Lisa Kristine: Photos that bear witness to modern slavery

301,934 views ・ 2012-09-28

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

00:00
Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast
0
0
7000
Tłumaczenie: Capa Girl Korekta: Marta Krzeminska
00:12
I'm 150 feet down an illegal mine shaft in Ghana.
1
12723
6400
Jestem 150 metrów w dół nielegalnego szybu kopalnianego w Ghanie.
00:19
The air is thick with heat and dust,
2
19123
4121
Powietrze jest gęste od ciepła i pyłu,
00:23
and it's hard to breathe.
3
23244
3409
aż ciężko oddychać.
00:26
I can feel the brush of sweaty bodies passing me
4
26653
3262
W ciemności, czuję muśnięcia spoconych ciał,
00:29
in the darkness, but I can't see much else.
5
29915
4246
niewiele widzę.
00:34
I hear voices talking, but mostly the shaft
6
34161
3970
Słyszę głosy rozmów, ale szyb to głównie
00:38
is this cacophony of men coughing,
7
38131
3988
kakofonia dźwięków kaszlu
00:42
and stone being broken with primitive tools.
8
42119
3911
i odgłosów rozłupywanego kamienia.
00:46
Like the others, I wear a flickering, cheap flashlight
9
46030
4055
Podobnie jak inni, na głowie mam
00:50
tied to my head with this elastic, tattered band,
10
50085
4796
tanią latarkę.
00:54
and I can barely make out the slick tree limbs
11
54881
3340
Z trudem ześlizguję się po zrobionych z gałęzi
00:58
holding up the walls of the three-foot square hole
12
58221
3029
ścianach zejścia,
01:01
dropping hundreds of feet into the earth.
13
61250
4626
setki metrów w głąb ziemi.
01:05
When my hand slips, I suddenly remember a miner
14
65876
3080
Kiedy ześlizgują mi się ręce,
01:08
I had met days before who had lost his grip
15
68956
4281
przypominam sobie o mężczyźnie, który kilka dni wcześniej
01:13
and fell countless feet down that shaft.
16
73237
4621
spadł w dół.
01:17
As I stand talking to you today,
17
77858
2531
Kiedy to do was mówię
01:20
these men are still deep in that hole,
18
80389
3504
ci mężczyźni ciągle tam są, narażając życie,
01:23
risking their lives without payment or compensation,
19
83893
3515
bez zapłaty czy zadośćuczynienia,
01:27
and often dying.
20
87408
3140
często umierając.
01:30
I got to climb out of that hole, and I got to go home,
21
90548
5188
Wydostałam się z tej dziury i wróciłam do domu.
01:35
but they likely never will, because they're trapped in slavery.
22
95736
6182
Tych ludzi to zapewne nie spotka, ponieważ więzi ich niewolnictwo.
01:41
For the last 28 years, I've been documenting
23
101918
2907
Od 28 lat dokumentuję
01:44
indigenous cultures in more than 70 countries
24
104825
2561
tubylcze kultury ponad 70 krajów
01:47
on six continents, and in 2009 I had the great honor
25
107386
3795
na 6 kontynentach, a w 2009 roku miałam zaszczyt
01:51
of being the sole exhibitor at the Vancouver Peace Summit.
26
111181
4412
prezentowania swoich prac podczas Vancouver Peace Summit.
01:55
Amongst all the astonishing people I met there,
27
115593
3572
Poznałam tam wiele niesamowitych osób.
01:59
I met a supporter of Free the Slaves, an NGO
28
119165
3170
Między innymi aktywistę "Free the Slaves",
02:02
dedicated to eradicating modern day slavery.
29
122335
5327
organizacji zaangażowanej w zwalczanie współczesnego niewolnictwa.
02:07
We started talking about slavery, and really,
30
127662
2889
Zaczęliśmy rozmawiać, i mimo że wiedziałam
02:10
I started learning about slavery,
31
130551
2864
o istnieniu niewolnictwa,
02:13
for I had certainly known it existed in the world,
32
133415
3209
nawet nie przypuszczałam,
02:16
but not to such a degree.
33
136624
3011
że to problem aż takich rozmiarów.
02:19
After we finished talking, I felt so horrible
34
139635
3743
Kiedy skończyliśmy, poczułam się
02:23
and honestly ashamed at my own lack of knowledge
35
143378
3376
szczerze zawstydzona ogromem mojej niewiedzy
02:26
of this atrocity in my own lifetime, and I thought,
36
146754
3510
o okropieństwach naszych czasów.
02:30
if I don't know, how many other people don't know?
37
150264
4868
Zaczęłam się zastanawiać jak wiele osób również nie ma o tym pojęcia.
