Paul Zak: Trust, morality - and oxytocin

Translator: Kristine Sargsyan Reviewer: Gohar Khachatryan

Is there anything unique about human beings?

Ի՞նչ առանձնահատուկ բան ունեն մարդիկ:

There is.

Կա մի առանձնահատկություն:

We're the only creatures

Մենք միակ արարածներն ենք

with fully developed moral sentiments.

լիովին զարգացած բարոյական զգացմունքներով:

We're obsessed with morality as social creatures.

Մենք, որպես սոցիալական էակներ, տարված ենք բարոյականությամբ:

We need to know why people are doing what they're doing.

Մեզ միշտ հուզում է այն հարցը, թե ինչու են մարդիկ անում այն, ինչ անում են:

And I personally am obsessed with morality.

Ես անձամբ շատ հետաքրքրված եմ բարոյականությամբ:

It was all due to this woman,

Դրա պատճառն այս կինն է,

Sister Mary Marastela,

Քույր Մերի Մարաստելան,

also known as my mom.

ով նաև իմ մայրն է:

As an altar boy, I breathed in a lot of incense,

Որպես սարկավագ ես շատ եմ խունկ շնչել,

and I learned to say phrases in Latin,

և սովորել եմ լատիներեն շատ արտահայտություններ,

but I also had time to think

բայց ես նաև ժամանակ եմ ունեցել խորհել

about whether my mother's top-down morality

թե արդյոք մորս ոտքից գլուխ առաքինությունը

applied to everybody.

բոլորին է վերաբերվում:

I saw that people who were religious and non-religious

Ես նկատում էի, որ և կրոնական, և ոչ կրոնական մարդիկ

were equally obsessed with morality.

նույնքան տարված են բարոյականության հարցով:

I thought, maybe there's some earthly basis

Ես մտածում էի, որ որոշակի երկրային հիմքեր կան

for moral decisions.

բարոյական որոշումների համար:

But I wanted to go further

Բայց ցանկանում էի ավելի հեռուն գնալ,

than to say our brains make us moral.

քան պարզապես մտածելը, որ մեր ուղեղը մեզ բարոյական է դարձնում:

I want to know if there's a chemistry of morality.

Ես ցանկանում եմ հասկանալ, թե արդյոք բարոյականության քիմիա գոյություն ունի:

I want to know

Ես ցանկանում եմ իմանալ,

if there was a moral molecule.

թե արդյոք բարոյականության մոլեկուլ գոյություն ունի:

After 10 years of experiments,

Տաս տարվա փորձերից հետո

I found it.

ես հայտնաբերեցի այն:

Would you like to see it? I brought some with me.

Ցանկանու՞մ եք տեսնել այն: Ես մի քիչ ինձ հետ բերել եմ:

This little syringe

Այս փոքրիկ ներարկիչը

contains the moral molecule.

բարոյականության մոլեկուլներ է պարունակում:

(Laughter)

(Ծիծաղ)

It's called oxytocin.

Սրա անունն օքսիթոսին Է:

So oxytocin is a simple and ancient molecule

Օքսիթոսինը պարզ ու հին մոլեկուլ է,

found only in mammals.

որը միայն կաթնասուններին է հատուկ:

In rodents, it was known

Կրծողների մոտ, այն հայտնի էր նրանով,

to make mothers care for their offspring,

որ ապահովում էր մայրերի կողմից իրենց սերունդների խնամքը,

and in some creatures,

և որոշ արարածների մոտ էլ

allowed for toleration of burrowmates.

հանդուրժողականության գրավականն էր ցեղակիցների նկատմամբ:

But in humans, it was only known

Բայց մարդկանց մոտ այն միայն նպաստում էր,

to facilitate birth and breastfeeding in women,

կանանց մոտ երեխա ծնելու և կրծքով կերակրելու գործընթացին

and is released by both sexes during sex.

և անջատվում էր երկու սեռերի մոտ էլ, սեռական հարաբերությունների ժամանակ:

So I had this idea that oxytocin might be the moral molecule.

Այսպիսով ես մտածում էի, որ հենց օքսիթոսինը է բարոյականության մոլեկուլը:

I did what most of us do -- I tried it on some colleagues.

Ես արեցի այն, ինչ մեզնից շատերը անում են, ես այն փորձարկեցի իմ մի քանի գործընկերների վրա:

One of them told me,

Նրանցից մեկը ասաց,

"Paul, that is the world's stupidist idea.

«Փոլ, սա աշխարհի ամենահիմար գաղափարներից մեկն է:

It is," he said, "only a female molecule.

Դա, երևի, միայն իգական մոլեկուլ է:

It can't be that important."

Դա չի կարող այդքան կարևոր լինել», ասաց նա:

But I countered, "Well men's brains make this too.

Բայց ես հակաճառեցի ասելով, որ տղամարդկանց ուղեղն էլ է այն արտադրում:

There must be a reason why."

Եվ պետք է որ դրա համար ինչ որ պատճառ լինի:

But he was right, it was a stupid idea.

Բայց նա ճիշտ էր, դա հիմար գաղափար էր:

But it was testably stupid.

Բայց այն փորձարկվելիք հիմարություն էր:

In other words, I thought I could design an experiment

Այլ կերպ ասած, ես մտածում էի, որ կարող էի փորձարկում անել,

to see if oxytocin made people moral.

