How to make hard choices | Ruth Chang

Translator: Mate Kobalia Reviewer: Levan Lashauri

Think of a hard choice you'll face in the near future.

დაფიქრდით რთულ არჩევანზე, რომელსაც უახლოეს მომავალში შეეჩეხებით.

It might be between two careers --

ეს შეიძლება იყოს ორ კარიერას შორის:

ხელოვანი და ბუღალტერი,

artist and accountant --

or places to live -- the city or the country --

ან საცხოვრებელი ადგილები: ქალაქი, თუ სოფელი.

ან სულაც ორ პიროვნებას შორის:

or even between two people to marry --

შეგიძლიათ იქორწინოთ ბეტიზე, ან ლოლიტაზე.

you could marry Betty or you could marry Lolita.

Or it might be a choice about whether to have children,

ან ეს შეიძლება იყოს არჩევანი იყოლიოთ თუ არა ბავშვები,

to have an ailing parent move in with you,

ან ავადმყოფი მშობელი თქვენთან გადმოიყვანოთ,

to raise your child in a religion that your partner lives by

გაზარდოთ ბავშვი იმ რელიგიით

რომლსაც თქვენი პარტნიორი მიჰყვება,

but leaves you cold.

თქვენ კი არ გხიბლავთ.

ან შესწიროთ თუ არა თქვენი დანაზოგი ქველმოქმედებას.

Or whether to donate your life savings to charity.

Chances are, the hard choice you thought of was something big,

შესაძლებელია, რთული არჩევანი, რომელზეც იფიქრეთ

იყო რაღაც მნიშვნელოვანი, რაღაც საყურადღებო,

something momentous, something that matters to you.

რომელიც თქვენთვის მნიშვნელოვანია.

Hard choices seem to be occasions

რთული არჩევანი ნერვიულობის,

კბილების ღრჭიალის

for agonizing, hand-wringing, the gnashing of teeth.

გამომწვევ მიზეზად გვეჩვენება.

ვფიქრობ, ჩვენ არასწორად ვიგებთ რთულ არჩევანს

But I think we've misunderstood hard choices

და მის როლს ჩვენს ცხოვრებაში.

and the role they play in our lives.

Understanding hard choices

რთული არჩევანის სწორად გაგება,

ააშკარავებს იმ დამალულ ძალას,

uncovers a hidden power each of us possesses.

რომელსაც ყოველი ჩვენგანი ფლობს.

What makes a choice hard is the way the alternatives relate.

ის, თუ რა ხდის არჩევანს რთულს,

არის ალტერნატივების ურთიერთკავშირი.

In any easy choice,

ყველა მარტივ არჩევანში,

one alternative is better than the other.

ერთი ალტერნატივა უკეთესია მეორეზე.

In a hard choice,

რთულ არჩევანში

one alternative is better in some ways,

ერთი ალტერნატივა უკეთესია ერთი მხრივ.

the other alternative is better in other ways,

მეორე ალტერნატივა მეორე მხრივ.

and neither is better than the other overall.

საერთო ჯამში კი არც ერთი მათგანი არ არის ერთმანეთზე უკეთესი.

You agonize over whether to stay in your current job in the city

თქვენ აგონიაში ხართ, დარჩეთ თუ არა

ამჟამინდელ სამსახურში ქალაქში,

თუ გადახვიდეთ საცხოვრებლად

or uproot your life for more challenging work in the country,

სოფელში უფრო რთული სამუშაოსთვის;

რადგან დარჩენა უკეთესია ერთი მხრივ.

because staying is better in some ways,

moving is better in others,

გადასვლა უკეთესია მეორე მხრივ.

and neither is better than the other overall.

საერთო ჯამში კი, არც ერთი მათგანი არ არის ერთმანეთზე უკეთესი.

We shouldn't think that all hard choices are big.

არ უნდა ვიფიქროთ, რომ ყველა რთული არჩევანი მნიშვნელოვანია.

ვთქვათ, თქვენ წყვეტთ რა მიირთვათ საუზმედ.

