Laura Carstensen: Older people are happier

Μετάφραση: Toula Papapantou Επιμέλεια: John Kopsidas

People are living longer and societies are getting grayer.

Οι άνθρωποι ζουν περισσότερα χρόνια

και οι κοινωνίες γίνονται πιο γκρίζες.

Είναι κάτι που ακούμε διαρκώς.

You hear about it all the time.

Το διαβάζουμε στις εφημερίδες.

You read about it in your newspapers.

Το ακούμε στις τηλεοράσεις.

You hear about it on your television sets.

Μερικές φορές ανησυχώ

Sometimes, I'm concerned

that we hear about it so much that we've come to accept longer lives

γιατί, ακούμε τόσο συχνά γι' αυτό

που φτάνουμε να αποδεχτούμε την μακροβιότητα

with a kind of a complacency, even ease.

με κάποιον εφησυχασμό,

σχεδόν με ευκολία.

Μην αμφιβάλλετε,

But make no mistake, longer lives can --

η μακροβιότητα μπορεί

and, I believe, will improve quality of life at all ages.

και πιστεύω

θα βελτιώσει την ποιότητα ζωής

όλων των ηλικιών.

Για να το θέσω πιο σωστά,

Now to put this in perspective, let me just zoom out for a minute.

ας το δούμε γενικότερα.

Προστέθηκαν περισσότερα χρόνια

More years were added to average life expectancy in the 20th century

στο προσδόκιμο ζωής

κατά τον 20ο αιώνα,

απ' όσα προστέθηκαν

than all years added across all prior millennia

σε όλες τις χιλιετίες

της ανθρώπινης εξέλιξης.

of human evolution combined.

Σε πολύ λίγο χρόνο,

In the blink of an eye,

σχεδόν διπλασιάσαμε το χρόνο

we nearly doubled the length of time that we're living.

ζωής μας.

So if you ever feel like you don't have this aging thing quite pegged,

Αν κάποια στιγμή νιώσετε ότι δεν έχετε κατασταλάξει στο θέμα της γήρανση,

μη τα βάλετε με τον εαυτό σας.

don't kick yourself.

It's brand new.

Είναι ολοκαίνουριο.

And because fertility rates fell across that very same period

Επειδή οι δείκτες γονιμότητας έπεφταν

κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου

που το προσδόκιμο ζωής ανέβαινε,

that life expectancy was going up,

that pyramid that has always represented the distribution of age in the population,

αυτή η πυραμίδα

που πάντα αντικατόπτριζε την ηλικιακή κατανομή του πληθυσμού,

με πολλούς νέους κατανεμημένους στη βάση

with many young ones at the bottom winnowed to a tiny peak of older people

και λίγους ηλικιωμένους στην κορυφή

who make it and survive to old age,

οι οποίοι καταφέρνουν και φτάνουν σε μεγάλη ηλικία,

is being reshaped into a rectangle.

αναδιαμορφώνεται

σε ορθογώνιο παραλληλόγραμμο.

Αν ανήκετε στην κατηγορία των ανθρώπων

And now, if you're the kind of person

που ανατριχιάζουν με τις πληθυσμιακές στατιστικές,

who can get chills from population statistics,

(Laughter)

these are the ones that should do it.

αυτά που είπα πρέπει να αρκούν.

Because what that means

Γιατί αυτό σημαίνει

is that for the first time in the history of the species,

ότι για πρώτη φορά στην ιστορία του είδους,

η πλειοψηφία των μωρών που γεννιούνται

the majority of babies born in the developed world

στον Αναπτυγμένο Κόσμο

are having the opportunity to grow old.

έχουν την ευκαιρία

να γεράσουν.

Πώς συνέβη αυτό;

How did this happen?

Well, we're no genetically hardier than our ancestors were 10,000 years ago.

Από την άποψη της γενετικής δεν έχουμε μεγαλύτερες αντοχές από τους προγόνους μας

που έζησαν πριν από 10.000 χρόνια.

