Laura Carstensen: Older people are happier

129,917 views ・ 2012-04-19

TED


Please double-click on the English subtitles below to play the video.

Translator: Daban Q. Jaff Reviewer: Razaw S. Bor
خەڵک زیاتر دەژین
و کۆمەڵگاکان گەورەتر دەبن.
زۆر جار ئەمە دەبیستیت.
لە رۆژنامەکاندا لەسەری دەخوێنیتەوە
لە تەلەفزیۆنەکانەوە دەیبیستیت.
هەندێ جار من نیگەرانی ئەوەم
00:15
People are living longer and societies are getting grayer.
0
15902
3899
کە ئیمە لەمبارەیەوە ئەوەندە زۆر دەبیستین
کە گەیشتوینەتە ئەوەی ژیانێکی درێژتر قبوڵ بکەین
00:20
You hear about it all the time.
1
20373
1728
بە جۆرێک لە لەخۆ رازیبونەوە
00:22
You read about it in your newspapers.
2
22245
1779
تەنانەت بە کراوەییشەوە.
00:24
You hear about it on your television sets.
3
24048
2346
بەڵام هەڵە مەکەن
00:26
Sometimes, I'm concerned
4
26418
1264
00:27
that we hear about it so much that we've come to accept longer lives
5
27706
4608
ژیانی درێژتر دەتوانێت
و بڕوام وایە ئەو شتەش دەکات
کە بریتییە لە گەشەپێدانی چۆنایەتی ژیان
00:32
with a kind of a complacency, even ease.
6
32338
3833
لە هەمو تەمەنەکاندا.
ئێستاش بۆ ئەوەی ئەمە بخەینە گۆشەنیگایەکەوە
00:37
But make no mistake, longer lives can --
7
37203
4282
بهێڵن بۆ خولەکێک بگەڕێمەوە دواوە
ساڵی زیاتر خراونەتە سەر
00:41
and, I believe, will improve quality of life at all ages.
8
41509
5883
تێکڕای هیوا بە ژیان
لە سەدەی بیستەم دا
ئەمەش لە هەمو ساڵەکانی
00:48
Now to put this in perspective, let me just zoom out for a minute.
9
48956
3136
پێش ئەو هەزارەیەی
00:53
More years were added to average life expectancy in the 20th century
10
53084
5896
هەمو مێژوی پەرەسەندنی مرۆڤ زیاترە.
لە چاو تروکاندنێکدا
ئێمە بە نزیکەیی ماوەی ژیانمان
01:00
than all years added across all prior millennia
11
60154
6907
کرد بە دو ئەوەندە.
بۆیە ئەگەر هەستت بەوە کرد کە ئەم بابەتی تەمەنە بە تەواوی نەچەسپاوە
01:07
of human evolution combined.
12
67085
2174
خۆت ناڕەحەت مەکە
ئەمە شتێکی نوێیە.
01:10
In the blink of an eye,
13
70535
1528
و لەبەر ئەوەی رێژەی بەپیتی دابەزیوە
01:12
we nearly doubled the length of time that we're living.
14
72087
3372
لە هەمان ماوە دا
کە هیوا بە ژیان زیادی کردووە
01:16
So if you ever feel like you don't have this aging thing quite pegged,
15
76685
3303
ئەو هەرەمە
01:20
don't kick yourself.
16
80012
1314
01:21
It's brand new.
17
81350
1886
کە هەمیشە دەرخەری دابەشبونی دانیشتوانە بە پێی تەمەن
01:23
And because fertility rates fell across that very same period
18
83887
4151
کە لە خوارەکەی دا گەنجەکانی لێن
و بە لوتکەیەکی بچوکی بەتەمەنەکان کۆتایی دێت
01:28
that life expectancy was going up,
19
88062
2496
کە دەمێننەوە و دەگەنە ئەو تەمەنە زۆرە
01:31
that pyramid that has always represented the distribution of age in the population,
20
91857
5591
ئەو هەرەمە گۆڕانکاری بەسەردا دێت
و دەبێت بە لاکێشەیە
01:37
with many young ones at the bottom winnowed to a tiny peak of older people
21
97472
5026
ئێستاش، ئەگەر تۆ لەو کەسانەیت
کە چێژ لە ئاماری دانیشتوان وەردەگریت
01:42
who make it and survive to old age,
22
102522
2237
ئەمانە ئەو شتانەن کە بەکەڵکت دێن.
