Want to be happier? Stay in the moment | Matt Killingsworth

Matt Killingsworth: Để hạnh phúc hơn? Tập trung vào hiện tại.

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Nhu PHAM Reviewer: Trinh Brunch

So, people want a lot of things out of life,

Người ta muốn rất nhiều thứ trong cuộc sống,

but I think, more than anything else, they want happiness.

nhưng tôi nghĩ rằng, hơn tất cả, họ muốn hạnh phúc.

Aristotle called happiness "the chief good," the end

Aristotle gọi hạnh phúc là "thủ lĩnh tốt," một đích đến

towards which all other things aim.

mà tất cả những thứ khác đều hướng tới.

According to this view, the reason we want a big house

Theo quan điểm này, lý do chúng ta muốn có một ngôi nhà lớn

or a nice car

hoặc một chiếc xe đẹp

or a good job

hoặc một công việc tốt

isn't that these things are intrinsically valuable.

không phải là vì những thứ này là có giá trị thực sự.

It's that we expect them to bring us

Mà đó là bởi vì chúng ta mong đợi chúng mang lại cho mình

happiness.

hạnh phúc.

Now in the last 50 years, we Americans have gotten

Trong 50 năm qua, chúng ta, những công dân Mỹ, đã có

a lot of the things that we want. We're richer.

rất nhiều thứ chúng ta mong muốn. Chúng ta giàu hơn.

We live longer. We have access to technology

Chúng ta sống lâu hơn. Chúng ta tiếp cận được với thứ công nghệ

that would have seemed like science fiction

mà, một vài năm trước đây, có thể được xem

just a few years ago.

như một loại khoa học viễn tưởng.

The paradox of happiness is that even though the

Nghịch lý của hạnh phúc là mặc dù các

objective conditions of our lives have improved dramatically,

điều kiện khách quan của cuộc sống đã được cải thiện đáng kể,

we haven't actually gotten any happier.

chúng ta vẫn không thực sự cảm thấy hạnh phúc hơn.

Maybe because these conventional notions of progress

Có lẽ vì những khái niệm thông thường của sự tiến bộ

haven't delivered big benefits in terms of happiness,

không mang đến những lợi ích lớn, nếu xét về mặt hạnh phúc.

there's been an increased interest in recent years

Những năm gần đây, người ta ngày càng quan tâm hơn

in happiness itself.

về khái niệm hạnh phúc.

People have been debating the causes of happiness

Người ta đã và đang tranh luận về những lý do mang đến hạnh phúc

for a really long time, in fact for thousands of years,

trong một thời gian rất dài, trên thực tế, là suốt hàng ngàn năm qua,

but it seems like many of those debates remain unresolved.

nhưng có vẻ như rất nhiều những cuộc tranh luận như thế, chưa đưa ra được đáp án hợp lý.

Well, as with many other domains in life, I think

Khi nhiều lĩnh vực khác trong cuộc sống cũng như thế, tôi nghĩ rằng

the scientific method has the potential to answer this question.

phương pháp khoa học có tiềm năng để trả lời câu hỏi này.

In fact, in the last few years, there's been an explosion

Trên thực tế, trong những năm gần đây, đã có một sự bùng nổ

in research on happiness. For example, we've learned a lot

các cuộc nghiên cứu về hạnh phúc. Ví dụ như, chúng ta đã biết được rất nhiều

about its demographics, how things like income

về các điều kiện nhân khẩu học, làm thế nào những yếu tố như thu nhập

and education, gender and marriage relate to it.

giáo dục, giới tính và hôn nhân liên quan đến hạnh phúc.

But one of the puzzles this has revealed is that

Nhưng một trong những bí mật của hạnh phúc đã được tiết lộ là

factors like these don't seem to have a particularly strong effect.

các yếu tố vừa kể có vẻ như không gây ra một hiệu ứng mạnh mẽ cụ thể nào.

Yes, it's better to make more money rather than less,

Thì đúng là, kiếm được nhiều tiền tất nhiên là tốt hơn ít,

or to graduate from college instead of dropping out,

hay việc tốt nghiệp đại học thì tốt hơn là bỏ học giữa chừng,

but the differences in happiness tend to be small.

nhưng những điều này lại chỉ gây ra một sự khác biệt nhỏ trong hạnh phúc.

