Julian Treasure: The 4 ways sound affects us

Translator: Wafa Edris Reviewer: Daban Q Jaff

Over the next five minutes,

لە ماوەی پێنج خولەکی داهاتوودا،

my intention is to transform your relationship with sound.

خوازیارم پەیوەندیەکانتان بە دەنگ بگۆڕم.

Let me start with the observation

با بە سەرنجدان دەست پێ بکەم

that most of the sound around us is accidental;

کە زۆرێک لەو دەنگانەی دەوروبەرمان بە شێوەی ڕێکەوتن،

much of it is unpleasant. (Traffic noise)

(زۆربەیان بێزارکەرن. (ژاوە ژاوی ترافیک

We stand on street corners, shouting over noise like this,

لە شۆستەکان دەوەستین و بەم شێوەیە هاوار دەکەین،

وای دەردەخەین ئەم ژاوە ژاوانە بوونیان نییە

pretending it doesn't exist.

This habit of suppressing sound has meant

خووی پێشێل کردنی دەنگ مانای ئەوەیە

that our relationship with sound has become largely unconscious.

کە پەیوەندیمان لەگەڵ دەنگ بە ڕێژەیەکی زۆر بێئاگایانەیە.

There are four major ways sound is affecting you all the time,

دەنگ بە چوار شێوەی سەرەکی کارت تێدەکات،

and I'd like to raise them in your consciousness today.

خوازیارم ئەمڕۆ ئاماژەی پێ بکەم.

The first is physiological.

یەکەمیان، فیسیۆلۆجیانە.

(Alarm clocks ring)

(کاتژمێری ئاگادارکردنەوەکە لێ دەدات)

Sorry about that.

ببوورن بۆ ئەمە.

I just gave you a shot of cortisol, your fight-flight hormone.

تەنها ژەمە دەرمانێکی کۆرتیزۆڵم پێدان، هۆڕمۆنی شەرکردن.

Sounds are affecting your hormone secretions all the time,

هەمیشە دەنگەکان کاریگەری لە دەردراوە هۆڕمۆنیەکان دەکەن،

but also your breathing, heart rate -- which I just also did --

بەڵام تەنانەت هەناسەدانت، لێدانی دڵت... هەر وەک ئەوەی ئێستا کردم.

and your brainwaves.

هەروەها شەپۆلەکانی مێشکتان.

It's not just unpleasant sounds like that that do it.

تەنها ئەم دەنگە بێزارکەرانە ئەمە ناکەن.

ئەوە زەریایە. (شەپۆلەکانی ئۆقیانوسەکان)

This is surf. (Ocean waves)

It has the frequency of roughly 12 cycles per minute.

لەرینەوەی دەگاتە ۱۲ خوول لە خولەکێکدا.

زۆر کەس وای دادانێن کە زۆر ئارامکەرەوە بێت،

Most people find that very soothing,

and, interestingly, 12 cycles per minute is roughly the frequency

ئەوەی سەرنج ڕاکێشە، ١٢ خوول لە خولەکێکدا، نزیکە لە لەرینەوە

of the breathing of a sleeping human,

هەناسەدانی مرۆڤە لە کاتی خەودا،

so there is a deep resonance with being at rest.

کەواتە زرینگانەوەیەکی قووڵ لە کاتی پشوودا هەیە.

We also associate it with being stress-free and on holiday.

هەروەها بە ئارامی و نەبوونی سترێس لە ڕۆژانی پشوو دەبەسترێتەوە.

The second way in which sound affects you is psychological.

دووەم ڕێگە کە دەنگ کاریگەریت لێ دەکات، دەروونییە.

Music is the most powerful form of sound that we know

وەک دەزانین مۆسیقا بەهێزترین جۆری دەنگە

کاریگەری لەسەر پەیوەندیە سۆزداریەکانمان (دەکات. (ئەداجیۆی ئاڵبینیۆ

that affects our emotional state. (Albinoni's Adagio)

This is guaranteed to make most of you feel pretty sad if I leave it on.

ئەگەر لە ژەنین بەردەوام بێت ئەوا بە دڵنیایەوە دڵتەنگت دەکات.

Music is not the only kind of sound, however, which affects your emotions.

مۆسیقا تاکە دەنگ نییە کاریگەری لە هەستەکانتان دەکات.

Natural sound can do that, too.

هەروەها دەنگی سرووشتیش هەمان کاریگەری هەیە.

Birdsong, for example, is a sound which most people find reassuring.

