The mind behind Tesla, SpaceX, SolarCity ... | Elon Musk

3,962,111 views ・ 2013-03-19

TED


Please double-click on the English subtitles below to play the video.

00:00
Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast
0
0
7000
Translator: Qaiwan University Reviewer: halo fariq
00:15
Chris Anderson: Elon, what kind of crazy dream
1
15614
3132
ئێلۆن ئەوە چ خەونێکی شێتانە بوو
00:18
would persuade you to think of trying
2
18746
2156
وای لە تۆ کرد بۆ ئەوەی
00:20
to take on the auto industry and build an all-electric car?
3
20902
3358
هەوڵ بدەیت دەست بگریت
بەسەر پیشەسازی ئوتۆمۆبیل و ئوتۆمبیلێکی کارەبایی دروست بکەیت؟
00:24
Elon Musk: Well, it goes back to when I was in university.
4
24260
3402
لە ڕاستیدا ئەمە دەگەڕێتەوە بۆ کاتی
00:27
I thought about, what are the problems that are most likely
5
27662
2152
زانکۆ بیرم لەو کێشانە دەکردەوە
00:29
to affect the future of the world or the future of humanity?
6
29814
3072
کاریگەریان لەسەر داهاتووی
جیهان و مرۆڤایەتی دەبێت
00:32
I think it's extremely important that we have sustainable transport
7
32886
3492
من وا دەبینم کە زۆر گرنگە کە سیستەمێکی
هاتووچۆی بە‌هێزمان هەبێت
00:36
and sustainable energy production.
8
36378
2359
لەگەڵ بەرهەمهێنانی وزەی بەردەوام
00:38
That sort of overall sustainable energy problem
9
38737
2045
بۆ چارەسەرکردنی کێشەی بەردەوامی وزە
00:40
is the biggest problem that we have to solve this century,
10
40782
2499
گەورەترین کێشەی ئەم سەدەیە کە پێویستە چارەسەری بکەین
00:43
independent of environmental concerns.
11
43281
2205
تەنانەت ئەگەر بەرهەمێنانی دوانە ئۆکسیدی کاربۆن سوودی هەبێت بۆ ژینگە هەرچەندە کە وا
00:45
In fact, even if producing CO2 was good for the environment,
12
45486
2917
00:48
given that we're going to run out of hydrocarbons,
13
48403
3080
بەرەو نەمانی سوتەمەنیە هایدرۆکاربۆنیەکان دەڕۆین
00:51
we need to find some sustainable means of operating.
14
51483
4055
پێویستە بۆ ئەوەی کە سەرچاوەیەکی بەردەوامی کارپێکردن.
00:55
CA: Most of American electricity comes from
15
55538
4010
زۆربەی کارەبای ماڵەکانی ئەمریکا سەرچاوەی سوتەمەنییە بەبەردبووەکانە
00:59
burning fossil fuels.
16
59548
1662
01:01
How can an electric car that plugs into that electricity help?
17
61210
4615
چۆن ئۆتۆمبیلێکی کارەبایی کە بە ئەو ڕێگەیە وزە وەردەگرێت چارەسەرێکی باشە؟
01:05
EM: Right. There's two elements to that answer.
18
65825
2959
باشە، دوو بار هەیە بۆ ئەم وەڵامە یەکەم ئەوە کە تۆ ئەگەر هەمان سەرچاوەی
01:08
One is that, even if you take the same source fuel
19
68784
2960
01:11
and produce power at the power plant
20
71744
1989
وزە وەربگریت و بەکاری بهێنیت بۆ بارگاوی کردنی ئۆتۆمبیلی کارەبایی
01:13
and use it to charge electric cars, you're still better off.
21
73733
2894
ئەوە هێشتا باشترە
01:16
So if you take, say, natural gas,
22
76627
1979
گازی سروشتی بەکاربهێنیت کە یەکێکە لە سەرچاوەکانی هایدررۆکاربۆن
01:18
which is the most prevalent hydrocarbon source fuel,
23
78606
2608
01:21
if you burn that in a modern
24
81214
2998
وە بیسوتێنیت لە تۆرباینێکی جێنێرال ئەلیکتریک
01:24
General Electric natural gas turbine,
25
84212
2195
01:26
you'll get about 60 percent efficiency.
26
86407
1838
ئەوا ٦٠% ی توانای ئەو تۆرباینە وەردەگریت
01:28
If you put that same fuel in an internal combustion engine car,
27
88245
2711
وە ئەگەر هەمان سووتەمەنی لە نێو ئۆتۆمبیلێک بێت ئەوا
01:30
you get about 20 percent efficiency.
28
90956
1900
٢٠% ی ئەو سوتەمەنیە بە باشی بەکاردێت
01:32
And the reason is, in the stationary power plant,
29
92856
1580
هۆکارەکەی ئەوەیە لە وێستگەیەکی لەکارەبای جێگیر
01:34
you can afford to have something that weighs a lot more,
30
94436
2368
01:36
is voluminous,
31
96804
1715
کە بەشەکانی گەورەترە وزە و گەرمیەکی زۆر بەفیڕۆ دەدات
01:38
and you can take the waste heat
32
98519
1454
01:39
and run a steam turbine and generate
33
99973
1369
بەو وزە بەفێڕۆدراوە دەتوانی دەزگایەکی وزەی تر دروست بکەیت
01:41
a secondary power source.
34
101342
1784
01:43
So in effect, even after you've taken transmission loss into account and everything,
35
103126
3786
لە دەرئەنجامدا لە جێگەی ئەوەی کە ئەم سووتەمەنیە دووجار بەکاربهێنیت
01:46
even using the same source fuel, you're at least twice as better off
36
106912
3404
ئەوا باشترە کە
01:50
charging an electric car, then burning it at the power plant.
37
110316
2472
ئۆتۆمبیلێکی کارەبایی بارگاوی بکەیتەوە بە بەکارهێنانی وێستگەیەکی وزەی سوتەمەنی
01:52
CA: That scale delivers efficiency.
38
112788
2111
01:54
EM: Yes, it does.
39
114899
1739
تا ئەوەندە کارامەیی دەبەخشێت؟
بەڵێ، وە خاڵێکی تر ئەوەیە دەبێت ئێمە توانایەکی بەردەوامی
01:56
And then the other point is, we have to have sustainable means
40
116638
3018
01:59
of power generation anyway, electricity generation.
41
119656
2403
بەرهەمهێنانی کارەبامان هەبێت
02:02
So given that we have to solve sustainable electricity generation,
42
122059
3069
وە ئێستە کە چارەسەری کارەبای بەردەواممان هەیە
02:05
then it makes sense for us to have electric cars
43
125128
3465
زۆر باشە بۆ ئێمە کە ئۆتۆمبیلی کارەبایی بەکاربێنین بۆ هاتوچۆ
02:08
as the mode of transport.
44
128593
2575
02:11
CA: So we've got some video here
45
131168
1435
ئێمە چەند ڤیدیۆیەکی ئۆتۆمبێلی تێسلامان هەیە لە کاتی دروستکردندا
02:12
of the Tesla being assembled,
46
132603
2491
02:15
which, if we could play that first video --
47
135094
2714
چ شتێکی ئەم ئۆتۆمبیلە داهێنەرانەیە؟
02:17
So what is innovative about this process in this vehicle?
48
137808
4944
02:22
EM: Sure. So, in order to accelerate the advent of electric transport,
49
142752
3576
بۆ ئەوەی بەرەوپێشچونی ئۆتۆمبێلی کارەبایی خێراتر بکەین
02:26
and I should say that I think, actually,
50
146328
2070
یان دەتوانم بڵێم بۆ هەموو ڕێگەکانی هاتووچۆ دەبن بە
02:28
all modes of transport will become fully electric
51
148398
2458
02:30
with the ironic exception of rockets.
52
150856
5067
کارەبایی، جگە لە ئەو کەشتیانەی کە بۆ بۆشایی ئاسمان دەنێردرێن
"پێکەنین"
لەبەر ئەوەی هیچ ڕێگەیەک نیە بۆ دەرچوون لە یاسای سێهەمی نیوتن
02:35
There's just no way around Newton's third law.