02:35
It started burning a hole in my stomach, so within weeks,
38
155132
3815
Dręczyło mnie to do tego stopnia, że kilka tygodni później
02:38
I flew down to Los Angeles to meet with the director
39
158947
2976
poleciałam do Los Angeles spotkać się z dyrektorem
02:41
of Free the Slaves and offer them my help.
40
161923
3271
organizacji i zaoferować swoją pomoc.
02:45
Thus began my journey into modern day slavery.
41
165194
4570
Tak zaczęła się moja podróż w głąb współczesnego niewolnictwa.
02:49
Oddly, I had been to many of these places before.
42
169764
3142
Zadziwiające, że wiele z tych miejsc odwiedziłam już wcześniej.
02:52
Some I even considered like my second home.
43
172906
3481
Niektóre nawet uważałam za swój drugi dom.
02:56
But this time, I would see the skeletons hidden in the closet.
44
176387
7435
Jednak tym razem odkryłam przysłowiowe "trupy w szafie".
03:03
A conservative estimate tells us there are more than
45
183822
2305
Szacuje się,
03:06
27 million people enslaved in the world today.
46
186127
4155
że 27 milionów ludzi na świecie jest zniewolonych.
03:10
That's double the amount of people taken from Africa
47
190282
3480
To dwa razy więcej niż liczba Afrykańczyków
03:13
during the entire trans-Atlantic slave trade.
48
193762
4125
z całego handlu niewolnictwa transatlantyckiego.
03:17
A hundred and fifty years ago, an agricultural slave
49
197887
3144
150 lat temu cena niewolnika
03:21
cost about three times the annual salary
50
201031
3494
wynosiła trzykrotny roczny dochód
03:24
of an American worker.
51
204525
2746
amerykańskiego pracownika.
03:27
That equates to about $50,000 in today's money.
52
207271
3993
Odpowiada to około 50 tys. dolarów dzisiaj.
03:31
Yet today, entire families can be enslaved for generations
53
211264
4392
Również dzisiaj, całe rodziny i pokolenia mogą zostać zniewolone
03:35
over a debt as small as $18.
54
215656
4868
za dług wielkości zaledwie 18 dolarów.
03:40
Astonishingly, slavery generates profits
55
220524
3032
Zdumiewająco, niewolnictwo generuje zyski w wysokości
03:43
of more than $13 billion worldwide each year.
56
223556
5746
ponad 13 mln dolarów na całym świecie rocznie.
03:49
Many have been tricked by false promises
57
229302
2852
Wielu zwabiła fałszywa obietnica
03:52
of a good education, a better job, only to find
58
232154
4546
lepszej edukacji lub pracy,
03:56
that they're forced to work without pay
59
236700
3508
szybko skonfrontowana z jej przymusem
04:00
under the threat of violence, and they cannot walk away.
60
240208
5668
pod groźbą przemocy, jeśli spróbują odejść.
04:05
Today's slavery is about commerce,
61
245876
3282
Współczesne niewolnictwo to głównie handel.
04:09
so the goods that enslaved people produce have value,
62
249158
4030
Produkty wytwarzane przez ludzi mają wartość,
04:13
but the people producing them are disposable.
63
253188
4998
a ludzie traktowani są jak przedmioty jednorazowego użytku.
04:18
Slavery exists everywhere, nearly, in the world,
64
258186
4390
Mimo zakazu niewolnictwa na całym świecie,
04:22
and yet it is illegal everywhere in the world.
65
262576
6967
istnieje ono wszędzie.
04:29
In India and Nepal, I was introduced to the brick kilns.
66
269543
4790
W Indiach i Nepalu poznałam pracujących przy wypalaniu cegły.
04:34
This strange and awesome sight was like
67
274333
2791
Był to zadziwiający widok,
04:37
walking into ancient Egypt or Dante's Inferno.
68
277124
3890
jak z czasów starożytnego Egiptu czy piekła Dantego.
04:41
Enveloped in temperatures of 130 degrees,
69
281014
4151
Spowici temperaturą ponad 50 stopni,
04:45
men, women, children, entire families in fact,
70
285165
4095
mężczyźni, kobiety, dzieci, całe rodziny
04:49
were cloaked in a heavy blanket of dust,
71
289260
3151
okryte były ciężką peleryną kurzu,
04:52
while mechanically stacking bricks on their head,
72
292411
2620
powstałego podczas układania cegieł na głowie...
04:55
up to 18 at a time, and carrying them
73
295031
3121
Często, aż 18 naraz i noszenia ich
04:58
from the scorching kilns to trucks hundreds of yards away.
74
298152
4950
z rozpalonych pieców do ciężarówek setki metrów dalej.
