A new class of drug that could prevent depression and PTSD | Rebecca Brachman

106,004 views ・ 2019-04-17

TED


Бейнені ойнату үшін төмендегі ағылшын тіліндегі субтитрлерді екі рет басыңыз.

Аудармашы: Gulnaz Serikbay Редактор: Qaragoz Simadil
00:12
So the first antidepressants were made from, of all things,
0
12880
4056
ІІ дүниежүзілік соғыстан қалған зымыран отынынан
00:16
rocket fuel, left over after World War II.
1
16960
3159
алғашқы антидепрессанттар жасалды дегенге сену қиын.
00:20
Which is fitting, seeing as today, one in five soldiers develop depression,
2
20960
4936
Әрбір бесінші солдат жарақаттан соңғы стресстен,
00:25
or post-traumatic stress disorder or both.
3
25920
2520
депрессиядан немесе екеуінен де зардап шегеді.
00:29
But it's not just soldiers that are at high risk for these diseases.
4
29080
3896
Бұл дертке солдаттар ғана емес,
00:33
It's firefighters, ER doctors, cancer patients, aid workers, refugees --
5
33000
5536
өрт сөндірушілер, жедел жәрдем қызметкерлері, қатерлі ісігі барлар,
00:38
anyone exposed to trauma or major life stress.
6
38560
2920
босқындар, ауыр стресске ұшыраған кез келген жан шалдығады.
00:42
And yet, despite how commonplace these disorders are,
7
42000
3856
Бұл ауру қаншалықты жиі кездессе де,
00:45
our current treatments, if they work at all,
8
45880
3616
қазіргі емдеу шаралары
00:49
only suppress symptoms.
9
49520
2680
симптомдарды ғана азайтады.
00:53
In 1798, when Edward Jenner discovered the first vaccine --
10
53240
4456
1798 жылы Эдвард Дженнер ең алғашқы вакцинаны ойлап тапты.
00:57
it happened to be for smallpox --
11
57720
1696
Ол шешекке арналған еді.
00:59
he didn't just discover a prophylactic for a disease,
12
59440
3696
Дженнер аурудың емін тауып қана қойған жоқ,
01:03
but a whole new way of thinking:
13
63160
2096
дертті дәрімен емдеуге болатынын
01:05
that medicine could prevent disease.
14
65280
2696
дәлелдеп берді.
01:08
However, for over 200 years,
15
68000
2096
Дегенмен екі ғасырдан аса уақыт бойы,
01:10
this prevention was not believed to extend to psychiatric diseases.
16
70120
4016
психикалық ауытқуларды емдейді дегенге ешкім сенбеді.
01:14
Until 2014, when my colleague and I accidentally discovered
17
74160
4176
2014 жылы, әріптестеріммен
01:18
the first drugs that might prevent depression and PTSD.
18
78360
3200
депрессия мен ЖССБ-ны емдейтін жаңа дәріні кездейсоқ тапқанға дейін
01:22
We discovered the drugs in mice,
19
82640
1536
оны тышқандарға байқап көрдік,
01:24
and we're currently studying whether they work in humans.
20
84200
3816
енді ол дәрінің адамдарға әсерін зерттеудеміз.
01:28
And these preventative psychopharmaceuticals
21
88040
2896
Профилактикалық психотропты препараттар
01:30
are not antidepressants.
22
90960
1816
антидепрессант емес.
01:32
They are a whole new class of drug.
23
92800
2016
Олар дәрінің жаңа бір түрі.
01:34
And they work by increasing stress resilience,
24
94840
2296
Ол стресске төзімділікті арттырады,
01:37
so let's call them resilience enhancers.
25
97160
2496
сондықтан оларды стресске қарсы деп атаймыз.
01:39
So think back to a stressful time that you've since recovered from.
26
99680
3816
Жүйкеңізді жұқартқан бір оқиғаны еске түсіріңізші.
01:43
Maybe a breakup or an exam, you missed a flight.
27
103520
4096
Қоштасу, емтихан тапсыру, тіпті ұшаққа кешігіп қалу...
01:47
Stress resilience is the active biological process
28
107640
3416
Стресстен айығу – белсенді биологиялық процесс,
01:51