53
155923
2757
02:38
The question is how do you accelerate
54
158680
3452
ئەو پرسیارەی کە چۆن دەتوانی بەرەوپێشچوونی
بەرهەمهێنانی ئۆتۆمبێلی کارەبایی خێرا دەکەیت
02:42
the advent of electric transport?
55
162132
1580
02:43
And in order to do that for cars, you have to come up with
56
163712
2448
بۆ ئەوەی ئەوە بکرێت بۆ ئۆتۆمبیلێک پێویستە کە زۆر بە کارامەیی وزە بەکاربهێنێت
02:46
a really energy efficient car,
57
166160
2327
ئەمەش ئەوە دەگەێنێت کە دەبێت بە کێشێکی کەم دروست بکرێت، ئەوەی لێرە دەیبینیت
02:48
so that means making it incredibly light,
58
168487
1857
02:50
and so what you're seeing here
59
170344
1026
کە تەنها ئۆتۆمبیلە کە لە باشوری ئەمریکا دروست دەکرێت و بونیادەکەی لە ئەلەمنێۆمە.
02:51
is the only all-aluminum body and chassis car
60
171370
2746
02:54
made in North America.
61
174116
1586
لە ڕاستیدا چەندین تەکنیکی دروستکردنی
02:55
In fact, we applied a lot of rocket design techniques
62
175702
2688
موشەکەکانمان بەکارهێناوە بۆ دروستکردنی ئەم ئۆتۆمبیلە
02:58
to make the car light despite having a very large battery pack.
63
178390
3617
لەگەڵ ئەوەشدا کە کە پاتریەکی گەورەی هەیە
لەگەڵ ئەوەشدا کەمترین هاوکۆلکەی بەرگری هەوای لەچاو ئەو ئۆتۆمبیلانەی
03:02
And then it also has the lowest drag coefficient
64
182007
2160
03:04
of any car of its size.
65
184167
1368
کە لە کێشی خۆیدان
03:05
So as a result, the energy usage is very low,
66
185535
3665
لە دەرئەنجامدا وزەیەکی زۆر کەم بەکاردەهێنێت
03:09
and it has the most advanced battery pack,
67
189200
2216
پێشکەوتوترین پاتری هەیە کە ئەوەش وادەکات بوارێکی ڕۆشتنی زۆری هەبێت
03:11
and that's what gives it the range that's competitive,
68
191416
2584
زۆر پێشکەوتووە و مەوداکەی
03:14
so you can actually have on the order of a 250-mile range.
69
194000
2939
سنوری ٥٠ میلی تێکشکاندووە
03:16
CA: I mean, those battery packs are incredibly heavy,
70
196939
3589
ئەو پاتریانە زۆر قورسن، بەڵام تۆ بە بیرکاریانە باوەڕت وایە کە سەردەگرێت
03:20
but you think the math can still work out intelligently --
71
200528
3271
بە زیرەکانە و بە ئاوێتەکردنی بونیادێکی کێش سووک بە پاتریەکی قورس هێشتا دەتوانی
03:23
by combining light body, heavy battery,
72
203799
2136
03:25
you can still gain spectacular efficiency.
73
205935
2273
کارامەییەکی بەرز بەدەست بهێنیت
بە تەواوی وایە، بەشەکانی تری ئۆتۆمبیلەکە دەبێت
03:28
EM: Exactly. The rest of the car has to be very light
74
208208
1832
زۆر کیشیان کەمبێت بۆ هاوسەنگی لەگەڵ بارستەی پاتریەکان.
03:30
to offset the mass of the pack,
75
210040
1761
03:31
and then you have to have a low drag coefficient so that you have good highway range.
76
211801
3029
لە دواییشدا، هاوکۆلکەی بەرگری هەوای کەم وا دەکات کە مەودایەکی.
03:34
And in fact, customers of the Model S
77
214830
3725
باشی هەبێت بۆ ڕێگە سەرەکییەکان
(S)لە ڕاستیدا کڕیارەکانی مۆدێلی لەگەڵ یەکدا پێشبڕکێ دەکەن
03:38
are sort of competing with each other
78
218555
1079
03:39
to try to get the highest possible range.
79
219634
3019
بۆ گەشتن بە بەرزترین مەودا
03:42
I think somebody recently got 420 miles out of a single charge.
80
222653
3530
وابزانم یەکێک توانی ٤٢٠ میل لە یەک جار بارگاویکردن بەدەستبهێنێت
03:46
CA: Bruno Bowden, who's here, did that,
81
226183
3088
برۆنۆ باودن، کە لێرەیە ئەو ئەوەی کرد ڕیکۆردی جیهانی شکاند: ٤٢٠ میل
03:49
broke the world record.EM: Congratulations.
82
229271
2590
ئەمەیان هەواڵە خۆشەکە بوو، هەواڵە ناخۆشەکە ئەوەبوو کە دەبوایە بە خێرایی
03:51
CA: That was the good news. The bad news was that
83
231861
1612
03:53
to do it, he had to drive at 18 miles an hour constant speed
84
233473
2814
١٨ میل لە کاتژمێرێکدا بڕوات
03:56
and got pulled over by the cops. (Laughter)
85
236287
3912
لەلایەن پۆلیسەوە دەستگیرکرا
"پێکەنین"
04:00
EM: I mean, you can certainly drive --
86
240199
3890
ئەگەر لە بارودۆخی ئاسایی و بە خێرایی ٦٥ میل لە کاتژمێرێکدا بەڕێکەویت
04:04
if you drive it 65 miles an hour,
87
244089
2638
04:06
under normal conditions,
88
246727
1964
04:08
250 miles is a reasonable number.
89
248691
1884
ئەوا مەودای ٢٥٠ ژمارەیەکی گونجاوە
04:10
CA: Let's show that second video
90
250575
1138
04:11
showing the Tesla in action on ice.
91
251713
2846
ئەم ڤیدیۆیەی تر پیشاندەدەین کە ڕۆشتنی تێسلا نیشان دەدات لەسەر سەهۆڵ
04:14
Not at all a dig at The New York Times, this, by the way.
92
254559
2668
بەم بۆنەیەوە، هیچ جێگەی پێکەنین نەبوو لە ڕۆژنامەی نیویوڕک تایمز.
04:17
What is the most surprising thing about the experience
93
257227
2415
سەرنجڕاکێشترین شت لەکاتی شۆفێری کردنی ئەم ئۆتۆمبیلە چییە؟
04:19
of driving the car?
94
259642
1508
04:21
EM: In creating an electric car,
95
261150
1478
04:22
the responsiveness of the car is really incredible.
96
262628
2398
لە دروستکردنی ئۆتۆمبێلی کارەبایی وەڵامدانەوەکانی زۆر سەرسامکەرن
04:25
So we wanted really to have people feel as though
97
265026
2687
04:27
they've almost got to mind meld with the car,
98
267713
2103
ئێمە ویستمان کە خەڵکی وا هەست بکەن کە دەبن بە یەک لەگەڵ سەیارەکە
04:29
so you just feel like you and the car are kind of one,
99
269816
3174
وا هەست دەکەیت کە تۆ و ئۆتۆمبیلەکە یەک شتن کاتێک کە خێرا دەبیت یان پێچ دەکەیتەوە
04:32
and as you corner and accelerate, it just happens,
100
272990
4046
هەیە ESP هەر زۆر بە ئاسانی ڕوودەدات لەبەر ئەوەی ئۆتۆمبیلەکە
04:37
like the car has ESP.
101
277036
1834
دەتوانیت ئەمە تەنها لەگەڵ ئۆتۆمبیلێکی کارەبایی دەکرێت بەهۆی
04:38
You can do that with an electric car because of its responsiveness.
102
278870
2496
ئەوەی وەڵامدانەوەکەی خێرایە
04:41
You can't do that with a gasoline car.
103
281366
2127
بەڵام ناتوانیت بە ئۆتۆمبیلێکی بەنزین وابکەیت.
04:43
I think that's really a profound difference,
104
283493
1982
ئەوە جیاوازیە گەورەکەی نێوانیانە کە زۆر بە دیاری ئەزموون دەکرێت
04:45
and people only experience that when they have a test drive.
105
285475
2787
04:48
CA: I mean, this is a beautiful but expensive car.