Which leaves the question, what are the big causes of happiness?

Nó khiến chúng ta đặt câu hỏi rằng, vậy thì cái gì mang đến hạnh phúc?

I think that's a question we haven't really answered yet,

Tôi nghĩ rằng đó là một câu hỏi mà chúng ta chưa thực sự có câu trả lời.

but I think something that has the potential to be an answer

Nhưng tôi nghĩ rằng, có một thứ có tiềm năng là câu trả lời,

is that maybe happiness has an awful lot to do with

đó là: hạnh phúc có thể có một mối liên hệ "khủng khiếp" với

the contents of our moment-to-moment experiences.

nội dung của những trải nghiệm mang tính thời điểm của chúng ta.

It certainly seems that we're going about our lives,

Rõ ràng, có vẻ như những gì đang diễn ra trong đời sống chúng ta, như là...

that what we're doing, who we're with, what we're thinking about,

chúng ta đang làm những gì, chúng ta giao thiệp với những ai, chúng ta đang suy nghĩ về cái gì...

have a big influence on our happiness, and yet

có một sức ảnh hưởng lớn đến hạnh phúc của chúng ta, và hẳn nhiên

these are the very factors that have been very difficult,

đây là những khía cạnh vô cùng khó khăn,

in fact almost impossible, for scientists to study.

trên thực tế, các nhà khoa học khó lòng mà nghiên cứu chúng.

A few years ago, I came up with a way to study people's happiness

Một vài năm trước đây, tôi tìm được một cách để nghiên cứu hạnh phúc của con người

moment to moment as they're going about their daily lives

từ lúc này sang lúc khác, trong cuộc sống tiếp diễn đời thường,

on a massive scale all over the world, something we'd never

với quy mô lớn trên toàn thế giới, điều mà trước đây, chúng ta chưa bao giờ làm được.

been able to do before. Called trackyourhappiness.org,

Nó được gọi là trackyourhappiness.org,

it uses the iPhone to monitor people's happiness in real time.

sử dụng iPhone để theo dõi hạnh phúc con người trong thời gian thực.

How does this work? Basically, I send people signals

Vậy nó hoạt động như thế nào? Nói một cách đơn giản, tôi gửi tín hiệu cho mọi người

at random points throughout the day, and then I ask them

vào những thời điểm ngẫu nhiên trong ngày, tôi hỏi họ

a bunch of questions about their moment-to-moment experience

một loạt các câu hỏi về trải nghiệm mang tính thời điểm,

at the instant just before the signal.

tại khoảnh khắc ngay trước khi họ nhận được tín hiệu.

The idea is that, if we can watch how people's happiness

Ý tưởng ở đây là, nếu chúng ta có thể quan sát hạnh phúc con người

goes up and down over the course of the day,

tăng và giảm như thế nào trong suốt một ngày,

minute to minute in some cases,

một vài trường hợp có thể là từng phút một,

and try to understand how what people are doing,

và cố gắng hiểu, những gì mọi người đang làm, những người họ đang tiếp xúc,

who they're with, what they're thinking about, and all

những gì họ đang suy nghĩ, và tất cả các yếu tố khác làm nên một ngày của họ...

the other factors that describe our day, how those might

Những thứ này liên quan như thế nào đến những thay đổi trong cảm nhận hạnh phúc,

relate to those changes in happiness, we might be able

từ đó, chúng ta có thể

to discover some of the things that really have

khám phá một số yếu tố thực sự có

a big influence on happiness.

tác động lớn đến hạnh phúc.

We've been fortunate with this project to collect

Chúng tôi đã rất may mắn khi dự án này thu thập

quite a lot of data, a lot more data of this kind than I think

được khá nhiều dữ liệu, nhiều hơn nhiều so với số dữ liệu cùng loại

has ever been collected before,

đã từng được thu thập trước đây,

over 650,000 real-time reports

hơn 650.000 báo cáo thời gian thực

from over 15,000 people.

từ hơn 15.000 người.

And it's not just a lot of people, it's a really diverse group,

Và không chỉ là từ rất nhiều người, mà đó còn là một tập hợp thực sự đa dạng,

people from a wide range of ages, from 18 to late 80s,

những người trong độ tuổi từ 18 đến ngoài 80,

a wide range of incomes, education levels,

có thu nhập và trình độ giáo dục khác nhau,

people who are married, divorced, widowed, etc.

những người đã kết hôn, ly dị hay góa bụa, vv.