Αυτή η αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης

This increase in life expectancy is the remarkable product of culture --

αποτελεί το αξιοσημείωτο προϊόν του πολιτισμού--

το χωνευτήρι

the crucible that holds science and technology

που ενώνει την επιστήμη και την τεχνολογία

and wide-scale changes in behavior that improve health and well-being.

και ευρείας κλίμακας συμπεριφορικές αλλαγές

που βελτιώνουν την υγεία και την ευημερία.

Διαμέσου των πολιτισμικών αλλαγών,

Through cultural changes, our ancestors largely eliminated early death

οι πρόγονοί μας

εξάλειψαν τον πρόωρο θάνατο σε μεγάλο βαθμό

so that people can now live out their full lives.

με αποτέλεσμα οι άνθρωποι τώρα να ζουν πλήρη ζωή.

Now there are problems associated with aging --

Υπάρχουν βέβαια προβλήματα που συνδέονται με την γήρανση --

diseases, poverty, loss of social status.

ασθένειες, φτώχεια, απώλεια κοινωνικής θέσης.

It's hardly time to rest on our laurels.

Δεν είναι καιρός να αναπαυόμαστε στις δάφνες μας.

Αλλά, όσο περισσότερα μαθαίνουμε για την γήρανση,

But the more we learn about aging,

τόσο πιο σαφές γίνεται

the clearer it becomes that a sweeping downward course

ότι μια σαρωτική καθοδική πορεία

είναι υπερβολικά ανακριβής.

is grossly inaccurate.

Μερικές αξιοσημείωτες βελτιώσεις συμβαίνουν στους ανθρώπους που γερνούν--

Aging brings some rather remarkable improvements --

increased knowledge, expertise --

αυξημένη γνώση, εμπειρία--

όπως επίσης και βελτίωση των συναισθηματικών πλευρών της ζωής.

and emotional aspects of life improve.

Έτσι είναι,

That's right, older people are happy.

οι ηλικιωμένοι άνθρωποι είναι ευτυχισμένοι.

They're happier than middle-aged people, and younger people, certainly.

Είναι πιο ευτυχισμένοι από τους μεσήλικες,

και ασφαλώς από τους νεότερους.

(Laughter)

Οι περισσότερες μελέτες

Study after study is coming to the same conclusion.

καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα.

The CDC recently conducted a survey

Σε μια πρόσφατη έρευνα του Κέντρου Πρόληψης και Θεραπείας (CDC)

where they asked respondents simply to tell them

όπου ζητήθηκε από τους ερωτώμενους να πουν απλώς

whether they experienced significant psychological distress

αν βίωσαν σημαντικές ψυχολογικές ανησυχίες

την προηγούμενη εβδομάδα.

in the previous week.

And fewer older people answered affirmatively to that question

Οι ηλικιωμένοι που απάντησαν καταφατικά στη ερώτηση

ήταν λιγότεροι από τους μεσήλικες

than middle-aged people, and younger people as well.

και τους νεότερους.

Και ένα πρόσφατο γκάλοπ

And a recent Gallup poll asked participants

ρωτούσε τους συμμετέχοντες

how much stress and worry and anger they had experienced the previous day.

πόση ένταση, αγωνία και θυμό

είχαν βιώσει την προηγούμενη μέρα.

And stress, worry, anger

Το στρες, η αγωνία κι ο θυμός

όλα μειώνονται με την ηλικία.

all decrease with age.

Now social scientists call this the paradox of aging.

Οι κοινωνικοί επιστήμονες αποκαλούν αυτό το φαινόμενο το παράδοξο της προχωρημένης ηλικίας.

I mean, after all, aging is not a piece of cake.

Και, ασφαλώς, η προχωρημένη ηλικία δεν είναι εύκολη υπόθεση.

Έτσι λοιπόν, κάναμε όλων των ειδών τις ερωτήσεις

So we've asked all sorts of questions to see if we could undo this finding.