և տեսնել, թե արդյոք օքսիտոթոսինը մարդկանց ավելի բարոյական է դարձնում:

Turns out it wasn't so easy.

Պարզվեց, որ դա այնքան էլ դյուրին չէ:

First of all, oxytocin is a shy molecule.

Նախ և առաջ, օքսիթոսինը ամաչկոտ մոլեկուլ է:

Baseline levels are near zero,

Նրա հիմնային կարգավիճակը, զերոյական է,

without some stimulus to cause its release.

եթե չստիպես որ այն ի հայտ գա:

And when it's produced, it has a three-minute half-life,

Եվ երբ այն արտադրվում է, այն ընդամենը երեք րոպե տևողությամբ կյանք ունի,

and degrades rapidly at room temperature.

և այն արագ քայքայվում է սենյակային պայմաններում:

So this experiment would have to cause a surge of oxytocin,

Այնպիսով, փորձը պետք է հանգեցնի օքսիթոսինի աճին,

have to grab it fast and keep it cold.

պետք էր այն արագ որսալ և պահել սառը տեղում:

I think I can do that.

Կարծում եմ կարող եմ անել դա:

Now luckily, oxytocin is produced

Բարեբախտաբար, օքսիթոսինը արտադրվում է

both in the brain and in the blood,

և ուղեղում, և արյան մեջ,

so I could do this experiment without learning neurosurgery.

այսպիսով, ես կարող էի այդ փորձարկումը կատարել առանց նյարդավիրաբուժություն սովորելու:

Then I had to measure morality.

Հետո ես պետք է չափեի բարոյականությունը:

So taking on Morality with a capital M is a huge project.

Բարոյականությամբ լուրջ զբաղվելը հսկայական ծրագիր է:

So I started smaller.

Այնպես որ ես փոքրից սկսեցի:

I studied one single virtue:

Ես ուսումնասիրեցի առաքինության մի տեսակ միայն`

trustworthiness.

վստահելիությունը:

Why? I had shown in the early 2000s

Ինչու՞: Ես արդեն ապացուցել էի վաղ 2000-ներին,

that countries with a higher proportion of trustworthy people

որ երկրները, որոնք վստահելի մարդկանց ավելի բարձր տոկոս ունեն

are more prosperous.

ավելի բարգավաճ են:

So in these countries, more economic transactions occur

Այս երկրներում ավելի շատ տնտեսական գործարքներ են տեղի ունենում,

and more wealth is created,

և ավելի շատ հարստություն է կուտակվում,

alleviating poverty.

և մեղմացվում է աղքատությունը:

So poor countries are by and large low trust countries.

Այսպիսով, աղքատ երկրներն ավելի անվստահելի երկրներ են:

So if I understood the chemistry of trustworthiness,

Այսպիսով, եթե ես հասկանում եմ վստահելիության քիմիան,

I might help alleviate poverty.

ապա, միգուցե ես կարող եմ օգնել նվազեցնել աղքատությունը:

But I'm also a skeptic.

Բայց ես նաև շատ կասկածամիտ եմ:

I don't want to just ask people, "Are you trustworthy?"

Ես չեմ ուզում պարզապես մարդկանց ասել, «Արդյոք դուք վստահելի՞ եք»:

So instead I use

Փոխարենը ես կիրառում եմ

the Jerry Maguire approach to research.

Ջերի Մագուայերի հետազոտության մոտեցումը:

If you're so virtuous,

Եթե այդքան առաքինի եք,

show me the money.

ցույց տվեք ինձ ձեր փողերը:

So what we do in my lab

Այսպիսով, մենք իմ լաբորատորայում

is we tempt people with virtue and vice by using money.

փորձում ենք մարդկանց ազնվությունը` օգտագործելով փողը:

Let me show you how we do that.

Թույլ տվեք ներկայացնել, թե ինչպես ենք մենք դա կատարում:

So we recruit some people for an experiment.

Մենք որոշ մարդկանց հավաքեցինք փորձի համար:

They all get $10 if they agree to show up.

Նրանք $10 կստանան, եթե համաձայնվեն մասնակցել փորձին:

We give them lots of instruction, and we never ever deceive them.

Սովորաբար մենք նրանց շատ հրահանգներ ենք տալիս, և երբեք նրանց չենք խաբում:

Then we match them in pairs by computer.

Հետո զույգերի ենք բաժանում նրանց և կապում նրանց միմյանց հետ համակարգիչներով:

And in that pair, one person gets a message saying,

Եվ այդ զույգերում նրանցից մեկը հաղորդագրություն է ստանում, որում ասվում է.

"Do you want to give up some of your $10

«Արդյոք ցանկանու՞մ եք տալ ձեր $10 մի մասը,

you earned for being here

որն այստեղ լինելու համար եք վաստակել,

and ship it to someone else in the lab?"

այստեղ եղածներից որևէ մեկին»:

The trick is you can't see them,

Բանը նրանում է, որ ոչ մեկ չի կարող տեսնել նրանց,

you can't talk to them.

խոսել նրանց հետ:

You only do it one time.

Եվ դա արվում է միայն մեկ անգամ:

Now whatever you give up

Ինչքան էլ համաձայնվեք տալ,

gets tripled in the other person's account.

այն եռապատկվելու է մյուս մարդու հաշվին:

You're going to make them a lot wealthier.