01:44
is being reshaped into a rectangle.
23
104783
3870
لەبەر ئەوەی ماناکە ئەوەیە
کە بۆ یەکەمجار لە مێژوی توخمەکاندا
01:50
And now, if you're the kind of person
24
110728
1808
زۆرینەی ئەو مناڵانەی
01:52
who can get chills from population statistics,
25
112560
2357
لە وڵاتانی گەشەکردودا لەدایک دەبن
01:54
(Laughter)
26
114941
1023
ئەو هەلەیان هەیە
01:55
these are the ones that should do it.
27
115988
1794
01:57
Because what that means
28
117806
1430
کە پیر ببن.
01:59
is that for the first time in the history of the species,
29
119260
3840
ئەمە چۆن رویدا؟
خۆ ئێمە لە روی بۆماوەییەوە لە باو و باپیرانمان بەهێزتر نین
02:03
the majority of babies born in the developed world
30
123124
3770
کە ١٠٠٠٠ ساڵ لەمەوبەر ژیاون
02:06
are having the opportunity to grow old.
31
126918
3816
ئەم زیادبونە لە هیوادا بە ژیان
بەرهەمێکی بەرچاوی کلتورە -
کە ئەو بۆتەیەیە
02:12
How did this happen?
32
132671
1565
کە زانست و تەکنەلۆجیای تێدایە
02:14
Well, we're no genetically hardier than our ancestors were 10,000 years ago.
33
134698
4008
لەگەڵ گۆڕانکاری بەرفراوانی هەڵسوکەوتەکان
کە گەشە بە تەندروستی و کامەرانی دەدات.
02:19
This increase in life expectancy is the remarkable product of culture --
34
139238
4312
لە رێگەی گۆڕانکارییە کلتورییەکانەوە
باوباپیرانمان
02:24
the crucible that holds science and technology
35
144082
3693
توانیویانە تا رادەیەکی زۆر مردنی پێشوەخت کەم بکەنەوە
02:27
and wide-scale changes in behavior that improve health and well-being.
36
147799
5436
بەمەش ئێستا خەڵک دەتوانن تەمەنێکی درێژ بژین.
ئێستاش چەند کێشەیەک هەن کە پەیوەستن بە هەڵکشانی تەمەنەوە
02:34
Through cultural changes, our ancestors largely eliminated early death
37
154419
6284
وەک نەخۆشی و هەژاریی و لەدەستدانی پلەوپایەی کۆمەڵایەتی.
کاتی ئەوە بەسەر چووە کە لەسەر شانازییەکانمان پاڵ بدەینەوە.
02:40
so that people can now live out their full lives.
38
160727
2825
بەڵام تا زیاتر لە بارەی هەڵکشانی تەمەنەوە فێر دەبین
ئەوەمان بۆ رونتر دەبێتەوە
02:44
Now there are problems associated with aging --
39
164784
2945
کە ئاراستە سەربەرەوخوارەکە
تا رادەیەکی ناشرین دورە لە راستییەوە.
02:47
diseases, poverty, loss of social status.
40
167753
2291
هەڵکشانی تەمەن چەند گەشەپیدانێکی بەرچاو لەگەڵ خۆیدا دەهێنێت -
02:50
It's hardly time to rest on our laurels.
41
170068
2168
02:53
But the more we learn about aging,
42
173031
2076
زیادبونی زانیاری، شارەزایی-
02:55
the clearer it becomes that a sweeping downward course
43
175131
4039
و لایەنە سۆزدارییەکانی ژیانیش گەشە دەکەن.
02:59
is grossly inaccurate.
44
179194
2042
03:02
Aging brings some rather remarkable improvements --
45
182214
3268
ئەمە راستە.
کەسە بەتەمەنەکان دڵخۆشن.
