Want to be happier? Stay in the moment | Matt Killingsworth

Matt Killingsworth: Daha mutlu olmak mı istiyorsunuz? Şu anda kalın

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Çeviri: OLCAY PAULL Gözden geçirme: Diba Szamosi

So, people want a lot of things out of life,

İnsanlar hayattan çok şey isterler;

but I think, more than anything else, they want happiness.

ancak bence, her şeyden çok mutluluk isterler.

Aristotle called happiness "the chief good," the end

Aristo mutluluğu, "insan yaşamının ereği';

towards which all other things aim.

diğer bütün her şeyin amaçladığı son olarak tanımlar.

According to this view, the reason we want a big house

Bu bakış açısına göre, büyük bir ev

or a nice car

veya güzel bir araba

or a good job

ya da iyi bir iş istememizin nedeni

isn't that these things are intrinsically valuable.

bunların aslında değerli olmaları değil.

It's that we expect them to bring us

Asıl neden, onların bize getirmesini umut ettiğimiz şey:

happiness.

mutluluk.

Now in the last 50 years, we Americans have gotten

Şimdi, son 50 yılda, biz Amerikalılar

a lot of the things that we want. We're richer.

istediğimiz her şeye sahip olduk. Daha zenginiz.

We live longer. We have access to technology

Daha uzun yaşıyoruz. Daha birkaç yıl önce

that would have seemed like science fiction

bilim kurgu gibi görünen teknolojiye erişim

just a few years ago.

imkanına sahibiz.

The paradox of happiness is that even though the

Mutluluk çelişkisi, hayatlarımızda hedeflediğimiz şartların

objective conditions of our lives have improved dramatically,

çarpıcı bir biçimde iyileşmesine karşılık,

we haven't actually gotten any happier.

daha fazla mutlu olamayışımız.

Maybe because these conventional notions of progress

Belki gelişimin bu basmakalıp kavramlarının

haven't delivered big benefits in terms of happiness,

mutluluk adına büyük faydalar getirmemesi,

there's been an increased interest in recent years

son yıllarda mutluluğun kendisine olan

in happiness itself.

ilgiyi artırdı.

People have been debating the causes of happiness

İnsanlar mutluluğun nedenleri hakkında çok uzun zamandır,

for a really long time, in fact for thousands of years,

aslında binlerce yıldır tartışıyorlar;

but it seems like many of those debates remain unresolved.

ancak görünen o ki, bu tartışmaların birçoğu çözümsüz kaldı.

Well, as with many other domains in life, I think

Bilimsel metodun, hayattaki birçok konu gibi,

the scientific method has the potential to answer this question.

bu soruyu da yanıtlama potansiyelinin olduğuna inanıyorum.

In fact, in the last few years, there's been an explosion

Aslında, son birkaç yılda, mutluluk ile ilgili araştırmada

in research on happiness. For example, we've learned a lot

büyük bir gelişme oldu. Örneğin, demografik yapısı,

about its demographics, how things like income

gelir ve eğitim, cinsiyet ve evlilik gibi şeylerin

and education, gender and marriage relate to it.

mutlulukla olan ilişkileri konusunda çok şey öğrendik.

But one of the puzzles this has revealed is that

Fakat su yüzüne çıkan bilmecelerden biri,

factors like these don't seem to have a particularly strong effect.

bu tip etkenlerin bilhassa güçlü bir etkiye sahip olmaması.

Yes, it's better to make more money rather than less,

Evet, daha fazla para kazanmak daha az kazanmaktan,

or to graduate from college instead of dropping out,

ya da üniversiteden mezun olmak yarıda kesmekten daha iyi;

but the differences in happiness tend to be small.

ama mutluluk açısından aralarındaki fark az gibi.

Which leaves the question, what are the big causes of happiness?

Geriye, mutluluğa yol açan büyük etkenler nedir sorusu kalıyor.

I think that's a question we haven't really answered yet,

Bence bu, gerçek anlamda henüz cevaplamadığımız bir soru;

but I think something that has the potential to be an answer

ancak bana göre bu sorunun potansiyel bir cevabı,

is that maybe happiness has an awful lot to do with

belki de mutluluğun

the contents of our moment-to-moment experiences.

anlık deneyimlerimizin içerdikleriyle olan müthiş ilişkisi.

