How do you explain consciousness? | David Chalmers

Μετάφραση: Eleni Zourntou Επιμέλεια: Eleana Tyradelli

Right now

Αυτή τη στιγμή

you have a movie playing inside your head.

έχετε μια ταινία που παίζεται στο κεφάλι σας.

It's an amazing multi-track movie.

Είναι μια απίθανη ταινία με πολλαπλά κομμάτια.

It has 3D vision and surround sound

Είναι τρισδιάστατη, με πολυκάναλο ήχο

for what you're seeing and hearing right now,

για ό,τι βλέπετε και ακούτε αυτή τη στιγμή,

but that's just the start of it.

αλλά αυτό είναι μόνο η αρχή.

Your movie has smell and taste and touch.

Η ταινία σας έχει οσμή, γεύση και αφή.

It has a sense of your body,

Έχει αίσθηση του κορμιού σας,

pain, hunger, orgasms.

πόνο, πείνα, οργασμούς.

It has emotions,

Έχει αισθήματα,

anger and happiness.

θυμό και χαρά.

It has memories, like scenes from your childhood

Έχει αναμνήσεις, όπως σκηνές από τα παιδικά σας χρόνια

playing before you.

που παίζονται μπροστά σας.

And it has this constant voiceover narrative

Έχει αυτή τη συνεχή φωνή που αφηγείται

in your stream of conscious thinking.

στη συχνότητα της συνείδησής σας.

At the heart of this movie is you

Στην καρδιά αυτής της ταινίας είστε εσείς

experiencing all this directly.

που τα βιώνετε όλα αυτά άμεσα.

This movie is your stream of consciousness,

Αυτή η ταινία είναι η συνείδηση σας,

the subject of experience

το αντικείμενο της εμπειρίας

of the mind and the world.

του μυαλού και του κόσμου.

Consciousness is one of the fundamental facts

Η συνείδηση είναι μία από τις θεμελιώδεις αρχές

of human existence.

της ανθρώπινης ύπαρξης.

Each of us is conscious.

Κάθε ένας από εμάς έχει επίγνωση.

We all have our own inner movie,

Όλοι μας έχουμε την εσωτερική μας ταινία

you and you and you.

εσύ και εσύ και εσύ.

There's nothing we know about more directly.

Δεν υπάρχει κάτι πιο άμεσο από αυτό.

At least, I know about my consciousness directly.

Τουλάχιστον, γνωρίζω ευθέως για τη συνείδησή μου.

I can't be certain that you guys are conscious.

Δεν μπορώ να είμαι σίγουρος ότι έχετε κι εσείς.

Consciousness also is what makes life worth living.

Η συνείδηση είναι αυτό που κάνει τη ζωή να αξίζει.

If we weren't conscious, nothing in our lives

Αν δεν είχαμε συνείδηση, τίποτα στις ζωές μας

would have meaning or value.

δεν θα είχε νόημα ή αξία.

But at the same time, it's the most

Αλλά την ίδια στιγμή,

mysterious phenomenon in the universe.

είναι το πιο μυστήριο φαινόμενο στο σύμπαν.

Why are we conscious?

Γιατί έχουμε συνείδηση;

Why do we have these inner movies?

Γιατί έχουμε εσωτερικές ταινίες;

Why aren't we just robots

Γιατί δεν είμαστε απλώς ρομπότ

who process all this input,

που επεξεργάζονται όλα αυτά τα δεδομένα,

produce all that output,

παράγουν το αποτέλεσμα,

without experiencing the inner movie at all?

χωρίς να βιώνουν καθόλου τις εσωτερικές ταινίες;

Right now, nobody knows the answers

Αυτή τη στιγμή, κανείς δεν ξέρει τις απαντήσεις

to those questions.

σε αυτές τις ερωτήσεις.

I'm going to suggest that to integrate consciousness

Προτείνω ότι για να ενσωματωθεί η συνείδηση στην επιστήμη,

into science, some radical ideas may be needed.

θα χρειαστούν κάποιες ριζοσπαστικές ιδέες.

Some people say a science of consciousness

Κάποιοι λένε πως η επιστήμη της συνείδησης

is impossible.

είναι αδύνατη.

Science, by its nature, is objective.

Η επιστήμη, από τη φύση της, είναι αντικειμενική.

Consciousness, by its nature, is subjective.

Η συνείδηση, από τη φύση της, είναι υποκειμενική.

So there can never be a science of consciousness.

Έτσι δεν μπορεί ποτέ να υπάρξει επιστήμη της συνείδησης.

For much of the 20th century, that view held sway.

Για πολύ καιρό και στον 20ο αιώνα, επικρατούσε αυτή η άποψη.