03:05
increased knowledge, expertise --
46
185506
2730
ئەوان لە خەڵکی تەمەن مامناوەند دڵخۆشترن
03:09
and emotional aspects of life improve.
47
189365
4370
و بە دڵنیاییەوە لە گەنجاکانیش.
لێکۆڵینەوە لە دوای لێکۆڵینەوە
دەگاتە هەمان ئەنجام.
03:15
That's right, older people are happy.
48
195640
3359
سی دی سی بەم دواییە راپرسییەکی ئەنجام دا
کە داوایان لە بەشداربوان کردبو
03:19
They're happier than middle-aged people, and younger people, certainly.
49
199788
3598
پێیان بڵێن ئایا لە ماوەی هەفتەی پێشودا بە نیگەرانییەکی دەرونی گرنگ دا
03:23
(Laughter)
50
203410
1182
تێپەڕیون یان نا.
03:24
Study after study is coming to the same conclusion.
51
204616
3114
ژمارەی ئەو بەتەمەنانەی کە بە ئەرێنی وەڵامی ئەم پرسیارەیان داوەتەوە
03:27
The CDC recently conducted a survey
52
207754
2832
لە ژمارەی کەسانی تەمەن مامناوەند
03:30
where they asked respondents simply to tell them
53
210610
2884
و گەنجەکان کەمتر بو.
راپرسییەکەی ئەم دواییەی گەڵوپ
03:33
whether they experienced significant psychological distress
54
213518
3115
لە بەشداربوانی پرسی
03:36
in the previous week.
55
216657
1162
کە لە رۆژی پێشودا چەند فشار و نیگەرانی و توڕەییان
03:37
And fewer older people answered affirmatively to that question
56
217843
3634
ئەزمون کردووە.
و فشار و نیگەرانی و توڕەیی
03:41
than middle-aged people, and younger people as well.
57
221501
2734
هەمویان لەگەڵ هەڵکشانی تەمەندا کەم دەبنەوە
03:45
And a recent Gallup poll asked participants
58
225126
2965
03:48
how much stress and worry and anger they had experienced the previous day.
59
228115
4486
زاناکانی کۆمەڵناسی بەمە دەڵێن دژیەکی هەڵکشانی تەمەن.
هەرچۆنێک بێت، هەڵکشانی تەمەن شتێکی ئاسان نیە.
03:52
And stress, worry, anger
60
232918
4129
بۆیە ئێمە هەمو شێوازێکی پرسیارمان گرتۆتەبەر
بۆ ئەوەی بزانین ئایا دەتوانین ئەم ئەنجامە بگٶڕێن.
03:57
all decrease with age.
61
237491
1769
04:00
Now social scientists call this the paradox of aging.
62
240867
3006
پرسیمان رەنگە هۆکارەکە ئەوە بێت
کە ئەم نەوەیەی خەڵکانی بەتەمەن
04:03
I mean, after all, aging is not a piece of cake.
63
243897
2692
مەزنترین نەوەی ئێستا
04:07
So we've asked all sorts of questions to see if we could undo this finding.
64
247351
4274
و رابردو بوبن.
واتە ئەو گەنجانەی ئێستا
رەنگە بە شێوەیەکی نمونەیی لە کاتی هەڵکشانی تەمەنیاندا
04:12
We've asked whether it may be that the current generations of older people
65
252659
5426
ئەزمونی ئەم گەشەکردنانە نەکەن.
پرسیمان،
04:18
are and always have been the greatest generations.
66
258601
2530
رەنگە خەڵکە بەتەمەنەکە بیانەوێن شتێکی ئەرێنی بنوێنن
04:21
That is that younger people today may not typically experience
67
261869
3668
بەرامبەر بونە خەمۆکەکەیاندا.
-پێکەنین
04:25
these improvements as they grow older.
68
265561
2328
بەڵام تا زیاتر هەوڵمان دا ئەم دۆزینەوەیە رەت بکەینەوە
04:28
We've asked,
69
268487
1324
بەڵگەی زیاترمان دۆزییەوە
04:29
well, maybe older people are just trying to put a positive spin
70
269835
3943
کە پاڵپشتی دەکات.