It certainly seems that we're going about our lives,

Kuşkusuz hayatımızda olup bitenin,

that what we're doing, who we're with, what we're thinking about,

ne yaptığımızın, kiminle olduğumuzun, ne düşündüğümüzün

have a big influence on our happiness, and yet

mutluluğumuzda büyük bir etkisi olduğu görünüyor; yine de

these are the very factors that have been very difficult,

bunlar bilim adamları için araştırması çok zor,

in fact almost impossible, for scientists to study.

neredeyse imkansız faktörler.

A few years ago, I came up with a way to study people's happiness

Birkaç yıl önce, insanların mutluluğunu,

moment to moment as they're going about their daily lives

gündelik hayatlarının her anında, dünyanın her yanından geniş bir çapta inceleyen,

on a massive scale all over the world, something we'd never

daha önce hiç yapamadığımız bir yöntem buldum.

been able to do before. Called trackyourhappiness.org,

Adı, mutluluğunuzu izleyin - trackyourhappiness.org;

it uses the iPhone to monitor people's happiness in real time.

insanların mutluluğunu gerçek zamanlı izleyen bir iPhone uygulaması.

How does this work? Basically, I send people signals

Peki nasıl çalışıyor? Esasen, gün içinde rastlantısal zamanlarda

at random points throughout the day, and then I ask them

insanlara sinyaller gönderiyorum ve

a bunch of questions about their moment-to-moment experience

sinyali göndermeden hemen önce

at the instant just before the signal.

onlara anlık deneyimleri konusunda, birçok soru soruyorum.

The idea is that, if we can watch how people's happiness

Fikir şu, eğer insanların mutluluğunun

goes up and down over the course of the day,

nasıl artıp azaldığını gün içerisinde,

minute to minute in some cases,

bazı durumlarda dakika dakika izleyebilirsek,

and try to understand how what people are doing,

ve insanların ne yaptıklarını,

who they're with, what they're thinking about, and all

kiminle olduklarını, ne düşündüklerini ve

the other factors that describe our day, how those might

günümüzü tanımlayan tüm diğer faktörleri,

relate to those changes in happiness, we might be able

bunların mutluluktaki değişimle olan ilişkilerini anlamaya çalışırsak,

to discover some of the things that really have

mutluluk üzerindeki büyük etkisi olan

a big influence on happiness.

bazı unsurları keşfedebiliriz.

We've been fortunate with this project to collect

Bu projede çok fazla veri toplama şansına sahip olduk;

quite a lot of data, a lot more data of this kind than I think

sanırım daha önce toplananandan

has ever been collected before,

çok daha fazla veri,

over 650,000 real-time reports

650 binden fazla gerçek-zamanlı rapor,

from over 15,000 people.

15 binden fazla insandan toplandı.

And it's not just a lot of people, it's a really diverse group,

Üstelik, sadece bir sürü insan da değil, gerçekten çeşitlilik içeren bir grup.

people from a wide range of ages, from 18 to late 80s,

18 ila 80'lerinin sonlarında farklı yaş aralıklarında,

a wide range of incomes, education levels,

farklı gelir ve eğitim düzeylerinde,

people who are married, divorced, widowed, etc.

evli, boşanmış, dul... çeşitli insanlar.

They collectively represent every one of

Hep birlikte, 86 mesleki kategorinin her birini

86 occupational categories and hail from over 80 countries.

ve 80'den fazla ülkeyi temsil ediyorlar.

What I'd like to do with the rest of my time with you today

Bugün sizinle geri kalan zamanımda,

is talk a little bit about one of the areas that we've been

incelediğimiz alanlardan birinden,

investigating, and that's mind-wandering.

aklın başka yerde olmasından söz etmek istiyorum.

As human beings, we have this unique ability

Biz insanlar, bu eşsiz yeteneğe,

to have our minds stray away from the present.

aklımızı içinde bulunduğumuz andan saptırma yetisine sahibiz.

This guy is sitting here working on his computer,

Bu adam oturmuş bilgisayarında çalışıyor,

and yet he could be thinking about

ancak aslında, geçen ayki tatilini

the vacation he had last month,

aklından geçiriyor

wondering what he's going to have for dinner.

ya da akşam için ne yiyeceğini düşünüyor olabilir.

Maybe he's worried that he's going bald. (Laughter)

Belki kel kalacak diye endişe içinde olabilir. (Gülüşmeler)

This ability to focus our attention on something other

Dikkatimizi şu andan başka bir şeye çevirebilme yetisi

than the present is really amazing. It allows us to learn

gerçekten müthiş. Bize başka hiçbir hayvanın

and plan and reason in ways that no other species of animal can.

yapamayacağı şekilde, planlama ve sonuçlar çıkarma olanağı tanıyor.

