Lisa Kristine: Photos that bear witness to modern slavery

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Stéphane Brault Reviewer: Karine Breault

I'm 150 feet down an illegal mine shaft in Ghana.

Kontraŭleĝa Ganaa minejo, 150 futojn subtere.

The air is thick with heat and dust,

En la ŝakto, varmo kaj polvo plenigas la aeron

and it's hard to breathe.

kaj malfaciligas la spiradon.

I can feel the brush of sweaty bodies passing me

Mi sentas la proksimecon de ŝvitantaj korpoj

in the darkness, but I can't see much else.

preterpasantaj min, sed apenaŭ vidas.

I hear voices talking, but mostly the shaft

Voĉojn mi aŭdas, sed precipe

is this cacophony of men coughing,

regas en la ŝakto kakofonio de tusoj

and stone being broken with primitive tools.

kaj de ŝtono fendita per primitivaj iloj.

Like the others, I wear a flickering, cheap flashlight

Kiel por la aliaj, flagretanta ĉipa poŝlampo estas ligita

tied to my head with this elastic, tattered band,

al mia kapo per eluzita elastbando,

and I can barely make out the slick tree limbs

kaj mi apenaŭ eblas vidi la glitigajn branĉojn

holding up the walls of the three-foot square hole

subtenantajn la murojn de la trifutkvadrata truo

dropping hundreds of feet into the earth.

malsuprenanta centojn da futoj subtere.

When my hand slips, I suddenly remember a miner

Kiam ekglitas mia mano, mi subite memoras

I had met days before who had lost his grip

ministon renkontitan tagojn antaŭe,

and fell countless feet down that shaft.

kiu glitfalis ĝisfunde de tiu ŝakto.

As I stand talking to you today,

Kaj dum mi elvokas tiujn homojn,

these men are still deep in that hole,

ili ankoraŭ estas funde de tiu minejo,

risking their lives without payment or compensation,

sen pagado nek kompenso riskante siajn vivojn,

and often dying.

kaj ofte perdante ĝin.

I got to climb out of that hole, and I got to go home,

Mi povis elgrimpi tiun truon kaj reiri hejme, sed ili probable

but they likely never will, because they're trapped in slavery.

neniam sukcesos, ĉar sklaveco forrabis ilin.

For the last 28 years, I've been documenting

Dum la lastaj 28 jaroj, mi dokumentis

indigenous cultures in more than 70 countries

indiĝenajn kulturojn el pli ol 70 landoj

on six continents, and in 2009 I had the great honor

sur ses kontinentoj, kaj en 2009, mi ricevis la grandan honoron

of being the sole exhibitor at the Vancouver Peace Summit.

esti la sola prezentanto ĉe la Vankuvera estra konferenco pri paco.

Amongst all the astonishing people I met there,

Mi renkontis plurajn eksterordinarajn homojn tie, inter alie,

I met a supporter of Free the Slaves, an NGO

subtenanton de Liberigu la Sklavojn, neregistara organizado

dedicated to eradicating modern day slavery.

kiu dediĉas sin al la forigo de moderna sklaveco.

We started talking about slavery, and really,

Ni komencis paroli pri la temo,

I started learning about slavery,

kaj mi lernis multe pri ĝi,

for I had certainly known it existed in the world,

ĉar kvankam mi jam konsciis pri ĝia ekzistado,

but not to such a degree.

mi ne konis la gravecon de la problemo.

After we finished talking, I felt so horrible

Parolinte kun li, mi sentis min konsternita

and honestly ashamed at my own lack of knowledge

kaj vere honta pri mia propra nescio

of this atrocity in my own lifetime, and I thought,

koncerne tiun nuntempan abomenaĵon, kaj mi pensis:

if I don't know, how many other people don't know?

se mi tiom malmulte scias, kiom da aliaj homoj ankaŭ vivas nesciante?

It started burning a hole in my stomach, so within weeks,

Tiu ideo fariĝis premobseso, kaj post kelkaj semajnoj,

I flew down to Los Angeles to meet with the director

mi veturis al Los-Anĝeleso por renkonti la estron

of Free the Slaves and offer them my help.

de Liberigu la Slavojn kaj proponi mian helpon.

Thus began my journey into modern day slavery.