بۆ نموونە، خوێندنی باڵندەکان دڵنیایی بە زۆرێک مرۆڤ دەبەخشێت.

There's a reason: over hundreds of thousands of years

هۆکارێک هەیە: سەدان هەزار ساڵ پێش ئێستا

we've learned that when the birds are singing, things are safe.

وا تێگەیشتبووین کاتێک باڵندەکان دەخوێنن، هەموو شتێک سەلامەتە.

It's when they stop you need to be worried.

کاتێک دەوەستن پێویستە نیگەران بیت

The third way in which sound affects you is cognitively.

سێیەم ڕێگە کە دەنگ کاریگەریت لێ دەکات هەست پێ کردنە.

You can't understand two people talking at once (Voice-over)

ناتوانێت لە دوو کەس تێ بگەیت کاتێک لە هەمان کاتدا قسە دەکەن.

or in this case, one person talking twice.

یان لەم حاڵەتەدا، کەسێک دوو جار قسە دەکات.

You have to choose which me you're going to listen to.

پێویستە بڕیار بدەیت کە گوێ لە کام دەنگەی من دەگریت.

We have a very small amount of bandwidth for processing auditory input,

بەشێکی بچووکمان لە چارەسەر کردنی وەرگرە دەنگییەکان هەیە،

which is why noise like this ...

بۆیە دەنگی لەو شێوەیە،

(Office noise)

(ژاوە ژاوی نووسینگە)

is extremely damaging for productivity.

وێرانکەرانە کار دەکاتە سەر بەرهەمداریت.

If you have to work in an open-plan office like this,

ئەگەر لە نووسینگەیەکی کراوەی لەو شێوەیە کار بکەیت،

your productivity is greatly reduced.

بەرهەمەکانت زۆر کەم دەکەن.

And whatever number you're thinking of, it probably isn't as bad as this.

هەر ژمارەیەک کە بیری لێ دەکەیتەوە، هێندەی ئەوە خراپ نییە.

[Open-plan offices productivity down 66%]

(دەنگێک لە فلیمی ترسناک)

You are one-third as productive in open-plan offices as in quiet rooms.

لەو جۆرە نووسینگانەدا بەرهەمەکەت سێ یەکی ئەوەیە وەک لە ژوورێکی هێمندا بیت.

I have a tip for you:

ئامۆژگارییەکم بۆتان هەیە

ئەگەر لە ژینگەیەکی لەو شێوەیە کار دەکەیت، بیستۆکێک لەگەڵ خۆت بەرە،

if you work in spaces like that, carry headphones with you,

with a soothing sound like birdsong.

بۆ گوێ گرتن لە دەنگێکی ئارامکەرەوەی وەک دەنگی باڵندەکان.

Put them on, and your productivity goes back up to triple what it would be.

لە گوێیان بکە، بەرهەمەکانتان سێ هێندەی بەکارنەهێنانی زیاد دەکات.

The fourth way in which sound affects us is behaviorally.

چوارەم ڕێگە کە دەنگ کارمان تێ دەکات، ڕەفتارییە.

With all that other stuff going on,

لەگەڵ هەموو ئەو شتانەی کە باسمان کرد.

it would be amazing if our behavior didn't change.

سەیر دەبێت ئەگەر ڕەفتارمان نەگۆڕێت.

(Techno music)

(مۆسیقای تێکۆ)

So ask yourself: Is this person ever going to drive

کەواتە لە خۆت بپرسە، ئایا ئەو کەسە هەرگیز بە

خێرای ۲٨میل لە کاتژمێرێکدا شۆفیری کردووە؟

at a steady 28 miles per hour?

I don't think so.

پێم وانییە.

At the simplest, you move away from unpleasant sound

بە ئاسانی، لە دەنگە بێزارکەرەکان دوور دەکەویتەوە

and towards pleasant sounds.

بەرەوە دەنگە هێمنەکان دەڕۆیت.

So if I were to play this ...

ئەگەر ئەمەمان لێدابوایە

(Jackhammer)

(دەنگی دڕێل)

for more than a few seconds, you'd feel uncomfortable;

دوای چەند چرکەیەک هەست بە نائارامی دەکرد،

for more than a few minutes, you'd be leaving the room in droves.

دوای چەند دەقەیەک، بە ڕەوە لە ژوورەکە دەچوونە دەرەوە.

For people who can't get away from noise like that,

بۆ ئەو کەسانەی کە ناتوانن لەو دەنگانە ڕابکەن،

it's extremely damaging for their health.

