How do antidepressants work? - Neil R. Jeyasingam

Çeviri: Can Boysan Gözden geçirme: Cihan Ekmekçi

In the 1950s, the discovery of two new drugs

1950′li yıllarda iki yeni ilacın keşfi

sparked what would become a multibillion dollar market for antidepressants.

milyarlarca dolarlık antidepresan pazarının

neye dönüşeceğine dair bir ilgi uyandırdı.

Neither drug was intended to treat depression at all—

İki ilacın da depresyonu tedavi etmek gibi bir durumu yoktu.

in fact, at the time, many doctors and scientists believed psychotherapy

Öyle ki o zamanlar birçok doktor ve bilim insanı

was the only approach to treating depression.

tek tedavi yaklaşımının psikoterapi olduğuna inanıyordu.

The decades-long journey of discovery that followed

Onlarca yıldır süren bu yolculuk

revolutionized our understanding of depression—

depresyona dair anlayışımızı kökten değiştirdi

and raised questions we hadn’t considered before.

ve önceden düşünmediğimiz soruları ortaya çıkardı.

One of those first two antidepressant drugs was ipronaizid,

İlk iki antidepresandan birinin adı ipronaizid idi

which was intended to treat tuberculosis.

ve veremi tedavi etmesi amaçlanıyordu.

In a 1952 trial, it not only treated tuberculosis,

1952 yılında denemede sadece veremi değil,

it also improved the moods of patients

önceden depresyon tanısı almış hastaların

who had previously been diagnosed with depression.

duygu durumunu da iyileştirdi.

In 1956, a Swiss clinician observed a similar effect when running a trial

1956′da İsviçreli bir klinisyen alerjik reaksiyonlar için kullanılan

imipramine adlı ilacın testi esnasında benzer bir etki gözlemledi.

for imipramine, a drug for allergic reactions.

Both drugs affected a class of neurotransmitters called monoamines.

İki ilaç da monoamin denen nörotransmitter grubuna tesir etti.

The discovery of these antidepressant drugs

Bu antidepresanların keşfi

gave rise to the chemical imbalance theory,

kimyasal dengesizlik teorisinin yolunu açtı.

the idea that depression is caused by having insufficient monoamines

Bu teori, beyin sinapslerindeki yetersiz monoaminlerin

in the brain’s synapses.

depresyona yol açtığını söylüyor.

Ipronaizid, imipramine, and other drugs like them

Ipronaizid, imipramine ve bunlar gibi diğer ilaçların

were thought to restore that balance

beyindeki monoaminlerin varlığını artırarak

by increasing the availability of monoamines in the brain.

dengeyi iyileştirdiği düşünülüyordu.

These drugs targeted several different monoamines,

Bu ilaçlar çeşitli monoaminleri hedefledi

each of which acted on a wide range of receptors in the brain.

ve her biri beyinde çok sayıda bulunan reseptörlere etki etti.

This often meant a lot of side effects,

Bu da birçok yan etkiyi beraberinde getiriyor.

including headaches, grogginess, and cognitive impairments

Baş ağrısı, sersemlik, bilişsel yetersizlik,

including difficulty with memory, thinking, and judgment.

hafıza, düşünme ve muhakeme güçlüğü bu yan etkilerden bazıları.

Hoping to make the drugs more targeted and reduce side effects,

İlaçları daha hedef odaklı geliştirip yan etkilerini azaltma umuduyla

scientists began studying existing antidepressants

bilim insanları hangi belirli monoaminlerin

to figure out which specific monoamines were most associated

depresyonla en çok bağlantılı olduğunu bulmak için

var olan antidepresanlar üzerinde çalışmaya başladılar.

with improvements in depression.

In the 1970s, several different researchers converged on an answer:

1970′lerde bazı araştırmacılar tek bir yanıtta birleştiler

the most effective antidepressants all seemed to act on one monoamine

ve en etkili antidepresanların

sadece serotonin adındaki monoamine etki ettiği görüldü.

called serotonin.

This discovery led to the production of fluoxetine, or Prozac, in 1988.

Bu keşif, 1988′de fluoxetine yani Prozac üretiminin yolunu açtı.

It was the first of a new class of drugs

Bu, seçici serotonin gerialım inhibitörü

called Selective Serotonin Reuptake Inhibitors, or SSRI’s,

veya SSGİ denen yeni bir ilaç grubunu ortaya çıkardı.

which block the reabsorption of serotonin, leaving more available in the brain.