Psychologists studied behavior objectively,

Οι ψυχολόγοι μελετούσαν τη συμπεριφορά αντικειμενικά,

neuroscientists studied the brain objectively,

οι νευρολόγοι μελετούσαν τον εγκέφαλο αντικειμενικά,

and nobody even mentioned consciousness.

και κανείς δεν είχε αναφερθεί ποτέ στη συνείδηση.

Even 30 years ago, when TED got started,

Ακόμα και πριν από τριάντα χρόνια, όταν ξεκίνησε το TED,

there was very little scientific work

υπήρχε πολύ λίγη επιστημονική εργασία

on consciousness.

για τη συνείδηση.

Now, about 20 years ago,

Τώρα, περίπου είκοσι χρόνια μετά,

all that began to change.

αυτό ξεκίνησε να αλλάζει.

Neuroscientists like Francis Crick

Νευρολόγοι όπως ο Φράνσις Κρικ

and physicists like Roger Penrose

και φυσικοί όπως ο Ρότζερ Πένροουζ

said now is the time for science

είπαν πως τώρα είναι η ώρα για την επιστήμη

to attack consciousness.

να επιτεθεί στη συνείδηση.

And since then, there's been a real explosion,

Από τότε, έχει γίνει μια πραγματική έκρηξη,

a flowering of scientific work

επιστημονικής εργασίας

on consciousness.

σχετικά με τη συνείδηση.

And this work has been wonderful. It's been great.

Αυτή η δουλειά είναι απίθανη. Είναι εξαιρετική.

But it also has some fundamental

Αλλά έχει κάποιους βασικούς

limitations so far.

περιορισμούς μέχρι τώρα.

The centerpiece

Τα τελευταία χρόνια, το στολίδι

of the science of consciousness in recent years

της επιστήμης της συνείδησης

has been the search for correlations,

είναι η έρευνα για τη συσχέτιση,

correlations between certain areas of the brain

συσχέτιση μεταξύ συγκεκριμένων περιοχών του εγκεφάλου

and certain states of consciousness.

και συγκεκριμένων καταστάσεων της συνείδησης.

We saw some of this kind of work

Είδαμε κάτι σχετικό

from Nancy Kanwisher and the wonderful work

απ' τη Νάνσυ Κάνγουισερ

she presented just a few minutes ago.

στην εξαίρετη δουλειά που παρουσίασε πριν λίγο.

Now we understand much better, for example,

Τώρα καταλαβαίνουμε πολύ καλύτερα, για παράδειγμα,

the kinds of brain areas that go along with

ποια μέρη του εγκεφάλου συσχετίζονται

the conscious experience of seeing faces

με τη συνειδητή εμπειρία του να βλέπεις πρόσωπα

or of feeling pain

ή του να νιώθεις πόνο

or of feeling happy.

ή του να αισθάνεσαι χαρούμενος.

But this is still a science of correlations.

Αλλά αυτό παραμένει συσχετισμένο με την επιστήμη.

It's not a science of explanations.

Δεν είναι επιστήμη της επεξήγησης.

We know that these brain areas

Γνωρίζουμε ότι αυτά τα μέρη του εγκεφάλου

go along with certain kinds of conscious experience,

σχετίζονται με συγκεκριμένα είδη συνειδητής εμπειρίας,

but we don't know why they do.

αλλά δεν γνωρίζουμε το γιατί.

I like to put this by saying

Το αναφέρω λέγοντας

that this kind of work from neuroscience

ότι αυτή του είδους η εργασία από τη νευροεπιστήμη

is answering some of the questions

απαντάει κάποιες από τις ερωτήσεις

we want answered about consciousness,

που έχουμε σχετικά με τη συνείδηση,

the questions about what certain brain areas do

την ερώτηση σχετικά με το τι κάνουν συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου

and what they correlate with.

και με τι συσχετίζονται.

But in a certain sense, those are the easy problems.

Αλλά ως ένα βαθμό, αυτά είναι τα εύκολα προβλήματα.

No knock on the neuroscientists.

Κανένα χτύπημα στους νευρολόγους.

There are no truly easy problems with consciousness.

Η συνείδηση δεν έχει εύκολα προβλήματα.

But it doesn't address the real mystery

Αλλά δεν αγγίζει το πραγματικό μυστήριο

at the core of this subject:

στον πυρήνα αυτού του θέματος:

why is it that all that physical processing in a brain

Γιατί όλες αυτές οι δραστηριότητες στον εγκέφαλο

should be accompanied by consciousness at all?

θα έπρεπε να συνοδεύονται από τη συνείδηση;

Why is there this inner subjective movie?

Γιατί υπάρχει αυτή η εσωτερική προσωπική ταινία;

Right now, we don't really have a bead on that.

Προς το παρόν, δεν έχουμε κανένα στοιχείο.

And you might say,

Ίσως πείτε,

let's just give neuroscience a few years.

ας δώσουμε στη νευροεπιστήμη μερικά χρόνια.