Դուք նրանց անհամեմատ ավելի հարուստ եք դարձնելու:

And they get a message by computer saying

Եվ նրանք համակարգիչով հաղորդագրություն են ստանալու, որն ասում է.

person one sent you this amount of money.

Համար մեկ մարդը ձեզ այս քանակությամբ գումար է փոխանցել:

Do you want to keep it all,

Ցանկանում եք այն ամբողջությամբ ձեզ պահել,

or do you want to send some amount back?

թե՞ որոշ մասը հետ կուղարկեք:

So think about this experiment for minute.

Այսպիսով, մի պահ մտածեք այս փորձի մասին:

You're going to sit on these hard chairs for an hour and a half.

Դուք դեռ նստելու եք այս կոպիտ աթոռներին մի ժամ ու կես էլ:

Some mad scientist is going to jab your arm with a needle

Դեռ մի խելագար գիտնական էլ ձեր ձեռքից

and take four tubes of blood.

արյուն է վերցնելու:

And now you want me to give up this money and ship it to a stranger?

Հիմա էլ ցանկանում եք, որ ես այս գումարը տամ ուրիշին:

So this was the birth of vampire economics.

Այսպես ծնունդ է առել վամպիրային տնտեսագիտությանը:

Make a decision and give me some blood.

Որոշում կայացրու և ինձ արյուն տուր:

So in fact, experimental economists

Փաստորեն, փորձնական տնտեսագիտությունը

had run this test around the world,

նմանատիպ փորձեր է արել ամբողջ աշխարհում,

and for much higher stakes,

և դեռ ավելի բարձր խաղադրույքներով,

and the consensus view

և կոնսենսուսային տեսակետն այն էր,

was that the measure from the first person to the second was a measure of trust,

որ առաջին մարդուց երկրորդին կատարած փոխանցումը վստահության չափանիշն էր,

and the transfer from the second person back to the first

և երկրորդ մարդուց առաջինին`

measured trustworthiness.

վստահելիության չափանիշն էր:

But in fact, economists were flummoxed

Իրականում տնտեսագետները մոլորվել էին,

on why the second person would ever return any money.

թե ինչու երկրորդ մարդը երբևէ որևէ բան պիտի վերադարձնի:

They assumed money is good,

Նրանք մտածում էին, որ փողը լավ բան է,

why not keep it all?

ինչու՞ ամբողջը չպահել:

That's not what we found.

Բայց դա մեր բացահայտումը չէր:

We found 90 percent of the first decision-makers sent money,

Մենք հայտնաբերեցինք, որ առաջին փոխանցողների ինսուն տոկոսը գումար ուղարկում են,

and of those who received money,

իսկ նրանցից, ովքեր ստանում են գումար,

95 percent returned some of it.

ինսուն հինգ տոկոսն է վերադարձնում գումարի որոշ մասը:

But why?

Բայք ինչու՞:

Well by measuring oxytocin

Օքսիթոսինի մակարդակը ստուգելով`

we found that the more money the second person received,

մենք հայտնաբերեցինք, որ որքան ավելի շատ գումար է ստանում երկրորդ մարդը,

the more their brain produced oxytocin,

նրանց ուղեղը ավելի շատ օքսիթոսին է արտադրում,

and the more oxytocin on board,

և որքան ավելի շատ օքսիթոսինի է արտադրվում,

the more money they returned.

այնքան ավելի շատ են նրանք վերադարձնում:

So we have a biology of trustworthiness.

Այսպիսով, մենք ունենք վստահության կենսաբանություն:

But wait. What's wrong with this experiment?

Բայց սպասեք, ի՞նչ տարօրինակ բան կա այս փորձի մեջ:

Two things.

Երկու բան:

One is that nothing in the body happens in isolation.

Այն որ, մեր մարմնում, ոչ մի բան չի կարող մեկուսացած իրավիճակում տեղի ունենալ:

So we measured nine other molecules that interact with oxytocin,

Այսպիսով, մենք հետազոտեցինք նաև ինը այլ մոլեկուլներ, որոնք հարաբերվում էին օքսիթոսինի հետ,

but they didn't have any effect.

բայց նրանք որևէ ազդեցություն չունեին:

But the second is

Եվ երկրորդը`

that I still only had this indirect relationship

ես հստակ տեսնում էի անուղղակի կապը

between oxytocin and trustworthiness.

օքսիթոսինի և վստահության միջև:

I didn't know for sure

Ես հաստատ չգիտեի, թե արդյոք

oxytocin caused trustworthiness.

օքսիթոսինն է վստահության պատճառը:

So to make the experiment,

Այնպես որ, այս փորձն անելու համար

I knew I'd have to go into the brain

հասկանում էի, որ պիտի ուղեղի վրա կենտրոնանամ

and manipulate oxytocin directly.

և ուղղակիորեն աշխատեմ օքսիթոսինի հետ:

I used everything short of a drill

Ես պատրաստ էի ամենի ինչ գործածել,

to get oxytocin into my own brain.

որպեսզի իմ ուղեղում օքսիթոսին հայտնվեր:

And I found I could do it

Եվ ես բացահայտեցի, որ դա կարելի է անել

with a nasal inhaler.