Let's say you're deciding what to have for breakfast.

You could have high fiber bran cereal

მაღალი ხარისხის მარცვლეული,

თუ შოკოლადის დონატი.

or a chocolate donut.

რაც მნიშვნელოვანია

Suppose what matters in the choice is tastiness and healthfulness.

ამ კონკრეტულ არჩევანში,

ესაა გემოვნება და ჯანმრთელობა.

The cereal is better for you,

მარცვლეული უკეთესია თქვენთვის, დონატი კი გაცილებით გემრიელია.

the donut tastes way better,

საბოლოოდ, არც ერთი მათგანი არაა ერთმანეთზე უკეთესი.

but neither is better than the other overall,

a hard choice.

ეს არის რთული არჩევანი.

Realizing that small choices can also be hard,

როცა აცნობიერებთ, რომ უმნიშვნელო არჩევანიც

შესაძლებელია იყოს რთული,

may make big hard choices seem less intractable.

შეიძლება ამან მნიშვნელოვანი რთული არჩევანი უფრო მოგვარებადად დაგვანახოს.

After all, we manage to figure out what to have for breakfast,

ბოლოს და ბოლოს, ჩვენ ვარკვევთ რა გვსურს საუზმედ.

so maybe we can figure out whether to stay in the city

ამიტომ, შესაძლებელია

იმაშიც გავერკვეთ დავრჩეთ ქალაქში,

or uproot for the new job in the country.

თუ გადავიდეთ სოფელში ახალი სამსახურის საძებნელად.

We also shouldn't think that hard choices are hard

ასევე არ უნდა ვიფიქროთ, რომ რთული არჩევანი იმიტომ არის რთული,

because we are stupid.

რომ ჩვენ ვართ სულელები.

When I graduated from college,

როცა კოლეჯი დავამთავრე,

I couldn't decide between two careers, philosophy and law.

ვჭოჭმანობდი ორ კარიერას შორის,

ფილოსოფია და სამართალი.

მე ძალიან მიყვარდა ფილოსოფია.

I really loved philosophy.

There are amazing things you can learn as a philosopher,

ფილოსოფოსისთვის საოცარი რამეების

სწავლაა შესაძლებელი

and all from the comfort of an armchair.

და ეს ყველაფერი სკამზე მოკალათებულმა შეგიძლიათ გააკეთოთ,

მაგრამ მე მოკრძალებული ემიგრანტის ოჯახიდან ვარ.

But I came from a modest immigrant family

where my idea of luxury

სადაც ჩემი წარმოდგენა ფუფუნებაზე,

was having a pork tongue and jelly sandwich

იყო მქონოდა ნორმალური საკვები

in my school lunchbox,

ჩემი სკოლის ლანჩის ყუთში.

so the thought of spending my whole life

ამიტომ ფიქრი იმაზე, რომ მთელ ჩემს ცხოვრებას

sitting around in armchairs just thinking ...

გავატარებდი სკამზე მოკალათებული, მხოლოდ ფიქრში,

იყო, მოკლედ რომ ვთქვათ, ზედმეტი ფუფუნება და არასერიოზულობა.

Well, that struck me as the height of extravagance and frivolity.

ამიტომ ავიღე ჩემი ყვითელი ბლოკნოტი,

So I got out my yellow pad,

I drew a line down the middle,

ხაზით გავყავი ორად

and I tried my best to think of the reasons

და შევეცადე მომეფიქრებინა ყველა მიზეზი

for and against each alternative.

თითოეული ალტერნატივის მხარდასაჭერად და წინააღმდეგ.

მახსოვს ჩემთვის ვფიქრობდი:

I remember thinking to myself,

if only I knew what my life in each career would be like.

ნეტავ ვიცოდე, როგორი იქნება

ჩემი ცხოვრება თითოეული კარიერის დროს.

If only God or Netflix would send me a DVD of my two possible future careers,

ნეტავ ღმერთმა ან Netflix–მა გამომიგზავნოს DVD,

სადაც ვნახავდი ორ შესაძლო კარიერას, იქნებოდა ფანტასტიური.

