Want to be happier? Stay in the moment | Matt Killingsworth

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: k.melanija | к.меланија Reviewer: ALEKSANDAR MITEVSKI

So, people want a lot of things out of life,

Луѓето сакаат многу работи од животот,

but I think, more than anything else, they want happiness.

но, мислам дека повеќе од сè - тие сакаат среќа.

Aristotle called happiness "the chief good," the end

Аристотел ја нарекол среќата „најголемото добро“,

towards which all other things aim.

состојба кон која се стремат сите други нешта.

According to this view, the reason we want a big house

Според ова гледиште, причината поради која сакаме голема куќа,

or a nice car

добар автомобил,

or a good job

или добра работа,

isn't that these things are intrinsically valuable.

не е затоа што тие се сами по себе вредни.

It's that we expect them to bring us

Туку затоа што очекуваме тие да ни донесат

happiness.

среќа.

Now in the last 50 years, we Americans have gotten

Последниве 50 години, ние Американците добивме

a lot of the things that we want. We're richer.

многу од работите кои ги посакувавме. Побогати сме.

We live longer. We have access to technology

Живееме подолго. Имаме пристап до технологија

that would have seemed like science fiction

која ни изгледаше како научна фантастика

just a few years ago.

пред само неколку години.

The paradox of happiness is that even though the

Парадоксот на среќата е во тоа што иако

objective conditions of our lives have improved dramatically,

материјалните услови сега ни се далеку подобри,

we haven't actually gotten any happier.

сепак ние не сме посреќни од порано.

Maybe because these conventional notions of progress

И затоа што технолошкиот напредок

haven't delivered big benefits in terms of happiness,

не донесе големи придобивки во поглед на среќата,

there's been an increased interest in recent years

последниве години постои зголемен интерес

in happiness itself.

за самата среќа.

People have been debating the causes of happiness

Луѓето расправаат од што зависи среќата

for a really long time, in fact for thousands of years,

веќе долго време, всушност, веќе илјадници години,

but it seems like many of those debates remain unresolved.

но, се чини дека многу од тие расправи остануваат нерешени.

Well, as with many other domains in life, I think

Како и за други работи, сметам дека

the scientific method has the potential to answer this question.

научниот метод има потенцијал да одговори на ова прашање.

In fact, in the last few years, there's been an explosion

Всушност, последниве неколку години истражувањата

in research on happiness. For example, we've learned a lot

за среќата се во експанзија. На пример, дознавме многу

about its demographics, how things like income

за нејзината демографија, како е поврзана со приходот,

and education, gender and marriage relate to it.

образованието, полот и бракот.

But one of the puzzles this has revealed is that

Но, интересно е тоа што овие фактори

factors like these don't seem to have a particularly strong effect.

немаат особено силно влијание врз среќата.

Yes, it's better to make more money rather than less,

Да, подобро е да заработувате повеќе пари

or to graduate from college instead of dropping out,

или да дипломирате на факултет,

but the differences in happiness tend to be small.

но овие работи имаат многу мал ефект врз среќата.

Which leaves the question, what are the big causes of happiness?

Оттука се наметнува прашањето - од што најмногу зависи среќата?

I think that's a question we haven't really answered yet,

Тоа е прашање на кое сè уште не сме одговориле.

but I think something that has the potential to be an answer

Јас мислам дека среќата

is that maybe happiness has an awful lot to do with

во најголема мера зависи од

the contents of our moment-to-moment experiences.

тоа какви искуства имаме во секој момент од денот.

It certainly seems that we're going about our lives,

Отприлика сите знаеме дека

that what we're doing, who we're with, what we're thinking about,

нашата среќа зависи од тоа како размислуваме, со кого

го поминуваме времето и што правиме.

have a big influence on our happiness, and yet

these are the very factors that have been very difficult,

Сепак токму овие фактори беше многу тешко,

in fact almost impossible, for scientists to study.

речиси и невозможно да ги проучуваме.

A few years ago, I came up with a way to study people's happiness

Пред неколку години, смислив начин како да ја проучувам среќата

moment to moment as they're going about their daily lives

во секој момент од денот,

on a massive scale all over the world, something we'd never

насекаде низ светот, нешто што не можевме

been able to do before. Called trackyourhappiness.org,

претходно. Апликацијата trackyourhappiness.org,

it uses the iPhone to monitor people's happiness in real time.

го користи ајФон-от за да ја следи среќата во реално време.

How does this work? Basically, I send people signals

Како функционира? По принцип на случајност им испраќам

at random points throughout the day, and then I ask them

сигнал на луѓето во текот на денот, и им поставувам

a bunch of questions about their moment-to-moment experience

прашања за нивното искуство во моментот

at the instant just before the signal.