And yet it's not clear what the relationship is

Ancak bu yeteneği kullanışımız ile

between our use of this ability and our happiness.

mutluluğumuz arasındakı ilişki hala net değil.

You've probably heard people suggest that you should

Muhtemelen, insanların size şimdiye odaklanmanızı

stay focused on the present. "Be here now,"

önerdiklerinizi duydunuz. "Dikkatini buraya topla,"

you've probably heard a hundred times.

bu cümleyi belki de yüzlerce kez duydunuz.

Maybe, to really be happy, we need to stay completely

Belki de, gerçekten mutlu olmak için, kendimizi

immersed and focused on our experience in the moment.

o anki deneyime tamamen kaptırmış ve odaklanmış olmamız gerekiyor.

Maybe these people are right. Maybe mind-wandering

Belki de bu insanlar haklı. Belki de

is a bad thing.

aklın başka yerde olması kötü bir şey.

On the other hand, when our minds wander,

Öte yandan, aklımız başka yerdeyken rahat.

they're unconstrained. We can't change the physical reality

Önümüzdeki gerçeği değiştiremeyiz;

in front of us, but we can go anywhere in our minds.

ama hayalimizde her yere gidebiliriz.

Since we know people want to be happy, maybe

İnsanların mutlu olmak istediklerini bildiğimizden, belki

when our minds wander, they're going to someplace happier than the place

aklımız başka yerlere gittiğinde, bulundukları yerden daha mutlu

that they're leaving. It would make a lot of sense.

oldukları başka bir yere gidiyor. Gayet mantıklı.

In other words, maybe the pleasures of the mind

Başka bir deyişle, aklın başka yerlere gitmesi ile,

allow us to increase our happiness with mind-wandering.

zihnimizde yaşadığımız keyif mutlu olmamızı sağlıyor.

Well, since I'm a scientist, I'd like to try to

Bir bilim adamı olduğum için, bu tartışmayı

resolve this debate with some data, and in particular

bazı verilerle açıklamak istiyorum; bilhassa

I'd like to present some data to you from three questions

Mutluluğunuzu İzleyin aracılığı ile sorduğum üç soruya

that I ask with Track Your Happiness. Remember, this is from

ait verileri size sunmak istiyorum. Hatırlarsanız,

sort of moment-to-moment experience in people's real lives.

bu veriler bir anlamda insanların gerçek hayatlarındaki anlık deneyimlerinden toplandı.

There are three questions. The first one is a happiness question:

Üç adet soru mevcut. Birincisi mutlulukla ilgili bir soru:

How do you feel, on a scale ranging from very bad

Çok kötü ile çok iyi arasında değişen bir skalada,

to very good? Second, an activity question:

nasıl hissediyorsunuz? İkincisi, bir aktivite sorusu:

What are you doing, on a list of 22 different activities

Yeme, çalışma ve televizyon izleme gibi 22 farklı aktiviteden

including things like eating and working and watching TV?

birini seçmek üzere, ne yapıyorsunuz?

And finally a mind-wandering question:

Ve son olarak, aklın başka yerde olması ile ilgili bir soru:

Are you thinking about something other

Şu anda yaptığınız şeyden

than what you're currently doing?

farklı bir şey düşünüyor musunuz?

People could say no -- in other words, I'm focused only on my task --

İnsanlar hayır - yani, işime odaklandım -

or yes -- I am thinking about something else --

ya da evet - başka bir şey düşünüyorum - diyebilirler

and the topic of those thoughts are pleasant,

ve bu düşüncelerin konusu keyifli,

neutral or unpleasant.

nötr ya da can sıkıcı olarak seçilebilir.

Any of those yes responses are what we called mind-wandering.

Evet cevabının her biri, bizim aklın başka yerde olması olarak adlandırdığımız durum.

So what did we find?

Peki ne bulduk?

This graph shows happiness on the vertical axis,

Bu grafik mutluluğu dikey eksende gösteriyor

and you can see that bar there representing how happy

ve şuradaki çizgi, insanların şu ana odaklandıklarında,

people are when they're focused on the present,

yani akılları başka yerde olmadığında,

when they're not mind-wandering.

ne kadar mutlu olduklarını gösteriyor.