106
288262
4294
ئەم ئۆتۆمبێلە زۆر جوانە بەڵام زۆریش گرانە هیچ کاتێکی دیاریکراوە هەیە بۆ ئەوەی ئەم
04:52
Is there a road map where this becomes
107
292556
3575
ئۆتۆمبێلە بچێتە بازاری گشتیەوە؟
04:56
a mass-market vehicle?
108
296131
1579
04:57
EM: Yeah. The goal of Tesla has always been
109
297710
2560
بەڵێ، ئامانجی تێسلا هەموو کات پلانێکی ٣ هەنگاو بووە
05:00
to have a sort of three-step process,
110
300270
2272
05:02
where version one was an expensive car at low volume,
111
302542
3766
کە هەنگاوی یەکەم بە ئۆتۆمبێلێکی گران بە قەبارەیەکی کەم بەرهەم دەهێنرێت
05:06
version two is medium priced and medium volume,
112
306308
3065
هەنگاوی دوو: نرخێکی ناوەند بە قەبارەیەکی بەرهەمهێنانی ناوەند
05:09
and then version three would be low price, high volume.
113
309373
2289
هەنگاوی سێهەمیش بە نرخێکی کەم قەبارەیەکی بەرهەمهێنانی زۆر
05:11
So we're at step two at this point.
114
311662
1683
لە ئێستەدا ئێمە لە هەنگاوی دووهەمداین
05:13
So we had a $100,000 sports car, which was the Roadster.
115
313345
2950
ئۆتۆمبێلێکی وەرزشی خێرامان هەیە
بە بڕی سەد هەزار دۆلار بە ناوی ڕۆدستەر
05:16
Then we've got the Model S, which starts at around 50,000 dollars.
116
316295
2999
مان هەیە کە لە ٥٠ هەزار دۆلارەوە دەستپێدەکات (S)مۆدێلی
05:19
And our third generation car, which should hopefully
117
319294
2104
نەوەی سێهەمی ئۆتۆمبێلەکانمان کە بە هیوای ئەوەین ٣- ٤ ساڵی تر لە ناو بازاردا بێت
05:21
be out in about three or four years
118
321398
1729
05:23
will be a $30,000 car.
119
323127
2655
لە نزیکی ٣٠ هەزار دۆلاردا دەبێت
05:25
But whenever you've got really new technology,
120
325782
2482
هەرکاتێک کە تەکنەلۆجیایەکی نوێت هەبێت
05:28
it generally takes about three major versions
121
328264
2094
بە گشتی ٣ نەوەی دەوێت بۆ ئەوەی ببێت بە
05:30
in order to make it a compelling mass-market product.
122
330358
3220
بەرهەمێکی بازاری گەورە
05:33
And so I think we're making progress in that direction,
123
333578
2724
وا دەبینم کە ئێمە بەرەوپێشچوونەکانمان بەرەو ئەوێیە
05:36
and I feel confident that we'll get there.
124
336302
2272
زۆر دڵنیام بە ئەوە دەگەین
05:38
CA: I mean, right now, if you've got a short commute,
125
338574
1909
لە ئێستەدا ، ئەگەر ڕێگەیەکی ڕۆژانەی کورتت هەبێت ئەوە دەتوانی شۆفێری بکەیت
05:40
you can drive, you can get back, you can charge it at home.
126
340483
3748
لە ماڵەوە بارگاوی بکەیت
05:44
There isn't a huge nationwide network of charging stations now that are fast.
127
344231
4247
لەبەر ئەوەی لە ئێستەدا تۆڕێک نییە لە دەوڵەتەکماندا بۆ وێستگەی بارگاوی کردن
05:48
Do you see that coming, really, truly,
128
348478
2840
ئەوە دەبینیت گەورەتر ببێت یان تەنها لە ڕێگە سەرەکییەکان دەبینرێن؟
05:51
or just on a few key routes?
129
351318
2253
05:53
EM: There actually are far more charging stations
130
353571
2875
لە ڕاستیدا وێستگەی زۆر لەوە زیاتر هەیە کە خەڵکی بیردەکاتەوە
05:56
than people realize,
131
356446
2225
05:58
and at Tesla we developed something
132
358671
2359
لەگەڵ ئەوەشدا تەکنەلۆجیای بارگاوی کردنی خێرا و ئەو ئۆفەرەمان هەیە کە
06:01
called a Supercharging technology,
133
361030
2208
06:03
and we're offering that if you buy a Model S
134
363238
3312
بکڕیت (S) ئەگەر مۆدێلی هەتا هەتایە بە خۆراییە
06:06
for free, forever.
135
366550
1465
06:08
And so this is something that maybe a lot of people don't realize.
136
368015
2655
ئەمەش شتێکی ترە کە زۆر کەس ئاگاداری نییە
06:10
We actually have California and Nevada covered,
137
370670
2830
ئێمە هەموو کالیفۆرنیا و نیڤادامان ڕێک خستووە
06:13
and we've got the Eastern seaboard
138
373500
2274
دەریای ڕۆژهەڵاتی لە بۆستنەوە تا پایتەخت بە هەمان شێوە
06:15
from Boston to D.C. covered.
139
375774
2252
لە کۆتایی ڕێکخستنەکەدا دەتوانیت لە لۆس ئەنجلیس تا نیویۆرک شۆفێری بکەیت
06:18
By the end of this year, you'll be able to drive
140
378026
1382
06:19
from L.A. to New York
141
379408
2143
تەنها بە بەکارهێنانی تۆڕی بارگاوی کردنی خێرا
06:21
just using the Supercharger network,
142
381551
1602
06:23
which charges at five times the rate of anything else.
143
383153
4217
کە ٥ ئەوەندە لە بارگاویکردنەکانی تر خێراتر کار دەکات
06:27
And the key thing is to have a ratio of drive to stop,
144
387370
4426
شتە سەرەکییەکە ئەوەیە کە ڕێژەی وەستان لە ٦ بۆ ٧ جاربێت
06:31
to stop time, of about six or seven.
145
391796
2999
06:34
So if you drive for three hours,
146
394795
2230
ئەگەر تۆ بۆ ٣ کاتژمێر شۆفێری بکەیت ئەوە بۆ ٢٠-٣٠ خولەک پشوو دەدەیت
06:37
you want to stop for 20 or 30 minutes,
147
397025
1638
06:38
because that's normally what people will stop for.
148
398663
2497
لەبەرئەوەی بە ئاسایی خەڵکی ئەوەندە پشوو دەدات
06:41
So if you start a trip at 9 a.m.,
149
401160
2120
ئەگەر لە ٩ ی بەیانی گەشتەکەت دەستپێکرد ئەوا بۆ نیوەڕۆ دەتەوێت نانبخۆیت
06:43
by noon you want to stop to have a bite to eat,
150
403280
2538
06:45
hit the restroom, coffee, and keep going.
151
405818
1739
برۆێت بۆ تەوالێت، و قاوەبخۆیتەوەو بەڕێبکەویت
06:47
CA: So your proposition to consumers is, for the full charge, it could take an hour.
152
407557
3357
کەواتە داواکارێەکی تۆ ئەوەیە کە بارگاویکردنێک یەک کاتژمێری دەوێت
06:50
So it's common -- don't expect to be out of here in 10 minutes.
153
410914
3976
چاوەڕێ ئەوە مەکە کە لە ١٠ خولەک کۆتایی بێت دەبێت کاتژمێرێت بێت
06:54
Wait for an hour, but the good news is,
154
414890
1967
بەڵام هەواڵە باشەکە ئەوەی کە تۆ یارمەتی دەدەیت بۆ ڕزگارکردنی هەسارەکەمان
06:56
you're helping save the planet,
155
416857
1439
06:58
and by the way, the electricity is free. You don't pay anything.
156
418296
2693
وە بارگاویکردنەوەکەش بە بێ بەرامبەرە
07:00
EM: Actually, what we're expecting is for people
157
420989
1864
لە ڕاستیدا ئێمە چاوەڕێی ئەوەین کە خەڵکی ٢٠ تا ٣٠ خولەک چاوەڕێ بکەن
07:02
to stop for about 20 to 30 minutes, not for an hour.