ساڵانێک لەمەوبەر، من و هاوکارەکانم لێکۆڵینەوەیەکمان ئەنجامدا
04:33
on an otherwise depressing existence.
71
273802
2413
کە تیایدا دوای دە ساڵ سەردانی هەمان کۆمەڵە خەڵکمان کردەوە.
04:36
(Laughter)
72
276239
1747
نمونەکە لە سەرەتادا تەمەنیان لە نێوان ١٨ - ٩٤ ساڵدا بو
04:38
But the more we've tried to disavow this finding,
73
278010
2853
04:40
the more evidence we find to support it.
74
280887
2498
لێکۆڵینەوەکەمان لەسەر ئەوە بو ئایا ئەزمونە سۆزدارییەکەیان دەگۆڕێت
04:44
Years ago, my colleagues and I embarked on a study
75
284806
2335
کاتێ تەمەنیان هەڵدەکشێت یان نا.
بەشدارەکانمان ئامێرێکی پەیوەندی ئەلکترۆنییان هەڵدەگرت
04:47
where we followed the same group of people over a 10-year period.
76
287165
3088
هەر جارەی بۆ ماوەی هەفتەیەک
04:50
Originally, the sample was aged 18 to 94.
77
290277
2959
و ئێمە لە شەو و رۆژ لە کاتی لەپڕ پەیوەندییمان پێوە دەکردن
04:53
And we studied whether and how their emotional experiences changed
78
293754
3339
و هەمو کاتێک کە پەیوەندییمان پێوە دەکردن
داوامان لێ دەکردن وەڵامی چەند پرسیارێک بدەنەوە -
04:57
as they grew older.
79
297117
1905
لە نێوان ژمارە ١ و ٧ دا، ئێستا چەند دڵخۆشیت؟
04:59
Our participants would carry electronic pagers
80
299046
3311
چەند ناڕەحەتیت لە ئێستادا؟
05:02
for a week at a time,
81
302381
1501
05:03
and we'd page them throughout the day and evenings at random times.
82
303906
3299
چەند توڕەیت لە ئێستادا؟ -
بۆ ئەوەی تێبگەین
05:07
And every time we paged them,
83
307229
1790
لە چۆنێتی ئەو هەست و سۆزەی کە هەیانبو
05:09
we'd ask them to answer several questions --
84
309043
2052
لە ژیانی رۆژانەیاندا.
05:11
"On a one to seven scale, how happy are you right now?"
85
311119
3065
بە بەکارهێنانی ئەم لێکۆڵینەوە چڕوپڕە
لەسەر تاکەکەسەکان
05:14
"How sad are you right now?"
86
314208
1485
05:15
"How frustrated are you right now?" --
87
315717
2151
بۆمان دەرکەوت کە نەوەیەکی تایبەت نیە کە
05:17
so that we could get a sense of the kinds of emotions and feelings they were having
88
317892
4234
لە نەوەکانی تر باشترە،
بەڵکو هەمان ئەو کەسانە بە تێپەڕبونی کات
05:22
in their day-to-day lives.
89
322150
1380
05:24
And using this intense study of individuals,
90
324309
3294
وایان لێ دێت زیاتر
باس لە ئەزمونی ئەرێنی زۆرتر بکەن.
05:27
we find that it's not one particular generation
91
327627
3854
ئێستا تۆ ئەم نزمبونەوە کەمە دەبینیت
05:31
that's doing better than the others,
92
331505
2261
لە تەمەنە هەرە بەرزەکاندا
05:33
but the same individuals over time
93
333790
2874
لەویادا ئەو نزمبونەوە کەمە هەیە
بەڵام ئەمە بە هیچ جۆرێک
05:36
come to report relatively greater positive experience.
94
336688
4859
ناگەڕێتەوە بۆ ئەو ئاستانەی دەیانبینین
لە سەرەتای تەمەنی پێگەیشتندا.
05:41
Now you see this slight downturn at very advanced ages.