I'd be set.

I'd compare them side by side,

მე შევადარებდი მათ გვერდიგვერდ.

I'd see that one was better,

ვნახავდი რომ ერთი იყო უკეთესი

and the choice would be easy.

და არჩევანი იქნებოდა მარტივი.

But I got no DVD,

მაგრამ ვერ მივიღე DVD,

and because I couldn't figure out which was better,

ამიტომ ვერ გავარკვიე რომელი იყო უკეთესი;

I did what many of us do in hard choices:

გავაკეთე ის, რასაც უმრავლესობა ვაკეთებთ რთული არჩევანის დროს

I took the safest option.

მე ავირჩიე ყველაზე უსაფრთხო ვარიანტი.

Fear of being an unemployed philosopher led me to become a lawyer,

შიშმა იმაზე, რომ ვიქნებოდი უმუშევარი ფილოსოფოსი,

მიბიძგა გავმხდარიყავი ადვოკატი

და როგორც შემდეგ აღმოვაჩინე,

and as I discovered, lawyering didn't quite fit.

ადვოკატობა მთლად ჩემი არ იყო.

It wasn't who I was.

ის არ იყო ის, რაც მე ვიყავი.

So now I'm a philosopher,

მოკლედ, მე ახლა ფილოსოფოსი ვარ

and I study hard choices,

და ვიკვლევ რთულ არჩევანს;

and I can tell you, that fear of the unknown,

შემიძლია გითხრათ, რომ უცნობი რამის მიმართ შიში,

while a common motivational default in dealing with hard choices,

რაც ჩვეული მოტივატორია,

რთულ არჩევანთან გამკლავებისას,

rests on a misconception of them.

არის მისი არასწორად გაგების შედეგი.

It's a mistake to think that in hard choices,

შეცდომაა იფიქროთ, რომ რთულ არჩევანში,

one alternative really is better than the other,

ერთი ალტერნატივა მართლაც უკეთესია მეორეზე

but we're too stupid to know which,

და ჩვენ ზედმეტად სულელები ვართ,

რომ მივხვდეთ რომელი, და რადგან არ ვიცით რომელი,

and since we don't know which,

we might as well take the least risky option.

სჯობს ავირჩიოთ ნაკლებად სარისკო.

Even taking two alternatives side by side

ორი ალტერნატივის, გვერდიგვერდ დადებითაც კი,

with full information, a choice can still be hard.

სრული ინფორმაციის პირობებში, არჩევანი ასევე შეიძლება რთული იყოს.

Hard choices are hard not because of us or our ignorance;

რთული არჩევანი,

რთულია არა ჩვენი უმეცრების გამო,

they're hard because there is no best option.

ის რთულია, რადგან არ არსებობს საუკეთესო ვარიანტი.

თუ არ არსებობს საუკეთესო ვარიანტი,

Now, if there's no best option,

თუ სასწორი არ იწონება ერთი ალტერნატივის სასარგებლოდ

if the scales don't tip in favor of one alternative over another,

და მეორეს საწინააღმდეგოდ,

მაშინ ალტერნატივები ერთნაირად კარგი უნდა იყოს.

then surely the alternatives must be equally good.

So maybe the right thing to say in hard choices

ამიტომ, რთული არჩევანის დროს შეიძლება სწორი იყოს ვთქვათ,

is that they're between equally good options.

რომ არჩევანი არის ერთნაირად კარგ ვარიანტებს შორის;

But that can't be right.

მაგრამ ეს ვერ იქნება მართალი.

If alternatives are equally good, you should just flip a coin between them,

რადგან თუ ალტერნატივები ერთნაირად კარგია,

არჩევანი მათ შორის მონეტის აგდებით უნდა გააკეთოთ

and it seems a mistake to think,

და მსგავსი მიდგომა თითქოს არასწორია,

here's how you should decide between careers,

რომ გადაწყვეტილება კარიერაზე,

places to live, people to marry:

საცხოვრებელ ადგილზე, პოტენციურ მეუღლეზე, მიიღო მონეტის აგდებით.