158
422853
3525
نەوەک کاتژمێرێک
07:06
It's actually better to drive for about maybe 160, 170 miles
159
426378
7728
ئەوە باشترە کە بۆ ١٦٠- ١٧٠ میل شۆفێری بکەیت
07:14
and then stop for half an hour
160
434106
2098
و بۆ نیو کاتژمێر چاوەڕێبکەیت
07:16
and then keep going.
161
436204
1365
وە ئینجا بەردەوامی بدەیت
07:17
That's the natural cadence of a trip.
162
437569
3282
ئەوە کاتێکی ئاساییە بۆ چاوەڕێکردن
باشە. ئەمە تەنها یەک تیرە لە کەوانەکانی بەرهەمهێنانی وزەکانت
07:20
CA: All right. So this is only one string to your energy bow.
163
440851
4381
07:25
You've been working on this solar company SolarCity.
164
445232
2642
لە ئێستەدا تۆ لەسەر کۆمپانیایەکی
بەرهەمهێنانی وزەی خۆر کار دەکەیت، شاری سۆلار
07:27
What's unusual about that?
165
447874
2512
چ شتێکی نائاسایی هەیە سەبارەت بە ئەوە؟
07:30
EM: Well, as I mentioned earlier,
166
450386
2360
وەک پێشتر ئاماژەم پێداوە، پێویستە ئێمە سەرچاوەیەکی بەرهەمهێنانی
07:32
we have to have sustainable electricity production
167
452746
3640
کارەبای بەردەواممان هەبێت
07:36
as well as consumption,
168
456386
1648
هەروەها بەکارهێنانێکیش
07:38
so I'm quite confident that the primary means
169
458034
3822
زۆر دڵنیام کە سەرەکیترین سەرچاوەی بەرهەمهێنانی ئەم وزەیە
07:41
of power generation will be solar.
170
461856
2481
)دەگەڕێتەوە بۆ خۆر(سۆلار
07:44
I mean, it's really indirect fusion, is what it is.
171
464337
2335
بە ڕاستی خۆی ئەمە ناوکە یەکگرتنێکی نا ڕاستەوخۆیە
07:46
We've got this giant fusion generator in the sky called the sun,
172
466672
3234
ئێمە یەک وێستگەی بەرهەمهێنانی یەکگرتنی ناوکەکانمان هەیە لە ئاسمان بە ناوی خۆر
07:49
and we just need to tap a little bit of that energy
173
469906
2892
تەنها کەمێکی ئەو وزەیەمان دەوێت بۆ پێداویستەکانی مرۆڤایەتی
07:52
for purposes of human civilization.
174
472798
2876
07:55
What most people know but don't realize they know
175
475674
2006
زۆربەی خەڵک ئەمە دەزانن بەڵام هەست ناکەن کە جیهان لە خۆیدا
07:57
is that the world is almost entirely solar-powered already.
176
477680
3354
بە وزەی خۆر کار دەکات
08:01
If the sun wasn't there, we'd be a frozen ice ball
177
481034
3240
ئەگەر خۆر نەبوایە ئەوا بەستەڵەکەکانمان لە پلەی گەرمی ٣ کێلڤن بەستبوویان
08:04
at three degrees Kelvin,
178
484274
2162
هەر خۆرە سیستەمی بارانبارین تاو دەدات
08:06
and the sun powers the entire system of precipitation.
179
486436
3798
08:10
The whole ecosystem is solar-powered.
180
490234
2656
هەموو سیستەمە ژینگەییەکانمان بە وزەی خۆر کار دەکەن
08:12
CA: But in a gallon of gasoline, you have,
181
492890
2351
بەڵام لە یەک گالۆن گاز دا وزەی هەزارانساڵی خۆرت
08:15
effectively, thousands of years of sun power
182
495241
2264
08:17
compressed into a small space,
183
497505
2065
کردوەتە نێو شوێنێکی بچوکەوە
08:19
so it's hard to make the numbers work right now on solar,
184
499570
2979
زۆر زەحمەتە کە ژمارەکان ڕێکبخەین لە وزەی خۆردا
08:22
and to remotely compete with, for example, natural gas,
185
502549
3089
تا بتوانێت بە نزیکیش شانبەشانی گازی سروشتی کار بکات
08:25
fracked natural gas. How are you going to build a business here?
186
505638
3444
ئەی چۆن تۆ بازارێک لە ئەمە دروست دەکەیت؟
08:29
EM: Well actually, I'm confident that solar
187
509082
3309
لە ڕاستیدا باوەڕم وایە کە وزەی خۆر پشتی هەموو سەرچاوەکانی تر دەشکێنێت
08:32
will beat everything, hands down, including natural gas.
188
512391
3916
تەنانەت گازی سروشتیش
08:36
(Applause)CA: How?
189
516307
2387
چۆن؟
"چەپڵە"
08:38
EM: It must, actually. If it doesn't, we're in deep trouble.
190
518694
3573
دەبێت وابکات ئەگەر نا ئەوە ئێمە لە کێشەیەکی گەورەداین
08:42
CA: But you're not selling solar panels to consumers.
191
522267
3034
تۆ پانێڵی وزەی خۆر نافرۆشیت بە کڕیاران ئەی چی دەکەیت؟
08:45
What are you doing?
192
525301
1151
08:46
EM: No, we actually are. You can buy a solar system
193
526452
3248
نەخێر لە ڕاستیدا وا دەکەین دەتوانیت سیستەمێکی سۆلار بکڕیت یان
08:49
or you can lease a solar system.
194
529700
1542
تەنانەت بە کرێی بگریت
08:51
Most people choose to lease.
195
531242
1990
زۆربەی خەڵکی بە کرێ دەیگرن
08:53
And the thing about solar power is that
196
533232
2066
باشترین شتی وزەی خۆر ئەوەیە کە تێچووی بەکاربردنی نییە یان ناوەستێت بۆ پڕ بوونەوە
08:55
it doesn't have any feed stock or operational costs,
197
535298
2751
08:58
so once it's installed, it's just there.
198
538049
3225
هەرکاتێک دادەنرێت دەتوانێت بۆ دەیان ساڵ کاربکات
09:01
It works for decades. It'll work for probably a century.
199
541274
4501
لەوانەیە بۆ سەد ساڵیش کار بکات
09:05
So therefore, the key thing to do is to get the cost
200
545775
2938
لەبەر ئەوە تەنها شتی گرنگ ئەوەیە تێچووی دانانی سیستەمەکە کەمبێت
09:08
of that initial installation low,
201
548713
1975
09:10
and then get the cost of the financing low,
202
550688
2635
لەگەڵ ئەوەشدا ئابووریەکی کەمی دەوێت
09:13
because that interest -- those are the two factors that drive the cost of solar.
203
553323
3624
لەبەر ئەوەی ئەوە تەنها دوو هۆکارن پاڵنەری تێچووی وزەی سۆلارن
09:16
And we've made huge progress in that direction,
204
556947
3416
ئێمەش چەندین پێشکەوتنمان دیوە بەو ڕێگەیە
09:20
and that's why I'm confident we'll actually beat natural gas.
205
560363
3568
لە ئەوەش دڵنیام کە دەتوانین پێشی گازی سروشتی بدەینەوە
09:23
CA: So your current proposition to consumers is,
206
563931
2777
کەواتە، یەکەم داواکاریت بۆ کڕیار ئەوەیە:
09:26
don't pay so much up front.
207
566708
2216
پارەی زۆری پێشەکی مەدە بەڵکو هیچ پارەیەک مەدە
09:28
EM: Zero.CA: Pay zero up front.
208
568924
2680
09:31
We will install panels on your roof.
209
571604
2639
ئێمە ئەو پانێڵانە دادەنێن لەسەر ماڵەکانتان
09:34
You will then pay, how long is a typical lease?
210
574243
3601
تۆش بە کرێیەکی کەم دەیدەیت کرێەکی ئاسایی چەندی پێ دەچێت؟
09:37
EM: Typical leases are 20 years,
211
577844
3244
کڕێی کڕینی ئاسایی بۆ ماوەی ٢٠ ساڵە بەڵام داواکاری بەهاکەی زۆر دەستپێشخەرە
09:41
but the value proposition is, as you're sort of alluding to, quite straightforward.