Tiel komencis mia malkovro de nuntempa sklaveco.

Oddly, I had been to many of these places before.

Strange, plurajn el la koncernataj landoj mi jam vizitis.

Some I even considered like my second home.

Kelkajn mi eĉ konsideris kiel dua hejmo.

But this time, I would see the skeletons hidden in the closet.

Tiutempe, tamen, mi iris tien elterigi terurajn sekretojn.

A conservative estimate tells us there are more than

Laŭ prudenta takso, tramonde estas

27 million people enslaved in the world today.

pli ol 27 milionoj da sklavoj.

That's double the amount of people taken from Africa

Estas duoble pli ol la nombro de Afrikanoj forkaptitaj

during the entire trans-Atlantic slave trade.

dum la tuta periodo de la transatlantika sklava komerco.

A hundred and fifty years ago, an agricultural slave

Antaŭ 150 jaroj, sklavo por agrikulturo

cost about three times the annual salary

kostis proksimume trioble la jara salajro

of an American worker.

de usona laboristo.

That equates to about $50,000 in today's money.

En nuntempa mono, tio signifas pli-malpli 50 000$.

Yet today, entire families can be enslaved for generations

Tamen, hodiaŭ tutajn familiojn oni povas sklavigi

over a debt as small as $18.

dum generacioj pro apenaŭ dekok-dolara ŝuldo.

Astonishingly, slavery generates profits

Surprizege, sklaveco generas profitojn superantajn

of more than $13 billion worldwide each year.

13 miliardoj da dolaroj tutmonde ĉiun jaron.

Many have been tricked by false promises

Multajn homojn oni trompallogis

of a good education, a better job, only to find

per malveraj promesoj pri bona edukado aŭ pli bona laboro;

that they're forced to work without pay

anstataŭ, oni trudis ilin laboradi senpage

under the threat of violence, and they cannot walk away.

sub minacoj de perforto, kaj ili ne eblas eskapi.

Today's slavery is about commerce,

La kampo de la hodiaŭa sklaveco estas komerco;

so the goods that enslaved people produce have value,

la varoj produktitaj de sklavoj havas valuton,

but the people producing them are disposable.

sed la sklavoj mem estas forĵetindaj.

Slavery exists everywhere, nearly, in the world,

Sklaveco ekzistas preskaŭ ĉie tra la mondo,

and yet it is illegal everywhere in the world.

kvankam leĝoj punas ĝin en ĉiuj landoj.

In India and Nepal, I was introduced to the brick kilns.

En Barato kaj Nepalo, mi vizitis brikbakfornojn.

This strange and awesome sight was like

Stranga kaj konsterniganta spektaklo: ŝajnis

walking into ancient Egypt or Dante's Inferno.

kvazaŭ vizito ĉe antikva Egiptio aŭ ĉe la Danta Infero

Enveloped in temperatures of 130 degrees,

Ŝvitantaj en 130°F-temperaturoj,

men, women, children, entire families in fact,

viroj, virinoj, geinfanoj, tutaj familioj, fakte,

were cloaked in a heavy blanket of dust,

estis kovritaj de dika polvo.

while mechanically stacking bricks on their head,

Ĉiu stakigis brikojn sur sia kapo,

up to 18 at a time, and carrying them

foje 18 entute, kaj portis ilin de la brulantaj fornoj

from the scorching kilns to trucks hundreds of yards away.

al ŝarĝaŭtoj atendantaj centojn da jardoj for.

Deadened by monotony and exhaustion,

Sensentigitaj pro monotoneco kaj elĉerpo,

they work silently, doing this task over and over

ili laboras silente, plenumante tiun trudtaskon

for 16 or 17 hours a day.

16-17 horojn ĉiutage.

There were no breaks for food, no water breaks,

Ili ne paŭzas por manĝi nek trinki akvon,

and the severe dehydration made urinating

kaj severa deshidratigo silentigas

pretty much inconsequential.

la bezonon urini.