քթի ռեսպիրատորների միջոցով:

So along with colleagues in Zurich,

Եվ Ցյուրիխի իմ գործընկերների հետ,

we put 200 men on oxytocin or placebo,

մենք մոտ 200 մարդու օքսիթոսինով ապահովեցինք,

had that same trust test with money,

և նույն փողերով վստահության թեսթը կրկնեցինք,

and we found that those on oxytocin not only showed more trust,

և մենք բացահայտեցինք, որ օքսիթոսինով ապահովված մարդիկ, ոչ միայն ավելի էին վստահում,

we can more than double the number of people

մենք նույնիսկ կարողացանք կրկնապատկել այն մարդկանց քանակը,

who sent all their money to a stranger --

ովքեր պատրաստ էին անծանոթին փոխանցել իրենց ամբողջ գումարը

all without altering mood or cognition.

առանց գիտակցությունը կամ տրամադրությունը փոխելու:

So oxytocin is the trust molecule,

Այսպիսով, օքսիթոսինը վստահության մոլեկուլն է,

but is it the moral molecule?

բայց արդյո՞ք այն առաքինության մոլեկուլ է:

Using the oxytocin inhaler,

Օգտագործելով օքսիթոսինի ռեսպիրատորներ`

we ran more studies.

մենք շատ ավելի փորձեր կատարեցինք:

We showed that oxytocin infusion

Մենք ապացուցեցինք, որ օքսիթոսինի ներարկումը,

increases generosity

բարձրացնում է առատաձեռնությունը

in unilateral monetary transfers

միակողմանի դրամական փոխանցումների ժամանակ

by 80 percent.

80 տոկոսով:

We showed it increases donations to charity

Մենք ցույց տվեցինք, որ այն ավելացնում է նվիրատվությունների քանակը բարեգործության համար

by 50 percent.

50 տոկոսով:

We've also investigated

Մենք նաև ուսումնասիրեցինք

non-pharmacologic ways to raise oxytocin.

օքսիթոսինի ավելացման ոչ ֆարմակոլոգիական եղանակները:

These include massage,

Սա ներառնում է մերսումը,

dancing and praying.

պարն ու աղոթքը:

Yes, my mom was happy about that last one.

Այո, իմ մայրը, երջանիկ էր հատկապես վերջինի կապակցությամբ:

And whenever we raise oxytocin,

Եվ երբ մենք ավելացնում էինք օքսիթոսինը,

people willingly open up their wallets

մարդիկ պատրաստակամորեն բացում էին իրենց դրամապանակները

and share money with strangers.

և կիսում են դրամն օտարների հետ:

But why do they do this?

Բայց ինչու՞ են նրանք դա անում:

What does it feel like

Ի՞նչ են զգում,

when your brain is flooded with oxytocin?

երբ ուղեղը ողողված է օքսիթոսինով:

To investigate this question, we ran an experiment

Որպեսզի հետազոտենք այս հարցը, մենք մի փորձ անցկացրեցինք,

where we had people watch a video

որտեղ մարդիկ դիտում էին մի տեսանյութ

of a father and his four year-old son,

հոր եւ նրա չորս տարեկան որդու մասին,

and his son has terminal brain cancer.

ով ուղեղի քաղցկեղ ունի:

After they watched the video, we had them rate their feelings

Երբ նրանք դիտեցին տեսանյութը, մենք խնդրեցինք նրանց գնահատել իրենց զգացումները,

and took blood before and after to measure oxytocin.

մենք վերցրեցինք նրանց արյունը հոլովակը դիտելուց առաջ և հետո օքսիթոսինի մակարդակը ստուգելու համար:

The change in oxytocin

Օքսիթոսինի մակարդակի փոփոխությունը

predicted their feelings of empathy.

կանխագուշակում էր նրանց կարեկցանքը:

So it's empathy

Այսպիսով կարեկցանքն է,

that makes us connect to other people.

որը մեզ կապում է այլ մարդկանց հետ:

It's empathy that makes us help other people.

Կարեկցանքն է, որ ստիպում է մեզ օգնել այլ մարդկանց:

It's empathy that makes us moral.

Կարեկցանքն է, որ մեզ առաքինի է դարձնում:

Now this idea is not new.

Այս գաղափարը նորություն չէ:

A then unknown philosopher named Adam Smith

Այն ժամանակ անհայտ մի փիլիսոփա Ադամ Սմիթ անվամբ

wrote a book in 1759

1759 թ.-ին մի գիրք էր գրել

called "The Theory of Moral Sentiments."

«Բարոյական զգացմունքների տեսությունը» անվանումով:

In this book, Smith argued

Այս գրքում Սմիթը պնդում էր,

that we are moral creatures, not because of a top-down reason,

որ մենք բարոյական արարածներ ենք, ոչ թե «ընդհանուրից մասնավոր» պատճառով,

but for a bottom-up reason.

այլ «մասնավորից ընդհանուր» պատճառով:

He said we're social creatures,

Նա ասաց, որ մենք սոցիալական արարածներ ենք,

so we share the emotions of others.

և մենք կիսում ենք ուրիշների զգացմունքները:

So if I do something that hurts you, I feel that pain.

Այնպես որ, եթե ես մի բան եմ անում, որ քեզ ցավ է պատճառում, ես զգում եմ այդ ցավը:

So I tend to avoid that.

Այդպես, ես փորձում եմ խուսափել դրանից:

If I do something that makes you happy, I get to share your joy.

Եթե ​​ես մի բան եմ անում, որ ստիպում է ձեզ երջանիկ զգալ, ես ևս կիսում եմ ձեր ուրախությունը:

So I tend to do those things.

