉ် ကားနဲ့ပြည့်နေတဲ့ Mass. Ave. အတိုင်းမောင်းမယ့်အစား

I took a different route one day.

တစ်နေ့တွင် ကျွန်တော်ဟာ အခြားလမ်းစဉ်ကို ရွေးလိုက်ပါတယ်။

I'm not entirely sure why I took a different route that day, a detour.

ကျွန်တော် အဲဒီနေ့တုန်းက မတူတဲ့ လမ်းကြောင်းကို ရွေးခဲ့တာ ဘာကြောင့်လဲ မသေချာတော့ပါ။

I just remember a feeling of surprise;

ကျွန်တော် အံ့အားသင့်ခဲ့ရတဲ့ ခံစားချက်ကိုသာ မှတ်မိနေပါတယ်၊

surprise at finding a street with no cars,

ကားတွေမရှိတဲ့ လမ်းကို အံ့ဩမိခဲ့တယ်၊

as opposed to the nearby Mass. Ave. full of cars;

အနီးမှာ ကားတွေနဲ့ ပြည့်နေခဲ့တဲ့ Mass. Ave. နဲ့ လုံးဝမတူခဲ့ပါဘူး၊

surprise at finding a street draped by leaves and surrounded by trees.

အရွက်တွေ စိမ်းလန်းနေကာ သစ်ပင်တွေနဲ့ ဝိုင်းနေတဲ့ လမ်းကို အံ့အားသင့်နေခဲ့တယ်။

But after the feeling of surprise, I felt shame.

အဲဒီလို အံ့အားသင့်မှု ခံစားချက် နောက်မှာ ကျွန်တော်ဟာ ရှက်မိသလို ခံစားမိတယ်။

How could I have been so blind?

ဘယ်လိုလုပ်ပြီး ကျွန်တော်ဟာ အဲဒီလောက်ကို မျက်စီကန်းနေခဲ့တာလဲ။

For an entire month,

တစ်လလုံးကြာအောင်ကိုပဲ

I was so trapped in my mobile app

ကျွန်တော်ဟာ ကျွန်တော့ မိုဘိုင်း အက်ပ်တွေရဲ့ ထောင်ချောက်ထဲမှာ မိနေခဲ့ကာ

that a journey to work became one thing only:

ခရီးဟာ အဓိပ္ပါယ် တစ်မျိုးတည်းသာ ရှိခဲ့ပါတယ်၊

the shortest path.

အတိုဆုံး ခရီးဖြစ်ရမယ်။

In this single journey, there was no thought

သွားစရာ ခရီးဟာ ဒီတစ်ခုတည်းပဲလား၊ လုံးဝ မစဉ်းစားမိခဲ့ပါ၊

of enjoying the road,

လမ်းခရီးကို ပျော်ရွှင်စွာ ခံစားရေးကို၊

no pleasure in connecting with nature,

သဘာဝနဲ့ ချိတ်ဆက်နေခြင်း ဆိုတဲ့ ​ပျော်ရွှင်မှု၊

no possibility of looking people in the eyes.

လူတွေကို မျက်လုံးချင်းဆိုင်ပြီး ကြည့်ရှုနိုင်မှု မရှိခဲ့ပါ။

And why?

ဘာကြောင့်များလဲ။

Because I was saving a minute out of my commute.

ကျွန်တော်ဟာ ရုံးကိုသွားလာမှုထဲက တစ်မိနစ်စီကို ချွေတာချင်နေခဲ့လို့ပါ။

Now let me ask you: Am I alone here?

ဒီကိစ္စထဲမှာ ကျွန်တော်ဟာ တစ်ယောက်တည်းလား ခင်ဗျားတို့ကို မေးချင်တယ်။

How many of you have never used a mapping app for finding directions?

ခင်​ဗျားတို့ထဲက ဘယ်နှစ်ယောက်ဟာ လမ်းညွှန်းချက်ကို ရှာရန် မြေပုံ အက်ပ်ကို မသုံးခဲ့ကြတာလဲ။

Most of you, if not all, have.