So pervasive was the heat and the dust

Tiel intensaj estis la varmego kaj polvo,

that my camera became too hot to even touch

ke mia fotilo iĝis netuŝebla

and ceased working.

kaj ĉesis funkcii. Ĉiu 20 minutoj,

Every 20 minutes, I'd have to run back to our cruiser

mi devis kure reiri al nia vehiklo por purigi mian aparataron

to clean out my gear and run it under an air conditioner

kaj malvarmigi la tutaĵon kun la klimatizilo.

to revive it, and as I sat there,

Dum tiuj paŭzoj, mi havis oportunon pensi

I thought, my camera is getting far better treatment

kiel mia fotilo estis multe pli bone taksita,

than these people.

ol la tieaj homoj.

Back in the kilns, I wanted to cry,

Returne ĉe la bakfornoj, mi sentis emon plori,

but the abolitionist next to me quickly grabbed me

sed la aboliciisto apud mi kroĉis min je la brako

and he said, "Lisa, don't do that. Just don't do that here."

kaj flustris: «Lisa, ne faru tion. Nepre ne ĉi tie.»

And he very clearly explained to me that emotional displays

Klarigante, li diris, ke elmontri emociojn

are very dangerous in a place like this,

estas danĝerege en lokoj tiaj,

not just for me, but for them.

ne nur por mi, sed ankaŭ por la aliaj.

I couldn't offer them any direct help.

Mi ne povis helpi ilin rekte,

I couldn't give them money, nothing.

ne povis doni monon al ili.

I wasn't a citizen of that country.

Mi ne estis civitanino de tiu lando.

I could get them in a worse situation

Mi riskintus malplibonigi ilian situacion.

than they were already in.

Mi devis fidi

I'd have to rely on Free the Slaves to work

ke Liberigu la Sklavojn petos

within the system for their liberation,

al la Justico liberigi ilin,

and I trusted that they would.

kaj pri tio mi estis certa.

As for me, I'd have to wait until I got home

Miaflanke, nur hejme

to really feel my heartbreak.

mi povus esprimi mian animstaton.

In the Himalayas, I found children carrying stone

En la Himalajo, mi trovis infanojn portantajn ŝtonojn

for miles down mountainous terrain

trans mejloj da monta tereno

to trucks waiting at roads below.

ĝis ŝarĝaŭtoj, kiuj atendis sur malsupraj vojoj.

The big sheets of slate were heavier

La grandaj tavoloj de ardezo pezis pli

than the children carrying them,

ol la infanoj ilin portantaj,

and the kids hoisted them from their heads

kaj la etuloj hisis ilin de sur siaj kapoj

using these handmade harnesses of sticks and rope

per tiuj krudaj iloj el bastonetoj, ŝnuroj

and torn cloth.

kaj ŝirita teksaĵo.

It's difficult to witness something so overwhelming.

Spekti ion tiel emociegantan oni malfacile eltenas.

How can we affect something so insidious,

Kiel kontraŭbatali ion tiel insidan,

yet so pervasive?

tamen potencan?

Some don't even know they're enslaved,

Kelkaj el ili, kiuj laboras 16-17 horojn tage senpage,

people working 16, 17 hours a day without any pay,

eĉ ne scias, ke ili estas sklavoj,

because this has been the case all their lives.

ĉar ili tion faris la tutan vivon.

They have nothing to compare it to.

Ili ne povas fari komparon al alia situacio.

When these villagers claimed their freedom,

Kiam tiuj vilaĝanoj depostulis sian liberecon,

the slaveholders burned down all of their houses.

la sklavestroj forbruligis iliajn domojn.

I mean, these people had nothing,

La vilaĝanoj posedis nenion alian;

and they were so petrified, they wanted to give up,

ili estis konsternegitaj kaj volis rezigni,

but the woman in the center rallied for them to persevere,

sed la virino centre kuraĝigis ilin daŭrigi,

and abolitionists on the ground

kaj la lokaj aboliciistoj

helped them get a quarry lease of their own,

helpis ilin pagi la lukontrakton de propra ŝtonejo.

so that now they do the same back-breaking work,

Nun, ili faras la saman elĉerpigantan laboron,

but they do it for themselves, and they get paid for it,

sed por ili mem, kontraŭ pago;

and they do it in freedom.

ili laboras propravolonte.