95
341571
4438
ئەمە بە راستی زۆر ئاسانکراوە
ئەگەر بڵێین خەڵکی بەتەمەن "دڵخۆش"ن.
05:46
And there is a slight downturn.
96
346033
1637
05:47
But at no point does it return to the levels we see in early adulthood.
97
347694
4989
لە لێکۆڵینەوەکەماندا ئەو کەسانە ئەرێنیترن
بەڵام لە خەڵکە گەنجەکە زیاتر ئەگەری ئەوەیان هەیە
05:53
Now it's really too simplistic to say that older people are "happy."
98
353888
7000
کە هەستی تێکەڵیان هەبێت -
ناڕەحەتی لە هەمان ئەو کاتەی ئەزمونی دڵخۆشییان هەیە
ئەو فرمێسکەی ناو چاو دەزانیت
06:01
In our study, they are more positive.
99
361929
2306
کاتێ بۆ هاوڕێکەت زەردەخەنە دەکەیت.
لێکۆڵێنەوەیەکی تر ئەوەی دەرخستووە
06:05
But they're also more likely than younger people
100
365088
2317
کە کەسانی بەتەمەن لەوە دەچێ
06:07
to experience mixed emotions --
101
367429
2173
بە شێوەیەکی ئاسودەتر روبەڕوی ناڕەحەتی ببنەوە.
06:09
sadness at the same time you experience happiness;
102
369626
2617
ئەوان باشتر ناڕەحەتی قبوڵ دەکەن بە بەراورد لەگەڵ کەسانی گەنج دا.
06:12
you know, that tear in the eye when you're smiling at a friend.
103
372267
3444
ئێمەش گومانمان کرد کە ئەمە یارمەتیمان بدات
06:16
And other research has shown that older people seem to engage with sadness
104
376894
4643
بۆ ئەوەی تێبگەین بۆچی خەڵکانی بەتەمەن لە گەنجەکان سەرکەوتوترن
لە چارەسەرکردنی ناکۆکی و مشتومڕە سۆزدارییەکاندا.
06:21
more comfortably.
105
381561
1406
06:22
They're more accepting of sadness than younger people are.
106
382991
2884
خەڵکانی بەتەمەن دەتوانن نادادپەروەری
06:25
And we suspect that this may help to explain
107
385899
2593
بە هاوسۆزییەوە ببینن
06:28
why older people are better than younger people
108
388516
2720
نەک بە نائومێدییەوە.
06:31
at solving hotly charged emotional conflicts and debates.
109
391260
4252
و کاتێ هەمو شتەکان یەکسانن
کەسانی بەتەمەن سەرچاوە مەعریفییەکانیان
بۆ نمونە سەرنج و یادەوەری
06:37
Older people can view injustice with compassion,
110
397260
4286
زیاتر بەرەو زانیاری ئەرێنی دەگۆڕن وەک لە نەرێنی.
ئەگەر ئێمە وێنە نیشانی کەسانی بەتەمەن، مامناوەند و گەنج بدەین
06:42
but not despair.
111
402220
1342
06:44
And all things being equal,
112
404619
1737
وەک ئەوانەی کە لەسەر شاشەکە دەیبینن
06:46
older people direct their cognitive resources, like attention and memory,
113
406380
4091
و پاشان بپرسین
کە کام وێنانە دەناسنەوە بیڵێن،
06:50
to positive information more than negative.
114
410495
2741
خەڵکانی بەتەمەن، نەک گەنجەکان،
06:53
If we show older, middle-aged, younger people images,
115
413876
3352
زیاتر وێنە ئەرێنییەکانیان لە بیرە
06:57
like the ones you see on the screen,
116
417252
1984
وەک لە وێنە نەرێنییەکان.
06:59
and we later ask them to recall all the images that they can,
117
419958
4626
ئێمە پرسیارمان لە خەڵکە بەتەمەن و گەنجەکان کردووە
کە لە تاقیگەی لێکۆڵینەوەدا
بۆ دەموچاوە مۆن و دەم بەخەندەکان بگەڕێن.
