How do you explain consciousness? | David Chalmers

David Chalmers: Bạn giải thích thế nào về ý thức?

Translator: Ngoc Nguyen Reviewer: Huy Tieu

Right now

Ngay lúc này

you have a movie playing inside your head.

Một bộ phim đang phát ngay trong đầu các bạn.

It's an amazing multi-track movie.

Đó là một bộ phim nhiều phần tuyệt vời

It has 3D vision and surround sound

Nó có hình ảnh 3D và âm thanh nổi

for what you're seeing and hearing right now,

cho những thứ mà các bạn đang nhìn và nghe thấy ngay lúc này,

but that's just the start of it.

nhưng đó mới chỉ là bắt đầu.

Your movie has smell and taste and touch.

Bộ phim đó có cả mùi, vị và xúc giác.

It has a sense of your body,

Nó có cảm giác của cơ thể,

pain, hunger, orgasms.

đau đớn, đói khát, khoái cảm.

It has emotions,

Nó có những cảm xúc.

anger and happiness.

giận dữ và hạnh phúc.

It has memories, like scenes from your childhood

Nó có những ký ức, giống như những kỷ niệm thời thơ ấu

playing before you.

đang phát trước mắt bạn.

And it has this constant voiceover narrative

Và nó có những giọng nói liên tục thuyết minh trực tiếp

in your stream of conscious thinking.

trong dòng suy nghĩ của các bạn.

At the heart of this movie is you

Trung tâm của bộ phim chính là bạn.

experiencing all this directly.

đang trực tiếp trải qua tất cả những thứ đó.

This movie is your stream of consciousness,

Bộ phim này là dòng ý thức của các bạn

the subject of experience

là đối tượng của trải nghiệm

of the mind and the world.

tâm trí và cả thế giới,

Consciousness is one of the fundamental facts

Ý thức là một trong những bằng chứng cơ bản nhất

of human existence.

về sự tồn tại của con người.

Each of us is conscious.

ai cũng có nhận thức

We all have our own inner movie,

Chúng ta đều có bộ phim của riêng mình,

you and you and you.

bạn, bạn và cả bạn.

There's nothing we know about more directly.

chúng ta không biết gì khác trực tiếp hơn

At least, I know about my consciousness directly.

Ít nhất, tôi biết ý thức của bản thân một cách trực tiếp

I can't be certain that you guys are conscious.

Tôi không thể chắc chắn rằng các bạn ý thức được

Consciousness also is what makes life worth living.

Nhận thức cũng là cái làm cho cuộc sống đáng sống.

If we weren't conscious, nothing in our lives

Nếu chúng ta không có nhận thức, mọi thứ trong cuộc sông trở nên

would have meaning or value.

vô nghĩa và vô giá trị

But at the same time, it's the most

Nhưng đồng thời, chính nhận thức

mysterious phenomenon in the universe.

là hiện tượng bí ẩn nhất trong vũ trụ

Why are we conscious?

Tại sao chúng ta có nhận thức?

Why do we have these inner movies?

Tại sao chúng ta có những bộ phim trong đầu?

Why aren't we just robots

Tại chúng ta không đơn giản chỉ là những robot

who process all this input,

những thứ có thể xử lý tất cả những dữ kiện

produce all that output,

và đưa ra các phản ứng,

without experiencing the inner movie at all?

mà không trải nghiệm bộ phim bên trong đó?

Right now, nobody knows the answers

Hiện nay, chưa có ai biết câu trả lời

to those questions.

cho những câu hỏi trên.

I'm going to suggest that to integrate consciousness

Tôi cho rằng để đưa nhận thức

into science, some radical ideas may be needed.

vào nghiên cứu, sẽ cần có nhiều ý tưởng cấp tiến mới.

Some people say a science of consciousness

Có người nói rằng nghiên cứu về nhận thức

is impossible.

là bất khả thi.

Science, by its nature, is objective.

bởi vì, bản thân khoa học là sự khách quan.

Consciousness, by its nature, is subjective.

còn nhận thức, bản chất là sự chủ quan.

So there can never be a science of consciousness.

Do đó không bao giờ có một môn khoa học của nhận thức.

For much of the 20th century, that view held sway.