Bu gruptaki ilaçlar serotoninin geri emilimini engelliyor,

böylece beyindeki serotonin miktarı azalmıyor.

Prozac worked well and had fewer side effects

Prozac oldukça işe yaradı

ve daha genel olan önceki antidepresanlara göre

than older, less targeted antidepressants.

daha az yan etki gösterdi.

The makers of Prozac also worked to market the drug

Prozac’ı üretenler bu ilacı piyasaya sürmek için de çalıştılar,

by raising awareness of the dangers of depression

böylece depresyonun tehlikelerine dair hem halkı,

to both the public and the medical community.

hem de tıp camiasını bilinçlendirdiler.

More people came to see depression as a disease

Daha çok insan depresyonu,

bireyin kontrolü dışındaki mekanizmaların sebep olduğu

caused by mechanisms beyond an individual’s control,

bir hastalık olarak görmeye başladı.

which reduced the culture of blame and stigmatization surrounding depression,

Bu da depresyonu çevreleyen suçlama ve damgalama kültürünü zayıflattı

and more people sought help.

ve daha çok insan yardım aldı.

In the 1990s, the number of people being treated for depression skyrocketed.

1990′larda depresyon tedavisi gören insan sayısı birdenbire fırladı.

Psychotherapy and other treatments fell by the wayside,

Psikoterapi ve diğer tedaviler ise başarısız oldu.

and most people were treated solely with antidepressant drugs.

Birçok insan sadece antidepresanlarla tedavi görmeye başladı.

Since then, we’ve developed a more nuanced view of how to treat depression—

O zamandan beri depresyonu tedavi etmede

ve sebeplerini öğrenmede daha incelikli yollar geliştirdik.

and of what causes it.

Not everyone with depression responds to SSRIs like Prozac—

Depresyon geçiren herkes Prozac gibi SSGİ ilaçlardan fayda görmüyor.

some respond better to drugs that act on other neurotransmitters,

Bazı insanlar diğer nörotransmitterlere etki eden ilaçlara olumlu tepki veriyor

or don't respond to medication at all.

ya da ilaç tedavisine hiç yanıt vermeyenler de oluyor.

For many, a combination of psychotherapy and antidepressant drugs

Birçok kişi için hem psikoterapi, hem de antidepresan ilaçlar

is more effective than either alone.

sadece birini seçmekten daha etkili oluyor.

We’re also not sure why antidepressants work the way they do:

Ayrıca antidepresanların çalışma biçimini tam olarak bilmiyoruz.

they change monoamine levels within a few hours of taking the medication,

İlacı aldıktan birkaç saat sonra monoamin seviyesini değiştiriyorlar

but patients usually don’t feel the benefit until weeks later.

fakat hastalar genellikle bunun faydasını haftalar sonra hissedebiliyor.

And after they stop taking antidepressants,

Ardından antidepresan almayı bıraktıklarında

some patients never experience depression again, while others relapse.

bazı hastalar bir daha hiç depresyona girmezken

bazılarında depresyon nüksediyor.

We now recognize that we don’t know what causes depression,

Depresyona neyin sebep olduğunu bilmediğimizin farkındayız.

or why anti-depressants work.

Antidepresanların nasıl çalıştığını da bilmiyoruz.

The chemical imbalance theory is at best an incomplete explanation.

En iyi ihtimalle kimyasal dengesizlik teorisi yetersiz bir açıklama.

It can’t be a coincidence that almost all the antidepressants

Neredeyse bütün antidepresanların

serotonine etki etmesi bir tesadüf olamaz

happen to act on serotonin,

but that doesn’t mean serotonin deficiency is the cause of depression.

fakat bu, serotonin eksikliğinin depresyona yol açtığını da göstermez.

If that sounds odd, consider a more straightforward example:

Belki tuhaf kaçabilir fakat daha basit bir örneği de hesaba katalım.

steroid creams can treat rashes caused by poison ivy—

Zehirli sarmaşıkların ciltte yol açtığı döküntüleri

steroid kremler tedavi edebiliyor.

the fact that they work doesn’t mean steroid deficiency

Fakat bu tedavi, döküntülerin sebebinin

was the cause of the rash.

steroid eksikliği olduğu anlamına gelmez.

We still have a ways to go in terms of understanding this disease.

Bu hastalığı anlama noktasında hâlâ gidecek çok yolumuz var.

Fortunately, in the meantime, we have effective tools to treat it.

Neyse ki bu süre içinde hastalığı tedavi edecek etkili yollarımız var.