Այնպես որ, ես հակված եմ անելու նման բաներ:

Now this is the same Adam Smith who, 17 years later,

Սա նույն Ադամ Սմիթն էր, ով 17 տարի անց,

would write a little book called "The Wealth of Nations" --

գրելու էր մի փոքրիկ գիրքը «Ազգերի հարստությունը» անվանմամբ,

the founding document of economics.

տնտեսագիտության հիմնադիր փաստաթուղթը:

But he was, in fact, a moral philosopher,

Բայց նա, ըստ էության, բարոյական փիլիսոփա էր,

and he was right on why we're moral.

և նա միանգամայն ճիշտ էր, այն հարցում, թե ինչու ենք մենք բարոյական:

I just found the molecule behind it.

Ես գտել եմ նրա գաղափարի հիմնավորման մոլեկուլը:

But knowing that molecule is valuable,

Եվ այս մոլեկուլի մասին իմանալը շատ արժեքավոր է,

because it tells us how to turn up this behavior

որովհետև այն մեզ ասում է, թե ինչպես է կարելի է խրախուսել

and what turns it off.

այդ վարքը կամ հակառակը:

In particular, it tells us

Մասնավորապես, այն մեզ ասում է,

why we see immorality.

ինչու ենք մենք տեսնում անբարոյականությունը:

So to investigate immorality,

Այնպիսով, հետազոտելու համար անբարոյականությունը,

let me bring you back now to 1980.

թույլ տվեք ձեզ հետ բերել 1980 թ.:

I'm working at a gas station

Ես աշխատում էի բենզալցակայանում,

on the outskirts of Santa Barbara, California.

Սանտա Բարբարայի ծայրամասում, Կալիֆորնիայում:

You sit in a gas station all day,

Երբ նստում ես բենզալցակայանում ամբողջ օրը,

you see lots of morality and immorality, let me tell you.

թույլ տվեք ասել, որ տեսնում ես շատ բարոյականության ու անբարոյականության:

So one Sunday afternoon, a man walks into my cashier's booth

Այսպես, մի կիրակի, կեսօրին, մի մարդ է մոտենում իմ գանձապահի խցիկին

with this beautiful jewelry box.

մի գեղեցիկ ոսկեղենի տուփ ձեռքին:

Opens it up and there's a pearl necklace inside.

Նա բացում է այն, և տուփի ներսում մի մարգարտյա վզնոց է երևում:

And he said, "Hey, I was in the men's room.

Նա ասում է, «Ողջույն, ես տղամարդկանց սենյակում էի:

I just found this. What do you think we should do with it?"

Ես գտա այս տուփը: Ի՞նչ եք կարծում, մենք ինչ պետք է անենք սրա հետ»:

"I don't know, put it in the lost and found."

«Ես չգիտեմ, միգուցե գրանցենք կորած ու գտնված իրերի մեջ»:

"Well this is very valuable.

«Դե սա շատ արժեքավոր է:

We have to find the owner for this." I said, "Yea."

Մենք պետք է գտնել սրա տիրոջը»: Ես ասացի, «Այո»:

So we're trying to decide what to do with this,

Այսպիսով, մենք փորձում էինք որոշել, թե ինչ անել դրա հետ,

and the phone rings.

և այդ պահին հեռախոսի զանգ է լսվում:

And a man says very excitedly,

Եվ մի տղամարդ հուզված ասում է,

"I was in your gas station a while ago,

«Ես ձեր բենզալցակայանում էի որոշ ժամանակ առաջ,

and I bought this jewelry for my wife, and I can't find it."

և գնել էի ոսկերղեն իմ կնոջ համար, բայց չեմ կարողանում գտնել այն»:

I said, "Pearl necklace?" "Yeah."

Ես հարցրեցի, «Մարգարտյա վզնո՞ց», «Այո».

"Hey, a guy just found it."

«Մի մարդ հենց նոր գտել է այն»:

"Oh, you're saving my life. Here's my phone number.

«Օ, դուք փրկեցիք իմ կյանքը: Ահա իմ հեռախոսի համարը:

Tell that guy to wait half an hour.

Ասացեք այդ մարդուն, որ կես ժամ սպասի:

I'll be there and I'll give him a $200 reward."

Ես կգամ այդտեղ և նրան կտամ $200 պարգև»:

Great, so I tell the guy, "Look, relax.

Հիանալի է, այսպես ես ասացի այդ տղամարդուն, «Հանգստացեք,

Get yourself a fat reward. Life's good."

Դուք մեծ պարգև եք ստանալու: Կյանքը հիանալի է»:

He said, "I can't do it.

Բայց նա ասաց, «Ես չեմ կարող սպասել:

I have this job interview in Galena in 15 minutes,

Ես աշխատանքի համար հարցազրույց ունեմ Գալենայում 15 րոպեից,

and I need this job, I've got to go."

և ես այդ աշխատանքի կարիքը շատ ունեմ, պետք է գնամ»:

Again he asked me, "What do you think we should do?"

Նա կրկին ինձ հարցրեց, «Ինչ եք կարծում, ի՞նչ պետք է անենք»:

I'm in high school. I have no idea.

Ես ավագ դպրոցում էի: Ես գաղափար չունեի, թե ինչ կարելի է անել:

So I said, "I'll hold it for you."

Ես ասացի, «Ես կարող եմ պահել այն ձեզ համար»:

He said, "You know, you've been so nice, let's split the reward."

