Daniele Quercia: Happy maps

Daniele Quercia: Bản đồ hạnh phúc

Translator: Vy Nguyễn Reviewer: Nhu PHAM

Tôi cần phải thú nhận.

I have a confession to make.

As a scientist and engineer, I've focused on efficiency for many years.

Là một nhà khoa học kiêm kỹ sư,

trong nhiều năm liền, tôi đã quá tập trung vào hiệu suất.

But efficiency can be a cult,

Hiệu suất có thể trở thành lối mòn,

and today I'd like to tell you about a journey

và hôm nay tôi sẽ kể cho các bạn về hành trình

that moved me out of the cult and back to a far richer reality.

đưa tôi ra khỏi lối mòn trở về với thực tế phong phú.

A few years ago, after finishing my Ph.D. in London, I moved to Boston.

Vài năm trước, sau khi hoàn thành Chương trình Tiến Sỹ,

ở Luân Đôn, tôi chuyển đến Boston.

I lived in Boston and worked in Cambridge.

Tôi sống ở Boston và làm việc ở Cambridge.

I bought a racing bicycle that summer,

Tôi đã mua một chiếc xe đạp đua mùa hè ấy, và đạp đi làm mỗi ngày.

and I bicycled every day to work.

To find my way, I used my phone.

Tôi dùng điện thoại để tìm đường đi.

It sent me over Mass. Ave., Massachusetts Avenue,

Nó đưa tôi đi qua đại lộ Mass, Massachusetts,

the shortest route from Boston to Cambridge.

con đường ngắn nhất từ Boston đến Cambridge.

But after a month

Tôi đã đạp xe mỗi ngày trên đại lộ nhiều xe hơi ấy,

that I was cycling every day on the car-packed Mass. Ave.,

trong suốt một tháng.

I took a different route one day.

Một ngày nọ, tôi chọn đi con đường khác.

I'm not entirely sure why I took a different route that day, a detour.

Tôi không rõ vì sao mình đã chọn, ngày hôm đó, một con đường vòng.

I just remember a feeling of surprise;

Tôi chỉ nhớ cảm giác của sự ngạc nhiên;

surprise at finding a street with no cars,

ngạc nhiên vì tìm thấy một con đường không có xe hơi,

as opposed to the nearby Mass. Ave. full of cars;

trái ngược với đại lộ Mass gần đó, đầy xe;

surprise at finding a street draped by leaves and surrounded by trees.

ngạc nhiên vì tìm thấy một con đường đầy lá và cây bao phủ.

But after the feeling of surprise, I felt shame.

Đi hết sự ngạc nhiên, tôi lại cảm thấy xấu hổ.

How could I have been so blind?

Làm sao mà tôi lại mù đường đến thế?

For an entire month,

Trong suốt một tháng,

I was so trapped in my mobile app

tôi bị mắc kẹt trong ứng dụng điện thoại

that a journey to work became one thing only:

tin rằng hành trình đi làm duy nhất chỉ là

the shortest path.

con đường ngắn nhất.

In this single journey, there was no thought

Trên con đường cô đơn này, không có suy nghĩ,

of enjoying the road,

không có tận hưởng,

no pleasure in connecting with nature,

không có niềm vui hòa mình vào thiên nhiên,

no possibility of looking people in the eyes.

không có khả năng nhìn vào mắt mọi người.

And why?

Sao lại như vậy?

Because I was saving a minute out of my commute.

Bởi vì tôi đã giữ chúng bên ngoài hành trình đi làm của mình.

Now let me ask you: Am I alone here?

Bây giờ, để tôi hỏi các bạn: Liệu có phải chỉ có mình tôi không?

How many of you have never used a mapping app for finding directions?

Bao nhiêu bạn từng sử dụng ứng dụng bản đồ để tìm đường?

Phần lớn, nếu không phải là tất cả.

Most of you, if not all, have.