Sex trafficking is what we often think of

Aŭdante la vorton «sklaveco»

when we hear the word slavery,

oni plejofte pensas pri trudprostituado.

and because of this worldwide awareness,

Ĉar estas konata la problemo ĉirkaŭ la mondo,

I was warned that it would be difficult for me to work safely

oni avertis min, ke estos malfacile por mi labori sekure

within this particular industry.

rilate al tiu specifa industrio.

In Kathmandu, I was escorted by women who had

En Katmanduo, akompanite de virinoj,

previously been sex slaves themselves.

kiuj antaŭe laboris kiel seksosklavinoj, mi sekrete

They ushered me down a narrow set of stairs

malsupris malstreĉan ŝtuparon al malpura kelo

that led to this dirty, dimly fluorescent lit basement.

prilumita malforte per fluoreskaj lampoj.

This wasn't a brothel, per se.

Ne vere bordelo,

It was more like a restaurant.

la loko pli similis al restoracio.

Cabin restaurants, as they're known in the trade,

Restoracioj kun privatejoj, kiel oni nomas ilin

are venues for forced prostitution.

en tiu mondo, servas por trudprostituado.

Each has small, private rooms, where the slaves,

En malgrandaj privatejoj, sklavoj,

women, along with young girls and boys,

virinoj, junaj geknaboj,

some as young as seven years old,

foje apenaŭ sepjaraj,

are forced to entertain the clients,

estas devigitaj amuzi la klientaron,

encouraging them to buy more food and alcohol.

igi ĝin konsumi pli da manĝaĵoj kaj alkoholo.

Each cubicle is dark and dingy,

Ĉiu ĉelaĉo estas malluma kaj malpura,

identified with a painted number on the wall,

identigita per farbita nombro

and partitioned by plywood and a curtain.

sur la ligna muro.

The workers here often endure tragic sexual abuse

La malliberuloj ofte suferas terurajn seksajn perfortojn

at the hands of their customers.

fare de la klientoj.

Standing in the near darkness, I remember feeling

En la preskaŭa mallumo, mi memoras

this quick, hot fear, and in that instant,

kian fortegan timon mi sentis, kaj tiumomente,

I could only imagine what it must be like

mi nur povis imagi kion oni sentas sin

to be trapped in that hell.

kaptite en infero tia.

I had only one way out: the stairs from where I'd come in.

Estis nur unu elirejo: la ŝtuparo, kiun mi ĵus uzis.

There were no back doors.

Neniu malantaŭa pordo.

There were no windows large enough to climb through.

Neniu fenestro sufiĉe granda por servi kiel eskapilo.

These people have no escape at all,

Tiuj malfeliĉuloj havas nenian eskaprimedon,

and as we take in such a difficult subject,

kaj konsiderante tiel malfacilan temon,

it's important to note that slavery, including sex trafficking,

rimarkindas la fakto, ke sklaveco,

occurs in our own backyard as well.

inklusive de seksŝakro, okazas ankaŭ en niaj landoj.

Tens of hundreds of people are enslaved in agriculture,

Miloj estas ensklavigitaj por agrikulturo,

in restaurants, in domestic servitude,

en restoracioj, por hejma laborado,

and the list can go on.

kaj tiel plu.

Recently, the New York Times reported that

Lastatempe, la ĵurnalo New York Times raportis,

between 100,000 and 300,000 American children

ke inter 100 000 kaj 300 000 Usonaj infanoj

are sold into sex slavery every year.

estas venditaj kiel seksaj sklavoj ĉiujare.

It's all around us. We just don't see it.

La problemo estas ĉie. Ni simple ne vidas ĝin.

The textile industry is another one we often think of

La teksaĵindustrio ankaŭ estas kampo

when we hear about slave labor.

pri kio oni ofte mencias trudlaboron.

I visited villages in India where entire families were enslaved

Mi vizitis vilaĝojn en Barato, kie tutaj familioj

in the silk trade.

servis kiel sklavoj por la komerco de silko.

This is a family portrait.

Jen portreto de familio.

The dyed black hands are the father, while the blue

La nigraj manoj estas tiuj de la patro;

and red hands are his sons.

la bluaj kaj ruĝaj apartenas al la filoj.

They mix dye in these big barrels,

Ili miksas tinkturon en tiuj grandaj bareloj,

and they submerge the silk into the liquid up to their elbows,

kaj merĝigas la silkon en la likvido ĝiskubute,

but the dye is toxic.

sed la tinkturo estas toksa.