Նա ասաց, «Գիտես ինչ, դու այդքան լավն ես, եկ կիսենք այդ պարգևը»:

I'll give you the jewelry, you give me a hundred dollars,

Ես կտամ քեզ այս ոսկեղենը, դու ինձ հարյուր դոլար կարող ես տալ,

and when the guy comes ... "

և երբ այդ մարդը գա ... »

You see it. I was conned.

Դե հասկացաք, ինձ հիմարացրել էին:

So this is a classic con called the pigeon drop,

Այսպես, սա դասական հիմարացնելու եղանակ է,

and I was the pigeon.

և ինձ հիմարեցրել էին:

So the way many cons work

Ահա այսպես են աշխատում դրամ շորթողները,

is not that the conman gets the victim to trust him,

նրանք չեն փորձում զոհի վստահությունը շահել,

it's that he shows he trusts the victim.

այլ ցույց են տալիս, որ նրանք են վստահում զոհին:

Now we know what happens.

Այժմ արդեն գիտենք, թե ինչ է կատարվում:

The victim's brain releases oxytocin,

Զոհի ուղեղն օքսիթոսին է արտադրում,

and you're opening up your wallet or purse, giving away the money.

և դու բացում ես դրամապանակդ և գումար տալիս:

So who are these people

Այսպիսով, ովքեր են այդ մարդիկ

who manipulate our oxytocin systems?

որ, մոլորեցնում են բոլորին օքսիթոսինի շնորհիվ:

We found, testing thousands of individuals,

Մենք բացահայտեցինք, փորձարկելով հազարավոր անհատների,

that five percent of the population

որ բնակչության հինգ տոկոսը

don't release oxytocin on stimulus.

չի արտադրում օքսիթոսին նույնիսկ արհեստականորեն խթանելիս:

So if you trust them, their brains don't release oxytocin.

Այնպես որ, եթե վստահեք նրանց, նրանց ուղեղը միևնույն է օքսիթոսին չի արտադրի:

If there's money on the table, they keep it all.

Եթե ​​կա գումար սեղանի վրա, նրանք ամբողջը պահում են իրենց:

So there's a technical word for these people in my lab.

Այս մարդկանց համար իմ լաբորատորիայում մի տեխնիկական բառ կա:

We call them bastards.

Մենք նրանց սրիկաներ ենք անվանում:

(Laughter)

(Ծիծաղ)

These are not people you want to have a beer with.

Այս մարդկանց հետ որ մեկ չի ուզում գարեջուր խմել:

They have many of the attributes of psychopaths.

Նրանք հոգեկան հիվանդների շատ հատկանիշներ ունեն:

Now there are other ways the system can be inhibited.

Կան նաև այլ ուղիներ, որոնք արգելակում են այդ համակարգը:

One is through improper nurturing.

Մեկը սխալ դաստիարակությունն է:

So we've studied sexually abused women,

Այսպես, մենք ուսումնասիրել ենք սեռական բռնության ենթարկված կանանց,

and about half those don't release oxytocin on stimulus.

և նրանց մոտ կեսը չի արտադրում օքսիթոսին նույնիսկ խթանելիս:

You need enough nurturing

Անհրաժեշտ է բավարար քանակությամբ խնամք

for this system to develop properly.

այս համակարգը զարգացնելու համար:

Also, high stress inhibits oxytocin.

Մեծ սթրեսը նույնպես կարող է արգելակել օքսիթոսինի արտադրումը:

So we all know this, when we're really stressed out,

Մենք բոլորս գիտենք, երբ մենք իսկապես հուզված ենք,

we're not acting our best.

մենք լավագույն կերպով չենք գործում:

There's another way oxytocin is inhibited, which is interesting --

Կա ևս մեկ հետաքրքիր եղանակ, որն արգելակում է օքսիթոսինի ի հայտ գալը

through the action of testosterone.

թեսթոստերոնի միջոցով:

So we, in experiments, have administered testosterone to men.

Այսպես մենք, փորձերի ընդացքում, թեսթոստերոն էինք ներարկում տղամարդկանց:

And instead of sharing money,

Եվ դրամով կիսվելու փոխարեն,

they become selfish.

նրանք եսասեր էին դառնում:

But interestingly,

Բայց հետաքրքրականն այն էր,

high testosterone males are also more likely

որ բարձր թեսթոստերոն ունեցող տղամարդիկ միևնույն ժամանակ ավելի հակված էին

to use their own money to punish others for being selfish.

օգտագործել իրենց սեփական գումարները պատժելու համար ուրիշներին եսասեր լինելու համար:

(Laughter)

(Ծիծաղ)

Now think about this. It means, within our own biology,

Մի պահ մտածեք այս մասին: Դա նշանակում է, մեր սեփական կենսաբանություն մեջ

we have the yin and yang of morality.

մենք ունենք բարոյականության ինը և յանը:

We have oxytocin that connects us to others,

Մենք ունենք օքսիթոսին, որը կապում է մեզ ուրիշների հետ,

makes us feel what they feel.

ստիպում է մեզ զգալ, թե ինչ են զգում ուրիշները:

And we have testosterone.

Եվ մենք բոլորս ունենք թեսթոստերոն:

And men have 10 times the testosterone as women,

Տղամարդիկ` 10 անգամ ավել քան կանայք,

so men do this more than women --

այնպես որ տղամարդիկ ավելի են սիրում պատժել քան կանայք.

we have testosterone that makes us want to punish

մենք ունենք թեսթոստերոն, որը ստիպում են մեզ ցանկանալ պատժել

people who behave immorally.