για να διαπιστώσουμε αν μπορούσε να αντιστραφεί αυτό το εύρημα.

We've asked whether it may be that the current generations of older people

Αναρωτηθήκαμε μήπως αυτό οφείλεται στο ότι

οι σύγχρονες γενιές των ηλικιωμένων

είναι και ήταν πάντα

are and always have been the greatest generations.

οι σπουδαιότερες γενιές.

That is that younger people today may not typically experience

Δηλαδή ότι οι νέοι σήμερα

πιθανόν να μη βιώσουν αυτές τις βελτιώσεις

these improvements as they grow older.

καθώς μεγαλώνουν.

We've asked,

Αναρωτηθήκαμε,

well, maybe older people are just trying to put a positive spin

μήπως οι μεγαλύτεροι προσπαθούν απλώς να βάλουν μια θετική πινελιά

on an otherwise depressing existence.

σε μια έτσι κι αλλιώς καταθλιπτική ύπαρξη.

(Γέλια)

(Laughter)

Αλλά όσο περισσότερο απαρνιόμαστε αυτά τα ευρήματα,

But the more we've tried to disavow this finding,

the more evidence we find to support it.

τόσο περισσότερα στοιχεία βρίσκουμε

που να τα υποστηρίζουν.

Years ago, my colleagues and I embarked on a study

Πριν από πολλά χρόνια,οι συνάδελφοί μου κι εγώ ξεκινήσαμε μια έρευνα

στη διάρκεια της οποίας παρακολουθήσαμε μια ομάδα ανθρώπων για πάνω από 10 χρόνια.

where we followed the same group of people over a 10-year period.

Αρχικά το δείγμα περιείχε τις ηλικίες από 18 μέχρι 94.

Originally, the sample was aged 18 to 94.

And we studied whether and how their emotional experiences changed

Μελετήσαμε εάν και πόσο άλλαζαν οι συναισθηματικές τους εμπειρίες

καθώς μεγάλωναν.

as they grew older.

Οι συμμετέχοντες θα φορούσαν φορητή συσκευή τηλεειδοποίησης

Our participants would carry electronic pagers

για μια εβδομάδα τη φορά,

for a week at a time,

and we'd page them throughout the day and evenings at random times.

και θα τους ειδοποιούσαμε κατά τη διάρκεια της ημέρας και αργότερα σε τυχαίες ώρες.

Και κάθε φορά που τους ειδοποιούσαμε

And every time we paged them,

τους ζητάγαμε να απαντήσουν μερικές ερωτήσεις --

we'd ask them to answer several questions --

Σε κλίμακα από το ένα μέχρι το επτά, πόσο ευτυχισμένος είστε αυτή τη στιγμή;

"On a one to seven scale, how happy are you right now?"

Πόσο δυστυχισμένος είστε αυτή τη στιγμή;

"How sad are you right now?"

"How frustrated are you right now?" --

Πόσο απογοητευμένος είστε αυτή τη στιγμή;--

so that we could get a sense of the kinds of emotions and feelings they were having

έτσι ώστε να έχουμε μια εικόνα

των διαφορετικών συναισθημάτων και αισθημάτων που ένιωθαν

στην καθημερινή τους ζωή.

in their day-to-day lives.

Με τη χρήση αυτής της εντατικής μελέτης

And using this intense study of individuals,

των ατόμων,

we find that it's not one particular generation

καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι δεν είναι μια συγκεκριμένη γενιά

that's doing better than the others,

που τα πάει καλύτερα από άλλες,

but the same individuals over time

αλλά τα ίδια άτομα με τον καιρό

come to report relatively greater positive experience.

φτάνουν να αναφέρουν σχετικά περισσότερη

θετική εμπειρία.

Εδώ βλέπετε μια μικρή απόκλιση προς τα κάτω

Now you see this slight downturn at very advanced ages.

σε πολύ προχωρημένες ηλικίες.