And don't get me wrong -- mapping apps are the greatest game-changer

Đừng hiểu lầm -- ứng dụng bản đồ là những thay đổi tuyệt vời nhất

for encouraging people to explore the city.

khuyến khích mọi người khám phá thành phố.

You take your phone out and you know immediately where to go.

Lấy điện thoại ra và bạn biết ngay phải đi đâu.

However, the app also assumes

Tuy nhiên, với ứng dụng này, có vẻ chỉ có vài con đường là đến nơi,

there are only a handful of directions to the destination.

trong khi còn có rất nhiều con đường khác ngoài kia.

It has the power to make those handful of directions

the definitive direction to that destination.

Sau trải nghiệm đó, tôi đã thay đổi.

After that experience, I changed.

I changed my research from traditional data-mining

Tôi chuyển hướng tìm kiếm từ khai phá dữ liệu truyền thống

to understanding how people experience the city.

sang thấu hiểu cách con người trải nghiệm thành phố.

I used computer science tools

Tôi sử dụng công cụ khoa học máy tính

to replicate social science experiments at scale, at web scale.

để tái tạo thử nghiệm khoa học xã hội ở quy mô phức tạp.

I became captivated by the beauty and genius

Tôi bị say đắm bởi vẻ đẹp và nguồn cảm hứng

of traditional social science experiments

từ những thử nghiệm khoa học xã hội thuần túy

done by Jane Jacobs, Stanley Milgram, Kevin Lynch.

do Jane Jacobs, Stanley Milgram, Kevin Lynch tiến hành.

The result of that research has been the creation of new maps,

Kết quả của nghiên cứu đó đã tạo nên những bản đồ mới,

maps where you don't only find the shortest path, the blue one,

nơi các bạn không chỉ tìm được con đường ngắn nhất, màu xanh,

but also the most enjoyable path,

mà còn cả con đường thú vị nhất, màu đỏ.

the red one.

Điều đó xảy ra như thế nào?

How was that possible?

Einstein once said,

Einstein từng nói:

"Logic will get you from A to B.

"Lôgic sẽ dẫn bạn từ A tới B.

Imagination will take you everywhere."

Nhưng trí tưởng tượng sẽ đưa bạn tới cùng trời cuối đất."

So with a bit of imagination,

Vì thế, với một chút tưởng tượng,

we needed to understand

ta cần tìm hiểu

which parts of the city people find beautiful.

nơi nào trong thành phố mà mọi người đều thấy đẹp.

At the University of Cambridge, with colleagues,

Tại trường đại học Cambridge, với đồng nghiệp,

we thought about this simple experiment.

chúng tôi suy nghĩ về thử nghiệm đơn giản này.

If I were to show you these two urban scenes,

Nếu tôi cho các bạn thấy hai cảnh này,

and I were to ask you which one is more beautiful,

và hỏi rằng cảnh nào đẹp hơn,

which one would you say?

các bạn sẽ chọn cái nào?

Mạnh dạn lên nào.

Don't be shy.

Who says A? Who says B?

Ai nói A? Ai nói B?

Brilliant.

Thật sáng suốt.

Based on that idea,

Dựa trên ý tưởng đó, chúng tôi xây dựng

we built a crowdsourcing platform,

mô hình dựa vào quần chúng, một trò chơi trên mạng,

a web game.

Players are shown pairs of urban scenes,

Người chơi được cho xem những cặp cảnh,

and they're asked to choose which one is more beautiful, quiet and happy.

và được yêu cầu chọn cái nào đẹp, yên tĩnh và vui hơn.

Based on thousands of user votes,

Dựa trên hàng ngàn bình chọn,

then we are able to see where consensus emerges.

chúng tôi tìm kiếm điểm chung,

We are able to see which are the urban scenes

tìm ra cảnh thành thị nào làm mọi người cảm thấy vui vẻ.

that make people happy.