Flip a coin.

არსებობს სხვა მიზეზი ვიფიქროთ,

There's another reason for thinking

that hard choices aren't choices between equally good options.

რომ რთული არჩევანი არ არის არჩევანი,

ერთნაირად კარგ ვარიანტებს შორის.

წარმოიდგინეთ თქვენ გაქვთ არჩევანი ორ სამსახურს შორის:

Suppose you have a choice between two jobs:

you could be an investment banker

შეგიძლიათ იყოთ საინვესტიციო ბანკირი,

or a graphic artist.

ან გრაფიკოსი.

ამ არჩევანის გაკეთებისას მნიშვნელოვანია რამდენიმე რამ.

There are a variety of things that matter in such a choice,

მაგალითად სამუშაოსგან მიღებული სიამოვნება;

like the excitement of the work,

achieving financial security,

ფინანსური უსაფრთხოების მიღწევა;

having time to raise a family, and so on.

დრო ოჯახის შესაქმნელად და ა.შ.

Maybe the artist's career puts you on the cutting edge

შეიძლება ხელოვანის კარიერა გაძლევთ საშუალებას,

მოხვდეთ მხატვრული გამოხატვის

of new forms of pictorial expression.

უახლესი ფორმების ეპიცენტრში.

შესაძლოა ბანკირის კარიერა,

Maybe the banking career puts you on the cutting edge

გაძლევთ საშუალებას მოხვდეთ

of new forms of financial manipulation.

ფინანსური მანიპულაციების ეპიცენტრში.

(Laughter)

Imagine the two jobs however you like,

წარმოიდგინეთ ორი სამსახური ისე,

so that neither is better than the other.

რომ არც ერთი არ არის ერთმანეთზე უკეთესი.

Now suppose we improve one of them, a bit.

დავუშვათ, ჩვენ ცოტათი გავაუმჯობესეთ ერთ–ერთი მათგანი.

Suppose the bank, wooing you,

ვთქვათ, ბანკს სურს თქვენი გადაბირება

და გიზრდით თვიურ ხელფასს 500$–ით.

adds 500 dollars a month to your salary.

Does the extra money

ხდის თუ არა დამატებული თანხა ბანკირობას

now make the banking job better than the artist one?

უკეთესს ხელოვანის კარიერაზე?

Not necessarily.

არა აუცილებელად.

უფრო მაღალი ხელფასი

A higher salary makes the banking job better than it was before,

ბანკირობას უფრო მიმზიდველს ხდის, ვიდრე ის იყო მანამდე,

but it might not be enough

მაგრამ ეს შეიძლება არ იყოს საკმარისი,

to make being a banker better than being an artist.

იმისთვის რომ ბანკირობა უპირატესი გახდეს ხელოვანის პროფესიაზე.

But if an improvement in one of the jobs doesn't make it better than the other,

მაგრამ თუ ერთი სამსახურის გაუმჯობესება

არ იწვევს მის უპირატესობას,

then the two original jobs could not have been equally good.

მაშინ ეს თავდაპირველი ორი სამსახური,

არ იქნებოდა ერთნაირად კარგი.

If you start with two things that are equally good,

თუ იწყებთ ორი ერთნაირად კარგი რაღაცით

and you improve one of them,

და აუმჯობესებთ ერთ–ერთ მათგანს,

it now must be better than the other.

შედეგად გაუმჯობესებული უნდა იყოს უკეთესი მეორეზე.

That's not the case with options in hard choices.

ეს პრინციპი არ მუშაობს რთული არჩევანის დროს.

მოკლედ, გვაქვს თავსატეხი.

So now we've got a puzzle.

We've got two jobs.

ჩვენ გვაქვს ორი სამსახური.

Neither is better than the other, nor are they equally good.

არცერთი არ არის მეორეზე უკეთეს.

ისინი ასევე არ არიან ერთნაირად კარგები.

So how are we supposed to choose?