Quan điểm đó thống trị suốt thế kỷ 20

Psychologists studied behavior objectively,

Các nhà tâm lý học nghiên cứu hành vi một cách khách quan,

neuroscientists studied the brain objectively,

các nhà thần kinh học nghiên cứu não bộ cũng vậy.

and nobody even mentioned consciousness.

và không một ai nhắc gì tới nhận thức.

Even 30 years ago, when TED got started,

Thậm chí 30 năm trước, khi TED bắt đầu,

there was very little scientific work

có rất ít nghiên cứu khoa học

on consciousness.

về nhận thức.

Now, about 20 years ago,

Bây giờ, khoảng 20 về năm trước,

all that began to change.

Mọi thứ bắt đầu thay đổi.

Neuroscientists like Francis Crick

Các nhà thần kinh học như Francis Crick

and physicists like Roger Penrose

và các nhà vật lý như Roger Penrose

said now is the time for science

nói rằng bây giờ là thời điểm để cho khoa học

to attack consciousness.

tấn công vào nhận thức.

And since then, there's been a real explosion,

Kể từ đó, đã có một sự bùng nổ thật sự,

a flowering of scientific work

nở rộ các công trình khao học

on consciousness.

trong lĩnh vực này.

And this work has been wonderful. It's been great.

Các công trình này thật tuyệt vời. thật sự rất tuyệt.

But it also has some fundamental

Tuy nhiên, cho đến nay

limitations so far.

vẫn còn những giới hạn cơ bản

The centerpiece

Tâm điểm của

of the science of consciousness in recent years

khoa học về nhận thức trong những năm gần đây

has been the search for correlations,

đó là tìm kiếm các mối tương quan,

correlations between certain areas of the brain

sự liên hệ giữa các vùng của bộ não

and certain states of consciousness.

và các trạng thái nhất định của nhận thức.

We saw some of this kind of work

Chúng ta đã thấy được nghiên cứu này

from Nancy Kanwisher and the wonderful work

của Nancy Kanwisher, chúng thật tuyệt vời

she presented just a few minutes ago.

cô ấy mời thuyết trình cách đây ít phút.

Now we understand much better, for example,

Hiện nay, chúng ta có một hiểu biết tốt hơn, ví dụ,

the kinds of brain areas that go along with

Những vùng của não bộ liên quan tới

the conscious experience of seeing faces

trải nghiệm ý thức về nhận ra các gương mặt

or of feeling pain

hay cảm giác đau,

or of feeling happy.

hoặc cảm giác hạnh phúc.

But this is still a science of correlations.

Nhưng đây mới chỉ là khoa học về các mối tương quan

It's not a science of explanations.

Nó không phải là khoa học giải thích.

We know that these brain areas

Chúng ta biết rằng những vùng não bộ nào

go along with certain kinds of conscious experience,

liên quan tới trải nghiệm nhận thức nào,

but we don't know why they do.

nhưng chúng ta không biết tại sao lại như vậy.

I like to put this by saying

Tôi muốn đưa điều này bằng cách nói rằng

that this kind of work from neuroscience

các công trình trong lĩnh vực thần kinh học

is answering some of the questions

đang trả lời một số câu hỏi

we want answered about consciousness,

mà chúng ta muốn biết về nhận thức,

the questions about what certain brain areas do

những thắc mắc về các vùng của bộ não, chúng làm gì

and what they correlate with.

và chúng liên hệ với cái gì.

But in a certain sense, those are the easy problems.

Tuy nhiên, theo một nghĩa nào đó, đó là những câu hỏi dễ dàng.

No knock on the neuroscientists.

Không liên quan tới các nhà thần kinh học.

There are no truly easy problems with consciousness.

Thực sự, không có câu hỏi nào là dễ dàng với nhận thức.

But it doesn't address the real mystery

Nhưng nó không giải quyết được bí ẩn thực sự

at the core of this subject:

ở cốt lõi của vấn đề.

why is it that all that physical processing in a brain

Tại sao tất cả các quá trình vật lý xảy ra trong não bộ

should be accompanied by consciousness at all?

lại đi kèm với nhận thức?

Why is there this inner subjective movie?

Tại sao lại có bộ phim bên trong đó?

Right now, we don't really have a bead on that.

Hiện nay, chúng ta thực sự không có manh mối nào.