непосредно пред сигналот.

The idea is that, if we can watch how people's happiness

Поентата е да набљудуваме како се менува среќата

goes up and down over the course of the day,

на луѓето во текот на денот,

minute to minute in some cases,

од минута во минута во некои случаи.

and try to understand how what people are doing,

Како размислуваме; со кого сме; што правиме.

who they're with, what they're thinking about, and all

Сите овие нешта се дел од нашето

the other factors that describe our day, how those might

секојдневие. Ако согледаме на кој начин

relate to those changes in happiness, we might be able

се поврзани со промените во среќата

to discover some of the things that really have

тогаш ќе откриеме кои фактори

a big influence on happiness.

имаат најголемо влијание врз среќата.

We've been fortunate with this project to collect

Имавме среќа да собереме

quite a lot of data, a lot more data of this kind than I think

доста податоци, многу повеќе

has ever been collected before,

од било кога претходно,

over 650,000 real-time reports

повеќе од 650,000 извештаи добиени во реално време

from over 15,000 people.

од повеќе од 15,000 луѓе.

And it's not just a lot of people, it's a really diverse group,

Важно е дека добивме податоци од секакви луѓе,

people from a wide range of ages, from 18 to late 80s,

на различна возраст, од 18 до 80 години ,

a wide range of incomes, education levels,

со различни приходи, различно образование,

people who are married, divorced, widowed, etc.

луѓе кои се венчани, разведени, вдовци, итн.

They collectively represent every one of

Во групата има луѓе од

86 occupational categories and hail from over 80 countries.

86 работни занимања, кои доаѓаат од повеќе од 80 земји.

What I'd like to do with the rest of my time with you today

Во останатиот дел од времето сакам

is talk a little bit about one of the areas that we've been

да зборувам за една од областите која ја истражувавме,

investigating, and that's mind-wandering.

а тоа е лутањето со мислите.

Како човечки суштества, имаме уникатна способност

As human beings, we have this unique ability

to have our minds stray away from the present.

со мислите да залутаме далеку од сегашноста.

This guy is sitting here working on his computer,

Дечково си седи и си работи на својот компјутер,

and yet he could be thinking about

но во исто време можеби размислува за

the vacation he had last month,

одморот кој го имал минатиот месец,

wondering what he's going to have for dinner.

можеби размислува што да јаде за вечера.

Maybe he's worried that he's going bald. (Laughter)

Можеби е загрижен дека оќелавува. (Смеа)

This ability to focus our attention on something other

Оваа способност да размислуваме за работи надвор

than the present is really amazing. It allows us to learn

од сегашноста е навистина неверојатна. Таа ни дозволува да учиме,

and plan and reason in ways that no other species of animal can.

да планираме и да резонираме како никој друг.

And yet it's not clear what the relationship is

Сепак, сè уште не е јасно каква е врската

between our use of this ability and our happiness.

меѓу оваа способност и нашата среќа.

Веројатно сте слушнале како луѓето велат дека треба

You've probably heard people suggest that you should

stay focused on the present. "Be here now,"

да останеме фокусирани на сегашноста. „Биди тука сега.“,

you've probably heard a hundred times.

сте го слушнале тоа стотина пати.

Maybe, to really be happy, we need to stay completely

Можеби, за навистина да бидеме среќни, треба целосно

immersed and focused on our experience in the moment.

да се стопиме со сегашниот момент.

Maybe these people are right. Maybe mind-wandering

Можеби овие луѓе се во право. Можеби лутањето со мислите

is a bad thing.

е лоша работа.

On the other hand, when our minds wander,

Од друга страна, кога лутаме со умот,

they're unconstrained. We can't change the physical reality

тој не знае за граници. Не можеме да ја промениме реалноста,

in front of us, but we can go anywhere in our minds.

но можеме да отидеме било каде со нашиот ум.

Since we know people want to be happy, maybe

Луѓето сакаат да бидат среќни, можеби

when our minds wander, they're going to someplace happier than the place

кога лутаат со мислите одат на посреќно место од она

that they're leaving. It would make a lot of sense.

на кое веќе сè. Има логика.

In other words, maybe the pleasures of the mind

Со други зборови, можеби лутањето со мислите

allow us to increase our happiness with mind-wandering.

ни овозможува да си ја зголемиме среќата.