that allows us to bounce back after stress.
29
111080
2936
ол қайта қалыпқа келуге көмектеседі.
01:54
Similar to if you have a cold and your immune system fights it off.
30
114040
3456
Бұл тұмау мен иммундық жүйенің күресі сияқты.
01:57
And insufficient resilience
31
117520
1816
Қарсы тұра алмасаңыз,
01:59
in the face of a significant enough stressor,
32
119360
2616
депрессия секілді,
02:02
can result in a psychiatric disorder, such as depression.
33
122000
2696
стресс те психиатриялық ауру тудырады.
02:04
In fact, most cases of major depressive disorder
34
124720
2856
Турасын айтсақ, созылмалы депрессия
02:07
are initially triggered by stress.
35
127600
2080
стресстен басталады.
02:10
And from what we've seen so far in mice,
36
130720
2136
Тышқандарды зерттегенде байқағанымыз,
02:12
resilience enhancers can protect against purely biological stressors,
37
132880
4096
стресске төзімділікті күшейтетін дәрілеріміз биологиялық факторларға,
02:17
like stress hormones,
38
137000
1736
кемсіту, жалғыздық секілді
02:18
and social and psychological stressors, like bullying and isolation.
39
138760
4080
әлеуметтік-психологиялық факторларға да төтеп береді.
02:23
So here is an example where we gave mice
40
143560
4136
Тышқандарға үш апта бойы
02:27
three weeks of high levels of stress hormones.
41
147720
2520
жоғары мөлшердегі стресс гормондарын еккен мысалымызды айтайын.
02:31
So, in other words, a biological stressor without a psychological component.
42
151000
3896
Яғни психологиялық әсері жоқ таза биологиялық фактор деуге болады.
02:34
And this causes depressive behavior.
43
154920
2216
Бірақ ол бәрібір күйзеліс тудырды.
02:37
And if we give three weeks of antidepressant treatment beforehand,
44
157160
4336
Алдын ала үш апта бойы берген антидепресанттардың да
02:41
it has no beneficial effects.
45
161520
1880
әсері болмады.
02:43
But a single dose of a resilience enhancer given a week before
46
163760
5816
Бірақ стресс басталардан апта бұрын өзіміз жасаған дәріні бергенде
02:49
completely prevents the depressive behavior.
47
169600
3520
күйзелісті толық емдей алдық.
02:53
Even after three weeks of stress.
48
173640
2256
Үш апта бойғы стрестен айықтырдық.
02:55
This is the first time a drug has ever been shown
49
175920
3056
Стресстің кері әсерін жоюшы
02:59
to prevent the negative effects of stress.
50
179000
2120
дәрі тұңғыш рет пайда болды!
03:01
Depression and PTSD are chronic, often lifelong, clinical diseases.
51
181680
5920
Күйзеліс пен ЖССБ – созылмалы, тіпті өмір бойына созылатын клиникалық аурулар.
03:08
They also increase the risk of substance abuse, homelessness,
52
188160
3576
Олар нашақорлық, қаңғыбастық,
03:11
heart disease, Alzheimer's, suicide.
53
191760
3656
жүрек ауруы мен Альцгеймер, суицид қаупін арттырады.
03:15
The global cost of depression alone is over three trillion dollars per year.
54
195440
4480
Дүниежүзі күйзеліспен күресте жылына үш триллион доллар жұмсайды.
03:20
But now, imagine a scenario where we know someone is predictively
55
200760
3936
Ауыр бір стресске шалдыққан
03:24
at high risk for exposure to extreme stress.
56
204720
3040
бір адамды білемін деп есептеңіз.
03:28
Say, a red cross volunteer going into an earthquake zone.
57
208160
2960
Мысалы, Қызыл крест еріктісі зілзала болған аймаққа аттанды.
03:31
In addition to the typhoid vaccine,
58
211760
1976
Сүзек екпесінен бөлек, сапар алдында
03:33
we could give her a pill or an injection of a resilience enhancer
59
