The wars that inspired Game of Thrones - Alex Gendler

6,936,081 views ・ 2015-05-11

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Neslihan Kara Gözden geçirme: Sancak Gülgen
00:06
As far as we know,
0
6926
1476
Bildiğimiz kadarıyla,
00:08
Medieval England was never invaded by ice zombies,
1
8402
4070
Ortaçağ İngiltere'si ak gezenler tarafından istila edilmedi
00:12
or terrorized by dragons,
2
12472
2257
ya da ejderhalar oraya korku salmadı
00:14
but it was shaken by a power struggle between two noble families
3
14729
4616
fakat nesiller boyu süren ve muazzam bir karakter kadrosunun
00:19
spanning generations
4
19345
1765
oluşmasına yol açan iki asil aile
00:21
and involving a massive cast of characters
5
21110
2794
arasındaki iktidar mücadelesi, karmaşık gerekçeleri ve
00:23
with complex motives and shifting loyalties.
6
23904
4114
değişken sadakatleri yüzünden sarsıldı.
Eğer bu tanıdık geliyorsa,
00:28
If that sounds familiar,
7
28018
1736
00:29
it's because the historical conflicts known as the Wars of the Roses
8
29754
4205
sebebi Güller Savaşı olarak da bilinen tarihsel çatışmanın, Game of Thrones' da
00:33
served as the basis for much of the drama in Game of Thrones.
9
33959
5949
yer alan çoğu sahnenin temelini oluşturuyor oluşudur.
00:39
The real-life seeds of war were sewn by the death of King Edward III in 1377.
10
39908
7189
Savaşın gerçek tohumları, 1377'de Kral III. Edward öldüğünde atıldı.
00:47
Edward's oldest son had died before his father,
11
47097
3793
Edward'ın en büyük oğlu ondan önce ölmüş,
00:50
but his ten-year-old son, Richard II,
12
50890
2989
on yaşındaki oğlu, II. Richard,
00:53
succeeded to the throne ahead of Edward's three surviving sons.
13
53879
5300
Edward'ın hayatta kalan üç oğlu arasında tahta geçmeyi başaran kişi olmuştur.
00:59
This skipping of an entire generation
14
59179
2424
Tüm bir nesili atlayış, geride özellikle
01:01
left lingering claims to the throne among their various offspring,
15
61603
4793
Edward'ın üçüncü oğlunun soyundan gelen Lancasterlar
01:06
particularly the Lancasters, descended from Edward's third son,
16
66396
4530
ve dördüncü oğlunun soyundan gelen Yorklar
01:10
and the Yorks, descended from his fourth son.
17
70926
3440
arasındaki çeşitli kişilerin kalıcı taht kavgalarını bırakır.
Daha sonra gelişen savaşların adları,
01:14
The name of the ensuing wars
18
74366
1829
01:16
comes from the symbols associated with the two families,
19
76195
3306
iki ailenin sembolleriyle ilişkili olarak konulur,
01:19
the white rose of York and the red rose of Lancaster.
20
79501
4627
York'un beyaz gülü ve Lancaster'in kırmızı gülü.
01:24
The Lancasters first gained the throne
21
84128
2111
II. Richard, 1399'da kuzeni IV. Henry tarafından tahttan indirilince
01:26
when Richard II was deposed by his cousin Henry IV in 1399.
22
86239
6101
Lancasterlar ilk defa tahta geçtiler.
Ara sıra huzursuzluklar olsa da,
01:32
Despite sporadic unrest,
23
92340
2156
01:34
their reign remained secure until 1422,
24
94496
3980
egemenlikleri 1422'ye kadar güvence altında kaldı,
01:38
when Henry V's death in a military campaign
25
98476
2953
ta ki askeri bir eylemde V. Henry'nin ölümü,
01:41
left an infant Henry VI as king.
26
101429
3798
kral olarak bebek VI. Henry'yi bırakana kadar.
01:45
Weak-willed and dominated by advisors,
27
105227
2558
Akıl hocalarınca yönetilen, iradesiz Henry, Fransızların desteğini kazanabilmek
01:47
Henry was eventually convinced to marry Margaret of Anjou to gain French support.
28
107785
5565
için en sonunda Anjou'nun Margaret'iyle evlenmeye ikna edilmişti.
01:53
Margaret was beautiful, ambitious,
29
113350
3074
Margaret çok güzeldi, hırslıydı
01:56
and ruthless in persecuting any threat to her power,
30
116424
3926
ve gücüne karşı yönelen her tehdidi yok etmekte çok acımasızdı.
02:00
and she distrusted Richard of York, most of all.
31
120350
3373
ve içlerinde en çok da York'un Richard'ına güvenmiyordu.