My interpreter told me their stories.

Dank'al mia interpretisto, mi aŭdis pri ilia vivo.

"We have no freedom," they said.

«Nenian liberon ni havas», diris ili.

"We hope still, though, that we could leave this house

«Malgraŭ ĉio, ni esperas povi forlasi tiun domon iam,

someday and go someplace else

kaj iri tie, kie oni pagos nin

where we actually get paid for our dyeing."

por fari tiun laboron.»

It's estimated that more than 4,000 children

Oni taksas, ke pli ol 4000 infanoj

are enslaved on Lake Volta,

laboras kiel sklavoj sur la lago Volta,

the largest man-made lake in the world.

la plej granda artefarita lago en la mondo.

When we first arrived, I went to have a quick look.

Kiam mi alvenis tie, mi tuj ĵetis rigardon,

I saw what seemed to be a family fishing on a boat,

kaj vidis familianojn, kiuj kune kaptis fiŝojn sur boato:

two older brothers, some younger kids, makes sense right?

du pliaĝaj fratoj, kelkaj junuloj… tute normale, ĉu ne?

Wrong. They were all enslaved.

Ne. Ĉiuj estas sklavoj.

Children are taken from their families

Oni forrabas la infanojn el iliaj familioj

and trafficked and vanished,

kaj vendas ilin. Ili malaperas,

and they're forced to work endless hours on these boats

kaj oni trudas ilin laboradi senfine sur tiuj boatoj,

on the lake, even though they do not know how to swim.

malgraŭ ke ili ne scipovas naĝi.

This young child is eight years old.

Tiu knabo estas okjara.

He was trembling when our boat approached,

Li trembladis kiam proksimiĝis nia boato,

frightened it would run over his tiny canoe.

temante, ke ni sinkos sian kanueton. Li estis

He was petrified he would be knocked in the water.

paralizita pro la timo, ke kolizio pelpuŝos lin enakve.

The skeletal tree limbs submerged in Lake Volta

La branĉoj de la merĝigitaj skeletsimilaj arboj

often catch the fishing nets, and weary,

ofte kroĉas la fiŝnetojn, kaj oni ĵetas

frightened children are thrown into the water

lacegajn kaj terurigitajn infanojn en la lagon,

to untether the lines.

por ke ili malimplikigu la fadenojn.

Many of them drown.

Pluraj el ili dronas.

For as long as he can recall, he's been forced to work

De kiam li povas memori, li estis trudita

on the lake.

laboradi sur la lago.

Terrified of his master, he will not run away,

Terurite de sia estro, li ne kuraĝas fuĝi,

and since he's been treated with cruelty all his life,

kaj ĉar oni traktis lin kruele lian tutan vivon,

he passes that down to the younger slaves

li mem same traktas la pli junajn sklavojn,

that he manages.

kiujn li estras.

I met these boys at five in the morning,

Mi renkontis tiujn knabojn je la kvina matene,

when they were hauling in the last of their nets,

dum ili haŭlis la lastajn netojn,

but they had been working since 1 a.m.

sed ili estis laborantaj de la unua matene

in the cold, windy night.

en malvarma ventoblovata nokto.

And it's important to note that these nets weigh

Notinde estas, ke tiuj netoj pezas

more than a thousand pounds when they're full of fish.

pli ol mil pundoj kiam ili estas plenaj je fiŝoj.

I want to introduce you to Kofi.

Jen Kofi.

Kofi was rescued from a fishing village.

Oni savis lin de fiŝkaptista vilaĝo.

I met him at a shelter where Free the Slaves

Mi renkontis lin en rifuĝejo kie Liberigu la Sklavojn

rehabilitates victims of slavery.

resanigas la viktimojn de la sklavkomerco.

Here he's seen taking a bath at the well,

Jen li estas, banante sin ĉe la puto,

pouring big buckets of water over his head,

verŝante grandajn sitojn da akvo sur sia kapo,

and the wonderful news is,

kaj la bona novaĵo estas ke,

as you and I are sitting here talking today,

dum ni estas tie ĉi parolante pri li,

Kofi has been reunited with his family,

Kofi nun loĝas ĉe sia familio,

and what's even better, his family has been given tools

kaj eĉ pli bone, sia familio ricevis vivgajnajn ilojn,

to make a living and to keep their children safe.

kiuj protektos la geinfanojn.