აბა როგორ უნდა ავირჩიოთ?

Something seems to have gone wrong here.

როგორც ჩანს რაღაც შეგვეშალა.

Maybe the choice itself is problematic, and comparison is impossible.

იქნებ თავად არჩევანის გაკეთებაა პრობლემა

და შედარება შეუძლებელია.

მაგრამ ეს არ შეიძლება იყოს მართალი.

But that can't be right.

It's not like we're trying to choose between two things that can't be compared.

ისე არ არის, რომ ჩვენ ვცდილობდეთ ავირჩიოთ ორ რამეს შორის,

რომლთა შედარებაც არ შეიძლება.

ბოლო-ბოლო ორ სამსახურს ვადარებთ

We're weighing the merits of two jobs, after all,

და არა ციფრ 9–ს

not the merits of the number nine and a plate of fried eggs.

და შემწვარ კვერცხს თეფშზე.

თითოეული სამსახურის საერთო ღირებულებების ერთმანეთთან შედარება

A comparison of the overall merits of two jobs

is something we can make,

არის ის, რაც ჩვენ შეგვიძლია

and one we often do make.

და რასაც ხშირად ვაკეთებთ.

I think the puzzle arises

ვფიქრობ თავსატეხი ჩნდება

because of an unreflective assumption we make about value.

ზედაპირული დასკვნების გაკეთების გამო,

რომელსაც ჩვენ ვღებულობთ ღირებულებასთან მიმართებაში.

We unwittingly assume that values like justice, beauty, kindness,

ჩვენ უნებლიედ ვგულისხმობთ, რომ ღირებულებები

ჰგავს სამართალს, სილამაზეს, სიკეთეს,

ისეთ მეცნიერულ სიდიდეებს

are akin to scientific quantities, like length, mass and weight.

როგორიცაა სიგრძე, მასა და წონა.

Take any comparative question not involving value,

აიღეთ ნებისმიერი შედარებითი კითხვა, რომელიც არ მოიცავს ღირებულებას

such as which of two suitcases is heavier.

მაგალითად ორიდან რომელია უფრო მძიმე ჩემოდანი.

There are only three possibilities.

ამ შემთხვევაში არსებობს მხოლოდ სამი შესაძლებლობა.

The weight of one is greater, lesser or equal to the weight of the other.

ერთის წონა მეტია, ნაკლებია,

ან ერთნაირია.

Properties like weight can be represented by real numbers --

ისეთი თვისებები როგორიცაა წონა,

შეიძლება წარმოდგენილ იქნას რეალური რიცხვებით: ერთი, ორი, სამი და ა.შ.

one, two, three and so on --

and there are only three possible comparisons

და ამ დროს არსებობს მხოლოდ სამი შესაძლო შედეგი

between any two real numbers.

ორ რეალურ რიცხვის შედარებისას.

One number is greater, lesser, or equal to the other.

ერთი რიცხვი უფრო დიდია, ნაკლებია,

ან ისინი ერთნაირია.

Not so with values.

ეს ასე არ არის, როცა ღირებულებებს ეხება საქმე.

როგორც განათლების შემდგომი ეპოქის არსებებს,

As post-Enlightenment creatures,

we tend to assume

ჩვენ გვჩვევია ვივარაუდოთ,

that scientific thinking holds the key to everything of importance in our world,

რომ მეცნიერულ აზროვნებაშია გასაღები

ყველა მნიშვნელოვან საკითხზე ჩვენს სამყაროში.

მაგრამ ღირებულების სამყარო

but the world of value is different from the world of science.

განსხვავებულია მეცნიერული სამყაროსაგან.

The stuff of the one world can be quantified by real numbers.

ერთ სამყაროში არსებული მატერია,

შესაძლებელია გაიზომოს რეალურ რიცხვებში.

მეორე სამყაროსი კი არა.

The stuff of the other world can't.

We shouldn't assume that the world of is, of lengths and weights,

ჩვენ არ უნდა ვივარაუდოთ,

რომ სიგრძის და წონის "არის" სამყაროს,

ისეთივე სტრუქტურა აქვს, როგორც "უნდა" სამყაროს,

has the same structure as the world of ought,

of what we should do.