As it turns out, people are substantially less happy

Ortaya çıkan şu ki, insanlar akılları başka yerde olduğunda,

when their minds are wandering than when they're not.

olmadıkları duruma göre ciddi oranda daha az mutlular.

Now you might look at this result and say, okay, sure,

Şimdi bu sonuca bakıp, tamam, genellikle

on average people are less happy when they're mind-wandering,

insanlar akılları başka yerdeyken daha az mutlu,

but surely when their minds are straying away

ama şüphesiz ki, akılları daha baştan pek keyifli olmayan

from something that wasn't very enjoyable to begin with,

bir konudan saptığında, en azından o zaman

at least then mind-wandering should be doing something good for us.

aklın başka yerde olmasının bir işimize yaraması gerekir diyebiliriz .

Nope. As it turns out,

Hayır. Sonuçlara göre,

people are less happy when they're mind-wandering

insanlar ne yaparlarsa yapsınlar,

no matter what they're doing. For example,

akılları başka yerdeyken daha az mutlular. Mesela,

people don't really like commuting to work very much.

insanlar işlerine gidip gelmekten çok hoşlanmazlar.

It's one of their least enjoyable activities, and yet

Bu onların en az keyif aldıkları bir aktivite, ancak yine de

they are substantially happier when they're focused

sadece yolculuklarına odandıklarında,

only on their commute than when their mind is going

akılları başka yere kaydığı ana göre

off to something else.

büyük ölçüde daha mutlular.

It's amazing.

İnanılmaz.

So how could this be happening? I think part of the reason,

Peki bu nasıl olur? Bana göre, bunun büyük ölçüde nedeni,

a big part of the reason, is that when our minds wander,

aklımız başka yerdeyken,

we often think about unpleasant things, and they are

sıklıkla keyifsiz şeyleri

enormously less happy when they do that,

endişelerimizi, korkularımızı, pişmanlıklarımızı düşünmemiz durumunda

our worries, our anxieties, our regrets,

büyük ölçüde daha az mutlu olmamız

and yet even when people are thinking about something

ve insanlar nötr bir şey düşündüklerinde bile,

neutral, they're still considerably less happy

hala akıllarının başka yerde olmadığı duruma göre

than when they're not mind-wandering at all.

önemli oranda daha az mutlular.

Even when they're thinking about something they would describe as pleasant,

Keyifli diye tarif ettikleri bir şeyi düşündüklerinde bile,

they're actually just slightly less happy

akıllarının başka yerde olmadığı duruma göre

than when they aren't mind-wandering.

hala daha az mutlular.

If mind-wandering were a slot machine, it would be like

Eğer aklın başka yerde olması hali, bir kumar makinesi olsaydı,

having the chance to lose 50 dollars, 20 dollars

elli, yirmi ya da bir dolar kaybetme ihtimali gibi olurdu.

or one dollar. Right? You'd never want to play. (Laughter)

Değil mi? O zaman hiç oynamak istemezdiniz. (Gülüşmeler)

So I've been talking about this, suggesting, perhaps,

Aklın başka yerde olmasının mutsuzluğa yol açtığından

that mind-wandering causes unhappiness, but all

söz ettim, belki de bunu önerdim; ancak

I've really shown you is that these two things are correlated.

gerçekten gösterdiğim tek şey bu iki şeyin birbiriyle ilintili olduğu.

It's possible that's the case, but it might also be the case

Durumun böyle olması olası, ama şu da mümkün:

that when people are unhappy, then they mind-wander.

insanlar mutsuzken, akılları başka yerde olabilir.

Maybe that's what's really going on. How could we ever

Belki de gerçekte olan biten bu.

disentangle these two possibilites?

Bu iki olasılığı birbirinden nasıl ayırt edebileceğiz?

Well, one fact that we can take advantage of, I think a fact

Yararlanabileceğimiz bir gerçek ki, hepiniz doğruluğunu kabul edeceksinizdir,

you'll all agree is true, is that time goes forward, not

zaman ileri gider, geri değil.

backward. Right? The cause has to come before the effect.

Doğru mu? Neden, sonuçtan önce gelmeli.

We're lucky in this data we have many responses from each person,

Bu verilerde her bireyden birçok yanıt geldiği için şanslıyız,

and so we can look and see, does mind-wandering

böylece üstün körü bir açıklamaya içerik kazandırmak için,

tend to precede unhappiness, or does unhappiness

aklın başka yerde olmasının mı mutsuzluktan

tend to precede mind-wandering, to get some insight

yoksa mutsuzluğun mu aklın başka yere kaymasından

into the causal direction.