212
581088
4663
09:45
It's no money down, and your utility bill decreases.
213
585751
4150
هیچ بڕێک پارە وەرناگیرێت کرێی کارەبای ماڵەکەت کەم دەبێتەوە
09:49
Pretty good deal.
214
589901
1880
ئەوە ڕێککەوتنێکی زۆر باشە
09:51
CA: So that seems like a win for the consumer.
215
591781
1913
ئەوە زۆر باشە و هیچ مەترسیەکی تێدا نابینیت
09:53
No risk, you'll pay less than you're paying now.
216
593694
2455
کەمتر پارە دەدەیت کە لە ئێستەدا هەیە
09:56
For you, the dream here then is that --
217
596149
2395
بەڵام بۆتۆ، خەونەکە ئەوەیە کە کێ خاوەنی ئەو کارەبایەی پانێڵەکانە
09:58
I mean, who owns the electricity from those panels for the longer term?
218
598544
4775
بۆ مەودایەکی دوور چۆن کۆمپانیاکەت قازانج دەکات؟
10:03
I mean, how do you, the company, benefit?
219
603319
3182
10:06
EM: Well, essentially,
220
606501
3542
شاری سۆلار شێوەیەک لە سەرمایەداری دروست دەکات لە کۆمپانیایەک یان بانکێک
10:10
SolarCity raises a chunk of capital
221
610043
5887
10:15
from say, a company or a bank.
222
615930
3670
10:19
Google is one of our big partners here.
223
619600
2213
گووگڵ یەکێکە لە هاوبەشە گەورەکانمان
10:21
And they have an expected return on that capital.
224
621813
2424
چاوەڕوانی سەرمایەیەکی گەورەن کە بگەڕێتەوە بۆیان
10:24
With that capital, SolarCity purchases and installs the panel on the roof
225
624237
4386
بە ئەو سەرمایەیە شاری سۆلار دەتوانێت پانێڵەکان لەسەر ماڵەکان دادەنێت
10:28
and then charges the homeowner or business owner
226
628623
3446
کرێەکی مانگانە دەسەنێت لە خاوەن ماڵ یان کۆمپانیا.
10:32
a monthly lease payment, which is less than the utility bill.
227
632069
3710
کە کەمترە لە کرێی مانگانەی کارەبا
10:35
CA: But you yourself get a long-term commercial benefit from that power.
228
635779
3513
تۆش سودێکی بازاڕکردن دەبینیت لە ئەم پانێڵانە
10:39
You're kind of building a new type of distributed utility.
229
639292
3764
کە خۆت جۆرێک لە خزمەتگوزاری بڵاو دەکەیتەوە
10:43
EM: Exactly. What it amounts to
230
643056
1675
ڕاستە، ئەوە مانای ئەوەیە کە من خزمەتگوزاریەکی گەورەی بەربڵاوم دەبێت
10:44
is a giant distributed utility.
231
644731
3341
وا دەبینم شتێکی باشە، لەبەر ئەوەی داگیرکردنێکی زۆر بەرچاو
10:48
I think it's a good thing, because utilities
232
648072
2883
10:50
have been this monopoly, and people haven't had any choice.
233
650955
2837
هەیە بۆ ئەو خزمەتگوزاریانە
خەڵکی هیچ بڕیارێکیشی بە دەست نەبووە
10:53
So effectively it's the first time
234
653792
2095
وە ئەمە یەکەم جارە کە پێشبڕکێیەک هەیە بۆ داگیرکردنی ئەم بوارە
10:55
there's been competition for this monopoly,
235
655887
3265
10:59
because the utilities have been the only ones
236
659152
3000
لەبەر ئەوەی خزمەتگوزاریەکان تەنها لە ڕێگەی هێڵەکانی کارەباوە هەبوون
11:02
that owned those power distribution lines, but now it's on your roof.
237
662152
2647
11:04
So I think it's actually very empowering
238
664799
1891
بەڵام ئێستە ئەوانە لەسەر ماڵەکەت دەبن ئەوە زۆر دەسەڵاتێکی زیاتری هەیە
11:06
for homeowners and businesses.
239
666690
2637
بۆ خاوەن ماڵ و کارەکان
11:09
CA: And you really picture a future
240
669327
1358
وە تۆ دەتوانی وێنای داهاتوویەک بکەیت کە زۆربەی سەرچاوەی وزەی ئەمریکا
11:10
where a majority of power in America,
241
670685
3919
11:14
within a decade or two, or within your lifetime, it goes solar?
242
674604
4702
لە نێوان دە بۆ بیس ساڵی داهاتوو، یان لە تەمەنی تۆدا، ببێت بە وزەی خۆر؟
11:19
EM: I'm extremely confident that solar will be at least a plurality of power,
243
679306
5798
من زۆر دڵنیام کە وزەی خۆر دەبێت بە کۆتا شێوەی بەرهەمهێنانی وزە
11:25
and most likely a majority,
244
685104
2112
زۆربەی بەکاری دەهێنێت
11:27
and I predict it will be a plurality in less than 20 years.
245
687216
5260
چاوەڕوانی ئەوە دەکەم کە زۆرینەیەک دەبن لە ماوەی ٢٠ ساڵی داهاتوودا
11:32
I made that bet with someone —CA: Definition of plurality is?
246
692476
3468
پێناسەی زۆرینە ئەوەیە کە.....؟
11:35
EM: More from solar than any other source.
247
695944
1746
وزەی خۆر لە زۆربەی سەرچاوەکانی زیاتر بەکاربێت
11:37
CA: Ah. Who did you make the bet with?
248
697690
3758
ئەمەت لەگەڵ کێ کرد؟
11:41
EM: With a friend who will remain nameless.
249
701448
3400
هاوڕێەک کە ناوی نابرێت
11:44
CA: Just between us. (Laughter)
250
704848
4320
تەنها لە نێوان منو تۆدا بێت
11:49
EM: I made that bet, I think, two or three years ago,
251
709168
2792
ئەوە ٢ - ٣ ساڵ لەمەو پێش کردم لەوانەی ١٨ ساڵی تر
11:51
so in roughly 18 years,
252
711960
1803
11:53
I think we'll see more power from solar than any other source.
253
713763
3557
وزەی سۆلار لە هەموو سەرچاوەکانی تر زیاتر دەبێت
11:57
CA: All right, so let's go back to another bet that you made
254
717320
1769
با بگەڕێینەوە بۆ سەر گرەوێکی تر کە لەگەڵ خۆتا کردووتە
11:59
with yourself, I guess, a kind of crazy bet.
255
719089
2216
جۆرێک لە قومارێکی شێتانە بوو پارەیەکی زۆر پەیاکرد لە فرۆشتنی(پەی پاڵ)؟
12:01
You'd made some money from the sale of PayPal.
256
721305
4777
12:06
You decided to build a space company.
257
726082
2436
بەو پارەیە بڕیارت دا کۆمپانیایەکی تایبەت
12:08
Why on Earth would someone do that?
258
728518
2073
بە بۆشایی ئاسمان دروست بکەیت تەنها پێم بڵێ بۆ؟
12:10
(Laughter)
259
730591
2180
"پێکەنین"
12:12
EM: I got that question a lot, that's true.
260
732771
2813
ئەو پرسیارەم زۆر لێدەکەن، ڕاستە..
12:15
People would say, "Did you hear the joke about the guy
261
735584
2259
ئەو نوکتەیەت بیستەوە لەسەر کەسێتک کە سامانێکی
12:17
who made a small fortune in the space industry?"
262
737843
2901
بچوک دروست دەکات لە ڕێی کارکردن لە بازرگانی کەشتیە ئاسمانییەکان؟
12:20
Obviously, "He started with a large one," is the punchline.
263
740744
4248
ئەو بە یەک وتە دەستی پێکرد. "بە گەورەیی دەستم پێکرد"
12:24
And so I tell people, well, I was trying to figure out
264
744992
2546
منیش بە خەڵکی دەڵێم، هەوڵم دەدا بۆ ئەوەی
12:27
the fastest way to turn a large fortune into a small one.
265
747538
2287
خێراترین ڕێگە بدۆزم بۆ ئەوەی سامانە گەورەکەم
12:29
And they'd look at me, like, "Is he serious?"