အားလုံး မဟုတ်တောင် အများစု သုံးခဲ့ကြမှာပါ။

And don't get me wrong -- mapping apps are the greatest game-changer

ကျွန်တော်ကို တလွဲမထင်စေလိုပါ -- မြေပုံဆိုင်ရာ အက်ပ်တွေဟာ အရမ်းကို ကောင်းကြပါတယ်၊

for encouraging people to explore the city.

ပြည်သူတွေကို မြို့တွေကို စူးစမ်းဖို့ အားပေးကြတာမို့လို့ပါ။

You take your phone out and you know immediately where to go.

ခင်ဗျားတို့ဟာ ဖုန်းကို ဆွဲယူလိုက်တယ်၊ ဘယ်သွားရမှန်း မသိဖြစ်နေတဲ့ အချိန်မျိုးမှာ။

However, the app also assumes

ဒါပေမဲ့၊ သွားချင်တဲ့ ခရီးဆုံးဆီကို သွားဖို့အတွက်

there are only a handful of directions to the destination.

လမ်းညွှန်ချက် အနည်းငယ်လောက်ပဲ ရှိတာကိုလည်း ​မြေပုံတွေက ယူဆပါတယ်။

It has the power to make those handful of directions

၎င်းဟာ အဲဒီလို အနည်းငယ်မျှသော လမ်းညွှန်းမှုကို ရွေးချယ်ပိုင်ခွင့် ရှိပါတယ်၊

the definitive direction to that destination.

သွားရမယ့် ခရီးဆုံးဆီကို သေချာပေါက် ပို့ပေးမယ့် လမ်းညွှန်းချက်ကိုပေါ့လေ။

After that experience, I changed.

ကျွန်တော့ရဲ့ အဲဒီအတွေ့အကြုံနောက်မှာ ကျွန်တော် ပြောင်းလဲသွားခဲ့ပါတယ်။

I changed my research from traditional data-mining

ကျွန်တော်ရဲ့ သုတေသနကို လုပ်ရိုးလုပ်စဉ် ဒေတာ စုစည်းမှုမှနေပြီး

to understanding how people experience the city.

လူတွေက မြို့ကို ဘယ်လိုများ စူးစမ်းနေကြလဲ ဆိုတာကို နားလည်ရေးဆီ ပြောင်းလိုက်ပါတယ်။

I used computer science tools

ကျွန်တော်ဟာ ကွန်ပျူတာ နည်းပညာ ကိရိယာတွေကို အသုံးပြီး

to replicate social science experiments at scale, at web scale.

လူမှုရေး သိပ္ပံပညာဆိုင်ရာ စမ်းသပ်မှုတွေကို ဝက်ဘ် စကေးဖြင့် ပွားယူစမ်းသပ်နေသူပါ။

I became captivated by the beauty and genius

ကျွန်တော်ဟာ Jane Jacobs၊ Stanley Milgram၊ Kevin Lynch တို့ရဲ့

of traditional social science experiments

လှပကာ အံ့ဩဖွယ် လူမှုရေးစ စမ်းသပ်မှုတွေရဲ့

done by Jane Jacobs, Stanley Milgram, Kevin Lynch.

ဖမ်းစားမှုကို ခံနေရသူပါ။

The result of that research has been the creation of new maps,

အဲဒီလို လုပ်လာတဲ့ သုတေသနရဲ့ ရလဒ်အဖြစ်

maps where you don't only find the shortest path, the blue one,

ကျွန်တော်တို့ဟာ အတိုဆုံး လမ်းခရီးကိုသာမက အတိုဆုံးဖြစ်တဲ့ အပြာရောင်ခရီးကို၊

but also the most enjoyable path,

ပျော်ရွှင်စရာ အကောင်းဆုံးဖြစ်တဲ့ အနီရောင် လမ်းခရီးကို

the red one.

