Want to be happier? Stay in the moment | Matt Killingsworth

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Tłumaczenie: Monika Sulima Korekta: Rysia Wand

So, people want a lot of things out of life,

Ludzie chcą od życia wielu rzeczy,

but I think, more than anything else, they want happiness.

ale najbardziej pragną szczęścia.

Aristotle called happiness "the chief good," the end

Arystoteles uważał szczęście za główne dobro,

towards which all other things aim.

cel, do którego prowadzą wszystkie drogi.

According to this view, the reason we want a big house

Z tego punktu widzenia chcemy mieć

or a nice car

duży dom, fajny samochód

or a good job

albo dobrą pracę

isn't that these things are intrinsically valuable.

nie dla ich samoistnej wartości,

It's that we expect them to bring us

lecz dlatego, że oczekujemy,

happiness.

że nas uszczęśliwią.

Now in the last 50 years, we Americans have gotten

Przez ostatnie pół wieku Amerykanie spełnili

a lot of the things that we want. We're richer.

wiele marzeń. Jesteśmy bogatsi.

We live longer. We have access to technology

Dłużej żyjemy. Mamy dostęp do technologii,

that would have seemed like science fiction

która wydawałaby się mrzonką

just a few years ago.

ledwie parę lat temu.

The paradox of happiness is that even though the

Paradoks szczęścia polega na tym,

objective conditions of our lives have improved dramatically,

że dramatyczna poprawa warunków życia

we haven't actually gotten any happier.

wcale nas nie uszczęśliwiła.

Maybe because these conventional notions of progress

Konwencjonalne wyobrażenia o postępie

haven't delivered big benefits in terms of happiness,

nie mają odbicia w poziomie szczęścia

there's been an increased interest in recent years

i może dlatego w ostatnich latach

in happiness itself.

wzrosło zainteresowanie szczęściem jako takim.

People have been debating the causes of happiness

Dyskusje nad źródłami szczęścia

for a really long time, in fact for thousands of years,

trwają od tysięcy lat,

but it seems like many of those debates remain unresolved.

ale wiele zostaje bezowocnych.

Well, as with many other domains in life, I think

Jak w wielu innych dziedzinach,

the scientific method has the potential to answer this question.

metoda naukowa ma szansę udzielić odpowiedzi.

In fact, in the last few years, there's been an explosion

Ostatnio przeżywamy eksplozję

in research on happiness. For example, we've learned a lot

badań nad szczęściem. Wiele wiemy już

about its demographics, how things like income

na temat jego demografii, wpływu dochodów

and education, gender and marriage relate to it.

i wykształcenia, płci i stanu cywilnego.

But one of the puzzles this has revealed is that

Okazało się jednak, że te czynniki

factors like these don't seem to have a particularly strong effect.

nie mają wielkiego znaczenia.

Yes, it's better to make more money rather than less,

Owszem, lepiej zarabiać więcej

or to graduate from college instead of dropping out,

albo skończyć studia, zamiast je rzucać,

but the differences in happiness tend to be small.

ale różnica w poziomie szczęścia będzie znikoma.

Which leaves the question, what are the big causes of happiness?

Wobec tego, co jest przyczyną szczęścia?

I think that's a question we haven't really answered yet,

Raczej nie znaleziono jeszcze odpowiedzi,

but I think something that has the potential to be an answer

ale chyba coś ma szansę jej udzielić.

is that maybe happiness has an awful lot to do with

Otóż szczęście ma mnóstwo wspólnego

the contents of our moment-to-moment experiences.

z doświadczaniem chwili bieżącej.

It certainly seems that we're going about our lives,

To, co się z nami dzieje,

that what we're doing, who we're with, what we're thinking about,

co robimy, z kim jesteśmy, o czym myślimy,

have a big influence on our happiness, and yet

ma duży wpływ na samopoczucie,

these are the very factors that have been very difficult,

ale te czynniki są trudne do zbadania.

in fact almost impossible, for scientists to study.

ale te czynniki są trudne do zbadania.

A few years ago, I came up with a way to study people's happiness

Kilka lat temu znalazłem metodę badania szczęścia

moment to moment as they're going about their daily lives

w bieżącej chwili, podczas codziennych zajęć,

on a massive scale all over the world, something we'd never

na wielką skalę, na całym świecie, bez precedensu.

been able to do before. Called trackyourhappiness.org,

TrackYourHappiness.org używa smartfonów

it uses the iPhone to monitor people's happiness in real time.

do śledzenia poziomu szczęścia w czasie realnym.