Well, since I'm a scientist, I'd like to try to

Бидејќи сум научник, дебатава сакам да ја

resolve this debate with some data, and in particular

разрешам со податоци, а особено

I'd like to present some data to you from three questions

сакам да ви претставам податоци добиени од трите прашања

that I ask with Track Your Happiness. Remember, this is from

кои ги поставувам преку Track Your Happiness. Запомнете, ова е

sort of moment-to-moment experience in people's real lives.

од секојдневните искуства на луѓето.

There are three questions. The first one is a happiness question:

Има три прашања. Првото е за среќата:

How do you feel, on a scale ranging from very bad

„Како се чувствуваш, на скала од многу лошо до многу добро?“

to very good? Second, an activity question:

Второ, прашање за активноста:

What are you doing, on a list of 22 different activities

„Што правиш?“, од следниве 22 различни акивности,

вклучувајќи и такви како јадење, работење и гледање ТВ.

including things like eating and working and watching TV?

And finally a mind-wandering question:

И последното, прашање за лутање на мислите:

Are you thinking about something other

„Дали размислуваш за нешто друго, нешто што нема

than what you're currently doing?

врска со она што го правиш во моментов?“

Луѓето можат да речат „Не“ - „Фокусиран сум само на задачата.“

People could say no -- in other words, I'm focused only on my task --

or yes -- I am thinking about something else --

или пак „Да“ - „Мислам на нешто друго."

А мислите може да бидат пријатни,

and the topic of those thoughts are pleasant,

neutral or unpleasant.

неутрални или непријатни.

Any of those yes responses are what we called mind-wandering.

Ако одговори со "Да" тоа го рачунаме како лутање со мислите.

So what did we find?

И, што откривме?

На вертикалната оска е прикажана среќата.

This graph shows happiness on the vertical axis,

Правоаголникот од лево прикажува колку се среќни

and you can see that bar there representing how happy

people are when they're focused on the present,

луѓето кога се фокусирани на сегашниот момент,

when they're not mind-wandering.

кога не лутаат со мислите.

As it turns out, people are substantially less happy

Луѓето се значително помалку среќни

when their minds are wandering than when they're not.

кога лутаат со своите мисли (десно).

Now you might look at this result and say, okay, sure,

Можеби ќе речете, „Океј,

on average people are less happy when they're mind-wandering,

луѓето се помалку среќни кога лутаат со мислите,

но можеби лутањето со мислите

but surely when their minds are straying away

from something that wasn't very enjoyable to begin with,

ни врши работа тогаш кога сме

соочени со нешто непријатно.

at least then mind-wandering should be doing something good for us.

Nope. As it turns out,

Не. Без оглед што прават

people are less happy when they're mind-wandering

луѓето се помалку среќни тогаш

no matter what they're doing. For example,

кога лутаат со мислите. На пример,

луѓето не уживаат кога патуваат до работа.

people don't really like commuting to work very much.

It's one of their least enjoyable activities, and yet

Тоа е една од најнеомилените активности, но сепак

луѓето се многу посреќни кога се фокусирани

they are substantially happier when they're focused

only on their commute than when their mind is going

на самото патување, отколку кога лутаат со мислите

off to something else.

на некое друго место.

Тоа е неверојатно.

It's amazing.

So how could this be happening? I think part of the reason,

Како е можно ова? Сметам дека

a big part of the reason, is that when our minds wander,

во голема мера тоа се должи на фактот, дека

кога лутаме со мислите ние мислиме на непријатни работи.

we often think about unpleasant things, and they are

enormously less happy when they do that,

Мислиме на нашите грижи, стравови, работи

our worries, our anxieties, our regrets,

кои не требало да ги направиме.

and yet even when people are thinking about something

Дури и кога мислат на нешто неутрално,

neutral, they're still considerably less happy

луѓето се помалку среќни

во споредба со тоа кога воопшто не лутаат со мислите.

than when they're not mind-wandering at all.

Even when they're thinking about something they would describe as pleasant,

Дури и кога размслуваат за нешто пријатно,

they're actually just slightly less happy

тие се помалку среќни,

than when they aren't mind-wandering.

отколку кога не лутаат со мислите.

Лутањето со мислите е како покер апарат.

If mind-wandering were a slot machine, it would be like

having the chance to lose 50 dollars, 20 dollars

Ви нуди шанса да изгубите 50, 20 или 1 долар

or one dollar. Right? You'd never want to play. (Laughter)

Така? Подобро да не играте. (Смеа).

So I've been talking about this, suggesting, perhaps,

Цело време зборувам дека лутањето со мислите

that mind-wandering causes unhappiness, but all

предизвикува несреќа, но јас само ви покажав

дека овие две работи се во корелација.

I've really shown you is that these two things are correlated.

