Julian Treasure: The 4 ways sound affects us

Julian Treasure chỉ ra 4 cách thức âm thanh tác động đến chúng ta

Translator: Ha Tran Reviewer: Le Khanh-Huyen

Trong 5 phút tới đây,

Over the next five minutes,

my intention is to transform your relationship with sound.

mục tiêu tôi đề ra là làm sao để thay đổi mối quan hệ giữa các bạn với âm thanh.

Let me start with the observation

Tôi xin bắt đầu với sự thật rằng hầu hết âm thanh quanh ta đều do con người tình cờ nghe được.

that most of the sound around us is accidental;

Và đa phần là rất phiền nhiễu. (Tiếng ồn giao thông)

much of it is unpleasant. (Traffic noise)

Chúng ta đứng trên góc phố, cố hét to để át tiếng ồn

We stand on street corners, shouting over noise like this,

và giả vờ như nó không tồn tại.

pretending it doesn't exist.

This habit of suppressing sound has meant

Thói quen át âm thanh nghĩa là

that our relationship with sound has become largely unconscious.

mối quan hệ giữa chúng ta và âm thanh đã trở thành vô thức.

There are four major ways sound is affecting you all the time,

Âm thanh ảnh hưởng tới con người theo 4 cách chính,

and I'd like to raise them in your consciousness today.

và đó cũng là trọng tâm của buổi diễn thuyết hôm nay.

The first is physiological.

Trước hết là sinh lý. (Chuông đồng hồ báo thức)

(Alarm clocks ring)

Sorry about that.

Xin lỗi về tiếng ồn đó. Tôi vừa mới đánh thức hoocmon chiến binh của bạn, cortisol.

I just gave you a shot of cortisol, your fight-flight hormone.

Âm thanh tác động đến việc bài tiết hooc-môn,

Sounds are affecting your hormone secretions all the time,

but also your breathing, heart rate -- which I just also did --

và cả nhịp thở, nhịp tim như tôi vừa làm,

và các các sóng não của bạn.

and your brainwaves.

It's not just unpleasant sounds like that that do it.

Không chỉ có các âm thanh loại này mới gây khó chịu.

Đây là tiếng sóng vỗ. (Tiếng sóng biển)

This is surf. (Ocean waves)

It has the frequency of roughly 12 cycles per minute.

Tần số vào khoảng 12 chu kỳ/ phút.

Hầu hết ai cũng thấy tiếng sóng vỗ rất dịu êm và dễ chịu,

Most people find that very soothing,

and, interestingly, 12 cycles per minute is roughly the frequency

thú vị thay, 12 chu kỳ/phút

cũng xấp xỉ tần số hít thở đều đặn của người khi ngủ.

of the breathing of a sleeping human,

so there is a deep resonance with being at rest.

Vậy là cả 2 đều hài hòa với nhau trong tình trạng nghỉ ngơi.

Chúng ta cũng liên hệ nó với việc xả stress

We also associate it with being stress-free and on holiday.

và trong các kỳ nghỉ.

The second way in which sound affects you is psychological.

Một cách thứ hai mà âm thanh ảnh hưởng đến chúng ta là tâm lý.

Music is the most powerful form of sound that we know

Âm nhạc là hình thức âm thanh mạnh mẽ nhất

that affects our emotional state. (Albinoni's Adagio)

mà chúng ta đều biết nó ảnh hưởng đến tình trạng cảm xúc. (Bản Adagio của Albinoni)

This is guaranteed to make most of you feel pretty sad if I leave it on.

Nếu tôi để các bạn nghe tiếp,

đảm bảo bạn nào cũng thấy buồn da diết.

Music is not the only kind of sound, however, which affects your emotions.

Tuy nhiên, âm nhạc không phải dạng âm thanh duy nhất ảnh hưởng đến cảm xúc.

Natural sound can do that, too.

Âm thanh tự nhiên cũng có tác động tương tự.

Birdsong, for example, is a sound which most people find reassuring.