And you might say,

Và các bạn có thể nói rằng,

let's just give neuroscience a few years.

hãy cho các nhà thần kinh học thêm vài năm nữa.

It'll turn out to be another emergent phenomenon

Nhưng hóa ra đó lại là một hiện tượng tự phát khác

like traffic jams, like hurricanes,

như những vụ kẹt xe, những cơn bão,

like life, and we'll figure it out.

hay như cuộc sống vậy, và chúng ta sẽ đi tìm hiểu nó.

The classical cases of emergence

Những trường hợp điển hình về sự tự phát

are all cases of emergent behavior,

là mọi hành vi tự phát,

how a traffic jam behaves,

Một vụ tắc đường diễn biến thế nào

how a hurricane functions,

cách mà một cơn bão hoạt động,

how a living organism reproduces

một sinh vật sống sinh sôi

and adapts and metabolizes,

thích nghi và trao đổi chất ra sao,

all questions about objective functioning.

tăt cả câu hỏi về hoạt động khách quan.

You could apply that to the human brain

Chúng ta có thể áp dụng cho não người

in explaining some of the behaviors

trong việc giải thích một số hành vi

and the functions of the human brain

và chức năng của nó

as emergent phenomena:

như là hiện tượng tự phát:

how we walk, how we talk, how we play chess,

Cách chúng ta đi lại, nói chuyện, cách chúng ta chơi cờ,

all these questions about behavior.

và mọi câu hỏi khác về hành vi.

But when it comes to consciousness,

Nhưng khi nói tới nhận thức,

questions about behavior

các câu hỏi về hành vi

are among the easy problems.

là một trong trong những vấn đề dễ dàng

When it comes to the hard problem,

Khi nói tới vấn đề khó,

that's the question of why is it

đó là câu hỏi tại sao

that all this behavior

mọi hành vi đó

is accompanied by subjective experience?

lại đi kèm với cảm giác chủ quan?

And here, the standard paradigm

Và ở đây, mô hình tiêu chuẩn

of emergence,

của sự tự phát

even the standard paradigms of neuroscience,

thậm chí các mô hình chuẩn trong thần kinh học

don't really, so far, have that much to say.

cho đến nay, không có gì nhiều để nói.

Now, I'm a scientific materialist at heart.

Bây giờ, tôi là một người theo chủ nghĩa duy vật

I want a scientific theory of consciousness

Tôi muốn có một lý thuyết khoa học về nhận thức

that works,

mà có thể hoạt động.

and for a long time, I banged my head

và trong một thời gian dài, tôi cảm thấy

against the wall

vô vọng trong việc

looking for a theory of consciousness

tìm kiếm một lý thuyết về nhận thức

in purely physical terms

dựa trên các hiện tượng vật lý

that would work.

mà hoạt động được.

But I eventually came to the conclusion

Nhưng cuối cùng tôi có thể kết luận rằng

that that just didn't work for systematic reasons.

lý thuyết như vậy là không thể vì những lý do mang tính hệ thống

It's a long story,

Đó là cả một câu chuyện dài.

but the core idea is just that what you get

nhưng ý tưởng cốt lõi chỉ là cái mà các bạn có được

from purely reductionist explanations

từ những giải thích giản lược dựa trên

in physical terms, in brain-based terms,

các cơ sở của vật lý và não bộ

is stories about the functioning of a system,

là câu chuyện về hoạt động của hệ thống,

its structure, its dynamics,

cấu tạo và động lực của nó,

the behavior it produces,

hành vi mà nó tạo ra,

great for solving the easy problems —

rất tốt để giải quyết các vấn đề dễ dàng.

how we behave, how we function —

cách chúng ta ứng xử, hoạt động.

but when it comes to subjective experience —

nhưng khi nhắc tới những trải nghiệm chủ quan.

why does all this feel like something from the inside? —

Tại sao tất cả những thứ trên cảm giác như xuất phát từ bên trong?

that's something fundamentally new,

Đó là thứ gì đó mới mẻ,

and it's always a further question.

và sẽ còn đó những câu hỏi xa hơn.

So I think we're at a kind of impasse here.

Tôi nghĩ chúng ta đang bế tắc tại điểm này.