05:03
Deadened by monotony and exhaustion,
75
303102
3527
Otępiali monotonią i wyczerpaniem,
05:06
they work silently, doing this task over and over
76
306629
5585
w ciszy wykonujący swoje zadanie w koło
05:12
for 16 or 17 hours a day.
77
312214
3353
przez 16 czy 17 godzin dziennie.
05:15
There were no breaks for food, no water breaks,
78
315567
3719
Bez przerw na jedzenie czy wodę.
05:19
and the severe dehydration made urinating
79
319286
2552
Znaczne odwodnienie sprawia,
05:21
pretty much inconsequential.
80
321838
2872
że oddawanie moczu przestaje być istotne.
05:24
So pervasive was the heat and the dust
81
324710
2432
Wszechobecny kurz i upał sprawiły,
05:27
that my camera became too hot to even touch
82
327142
3751
że nie mogłam nawet dotknąć aparatu,
05:30
and ceased working.
83
330893
2452
aż w końcu przestał działać.
05:33
Every 20 minutes, I'd have to run back to our cruiser
84
333345
2772
Co 20 minut, musiałam biec z powrotem do auta,
05:36
to clean out my gear and run it under an air conditioner
85
336117
3349
by oczyścić i schłodzić swój sprzęt.
05:39
to revive it, and as I sat there,
86
339466
3055
I kiedy tak siedziałam,
05:42
I thought, my camera is getting far better treatment
87
342521
4610
myślałam sobie, że mój aparat jest lepiej traktowany
05:47
than these people.
88
347131
2326
niż ci ludzie.
05:49
Back in the kilns, I wanted to cry,
89
349457
2872
Kiedy wróciłam do pieców łzy napłynęły mi do oczu,
05:52
but the abolitionist next to me quickly grabbed me
90
352329
3178
jednak jeden z aktywistów złapał mnie
05:55
and he said, "Lisa, don't do that. Just don't do that here."
91
355507
4304
powiedział: "Nie rób tego, Lisa. Nie tutaj".
05:59
And he very clearly explained to me that emotional displays
92
359811
3893
Wyjaśnił mi, że okazywanie emocji
06:03
are very dangerous in a place like this,
93
363704
2534
w takich miejscach jest bardzo niebezpieczne,
06:06
not just for me, but for them.
94
366238
3854
nie tylko dla mnie, ale również dla nich.
06:10
I couldn't offer them any direct help.
95
370092
3650
Nie mogłam zaoferować im bezpośredniej pomocy.
06:13
I couldn't give them money, nothing.
96
373742
2793
Dać im pieniędzy, niczego.
06:16
I wasn't a citizen of that country.
97
376535
1797
Nie byłam obywatelką tego kraju.
06:18
I could get them in a worse situation
98
378332
3088
Mogłam pogorszyć
06:21
than they were already in.
99
381420
2780
ich dostatecznie ciężką sytuację.
06:24
I'd have to rely on Free the Slaves to work
100
384200
2256
Musiałam zaufać "Free the Slaves",
06:26
within the system for their liberation,
101
386456
2842
pracującej w oparciu o system zasad,
06:29
and I trusted that they would.
102
389298
3469
który ma ich wyzwolić.
06:32
As for me, I'd have to wait until I got home
103
392767
3437
Musiałam odczekać do powrotu do domu,
06:36
to really feel my heartbreak.
104
396204
3962
by naprawdę poczuć moje zranione serce.
06:40
In the Himalayas, I found children carrying stone
105
400166
2873
W Himalajach, znalazłam dzieci noszące kamienie,
06:43
for miles down mountainous terrain
106
403039
2750
poprzez kilometry górzystych terenów,
06:45
to trucks waiting at roads below.
107
405789
2898
do ciężarówek czekających na drogach poniżej.
06:48
The big sheets of slate were heavier
108
408687
2518
Wielkie łupkowe płyty były cięższe od dzieci je noszących,
06:51
than the children carrying them,
109
411205
2666
Wielkie łupkowe płyty były cięższe od dzieci je noszących,
06:53
and the kids hoisted them from their heads
110
413871
2029
a one podnosiły je za pomocą
06:55
using these handmade harnesses of sticks and rope
111
415900
4444
ręcznie zrobionej uprzęży z patyków,
07:00
and torn cloth.
112
420344
1847
liny i kawałka szmaty.
07:02
It's difficult to witness something so overwhelming.
113
422191
3675
Trudno być świadkiem czegoś tak przytłaczającego.
07:05
How can we affect something so insidious,
114
425866
2647
Jak możemy zmienić coś tak podstępnego
07:08
yet so pervasive?
115
428513
3212
i wszechobecnego?
07:11
Some don't even know they're enslaved,
116
431725
2712
Wielu nawet nie wie, że ich zniewolono.