266
749825
3041
بکەم بە سەرمایەیەکی بچوکتر.
وە زۆر بە سەرسامیەوە سەیریان دەکردم "بەڕاستتە"؟
12:32
CA: And strangely, you were. So what happened?
267
752866
5062
"پێکەنین"
وە کەمێکی وابوو ئەوەت بەسەر بێت
12:37
EM: It was a close call. Things almost didn't work out.
268
757928
3182
نزیک بوو. هەمووشتەکان بەو شێوەیە نەبوون ،وە زۆر نزیک بوو لە شکست
12:41
We came very close to failure,
269
761110
1750
12:42
but we managed to get through that point in 2008.
270
762860
3134
بەڵام توانیمان ئەو خاڵە تێبپەڕێنین لە ٢٠٠٨دا
12:45
The goal of SpaceX is to try to advance rocket technology,
271
765994
6150
ئامانجی سپەیس ئێکس ئەوەیەیە تەکنەلۆجیای موشەکی بۆشایی ئاسمان بەرەوپێش ببات
12:52
and in particular to try to crack a problem
272
772144
1954
هەوڵ بدات کێشەیەک چارەسەر بکەت کە زۆر گرنگە بۆ مرۆڤایەتی
12:54
that I think is vital
273
774098
1584
12:55
for humanity to become a space-faring civilization,
274
775682
2027
ئەوەش ئەوەیە ببین بە کۆمەڵگەیەک بە بۆشایی ئاسماندا هاتووچۆ بکات
12:57
which is to have a rapidly and fully reusable rocket.
275
777709
4884
بە هەبوونی گەشتیەکی ئاسمانی بتوانرێت بە خێرایی بەکار بێتەوە
13:02
CA: Would humanity become a space-faring civilization?
276
782593
3091
ئایا مرۆڤایەتی دەبێت بە کۆمەڵگەیەکی گەردوونی گەڕ؟
13:05
So that was a dream of yours, in a way, from a young age?
277
785684
4014
ئایا ئەوە خەونی تۆ بوو لە منداڵیەوە یان خەونت
13:09
You've dreamed of Mars and beyond?
278
789698
3379
بە ڕۆشتن بۆ مەریخ دوای ئەویش؟
13:13
EM: I did build rockets when I was a kid,
279
793077
2136
من بە منداڵی موشەکم دروست دەکرد، بەڵام هەرگیز باوەڕم نەدەکرد ئەم کارە بکەم
13:15
but I didn't think I'd be involved in this.
280
795213
1396
13:16
It was really more from the standpoint of
281
796609
1985
بەڕاستی لەو شوێنەوە بوو ئەوەیە دەبێت چی ڕووبدات
13:18
what are the things that need to happen in order for
282
798594
3870
بۆ ئەوەی داهاتوو ببێت بە سەرسامکەر و سەرنجڕاکێش؟
13:22
the future to be an exciting and inspiring one?
283
802464
2820
13:25
And I really think there's a fundamental difference,
284
805284
4089
وا دەبینم کە جیاوازیەکی زۆر گەوەرە هەیە ئەگەر سەیری داهاتوو بکەی
13:29
if you sort of look into the future,
285
809373
1396
13:30
between a humanity that is a space-faring civilization,
286
810769
3457
لە نێوان ئەوەی کە مرۆڤایەتی ئەستێرەو هەساری نوێ بدۆزێرەوە
13:34
that's out there exploring the stars, on multiple planets,
287
814226
3115
13:37
and I think that's really exciting,
288
817341
2212
باوەڕم وایە زۆر سەرنج ڕاکێشە بە بەراورد
13:39
compared with one where we are forever confined to Earth
289
819553
3171
بە ئەوەی کە هەتا هەتایە لە زەویدا بەسترابین
13:42
until some eventual extinction event.
290
822724
2288
هەتا ئەوەی کە کۆتاییمان پێبێت.
13:45
CA: So you've somehow slashed the cost of building
291
825012
1752
تۆ بە شێوەیەک بڕی تێچووی کەشتیەکی ئاسمانییت بە ٧٥٪ کەم کردۆتەوە
13:46
a rocket by 75 percent, depending on how you calculate it.
292
826764
3344
بە پێی ئەوەی کە تۆ هەژمارت کردووە. چۆن دەتوانیت ئەوە بکەیت؟
13:50
How on Earth have you done that?
293
830108
2279
13:52
NASA has been doing this for years. How have you done this?
294
832387
3111
ناسا چەندین ساڵە ئەمە دەکات. تۆ چۆن توانیت ئەمە بکەیت؟
13:55
EM: Well, we've made significant advances
295
835498
2401
چەندین پێشکەوتنمان لە بونیادی بەرگری هەوا کردووە، لەگەڵ بزوێنەری موشەکەکە
13:57
in the technology of the airframe, the engines,
296
837899
2763
14:00
the electronics and the launch operation.
297
840662
3221
وە ئەلیکترۆنیەکان وە پرۆسەی دەرچوون
14:03
There's a long list of innovations
298
843883
2721
لیستێکی دوور و درێژی داهێنانە کە کە کراون و ئەستەمە
14:06
that we've come up with there
299
846604
2168
14:08
that are a little difficult to communicate in this talk, but --
300
848772
5675
لە ئێرە باسبکرێن
لەبەر ئەوەی هەموویانت بە فەرمی نەکردەوە دەترسی لێت ببەن
14:14
CA: Not least because you could still get copied, right?
301
854447
3413
14:17
You haven't patented this stuff. It's really interesting to me.
302
857860
2615
14:20
EM: No, we don't patent.CA: You didn't patent because you think it's
303
860475
2240
14:22
more dangerous to patent than not to patent.
304
862715
2748
وا هەست دەکەی داهێنان فەرمی بکرێت خراپە یان نا؟
14:25
EM: Since our primary competitors are national governments,
305
865463
2696
لەبەر ئەوەی یەکەمین کێبڕکێکارمان حوکمەتە
14:28
the enforceability of patents is questionable.(Laughter) (Applause)
306
868159
4469
هێزی بە فەرمیکردنی داهێنانەکان کەمێک گومانلێکراوە
"پێکەنین"
14:32
CA: That's really, really interesting.
307
872628
3419
زۆر سەرنجڕاکێشە.
14:36
But the big innovation is still ahead,
308
876047
2629
بەڵام داهێنانە گەورەکان هێشتا ماویانە، وە ئێستە ئێمە کاری لەسەر دەکەین
14:38
and you're working on it now. Tell us about this.
309
878676
2739
باسی ئەوەمان بۆ بکە
14:41
EM: Right, so the big innovation—
310
881415
1689
14:43
CA: In fact, let's roll that video and you can talk us through it, what's happening here.
311
883104
4237
با ئەم ڤیدیۆیە نیشان بدەین و دەتوانیت باسبکەیت کە چی ڕوودەدات لە ئێرەدا
14:47
EM: Absolutely. So the thing about rockets is that
312
887341
4074
بە دڵنیاییەوە
شتێک هەیە دەربارەی موشەکەکان کە هەموویان دەکرێت نەمێنن
14:51
they're all expendable.
313
891415
1542
هەر موشەکێک لە ئێستەدا بە ئاسمانەوە بێت بە تەواوی دواتر فڕێ دەدرێت
14:52
All rockets that fly today are fully expendable.
314
892957
2262
14:55
The space shuttle was an attempt at a reusable rocket,
315
895219
2134
موشەکی فرۆکە ئاسا هەوڵێک بوو بۆ دروستکردنی موشەکێک کە بەکار بهێنرێتەوە
14:57
but even the main tank of the space shuttle was thrown away every time,
316
897353
2926
بەڵام تەنانەت تەنکیە سەرەکییەکە هەمووکات فڕێ دەدرا
15:00
and the parts that were reusable
317
900279
2096
ئەو پارچانەی کە بەکاردەهێنرانەوە گروپێکی ١٠ هەزار کەسی و
15:02
took a 10,000-person group nine months to refurbish for flight.
318
902375
5056
٩ مانگی دەویست بۆ ئەوەی چاک بکرێنەوە بۆ بەکارهێنان
15:07
So the space shuttle ended up costing a billion dollars per flight.