We've got this wonderful, great chain of explanation,

Chúng ta đã có một loạt các giải thích tuyệt vời

we're used to it, where physics explains chemistry,

chúng ta quen với nó, Vật lý giải thích Hóa học

chemistry explains biology,

hóa học giải thích sinh học

biology explains parts of psychology.

sinh học giải thích những khía cạnh của tâm lý

But consciousness

Nhưng nhận thức

doesn't seem to fit into this picture.

có vẻ như không phù hợp trong bức tranh này

On the one hand, it's a datum

Một mặt, nó là một dữ kiện

that we're conscious.

mà chúng ta nhận thức được

On the other hand, we don't know how

Mặt khác, chúng ta không biết cách

to accommodate it into our scientific view of the world.

để đưa nó vào trong quan điểm khoa học về thế giới của chúng ta

So I think consciousness right now

Do đó, tôi nghĩ rằng nhận thức

is a kind of anomaly,

là thứ gì đó dị thường

one that we need to integrate

chúng ta rất muốn lồng ghép nó

into our view of the world, but we don't yet see how.

vào trong thế giới quan của chúng ta, nhưng chúng ta vẫn không biết cách.

Faced with an anomaly like this,

Đối mặt với một thứ dị thường như thế này,

radical ideas may be needed,

sẽ cần những ý tường cấp tiến

and I think that we may need one or two ideas

và thôi nghĩ rằng chúng ta sẽ cần một hoặc hai ý tướng

that initially seem crazy

ban đầu , nghe có vẻ điên khùng

before we can come to grips with consciousness

trước khi chúng ta hiểu biết

scientifically.

một cách khoa học.

Now, there are a few candidates

Bây giờ, có vài ứng cử viên

for what those crazy ideas might be.

cho ý tưởng điên rồ này.

My friend Dan Dennett, who's here today, has one.

Bạn tôi Dan Dennett người có mặt hôm nay, cũng có ý tưởng đó.

His crazy idea is that there is no hard problem

Ý kiến điên rồ của anh ta đó là không có gì khó

of consciousness.

trong vấn đề nhận thức.

The whole idea of the inner subjective movie

Toàn bộ ý tưởng về bộ phim chủ quan trong đầu chúng ta

involves a kind of illusion or confusion.

liên quan đến sự ảo tưởng hay sự mơ hồ.

Actually, all we've got to do is explain

Quả thật,những gì chúng tôi làm là để giải thích

the objective functions, the behaviors of the brain,

chức năng mục tiêu, cách thức hoạt động của não,

and then we've explained everything

và sau đó chúng tôi giải thích những thứ

that needs to be explained.

cần được giải thích.

Well I say, more power to him.

Tôi có thể nói rằng, anh ấy thật đáng để khích lệ.

That's the kind of radical idea

Đó là một loại tư tưởng tiến bộ

that we need to explore

mà chúng ta cần khám phá

if you want to have a purely reductionist

nếu bạn muốn có một lý luận thuần túy

brain-based theory of consciousness.

về lý thuyết não bộ cho ý thức.

At the same time, for me and for many other people,

Cùng thời điểm này, với tôi cũng như nhiều người khác,

that view is a bit too close to simply

quan điểm này còn khá đơn giản

denying the datum of consciousness

để phủ nhận những dữ liệu về sự ý thức

to be satisfactory.

một cách thỏa đáng.

So I go in a different direction.

Và tôi sẽ đi tiếp vào một luận điểm mới.

In the time remaining,

Trong thời gian còn lại,

I want to explore two crazy ideas

tôi muốn khai thác 2 ý tưởng điên rồ

that I think may have some promise.

mà tôi nghĩ là sẽ có vài sự hứa hẹn.

The first crazy idea

Ý tưởng điên rồ đầu tiên

is that consciousness is fundamental.

đó là nhận thức là một điều rất cơ bản.

Physicists sometimes take some aspects of the universe

Các nhà vật lý học thường lấy những khía cạnh của vật lí

as fundamental building blocks:

để xây dựng nền tảng cho:

space and time and mass.

không gian, thời gian và khối lượng.

They postulate fundamental laws governing them,

Họ đặt ra những luật cơ bản để thực hiện chúng

like the laws of gravity or of quantum mechanics.

như trọng lực hay lượng tử cơ học.