önce meydana geldiğini, bakıp görebiliriz.

As it turns out, there is a strong relationship between

Sonuçlara göre, aklın şu anda başka yerde olması ile kısa sıra sonra mutsuz olma arasında,

mind-wandering now and being unhappy a short time later,

aklın başka yerde olmasının insanların mutsuz olmalarına

consistent with the idea that mind-wandering is causing people to be unhappy.

neden olduğu fikri ile tutarlı olacak şekilde güçlü bir ilişki var.

In contrast, there's no relationship between being unhappy

Bunun aksine, şu anda mutsuz olmak ile

now and mind-wandering a short time later.

kısa bir süre aklın başka bir yerde olması arasında hiçbir ilişki yok.

In other words, mind-wandering very likely seems to be

Başka bir deyişle, aklın başka bir yerde olması,

an actual cause, and not merely a consequence, of unhappiness.

mutsuzluğun salt bir sonucu değil; asıl nedeni.

A few minutes ago, I likened mind-wandering

Birkaç dakika önce, aklın başka yerde olmasını

to a slot machine you'd never want to play.

hiç oynamak istemeyeceğiniz bir kumar makinesine benzettim.

Well, how often do people's minds wander?

Peki insanların aklı ne sıklıkta başka yerlere kayar?

Turns out, they wander a lot. In fact, really a lot.

Görünen o ki, çok sık. Aslında, gerçekten sık.

Forty-seven percent of the time, people are thinking

Zamanın %47'sinde, insanlar o an asıl yaptıkları şeyden

about something other than what they're currently doing.

başka bir şey düşünüyorlar.

How does that depend on what people are doing?

Bu insanların ne yaptıklarına nasıl bağlı?

This shows the rate of mind-wandering across 22 activities

Bu grafik, 22 aktivite sırasında aklın başka yere kayma oranını gösteriyor;

ranging from a high of 65 percent — (Laughter) —

insanlar dişlerini fırçalarken,

when people are taking a shower, brushing their teeth,

duş alırken %65, -(Gülüşmeler)-

to 50 percent when they're working,

çalışırken %50,

to 40 percent when they're exercising,

spor yaparken %40,

all the way down to this one short bar on the right

bazılarınıın gülmesinin sebebi olduğunu düşündüğüm

that I think some of you are probably laughing at.

en son sağda görünen şu kısa çubuğa göre,

Ten percent of the time people's minds are wandering

cinsel ilişki sırasında, %10 oranında

when they're having sex. (Laughter)

insanların aklı başka bir yere kayıyor. (Gülüşmeler)

But there's something I think that's quite interesting in this graph,

Fakat bu grafikte oldukça ilginç bulduğum bir şey var,

and that is, basically with one exception,

bu da, esasen bir istisna dışında,

no matter what people are doing, they're mind-wandering

insanlar ne yaparlarsa yapsınlar,

at least 30 percent of the time, which suggests, I think,

%30'luk zaman diliminde akılları baska yere kayıyor, ki bu da

that mind-wandering isn't just frequent, it's ubiquitous.

bana göre, aklın sık sık değil, her zaman baska yerde olduğunu gösteriyor.

It pervades basically everything that we do.

Esasen, yaptığımız her şeye hakim.

In my talk today, I've told you a little bit about mind-wandering,

Bugünkü konuşmamda, size, mutluluk denkleminde oldukça önemli olduğunu düşündüğüm,

a variable that I think turns out to be fairly important

bir değişkenden, aklın başka yerde olmasından

in the equation for happiness.

kısaca söz ettim.

My hope is that over time, by tracking people's

Umuyorum ki, zamanla, insanların

moment-to-moment happiness and their experiences

günlük yaşamlarındaki anlık mutluluklarını ve deneyimlerini

in daily life, we'll be able to uncover a lot of important causes of happiness,

izleyerek, mutluluğun bir çok önemli sebebini açığa çıkarabileceğiz

and then in the end, a scientific understanding of happiness

ve sonunda, mutluluğun bilimsel açıklaması

will help us create a future that's not only richer

sadece daha zengin ve sağlıklı değil,

and healthier, but happier as well.

aynı zamanda daha mutlu bir gelecek yaratmamızda bize yardımcı olacak.

Thank you. (Applause)

Teşekkürler (Alkışlar)

(Applause)

(Alkışlar)