How does this work? Basically, I send people signals

Jak działa? Wysyłam wiadomości

at random points throughout the day, and then I ask them

o różnych porach dnia,

a bunch of questions about their moment-to-moment experience

zadając kilka pytań o bieżące doświadczenia,

at the instant just before the signal.

w tej właśnie chwili, tuż przed otrzymaniem SMSa.

The idea is that, if we can watch how people's happiness

Można dzięki temu obserwować poziom zadowolenia

goes up and down over the course of the day,

i jego fluktuacje podczas dnia,

minute to minute in some cases,

czasem z minuty na minutę,

and try to understand how what people are doing,

by zrozumieć jak to, co robimy,

who they're with, what they're thinking about, and all

z kim jesteśmy, o czym myślimy

the other factors that describe our day, how those might

i inne czynniki dnia codziennego,

relate to those changes in happiness, we might be able

mogą odnosić się do zmian poziomu zadowolenia,

to discover some of the things that really have

odkryć, co tak naprawdę

a big influence on happiness.

ma wielki wpływ na szczęście.

We've been fortunate with this project to collect

Udało nam się zebrać

quite a lot of data, a lot more data of this kind than I think

sporo danych,

has ever been collected before,

więcej niż kiedykolwiek dotąd,

over 650,000 real-time reports

ponad 650 tys. raportów w czasie realnym

from over 15,000 people.

od 15 tys. ludzi.

And it's not just a lot of people, it's a really diverse group,

Ta grupa jest nie tylko duża, ale też zróżnicowana.

people from a wide range of ages, from 18 to late 80s,

Uczestnicy mają od 18 do 80 lat,

a wide range of incomes, education levels,

o różnych dochodach, różnym poziome wykształcenia,

people who are married, divorced, widowed, etc.

żonaci, rozwiedzeni, owdowiali.

They collectively represent every one of

Znajdziemy wśród nich przedstawicieli

86 occupational categories and hail from over 80 countries.

86 zawodów z 80 krajów.

What I'd like to do with the rest of my time with you today

Przez resztę wykładu

is talk a little bit about one of the areas that we've been

chciałbym omówić obszar naszych badań,

investigating, and that's mind-wandering.

mianowicie zamyślenie.

As human beings, we have this unique ability

Tylko ludzie potrafią

to have our minds stray away from the present.

oddalić się myślami od teraźniejszości.

This guy is sitting here working on his computer,

Ktoś pracuje przy komputerze,

and yet he could be thinking about

ale myślami

the vacation he had last month,

jest na wakacjach z zeszłego miesiąca,

wondering what he's going to have for dinner.

zastanawia się, co będzie na obiad.

Maybe he's worried that he's going bald. (Laughter)

Może martwi się łysiną. (Śmiech)

This ability to focus our attention on something other

Ta zdumiewająca zdolność do koncentracji

than the present is really amazing. It allows us to learn

na czymś innym niż teraźniejszość,

and plan and reason in ways that no other species of animal can.

odróżnia nas od innych gatunków.

And yet it's not clear what the relationship is

Nie do końca jednak rozumiemy związek

between our use of this ability and our happiness.

między tą umiejętnością a szczęściem.

You've probably heard people suggest that you should

Pewnie nie raz słyszeliście rady,

stay focused on the present. "Be here now,"

żeby skupić się na teraźniejszości.

you've probably heard a hundred times.

Słyszeliście to setki razy.

Maybe, to really be happy, we need to stay completely

Może żeby osiągnąć prawdziwe szczęście,

immersed and focused on our experience in the moment.

musimy zanurzyć się w chwili obecnej.

Maybe these people are right. Maybe mind-wandering

Może to prawda. Może marzenia na jawie

is a bad thing.

to nic dobrego.

On the other hand, when our minds wander,

Z drugiej strony, marzenia nie mają granic.

they're unconstrained. We can't change the physical reality

Nie możemy zmienić rzeczywistości,

in front of us, but we can go anywhere in our minds.

ale możemy oddalić się od niej w myślach.

Since we know people want to be happy, maybe

Ludzkie dążenie do szczęścia powoduje może,

when our minds wander, they're going to someplace happier than the place

że marząc idziemy w szczęśliwsze miejsca,

that they're leaving. It would make a lot of sense.

niż to, które opuszczamy. To logiczne.

In other words, maybe the pleasures of the mind

Może przyjemności umysłowe

allow us to increase our happiness with mind-wandering.

pozwalają na wzmożenie szczęścia dzięki marzeniom.

Well, since I'm a scientist, I'd like to try to

Ponieważ jestem naukowcem,

resolve this debate with some data, and in particular

chciałbym rozwiązać tę debatę danymi,

I'd like to present some data to you from three questions

a zwłaszcza przedstawić dane z trzech pytań,

that I ask with Track Your Happiness. Remember, this is from

które zadałem na Track Your Happiness.

sort of moment-to-moment experience in people's real lives.