07:14
people working 16, 17 hours a day without any pay,
117
434437
5006
Pracują po 16-17 godzin dziennie, bez zapłaty,
07:19
because this has been the case all their lives.
118
439443
3213
bo tak było od zawsze.
07:22
They have nothing to compare it to.
119
442656
4282
Nie mają skali porównawczej.
07:26
When these villagers claimed their freedom,
120
446938
3374
Kiedy mieszkańcy wioski domagali się wolności,
07:30
the slaveholders burned down all of their houses.
121
450312
5415
właściciele niewolników spalili ich domy.
07:35
I mean, these people had nothing,
122
455727
1962
Zostali z niczym.
07:37
and they were so petrified, they wanted to give up,
123
457689
3649
Przerażeni chcieli się poddać,
07:41
but the woman in the center rallied for them to persevere,
124
461338
4047
ale kobiecie na pierwszym planie udało się ich zjednoczyć i wytrwali,
07:45
and abolitionists on the ground
125
465385
1496
a pracownicy organizacji
07:46
helped them get a quarry lease of their own,
126
466881
2659
pomogli uzyskać dzierżawę kamieniołomów.
07:49
so that now they do the same back-breaking work,
127
469540
3113
W prawdzie nadal pracują równie ciężko,
07:52
but they do it for themselves, and they get paid for it,
128
472653
4507
ale teraz na własny rachunek,
07:57
and they do it in freedom.
129
477160
3423
wolni.
08:00
Sex trafficking is what we often think of
130
480583
2068
Kiedy myślimy o niewolnictwie, naturalnie
08:02
when we hear the word slavery,
131
482651
1901
nasuwa nam się handel w celach seksualnych.
08:04
and because of this worldwide awareness,
132
484552
1959
W związku z tą ogólnoświatową świadomością,
08:06
I was warned that it would be difficult for me to work safely
133
486511
3136
ostrzeżono mnie, że w tej branży
08:09
within this particular industry.
134
489647
2822
będzie mi bardzo ciężko pracować bezpiecznie.
08:12
In Kathmandu, I was escorted by women who had
135
492469
2842
W Katmandu, towarzyszyły mi kobiety,
08:15
previously been sex slaves themselves.
136
495311
3536
które wcześniej same pracowały jako seks-niewolnice.
08:18
They ushered me down a narrow set of stairs
137
498847
2358
Wprowadziły mnie wąskimi schodami
08:21
that led to this dirty, dimly fluorescent lit basement.
138
501205
5613
do brudnej, słabo oświetlonej, fluorescencyjnej piwnicy.
08:26
This wasn't a brothel, per se.
139
506818
1832
Nie był to właściwie burdel.
08:28
It was more like a restaurant.
140
508650
2311
Bardziej przypominało to restaurację.
08:30
Cabin restaurants, as they're known in the trade,
141
510961
2260
Tego typu restauracje są dobrze znane
08:33
are venues for forced prostitution.
142
513221
2622
jako miejsca przymusowej prostytucji.
08:35
Each has small, private rooms, where the slaves,
143
515843
3032
Każda z nich posiada małe odosobnione pokoje,
08:38
women, along with young girls and boys,
144
518875
2631
gdzie zniewolone kobiety oraz dziewczyny i chłopcy,
08:41
some as young as seven years old,
145
521506
2779
niektórzy nawet 7-letni,
08:44
are forced to entertain the clients,
146
524285
1990
zmuszani są do zabawiania klientów,
08:46
encouraging them to buy more food and alcohol.
147
526275
3780
zachęcania do kupowania jedzenia i alkoholu.
08:50
Each cubicle is dark and dingy,
148
530055
3039
Każdy boks jest ciemny i obskurny,
08:53
identified with a painted number on the wall,
149
533094
3939
oznaczony numerem na ścianie
08:57
and partitioned by plywood and a curtain.
150
537033
4105
i oddzielony od kolejnego dyktą i zasłoną.
09:01
The workers here often endure tragic sexual abuse
151
541138
3551
Seks-pracownicy często są maltretowani
09:04
at the hands of their customers.
152
544689
2582
przez swoich klientów.
09:07
Standing in the near darkness, I remember feeling
153
547271
3066
Stojąc w ciemnościach, pamiętam ten
09:10
this quick, hot fear, and in that instant,
154
550337
4086
dreszcz strachu,
09:14
I could only imagine what it must be like
155
554423
2345
kiedy wyobraziłam sobie jak musi się czuć osoba
09:16
to be trapped in that hell.
156
556768
2663
uwięziona w tym piekle.
09:19
I had only one way out: the stairs from where I'd come in.
157
559431
4602
Jedyną drogą wyjściowa były schody, którymi weszłam.
09:24
There were no back doors.
158
564033
1856
Żadnych tylnych wyjść czy okien
09:25
There were no windows large enough to climb through.