մարդկանց, ովքեր իրենց անբարոյական են դրսևորում:

We don't need God or government telling us what to do.

Մեզ պետք չէ, որ Աստվածը կամ կառավարությանը մեզ ասի թե ինչ անենք:

It's all inside of us.

Այս ամենը մեր ներսում է:

So you may be wondering:

Միգուցե մտածեք,

these are beautiful laboratory experiments,

որ սրանք գեղեցիկ լաբորատոր փորձեր են,

do they really apply to real life?

արդյո՞ք նրանք իսկապես իրական կյանքում կիրառելի են:

Yeah, I've been worrying about that too.

Այո, ինձ էլ է դա մտահոգիչ թվում:

So I've gone out of the lab

Դրա համար էլ, ես լաբորատորիայից դուրս գնացի

to see if this really holds in our daily lives.

տեսնելու, թե, արդյոք սա իսկապես գոյություն ունի մեր առօրյա կյանքում:

So last summer, I attended a wedding in Southern England.

Այսպես, անցյալ ամռանը, ես մասնակցեցի մի հարսանիքի Հարավային Անգլիայում:

200 people in this beautiful Victorian mansion.

200 մարդ կար այդ գեղեցիկ վիկտորիանական առանձնատանը:

I didn't know a single person.

Ես չգիտեի ոչ մեկին:

And I drove up in my rented Vauxhall.

Եվ ես քշեցի իմ վարձակալած մեքենայով:

And I took out a centrifuge and dry ice

Հանեցի իմ ցենտրիֆուգան եւ չոր սառույցը,

and needles and tubes.

ասեղներ և խողովակները:

And I took blood from the bride and the groom

Եվ ես արյուն վերցրեցի հարսից ու փեսայից

and the wedding party and the family and the friends

և հարսանիքի մասնակիցներից և ընտանիքից և ընկերներից

before and immediately after the vows.

ամուսնական խոստումից անմիջապես առաջ և անմիջապես հետո:

(Laughter)

(Ծիծաղ)

And guess what?

Եվ գիտեք ի՞նչ:

Weddings cause a release of oxytocin,

Հարսանիքները հանգեցնում են օքսիթոսինի արձակման,

but they do so in a very particular way.

բայց դա տեղի է ունենում շատ որոշակի եղանակով:

Who is the center of the wedding solar system?

Ո՞վ է հարսանյաց արեգակնային համակարգի կենտրոնում գտնվում:

The bride.

Հարսը:

She had the biggest increase in oxytocin.

Նրա մոտ էր ամենամեծ քանակությամբ օքսիթոսին արձակվել:

Who loves the wedding almost as much as the bride?

Ո՞վ է սիրում հարսանիքի գրեթե այնքան, որքան հարսը:

Her mother, that's right.

Նրա մայրը, այո:

Her mother was number two.

Նրա մայրը երկրորդն էր այդ ցուցակում:

Then the groom's father, then the groom,

Այնուհետև գալիս է փեսայի հայրը, ապա նաև փեսան,

then the family, then the friends --

ապա ընտանիքը, ապա ընկերները,

arrayed around the bride

ովքեր շրջապատում եմ հարսին

like planets around the Sun.

ինչպես մոլորակներն արևի շուրջ:

So I think it tells us that we've designed this ritual

Սա, կարծում եմ, այն մասին է վկայում, որ մենք մշակել ենք այս ծիսակատարությունը,

to connect us to this new couple,

որը միացնում է մեզ այս նոր զույգի հետ,

connect us emotionally.

միացնում է մեզ էմոցիոնալ կերպով:

Why? Because we need them to be successful at reproducing

Ինչու՞: Որովհետեւ մենք դրա կարիքն ունենք հաջողությամբ վերարտադրվելու համար`

to perpetuate the species.

հավերժացնելու համար մեր մարդկային տեսակը:

I also worried that my trust experiments with small amounts of money

Ես նաև մտահոգված էի, որ փոքր գումարներով իմ վստահության փորձերը

didn't really capture how often we actually trust our lives to strangers.

իսկապես չեն արտացոլում այն, թե ինչպես ենք մենք հաճախ իրականում վստահում մեր կյանքը օտարներին:

So even though I have a fear of heights,

Այնպես որ, չնայած որ, ես վախ ունեմ բարձությունից,

I recently strapped myself to another human being

ես վերջերս կապեցի ինձ մեկ այլ մարդու

and stepped out of an airplane at 12,000 ft.

և դուրս նետվեցի ինքնաթիռից 3,500 կիլոմետր բարձրությունից:

I took my blood before and after,

Ես վերցրեց իմ արյունը մինչև թռնելը և հետո,

and I had a huge spike of oxytocin.

և ես մեծ քնակությամբ օքսիթոսինի արձակում ունեցա:

And there are so many ways we can connect to people.

Եվ այնքան շատ ուղիներ կան, որոնցով մենք կարող ենք կապվել մարդկանց հետ:

For example, through social media.

Օրինակ, սոցիալական ցանցերի միջոցով:

Many people are Tweeting right now.

Շատերը Tweet են անում հենց հիմա:

So we investigated the role of social media

Մենք հետազոտեցինք սոցիալական ցանցերի դերը

and found the using social media

և գտանք, որ օգտագործելով սոցիալական ցանցերը

produced a solid double-digit increase in oxytocin.