It's possible that's the case, but it might also be the case

Можеби е така, но можно е и обратно сценарио,

that when people are unhappy, then they mind-wander.

кога луѓето се несреќни тие лутаат со мислите.

Maybe that's what's really going on. How could we ever

Можеби второво е точно. Како да ја разрешиме

disentangle these two possibilites?

оваа дилема?

Well, one fact that we can take advantage of, I think a fact

Еве вака. Верувам сите ќе се сложиме

you'll all agree is true, is that time goes forward, not

дека времето оди напред, не назад.

backward. Right? The cause has to come before the effect.

Така? Причината се јавува пред последицата.

We're lucky in this data we have many responses from each person,

Имаме среќа бидејќи од секоја особа имаме повеќе одговори па затоа

and so we can look and see, does mind-wandering

можеме да видиме, дали лутањето со мислите

tend to precede unhappiness, or does unhappiness

претходи на несреќноста, или пак можеби несреќноста

tend to precede mind-wandering, to get some insight

претходи на лутањето со мислите. Ова ќе ни

into the causal direction.

овозможи да ја согледаме причинско-последичната врска.

As it turns out, there is a strong relationship between

Излезе, дека прво се јавува лутањето со мисли,

mind-wandering now and being unhappy a short time later,

а потоа се јавува чувството на несреќност.

Ова е во склад со претпоставката дека лутањето со мисли

consistent with the idea that mind-wandering is causing people to be unhappy.

ја предизвикува несреќноста.

In contrast, there's no relationship between being unhappy

Од друга страна пак, несреќноста не доведува

now and mind-wandering a short time later.

до лутање со мислите.

In other words, mind-wandering very likely seems to be

Со други зборови, лутањето со мислите е

an actual cause, and not merely a consequence, of unhappiness.

вистинската причина за несреќноста.

Пред малку, реков дека лутањето со мислите

A few minutes ago, I likened mind-wandering

to a slot machine you'd never want to play.

е како покер апарат на кој не треба да играте.

Well, how often do people's minds wander?

Но, колку често луѓето лутаат со мислите?

Turns out, they wander a lot. In fact, really a lot.

Излегува дека - многу често. Всушност, премногу често.

Forty-seven percent of the time, people are thinking

47% од времето, луѓето мислат

about something other than what they're currently doing.

на нешто друго, а не на тоа што го прават во моментот.

How does that depend on what people are doing?

Дали лутањето зависи од видот на активноста?

This shows the rate of mind-wandering across 22 activities

Овде е прикажано колку ни лутаат мислите во рамки на 22 активности.

ranging from a high of 65 percent — (Laughter) —

Почнуваме со високи 65% - (Смеа) -

when people are taking a shower, brushing their teeth,

кога луѓето се тушираат, ги четкаат забите,

to 50 percent when they're working,

50% кога работат,

to 40 percent when they're exercising,

40% кога вежбаат,

all the way down to this one short bar on the right

па одиме надолу,

that I think some of you are probably laughing at.

некои од вас веројатно се смеат.

Ten percent of the time people's minds are wandering

10% од времето луѓето лутаат со мислите

when they're having sex. (Laughter)

за време на секс. (Смеа)

Но, има нешто доста интересно на овој графикон.

But there's something I think that's quite interesting in this graph,

and that is, basically with one exception,

Со еден исклучок,

без разлика што прават, луѓето лутаат со мислите

no matter what people are doing, they're mind-wandering

at least 30 percent of the time, which suggests, I think,

барем 30% од времето. Оттука ќе заклучиме дека

that mind-wandering isn't just frequent, it's ubiquitous.

лутањето со мислите не само што е често, туку е и сеприсутно.

It pervades basically everything that we do.

Тоа проникнува во сè што правиме.

In my talk today, I've told you a little bit about mind-wandering,

Во мојот денешен говор, ви зборував за лутањето со мислите,

a variable that I think turns out to be fairly important

варијабла која се покажа како доста значајна

in the equation for happiness.

во равенката за среќата.

My hope is that over time, by tracking people's

Се надевам дека со тек на време, следејќи ја

moment-to-moment happiness and their experiences

среќата и секојдневните искуства на луѓето

in daily life, we'll be able to uncover a lot of important causes of happiness,

ќе можеме да откриеме и други причинители на среќата,

and then in the end, a scientific understanding of happiness

и дека, на крајот, научното разбирање на среќата

will help us create a future that's not only richer

ќе ни помогне да создадеме иднина, која не само што ќе биде побогата

and healthier, but happier as well.

и поздрава, туку и посреќна.

Thank you. (Applause)

Ви благодарам. (Аплауз)

(Applause)

(Аплауз)