These fundamental properties and laws

những đặc tính và quy luật này

aren't explained in terms of anything more basic.

cũng chưa được giải thích bằng những khái niệm cơ bản hơn

Rather, they're taken as primitive,

Thay vào đó, họ xem đó là những thứ căn bản nhất

and you build up the world from there.

và định nghĩa mọi thứ từ chúng

Now sometimes, the list of fundamentals expands.

Đôi khi, những khái niệm cơ bản được phát triển thêm

In the 19th century, Maxwell figured out

Trong thế kỉ 19, Maxwell đã cho rằng

that you can't explain electromagnetic phenomena

bạn không thể giải thích hiện tượng điện từ

in terms of the existing fundamentals —

bằng những khái niệm cơ bản

space, time, mass, Newton's laws —

như không gian, thời gian, khối lượng, đinh luật Newton

so he postulated fundamental laws

vì thế ông ấy đã đặt ra định luật cơ bản

of electromagnetism

về điện từ

and postulated electric charge

và đặt ra sự tích điện

as a fundamental element

như là một nguyên tố cơ bản

that those laws govern.

theo những quy luật đã có này.

I think that's the situation we're in

Tôi nghĩ rằng điều chúng ta đang đề cập

with consciousness.

chính là nhận thức.

If you can't explain consciousness

Nếu bạn không giải thích được sự ý thức

in terms of the existing fundamentals —

theo những thuật ngữ cơ bản nhất

space, time, mass, charge —

không gian, thời gian, khối lượng, sự tích điện

then as a matter of logic, you need to expand the list.

thì theo logic mà nói, chúng ta cần mở rộng danh sách đó.

The natural thing to do is to postulate

Và điều tự nhiên nhất cần làm là xem

consciousness itself as something fundamental,

ý thức như một thứ rất căn bản,

a fundamental building block of nature.

như 1 phần căn bản của tự nhiên.

This doesn't mean you suddenly can't do science with it.

Điều này không có nghĩa là bạn không thể nghiên cứu nó.

This opens up the way for you to do science with it.

Điều này sẽ mở ra hướng đi để bạn có thể nghiên cứu.

What we then need is to study

Cái chúng ta cần làm đó là học

the fundamental laws governing consciousness,

những quy luật cốt lõi về điều chỉnh ý thức

the laws that connect consciousness

những quy luật kết nối ý thức

to other fundamentals: space, time, mass,

với những thứ khác: không gian, thời gian, khối lượng,

physical processes.

những định luật vật lý.

Physicists sometimes say

Các nhà vật lý thường cho rằng

that we want fundamental laws so simple

họ muốn những quy luật cốt yếu thật sự đơn giản

that we could write them on the front of a t-shirt.

để họ có thể viết nó trên mặt trước của của một cái áo.

Well I think something like that is the situation

Tất nhiên tôi cho rằng tình huống như thế

we're in with consciousness.

liên quan đến ý thức.

We want to find fundamental laws so simple

Chúng ta muốn tìm ra quy luật cốt lõi thật đơn giản

we could write them on the front of a t-shirt.

để chúng ta viết chúng lên áo.

We don't know what those laws are yet,

Chúng ta không biết định luật này có tồn tại hay chưa

but that's what we're after.

nhưng đó lại là điều chúng ta cần làm.

The second crazy idea

Ý tưởng điên thứ 2

is that consciousness might be universal.

nhận thức mang tính phổ biến.

Every system might have some degree

Mỗi hệ thống có một mức độ riêng

of consciousness.

liên quan đến nhận thức.

This view is sometimes called panpsychism:

quan điểm này gọi là panpsychism:

pan for all, psych for mind,

pan cho tất cả, và psych cho tâm trí,

every system is conscious,

mọi thực thể đều là ý thức,

not just humans, dogs, mice, flies,

không chỉ con người, con chó, con chuột, con ruồi,

but even Rob Knight's microbes,

thậm chí những con vi khuẩn của Rob Knight

elementary particles.

hay những hạt cơ bản.

Even a photon has some degree of consciousness.

Thậm chí 1 hạt photon cũng có mức độ nhận thức riêng.

The idea is not that photons are intelligent

ý tôi không phải là những hạt photon này thông minh

or thinking.

hay nó biết suy nghĩ.