Ví dụ, tiếng chim hót là âm thanh

mà hầu hết mọi người cảm thấy an tâm.(Tiếng chim hót líu lo)

There's a reason: over hundreds of thousands of years

Có một lý do để giải thích điều đó. Trong hàng trăm nghìn năm qua,

we've learned that when the birds are singing, things are safe.

chúng ta đã học được rằng khi chim hót có nghĩa mọi thứ đều an toàn và bình yên.

It's when they stop you need to be worried.

Khi nào chim thôi hót chính là lúc bạn cần lo lắng.

The third way in which sound affects you is cognitively.

Cách thứ 3 là nhận thức.

You can't understand two people talking at once (Voice-over)

Bạn không thể hiểu 2 người nói cùng một lúc ("Nếu bạn đang lắng nghe phiên bản của")

("tôi, bạn đang đi sai đường.") hoặc trong trường hợp này, một người nói hai lần.

or in this case, one person talking twice.

Hãy thử nghe người còn lại. ("Các bạn phải chọn xem sẽ lắng nghe tôi hay tôi' nhé.")

You have to choose which me you're going to listen to.

We have a very small amount of bandwidth for processing auditory input,

Chúng ta có một lượng rất nhỏ băng thông để xử lý đầu vào âm thanh,

đó là lý do tại sao tiếng ồn như thế này -- (Tiếng ôn nơi công sở) --

which is why noise like this ...

(Office noise)

có tác động cực kỳ xấu đến hiệu suất làm việc.

is extremely damaging for productivity.

If you have to work in an open-plan office like this,

Nếu phải làm việc trong một văn phòng không gian mở như thế này

your productivity is greatly reduced.

thì hiệu suất làm việc của bạn sẽ giảm đáng kể.

And whatever number you're thinking of, it probably isn't as bad as this.

Và mức độ giảm thiểu xấu nhất bạn có thể nghĩ đến cũng không tệ như thế này.

[Open-plan offices productivity down 66%]

(Tiếng nhạc tang thương)

You are one-third as productive in open-plan offices as in quiet rooms.

Khi làm việc trong văn phòng không gian mở, hiệu quả làm việc chỉ bằng 1/3 so với văn phòng yên tĩnh.

I have a tip for you:

Và tôi có một lời khuyên cho bạn. Nếu phải làm việc trong các không gian như thế

if you work in spaces like that, carry headphones with you,

hãy đeo headphone, nghe âm thanh êm dịu như tiếng chim hót chẳng hạn.

with a soothing sound like birdsong.

Put them on, and your productivity goes back up to triple what it would be.

Hiệu quả làm việc sẽ tăng gấp 3 lần.

Cách thứ 4 là hành vi.

The fourth way in which sound affects us is behaviorally.

With all that other stuff going on,

Nghe âm thanh đó mà hành vi của chúng ta không thay đổi

it would be amazing if our behavior didn't change.

thì mới lạ.

(Techno music)

(Nhạc Techno trong xe) Vậy, hãy tự hỏi: Liệu người này

So ask yourself: Is this person ever going to drive

có lái xe với vận tốc 28 dặm/giờ không? Tôi không nghĩ thế.

at a steady 28 miles per hour?

I don't think so.

At the simplest, you move away from unpleasant sound

Đơn giản thôi, các bạn sẽ phải chuyển từ âm thanh kinh khủng

and towards pleasant sounds.

sang các âm thanh dễ chịu.

So if I were to play this ...

Nên, nếu tôi bật bản này --(Jackhammer) --

(Jackhammer)

for more than a few seconds, you'd feel uncomfortable;

trong vài giây, các bạn sẽ thấy khó chịu;

for more than a few minutes, you'd be leaving the room in droves.

trong vài phút, các bạn sẽ chuồn khỏi phòng ngay.

For people who can't get away from noise like that,

Với những người không thể trốn khỏi các tiếng ồn như thế,

thì sức khỏe của họ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

it's extremely damaging for their health.