159
565889
2543
wystarczająco dużych, by przez nie przejść.
09:28
These people have no escape at all,
160
568432
4260
Ci ludzie nie mieli żadnej możliwości ucieczki.
09:32
and as we take in such a difficult subject,
161
572692
3060
Podejmując tak trudny temat
09:35
it's important to note that slavery, including sex trafficking,
162
575752
4611
warto zauważyć, że niewolnictwo i seks-niewolnictwo
09:40
occurs in our own backyard as well.
163
580363
2929
istnieje wszędzie, również na naszym podwórku.
09:43
Tens of hundreds of people are enslaved in agriculture,
164
583292
4624
Setki tysięcy ludzi jest zniewolonych w rolnictwie,
09:47
in restaurants, in domestic servitude,
165
587916
2672
tego typu restauracjach, jako prywatni służący
09:50
and the list can go on.
166
590588
2632
i tak dalej...
09:53
Recently, the New York Times reported that
167
593220
2639
New York Times ostatnio alarmował,
09:55
between 100,000 and 300,000 American children
168
595859
5806
że między 100 tys. a 300 tys. amerykańskich dzieci rocznie,
10:01
are sold into sex slavery every year.
169
601665
3961
sprzedawanych jest jako seks-niewolnicy.
10:05
It's all around us. We just don't see it.
170
605626
6543
To dzieje się wokół nas, a my tego nie widzimy.
10:12
The textile industry is another one we often think of
171
612169
3382
Przemysł tekstylny to kolejny,
10:15
when we hear about slave labor.
172
615551
2886
który przychodzi na myśl.
10:18
I visited villages in India where entire families were enslaved
173
618437
4323
Miałam okazję odwiedzić indyjskie wioski, gdzie całe rodziny zniewolono do pracy
10:22
in the silk trade.
174
622760
2645
przy farbowaniu jedwabiu.
10:25
This is a family portrait.
175
625405
2292
Oto portret rodzinny.
10:27
The dyed black hands are the father, while the blue
176
627697
3888
Ufarbowane na czarno ręce należą do ojca,
10:31
and red hands are his sons.
177
631585
2789
a niebieskie i czerwone do synów.
10:34
They mix dye in these big barrels,
178
634374
2724
Mieszają barwniki w wielkich beczkach
10:37
and they submerge the silk into the liquid up to their elbows,
179
637098
3965
i zanurzają jedwab ręcznie, aż do poziomu łokci,
10:41
but the dye is toxic.
180
641063
4962
w toksycznej cieczy.
10:46
My interpreter told me their stories.
181
646025
3305
Mój tłumacz opowiedział mi ich historie.
10:49
"We have no freedom," they said.
182
649330
3602
"Nie jesteśmy wolni,
10:52
"We hope still, though, that we could leave this house
183
652932
3104
jednak ciągle mamy nadzieję, że kiedyś opuścimy to miejsce,
10:56
someday and go someplace else
184
656036
1654
by udać się gdzieś, gdzie będą nam płacić za pracę.
10:57
where we actually get paid for our dyeing."
185
657690
6664
by udać się gdzieś, gdzie będą nam płacić za pracę.
11:04
It's estimated that more than 4,000 children
186
664354
4939
Szacuje się, że ponad 4 tys. dzieci
11:09
are enslaved on Lake Volta,
187
669293
2157
jest zniewolonych na wybrzeżu jeziora Wolta,
11:11
the largest man-made lake in the world.
188
671450
4086
największym sztucznym zbiorniku na świecie.
11:15
When we first arrived, I went to have a quick look.
189
675536
2974
Podczas pierwszej wizyty, poszłam szybko rzucić okiem.
11:18
I saw what seemed to be a family fishing on a boat,
190
678510
3368
Wydało mi się, że zobaczyłam rodzinę łowiącą na łodzi,
11:21
two older brothers, some younger kids, makes sense right?
191
681878
4165
2 starszych braci i jakieś dzieciaki...
11:26
Wrong. They were all enslaved.
192
686043
4048
Niestety. To byli niewolnicy.
11:30
Children are taken from their families
193
690091
2829
Dzieci są zabierane rodzinom,
11:32
and trafficked and vanished,
194
692920
2507
i sprzedawane - tak znikają.
11:35
and they're forced to work endless hours on these boats
195
695427
2912
Zmusza się je do niekończącej się pracy na łodziach
11:38
on the lake, even though they do not know how to swim.
196
698339
4547
tego jeziora, nawet jeśli nie umieją pływać.
11:42
This young child is eight years old.
197
702886
2335
Ten chłopiec ma 8 lat.
11:45
He was trembling when our boat approached,
198
705221
2656
Trząsł się ze strachu, kiedy podpłynęliśmy,
11:47
frightened it would run over his tiny canoe.