It's not that a photon

Nó không phải hạt photon

is wracked with angst

đang tàn phá thế giới

because it's thinking, "Aww, I'm always buzzing around near the speed of light.

bởi vì nó nghĩ, "Aww, tôi luôn bay vòng vòng với tốc độ ánh sáng.

I never get to slow down and smell the roses."

tôi chưa bao giờ sống chậm và ngửi hương thơm hoa hồng"

No, not like that.

Không, không phải như vậy.

But the thought is maybe photons might have

Nhưng những hạt photon có thể có

some element of raw, subjective feeling,

một số yếu tố về cảm giác chủ quan,

some primitive precursor to consciousness.

một số tiền đề nguyên thủy đối với ý thức.

This may sound a bit kooky to you.

Điều này có lẽ hơi kì cục với bạn.

I mean, why would anyone think such a crazy thing?

Ý tôi, tại sao mọi người lại nghĩ nó là một thứ điên rồ?

Some motivation comes from the first crazy idea,

Một vài động lực đến từ những ý tưởng điên rồ ban đầu,

that consciousness is fundamental.

mà ý thức đóng vai trò cốt lõi

If it's fundamental, like space and time and mass,

Nếu nó giữ vai trò cốt lõi, như không gian và thời gian và khối lượng

it's natural to suppose that it might be universal too,

nó tự nhiên cũng sẽ trở thành phổ biến,

the way they are.

theo cách của chúng.

It's also worth noting that although the idea

Nó sẽ không xứng đáng mặc dù ý kiến

seems counterintuitive to us,

dường như phản lại chúng ta,

it's much less counterintuitive to people

nó sẽ ít tương phản hơn với những người

from different cultures,

từ những nền văn hóa khác nhau,

where the human mind is seen as much more

nơi tâm trí con người dường như có nhiều

continuous with nature.

sự kết nối liên tục với tự nhiên.

A deeper motivation comes from the idea that

Một sự thúc đẩy sâu xa hơn đến từ ý tưởng này là

perhaps the most simple and powerful way

có lẽ những cách đơn giản nhất và mạnh mẽ nhất

to find fundamental laws connecting consciousness

để tìm ra những quy luật cơ bản liên quan đến ý thức

to physical processing

bằng xử lý vật lý

is to link consciousness to information.

là sự kết nối ý thức với thông tin.

Wherever there's information processing,

Bất cứ nơi nào có sự hiện diện của xử lý thông tin,

there's consciousness.

nơi đó sẽ có ý thức.

Complex information processing, like in a human,

Trong 1 người,việc tiếp nhận những thông tin phức tạp,

complex consciousness.

thì đòi hỏi ý thức phức tạp.

Simple information processing,

Sự tiếp nhận những thông tin đơn giản,

simple consciousness.

cần ý thức đơn giản.

A really exciting thing is in recent years

Một điều thú vị là trong những năm gần đây

a neuroscientist, Giulio Tononi,

một nhà thần kinh học, Giulio Tononi

has taken this kind of theory

đã dựa trên lý thuyết này

and developed it rigorously

và phát triển nó một cách chặt chẽ

with a mathematical theory.

với lý thuyết toán học.

He has a mathematical measure

Ông ấy có 1 phép đo lường toán học

of information integration

cho việc kết nối thông tin

which he calls phi,

ông ấy gọi là phi,

measuring the amount of information

thứ giúp đo lường lượng thông tin

integrated in a system.

được tích hợp trong hệ thống.

And he supposes that phi goes along

Và ông ta cho rằng phi gắn liền với

with consciousness.

ý thức

So in a human brain,

Vì thế trong não con người,

incredibly large amount of information integration,

có một số lượng lớn sự tích hợp thông tin,

high degree of phi,

ở mức độ cao của phi,

a whole lot of consciousness.

và của ý thức.

In a mouse, medium degree of information integration,

Trong một con chuột, ở mức nhập thông tin trung bình

still pretty significant,

vẫn khá quan trọng,

pretty serious amount of consciousness.

và cũng liên quan đến sự ý thức.

But as you go down to worms,

Nhưng khi bạn hạ xuống những thứ như sâu bọ

microbes, particles,

vi khuẩn, hạt vật chất,

the amount of phi falls off.

số lượng phi giảm mạnh.