319
907431
3586
لەبەر ئەوەش موشەکی فرۆکە ئاسا ١ ملیار دۆلاری دەویست بۆ هەر فڕینێک
.....ئەوەش زۆر باش نییە بۆ
15:11
Obviously that doesn't work very well for —
320
911017
2182
15:13
CA: What just happened there? We just saw something land?
321
913199
3220
ئەوە چی ڕویدا؟
ئێمە ئەو شتەمان دی نیشتەوە؟
15:16
EM: That's right. So it's important that the rocket stages
322
916419
4331
ڕاستە، ئەوە زۆر گرنگە کە بتوانین کەشتیەکەو بەشەکانی بگەڕێنینەوە
15:20
be able to come back, to be able to return to the launch site
323
920750
3365
بتوانین بەکاری بهێنینەوە
15:24
and be ready to launch again within a matter of hours.
324
924115
3017
لە ماوی چەندکاتژمێرێکدا
15:27
CA: Wow. Reusable rockets.EM: Yes. (Applause)
325
927132
4683
کەشتیەک کە بەکار دەهێنرێتەوە!؟
بەڵێ
15:31
And so what a lot of people don't realize is,
326
931815
3208
ئەوەی دەمەوێت بیزانیت ئەوەیە کە کرێی تێچووی سوتەمەنییەکە
15:35
the cost of the fuel, of the propellant, is very small.
327
935023
2598
15:37
It's much like on a jet.
328
937621
1704
وەک فڕۆکەیەکی ئاسایی کەمە
15:39
So the cost of the propellant is about .3 percent
329
939325
3516
بە نزیکی تێچووی ئەو سوتەمەنییە ٠،٣٪ ی تێچووی موشەکەکەیە
15:42
of the cost of the rocket.
330
942841
1902
15:44
So it's possible to achieve, let's say,
331
944743
2152
لەبەر ئەوە دەتوانی بۆ سەد ئەوەندە تێچووی
15:46
roughly 100-fold improvement in the cost of spaceflight
332
946895
2840
15:49
if you can effectively reuse the rocket.
333
949735
3080
کەشتیوانی ئاسمانی کەم بکەیتەوە ئەگەر بتوانتیت بە کارامەیی بەکاری بهێنیت
15:52
That's why it's so important.
334
952815
1440
ئەوەش بۆیە زۆر گرنگە
15:54
Every mode of transport that we use,
335
954255
2222
هەر ڕێگەیەکی هاتووچۆ لە فڕۆکە و ئۆتۆمبێل و شەمەندەفەر و پاسکیل
15:56
whether it's planes, trains, automobiles, bikes, horses,
336
956477
2930
ئەسب بەکار دەهێنرێتەوە بەڵام کەشتی ئاسمانی نا.
15:59
is reusable, but not rockets.
337
959407
2336
16:01
So we must solve this problem in order to become a space-faring civilization.
338
961743
3288
لەبەر ئەوە پێویستە ئەو کێشەیە چارەسەر بکەین
بۆ ئەوەی کۆمەڵگەکەمان بە بۆشایی ئاسمان بناسێنین
16:05
CA: You asked me the question earlier
339
965031
1467
پێشتر لە منت پرسی ئایا تا چەند گەشتێک بەناوبانگ دەبێت
16:06
of how popular traveling on cruises would be
340
966498
3795
16:10
if you had to burn your ships afterward.EM: Certain cruises are apparently highly problematic.
341
970293
6135
ئەگەر تێیدا گەشتیەکەت بسوتێت
هەندێک لەو گەشتانە پڕن لە کێشە
16:16
CA: Definitely more expensive.
342
976428
2195
زۆر گران دەبن
16:18
So that's potentially absolutely disruptive technology,
343
978623
3971
لەبەر ئەوەی ئەو تەکنەلۆجیایە دەبێت ببێت بە تەکنەلۆجیایەکی بازاری ستراتیجەیتی تێکدەر
16:22
and, I guess, paves the way for your dream to actually take,
344
982594
4173
ڕێگە دروست دەکات بۆ خەونەکەت
16:26
at some point, to take humanity to Mars at scale.
345
986767
3797
مرۆڤایەتی بگەنە مەریخ بە شێوەیەی کۆمەڵگە
16:30
You'd like to see a colony on Mars.
346
990564
2282
16:32
EM: Yeah, exactly. SpaceX, or some combination
347
992861
3537
ڕاستە، سپەیس ئێکس یان ئاوێتەیەک لە کۆمپانیاکان و حوکمەت
16:36
of companies and governments, needs to make progress
348
996398
3033
پێویستە پێشکەوتنێک دروس بکەن بۆ ئەوەی ژیان فرە هەسارەیی بێت
16:39
in the direction of making life multi-planetary,
349
999431
2959
16:42
of establishing a base on another planet,
350
1002390
3632
دروستکردنی شوێنێک لەسەر هەسارەیەک مەریخ تەنها بژاردەی ڕاستە بۆ ئەوەی بکرێت
16:46
on Mars -- being the only realistic option --
351
1006022
2345
16:48
and then building that base up
352
1008367
1382
لە دروستکردنی ئەو شوێنانە هەتا دەبین بە توخمێک لە مرۆڤی فرە هەسارە
16:49
until we're a true multi-planet species.
353
1009749
2949
16:52
CA: So progress on this "let's make it reusable,"
354
1012698
2973
لەبەر ئەوە یەکەم پێشکەوتن ئەوەیەکە با دووبارە بەکاریبهێنینەوە
16:55
how is that going? That was just a simulation video we saw.
355
1015671
3819
ئەوە چۆن دەڕوات؟
لەبەر ئەوەی ئەمە تەنها دروستکراوبوو ئەی ئەو کارەتان چۆنە؟
16:59
How's it going?
356
1019490
1105
17:00
EM: We're actually, we've been making some good progress recently
357
1020595
3164
لەم دواییەدا چەندین پێشکەوتنمان بە خۆمانەوە دیوە
17:03
with something we call the Grasshopper Test Project,
358
1023759
2584
پرۆژەیەکی تاقیکردنەومان هەیە بە ناوی "Grasshopper test project"
17:06
where we're testing the vertical landing portion of the flight,
359
1026343
4176
لە ئیستەدا تاقیکردنەوەی نیشتنەوەی ستوونی دەکەین
17:10
the sort of terminal portion which is quite tricky.
360
1030519
2749
کە زۆر ترسناکە. لەگەڵ ئەوەشدا چەندین دەرئەنجامی باش هەبووە بۆ ئەو تاقیکردنەوانە
17:13
And we've had some good tests.
361
1033268
3036
17:16
CA: Can we see that?EM: Yeah.
362
1036304
2061
دەتوانی بینینین؟
17:18
So that's just to give a sense of scale.
363
1038365
1643
تەنها بۆ ئەوەی هەست بە پێوەرەکە بکەین کاوبۆیەکمان وەک جۆنی کاش داناوە
17:20
We dressed a cowboy as Johnny Cash
364
1040008
1440
17:21
and bolted the mannequin to the rocket. (Laughter)
365
1041448
3855
!وە هەڵمان دا بۆ ئاسمان بە موشەکە ئاسمانیەکەوە
"پێکەنین"
17:25
CA: All right, let's see that video then,
366
1045303
1952
زۆر باشە، با ئەو ڤیدۆیە ببینین
17:27
because this is actually amazing when you think about it.
367
1047255
2031
لەبەر ئەوەی هەرگیز ئەمەت نەدیوە زۆر سەرنج ڕاکێشە کە دەیبینیت
17:29
You've never seen this before. A rocket blasting off and then --
368
1049286
5707
موشەکێک هەڵدەدرێت و
17:34
EM: Yeah, so that rocket is about the size
369
1054993
1918
موشەکەکەش وەک تەلارێکی ١٢ نهۆمییە
17:36
of a 12-story building.
370
1056911
2626
17:39
(Rocket launch)
371
1059537
5970
17:50
So now it's hovering at about 40 meters,
372
1070358
3973
وە لە ئێستەدا لە بەرزی ٤٠ مەتر بەرزە و بە بەردەوامی
17:54
and it's constantly adjusting
373
1074331
1876
17:56
the angle, the pitch and yaw of the main engine,
374
1076207
2961
گۆشەی بزوێنەری ناوەندی دەگۆڕێت
17:59
and maintaining roll with cold gas thrusters.