It'll turn out to be another emergent phenomenon

Θα καταλήξει να είναι ένα ακόμα εξελισσόμενο φαινόμενο

like traffic jams, like hurricanes,

όπως το κυκλοφοριακό, οι τυφώνες,

like life, and we'll figure it out.

και η ζωή και θα το λύσουμε.

The classical cases of emergence

Οι κλασικές περιπτώσεις ανάδειξης

are all cases of emergent behavior,

είναι όλες περιπτώσεις που προκύπτουν από την αναδυόμενη συμπεριφορά,

how a traffic jam behaves,

πώς συμπεριφέρεται το κυκλοφοριακό,

how a hurricane functions,

πώς λειτουργεί ο τυφώνας,

how a living organism reproduces

πώς αναπαράγεται ένας ζωντανός οργανισμός,

and adapts and metabolizes,

προσαρμόζεται και μεταβολίζεται,

all questions about objective functioning.

ερωτήσεις για την αντικειμενική λειτουργία.

You could apply that to the human brain

Θα μπορούσαμε να το εφαρμόσουμε αυτό στον ανθρώπινο εγκέφαλο

in explaining some of the behaviors

για εξήγηση συμπεριφορών

and the functions of the human brain

και λειτουργιών του ανθρώπινου εγκεφάλου

as emergent phenomena:

ως αναδυόμενα φαινόμενα:

how we walk, how we talk, how we play chess,

Πώς περπατάμε, πώς μιλάμε, πώς παίζουμε σκάκι,

all these questions about behavior.

ερωτήσεις σχετικές με τη συμπεριφορά.

But when it comes to consciousness,

Αλλά όταν πρόκειται για τη συνείδηση,

questions about behavior

οι ερωτήσεις σχετικά με τη συμπεριφορά

are among the easy problems.

ανήκουν στα εύκολα προβλημάτα.

When it comes to the hard problem,

Όταν έρχεται το δύσκολο πρόβλημα,

that's the question of why is it

τότε η ερώτηση είναι γιατί

that all this behavior

όλη αυτή η συμπεριφορά

is accompanied by subjective experience?

συνοδεύεται με προσωπική εμπειρία;

And here, the standard paradigm

Και εδώ, το βασικό υπόδειγμα

of emergence,

ανάδειξης,

even the standard paradigms of neuroscience,

ακόμα και το βασικό υπόδειγμα της νευροεπιστήμης,

don't really, so far, have that much to say.

δεν έχουν, μέχρι τώρα, και πολλά να πουν.

Now, I'm a scientific materialist at heart.

Είμαι ένας επιστημονικός υλιστής.

I want a scientific theory of consciousness

Θέλω μια επιστημονική θεωρία για τη συνείδηση

that works,

που να λειτουργεί,

and for a long time, I banged my head

και για πολύ καιρό,

against the wall

έσπαγα το κεφάλι μου

looking for a theory of consciousness

ψάχνοντας για μια θεωρία συνείδησης

in purely physical terms

σε καθαρά φυσικούς όρους

that would work.

που θα δούλευε.

But I eventually came to the conclusion

Αλλά τελικά κατάλαβα

that that just didn't work for systematic reasons.

ότι αυτό δεν γινόταν για συστηματικούς λόγους.

It's a long story,

Είναι μεγάλη ιστορία,

but the core idea is just that what you get

αλλά η βασική ιδέα είναι ότι αυτό που παίρνουμε

from purely reductionist explanations

από απλουστευμένες εξηγήσεις

in physical terms, in brain-based terms,

σε φυσικούς όρους, σε όρους σχετικά με τον εγκέφαλο,

is stories about the functioning of a system,

είναι ιστορίες για τη λειτουργία ενός συστήματος,

its structure, its dynamics,

τη δομή του, τις δυναμικές του,

the behavior it produces,

τη συμπεριφορά που παράγει,

great for solving the easy problems —

άριστο για τη λύση εύκολων προβλημάτων,

how we behave, how we function —

όπως το πώς συμπεριφερόμαστε, το πώς λειτουργούμε.

but when it comes to subjective experience —

Αλλά όταν έχει να κάνει με προσωπική εμπειρία,

why does all this feel like something from the inside? —

γιατί όλο αυτό μοιάζει σαν κάτι από μέσα μας;

that's something fundamentally new,

Αυτό είναι κάτι ουσιαστικά καινούριο,

and it's always a further question.

και είναι πάντα μια περαιτέρω ερώτηση.

So I think we're at a kind of impasse here.

Θεωρώ ότι είμαστε σε αδιέξοδο εδώ.

We've got this wonderful, great chain of explanation,

Έχουμε αυτή την απίστευτη, υπέροχη αλυσίδα εξηγήσεων,

we're used to it, where physics explains chemistry,

είμαστε συνηθισμένοι σε αυτό, όπου η φυσική εξηγεί την χημεία,

chemistry explains biology,

η χημεία εξηγεί τη βιολογία,

biology explains parts of psychology.