وێرانکەرانە کار دەکاتە سەر تەندرووستیان.

And that's not the only thing that bad sound damages.

ئەمە تاکە کاریگەری لاوەکی دەنگ نییە.

Most retail sound is inappropriate and accidental, even hostile,

زۆرێک لە فرۆشگەکان دەنگی نەشیاو لێ دەدەن

and it has a dramatic effect on sales.

ئەمە کاریگەریەکی گەورەی لەسەر فرۆشتن دەبێت.

For you retailers, you may want to look away before I show this slide.

پێش ئەوەی ئەو سڵایدە پەخش بکەم، فرۆشیاران دەتوانن دوورتر بڕوانن.

[Inappropriate retail soundscapes sales down 28%]

(دەنگێکی نەخوازراوی فڕۆشگە)

They're losing up to 30 percent of their business

لە سەدا ۳۰ کارەکەیان له دەست دەدەن

with people leaving shops faster, or just turning around at the door.

چونکە کڕیاران بەپەلە بەرەو دەرگاکە دەڕۆن و شوێنەکە بە جێدەهێڵن.

We've all done it, left the area,

هەموومان ئەوەمان کردووە، شوێنەکەمان جێهێشووە،

because the sound in there is so dreadful.

بەهۆی دەنگە تۆقێنەرەکەی

I want to spend just a moment talking about the model we've developed,

دەمەوێت کەمێک کات بە نموونە گەشە پێدراوەکەمان بدەم.

which allows us to start at the top and look at the drivers of sound,

کە ڕێگەمان پێ دەدات لە سەرەوە دەست پێ بکەین و سەیری دەنگ تۆمارکەرەکان بکەین،

analyze the soundscape

جۆری دەنگەکان شی بکەینەوە

and then predict the four outcomes I just talked about.

و پێشبینی ئەو چوار دەرەنجامەی ئێستا باسم کرد بکەین.

Or start at the bottom and say what outcomes we want,

یان لە خوارەوە دەست پێ بکەین و ئەو ئەنجامەی دەمانەوێت دیاری بکەین.

and then design a soundscape to have a desired effect.

پاشان بۆ گەیشتن بە کاریگەریە خوازراوەکان شێوازی دەنگێک دروست دەکەین.

At last we've got some science we can apply.

لە کۆتاییدا، زانیاری تەواوی جێبەجێ کردنیمان هەیە.

And we're in the business of designing soundscapes.

و لە سەردەمی درووست کردنی دەنگداین.

Just a word on music.

تەنها بە وشەیەک لە مۆسیقا.

Music is the most powerful sound there is, often inappropriately deployed.

مۆسیقا بەهێزترین دەنگە، هەندێک جار بە شێوەیەکی نەخوازراو بەکار دەهێندرێت.

It's powerful for two reasons:

لەبەر دوو هۆکار بەهێزە:

you recognize it fast, and you associate it very powerfully.

بە خێرای دەیناسیەوە، و بە شێوازێکی بەهێز بە ڕووداوەکانی دەبەستییەوە.

I'll give you two examples.

دوو نموونەتان بۆ دەخەمە ڕوو.

(First chord of "A Hard Day's Night")

یەکەم کۆپلەی گۆرانی ئە هارد دەیز تایمس.

Most of you recognize that immediately.

زۆرینەتان ڕاستەوخۆ دەیناسنەوە.

The younger, maybe not.

لەوانەیە گەنجەکان نەیناسنەوە.

(Laughter)

(پێکەنین)

(First notes of "Jaws" theme)

نۆتەکانی سەرەتای فیلمی جاوز

Most of you associate that with something!

زۆرینەتان بە شتێکی دەبەستنەوە!

Now, those are one-second samples of music.

ئەوانە نموونەی مۆسیقای یەک چرکەی بوون.

Music is very powerful,

مۆسیقا زۆر بە هێزە،

and unfortunately, it's veneering commercial spaces, often inappropriately.

بەداخەوە ڕووکەشی بەشێک لە کاری فرۆشیاری دەکات و زۆربەی کات نەخوازراوە.

I hope that's going to change over the next few years.

هیوادارم ئەمە لە چەند ساڵی داهاتوودا بگۆڕێت.

Let me talk about brands for a moment, since some of you run brands.

ڕێگەم بدەن باسی بڕاندەکان بکەم چونکە زۆرینەتان کاری بڕاند دەکەن.

Every brand is out there making sound right now.

ئێستا هەموو بڕاندێک دەنگێک دروست دەکات.