თუ რა უნდა გავაკეთოთ.

So if what matters to us --

მოკლედ, რაც ჩვენთვის მნიშვნელოვანია:

ბავშვის აღტაცება, პარტნიორის მიმართ სიყვარული,

a child's delight, the love you have for your partner —

can't be represented by real numbers,

თუ შეუძლებელია გამოვსახოთ რეალური რიცხვებით,

მაშინ არ არსებობს საფუძველი გვჯეროდეს,

then there's no reason to believe

that in choice, there are only three possibilities --

რომ არჩევანში არსებობს მხოლოდ სამი შესაძლო ვარიანტი.

ერთი ალტერნატივა უკეთესია, უარესია

that one alternative is better, worse or equal to the other.

ან ისინი ერთნაირია.

We need to introduce a new, fourth relation

ჩვენ უნდა წარმოვადგინოთ ახალი, მეოთხე დამოკიდებულება

beyond being better, worse or equal,

უკეთესის, უარესის, ან ერთნაირის მიღმა,

რომელიც ასახავს თუ რა ხდება რთული არჩევანის დროს.

that describes what's going on in hard choices.

I like to say that the alternatives are "on a par."

მსურს ვთქვა, რომ ალტერნატივები არის

"თანაბრად"

When alternatives are on a par,

როცა ალტერნატივები არის თანაბრად,

შეიძლება დიდი მნიშვნელობა ჰქონდეს იმას, თუ რომელს აირჩევთ თქვენ,

it may matter very much which you choose,

მაგრამ ერთი ალტერნატივა არ არის მეორეზე უკეთესი.

but one alternative isn't better than the other.

Rather, the alternatives are in the same neighborhood of value,

უფრო მეტიც, ალტერნატივები იმყოფებიან

ღირებულების ერთ სამეზობლოში,

in the same league of value,

ღირებულების ერთ ლიგაში.

while at the same time being very different in kind of value.

თუმცა ამასთანავე, ისინი არიან ძალიან განსხვავებულები

თავისი ღირებულებით.

სწორედ ამიტომ არის არჩევანი რთული.

That's why the choice is hard.

Understanding hard choices in this way

რთული არჩევანის მსგავსად გააზრება,

ააშკარავებს რაღაცას ჩვენ შესახებ, რაც არ ვიცოდით.

uncovers something about ourselves we didn't know.

ყოველ ჩვენგანს აქვს ძალა

Each of us has the power to create reasons.

შექმნას მიზეზები.

წარმოიდგინეთ სამყარო, სადაც ყველა არჩევანი, რომელსაც აკეთებთ

Imagine a world in which every choice you face

არის მარტივი არჩევანი,

is an easy choice,

that is, there's always a best alternative.

ანუ ყოველთვის არსებობს უკეთესი ალტერნატივა.

If there's a best alternative, then that's the one you should choose,

თუ არსებობს უკეთესი ალტერნატივა,

თქვენ ის უნდა აირჩიოთ,

because part of being rational

რადგან იყო რაციონალური,

is doing the better thing rather than the worse thing,

ნიშნავს აკეთო უკეთესი რამ, ვიდრე უარესი.

აირჩიო ის რაღაც, რომლისთვისაც გაქვს მეტი მიზეზი.

choosing what you have most reason to choose.

In such a world,

მსგავს სამყაროში,

we'd have most reason

ჩვენ გვაქვს მეტი მიზეზი

to wear black socks instead of pink socks,

გვეცვას შავი წინდები, ვიდრე ვარდისფერი,

ვჭამოთ მარცვლეული, ვიდრე დონატები,

to eat cereal instead of donuts,

ვიცხოვროთ ქალაქში, ვიდრე სოფელში,

to live in the city rather than the country,

ვიქორწინოთ ბეტიზე, ვიდრე ლოლიტაზე.

to marry Betty instead of Lolita.