Υπάρχει μια μικρή κάμψη.

And there is a slight downturn.

But at no point does it return to the levels we see in early adulthood.

Ωστόσο σε κανένα σημείο δεν επιστρέφει

στα επίπεδα που βλέπουμε

στους νεαρούς ενήλικες.

Now it's really too simplistic to say that older people are "happy."

Είναι βέβαια πολύ απλοϊκό

να πούμε ότι οι ηλικιωμένοι είναι 'ευτυχισμένοι'.

In our study, they are more positive.

Στη μελέτη μας, οι ηλικιωμένοι είναι περισσότερο θετικοί,

έχουν όμως περισσότερες πιθανότητες από τους νεότερους

But they're also more likely than younger people

να βιώσουν ανάμεικτα συναισθήματα--

to experience mixed emotions --

sadness at the same time you experience happiness;

δυστυχία μαζί με ευτυχία·

ξέρετε, εκείνο το δάκρυ στην άκρη του ματιού

you know, that tear in the eye when you're smiling at a friend.

ενώ χαμογελάς σε ένα φίλο.

And other research has shown that older people seem to engage with sadness

Άλλες έρευνες έδειξαν

ότι οι ηλικιωμένοι φαίνεται να βιώνουν τη δυστυχία

με μεγαλύτερη άνεση.

more comfortably.

They're more accepting of sadness than younger people are.

Είναι πιο δεκτικοί στη δυστυχία απ' ό,τι οι νεότεροι.

And we suspect that this may help to explain

Και σκεπτόμαστε ότι αυτό μπορεί να βοηθήσει να εξηγήσουμε

why older people are better than younger people

γιατί οι μεγαλύτεροι είναι καλύτεροι από τους νέους ανθρώπους

at solving hotly charged emotional conflicts and debates.

στην επίλυση έντονων, συναισθηματικά φορτισμένων συγκρούσεων και αντιπαραθέσεων.

Οι μεγαλύτεροι άνθρωποι μπορούν να δουν την αδικία

Older people can view injustice with compassion,

με συμπόνια,

αλλά όχι με απελπισία.

but not despair.

And all things being equal,

Και τηρουμένων των αναλογιών,

older people direct their cognitive resources, like attention and memory,

οι μεγαλύτεροι άνθρωποι κατευθύνουν τις γνωστικές τους λειτουργίες,

όπως την προσοχή και τη μνήμη,

to positive information more than negative.

περισσότερο σε θετικές πληροφορίες παρά σε αρνητικές.

If we show older, middle-aged, younger people images,

Αν δείξουμε εικόνες, σαν κι αυτές που βλέπετε στην οθόνη,

σε μεγάλους, σε μεσήλικες και σε νέους,

like the ones you see on the screen,

and we later ask them to recall all the images that they can,

και μετά τους ρωτήσουμε

να ανακαλέσουν όλες τις εικόνες που μπορούν,

οι μεγαλύτεροι αλλά όχι οι νεότεροι,

older people, but not younger people,

remember more positive images than negative images.

θυμούνται περισσότερο θετικές

παρά αρνητικές εικόνες.

We've asked older and younger people to view faces in laboratory studies,

Ζητήσαμε από μεγάλους και από νέους ανθρώπους

να δουν πρόσωπα σε εργαστηριακές μελέτες,

άλλα συνοφρυωμένα, άλλα χαμογελαστά.

some frowning, some smiling.

Older people look toward the smiling faces and away from the frowning, angry faces.

Οι μεγαλύτεροι στρέφουν το βλέμμα τους στα χαμογελαστά πρόσωπα

και το αποστρέφουν από τα συνοφρυωμένα, θυμωμένα πρόσωπα.

Στην καθημερινή ζωή,

In day-to-day life, this translates into greater enjoyment and satisfaction.

αυτό μεταφράζεται σε μεγαλύτερη ευχαρίστηση

και ικανοποίηση.