Kofi is the embodiment of possibility.

Kofi enkorpigas ĉiajn eblojn.

Who will he become because someone took a stand

Kian celon li atingos ĉar iuj kontraŭbatalis sklavecon

and made a difference in his life?

kaj alkuris por helpi lin?

Driving down a road in Ghana

Mi estis veturanta sur vojo en Ganao

with partners of Free the Slaves,

kun amikoj de Liberigu la Sklavojn

a fellow abolitionist on a moped suddenly sped up

kiam aboliciisto, kiu sekvis nin per mopedo,

to our cruiser and tapped on the window.

atingis nin kaj frapetis sur la fenestro.

He told us to follow him down a dirt road into the jungle.

Li petis, ke ni sekvu lin laŭ ĝangala vojstreko.

At the end of the road, he urged us out of the car,

Fine de la vojo, li faris nin eliri la vehiklon

and told the driver to quickly leave.

kaj foririgis la kondukiston.

Then he pointed toward this barely visible footpath,

Montrante apenaŭ videblan padon,

and said, "This is the path, this is the path. Go."

li diris: «Jen la pado; jen ĝi. Iru.» Ni eksekvis

As we started down the path, we pushed aside the vines

la padon, flankenpuŝante la grimpoplantojn

blocking the way, and after about an hour of walking in,

blokantajn la vojon. Post unuhora marŝo, ni konstatis,

found that the trail had become flooded by recent rains,

ke la padon ĵusaj pluvoj estis inundinta,

so I hoisted the photo gear above my head

do mi levis mian fotilon super mian kapon

as we descended into these waters up to my chest.

dum ni vadis en la akvo ĝisbruste.

After another two hours of hiking, the winding trail

Post du horoj pliaj, la serpenta pado

abruptly ended at a clearing, and before us

abrupte finis en senarbaro, kaj antaŭ ni

was a mass of holes

kuŝis truaro

that could fit into the size of a football field,

granda kiel futbalejo.

and all of them were full of enslaved people laboring.

En ĉiu truo laboradis sklavigitaj homoj.

Many women had children strapped to their backs

Multaj virinoj havis infanojn strapitajn surdorse

while they were panning for gold,

dum ili orlavis,

wading in water poisoned by mercury.

vadante en akvo venenigita de hidrargo.

Mercury is used in the extraction process.

Oni uzas hidrargon por la ekstraktprocezo.

These miners are enslaved in a mine shaft

Tiuj ministoj laboras kiel sklavoj en ŝakto

in another part of Ghana.

en alia regiono de Ganao.

When they came out of the shaft, they were soaking wet

Kiam ili eliris el la ŝakto, ili estis ĝisoste trempitaj

from their own sweat.

de sia propra ŝvito.

I remember looking into their tired, bloodshot eyes,

Mi memoras iliajn lacajn sangostriajn okulojn,

for many of them had been underground for 72 hours.

ĉar multaj el ili estis restintaj subtere 72 horojn.

The shafts are up to 300 feet deep, and they carry out

La ŝaktoj descendas ĝis 300 futojn subtere.

heavy bags of stone that later will be transported

Tie, ili portas pezajn sakojn de ŝtonoj,

to another area, where the stone will be pounded

kiuj poste estos transportitaj alie, kie la ŝtonoj

so that they can extract the gold.

estos pistitaj por ekstrakti oron.

At first glance, the pounding site seems full

Unuavide, la pistejo ŝajnas okupita de fortaj viroj,

of powerful men, but when we look closer,

sed pli atenta rigardo montras,

we see some less fortunate working on the fringes,

ke kelkaj malpli bonŝanculoj laboras periferie,

and children too.

ankaŭ kun infanoj.

All of them are victim to injury, illness and violence.

Ĉiuj estis trafitaj de vundoj, malsanoj kaj perfortoj.

In fact, it's very likely that this muscular person

Fakte, estas tre probable, ke tiu ĉi muskolulo

will end up like this one here, racked with tuberculosis

similos al tiu homo, suferanta pro tuberkulozo

and mercury poisoning in just a few years.

kaj hidrarga venenado post kelkaj jaroj.