07:05
older people, but not younger people,
118
425145
2359
خەڵکە بەتەمەنەکە زیاتر بەرەو دەموچاوە دەم بەخەندەکاندا چون
07:07
remember more positive images than negative images.
119
427528
3707
و دورکەوتنەوە لە دەموچاوە مۆن و توڕەکانەوە.
07:11
We've asked older and younger people to view faces in laboratory studies,
120
431912
4138
لە ژیانی رۆژانەدا
ئەمە دەگۆڕێت بۆ چێژێکی گەورەتر
و ئاسودەییەکی زیاتر.
07:16
some frowning, some smiling.
121
436074
1876
07:17
Older people look toward the smiling faces and away from the frowning, angry faces.
122
437974
5122
بەڵام وەک زانای کۆمەڵایەتی، ئێمە بەردەوامین لە پرسیار کردن
سەبارەت بە ئەلتەرناتیڤی مومکین.
ئێمە وتومانە، باشە رەنگە خەڵکانی بەتەمەن
07:24
In day-to-day life, this translates into greater enjoyment and satisfaction.
123
444517
5108
زیاتر باسی هەستی ئەرێنی دەکەن
چونکە لە روی مەعریفییەوە شێواون.
-پێکەنین
07:31
But as social scientists, we continue to ask about possible alternatives.
124
451793
4289
ئێمە وتومانە، رەنگە
لێکدانەوەی هەستە ئەرێنییەکان لە هەستە نەرێنییەکان ئاسانتر بێت
07:36
We've said, well, maybe older people report more positive emotions
125
456106
3654
و بۆیە تۆ دەچیت بەرەوە هەستە ئەرێنییەکان؟
07:39
because they're cognitively impaired.
126
459784
2452
رەنگە ناوەندە دەمارییەکانی ناو مێشکمان
07:42
(Laughter)
127
462260
3320
بەشێوەیەک بپوکێتەوە
کە چیتر نەتوانین هەستە نەرێنییەکان لێکبدەینەوە.
07:46
We've said, could it be
128
466136
1231
07:47
that positive emotions are simply easier to process than negative emotions,
129
467391
3594
بەڵام بابەتەکە لەمە جیاواز بو.
وریاترین کەسە بەتەمەنەکان
07:51
and so you switch to the positive emotions?
130
471009
3169
ئەو کەسانەن کە زۆرترینی ئەم کاریگەرییە ئەرێنییە دەردەبڕن.
07:54
Maybe our neural centers in our brain
131
474202
2135
07:56
are degraded such that we're unable to process negative emotions anymore.
132
476361
4122
و لە ژێر ئەو بارودۆخانەدا کە زۆر گرنگە
08:00
But that's not the case.
133
480832
1509
کەسە بەتەمەنەکان زانیارییە نەرێنییەکان لێکدەدەنەوە
08:02
The most mentally sharp older adults
134
482874
3236
بە هەمان شێوەی زانیارییە ئەرێنییەکان.
کەواتە ئەمە چۆن دەبێت؟
08:06
are the ones who show this positivity effect the most.
135
486134
3102
ئێمە لە لێکۆڵینەوەکەماندا
08:10
And under conditions where it really matters,
136
490209
2282
بۆمان دەرکەوت کە ئەم گۆڕانکارییانە
08:12
older people do process the negative information
137
492515
2528
بە شێوەیەکی بنەڕەتی بنیاد نراون
لە توانا بێوێنەکەی مرۆڤدا بۆ چاودێریکردنی کات -
08:15
just as well as the positive information.
138
495067
2169
08:17
So how can this be?
139
497618
1963
نەک تەنیا کاتی کاتژمێر و کاتی رۆژمێر،
بەڵکو کاتی ژیان.
08:21
Well, in our research,
140
501136
1973
و ئەگەر دژ یەکێکی هەڵکشانی تەمەن هەبێت
08:23
we've found that these changes are grounded fundamentally
141
503217
3991
ئەوەیە کە تێگەیشتن لەوەی کە ئێمە هەتا هەتایە ناژین
08:27
in the uniquely human ability to monitor time --
142
507232
3217
بە شێوەیەکی ئەرێنی
گۆڕانکاری لە گۆشەنیگاماندا دەکات بەرامبەر ژیان.