There are eight expressions of a brand in sound; they're all important.

هەشت دەربڕینی دەنگی بڕاندەکان هەیە و هەموویان گرینگن.

And every brand needs to have guidelines at the center.

لە سەرەتادا هەموو بڕاندێک پێویستی بە ڕێبەرێک هەیە.

I'm glad to say that is starting to happen now.

بە خۆشحاڵیەوە دەتوانم بڵێم کە وا خەریکە ئەمە ڕوودەدات.

(Intel ad jingle)

(دەنگی ئینتێڵ)

You all recognize that one.

هەمووتان ئەوەیان دەناسنەوە.

(Nokia ringtone)

(ئاوازی نۆکیا)

This is the most-played tune in the world today --

ئەم ئاوازە زۆرترین جار لە جیهاندا ژەنراوە،

1.8 billion times a day, that tune is played.

۱،٨ بلیۆن جار لە ڕۆژێکدا لێدراوە.

(Laughter)

(پێکەنین)

And it cost Nokia absolutely nothing.

بە دڵنیایەوە هیچ تێچویەکی بۆ نۆکیا نییە

I'll leave you with four golden rules, for those of you who run businesses,

بە چوار یاسا زێڕین جێتان دەهێڵم، بۆ ئەو کەسانەی کە بازرگانی دەکەن،

for commercial sound.

بۆ بازاڕکردنە دەنگیەکان.

First, make it congruent,

سەرەتا، لەگەڵ یەکتر بیگونجێنە،

pointing in the same direction as your visual communication.

هەمان ئاراستەی پەیوەندیە بینراوی هەبێت.

That increases impact by over 1,100 percent.

ئەمە کاریگەریەکەی بە ڕێژەی لە سەدا ۱۱۰۰ بەرز دەکاتەوە.

If your sound is pointing the opposite direction, incongruent,

ئەگەر گونجاو نەبن و بە ئاراستەی هەڵەدا بڕوات،

ئەوا کاریگەریەکەی بە ڕێژەی سەدا ٨٦ کەم دەکاتەوە.

you reduce impact by 86 percent.

That's an order of magnitude, up or down.

وەک موگناتیس، کێش دەکات یان دوور دەکەوتەوە.

This is important.

ئەمە گرینگە.

Secondly, make it appropriate to the situation.

دووەم، لەگەڵ بارودۆخەکە بیگونجێنە.

Thirdly, make it valuable.

سێییەم، بەهاداری بکە.

Give people something with the sound, don't just bombard them with stuff.

لەگەڵ دەنگەکە شتێک بدە بە کڕیارەکان، بە کەلوپەلەکان هەڵیان مەخەڵەتێنە.

کۆتا دانە، دووبارە و دووبارە تاقی بکەوە.

Finally, test and test it again.

Sound is complex; there are many countervailing influences.

دەنگ ئاڵۆزە، هێزی بەرپەچدانەوەی هەیە.

It can be a bit like a bowl of spaghetti:

دەکرێت بە قاپێک لە سپاگێتی بچوێنین.

sometimes you just have to eat it and see what happens.

هەندێک جار پێویستە تەنها بیخۆیت و بزانی چی ڕوو دەدات.

هیوادارم لەم ئاخاوتنەدا هۆشیارم دەربارەی دەنگ باس کرد بێت.

So I hope this talk has raised sound in your consciousness.

If you're listening consciously,

ئەگەر هۆشیارانە گوێ بگریت،

you can take control of the sound around you.

دەتوانیت کۆنتڕۆڵی دەنگی دەورووبەرت بکەیت.

It's good for your health and for your productivity.

ئەمە بۆ تەندروستی و بەرهەمهێنانت بە سوودە.

ئەگەر هەموومان ئەوە بکەین ئەوا دەگەین بە حاڵەتێک

If we all do that, we move to a state

that I like to think will be sound living in the world.

ئارەزوو دەکەم بە ژیانی دەنگی لە جیهاندا ناوی بنێم.

I'll leave you with more birdsong. (Birds chirping)

بە دەنگی جریوەی باڵندە بە جێتان دەهێڵم. (دەنگی باڵندەکان)

I recommend at least five minutes a day, but there's no maximum dose.

پێشنیار دەکەم ڕۆژانە ٥ دەقە گوێی لێ بگرن، هەر وەک دەتوانن زیاتریش گوێی لێ بگرن.

Thank you for lending me your ears today.

سوپاس بۆ گوێگرتنتان.

(Applause)

(چەپڵە ڕێزان)