մարդիկ կրկնակի քանկությամբ օքսիթոսին են արտադրում:

So I ran this experiment recently for the Korean Broadcasting System.

Ես կատարեցի այս փորձը մի կորեական հեռարձակման համակարգի համար:

And they had the reporters and their producers participate.

Եվ նրանց լրագրողները և արտադրողները մասնակցում էին փորձին:

And one of these guys, he must have been 22,

Եվ այս տղաներից մեկը, մոտ 22 տարեկան,

he had 150 percent spike in oxytocin.

նրա մոտ 150 տոկոսով ավել օքսիթոսին էր արտադրվել:

I mean, astounding; no one has this.

Նկատի ունեմ, ապշեցնող էր, ոչ ոք նման արդյունք ցույց չէր տվել:

So he was using social media in private.

Պարզվեց, որ նա օգտվում է սոցիալական ցանցերից անձնական նպատակների համար:

When I wrote my report to the Koreans,

Երբ ես գրեցի իմ զեկույցը կորեացիներին,

I said, "Look, I don't know what this guy was doing,"

Ես ասացի, «Տեսեք, ես չգիտեմ, թե ինչ էր անում այդ տղան»,

but my guess was interacting with his mother or his girlfriend.

բայց իմ ենթադրությունն այն է, որ նա խոսում էր մոր կամ իր ընկերուհու հետ:

They checked.

Նրանք ստուգեցին:

He was interacting on his girlfriend's Facebook page.

Նա խոսելիս էր եղել իր ընկերուհու հետ Facebook-ի էջում:

There you go. That's connection.

Ահա խնդրեմ: Սա ևս կապի օրինակ է:

So there's tons of ways that we can connect to other people,

Այսպիսով, կան բազմաթիվ ուղիներ, որով մենք կարող ենք կապել այլ մարդկանց հետ,

and it seems to be universal.

և դա համընդհանուր է:

Two weeks ago,

Երկու շաբաթ առաջ,

I just got back from Papua New Guinea

ես նոր էի վերադարձել Պապուա Նոր Գվինեաից,

where I went up to the highlands --

որտեղ ես բարձրացել էի լեռներ,

very isolated tribes of subsistence farmers

որտեղ ապրում են բավականին մեկուսացված ֆերմերների ցեղեր,

living as they have lived for millenia.

ինչպես ապրում էին հազարամյակներ առաջ:

There are 800 different languages in the highlands.

Լեռներում 800 տարբեր լեզուներով են խոսում:

These are the most primitive people in the world.

Դրանք աշխարհի ամենապարզունակ մարդիկ են:

And they indeed also release oxytocin.

Եվ նրանք էլ էին արտադրում օքսիթոսին:

So oxytocin connects us to other people.

Այսպես օքսիթոսինը կապում է մեզ այլ մարդկանց հետ:

Oxytocin makes us feel what other people feel.

Այն ստիպում է մեզ զգալ, թե ինչ այլ մարդիկ զգում:

And it's so easy to cause people's brains

Եվ այնքան հեշտ է ազդել մարդկանց ուղեղների վրա,

to release oxytocin.

որ դրանք օքսիթոսին արտադրեն:

I know how to do it,

Ես գիտեմ, թե ինչպես անել դա,

and my favorite way to do it is, in fact, the easiest.

և իմ սիրելի եղանակն իրականում, ամենահեշտն է:

Let me show it to you.

Թույլ տվեք ցուցադրել այն ձեզ:

Come here. Give me a hug.

Եկեք այստեղ: Գրկեք ինձ:

(Laughter)

(Ծիծաղ)

There you go.

Խնդրեմ:

(Applause)

(Ծափահարություններ)

So my penchant for hugging other people

Այնպես որ, իմ մարդկանց գրկախառնվելու սովորության համար

has earned me the nickname Dr. Love.

ինձ ածական անուն են տվել` Դր. Սեր:

I'm happy to share a little more love in the world,

Ուրախ եմ, որ մի քիչ ավելի շատ սեր կարող եմ այս աշխարհում տալ,

it's great,

դա հիանալի է,

but here's your prescription from Dr. Love:

ահա ձեր դեղատոմսը Դր. Սիրուց.

eight hugs a day.

ութ գրկախառնում օրական:

We have found that people who release more oxytocin

Մենք բացահայտեցինք, որ մարդիկ, ովքեր ավելի շատ օքսիթոսին են արտադրում

are happier.

ավելի երջանիկ են:

And they're happier

Եվ նրանք ավելի երջանիկ են,

because they have better relationships of all types.

որովհետև ավելի լավ հարաբերություններ ունեն մարդկանց հետ:

Dr. Love says eight hugs a day.

Դր. Սերը ասում է` ութ գրկախառնում օրական:

Eight hugs a day -- you'll be happier

Ութ գրկախառնում օրական և դուք կլինեք երջանիկ,

and the world will be a better place.

իսկ աշխարհը կլինի ավելի լավ վայր ապրելու համար:

Of course, if you don't like to touch people, I can always shove this up your nose.

Իհարկե, եթե չեք ցանկանում շփվել մարդկանց հետ, ես սա կարող եմ միշտ լցնել ձեր քթի մեջ:

(Laughter)

(Ծիծաղ)

Thank you.

Շնորհակալություն:

(Applause)

(Ծափահարություններ)