Mowa o bieżących, codziennych przeżyciach.

There are three questions. The first one is a happiness question:

Pierwsze pytanie dotyczy szczęścia:

How do you feel, on a scale ranging from very bad

Jak się czujesz, od "bardzo źle" do "bardzo dobrze"?

to very good? Second, an activity question:

Pytanie o zajęcie:

What are you doing, on a list of 22 different activities

"Co w tej chwili robisz?" z listą 22 czynności,

including things like eating and working and watching TV?

takich jak jedzenie, praca i oglądanie telewizji.

And finally a mind-wandering question:

Na koniec pytanie o marzenia na jawie.

Are you thinking about something other

Czy myślisz o czymś innym,

than what you're currently doing?

niż to, co właśnie robisz?

People could say no -- in other words, I'm focused only on my task --

Można odpowiedzieć "nie, jestem skupiony",

or yes -- I am thinking about something else --

albo "tak, myślami jestem gdzie indziej"

and the topic of those thoughts are pleasant,

a myślę o czymś przyjemnym,

neutral or unpleasant.

neutralnym albo nieprzyjemnym.

Any of those yes responses are what we called mind-wandering.

Odpowiedzi na "tak" nazywamy zamyśleniem.

So what did we find?

Co się okazało?

This graph shows happiness on the vertical axis,

Oś pionowa wykresu to szczęście,

and you can see that bar there representing how happy

a ten słupek pokazuje, na ile szczęśliwe były osoby

people are when they're focused on the present,

skupione na chwili bieżącej,

when they're not mind-wandering.

kiedy nie błądziły myślami gdzie indziej.

As it turns out, people are substantially less happy

Okazało się, że ludzie są dużo mniej szczęśliwi,

when their minds are wandering than when they're not.

kiedy myślami są gdzie indziej.

Now you might look at this result and say, okay, sure,

Można spojrzeć na rezultaty i uznać,

on average people are less happy when they're mind-wandering,

że przeciętne zamyślenie nie sprzyja szczęśliwości,

but surely when their minds are straying away

ale jeśli uciekamy myślami od czegoś,

from something that wasn't very enjoyable to begin with,

co i tak nie było przyjemne,

at least then mind-wandering should be doing something good for us.

to przynajmniej odnosimy z tego jakąś korzyść.

Nope. As it turns out,

Otóż nie. Okazuje się,

people are less happy when they're mind-wandering

że szczęście przy zamyśleniu maleje

no matter what they're doing. For example,

bez względu na zajęcie. Na przykład

people don't really like commuting to work very much.

jazda do pracy nie uchodzi za przyjemność.

It's one of their least enjoyable activities, and yet

To dosyć nielubiana czynność, a mimo to

they are substantially happier when they're focused

szczęście było większe, jeśli skupiono się na jeździe,

only on their commute than when their mind is going

niż kiedy myśli

off to something else.

powędrowały gdzie indziej.

It's amazing.

To zdumiewające.

So how could this be happening? I think part of the reason,

Jak to możliwe?

a big part of the reason, is that when our minds wander,

Po większej części, kiedy się zamyślamy

we often think about unpleasant things, and they are

często myślimy o nieprzyjemnych rzeczach,

enormously less happy when they do that,

co mocno nas unieszczęśliwia.

our worries, our anxieties, our regrets,

Myślimy o troskach, kłopotach, ubolewaniach.

and yet even when people are thinking about something

Nawet myśląc o czymś neutralnym,

neutral, they're still considerably less happy

jesteśmy zdecydowanie mniej szczęśliwi,

than when they're not mind-wandering at all.

niż pozostając w skupieniu.

Even when they're thinking about something they would describe as pleasant,

Nawet przyjemne myśli

they're actually just slightly less happy

zmniejszają odrobinę poziom szczęścia

than when they aren't mind-wandering.

w porównaniu do stanu skupienia.

If mind-wandering were a slot machine, it would be like

Porównując zamyślenie do automatu do gry,

having the chance to lose 50 dollars, 20 dollars

to tak, jakbyśmy mieli do wyboru stracić 50 dolarów,

or one dollar. Right? You'd never want to play. (Laughter)

20 dolarów albo dolara. Nikt by w to nie grał. (Śmiech)

So I've been talking about this, suggesting, perhaps,

Mówiąc o tym sugerowałem,

that mind-wandering causes unhappiness, but all

że zamyślenie nas unieszczęśliwia,

I've really shown you is that these two things are correlated.

ale pokazałem tylko korelację.

