Daniele Quercia: Happy maps

Daniele Quercia: Neşeli haritalar

Çeviri: Mehmet Şeker Gözden geçirme: Ramazan Şen

I have a confession to make.

Sizlere bir itirafım var.

As a scientist and engineer, I've focused on efficiency for many years.

Bir bilim adamı ve mühendis olarak, yıllarca verimlilik üzerine odaklandım.

But efficiency can be a cult,

Ancak verimlilik bir heves olabilir ve

and today I'd like to tell you about a journey

ben, sizlere bugün, hevesimden uzaklaşıp

that moved me out of the cult and back to a far richer reality.

beni daha zengin bir gerçekliğe geri taşıyan bir yolculuktan bahsetmek istiyorum.

A few years ago, after finishing my Ph.D. in London, I moved to Boston.

Birkaç yıl önce, Londra'da doktoramı tamamladıktan sonra, Boston'a taşındım.

I lived in Boston and worked in Cambridge.

Boston da yaşıyordum ve Cambridge'de çalışıyordum.

I bought a racing bicycle that summer,

O yaz kendime bir yarış bisikleti aldım

and I bicycled every day to work.

ve her gün işe bisikletle gittim.

To find my way, I used my phone.

Yolumu bulmak için ise telefonumu kullandım.

It sent me over Mass. Ave., Massachusetts Avenue,

O da beni Boston'dan Cambridge'e en kısa yol olan

the shortest route from Boston to Cambridge.

Massachusetts caddesi (Mass. cad.) üzerinden götürdü.

But after a month

Fakat arabalarla dolu Mass cad.'den

that I was cycling every day on the car-packed Mass. Ave.,

bisikletle gittikten bir ay sonra,

I took a different route one day.

farklı bir güzergah kullandım.

I'm not entirely sure why I took a different route that day, a detour.

Kesinlikle dolambaçlı olan o yolu neden kullandığım konusunda bir fikrim yoktu.

I just remember a feeling of surprise;

Sadece şaşkınlık hissettiğimi hatırlıyorum.

surprise at finding a street with no cars,

Hemen yakınındaki Mass cad.'sinin aksine

as opposed to the nearby Mass. Ave. full of cars;

arabaların olmadığı bir yol bulmanın şaşkınlığı,

surprise at finding a street draped by leaves and surrounded by trees.

yaprakların dökülmüş olduğu ve ağaçlarla çevrelenmiş bir yol bulmanın şaşkınlığı.

But after the feeling of surprise, I felt shame.

Fakat bu şaşkınlığın ardından, bir utanç duydum.

How could I have been so blind?

Nasıl bu kadar kör olabilmiştim.

For an entire month,

Koca bir ay boyunca,

I was so trapped in my mobile app

en kısa yol olan

that a journey to work became one thing only:

ve beni işime götüren tek bir güzergahı gösteren

the shortest path.

bir telefon uygulamasına tutulup kalmıştım.

In this single journey, there was no thought

Tek bir seyahatimde bile

of enjoying the road,

yolun keyfini çıkarma hissi,

no pleasure in connecting with nature,

doğayla iç içe olmanın memnuniyeti,

no possibility of looking people in the eyes.

insanların gözlerine bakabilme ihtimali yoktu.

And why?

Peki ama neden?

Because I was saving a minute out of my commute.

Çünkü yolculuğumdan bir dakika tasarruf ediyordum.

Now let me ask you: Am I alone here?

Size bir şey sormama izin verin: Bu konuda yalnız mıyım?

How many of you have never used a mapping app for finding directions?

Kaçınız bir yolu bulmak için bir harita uygulaması kullanmadı?

Most of you, if not all, have.

Herkes olmasa bile, birçoğunuz.

And don't get me wrong -- mapping apps are the greatest game-changer

Beni yanlış anlamayın, insanları bir şehri keşfetmesi için teşvik eden,

for encouraging people to explore the city.

harita uygulamaları şahane şeyler,

You take your phone out and you know immediately where to go.

Telefonunuzu çıkarıyorsunuz ve anında nereye gideceğinizi biliyorsunuz.

However, the app also assumes

Amma velakin, uygulama,

there are only a handful of directions to the destination.

varış noktasına sadece az sayıda güzergah olduğunu da varsayıyor.

It has the power to make those handful of directions

Uygulama, varış noktasına götürdüğü az sayıdaki güzergahı

the definitive direction to that destination.

belirli bir güzergah yapabiliyor.

Bu tecrübeden sonra, kendimi değiştirdim.

After that experience, I changed.

I changed my research from traditional data-mining

Araştırmamı klasik veri madenciliğinden,

to understanding how people experience the city.

insanların şehri nasıl keşfettiğine yönelik değiştirdim.

I used computer science tools

Sosyal bilimler alanındaki deneylerini kopyalamak için

to replicate social science experiments at scale, at web scale.

bilgisayar araçları kullandım.

I became captivated by the beauty and genius

Jane Jacops, Stanley Milgram, Kevin Lynch'in yapmış olduğu bir takım

of traditional social science experiments

klasik deneylerin güzelliği ve yaratıcılığı ile büyülendim.

done by Jane Jacobs, Stanley Milgram, Kevin Lynch.

The result of that research has been the creation of new maps,

Araştırmanın nihayeti,

maps where you don't only find the shortest path, the blue one,

sadece en kısa yolu bulduğunuz, mavi olan,

but also the most enjoyable path,

aynı zamanda en eğlenceli yolu bulduğunuz, kırmızı olan

the red one.

yeni haritaların oluşması ile sonuçlandı.

How was that possible?

Peki bu nasıl mümkün oldu?

Einstein once said,

Einstein'ın söylediği gibi:

"Logic will get you from A to B.