This is Manuru. When his father died,

Jen Manuru. Kiam mortis lia patro, lia onklo

his uncle trafficked him to work with him in the mines.

vendis lin por ke ankaŭ la nepo laboru en minoj.

When his uncle died, Manuru inherited his uncle's debt,

Kiam mortis la onklo, Manuru surprenis lian ŝuldon

which further forced him into being enslaved in the mines.

kio trudis lin plu sklavlabori.

When I met him, he had been working in the mines

Kiam mi lin renkontis, li estis laboranta tie

for 14 years, and the leg injury that you see here

de 14 jaroj, kaj la vundo, kiun vi vidas ĉe lia kruro

is actually from a mining accident,

rezultas el minakcidento. Ĝi estas tiel grava,

one so severe doctors say his leg should be amputated.

ke kuracistoj diris ke necesas amputo.

On top of that, Manuru has tuberculosis,

Eĉ pli aĉe, Manuru suferas pro tuberkulozo;

yet he's still forced to work day in and day out

tamen oni trudas lin labori tage kaj nokte

in that mine shaft.

en tiu ŝakto.

Even still, he has a dream that he will become free

Malgraŭ ĉio, li revas pri liberigo

and become educated with the help of local activists

kaj edukado kun la helpo de lokaj aktivuloj

like Free the Slaves,

de Liberigu la Sklavoj,

and it's this sort of determination,

kaj tiu rezoluteco,

in the face of unimaginable odds,

spite grandegajn malfacilaĵojn,

that fills me with complete awe.

plenigas min je admirego.

I want to shine a light on slavery.

Mi volas forlevi la vualon kovrantan sklavecon.

When I was working in the field,

Kiam mi enketis, mi kunportis

I brought lots of candles with me,

multajn kandelojn,

and with the help of my interpreter,

kaj kun la helpo de mia interpretisto,

I imparted to the people I was photographing

mi klarigis al tiuj, kiujn mi fotis,

that I wanted to illuminate their stories

ke mi celas prilumi iliajn vivojn

and their plight,

kaj dramon, do kiam estis

so when it was safe for them, and safe for me,

sekure por mi kaj por ili,

I made these images.

mi faris tiujn fotojn.

They knew their image would be seen

Ili konsciis, ke tiuj bildoj estos viditaj

by you out in the world.

de homoj kiel vi tra la mondo.

I wanted them to know that we will be bearing witness

Mi volis, ke ili sciu kiel ni estos atestantoj

to them, and that we will do whatever we can

pri ilia kondiĉo, kaj ke ni faros ĉion kion ni povos

to help make a difference in their lives.

por helpi ilin ŝanĝi ilian vivon.

I truly believe, if we can see one another

Mi tutkore kredas, ke se ni vidas unuj la aliajn

as fellow human beings, then it becomes very difficult

kiel gefratojn, toleri teruraĵojn

to tolerate atrocities like slavery.

kiel sklaveco iĝos malfacilege.

These images are not of issues. They are of people,

Tiuj bildoj ne estas pri problemoj. Ili estas pri homoj,

real people, like you and me, all deserving

realaj homoj, kiel vi kaj mi.

of the same rights, dignity and respect

Ili meritas la samajn rajtojn, dignecon

in their lives.

kaj respekton kiel ni.

There is not a day that goes by that I don't think

Ne pasas tago sen ke mi ne pensas

of these many beautiful, mistreated people

pri multaj el tiuj mirindaj, mistraktitaj homoj,

I've had the tremendous honor of meeting.

kiujn mi havis la honoron renkonti.

I hope that these images awaken a force

Mi esperas, ke tiuj bildoj vekigos forton

in those who view them, people like you,

en tiuj, kiuj vidos ilin, en homoj kiel vi,

and I hope that force will ignite a fire,

kaj mi esperas ke tiu forto ekbruligos fajron

and that fire will shine a light on slavery,

kiu rivelos la hidan vizaĝon de sklaveco.

for without that light, the beast of bondage

Sen tiu lumo, la bestaĉo

can continue to live in the shadows.

plu restos kaŭrita en la ombro.

Thank you very much.

Koran dankon.

(Applause)

(Aplaŭdoj)