199
707877
2655
myśląc, że staranujemy jego malutki kajak
11:50
He was petrified he would be knocked in the water.
200
710532
3339
i wpadnie do wody.
11:53
The skeletal tree limbs submerged in Lake Volta
201
713871
3285
Rybackie sieci często zahaczają się o szkieletowate gałęzie
11:57
often catch the fishing nets, and weary,
202
717156
3965
drzew zanurzonych w jeziorze Volta,
12:01
frightened children are thrown into the water
203
721121
3733
przerażone dzieci wrzucane są wtedy do wody,
12:04
to untether the lines.
204
724854
2151
by je rozsupłać.
12:07
Many of them drown.
205
727005
2847
Wiele przy tym tonie.
12:09
For as long as he can recall, he's been forced to work
206
729852
3340
Jak daleko sięga pamięcią, ten mężczyzna
12:13
on the lake.
207
733192
2173
zmuszany jest do pracy na jeziorze.
12:15
Terrified of his master, he will not run away,
208
735365
3464
Ucieczkę uniemożliwia mu strach.
12:18
and since he's been treated with cruelty all his life,
209
738829
3488
A ponieważ traktowano go okrutnie całe życie,
12:22
he passes that down to the younger slaves
210
742317
2432
w taki sam sposób traktuje swoich młodszych podwładnych.
12:24
that he manages.
211
744749
3005
w taki sam sposób traktuje swoich młodszych podwładnych.
12:27
I met these boys at five in the morning,
212
747754
2104
Tych chłopców spotkałam o 5 nad ranem,
12:29
when they were hauling in the last of their nets,
213
749858
2461
kiedy wyciągali ostatnie sieci.
12:32
but they had been working since 1 a.m.
214
752319
2861
Jednak oni pracowali od godziny pierwszej,
12:35
in the cold, windy night.
215
755180
3575
w zimną i wietrzną noc.
12:38
And it's important to note that these nets weigh
216
758755
3266
Warto wspomnieć, że pełne sieci
12:42
more than a thousand pounds when they're full of fish.
217
762021
4416
ważą więcej niż tysiąc kilogramów.
12:46
I want to introduce you to Kofi.
218
766437
4503
Poznajcie Kofiego.
12:50
Kofi was rescued from a fishing village.
219
770940
3246
Kofi został uratowany z wioski rybackiej.
12:54
I met him at a shelter where Free the Slaves
220
774186
2592
Spotkałam go w schronisku "Free the Slaves",
12:56
rehabilitates victims of slavery.
221
776778
3929
gdzie rehabilituje się ofiary niewolnictwa.
13:00
Here he's seen taking a bath at the well,
222
780707
2081
Zdjęcie przedstawia jak się kąpie przy studni,
13:02
pouring big buckets of water over his head,
223
782788
2903
wylewając wielkie wiadra wody na głowę.
13:05
and the wonderful news is,
224
785691
1921
Mam dla was cudowną wiadomość,
13:07
as you and I are sitting here talking today,
225
787612
1998
kiedy tu właśnie siedzimy,
13:09
Kofi has been reunited with his family,
226
789610
3235
Kofi jest już z powrotem ze swoją rodziną,
13:12
and what's even better, his family has been given tools
227
792845
3152
której podarowano narzędzia,
13:15
to make a living and to keep their children safe.
228
795997
5727
by mogli zapewnić byt i bezpieczeństwo swoim dzieciom.
13:21
Kofi is the embodiment of possibility.
229
801724
4453
Kofi jest ucieleśnieniem możliwości.
13:26
Who will he become because someone took a stand
230
806177
4571
Kim się stanie w przyszłości dzięki temu,
13:30
and made a difference in his life?
231
810748
3592
że ktoś się odważył zmienić jego życie?
13:34
Driving down a road in Ghana
232
814340
2228
Jadąc jedną z dróg w Ghanie
13:36
with partners of Free the Slaves,
233
816568
2088
z moimi partnerami z "Free the Slaves",
13:38
a fellow abolitionist on a moped suddenly sped up
234
818656
3042
jadący na motorze aktywista raptownie podjechał
13:41
to our cruiser and tapped on the window.
235
821698
2947
do naszego auta i zapukał w szybę.
13:44
He told us to follow him down a dirt road into the jungle.
236
824645
4780
Powiedział byśmy pojechali za nim w głąb dżungli.
13:49
At the end of the road, he urged us out of the car,
237
829425
2789
Na końcu polnej drogi powiedział abyśmy wysiedli,
13:52
and told the driver to quickly leave.
238
832214
2679
a kierowcy nakazał szybko odjechać.