Đó không phải tác hại duy nhất của âm thanh kinh dị.

And that's not the only thing that bad sound damages.

Most retail sound is inappropriate and accidental, even hostile,

Phần lớn các âm thanh biểu tượng cho cửa hàng bán lẻ đều bất hợp lý, ngẫu nhiên, thậm chí chối tai,

and it has a dramatic effect on sales.

gây ảnh hưởng xấu đến việc kinh doanh.

For you retailers, you may want to look away before I show this slide.

Đối với những bạn là các nhà bán lẻ có thể sẽ muốn quay mặt đi

trước khi tôi chiếu slide này.

[Inappropriate retail soundscapes sales down 28%]

They're losing up to 30 percent of their business

Họ đang mất 30% doanh thu

vì khách hàng ra khỏi cửa hàng nhanh hơn, hoặc mới đặt chân vào cửa đã quay đi.

with people leaving shops faster, or just turning around at the door.

Chúng ta đều rời khỏi cửa hàng

We've all done it, left the area,

vì âm thanh ở đó quá kinh dị.

because the sound in there is so dreadful.

I want to spend just a moment talking about the model we've developed,

Tôi muốn dành một chút thời gian nói về

mô hình chúng ta đã phát triển, cho phép chúng ta bắt đầu trên đỉnh điểm

which allows us to start at the top and look at the drivers of sound,

và xem xét các yếu tố điều khiển âm thanh, phân tích hệ sinh thái âm thanh,

analyze the soundscape

and then predict the four outcomes I just talked about.

và dự đoán 4 hệ quả tôi vừa nhắc tới.

Hoặc ngược lại,

Or start at the bottom and say what outcomes we want,

nói về các hệ quả chúng ta mong muốn,

and then design a soundscape to have a desired effect.

sau đó thiết kế một hệ sinh thái âm thanh để đạt được hiệu quả mong muốn.

Cuối cùng chúng ta cũng có một số kiến thức khoa học để áp dụng.

At last we've got some science we can apply.

Công việc của chúng ta là thiết kế hệ sinh thái âm thanh.

And we're in the business of designing soundscapes.

Just a word on music.

Xin nói đôi điều về âm nhạc. Âm nhạc là âm thanh có tác động mạnh nhất,

Music is the most powerful sound there is, often inappropriately deployed.

nhưng thường được sử dụng thiếu hợp lý.

It's powerful for two reasons:

Có 2 nhân tố giúp âm nhạc mạnh mẽ. Các bạn nhận ra nhanh thôi.

you recognize it fast, and you associate it very powerfully.

Và các bạn có thể liên hệ rất chắc chắn.

I'll give you two examples.

Tôi sẽ đưa ra 2 ví dụ. (Hợp âm đầu tiên của bài hát "A Hard Day's Night" do ban nhạc The Beatles thể hiện)

(First chord of "A Hard Day's Night")

Most of you recognize that immediately.

Hầu như ai cũng có thể nhận ra ngay lập tức.

The younger, maybe not.

Những người trẻ tuổi có thể không nhận ra. (Tiếng cười)

(Laughter)

(First notes of "Jaws" theme)

(Hai nốt đầu tiên của bản "Jaws") Và hầu hết các bạn có thể liên hệ nó với cái gì đó!

Most of you associate that with something!

Now, those are one-second samples of music.

Nào, đó là bản nhạc thứ 1 và thứ 2.

Music is very powerful,

Âm nhạc cực kỳ mãnh liệt. Buồn thay

and unfortunately, it's veneering commercial spaces, often inappropriately.

nó đang che phủ các không gian thương mại.

I hope that's going to change over the next few years.

Tôi hy vọng điều đó sẽ thay đổi trong vài năm tới.

Let me talk about brands for a moment, since some of you run brands.

Tôi xin nói đôi điều về các nhãn hiệu,

vì một số người có thể đang điều hành một nhãn hàng nào đó.