ရှာဖွေလို့ ရလာနိုင်တဲ့ မြေပုံတွေကို ရှိလာပါပြီ။

How was that possible?

အဲဒါ ဘယ်လိုလုပ် ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့တာလဲ။

Einstein once said,

Einstein ဟာ တစ်ချိန်တုန်းက ပြောခဲ့ဘူးးပါတယ်၊

"Logic will get you from A to B.

"ဆင်ခြင်မှုက ခင်ဗျားကို A ဆီကနေပြီး B ဆီကို ရောက်အောက် ပို့ပေးနိုင်မှာပါ။

Imagination will take you everywhere."

စိတ်ကူးယဉ်မှုကတော့ ဘယ်နေရာကိုမဆို ခင်ဗျားတို့ကို ပို့ပေးမှာပါ။"

So with a bit of imagination,

အဲဒီတော့ နည်းနည်းလေး စိတ်ကူးကြည့်လိုက်တာနဲ့၊

we needed to understand

လူတွေဟာ မြို့ထဲက ဘယ်အပိုင်းတွေကို လှပတယ်လို့ ထင်ကြမလဲဆိုတာကို

which parts of the city people find beautiful.

ကျွန်တော်တို့ဟာ နားလည်ဖို့ လိုအပ်ခဲ့ပါတယ်။

At the University of Cambridge, with colleagues,

ကျွန်တော်တို့ဟာ လုပ်ဖေါ်ကိုက်ဖက်များနဲ့အတူ University of Cambridge မှာ

we thought about this simple experiment.

ရိုးရှင်းတဲ့ အဲဒီစမ်းသပ်မှု အကြောင်းကို စဉ်းစားခဲ့ကြပါတယ်။

If I were to show you these two urban scenes,

တကယ်လို့များ ကျွန်တော်ဟာ ခင်ဗျားတို့ကို ဒီမြို့ပြရှုခင်း နှစ်ခုကို ပြလိုက်ကာ

and I were to ask you which one is more beautiful,

ပိုလှတဲ့ တစ်ခုက ဘယ်ဟာလဲလို့ မေးကြည့်ခဲ့ရင်၊

which one would you say?

ခင်ဗျားတို့ ဘယ်လိုများ ဖြေကြမလဲ။

Don't be shy.

ဘာမှ အားနာစရာ မရှိပါဘူး။

Who says A? Who says B?

A ကို ရွေးတာက ဘယ်သူတွေလဲ။ B ကို ရွေးတာက ဘယ်သူတွေလဲ။

Brilliant.

သိပ်ကောင်းပါ့။

Based on that idea,

အဲဒီလို ဒေတာကို အခြေခံပြီးတော့၊

we built a crowdsourcing platform,

ကျွန်တော်တို့ဟာ လူအများအပြားကို ရှာဖွေရေး

a web game.

ဝက်ဘ်ဂိမ်း ဖြစ်လာနိုင်တယ်။

Players are shown pairs of urban scenes,

ကစားကြသူတို့အား မြို့ပြရှုခင်း နှစ်မျိုးကို ပြပေးပါတယ်၊

and they're asked to choose which one is more beautiful, quiet and happy.

အဲဒီထဲက ဘယ်ဟာပိုပြီးလှတယ်၊ ဆိတ်ငြိမ်တယ်၊ ပျော်စရာကောင်းတယ် သူတို့ကို မေးပါတယ်။

Based on thousands of user votes,

သုံးစွဲသူ ထောင်ချီတို့ရဲ့ မဲတွေကို အခြေခံပြီး၊

then we are able to see where consensus emerges.

အများက သဘောတူတဲ့ အချက်ကို ရှာနိုင်မှာပါ။

We are able to see which are the urban scenes

ပြည်သူတွေကို ပျော်ရွှင်လာစေတဲ့ ရှုခင်းတွေက

that make people happy.