The amount of information integration falls off,

Số lượng thông tin nhập vào cũng giảm,

but it's still non-zero.

nhưng không phải là về con số 0

On Tononi's theory,

Theo định lý của Tononi,

there's still going to be a non-zero degree

vẫn có thể về không độ

of consciousness.

của ý thức.

In effect, he's proposing a fundamental law

Trong sự ảnh hưởng này, ông ấy nêu ra quy luật cốt lõi

of consciousness: high phi, high consciousness.

của ý thức: phi cao, ý thức cao.

Now, I don't know if this theory is right,

Bây giờ, tôi không biết nếu học thuyết này là đúng,

but it's actually perhaps the leading theory right now

nhưng nó sẽ có thể dẫn đến một học thuyết

in the science of consciousness,

trong khoa học về ý thức,

and it's been used to integrate a whole range

và nó được dùng để nhập những nhánh thông tin

of scientific data,

của dữ liệu khoa học,

and it does have a nice property that it is in fact simple enough

và nó có một đặc tính tốt thứ mà trên thực tế đủ đơn giản

you can write it on the front of a t-shirt.

để bạn có thể viết chúng lên mặt trước của áo

Another final motivation is that

Một động lực cuối cùng khác là

panpsychism might help us to integrate

panpsychism có thể giúp bạn nhập

consciousness into the physical world.

ý thức vào thế giới vật chất.

Physicists and philosophers have often observed

Những nhà vật lý và nhà tâm lý học thường thừa nhận

that physics is curiously abstract.

rằng vật lí là một thứ gây tò mò.

It describes the structure of reality

Nó mô tả cấu trúc thật sự

using a bunch of equations,

của một chuỗi phương trình,

but it doesn't tell us about the reality

nhưng nó không nói rõ về sự thật

that underlies it.

ẩn bên trong nó.

As Stephen Hawking puts it,

Như Stephen Hawking dùng nó,

what puts the fire into the equations?

thế cái gì đã được dùng trong phương trình?

Well, on the panpsychist view,

Tốt, theo quan điểm của panpsychist,

you can leave the equations of physics as they are,

bạn có thể để phương trình theo cách của chúng

but you can take them to be describing

nhưng bạn cũng có thể mang chúng ra để miêu tả

the flux of consciousness.

như một dòng ý thức.

That's what physics really is ultimately doing,

Cái mà vật lý thực sự đang làm,

describing the flux of consciousness.

đang mô tả dòng ý thức

On this view, it's consciousness

Theo quan điểm này, nó chính là ý thức

that puts the fire into the equations.

thứ được đặt trong những phương trình.

On that view, consciousness doesn't dangle

Theo đó, ý thức không bám sát theo

outside the physical world

thế giới bên ngoài

as some kind of extra.

giống như được gắn thêm vào.

It's there right at its heart.

Nó thực sự đang ở đó

This view, I think, the panpsychist view,

Tôi nghĩ đây là quan điểm panpsychist,

has the potential to transfigure our relationship

thứ có tiềm năng tôn lên mối quan hệ của chúng ta

to nature,

với tự nhiên,

and it may have some pretty serious social

và nó có thể có hàng loạt hệ quả

and ethical consequences.

mang tính đạo đức và xã hội.

Some of these may be counterintuitive.

Một vài điều có thể đi ngược lại.

I used to think I shouldn't eat anything

Tôi thường nghĩ tôi không nên ăn bất cứ thứ gì

which is conscious,

những thứ có ý thức,

so therefore I should be vegetarian.

Thế thì tôi đã thành một người ăn chay trường.

Now, if you're a panpsychist and you take that view,

Bây giờ, nếu bạn là panpsychist và bạn cùng quan điểm đó,

you're going to go very hungry.

Bạn có thể sẽ bị đói dài dài.

So I think when you think about it,

Vì thế tôi cho rằng khi bạn nghĩ về điều này,

this tends to transfigure your views,

nó sẽ tôn lên những quan điểm của bạn,

whereas what matters for ethical purposes

trong khi đó vấn đề liên quan đến mục đích đạo đức

and moral considerations,

tôn vinh phẩm hạnh,

not so much the fact of consciousness,

thực tế không ảnh hưởng nhiều bởi ý thức,

but the degree and the complexity of consciousness.

nhưng nó liên quan đến mức độ và sự phức tạp trong ý thức.