მარტივი არჩევანით სავსე სამყარო

A world full of only easy choices would enslave us to reasons.

მიზეზებით დაგვიმონებდა.

When you think about it,

თუ დაფიქრდებით,

(Laughter)

it's nuts to believe that the reasons given to you

სისულელეა გჯეროდეთ,

რომ ასეთი მიზეზები გახდა,

იმის საფუძველი, რომ დაკავებულიყავით

dictated that you had most reason to pursue

იმ ჰობით, რომლითაც დაკავებული ხართ;

the exact hobbies you do,

to live in the exact house you do,

რომ გეცხოვრათ იმ სახლში, რომელშიც ცხოვრობთ;

რომ გემუშავათ იმ სამსახურში, რომელშიც მუშაობთ.

to work at the exact job you do.

Instead, you faced alternatives that were on a par --

ამის ნაცვლად, თქვენ აღმოჩნდით ალტერნატივების პირისპირ,

რომლებიც იყვნენ თანაბრად – რთული არჩევანი

hard choices --

and you made reasons for yourself

და თქვენ შექმენით მიზეზები თქვენთვის,

რომ აგერჩიათ კონკრეტული ჰობი, საცხოვრებელი და სამსახური.

to choose that hobby, that house and that job.

როცა ალტერნატივები არის თანაბრად,

When alternatives are on a par,

the reasons given to us,

მიზეზები, რომლებიც როგორც წესი

the ones that determine whether we're making a mistake,

საზღვრავს ვუშვებთ თუ არა შეცდომას,

are silent as to what to do.

არაფერს ამბობენ იმაზე თუ რა ვქნათ.

It's here, in the space of hard choices,

აქ, რთული არჩევანის სივრცეში,

that we get to exercise our normative power --

გვეძლევა საშუალება გამოვიყენოთ

საკუთარი ნორმატიული ძალა.

the power to create reasons for yourself,

ძალა, რომ შექმნა მიზეზები საკუთარი თავისთვის,

to make yourself into the kind of person

შექმნა საკუთარი თავი

ისეთ პიროვნებად,

for whom country living is preferable to the urban life.

რომლისთვისაც სოფლის ცხოვრება,

უკეთესია ქალაქისაზე.

როცა ჩვენ ვირჩევთ ვარიანტებს შორის,

When we choose between options that are on a par,

რომლებიც თანაბარად არიან,

we can do something really rather remarkable.

ჩვენ შეგვიძია გავაკეთოთ რაღაც შესანიშნავი.

We can put our very selves behind an option.

ჩვენ შეგვიძლია საკუთარი თავი დავაყენოთ ამ პოზიციაზე.

აი, მე აქ ვდგავარ.

Here's where I stand.

Here's who I am, I am for banking.

აი ეს მე ვარ. მე ვირჩევ ბანკინგს.

I am for chocolate donuts.

მე ვირჩევ შოკოლადის დონატებს.

(Laughter)

ეს დამოკიდებულება რთული არჩევანის დროს

This response in hard choices is a rational response,

არის რაციონალური დამოკიდებულება,

but it's not dictated by reasons given to us.

მაგრამ ის არ განისაზღვრება მიზეზებით.

Rather, it's supported by reasons created by us.

არამედ ის მხარდაჭერილია ჩევნივე შექმნილი მიზეზებით.

When we create reasons for ourselves

როცა ჩვენ ვქმნით მიზეზებს საკუთარი თავისთვის,

to become this kind of person rather than that,

რომ გავხდეთ ასეთი პიროვნება და არა სხვანაირი,

we wholeheartedly become the people that we are.

ჩვენ გულწრფელად ვხდებით ის ადამიანები, რომლებიც ვართ.

You might say that we become the authors of our own lives.

შესაძლებელია თქვათ, რომ ჩვენ ვხდებით

ჩვენივე ცხოვრების ავტორები.

ასე რომ, როცა ვეჯახებით რთულ არჩევანს,

So when we face hard choices, we shouldn't beat our head against a wall

ჩვენ არ უნდა ვურტყათ თავი კედელს,

trying to figure out which alternative is better.