They collectively represent every one of

Tựu chung, họ đại diện tất thảy 86 thể loại nghề nghiệp

86 occupational categories and hail from over 80 countries.

và đến từ hơn 80 quốc gia.

What I'd like to do with the rest of my time with you today

Phần thời gian còn lại của tôi với các bạn hôm nay,

is talk a little bit about one of the areas that we've been

tôi muốn chia sẻ một chút về một trong những lĩnh vực mà chúng tôi đang tiến hành nghiên cứu:

investigating, and that's mind-wandering.

sự lang thang của tâm trí, sự nghĩ ngợi lan man.

As human beings, we have this unique ability

Loài người chúng ta có được khả năng độc đáo này,

to have our minds stray away from the present.

chúng ta có thể cho tâm trí mình thoát khỏi hiện tại.

This guy is sitting here working on his computer,

Anh chàng này, ngồi ở đây, làm việc với máy tính của anh,

and yet he could be thinking about

nhưng có thể anh ấy đang suy nghĩ đến

the vacation he had last month,

kỳ nghỉ của anh hồi tháng trước,

wondering what he's going to have for dinner.

hay tự hỏi mình sẽ ăn gì tối nay.

Maybe he's worried that he's going bald. (Laughter)

Có thể anh đang lo lắng chẳng mấy chốc đầu anh sẽ bị hói đi. (Tiếng cười)

This ability to focus our attention on something other

Khả năng tập trung sự chú ý của chúng ta vào một cái gì đó khác hơn hiện tại,

than the present is really amazing. It allows us to learn

quả là tuyệt vời. Nó cho phép chúng ta tìm hiểu,

and plan and reason in ways that no other species of animal can.

lên kế hoạch và lý luận theo những cách mà các loài động vật khác không thể.

And yet it's not clear what the relationship is

Tuy nhiên nó không chỉ rõ mối quan hệ giữa việc

between our use of this ability and our happiness.

chúng ta sử dụng khả năng này với chuyện chúng ta hạnh phúc.

You've probably heard people suggest that you should

Có thể, bạn đã từng nghe mọi người khuyên bạn nên

stay focused on the present. "Be here now,"

tập trung vào hiện tại. "Ở đây, bây giờ"

you've probably heard a hundred times.

bạn có thể đã nghe điều đó hàng trăm lần.

Maybe, to really be happy, we need to stay completely

Có thể, để thực sự được hạnh phúc, chúng ta cần phải hoàn toàn

immersed and focused on our experience in the moment.

đắm mình và tập trung vào trải nghiệm của mình ngay thời điểm hiện tại.

Maybe these people are right. Maybe mind-wandering

Có lẽ người ta nói đúng, rằng sự lang thang tâm trí

is a bad thing.

có thể là một chuyện xấu.

On the other hand, when our minds wander,

Nhưng mặt khác, khi tâm trí của chúng ta đi thơ thẩn,

they're unconstrained. We can't change the physical reality

chúng không bị giới hạn. Chúng ta không thể thay đổi thực tế vật chất

in front of us, but we can go anywhere in our minds.

ngay trước mặt mình, nhưng chúng ta có thể đi tới bất cứ nơi đâu trong tâm trí của mình.

Since we know people want to be happy, maybe

Bởi vì chúng ta biết rằng con người luôn muốn được hạnh phúc, có thể

when our minds wander, they're going to someplace happier than the place

khi tâm trí đi lang thang, chúng ta sẽ đi tới những nơi hạnh phúc hơn nơi mình thực sự đang tồn tại.

that they're leaving. It would make a lot of sense.

Điều này có thể lý giải được.

In other words, maybe the pleasures of the mind

Nói cách khác, có lẽ là những niềm vui của tâm trí

allow us to increase our happiness with mind-wandering.

cho phép chúng ta gia tăng cảm giác hạnh phúc khi tâm trí nghĩ lan man.