Sau đó, tôi tham gia vào Yahoo Labs,

After that work, I joined Yahoo Labs,

and I teamed up with Luca and Rossano,

chung đội với Luca và Rossano,

and together, we aggregated those winning locations in London

cùng với nhau, chúng tôi tập hợp những nơi thắng cuộc ở London

to build a new map of the city,

để tạo lập bản đồ thành phố mới,

a cartography weighted for human emotions.

cần thiết cho cảm xúc con người.

On this cartography, you're not only able to see and connect

Trong bản đồ này, các bạn không chỉ tìm thấy

from point A to point B the shortest segments,

đoạn đường ngắn nhất, từ điểm A đến điểm B

but you're also able to see the happy segment,

mà còn tìm thấy đoạn đường hạnh phúc,

the beautiful path, the quiet path.

một con đường tuyệt đẹp, yên tĩnh.

In tests, participants found the happy, the beautiful, the quiet path

Trong các cuộc kiểm tra, những người tham gia

thích thú với con đường hạnh phúc, xinh đẹp và yên tĩnh

far more enjoyable than the shortest one,

hơn là con đường ngắn nhất,

and that just by adding a few minutes to travel time.

trong khi chỉ tốn thêm vài phút di chuyển.

Participants also love to attach memories to places.

Những người tham gia cũng yêu những kí ức gắn liền với địa điểm.

Shared memories -- that's where the old BBC building was;

những kí ức chung -- tòa nhà BBC xưa;

and personal memories -- that's where I gave my first kiss.

và những kí ức riêng -- nơi có nụ hôn đầu.

They also recalled how some paths smelled and sounded.

Chúng cũng gợi lại cách những con đường

tỏa mùi và phát ra âm thanh.

So what if we had a mapping tool

Vì thế, giả như ta có một công cụ dẫn đường

that would return the most enjoyable routes

đưa ta trở lại với những con đường thú vị

based not only on aesthetics

không chỉ dựa trên thẩm mỹ

but also based on smell, sound, and memories?

mà còn cả mùi vị, âm thanh, kí ức, thì sao?

That's where our research is going right now.

Đấy là nơi mà chúng tôi đang tiến hành nghiên cứu.

More generally, my research,

Nhìn chung, điều mà tôi muốn làm

what it tries to do is avoid the danger of the single path,

là tránh đi mối đe dọa từ con đường duy nhất,

to avoid robbing people of fully experiencing the city in which they live.

không cho nó lấy đi trải nghiệm thành phố một cách trọn vẹn.

Walk the path through the park, not through the car park,

Đi trên con đường qua công viên, chứ không phải qua bãi đậu xe hơi,

and you have an entirely different path.

và các bạn có một con đường hoàn toàn khác.

Walk the path full of people you love

Đi trên con đường tràn ngập những người mà bạn yêu mến

and not full of cars,

thay vì đầy ắp xe hơi, một con đường hoàn toàn khác.

and you have an entirely different path.

It's that simple.

Thật đơn giản.

I would like to end with this thought:

Tôi muốn kết thúc bài nói với suy nghĩ này:

do you remember "The Truman Show?"

các bạn có nhớ "The Truman Show" không?

It's a media satire in which a real person

Một sự trào phúng trong truyền thông

doesn't know he's living in a fabricated world.

nơi con người không biết mình đang sống trong thế giới phức tạp.

Perhaps we live in a world fabricated for efficiency.

Có lẽ ta sống trong một thế giới bị tính hiệu quả làm cho phức tạp.

Look at some of your daily habits,

Hãy nhìn vào những thói quen hằng ngày,

and as Truman did in the movie, escape the fabricated world.

giống như Truman trong bộ phim, trốn thoát khỏi thế giới phức tạp.

Why?

Vì sao ư?

Well, if you think that adventure is dangerous, try routine. It's deadly.

Nếu bạn cho rằng phiêu lưu là nguy hiểm,

hãy tiếp tục làm những công việc hằng ngày.

Chết người đấy!

Thank you.

Xin cảm ơn!

(Applause)

(Vỗ tay)