It's possible that's the case, but it might also be the case

To prawdopodobna hipoteza,

that when people are unhappy, then they mind-wander.

ale może nieszczęśliwi ludzie częściej się zamyślają.

Maybe that's what's really going on. How could we ever

Może o to chodzi. W jaki sposób

disentangle these two possibilites?

oddzielić od siebie te dwie możliwości?

Well, one fact that we can take advantage of, I think a fact

Po pierwsze możemy skorzystać z faktu,

you'll all agree is true, is that time goes forward, not

że czas idzie na przód, a nie w tył.

backward. Right? The cause has to come before the effect.

Przyczyna poprzedza skutek.

We're lucky in this data we have many responses from each person,

Każdy badany udziela wielu odpowiedzi,

and so we can look and see, does mind-wandering

więc można przeanalizować, czy zamyślenie

tend to precede unhappiness, or does unhappiness

poprzedza niezadowolenie, czy też

tend to precede mind-wandering, to get some insight

niezadowolenie poprzedza zamyślenie,

into the causal direction.

by określić związek przyczynowy.

As it turns out, there is a strong relationship between

Otóż istnieje silna zależność między zamyśleniem

mind-wandering now and being unhappy a short time later,

i natychmiastowym spadkiem szczęśliwości,

consistent with the idea that mind-wandering is causing people to be unhappy.

co potwierdza tezę, że zamyślenie szkodzi szczęściu.

In contrast, there's no relationship between being unhappy

Nie ma związku między złym samopoczuciem teraz

now and mind-wandering a short time later.

i zamyśleniem po krótkiej chwili.

In other words, mind-wandering very likely seems to be

Zamyślenie wydaje się rzeczywistą przyczyną,

an actual cause, and not merely a consequence, of unhappiness.

a nie tylko konsekwencją braku szczęścia.

A few minutes ago, I likened mind-wandering

Porównałem zamyślenie do automatu do gry,

to a slot machine you'd never want to play.

na którym nikt nie chciałby grać.

Well, how often do people's minds wander?

Jak często błądzimy myślami?

Turns out, they wander a lot. In fact, really a lot.

Okazuje się, że bardzo często.

Forty-seven percent of the time, people are thinking

47% czasu myślimy o czymś innym,

about something other than what they're currently doing.

niż o bieżącym zajęciu.

How does that depend on what people are doing?

Jak ma się to do różnych zajęć?

This shows the rate of mind-wandering across 22 activities

Tu widać wskaźnik zamyślenia przy 22 zajęciach,

ranging from a high of 65 percent — (Laughter) —

od 65% (Śmiech)

when people are taking a shower, brushing their teeth,

pod prysznicem, przy myciu zębów

to 50 percent when they're working,

do 50% podczas pracy,

to 40 percent when they're exercising,

40% podczas aktywności fizycznej,

all the way down to this one short bar on the right

aż do tego krótkiego słupka po prawej,

that I think some of you are probably laughing at.

który was pewnie śmieszy.

Ten percent of the time people's minds are wandering

10% czasu błądzimy myślami

when they're having sex. (Laughter)

podczas seksu. (Śmiech)

But there's something I think that's quite interesting in this graph,

Jest w tym wykresie coś ciekawego.

and that is, basically with one exception,

Mianowicie z jednym wyjątkiem

no matter what people are doing, they're mind-wandering

bez względu na zajęcie, zamyślamy się

at least 30 percent of the time, which suggests, I think,

przynajmniej przez 30% czasu, co sugeruje,

that mind-wandering isn't just frequent, it's ubiquitous.

że zamyślenie jest nie tylko częste, ale powszechne.

It pervades basically everything that we do.

Przenika wszystko, co robimy.

In my talk today, I've told you a little bit about mind-wandering,

Opowiedziałem dziś o błądzeniu myślami,

a variable that I think turns out to be fairly important

które jest moim zdaniem ważnym czynnikiem

in the equation for happiness.

w formule na szczęście.

My hope is that over time, by tracking people's

Mam nadzieję, że śledząc bieżące poczucie szczęścia

moment-to-moment happiness and their experiences

i doświadczenia życia codziennego,

in daily life, we'll be able to uncover a lot of important causes of happiness,

uda nam się odkryć mnóstwo źródeł szczęścia

and then in the end, a scientific understanding of happiness

i zrozumieć szczęście z punktu widzenia nauki,

will help us create a future that's not only richer

co nie tylko wzbogaci i uzdrowi naszą przyszłość,

and healthier, but happier as well.

ale sprawi też, że będzie szczęśliwsza.

Thank you. (Applause)

Dziękuję. (Oklaski)

(Applause)

(Oklaski)