Well, since I'm a scientist, I'd like to try to

Cũng bởi vì tôi là một nhà khoa học, tôi muốn cố gắng

resolve this debate with some data, and in particular

tìm đáp án cho cuộc tranh luận này bằng một số dữ liệu, và đặc biệt là,

I'd like to present some data to you from three questions

tôi muốn trình bày một số dữ liệu với bạn, từ ba câu hỏi tôi dùng trong dự án Track Your Happiness

that I ask with Track Your Happiness. Remember, this is from

(Theo Dõi Hạnh Phúc của Bạn). Hãy nhớ rằng, đây là từ những

sort of moment-to-moment experience in people's real lives.

"trải nghiệm mang tính thời điểm" trong cuộc sống thực của loài người. Có ba câu hỏi.

There are three questions. The first one is a happiness question:

Đầu tiên là một câu hỏi về hạnh phúc:

How do you feel, on a scale ranging from very bad

Bạn cảm thấy thế nào? Lựa chọn trên thang điểm từ rất xấu đến rất tốt.

to very good? Second, an activity question:

Thứ hai, một câu hỏi về hoạt động:

What are you doing, on a list of 22 different activities

Bạn đang làm gì? Lựa chọn trong danh sách 22 hoạt động khác nhau bao gồm những thứ như

including things like eating and working and watching TV?

ăn uống, làm việc và xem TV.

And finally a mind-wandering question:

Và cuối cùng, câu hỏi về sự lang thang của tâm trí:

Are you thinking about something other

Bạn có đang suy nghĩ về một cái gì đó khác hơn

than what you're currently doing?

cái mà bạn đang làm?

People could say no -- in other words, I'm focused only on my task --

Người ta có thể trả lời "không" - nói cách khác, "tôi đang chỉ tập trung vào công việc của mình" -

or yes -- I am thinking about something else --

hoặc "có" - tôi đang nghĩ về một cái gì đó khác -

and the topic of those thoughts are pleasant,

và chủ đề của những suy nghĩ này có thể

neutral or unpleasant.

làm hài lòng, trung lập hoặc gây khó chịu.

Any of those yes responses are what we called mind-wandering.

Bất kỳ câu trả lời "có" nào trong số này, đều là thứ mà chúng tôi gọi là "sự lang thang tâm trí".

So what did we find?

Vậy chúng tôi đã tìm thấy những gì?

This graph shows happiness on the vertical axis,

Biểu đồ này thể hiện hạnh phúc trên trục dọc,

and you can see that bar there representing how happy

và các bạn thấy cột đó thể hiện người ta hạnh phúc như thế nào

people are when they're focused on the present,

khi họ tập trung vào hiện tại

when they're not mind-wandering.

và không để tâm trí lơ đễnh.

As it turns out, people are substantially less happy

Hóa ra là, so với lúc tập trung vào hiện tại,

when their minds are wandering than when they're not.

cơ bản là, người ta ít hạnh phúc hơn, khi để tâm trí đi lang thang.

Now you might look at this result and say, okay, sure,

Bây giờ, bạn có thể nhìn vào kết quả này và nói, thì đúng thôi,

on average people are less happy when they're mind-wandering,

thông thường người ta ít hạnh phúc hơn khi để tâm trí đi thơ thẩn,

but surely when their minds are straying away

nhưng chắc chắn rằng khi tâm trí họ thoát ly khỏi

from something that wasn't very enjoyable to begin with,

một điều gì đó không mấy thú vị,

at least then mind-wandering should be doing something good for us.

thì ít ra, sự thơ thẩn của tâm trí đã làm được cái gì đó tốt cho chúng ta.

Nope. As it turns out,

Không như thế phải đâu. Sự thật là,

people are less happy when they're mind-wandering

người ta ít hạnh phúc hơn khi để đầu óc đi lang thang, dù là họ đang làm gì

no matter what they're doing. For example,

trong thực tại đi nữa. Ví dụ nhé,

people don't really like commuting to work very much.

người ta không thực sự thích phải làm việc quá nhiều.

It's one of their least enjoyable activities, and yet

Nó là một trong các hoạt động kém thú vị nhất, tuy nhiên

they are substantially happier when they're focused

người ta thực chất hạnh phúc hơn một cách đáng kể khi chỉ tập trung

only on their commute than when their mind is going

vào việc đang làm, hơn là để khi tâm trí lãng đãng

off to something else.

đến một nơi nào khác.