02:03
York had been the King's close advisor and loyal General,
32
123723
3333
York, Kral'ın en yakın akıl hocası ve sadık General'i oldu
02:07
but was increasingly sidelined by the Queen,
33
127056
3047
fakat Suffolk' un Earls'ü ve Sommerset gibi en sevdiği
02:10
who promoted her favorite supporters, like the Earls of Suffolk and Somerset.
34
130103
4945
destekçilerine ön ayak olan Kraliçe onu gittikçe daha da devre dışı bıraktı.
02:15
York's criticism of their inept handling of the war against France
35
135048
3804
York'un, onların Fransa'ya karşı çıkarılan savaşta gösterdikleri beceriksiz
02:18
led to his exclusion from court and transfer to Ireland.
36
138852
5123
tutuma karşı eleştirisi, onun sarayın dışında bırakılmasına ve
İrlanda'ya geçiş yapmasına sebep oldu. Bu sırada, birbiriyle bağlantılı
02:23
Meanwhile, mounting military failures,
37
143975
2322
02:26
and corrupt rule by Margaret and her allies
38
146297
3139
askeri hatalar, Margaret'in yozlaşmış yönetimi ve müttefikleri
02:29
caused widespread discontent,
39
149436
2439
huzursuzluğun yayılmasına sebep oldu
02:31
and in the midst of this chaos,
40
151875
1873
ve bu karmaşanın ortalarında, York'un Richard'ı Somerset'i tutuklamak
02:33
Richard of York returned with an army to arrest Somerset and reform the court.
41
153748
6001
ve hükümdarlığı yeniden düzenlemek amacıyla bir orduyla beraber geri döndü.
02:39
Initially unsuccessful, he soon got his chance
42
159749
2726
Başlangıç başarısız oldu, sonradan şansı döndü ve
02:42
when he was appointed Protector of the Realm
43
162475
2932
Henry'nin ruhsal çöküntüsünden sonra
02:45
after Henry suffered a mental breakdown.
44
165407
2728
Ülkenin Koruyucusu olarak tayin edildi.
02:48
However, less than a year later,
45
168135
2293
Fakat, bir yıldan daha az bir zamanda
02:50
Henry suddendly recovered
46
170428
1628
Henry aniden iyileşti
02:52
and the Queen convinced him to reverse York's reforms.
47
172056
3595
ve Kraliçe onu York'un yeniliklerini geri çekmesi için ikna etti.
02:55
York fled and raised an army once more.
48
175651
3245
York gitti ve bir kez daha ordu kurdu.
02:58
Though he was unable to directly seize the throne,
49
178896
2601
Tahtı tamamen ele geçirmek için yetersiz olsa da,
03:01
he managed to be reinstated as Protector
50
181497
2746
yeniden Koruyucu olarak görev almayı ve
kendisini ve hanedanını Henry'nin yerine geçmiş olarak göstermeyi başardı
03:04
and have himself and his heirs designated to succeed Henry.
51
184243
5483
Fakat Kraliçe'nin sadık kullarıyla beraber savaşta öldürüldükten sonra
03:09
But instead of a crown,
52
189726
1603
03:11
York's head acquired a pike
53
191329
2426
03:13
after he was killed in battle with the Queen's loyalists.
54
193755
4050
kafasında tacın yerine
bir mızrak vardı.
03:17
His young son took up the claim and was crowned Edward IV.
55
197805
4911
Genç oğlu tahta geçti ve IV. Edward olarak taç giydi.
03:22
Edward enjoyed great military success against the Lancasters.
56
202716
3637
Edward, Lancasterlara karşı kazandığı büyük askeri zaferlerin tadını çıkardı.
03:26
Henry was captured,
57
206353
1634
Margaret, merhametsiz oğlu
03:27
while Margaret fled into exile
58
207987
2245
Westminster'ın Edward'ıyla beraber
03:30
with their reportedly cruel son, Edward of Westminster.
59
210232
3880
sürgüne gittiğinde, Henry'de yakalandı.
03:34
But the newly crowned King made a tragic political mistake
60
214112
3475
Ama tacını yeni giymiş Kral, Fransız Prensesi ile olan
03:37
by backing out of his arranged marriage with a French Princess
61
217587
3983
görücü usulü evliliğinden vazgeçip, ikinci dereceden asil bir ailenin
dul kızıyla gizlice evlenerek üzücü bir politik hata yaptı.
03:41
to secretly marry the widow of a minor Noble.
62
221570
3496
Bu onun en güçlü müttefiğini, Warwick'in Edward'ını soğuttu.
03:45
This alienated his most powerful ally, the Earl of Warwick.