But as social scientists, we continue to ask about possible alternatives.

Ως κοινωνικοί επιστήμονες όμως, δε σταματάμε

να αναζητούμε τις πιθανές εναλλακτικές.

Σκεφτόμαστε ότι, εντάξει, μπορεί οι μεγαλύτεροι άνθρωποι

We've said, well, maybe older people report more positive emotions

να αναφέρουν περισσότερο θετικά συναισθήματα

because they're cognitively impaired.

επειδή έχουν προβλήματα γνωστικής φύσης.

(Laughter)

(Γέλια)

Είπαμε λοιπόν, μήπως

We've said, could it be

that positive emotions are simply easier to process than negative emotions,

τα θετικά συναισθήματα είναι απλώς πιο εύκολα να τα επεξεργαστείς απ' ό,τι τα αρνητικά,

και έτσι στρέφεσαι στα θετικά;

and so you switch to the positive emotions?

Πιθανόν τα νευρικά κέντρα του εγκεφάλου μας

Maybe our neural centers in our brain

να έχουν εκφυλιστεί

are degraded such that we're unable to process negative emotions anymore.

σε σημείο που αδυνατούμε να επεξεργαστούμε αρνητικά συναισθήματα πλέον.

But that's not the case.

Δεν είναι όμως έτσι τα πράγματα.

The most mentally sharp older adults

Οι πιο ακμαίοι πνευματικά μεγάλοι άνθρωποι

είναι εκείνοι που εκφράζουν τη θετικότητα σε μεγάλο βαθμό.

are the ones who show this positivity effect the most.

Και σε συνθήκες που πραγματικά μετρούν,

And under conditions where it really matters,

older people do process the negative information

οι ηλικιωμένοι επεξεργάζονται αρνητικές πληροφορίες

το ίδιο καλά με τις θετικές.

just as well as the positive information.

So how can this be?

Πως συμβαίνει λοιπόν αυτό;

Στην έρευνά μας,

Well, in our research,

διαπιστώσαμε ότι αυτές οι αλλαγές

we've found that these changes are grounded fundamentally

βασίζονται

στην μοναδικά ανθρώπινη ικανότητα να παρακολουθούμε το χρόνο--

in the uniquely human ability to monitor time --

όχι απλώς τον ωρολογιακό και ημερολογιακό χρόνο,

not just clock time and calendar time, but lifetime.

αλλά το χρόνο της ζωής.

And if there's a paradox of aging,

Και αν υπάρχει ένα παράδοξο με την γήρανση,

it's that recognizing that we won't live forever

είναι ότι η αναγνώριση του γεγονότος πως δε θα ζούμε για πάντα

changes our perspective on life in positive ways.

αλλάζει τη ματιά μας στη ζωή

με θετικούς τρόπους.

Όταν οι χρονικοί ορίζοντες είναι μακρείς και νεφελώδεις,

When time horizons are long and nebulous, as they typically are in youth,

όπως είναι συνήθως στα νιάτα,

οι άνθρωποι προετοιμάζονται συνεχώς,

people are constantly preparing,

trying to soak up all the information they possibly can,

προσπαθώντας να απορροφήσουν όσες πληροφορίες μπορούν,

ρισκάροντας, διερευνώντας.

taking risks, exploring.

Μπορεί να κάνουμε παρέα με ανθρώπους που αντιπαθούμε

We might spend time with people we don't even like

επειδή έχει κάποιο ενδιαφέρον.

because it's somehow interesting.

We might learn something unexpected.

Πιθανόν ν' αποκτήσουμε απρόσμενη γνώση.

(Laughter)

(Γέλια)

We go on blind dates.

Πάμε σε ραντεβού στα τυφλά.

(Laughter)

(Γέλια)

Εξάλλου, αν δε πετύχουν,

You know, after all,

if it doesn't work out, there's always tomorrow.

υπάρχει πάντα το αύριο.

Οι άνθρωποι άνω των 50

People over 50 don't go on blind dates.