It's amazing.

Ngạc nhiên ha!

So how could this be happening? I think part of the reason,

Làm thế nào điều này có thể xảy ra? Tôi nghĩ rằng một phần, à không,

a big part of the reason, is that when our minds wander,

một phần lớn của lý do là khi tâm trí của chúng ta đi lang thang,

we often think about unpleasant things, and they are

chúng ta thường nghĩ về những điều không vui, và chúng rõ ràng

enormously less happy when they do that,

ít hạnh phúc hơn rất nhiều so với thực tại,

our worries, our anxieties, our regrets,

những lo lắng, những bất an, những hối tiếc

and yet even when people are thinking about something

và ngay cả khi mọi người suy nghĩ về cái gì đó

neutral, they're still considerably less happy

trung tính, họ vẫn ít hạnh phúc đáng kể

than when they're not mind-wandering at all.

so với khi không để tâm trí lãng đãng chút nào.

Even when they're thinking about something they would describe as pleasant,

Ngay cả khi con người suy nghĩ vẩn vơ về một cái gì đó, mà có thể gọi là vui thích,

they're actually just slightly less happy

họ vẫn đang thực sự ít hạnh phúc đi một tí xíu

than when they aren't mind-wandering.

so với khi tập trung.

If mind-wandering were a slot machine, it would be like

Nếu sự lơ đễnh của đầu óc là một cái máy đánh bạc,

having the chance to lose 50 dollars, 20 dollars

bạn có thể mất từ 50 đô la, 20 đô la hoặc 1 đô la. Chứ gì nữa?

or one dollar. Right? You'd never want to play. (Laughter)

Bạn sẽ không bao giờ muốn chơi với nó. (Tiếng cười)

So I've been talking about this, suggesting, perhaps,

Tôi đã giải thích đó, và cho rằng, có lẽ,

that mind-wandering causes unhappiness, but all

sự lang thang của tâm trí thưc là nguyên nhân của sự không hạnh phúc.

I've really shown you is that these two things are correlated.

Tôi đã thực sự cho các bạn thấy hai điều này tương quan lẫn nhau.

It's possible that's the case, but it might also be the case

Có thể đúng, nhưng nó cũng có thể chỉ là trường hợp

that when people are unhappy, then they mind-wander.

khi người ta không vui, họ để tâm trí của mình đi thơ thẩn.

Maybe that's what's really going on. How could we ever

Có thể đó là những gì đang thực sự xảy ra.

disentangle these two possibilites?

Làm thế nào chúng ta có thể tách biệt riêng hai trường hợp này?

Well, one fact that we can take advantage of, I think a fact

Có một thực tế mà chúng ta có thể tận dụng là, tôi nghĩ, một loại hiện thực mà các bạn sẽ đều đồng ý,

you'll all agree is true, is that time goes forward, not

đó là thời gian thì tiến về phía trước chứ không bước lùi. Đúng vậy không nào?

backward. Right? The cause has to come before the effect.

Nguyên nhân phải xảy ra trước kết quả.

We're lucky in this data we have many responses from each person,

Chúng tôi may mắn khi thu nhặt dữ liệu, nhận được nhiều phản hồi từ từng cá nhân.

and so we can look and see, does mind-wandering

Vì vậy chúng tôi có thể nhìn và tìm hiểu, liệu rằng, sự lang thang tâm trí

tend to precede unhappiness, or does unhappiness

có xu hướng xảy ra trước sự không hạnh phúc,

tend to precede mind-wandering, to get some insight

hay ngược lại, sự không hạnh phúc có xu hướng xảy ra trước khi đầu óc đi lang thang,

into the causal direction.

để có được sự thấu hiểu về chiều hướng của mối quan hệ nhân quả này.

As it turns out, there is a strong relationship between

Hóa ra, có một mối liên hệ mật thiết giữa chuyện

mind-wandering now and being unhappy a short time later,

lang thang tâm trí trong thực tại và cảm nhận kém hạnh phúc sau đó một lúc,

consistent with the idea that mind-wandering is causing people to be unhappy.

phù hợp với lập luận rằng tâm trí lang thang khiến con người ta ít hạnh phúc hơn.