რათა გავიაზროთ რომელი ალტერნატივაა უკეთესი.

არ არსებობს უკეთესი ალტერნატივა.

There is no best alternative.

Instead of looking for reasons out there,

ნაცვლად იმისა, რომ ვეძიოთ მიზეზები გარეთ,

ჩვენ უნდა ვეძიოთ ისინი აქ:

we should be looking for reasons in here:

Who am I to be?

ვინ ვიქნები მე?

You might decide to be a pink sock-wearing,

თქვენ შეიძლება გადაწყვიტოთ იყოთ ვარდისფერი წინდის მატარებელი,

cereal-loving, country-living banker,

მარცვლეულის მოყვარული, სოფელში მცხოვრები ბანკირი,

და მე შეიძლება გადავწყვიტო ვიყო შავი წინდის მატარებელი,

and I might decide to be a black sock-wearing,

urban, donut-loving artist.

ქალაქელი, დონატის მოყვარული ხელოვანი.

What we do in hard choices is very much up to each of us.

ის, თუ რას ვაკეთებთ რთული არჩევანის დროს,

დიდად დამოკიდებულია ყოველ ჩვენგანზე.

Now, people who don't exercise their normative powers in hard choices

ადამიანები, რომლებიც არ იყენებენ საკუთარ ნორმატიულ ძალებს რთული არჩევანის პირობებში

are drifters.

დინებას მიჰყვებიან.

We all know people like that.

ჩვენ ყველამ ვიცით ასეთი ადამიანები.

I drifted into being a lawyer.

მე ჩავრჩი ადვოკატად,

I didn't put my agency behind lawyering.

თავად ასე არ გადამიწყვეტია.

I wasn't for lawyering.

მე არ მსურდა ადვოკატობა.

Drifters allow the world to write the story of their lives.

ისინი ვინც დინებას მიჰყვებიან, სამყაროს აძლევენ საშუალებას

დაწეროს მათი ცხოვრების ისტორია.

They let mechanisms of reward and punishment --

ისინი საშუალებას აძლევენ ჯილდოს და სასჯელის მექანიზმს,

pats on the head, fear, the easiness of an option --

თავზე ხელის გადასმას, შიშს, არჩევანის სიმარტივეს,

განსაზღვროს მათი მოქმედება.

to determine what they do.

So the lesson of hard choices:

მოკლედ, რთული არჩევანის გაკვეთილი:

reflect on what you can put your agency behind,

დაფიქრდით რისი გაკეთება გსურთ,

on what you can be for,

რა შეიძლება მოგწონდეთ,

და რთული არჩევანის გაკეთებით

and through hard choices,

become that person.

გახდით ეს კონკრეტული პიროვნება.

აგონიის და შიშის საპირისპიროდ,

Far from being sources of agony and dread,

რთული არჩევანი არის ღირებული შესაძლებლობა

hard choices are precious opportunities

for us to celebrate what is special about the human condition,

ჩვენთვის, რომ ვიზეიმოთ ის,

რაც განსაკუთრებულია ადამიანური მდგომარეობისთვის,

that the reasons that govern our choices as correct or incorrect

ის რომ მიზეზები, რომლებიც მართავენ ჩვენს არჩევანს,

როგორც სწორს, ისე არასწორს,

sometimes run out,

ხანდახან წყვეტენ ფუნქციონირებას

and it is here, in the space of hard choices,

და ამ დროს, აქ, რთული არჩევანის წიაღში,

that we have the power to create reasons for ourselves

გვაქვს ძალა

შევქმნათ საკუთარი მიზეზები,

to become the distinctive people that we are.

რომ გავხდეთ ის განსაკუთრებული ადამიანები, რომლებიც ვართ.

And that's why hard choices are not a curse

სწორედ ამიტომ რთული არჩევანი არაა უბედურება,

არამედ ღმერთის საჩუქარი.

but a godsend.

Thank you.

მადლობა.

(Applause)

(აპლოდისმენტები)