η βιολογία εξηγεί μέρη της ψυχολογίας.

But consciousness

Αλλά η συνείδηση

doesn't seem to fit into this picture.

δεν φαίνεται να κολλάει σ' αυτή την εικόνα.

On the one hand, it's a datum

Απ' τη μια πλευρά είναι δεδομένο

that we're conscious.

ότι έχουμε συνείδηση.

On the other hand, we don't know how

Απ' την άλλη, δεν ξέρουμε

to accommodate it into our scientific view of the world.

πώς να την χωρέσουμε στην επιστημονική μας άποψη για το κόσμο.

So I think consciousness right now

Θεωρώ ότι η συνείδηση αυτή τη στιγμή

is a kind of anomaly,

είναι ένα είδος ανωμαλίας,

one that we need to integrate

κάτι που πρέπει να ενσωματώσουμε

into our view of the world, but we don't yet see how.

στην άποψή μας για τον κόσμο, αλλά ακόμα δεν βλέπουμε τον τρόπο.

Faced with an anomaly like this,

Απέναντι σε μια τέτοια ανωμαλία,

radical ideas may be needed,

μπορεί να χρειαστούμε επαναστατικές ιδέες,

and I think that we may need one or two ideas

και πιστεύω ότι μπορεί να χρειαστούμε μία ή δυο ιδέες

that initially seem crazy

που μπορεί να φαίνονται τρελές

before we can come to grips with consciousness

πριν κατανοήσουμε τη συνείδηση

scientifically.

επιστημονικά.

Now, there are a few candidates

Υπάρχουν μερικές υποψήφιες

for what those crazy ideas might be.

τρελές ιδέες.

My friend Dan Dennett, who's here today, has one.

Ο φίλος μου Νταν Ντένετ, που είναι εδώ σήμερα, έχει μία.

His crazy idea is that there is no hard problem

Η τρελή του ιδέα είναι ότι δεν υπάρχει

of consciousness.

κανένα πρόβλημα συνείδησης.

The whole idea of the inner subjective movie

Η όλη ιδέα της εσωτερικής προσωπικής ταινίας

involves a kind of illusion or confusion.

περιλαμβάνει ένα είδος ψευδαίσθησης ή σύγχυσης.

Actually, all we've got to do is explain

Αρκεί να εξηγήσουμε

the objective functions, the behaviors of the brain,

τις αντικειμενικές λειτουργίες, τις συμπεριφορές του εγκεφάλου,

and then we've explained everything

και μετά έχουμε εξηγήσει όλα όσα

that needs to be explained.

χρειάζονται εξήγηση.

Well I say, more power to him.

Πρέπει να του δώσουμε περισσότερη δύναμη.

That's the kind of radical idea

Αυτό είναι το είδος της πρωτοποριακής ιδέας

that we need to explore

που πρέπει να εξερευνήσουμε

if you want to have a purely reductionist

αν θέλουμε μια απλουστευμένη

brain-based theory of consciousness.

θεωρία της συνείδησης με βάση τον εγκέφαλο.

At the same time, for me and for many other people,

Για πολλούς από μας όμως,

that view is a bit too close to simply

αυτή η άποψη πλησιάζει επικίνδυνα

denying the datum of consciousness

την εξ ολοκλήρου απόρριψη της συνείδησης,

to be satisfactory.

για να είναι ικανοποιητική.

So I go in a different direction.

Έτσι αλλάζω κατεύθυνση.

In the time remaining,

Στον χρόνο που απομένει,

I want to explore two crazy ideas

θέλω να εξερευνήσω δύο τρελές ιδέες

that I think may have some promise.

που πιστεύω είναι πολλά υποσχόμενες.

The first crazy idea

Η πρώτη τρελή ιδέα

is that consciousness is fundamental.

είναι ότι η συνείδηση είναι βασική αρχή.

Physicists sometimes take some aspects of the universe

Οι φυσικοί συχνά δέχονται κάποια στοιχεία για το σύμπαν

as fundamental building blocks:

ως βασικές θεμελιώδεις αρχές:

space and time and mass.

Χώρος, χρόνος και μάζα.

They postulate fundamental laws governing them,

Χτίζουν γύρω τους θεμελιώδεις νόμους,

like the laws of gravity or of quantum mechanics.

όπως ο νόμος της βαρύτητας ή της κβαντικής μηχανικής.

These fundamental properties and laws

Αυτές οι βασικές ιδιότητες και οι νόμοι

aren't explained in terms of anything more basic.

δεν εξηγούνται από κάτι πιο βασικό.

Rather, they're taken as primitive,

Αντιθέτως, θεωρούνται δεδομένοι,

and you build up the world from there.