63
225066
3881
03:48
Warwick allied with the Lancasters,
64
228947
3096
Warwick, Lancasterlarla müttefik olup, Edward'ın kıskanç küçük kardeşine
03:52
turned Edward's jealous younger brother, George, against him,
65
232043
3792
George'a döndü, ona karşı durdu ve hatta kısa bir süre için
03:55
and even briefly managed to restore Henry as King,
66
235835
4489
Henry'yi tekrar Kral yaptı
04:00
but it didn't last.
67
240324
1566
fakat bu uzun sürmedi.
04:01
Edward recaptured the throne,
68
241890
1741
Edward tahtı tekrar ele geçirdi,
04:03
the Lancaster Prince was killed in battle,
69
243631
2738
Lancaster Prensi savaşta öldürüldü,
04:06
and Henry himself died in captivity not long after.
70
246369
4753
ve Henry çok sürmeden sürgünde öldü.
IV. Edward'ın hükümdarlığının geri kalanı barış içindeydi
04:11
The rest of Edward IV's reign was peaceful,
71
251122
2717
04:13
but upon his death in 1483, the bloodshed resumed.
72
253839
4239
fakat 1483'teki ölümü üzerine, kanlar tekrar dökülmeye başladı.
04:18
Though his twelve-year-old son was due to succeed him,
73
258078
2893
Yirmi yaşındaki oğlu onun yerine geçmeyi başarsa da,
04:20
Edward's younger brother Richard III declared his nephews illegitimate
74
260971
4663
Edward'ın küçük oğlu III. Richard, babalarının gizli evliliğinden dolayı
yeğenlerini gayrimeşru ilan etti.
04:25
due to their father's secret marriage.
75
265634
2911
04:28
He assumed the regency himself and threw the boys in prison.
76
268545
4303
Kendisini kral naipliğine getirip, onları hapise attı.
04:32
Though no one knows what ultimately became of them,
77
272848
2477
En sonunda onlara ne olduğunu bilen olmamasına rağmen,
04:35
after a while, the Princes disappeared
78
275325
2740
bir süre sonra, Prens kayboldu
ve Richard'ın iktidarı güvenli gözüktü.
04:38
and Richard's power seemed secure.
79
278065
2751
04:40
But his downfall would come only two years later
80
280816
2707
Fakat çöküşü iki yıl sonra dar Manş Denizi'nin
04:43
from across the narrow sea of the English Channel.
81
283523
4245
karşısındaki birinden kaynaklandı.
04:47
Henry Tudor was a direct descendant of the first Duke of Lancaster,
82
287768
4110
Henry Tudor, Lancaster Dükü'nün, babası önceki isyanda öldükten sonra
04:51
raised in exile after his father's death in a previous rebellion.
83
291878
4132
sürgünde yetişen oğluydu.
III. Richard'ın iktidarının York ailesinde çatlaklara sebep olmasıyla,
04:56
With Richard III's power grab causing a split in the York faction,
84
296010
4147
Henry, kraliyeti sahiplendiği için desteği kazanmış oldu.
05:00
Henry won support for his royal claim.
85
300157
3402
05:03
Raising an army in France, he crossed the Channel in 1485
86
303559
4143
Fransa'da bir ordu kurarak, 1485'te Manş'ı geçti
05:07
and quickly defeated Richard's forces.
87
307702
2977
ve hızlıca Richard'ın güçlerini alt etti.
05:10
And by marrying Elizabeth of York, elder sister of the disappeared Princes,
88
310679
4624
Prensesin büyük kız kardeşi, York'un Elizabeth'iyle evlenerek,
yeni taç giymiş VII. Henry'de çifte güllere katıldı
05:15
the newly crowned Henry VII joined the two roses,
89
315303
4718
05:20
finally ending nearly a century of war.
90
320021
3887
ve nihayet neredeyse yüzyıllık bir savaşı bitirdi.
05:23
We often think of historical wars as decisive conflicts
91
323908
4312
Bazen tarihsel savaşları açıkça belirlenmiş
05:28
with clearly defined winners and losers.
92
328220
2759
galip ve mağluplarıyla çatışan çelişkiler olarak düşünürüz.
05:30
But the Wars of the Roses, like the fiction they inspired,
93
330979
3339
Ama Güller Savaşı, ilham verdikleri kurgu gibi,
05:34
show us that victories can be uncertain,
94
334318
2829
zaferlerin kesin olamayabileceğini,
05:37
alliances unstable,
95
337147
2176
müttefiklerin kararsız olabileceğini ve Kralların güçlerinin dahi
05:39
and even the power of Kings as fleeting as the seasons.
96
339323
4528
mevsimler gibi uçup gidebileceğini gösteriyor.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7