ဘာတွေလဲ ဆိုတာ ရှာတွေ့နိုင်ပါမယ်။

After that work, I joined Yahoo Labs,

အဲဒီနောက်မှာ ကျွန်တော်ဟာ Yahoo Labs ထဲမှာ အလုပ်လုပ်ခဲ့ပါတယ်၊

and I teamed up with Luca and Rossano,

အဲဒီမှာ Luca နဲ့ Rossano တို့နဲ့ တစ်ဖွဲ့တည်းပါ၊

and together, we aggregated those winning locations in London

ကျွန်တော်တို့ အတူတကွလက်တွဲလျက် လန်ဒန်မြို့ထဲက နိုင်ခဲ့ကြတဲ့ တည်နေရာများကို

to build a new map of the city,

ဖေါ်ထုတ်ကာ မြို့ရဲ့ မြေပုံအသစ်ကို ရေးဆွဲရန်၊

a cartography weighted for human emotions.

လူတွေရဲ့ ခံစားချက်ကို ထည့်တွက်ထားတဲ့ မြေပုံရေးဆွဲထားမှုပါပဲ။

On this cartography, you're not only able to see and connect

အဲဒီလို မြေပုံထဲမှာ ကျွန်တော်တို့ဟာ A နေပြီး B ဆီကို

from point A to point B the shortest segments,

သွားဖို့ အတိုဆုံး လမ်းကြောင်းတွေကို ရှာနိုင်ရုံသာမက၊

but you're also able to see the happy segment,

​ပျော်ရွှင်စရာ လမ်းကြောင်းကို၊

the beautiful path, the quiet path.

လှတဲ့လမ်းကြောင်းကို၊ ဆိတ်ငြိမ်တဲ့ လမ်းကြောင်းကို ရွေးလို့ရနိုင်မှာပါ။

In tests, participants found the happy, the beautiful, the quiet path

စမ်းသပ်မှုတွေထဲ ပါဝင်ခဲ့ကြသူတို့က လှတဲ့၊ ငြိမ်သက်တဲ့ လမ်းကြောင်းတွေဟာ

far more enjoyable than the shortest one,

အတိုဆုံး လမ်းကြောင်းထက်ကို များစွာမှ ပျော်ရွှင်ဖွယ်ကောင်းနိုင်တာကို တွေ့ကြတယ်၊

and that just by adding a few minutes to travel time.

ခရီးသွားရမယ့် အချိန်ဟာ မိနစ်အနည်းငယ်မျှသာ တိုးတော့လာမှာပါ။

Participants also love to attach memories to places.

ပါဝင်ကြသူတို့ဟာ သူတို့ရဲ့ အမှတ်တရ အချက်တွေကိုပါ နေရာတွေမှာ ချိတ်ပေးကြပါတယ်။

Shared memories -- that's where the old BBC building was;

BBC အဆောက်အဦ ဟောင်းဆိုရင် မျှဝေခဲ့ကြတဲ့ အမှတ်တရများထဲကပါ၊

and personal memories -- that's where I gave my first kiss.

ပြီးတော့ ကျွန်တော် ပထမဦးဆုံး နမ်းခဲ့တဲ့ နေရာလို ပုဂ္ဂိုလ်ရေး အမှတ်တရတွေလည်း ရှိပါတယ်။

They also recalled how some paths smelled and sounded.

သူတို့ဟာ လမ်းတချို့တို့ရဲ့ အနံ့များ အသံများကိုပါ မှတ်မိကြပါသေးတယ်။

So what if we had a mapping tool

ဒီတော့ကား ကျွန်တော်တို့ဆီမှာ

that would return the most enjoyable routes

အလှရသကို အခြေခံထားတဲ့ ပျော်ရွှင်စရာ လမ်းခရီးများကိုသာမ၊

based not only on aesthetics

အနံ့၊ အသံ နဲ့ အမှတ်တရ အချက်များကိုပါ အခြေခံထားတဲ့

but also based on smell, sound, and memories?