και ο κόσμος χτίζεται από εκεί και πέρα.

Now sometimes, the list of fundamentals expands.

Μερικές φορές, η λίστα με τις θεμελιώδεις αρχές διευρύνεται.

In the 19th century, Maxwell figured out

Το 19ο αιώνα, ο Μάξγουελ ανακάλυψε

that you can't explain electromagnetic phenomena

ότι δεν μπορείς να εξηγήσεις το ηλεκτρομαγνητικό φαινόμενο

in terms of the existing fundamentals —

με τις υπάρχουσες θεμελιώδεις αρχές,

space, time, mass, Newton's laws —

τον χώρο, τον χρόνο, τη μάζα, τους νόμους του Νιούτον,

so he postulated fundamental laws

έτσι πρότεινε θεμελιώδεις νόμους

of electromagnetism

ηλεκτρομαγνητισμού

and postulated electric charge

και πρότεινε το ηλεκτρικό διάγραμμα

as a fundamental element

σαν βασικό στοιχείο

that those laws govern.

που κυβερνάται από αυτούς τους νόμους.

I think that's the situation we're in

Πιστεύω ότι αντιμετωπίζουμε μια παρόμοια κατάσταση

with consciousness.

με την περίπτωση της συνείδησης.

If you can't explain consciousness

Αν δεν μπορούμε να εξηγήσουμε την συνείδηση

in terms of the existing fundamentals —

με τις υπάρχουσες θεμελιώδεις αρχές,

space, time, mass, charge —

τον χώρο, τον χρόνο, τη μάζα, το φορτίο,

then as a matter of logic, you need to expand the list.

τότε με βάση τη λογική χρειάζεται να διευρύνουμε τη λίστα.

The natural thing to do is to postulate

Το πρώτο που πρέπει να κάνουμε είναι να θεωρήσουμε

consciousness itself as something fundamental,

την ίδια τη συνείδηση σαν κάτι θεμελιώδες,

a fundamental building block of nature.

έναν θεμελιώδες λίθο της φύσης.

This doesn't mean you suddenly can't do science with it.

Δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να την εξετάσουμε επιστημονικά.

This opens up the way for you to do science with it.

Αντιθέτως, μας ανοίγει τον δρόμο για να την εξετάσουμε επιστημονικά.

What we then need is to study

Στη συνέχεια πρέπει να μελετήσουμε

the fundamental laws governing consciousness,

τους θεμελιώδεις νόμους που κυβερνούν τη συνείδηση,

the laws that connect consciousness

τους νόμους που συνδέουν τη συνείδηση

to other fundamentals: space, time, mass,

με άλλες θεμελιώδεις αρχές: Τον χώρο, τον χρόνο, τη μάζα,

physical processes.

με τις φυσικές διαδικασίες.

Physicists sometimes say

Οι φυσικοί κάποιες φορές λένε

that we want fundamental laws so simple

ότι θέλουμε θεμελιώδεις νόμους τόσο απλούς

that we could write them on the front of a t-shirt.

ώστε να μπορούμε να τους γράψουμε σε μπλουζάκια.

Well I think something like that is the situation

Λοιπόν πιστεύω ότι κάτι παρόμοιο

we're in with consciousness.

αντιμετωπίζουμε με τη συνείδηση.

We want to find fundamental laws so simple

Θέλουμε να βρούμε θεμελιώδεις νόμους τόσο απλούς

we could write them on the front of a t-shirt.

που να γράφονται πάνω σε μπλουζάκια.

We don't know what those laws are yet,

Δεν ξέρουμε ακόμα ποιοι είναι αυτοί οι νόμοι,

but that's what we're after.

αλλά αυτό κυνηγάμε.

The second crazy idea

Η δεύτερα τρελή ιδέα

is that consciousness might be universal.

είναι ότι η συνείδηση ίσως είναι συμπαντική.

Every system might have some degree

Κάθε σύστημα ίσως έχει σε κάποιο βαθμό

of consciousness.

συνείδηση.

This view is sometimes called panpsychism:

Αυτή η άποψη ονομάζεται παμψυχισμός:

pan for all, psych for mind,

παν για όλους, ψυχισμός για το μυαλό,

every system is conscious,

κάθε σύστημα έχει συνείδηση,

not just humans, dogs, mice, flies,

όχι μόνο οι άνθρωποι, τα σκυλιά, τα ποντίκια, οι μύγες,

but even Rob Knight's microbes,

ακόμα και τα μικρόβια του Ρομπ Νάιτ,

elementary particles.

τα βασικά σωματίδια.

Even a photon has some degree of consciousness.

Ακόμα και ένα φωτόνιο έχει κάποιο βαθμό συνείδησης.

The idea is not that photons are intelligent

Η ιδέα δεν είναι ότι τα φωτόνια είναι έξυπνα

or thinking.