13:54
Then he pointed toward this barely visible footpath,
239
834893
3345
Następnie wskazał na prawie niewidoczną ścieżkę,
13:58
and said, "This is the path, this is the path. Go."
240
838238
3897
mówiąc:"To jest ta droga. Idźcie".
14:02
As we started down the path, we pushed aside the vines
241
842135
3669
Idąc w dół ścieżki, odsuwaliśmy pnącza
14:05
blocking the way, and after about an hour of walking in,
242
845804
3800
blokujące nam drogę, po mniej więcej godzinie marszu
14:09
found that the trail had become flooded by recent rains,
243
849604
5526
weszliśmy na część szlaku zalaną przez ostatnie deszcze.
14:15
so I hoisted the photo gear above my head
244
855130
1816
Podniosłam swój sprzęt ponad głowę,
14:16
as we descended into these waters up to my chest.
245
856946
4586
ponieważ poziom wody sięgał klatki piersiowej.
14:21
After another two hours of hiking, the winding trail
246
861532
3785
Po 2 godzinach wędrówki,
14:25
abruptly ended at a clearing, and before us
247
865317
4296
szlak nagle zakończyła polana,
14:29
was a mass of holes
248
869613
2016
a przed nami roztoczył się widok ogromnych dziur,
14:31
that could fit into the size of a football field,
249
871629
3820
wielkich jak boiska piłkarskie.
14:35
and all of them were full of enslaved people laboring.
250
875449
5594
Wszystkie były zapełnione niewolnikami.
14:41
Many women had children strapped to their backs
251
881043
3145
Wiele kobiet nosiło dzieci przywiązane do pleców,
14:44
while they were panning for gold,
252
884188
2040
podczas wypłukania złota,
14:46
wading in water poisoned by mercury.
253
886228
4303
brodząc w wodzie zatrutej rtęcią.
14:50
Mercury is used in the extraction process.
254
890531
4878
Rtęć jest stosowana w procesie wydobywania złota.
14:55
These miners are enslaved in a mine shaft
255
895409
3156
Ci górnicy są niewolnikami szybu
14:58
in another part of Ghana.
256
898565
3074
w innej części Ghany.
15:01
When they came out of the shaft, they were soaking wet
257
901639
2821
Kiedy wyszli z szybu,
15:04
from their own sweat.
258
904460
2278
byli zlani potem.
15:06
I remember looking into their tired, bloodshot eyes,
259
906738
4003
Pamiętam ich przekrwione oczy.
15:10
for many of them had been underground for 72 hours.
260
910741
5741
Wielu z nich było pod ziemią ponad 72 godziny.
15:16
The shafts are up to 300 feet deep, and they carry out
261
916482
3975
Szyby sięgają 90 metrów w głąb,
15:20
heavy bags of stone that later will be transported
262
920457
3569
a oni noszą torby kamieni, przetransportowane później
15:24
to another area, where the stone will be pounded
263
924026
2601
w inny rejon, gdzie kamień zostanie pokruszony,
15:26
so that they can extract the gold.
264
926627
3945
by wydobyć złoto.
15:30
At first glance, the pounding site seems full
265
930572
4105
Na pierwszy rzut oka, miejsce kruszenia
15:34
of powerful men, but when we look closer,
266
934677
4893
wydaje się być pełnym silnych mężczyzn, jednak gdy przyjrzeć się bliżej,
15:39
we see some less fortunate working on the fringes,
267
939570
4867
na marginesie dostrzegam tych, co mieli mniej szczęścia.
15:44
and children too.
268
944437
2143
Jak również dzieci.
15:46
All of them are victim to injury, illness and violence.
269
946580
7142
Wszystkie cierpią z powodu ran, chorób i przemocy.
15:53
In fact, it's very likely that this muscular person
270
953722
3980
W istocie, ten muskularny mężczyzna najprawdopodobniej
15:57
will end up like this one here, racked with tuberculosis
271
957702
4535
skończy jak ten tutaj dręczony przez gruźlicę
16:02
and mercury poisoning in just a few years.
272
962237
4971
i zatrucie rtęcią.
16:07
This is Manuru. When his father died,
273
967208
4277
To Manuru. Kiedy zmarł jego ojciec,
16:11
his uncle trafficked him to work with him in the mines.
274
971485
3082
wujek wziął go ze sobą do pracy w kopalni.
16:14
When his uncle died, Manuru inherited his uncle's debt,
275
974567
4596
Gdy zmarł jego wuj, Manuru odziedziczył jego dług,
16:19
which further forced him into being enslaved in the mines.
276
979163
4942
który zmusił go do dalszej pracy w kopalni.
16:24
When I met him, he had been working in the mines
277
984105
2833
Kiedy go spotkałam, pracował już 14 lat,
16:26
for 14 years, and the leg injury that you see here
278
986938
4793
a poraniona noga, którą widzicie
16:31
is actually from a mining accident,
279
991731
2013
to wynik wypadku w kopalni.