375
1079168
3631
سوڕانەوەکە کۆنترۆڵ دەکات بە بزوێنەرە گازیەکان
18:09
CA: How cool is that? (Applause)
376
1089306
6313
18:15
Elon, how have you done this?
377
1095619
4674
ئیلۆن، چۆن توانیت ئەمە بکەیت؟
18:20
These projects are so -- Paypal, SolarCity,
378
1100293
5314
"پێکەنین"
ئەو پرۆژانەت زۆر... پەی پاڵ، شاری سۆلار سپەیس ئێکس
18:25
Tesla, SpaceX, they're so spectacularly different,
379
1105607
2678
زۆر جیاوازن وە هەر یەکەیان پڕن لە پەرۆشی
18:28
they're such ambitious projects at scale.
380
1108285
2585
18:30
How on Earth has one person
381
1110870
2464
چۆن کەسێک دەتوانێت ئاوها داهێنەرانە بێت؟ تۆ چۆن ئاوا دەبیت؟
18:33
been able to innovate in this way?
382
1113334
2475
18:35
What is it about you?
383
1115809
1837
18:37
EM: I don't know, actually.
384
1117646
5396
.بە ڕاستی نازانم
18:43
I don't have a good answer for you.
385
1123042
2240
وەڵامێکی زۆر باشم نیە بۆ ئەوە زۆر بە سەرسەختی کار دەکەم
18:45
I work a lot. I mean, a lot.
386
1125282
3635
18:48
CA: Well, I have a theory.EM: Okay. All right.
387
1128917
2313
من تیۆریەکم هەیە
18:51
CA: My theory is that you
388
1131230
3564
باوەڕم وایە ئەگەر سیستەمی دیزاینێک دروست بکەیت و بیری لێبکەیتەوە
18:54
have an ability to think at a system level of design
389
1134794
4156
18:58
that pulls together design, technology and business,
390
1138950
3643
بەیەکەوە تەکنەلۆجیا و دیزاین و بزنسەکە بەیەک پاکێجی تایبەت بهێنرێتە پێشەوە
19:02
so if TED was TBD, design, technology and business,
391
1142593
3476
19:06
into one package,
392
1146069
2497
19:08
synthesize it in a way that very few people can and --
393
1148566
2359
بە شێوەیەک کە کەم کەس بتوانێت ئەوە بکات زۆریش باوەڕت بە خۆتە
19:10
and this is the critical thing -- feel so damn confident
394
1150925
4094
لە دروستکردنی ئەو پاکێجانە چەندیی سەرکێشی شێتانە دەکەیت
19:15
in that clicked-together package that you take crazy risks.
395
1155019
4616
19:19
You bet your fortune on it, and you seem to have done that multiple times.
396
1159635
4879
گرەوی سامانێک لەسەر ئەو کارانە دەکەیت چەند جارێکێش ئەمەت کردووە
19:24
I mean, almost no one can do that.
397
1164514
2097
کەس ناتوانێت ئەوە بکات
19:26
Is that -- could we have some of that secret sauce?
398
1166611
3272
ئەم سەرچاوە نهێنیەی تۆ چییە دەتوانین بیکەینە سیستەمی پەروەردەوە؟
19:29
Can we put it into our education system? Can someone learn from you?
399
1169883
3424
ئایا یەکێک دەتوانێت لە تۆوە فێربێت؟ لەبەر ئەوەی کارەکانت زۆر گرنگن
19:33
It is truly amazing what you've done.
400
1173307
1739
19:35
EM: Well, thanks. Thank you.
401
1175046
2009
زۆر سوپاس.
19:37
Well, I do think there's a good framework for thinking.
402
1177055
4810
لە ڕاستیدا من وا دەبینم کە بیرکردنەوە لە نێو سنوری فیزیا زۆر گرنگە
19:41
It is physics. You know, the sort of first principles reasoning.
403
1181865
2624
بەهۆی ئەوەی کە سەرەتاییترین بنەمای ژیربێژیە
19:44
Generally I think there are -- what I mean by that is,
404
1184489
4738
ئەوەی من دەڵێم ئەوەیە کە پێویستە شتەکان بگەڕێنیتەوە سەر ڕاستیە بناغەییەکانیان
19:49
boil things down to their fundamental truths
405
1189243
3375
19:52
and reason up from there,
406
1192618
1391
لە ئەوێوە بیرۆکەکانت دروست بکە نەوەک بە جیاوازی کردن
19:54
as opposed to reasoning by analogy.
407
1194009
2586
19:56
Through most of our life, we get through life
408
1196595
2214
بە درێژایی ژیانمان زۆربەی ژیری و تێگەشتنمان.
19:58
by reasoning by analogy,
409
1198809
1088
بە هاوتاکردنی شتەکان دروست دەکەین
19:59
which essentially means copying what other people do with slight variations.
410
1199897
3538
ئەوەش بە واتای ئەوەیە کە شتی خەڵکی تر دووبارە دەکەینەوە بە جیاوازیەکی کەم
20:03
And you have to do that.
411
1203435
1480
20:04
Otherwise, mentally, you wouldn't be able to get through the day.
412
1204915
4574
دەبێت ئەوەش بکەیت لەبەر ئەوەی بۆ ڕێکخستنی کاری ڕۆژانەت
20:09
But when you want to do something new,
413
1209489
2144
بەڵام کە دەتەوێت نزیک ببیتەوە لە شتێکی نوێ ئەوکاتە دەبێت فیزیا بەکاربهێنیت
20:11
you have to apply the physics approach.
414
1211633
3732
لە ڕاستیدا فیزیا بۆ دۆزینەوەی
20:15
Physics is really figuring out how to discover
415
1215365
2248
20:17
new things that are counterintuitive, like quantum mechanics.
416
1217613
2645
ئەو شتە نوێانە بەکاردێت کە زۆر جیاوازن لە بیرکردنەوەی باو
وەک ئەوەی کە لە میکانیکی کوانتەم هەیە زۆر دژی بیرکردنەوەی باوی خەڵکە
20:20
It's really counterintuitive.
417
1220258
1903
20:22
So I think that's an important thing to do,
418
1222161
2521
لەبەر ئەوە من وا دەبینم ئەوە شتێکی زۆر گرنگە
20:24
and then also to really pay attention to negative feedback,
419
1224682
4558
گرنگی زۆر بدە بە سەرنجی نەرێنی وە بەکاری بهێنە
20:29
and solicit it, particularly from friends.
420
1229240
2121
بە تایبەتی سەرنجی هاوڕێکانت
20:31
This may sound like simple advice,
421
1231361
3466
ئەمە لەوە دەچێت کە ئامۆژگاریەکی سادە بێت وە کەس نایکات
20:34
but hardly anyone does that,
422
1234827
2422
20:37
and it's incredibly helpful.
423
1237249
2352
بەڵام زۆر یارمەتیدەرە
20:39
CA: Boys and girls watching, study physics.
424
1239601
3362
بۆ ئەو کچ و کوڕانەی کە سەیر دەکەن فیزیا بخوێنن و لەم پیاوەوە فێربن
20:42
Learn from this man.
425
1242963
1284
20:44
Elon Musk, I wish we had all day, but thank you so much for coming to TED.
426
1244247
3490
ئیلۆن مەسک، ئاواتە خوازبووم هەموو ڕۆژمان هەبێت
زۆر سوپاس بۆ هاتنت ئەمڕۆ
20:47
EM: Thank you. CA: That was awesome. That was really, really cool.
427
1247737
3410
سوپاس
20:51
Look at that. (Applause)
428
1251147
2261
20:53
Just take a bow. That was fantastic.
429
1253408
4827
خۆت بچەمێنەرەوە! ئەوە ناياب بوو.
زۆر سوپاس
20:58
Thank you so much.
430
1258235
1461
About this website

This site will introduce you to YouTube videos that are useful for learning English. You will see English lessons taught by top-notch teachers from around the world. Double-click on the English subtitles displayed on each video page to play the video from there. The subtitles scroll in sync with the video playback. If you have any comments or requests, please contact us using this contact form.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7