ή ότι σκέφτονται.

It's not that a photon

Δεν λέμε ότι ένα φωτόνιο

is wracked with angst

είναι ανήσυχο

because it's thinking, "Aww, I'm always buzzing around near the speed of light.

επειδή σκέφτεται, «Οοο, πάντα τρέχω κοντά στην ταχύτητα του φωτός.

I never get to slow down and smell the roses."

Ποτέ δεν μπορώ να σταματήσω και να μυρίσω τα τριαντάφυλλα».

No, not like that.

Όχι και έτσι.

But the thought is maybe photons might have

Αλλά η σκέψη είναι ότι ίσως τα φωτόνια έχουν

some element of raw, subjective feeling,

κάποιο ίχνος ωμού, υποκειμενικού αισθήματος,

some primitive precursor to consciousness.

κάποιον απλό προπομπό συνείδησης.

This may sound a bit kooky to you.

Αυτό ίσως σας ακούγετε λίγο τρελό.

I mean, why would anyone think such a crazy thing?

Για πιο λόγο θα σκεφτόταν κάποιος κάτι τόσο τρελό;

Some motivation comes from the first crazy idea,

Κάποιο κίνητρο έρχεται από την πρώτη τρελή ιδέα,

that consciousness is fundamental.

ότι η συνείδηση είναι θεμελιώδης αρχή.

If it's fundamental, like space and time and mass,

Αν είναι θεμελιώδης αρχή, όπως ο χώρος και ο χρόνος και η μάζα,

it's natural to suppose that it might be universal too,

είναι φυσικό να πιστεύουμε ότι ίσως είναι και συμπαντική,

the way they are.

με τον τρόπο που είναι τα υπόλοιπα.

It's also worth noting that although the idea

Αξίζει επίσης να επισημάνουμε ότι αν και η ιδέα

seems counterintuitive to us,

φαίνεται παράλογη σε εμάς,

it's much less counterintuitive to people

είναι λιγότερο παράλογη σε ανθρώπους

from different cultures,

από άλλες κουλτούρες,

where the human mind is seen as much more

όπου το ανθρώπινο μυαλό αντιμετωπίζεται περισσότερο ως συνέχιση της φύσης.

continuous with nature.

A deeper motivation comes from the idea that

Ένα βαθύτερο κίνητρο προκύπτει απ' την ιδέα

perhaps the most simple and powerful way

ότι ίσως ο πιο απλός και ισχυρός τρόπος

to find fundamental laws connecting consciousness

να βρεις θεμελιώδεις νόμους που συνδέουν τη συνείδηση

to physical processing

με τη φυσική λειτουργία

is to link consciousness to information.

είναι να συνδέσεις τη συνείδηση με την πληροφορία.

Wherever there's information processing,

Όποτε υπάρχει επεξεργασία πληροφορίας,

there's consciousness.

υπάρχει συνείδηση.

Complex information processing, like in a human,

Σύνθετη επεξεργασία πληροφορίας, όπως σε έναν άνθρωπο,

complex consciousness.

σύνθετη συνείδηση.

Simple information processing,

Απλή επεξεργασία πληροφορίας,

simple consciousness.

απλή συνείδηση.

A really exciting thing is in recent years

Κάτι πολύ συναρπαστικό τα τελευταία χρόνια είναι

a neuroscientist, Giulio Tononi,

ότι ένας νευρολόγος, ο Τζούλιο Τονόνι,

has taken this kind of theory

πήρε αυτή τη θεωρία

and developed it rigorously

και την ανέπτυξε

with a mathematical theory.

με μια σχολαστική μαθηματική θεωρία.

He has a mathematical measure

Έχει ένα μαθηματικό μέτρο

of information integration

της ενσωμάτωσης της πληροφορίας

which he calls phi,

το οποίο αποκαλεί φι,

measuring the amount of information

που μετράει την ποσότητα της πληροφορίας

integrated in a system.

που ενσωματώνεται στο σύστημα.

And he supposes that phi goes along

Υποθέτει ότι το φι συνυπάρχει

with consciousness.

με τη συνείδηση.

So in a human brain,

Έτσι σ' έναν ανθρώπινο εγκέφαλο

incredibly large amount of information integration,

ενσωματώνεται μεγάλο ποσοστό πληροφορίας,

high degree of phi,

άρα έχουμε αυξημένο φι,

a whole lot of consciousness.

άρα έχουμε πολύ συνείδηση.

In a mouse, medium degree of information integration,

Σ' ένα ποντίκι, μεσαίου βαθμού ενσωμάτωση πληροφορίας,

still pretty significant,

θεωρείται εξίσου σημαντικό,

pretty serious amount of consciousness.

δηλαδή μεγάλο ποσοστό συνείδησης.