08:30
not just clock time and calendar time, but lifetime.
143
510473
3049
کاتێ ئاسۆی کات درێژ و تەمومژاوییە
08:34
And if there's a paradox of aging,
144
514468
2018
کە بە گشتی لە تەمەنی گەنجێتیدا بەو شێوەیەیە،
08:36
it's that recognizing that we won't live forever
145
516930
3002
خەڵک بە شێوەیەکی بەردەوام خۆی ئامادە دەکات
08:39
changes our perspective on life in positive ways.
146
519956
4257
و هەوڵ دەدات چەند دەتوانێت زانیارییەکانی بەکار بهێنێت
خۆی بخاتە مەترسییەوە و بە دوای شت دا بگەڕێت.
08:45
When time horizons are long and nebulous, as they typically are in youth,
147
525464
4806
رەنگە کات لەگەڵ ئەو کەسانەدا بەرینە سەر کە تەنانەت خۆشیشمان ناوێن
لەبەر ئەوەی کە بەجۆرێک سەرنجڕاکێشە.
08:50
people are constantly preparing,
148
530294
1942
رەنگە فێری شتێکی چاوەڕواننەکراو ببین.
08:52
trying to soak up all the information they possibly can,
149
532260
3755
-پێکەنین
دەچین بۆ ژوانی کوێرانە
08:56
taking risks, exploring.
150
536039
2246
-پێکەنین
08:58
We might spend time with people we don't even like
151
538309
2943
دەزانیت، هەرچۆنێک بێت
09:01
because it's somehow interesting.
152
541276
2099
ئەگەر سەرکەوتوش نەبێت، سبەینێیەکی تر هەیە،
09:03
We might learn something unexpected.
153
543399
2196
کەسانی سەرو پەنجا ساڵ
09:05
(Laughter)
154
545619
2060
ناچن بۆ ژوانی کوێرانە.
09:07
We go on blind dates.
155
547703
1533
09:09
(Laughter)
156
549260
3253
-پێکەنین
09:12
You know, after all,
157
552537
1170
09:13
if it doesn't work out, there's always tomorrow.
158
553731
2505
کاتێ تەمەنمان هەڵدەکشێت
ئاسۆی کاتەکەمان کورتتر دەبێتەوە
09:17
People over 50 don't go on blind dates.
159
557381
2577
و ئامانجەکانمان دەگۆڕێن
09:19
(Laughter)
160
559982
7000
کاتێ بۆمان دەردەکەوێت هەمو کاتی دنیامان بەدەستەوە نیە
ئەو کاتە بە شێوەیەکی رونتر ریزبەندییەکانمان دەبینین.
ئیتر بابەتە لاوەکییەکان کەمتر لەبەرچاو دەگرین.
09:27
As we age, our time horizons grow shorter and our goals change.
161
567274
5807
ژیان رزگار دەکەین.
پێزانینمان زیاتر دەبێت
09:33
When we recognize that we don't have all the time in the world,
162
573602
2992
و کراوەتر دەبین بۆ ئاشتبونەوە.
09:36
we see our priorities most clearly.
163
576618
2847
وەبەرهێنان لە لایەنە گرنگەکانی سۆزدارییدا دەکەین
09:39
We take less notice of trivial matters.
164
579489
2721
و ژیان بەرەو باشتر دەچێت
09:42
We savor life.
165
582234
1501
بۆیە رۆژ بە رۆژ دڵخۆشتر دەبین.
09:44
We're more appreciative,
166
584400
1618
بەڵام هەمان ئەم گۆڕانکارییە لە تێڕوانیندا
09:46
more open to reconciliation.
167
586042
1755
وامان لێ دەکات لە جاران کەمتر توانای دانبەخۆدا گرتنمان هەبێت
09:48
We invest in more emotionally important parts of life,
168
588721
2830
بەرامبەر نادادپەروەری.
09:51
and life gets better,
169
591575
2661
بە هاتنی ٢٠١٥
09:54
so we're happier day-to-day.