In contrast, there's no relationship between being unhappy

Ngược lại, không có mối quan hệ nào giữa việc không hài lòng

now and mind-wandering a short time later.

trong thực tại với sự lang thang tâm trí vào một thời gian ngắn sau đó.

In other words, mind-wandering very likely seems to be

Nói cách khác, sự đi lang thang của tâm trí rất có thể là nguyên nhân thực sự,

an actual cause, and not merely a consequence, of unhappiness.

chứ không đơn thuần là một hệ quả, của sự không hạnh phúc.

A few minutes ago, I likened mind-wandering

Một vài phút trước đây, tôi so sánh sự lang thang tâm trí

to a slot machine you'd never want to play.

với một máy đánh bạc mà bạn không bao giờ muốn chơi.

Well, how often do people's minds wander?

Vậy, người ta thường để tâm trí lãng đãng ở một mức độ thường xuyên nào?

Turns out, they wander a lot. In fact, really a lot.

Hóa ra, họ thơ thẩn nhiều lắm. Trên thực tế, rất nhiều.

Forty-seven percent of the time, people are thinking

47 phần trăm thời gian, người ta suy nghĩ

about something other than what they're currently doing.

về một cái gì đó khác với những gì họ đang làm.

How does that depend on what people are doing?

Điều đó phụ thuộc như thế nào với công việc mọi người đang làm?

This shows the rate of mind-wandering across 22 activities

Tần suất của sự lơ đễnh tâm trí trên 22 hoạt động khác nhau,

ranging from a high of 65 percent — (Laughter) —

mức độ cao 65 phần trăm — (tiếng cười) —

when people are taking a shower, brushing their teeth,

khi tắm rửa, đánh răng,

to 50 percent when they're working,

và 50 phần trăm khi làm việc,

to 40 percent when they're exercising,

đến 40 phần trăm khi tập thể dục,

all the way down to this one short bar on the right

xuống đến cột thấp nhất bên phải

that I think some of you are probably laughing at.

mà tôi nghĩ rằng một số bạn chắc chắn sẽ phá lên cười.

Ten percent of the time people's minds are wandering

Chỉ 10 phần trăm người ta lơ đễnh tâm trí

when they're having sex. (Laughter)

khi quan hệ tình dục. (Tiếng cười)

But there's something I think that's quite interesting in this graph,

Nhưng có một điều tôi nghĩ, khá là thú vị trong biểu đồ này,

and that is, basically with one exception,

đó là, về cơ bản với một ngoại lệ, cho dù người ta đang làm bất cứ việc gì,

no matter what people are doing, they're mind-wandering

họ vẫn để tâm trí mình thơ thẩn ít nhất 30 phần trăm thời gian,

at least 30 percent of the time, which suggests, I think,

điều đó chỉ ra rằng

that mind-wandering isn't just frequent, it's ubiquitous.

sự lang thang tâm trí không chỉ là thường xuyên, mà còn rất phổ biến.

It pervades basically everything that we do.

Cơ bản là nó hiện diện trong tất cả mọi việc chúng ta làm.

In my talk today, I've told you a little bit about mind-wandering,

Trong buổi nói chuyện hôm nay, tôi đã chia sẻ với các bạn một chút về sự lang thang tâm trí,

a variable that I think turns out to be fairly important

một biến số mà tôi nghĩ khá quan trọng

in the equation for happiness.

trong phương trình của hạnh phúc.

My hope is that over time, by tracking people's

Hy vọng của tôi là theo thời gian, bằng cách theo dõi hạnh phúc mang tính thời điểm

moment-to-moment happiness and their experiences

và những trải nghiệm của con người trong đời sống hàng ngày,

in daily life, we'll be able to uncover a lot of important causes of happiness,

chúng ta sẽ có thể phát hiện ra rất nhiều căn nguyên quan trọng của hạnh phúc,

and then in the end, a scientific understanding of happiness

và sau đó, cuối cùng, một hiểu biết khoa học về hạnh phúc

will help us create a future that's not only richer

mà sẽ giúp chúng ta tạo ra một tương lai, không chỉ thịnh vượng hơn,

and healthier, but happier as well.

khỏe mạnh hơn mà còn hạnh phúc hơn nữa.

Thank you. (Applause)

Cảm ơn các bạn. (Vỗ tay)

(Applause)

(Vỗ tay)