But as you go down to worms,

Αλλά καθώς πηγαίνεις προς τα σκουλήκια,

microbes, particles,

τα μικρόβια, τα σωματίδια,

the amount of phi falls off.

ο βαθμός του φι πέφτει.

The amount of information integration falls off,

Το ποσοστό της πληροφορίας που ενσωματώνεται πέφτει,

but it's still non-zero.

αλλά παραμένει μη μηδενικό.

On Tononi's theory,

Στη θεωρία του Τονόνι,

there's still going to be a non-zero degree

συνεχίζει να μην υπάρχει μη μηδενικό ποσοστό συνείδησης.

of consciousness.

In effect, he's proposing a fundamental law

Συνεπώς, προτείνει έναν θεμελειώδη νόμο

of consciousness: high phi, high consciousness.

συνείδησης: Υψηλό φι, υψηλή συνείδηση.

Now, I don't know if this theory is right,

Δεν γνωρίζω αν αυτή η θεωρία είναι σωστή,

but it's actually perhaps the leading theory right now

αλλά ίσως είναι η κυρίαρχη θεωρία αυτή τη στιγμή

in the science of consciousness,

στην επιστήμη της συνείδησης,

and it's been used to integrate a whole range

και χρησιμοποιείται για να ενσωματώσει ένα ολόκληρο φάσμα

of scientific data,

επιστημονικών δεδομένων,

and it does have a nice property that it is in fact simple enough

και έχει κάποια ιδιότηττα η οποία είναι αρκετά απλή

you can write it on the front of a t-shirt.

που μπορείς να την γράψεις μπροστά σε ένα μπλουζάκι.

Another final motivation is that

Ένα άλλο τελευταίο κίνητρο είναι ότι

panpsychism might help us to integrate

ο παμψυχισμός ίσως μας βοηθήσει να ενσωματώσουμε

consciousness into the physical world.

τη συνείδηση στον φυσικό κόσμο.

Physicists and philosophers have often observed

Οι φυσικοί και οι φιλόσοφοι έχουν συχνά παρατηρήσει

that physics is curiously abstract.

ότι η φυσική είναι περιέργως θεωρητική.

It describes the structure of reality

Περιγράφει τη δομή της πραγματικότητας

using a bunch of equations,

χρησιμοποιώντας ένα σωρό εξισώσεων,

but it doesn't tell us about the reality

αλλά δεν μας λέει για την πραγματικότητα

that underlies it.

στην οποία υπόκειται.

As Stephen Hawking puts it,

Όπως το θέτει ο Στήβεν Χώκινγκ,

what puts the fire into the equations?

τι πυροδοτεί την εξίσωση;

Well, on the panpsychist view,

Με βάση την άποψη του παμψυχιστή,

you can leave the equations of physics as they are,

αφήνουμε τις εξισώσεις της φυσικής ως έχουν,

but you can take them to be describing

και θεωρούμε ότι περιγράφουν

the flux of consciousness.

τη ροή της συνείδησης.

That's what physics really is ultimately doing,

Αυτό εξάλλου κάνει και η φυσική,

describing the flux of consciousness.

περιγράφει τη ροή της συνείδησης.

On this view, it's consciousness

Με αυτή την άποψη, η συνείδηση

that puts the fire into the equations.

πυροδοτεί την εξίσωση.

Με αυτή την άποψη, η συνείδηση δεν αιωρείται

On that view, consciousness doesn't dangle

outside the physical world

έξω από το κόσμο της φυσικής

as some kind of extra.

σαν κάτι επιπλέον.

It's there right at its heart.

Είναι στη σωστή θέση όπως η καρδιά.

This view, I think, the panpsychist view,

Αυτή η θεωρία, πιστεύω, η θεωρία του παμψυχιστή,

has the potential to transfigure our relationship

έχει τη δυνατότητα να μεταβάλλει τη σχέση μας

to nature,

με τη φύση,

and it may have some pretty serious social

και ίσως έχει και κάποιες σημαντικές κοινωνικές

and ethical consequences.

και ηθικές επιπτώσεις.

Some of these may be counterintuitive.

Κάποιες ίσως είναι παράλογες.

I used to think I shouldn't eat anything

Συνήθιζα να πιστεύω ότι δεν θα μπορούσα να φάω τίποτα

which is conscious,

που έχει συνείδηση,

so therefore I should be vegetarian.

έτσι θα έπρεπε να είμαι χορτοφάγος.

Now, if you're a panpsychist and you take that view,

Αν είσαι παμψυχιστής και πάρεις αυτή τη θεωρία

you're going to go very hungry.

πρόκειται να πεινάσεις.

So I think when you think about it,

Έτσι πιστεύω ότι

this tends to transfigure your views,

αυτό μπορεί να μεταβάλλει τις απόψεις μας,

whereas what matters for ethical purposes

εφόσον ό,τι αγγίζει δεοντολογικούς σκοπούς

and moral considerations,

και ηθικές σκέψεις,

not so much the fact of consciousness,

δεν αφορά τόσο τη συνείδηση,

but the degree and the complexity of consciousness.