"Mantık sizi A noktasında B noktasına götürür.

Imagination will take you everywhere."

Hayal gücü ise her yere."

So with a bit of imagination,

Böylece bir parça hayal gücü ile,

we needed to understand

insanların şehrin nerelerini güzel

which parts of the city people find beautiful.

bulduklarını anlamak istedik.

At the University of Cambridge, with colleagues,

Meslektaşlarımla birlikte, Cambrigde Üniversitesi'nde,

we thought about this simple experiment.

bu basit deneyi konuştuk.

If I were to show you these two urban scenes,

Eğer size şu iki kentsel manzarayı gösterecek olsam,

and I were to ask you which one is more beautiful,

ve sizden birisini seçmenizi istesem,

which one would you say?

hangisini seçerdiniz?

Don't be shy.

Hadi utanmayın.

Who says A? Who says B?

Kimler A diyor? Kimler B diyor?

Brilliant.

Harika.

Based on that idea,

Bu fikir üzerine,

we built a crowdsourcing platform,

kitle kaynaklı bir platform oluşturduk,

a web game.

bir internet oyunu.

Players are shown pairs of urban scenes,

Oyunculara çifter çifter kentsel manzaralar gösterildi,

and they're asked to choose which one is more beautiful, quiet and happy.

ve onlardan hangisini daha güzel, huzurlu ya da neşeli bulduklarını seçmelerini istedik.

Based on thousands of user votes,

Binlerce kullanıcının oylarına dayanarak,

then we are able to see where consensus emerges.

nerede bir görüş birliğinin oluştuğunu görme imkanımız oldu.

We are able to see which are the urban scenes

İnsanları hangi kentsel manzaraların neşelendirdiğini

that make people happy.

görme imkanımız oldu.

After that work, I joined Yahoo Labs,

Bu çalışmadan sonra, Yahoo laboratuarlarına katıldım,

and I teamed up with Luca and Rossano,

Luca ve Rossano ile bir takım kurduk

and together, we aggregated those winning locations in London

ve birlikte, Londra'da kazanan yerlerin,

to build a new map of the city,

insan duygularından oluşan

a cartography weighted for human emotions.

yeni bir haritasını oluşturduk.

On this cartography, you're not only able to see and connect

Bu haritada,

sadece A noktasından B noktasına giden en kısa yolu değil,

from point A to point B the shortest segments,

but you're also able to see the happy segment,

aynı zamanda sizi neşelendiren,

the beautiful path, the quiet path.

güzel bulduğunuz yahut huzur veren güzergahları da bulabileceksiniz.

In tests, participants found the happy, the beautiful, the quiet path

Deneme aşamasında, katılımcılar

neşeli, güzel ve huzurlu yolları en kısa yola nazaran daha eğlenceli buldular.

far more enjoyable than the shortest one,

and that just by adding a few minutes to travel time.

ve sadece seyahatlerine birkaç dakika eklediler.

Participants also love to attach memories to places.

Katılımcılar aynı zamanda mekanlarla bağ kurmayı sevdiler.

Shared memories -- that's where the old BBC building was;

Eski BBC binasının olduğu yerde paylaşılmış anılar

and personal memories -- that's where I gave my first kiss.

ve kişisel anı olarak da; ilk öpücüğümü verdiğim yer.

They also recalled how some paths smelled and sounded.

Aynı zamanda onlar bazı yolların nasıl koktuğunu ve nasıl bir etki bıraktığını hatırlıyorlardı.

So what if we had a mapping tool

Şöyle ki; sadece estetiğe dayanan bir yoldan değil de

that would return the most enjoyable routes

aynı zamanda, koku, gürültü

based not only on aesthetics

ve anılara dayanan bir yoldan götüren

but also based on smell, sound, and memories?

bir harita yapsak ne olurdu?

That's where our research is going right now.

İşte bizim yürüttüğümüz çalışma da şuan bu yönde ilerliyor.

More generally, my research,

Daha genel bir ifadeyle, benim çalışmam

what it tries to do is avoid the danger of the single path,

tek bir güzergahın tehlikesinden,

to avoid robbing people of fully experiencing the city in which they live.

insanların yaşadıkları şehirleri tecrübe etmesini engellemekten uzak durmaya çalışıyor.

Walk the path through the park, not through the car park,

Arabalarla dolu yoldan değil, parktan geçen bir yoldan gidin,

and you have an entirely different path.

ve sonunda bambaşka bir şey bulacaksınız.

Walk the path full of people you love

Araçlarla dolu yollar yerine,

and not full of cars,

sevdiğiniz insanların olduğu yoldan yürüyün

and you have an entirely different path.

ve tamamen farklı bir yol bulacaksınız.

It's that simple.

O kadar kolay.

Şu felsefe ile konuşmamı sonlandırmak istiyorum:

I would like to end with this thought:

do you remember "The Truman Show?"

"Truman Show"'u hatırlıyor musunuz?

It's a media satire in which a real person

Suni bir dünyada yaşadığını bilmeyen bir kişinin

doesn't know he's living in a fabricated world.

anlatıldığı bir medya hicviydi.

Perhaps we live in a world fabricated for efficiency.

Belki de bizler verimlilik adına oluşturulmuş dünyada yaşıyoruz.

Look at some of your daily habits,

Günlük alışkanlıklarınıza bakın

and as Truman did in the movie, escape the fabricated world.

ve Truman'ın filmde yaptığı gibi, bu suni dünyadan uzaklaşın.

Why?

Neden mi?

Well, if you think that adventure is dangerous, try routine. It's deadly.

Peki, eğer maceranın tehlikeli olduğunu düşünüyorsanız,

bir de monoton bir hayatı deneyin. Çok can sıkıcı.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)