မြေပုံများ ရေးဆွဲထုတ်လုပ်ရေး ကိရိယာ ကျွန်တော်တို့ လက်ထဲမှာ ရှိတယ်ဆိုရင်ကော။

That's where our research is going right now.

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ သုတေသနက ဦးတည်နေတာ အဲဒီဆီကိုပါ။

More generally, my research,

ပိုပြီးခြုံပြောရရင်၊ ကျွန်တော့ သုတေသနထဲ

what it tries to do is avoid the danger of the single path,

လုပ်ဖို့ အားထုတ်နေတာက တစ်ခုတည်းသော လမ်းကြောင်းဆိုတဲ့ အန္တရာယ်ကို ရှောင်ရှားရန်၊

to avoid robbing people of fully experiencing the city in which they live.

လူတွေကို သူတို့ရဲ့ မြို့ကို ဖက်စုံမှ စူးစမ်းလေ့လာရေး အခွင့်အလမ်း ဆုံးရှံးမခံရအောင် ကာကွယ်ပေးရန်ပါ။

Walk the path through the park, not through the car park,

မိမိတို့ရဲ့ လမ်းကို ကားထားရုံမှတစ်ဆင့် မဟုတ်ဘဲ ပန်းခြံများထဲမှ ဖြတ်သွားကြပါ၊

and you have an entirely different path.

ခင်ဗျားတို့ဆီမှာ ရွေးစရာ တခြားလမ်းတွေ ရှိပါတယ်။

Walk the path full of people you love

ကားတွေနဲ့ ပြည့်နေတဲ့ လမ်းမဟုတ်ဘဲ ခင်ဗျားတို့ ချစ်ကြိုက်တဲ့

and not full of cars,

လူတွေ နေထိုင်ကြတဲ့ လမ်းအတိုင်း လျှောက်သွားပါ၊

and you have an entirely different path.

အဲဒီလို လုံးဝမတူတဲ့ ရွေးစရာ လမ်းခရီး သင့်ဆီမှာ ရှိနေပါတယ်။

It's that simple.

အဲဒါဟာ သိပ်ကို ရိုးရိုးလေးပါ။

I would like to end with this thought:

ကျွန်တော်ဟာ ဟောပြောချက်ကို အဆုံးသတ်ပါတော့မယ်၊

do you remember "The Truman Show?"

ခင်ဗျားတို့ "The Truman Show"ကို မှတ်မိကြတယ် မဟုတ်လား။

It's a media satire in which a real person

လုပ်ကြံဖန်တီးထားတဲ့ ကမ္ဘာကြီးထဲမှာ နေထိုင်နေခြင်းဖြစ်တာကို

doesn't know he's living in a fabricated world.

မသိရှာတဲ့ တကယ့်လူတစ်ယောက် အကြောင်း ဟာသရုပ်ရှင်ပါ။

Perhaps we live in a world fabricated for efficiency.

ကျွန်တော်တို့ကလည်း ထိရောက်မှု ရှိရေးကိုသာ ဦးတည်နေတဲ့ ကမ္ဘာကြီးထဲမှာ နေနေတာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

Look at some of your daily habits,

ခင်ဗျားတို့ရဲ့ နေ့စဉ် အလေ့အထများကို ကြည့်ကြည့်ပြီး

and as Truman did in the movie, escape the fabricated world.

ရုပ်ရှင်ထဲမှာ Truman လုပ်ခဲ့သလို လုပ်ကြံကမ္ဘာကြီးထဲမှ လွတ်ထွက်ဖို့ ကြိုးစားကြပါ။

Why?

ဘာကြောင့်လဲ။

Well, if you think that adventure is dangerous, try routine. It's deadly.

စွန့်စားမှုဟာ အန္တရာယ်များတယ်လို့ ထင်ရင်တော့၊ ခါတိုင်းလိုပဲ နေကြပါ။ အဲဒါဟာ သေချင်စရာကြီးပါ။

Thank you.

ကျေဇူးတင်ပါတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)