It's also natural to ask about consciousness

Hoàn toàn không gì lạ khi nói về ý thức

in other systems, like computers.

trong những hệ thống khác, như máy tính chẳng hạn.

What about the artificially intelligent system

Thế còn hệ thống thông minh nhân tạo

in the movie "Her," Samantha?

trong bộ phim "Her", Samantha thì sao?

Is she conscious?

cô ta có ý thức?

Well, if you take the informational,

Tốt, nếu bạn lấy thông tin

panpsychist view,

theo quan điểm panpsychist,

she certainly has complicated information processing

cô ấy chắc chắn gặp rắc rối trong việc nhập

and integration,

và mở rộng thông tin,

so the answer is very likely yes, she is conscious.

vì vậy câu trả lời dĩ nhiên là có, cô ta có ý thức.

If that's right, it raises pretty serious

Nếu nó đúng,nó sẽ tạo nên hàng loạt

ethical issues about both the ethics

vấn đề đạo đức cả về đạo đức

of developing intelligent computer systems

của việc phát triển hệ thống máy tính thông minh

and the ethics of turning them off.

và đạo đức khi tắt bỏ những hệ thống đó.

Finally, you might ask about the consciousness

Cuối cùng bạn có thể sẽ hỏi về ý thức

of whole groups,

theo cách tổng thể,

the planet.

hành tinh.

Does Canada have its own consciousness?

Canada có nhận thức riêng

Or at a more local level,

hay ở một cấp độ cục bộ

does an integrated group

là một nhóm tích hợp

like the audience at a TED conference,

như khán giả trong hội nghị TED,

are we right now having a collective TED consciousness,

hiện giờ đang có một sự tiếp thu ý thức TED,

an inner movie

một bộ phim nội tại

for this collective TED group

cho nhóm thu thập TED

which is distinct from the inner movies

thứ hoàn toàn khác với những bộ phim nội tại khác

of each of our parts?

so với những phần khác?

I don't know the answer to that question,

Tôi không biết câu trả lời cho câu hỏi đó,

but I think it's at least one

nhưng tôi nghĩ ít nhất một

worth taking seriously.

trong số chúng ta có câu trả lời một cách đúng đắn.

Okay, so this panpsychist vision,

okay, với cái nhìn theo panpsychist,

it is a radical one,

nó là một điều hết sức căn bản,

and I don't know that it's correct.

mà tôi không thể tìm ra câu trả lời chính xác nhất.

I'm actually more confident about

Tôi hoàn toàn tự tin về

the first crazy idea,

ý tưởng điên rồ đầu tiên,

that consciousness is fundamental,

rằng nhận thức là một khái niệm cơ bản,

than about the second one,

hơn ý tưởng thứ 2,

that it's universal.

nó chỉ mang tính phổ biến.

I mean, the view raises any number of questions,

Theo ý tôi, quan điểm trên đặt ra nhiều câu hỏi,

has any number of challenges,

nhiều thách thức,

like how do those little bits

ví dụ như làm sao những ý thức nhỏ lẻ

of consciousness add up

có thể gộp lại thành

to the kind of complex consciousness

loại ý thức phức tạp

we know and love.

chúng ta biết và yêu.

If we can answer those questions,

Nếu chúng ta có thể trả lời cho những câu hỏi đó,

then I think we're going to be well on our way

thì tôi nghĩ rằng chúng ta đang cùng nhau

to a serious theory of consciousness.

tạo ra một học thuyết mới về ý thức.

If not, well, this is the hardest problem perhaps

Còn nếu không, thì có lẽ chúng ta đang gặp một rắc rối lớn

in science and philosophy.

trong khoa học và tâm lý học.

We can't expect to solve it overnight.

Chúng ta không thể giải quyết nó trong một sớm một chiều

But I do think we're going to figure it out eventually.

nhưng chúng ta chắc chắn có thể tìm ra.

Understanding consciousness is a real key, I think,

theo tôi, hiểu được ý thức là một chìa khóa thực sự,

both to understanding the universe

để giúp ta hiểu cả về vũ trụ này

and to understanding ourselves.

và bản thân chúng ta.

It may just take the right crazy idea.

Điều này có thể là một ý tưởng điên rồ.

Thank you.

Xin cảm ơn!

(Applause)

(Vỗ tay)