16:33
one so severe doctors say his leg should be amputated.
280
993744
5117
Lekarze uważają, że powinna zostać amputowana.
16:38
On top of that, Manuru has tuberculosis,
281
998877
3950
Na domiar złego, Manuru cierpi również na gruźlicę.
16:42
yet he's still forced to work day in and day out
282
1002827
3044
Pomimo tego, nadal zmuszany jest do codziennej pracy
16:45
in that mine shaft.
283
1005871
2244
w szybie.
16:48
Even still, he has a dream that he will become free
284
1008115
5163
Ciągle jednak marzy o wolności
16:53
and become educated with the help of local activists
285
1013278
3113
i dostępie do edukacji dzięki pomocy
16:56
like Free the Slaves,
286
1016391
2428
organizacji jak "Free the Slaves".
16:58
and it's this sort of determination,
287
1018819
2352
Tego typu determinacja,
17:01
in the face of unimaginable odds,
288
1021171
3878
w obliczu niewyobrażalnych przeciwności,
17:05
that fills me with complete awe.
289
1025049
7360
napawa mnie podziwem.
17:12
I want to shine a light on slavery.
290
1032409
3300
Chcę rzucić światło na współczesne niewolnictwo.
17:15
When I was working in the field,
291
1035709
2255
Kiedy pojechałam pracować,
17:17
I brought lots of candles with me,
292
1037964
2681
zabrałam ze sobą świece
17:20
and with the help of my interpreter,
293
1040645
2722
i przy pomocy mojego tłumacza
17:23
I imparted to the people I was photographing
294
1043367
2316
poprosiłam, by przekazał je fotografowanym osobom.
17:25
that I wanted to illuminate their stories
295
1045683
3111
Chciałam rzucić światło na ich historie,
17:28
and their plight,
296
1048794
2067
na ich ciężki los.
17:30
so when it was safe for them, and safe for me,
297
1050861
3505
Zatem, kiedy było bezpiecznie, dla nich i dla mnie,
17:34
I made these images.
298
1054366
3341
zrobiłam te zdjęcia.
17:37
They knew their image would be seen
299
1057707
2233
Wiedzieli, że ich portrety zostaną pokazane
17:39
by you out in the world.
300
1059940
1829
na całym świecie.
17:41
I wanted them to know that we will be bearing witness
301
1061769
3744
Chciałem, żeby wiedzieli, że będziemy ich świadectwem
17:45
to them, and that we will do whatever we can
302
1065513
3929
i że zrobimy wszystko co w naszej mocy,
17:49
to help make a difference in their lives.
303
1069442
4690
by w ich życiu nastąpiła zmiana.
17:54
I truly believe, if we can see one another
304
1074132
3480
Wierzę, że jeśli postaramy się dostrzec
17:57
as fellow human beings, then it becomes very difficult
305
1077612
4484
w drugiej osobie człowieka,
18:02
to tolerate atrocities like slavery.
306
1082096
5204
przestaniemy tolerować okropności niewolnictwa.
18:07
These images are not of issues. They are of people,
307
1087300
3684
Te zdjęcia to nie tylko kwestie. To ludzie,
18:10
real people, like you and me, all deserving
308
1090984
3265
prawdziwi, jak wy i ja, w pełni zasługujący
18:14
of the same rights, dignity and respect
309
1094249
3480
na poszanowanie ich praw, godność
18:17
in their lives.
310
1097729
2229
i szacunek dla ich żyć.
18:19
There is not a day that goes by that I don't think
311
1099958
3235
Nie ma dnia abym nie myślała
18:23
of these many beautiful, mistreated people
312
1103193
5279
o tych pięknych i uciemiężonych ludziach,
18:28
I've had the tremendous honor of meeting.
313
1108472
4569
których miałam zaszczyt poznać.
18:33
I hope that these images awaken a force
314
1113041
3530
Mam nadzieję, że te obrazy
18:36
in those who view them, people like you,
315
1116571
3046
obudzą w nas siłę,
18:39
and I hope that force will ignite a fire,
316
1119617
4276
że rozpalą ogień,
18:43
and that fire will shine a light on slavery,
317
1123893
4923
który rzuci światło na niewolnictwo,
18:48
for without that light, the beast of bondage
318
1128816
4009
ponieważ bez tego światła "bestia niewoli"
18:52
can continue to live in the shadows.
319
1132825
3184
będzie nadal żyła w cieniu naszych żyć.
18:56
Thank you very much.
320
1136009
2977
Dziękuję bardzo.
18:58
(Applause)
321
1138986
13253
(Oklaski)
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7