Every brand is out there making sound right now.

Mọi nhãn hiệu hiện nay đang gắn với âm thanh.

There are eight expressions of a brand in sound; they're all important.

Một nhãn hiệu có 8 biểu hiện bằng âm thanh.

Chúng đều quan trọng cả. Và mỗi nhãn hiệu cần nhận chỉ đạo từ trung tâm.

And every brand needs to have guidelines at the center.

Tôi muốn nói rằng việc đó đang bắt đầu diễn ra.

I'm glad to say that is starting to happen now.

(Quảng cáo có tiếng chuông của Intel)

(Intel ad jingle)

You all recognize that one.

Các bạn đều nhận ra nó chứ? (Chuông điện thoại Nokia)

(Nokia ringtone)

This is the most-played tune in the world today --

Đây là đoạn nhạc được phát nhiều nhất thế giới hiện nay.

Đoạn nhạc đó được phát 1.8 triệu lần/ngày.

1.8 billion times a day, that tune is played.

(Laughter)

And it cost Nokia absolutely nothing.

Và Nokia chả tốn xu nào.

I'll leave you with four golden rules, for those of you who run businesses,

Tôi sẽ đưa ra 4 quy tắc vàng cho những người đang kinh doanh,

về âm thanh thương mại.

for commercial sound.

First, make it congruent,

Một, hợp lý hóa âm thanh,

pointing in the same direction as your visual communication.

nhất quán với thông điệp hình ảnh mà bạn đưa ra.

Nó sẽ gia tăng ảnh hưởng lên hơn 1,100%.

That increases impact by over 1,100 percent.

Nếu âm thanh không ăn nhập với hình ảnh

If your sound is pointing the opposite direction, incongruent,

you reduce impact by 86 percent.

bạn sẽ giảm hiệu quả tới 86%.

That's an order of magnitude, up or down.

Đó là một trật tự lớn nhỏ, lên xuống.

This is important.

Rất quan trọng.

Secondly, make it appropriate to the situation.

Hai là, thống nhất âm thanh với hoàn cảnh.

Thirdly, make it valuable.

Ba là, nâng giá trị âm thanh. Cùng với âm thanh, hãy cho mọi người cái gì đó kèm theo.

Give people something with the sound, don't just bombard them with stuff.

Đừng chỉ khủng bố họ với sản phẩm mình cần bán.

Và cuối cùng, hãy thử nghiệm nó nhiều lần.

Finally, test and test it again.

Sound is complex; there are many countervailing influences.

Âm thanh rất phức tạp. Có nhiều ảnh hưởng bù trừ.

Nó có thể giống một đĩa mỳ Ý:

It can be a bit like a bowl of spaghetti:

đôi khi bạn phải ăn để xem chuyện gì sẽ xảy ra.

sometimes you just have to eat it and see what happens.

So I hope this talk has raised sound in your consciousness.

Nên tôi mong rằng cuộc nói chuyện này đã khiến các bạn chú ý đến âm thanh.

If you're listening consciously,

Nếu chăm chú lắng nghe,

you can take control of the sound around you.

các bạn có thể kiểm soát được âm thanh xung quanh mình.

It's good for your health and for your productivity.

Điều đó có lợi cho sức khỏe và hiệu quả làm việc của bạn.

Nếu làm được, chúng ta sẽ chuyển tới một vùng

If we all do that, we move to a state

theo tôi là đáng sống trên thế giới.

that I like to think will be sound living in the world.

I'll leave you with more birdsong. (Birds chirping)

Cuối cùng, các bạn sẽ nghe một đoạn tiếng chim hót. (Tiếng chim líu lo)

Ít nhất chúng ta nên nghe 5 phút một ngày, hoặc nhiều hơn thì càng tốt.

I recommend at least five minutes a day, but there's no maximum dose.

Xin cảm ơn vì đã lắng nghe.

Thank you for lending me your ears today.

(Vỗ tay)

(Applause)