όσο το βαθμό και την περιπλοκότητα της συνείδησης.

It's also natural to ask about consciousness

Είναι φυσικό να ρωτάμε για τη συνείδηση

in other systems, like computers.

σε άλλα συστήματα, όπως στους υπολογιστές.

What about the artificially intelligent system

Τι γίνεται με την τεχνητή νοημοσύνη

in the movie "Her," Samantha?

της Σαμάνθα στην ταινία «Αυτή»;

Is she conscious?

Έχει συνείδηση;

Well, if you take the informational,

Αν την αντιμετωπίσουμε με τη θεωρία του παμψυχιστή,

panpsychist view,

she certainly has complicated information processing

η Σαμάνθα εκτελεί σύνθετη διαχείριση πληροφορίας

and integration,

και ενσωμάτωσης,

so the answer is very likely yes, she is conscious.

άρα η απάντηση πιθανότατα είναι ναι, έχει συνείδηση.

If that's right, it raises pretty serious

Αν αυτό ισχύει, τίθονται κάποια σοβαρά

ethical issues about both the ethics

ηθικά ζητήματα σχετικά με την ηθική

of developing intelligent computer systems

της ανάπτυξης έξυπνων υπολογιστικών συστήματα

and the ethics of turning them off.

και την ηθική του να τα σβήνεις.

Finally, you might ask about the consciousness

Στο τέλος, ίσως ρωτήσετε για τη συνείδηση

of whole groups,

ολόκληρων ομάδων,

the planet.

του πλανήτη.

Does Canada have its own consciousness?

Έχει ο Καναδάς τη δική του συνείδηση;

Or at a more local level,

Ή ακόμα και σε τοπικό επίπεδο,

does an integrated group

μία ομάδα,

like the audience at a TED conference,

όπως το κοινό του συνεδρίου TED,

are we right now having a collective TED consciousness,

έχουμε αυτή τη στιγμή μια ομαδική συνείδηση TED,

an inner movie

μια εσωτερική ταινία

for this collective TED group

γι' αυτήν την ομάδα TED,

which is distinct from the inner movies

ξεχωριστή από τις εσωτερικές ταινίες κάθε μέρους μας;

of each of our parts?

I don't know the answer to that question,

Δεν γνωρίζω την απάντηση σε αυτή την ερώτηση,

but I think it's at least one

αλλά πιστεύω ότι είναι κάτι

worth taking seriously.

που αξίζει να το πάρουμε στα σοβαρά.

Okay, so this panpsychist vision,

Έτσι το όραμα του παμψυχιστή,

it is a radical one,

είναι πρωτοποριακό

and I don't know that it's correct.

και δεν ξέρω αν είναι σωστό.

I'm actually more confident about

Είμαι πολύ πιο σίγουρος για την πρώτη τρελή ιδέα,

the first crazy idea,

that consciousness is fundamental,

ότι η συνείδηση είναι θεμελιώδης αρχή,

than about the second one,

απ' ό,τι για τη δεύτερη,

that it's universal.

ότι είναι συμπαντική.

I mean, the view raises any number of questions,

Η άποψη αυτή γεννά ερωτήματα

has any number of challenges,

και προκλήσεις,

like how do those little bits

όπως το πώς αυτή η ελάχιστη

of consciousness add up

συνείδηση προστίθεται

to the kind of complex consciousness

στην περίπλοκη συνείδηση

we know and love.

που ξέρουμε και αγαπάμε.

If we can answer those questions,

Αν υπάρχουν απαντήσεις

then I think we're going to be well on our way

θα προοδεύσουμε στην αναζήτησή

to a serious theory of consciousness.

μιας σοβαρότερης θεωρίας περί συνείδησης.

If not, well, this is the hardest problem perhaps

Αν όχι, αφού αυτό είναι ίσως το δυσκολότερο πρόβλημα

in science and philosophy.

της επιστήμης και της φιλοσοφίας,

We can't expect to solve it overnight.

δεν μπορούμε να περιμένουμε ότι θα το λύσουμε σε μια νύχτα.

But I do think we're going to figure it out eventually.

Αλλά πιστεύω ότι στο τέλος θα βρούμε την άκρη.

Understanding consciousness is a real key, I think,

Το να καταλάβουμε τη συνείδηση είναι το κλειδί, πιστεύω,

both to understanding the universe

στο να καταλάβουμε το σύμπαν

and to understanding ourselves.

και τους εαυτούς μας.

It may just take the right crazy idea.

Ίσως χρειάζεται τη σωστή τρελή ιδέα.

Thank you.

Σας ευχαριστώ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)