170
594684
2552
ژمارەی ئەو کەسانەی ئەمریکا کە تەمەنیان
09:57
But that same shift in perspective
171
597565
1940
لە ٦٠ ساڵ زیاترە، زۆرتر دەبێت
09:59
leads us to have less tolerance than ever for injustice.
172
599529
4395
لە ژمارەی کەسانی خوار ١٥ ساڵ.
چی بەسەر ئەو کۆمەڵگایانەدا دێت
کە خەڵکە بەتەمەنەکەی زیاتر بێت؟
10:05
By 2015,
173
605321
1575
10:07
there will be more people in the United States
174
607397
2638
ژمارەکان
10:10
over the age of 60 than under 15.
175
610059
3337
ئەنجامەکە دیاری ناکەن.
کلتور دیاری دەکات.
10:15
What will happen to societies that are top-heavy with older people?
176
615279
4162
ئەگەر ئێمە وەبەرهێنان لە زانست و تەکنەلۆجیادا بکەین
و چارەسەر بۆ ئەو کێشە راستەقینانە بدۆزینەوە
10:20
The numbers won't determine the outcome.
177
620623
3292
کە خەڵکە بەتەمەنەکە روبەڕوی دەبنەوە
و ئەگەر سەرمایەگوزاری بکەین
10:24
Culture will.
178
624470
1484
لە لایەنە راستەقینە بەهێزەکانی
10:27
If we invest in science and technology
179
627463
3105
خەڵکە بەتەمەنەکە
ئەو کاتە ساڵە زیادبووەکانی تەمەن
10:30
and find solutions for the real problems that older people face
180
630592
3990
دەتوانێت بە شێوەیەکی دراماتیکی چۆنایەتی ژیان باشتر بکات
لە هەمو تەمەنەکاندا.
10:35
and we capitalize on the very real strengths of older people,
181
635444
6097
ئەو کۆمەڵگایانەی کە ملیۆنەها
هاوڵاتی بەهرەمەند و لە روی دەرونییەوە سەقامگیری هەیە
کە تەندروستترن و پەروەردەیەکی باشتریان هەیە
10:42
then added years of life can dramatically improve quality of life at all ages.
182
642100
5870
بە بەراورد لە هەمو نەوەکانی پێش خۆیان،
کە بەو چەکی مەعریفەت چەکدارن
کە تایبەتە بە مەسەلە کردارییەکانی ژیانەوە
10:49
Societies with millions of talented, emotionally stable citizens
183
649157
4467
و هاندراون
کە کێشە گەورەکان چارەسەر بکەن
10:53
who are healthier and better educated than any generations before them,
184
653648
4927
ئەو کۆمەڵگایانە دەتوانن ببنە کۆمەڵگای باشتر
لەو کۆمەڵگایانەی کە تا ئێستا بینیومانە.
10:58
armed with knowledge about the practical matters of life
185
658599
3826
باوکم کە تەمەنی ٩٢ ساڵە
11:02
and motivated to solve the big issues
186
662449
4289
حەز دەکات بڵێت
"با واز لەوە بهێنین کە تەنیا قسە لەسەر ئەوە بکەین
11:07
can be better societies than we have ever known.
187
667556
4767
کە چۆن خەڵکە بە تەمەنەکان بپارێزین
و دەست بکەین بە قسەکردن
لەسەر ئەوەی کە چۆن وا بکەین بەتەمەنەکان هەمومان بپارێزن."
11:14
My father, who is 92, likes to say,
188
674550
3436
سوپاس
-چەپڵە
11:19
"Let's stop talking only about how to save the old folks
189
679038
3569
11:22
and start talking about how to get them to save us all."
190
682710
4514
11:29
Thank you.
191
689097
1440
11:30
(Applause)
192
690561
2794
About this website

This site will introduce you to YouTube videos that are useful for learning English. You will see English lessons taught by top-notch teachers from around the world. Double-click on the English subtitles displayed on each video page to play the video from there. The subtitles scroll in sync with the video playback. If you have any comments or requests, please contact us using this contact form.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7