213760
3496
оған стресске қарсы дәрі
03:37
before she leaves.
60
217280
1656
не екпе бересіз.
03:38
So when she is held at gunpoint by looters or worse,
61
218960
3256
Оны қылмыскерлер немесе одан да қауіпті адамдар ұстап алса,
03:42
she would at least be protected against developing depression or PTSD
62
222240
4016
қарсы иммунитеті болғандықтан, кейін ол оқиғаны еске алып
03:46
after the fact.
63
226280
1536
күйзелмейді.
03:47
It won't prevent her from experiencing the stress,
64
227840
2816
Иә, бұл ол стресске мүлдем ұшырамайды деген сөз емес,
03:50
but it will allow her to recover from it.
65
230680
2576
бірақ аурудан тез айығады.
03:53
And that's what's revolutionary here.
66
233280
2136
Жаңа дәрінінің ерекшелігі де осында.
03:55
By increasing resiliency,
67
235440
1976
Стресске төзімділікті арттыру арқылы
03:57
we can dramatically reduce her susceptibility to depression and PTSD,
68
237440
4936
біз еріктінің күйзеліс пен ЖСПАС-қа сезімталдығын айтарлықтай төмендетеміз,
04:02
possibly saving her from losing her job, her home, her family or even her life.
69
242400
5480
оның үйінен, жұмысынан, отбасынан, өмірден безінбеуіне жағдай жасаймыз.
04:09
After Jenner discovered the smallpox vaccine,
70
249640
2736
Дженнер шешек вакцинасын ойлап тапқан соң
04:12
a lot of other vaccines rapidly followed.
71
252400
2320
басқа да екпе түрлерін ойлап тапты.
04:15
But it was over 150 years
72
255560
2176
Бірақ 150 жылдан кейін ғана
04:17
before a tuberculosis vaccine was widely available.
73
257760
2600
туберкулез екпесі кең таралымға шықты.
04:21
Why?
74
261200
1200
Неге?
04:23
In part because society believed
75
263040
2056
Себебі, туберкулез адамды
04:25
that tuberculosis made people more sensitive and creative and empathetic.
76
265120
5080
сезімтал, талантты, талғампаз етеді деген қоғамдық пікір қалыптасқан еді.
04:30
And that it was caused by constitution and not biology.
77
270640
2600
Екіншіден, дертті биология емес жаратылыс жазады деп сенді.
04:34
And similar things are still said today about depression.
78
274560
3760
Күйзеліс жайлы да дәл осындай пікірлер қалыптасқан.
04:39
And just as Jenner's discovery opened the door
79
279440
3056
Дженнердің жаңалығы жаңа екпелерге
04:42
for all of the vaccines that followed after,
80
282520
2280
жол ашқандай,
04:45
the drugs we've discovered open the possibility of a whole new field:
81
285800
3576
біз шығарған дәрілер де психофармакотерапияның алдын алады да,
04:49
preventative psychopharmacology.
82
289400
2480
бұл салаға жаңалық әкеледі.
04:52
But whether that's 15 years away,
83
292800
2496
Бірақ ол үшін 15 жыл
04:55
or 150 years away,
84
295320
2096
немесе 150 жыл уақыт кете ме?
04:57
depends not just on the science,
85
297440
2016
Оны ғылым ғана емес,
04:59
but on what we as a society choose to do with it.
86
299480
3080
қоғам ретіндегі біздің таңдауымыз да шешіп береді.
05:03
Thank you.
87
303320
1216
Рахмет.
05:04
(Applause)
88
304560
3440
(Қошемет)
Осы веб-сайт туралы

Бұл сайт ағылшын тілін үйренуге пайдалы YouTube бейнелерімен таныстырады. Сіз әлемнің түкпір-түкпірінен келген үздік оқытушылар жүргізетін ағылшын тілі сабақтарын көресіз. Бейнені сол жерден ойнату үшін әрбір бейне бетінде көрсетілетін ағылшын тіліндегі субтитрлерді екі рет басыңыз. Субтитрлер бейнені ойнатумен синхрондалады. Егер сізде қандай да бір ескертулер немесе сұраулар болса, осы байланыс формасы арқылы бізге хабарласыңыз.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7