δεν πάνε σε ραντεβού στα τυφλά.

(Laughter)

(Γέλια)

Καθώς μεγαλώνουμε,

As we age, our time horizons grow shorter and our goals change.

οι χρονικοί μας ορίζοντες μικραίνουν

και οι στόχοι μας αλλάζουν.

When we recognize that we don't have all the time in the world,

Από τη στιγμή που συνειδητοποιούμε ότι δεν έχουμε άπειρο χρόνο,

we see our priorities most clearly.

βλέπουμε με πιο καθαρή ματιά τις προτεραιότητές μας.

Μας απασχολούν λιγότερο τα τετριμμένα θέματα.

We take less notice of trivial matters.

Απολαμβάνουμε τη ζωή.

We savor life.

Εκτιμούμε περισσότερο,

We're more appreciative,

είμαστε πιο ανοιχτοί στη συμφιλίωση.

more open to reconciliation.

We invest in more emotionally important parts of life,

Επενδύουμε σε περισσότερο συναισθηματικής σπουδαιότητας πλευρές της ζωής,

and life gets better,

και η ζωή βελτιώνεται,

so we're happier day-to-day.

και νιώθουμε ευτυχισμένοι μέρα με τη μέρα.

But that same shift in perspective

Ταυτόχρονα αυτή η αλλαγή προοπτικής

leads us to have less tolerance than ever for injustice.

μας οδηγεί να είμαστε λιγότερο ανεκτικοί από ποτέ

στην αδικία.

Μέχρι το 2015,

By 2015,

θα υπάρχουν περισσότεροι άνθρωποι στις Ηνωμένες Πολιτείες

there will be more people in the United States

πάνω από τα 60

over the age of 60 than under 15.

από αυτούς που θα είναι κάτω από 15.

Τι θα συμβεί σε κοινωνίες

What will happen to societies that are top-heavy with older people?

που έχουν πάρα πολλούς ηλικιωμένους;

Οι αριθμοί δε θα καθορίσουν

The numbers won't determine the outcome.

το αποτέλεσμα.

Culture will.

Ο πολιτισμός θα το καθορίσει.

If we invest in science and technology

Αν επενδύουμε στην επιστήμη και την τεχνολογία

and find solutions for the real problems that older people face

και βρίσκουμε λύσεις στα πραγματικά προβλήματα

που αντιμετωπίζουν οι ηλικιωμένοι

and we capitalize on the very real strengths of older people,

και κεφαλαιοποιούμε

τις πραγματικές δυνάμεις

των ηλικιωμένων,

τότε τα προστιθέμενα χρόνια ζωής

then added years of life can dramatically improve quality of life at all ages.

μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής

σε όλες τις ηλικίες.

Οι κοινωνίες με εκατομμύρια

Societies with millions of talented, emotionally stable citizens

ταλαντούχων, συναισθηματικά ισορροπημένων πολιτών

who are healthier and better educated than any generations before them,

που είναι πιο υγιείς και πιο μορφωμένοι

από τις προηγούμενες από τη δική τους γενιές,

armed with knowledge about the practical matters of life

οπλισμένοι με γνώση

για τα πρακτικά θέματα της ζωής

and motivated to solve the big issues

και με κίνητρα

να λύσουν τα μεγάλα θέματα,

μπορούν να γίνουν

can be better societies than we have ever known.

καλύτερες κοινωνίες από πριν.

Ο πατέρας μου που είναι 92 ετών,

My father, who is 92, likes to say,

αρέσκεται να λέει,

«Ας μη μιλάμε μόνο για

"Let's stop talking only about how to save the old folks

το πώς θα σώσουμε τους γέρους,

and start talking about how to get them to save us all."

ας αρχίσουμε να μιλάμε

πώς θα τους κάνουμε να μας σώσουν όλους».

Ευχαριστώ.

Thank you.

(Applause)

(Χειροκρότημα)