How do antidepressants work? - Neil R. Jeyasingam

3,930,705 views ・ 2021-03-18

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Diem Dinh Reviewer: Thu Ha Tran
00:06
In the 1950s, the discovery of two new drugs
0
6746
3375
Vào thập niên 1950, việc khám phá ra hai loại thuốc mới
00:10
sparked what would become a multibillion dollar market for antidepressants.
1
10121
4792
chính là khởi điểm của thị trường thuốc chống trầm cảm trị giá tỷ đô.
00:14
Neither drug was intended to treat depression at all—
2
14913
2916
Hai loại thuốc này vốn không được dùng để chữa trầm cảm.
00:17
in fact, at the time, many doctors and scientists believed psychotherapy
3
17829
4709
Trên thực tế, nhiều bác sĩ và nhà khoa học thời ấy cho rằng tâm lý trị liệu
00:22
was the only approach to treating depression.
4
22538
2708
là phương pháp điều trị trầm cảm duy nhất.
00:25
The decades-long journey of discovery that followed
5
25246
2875
Hành trình khám phá kéo dài hàng thập kỷ sau đó
00:28
revolutionized our understanding of depression—
6
28121
2750
đã thay đổi quan niệm của ta về trầm cảm
00:30
and raised questions we hadn’t considered before.
7
30871
3000
và đặt ra những câu hỏi trước đây ta chưa từng xét đến.
00:34
One of those first two antidepressant drugs was ipronaizid,
8
34246
4250
Một trong hai loại thuốc chống trầm cảm đầu tiên là iproniazid,
00:38
which was intended to treat tuberculosis.
9
38496
2625
vốn được dùng để trị bệnh lao.
00:41
In a 1952 trial, it not only treated tuberculosis,
10
41121
4083
Một thử nghiệm năm 1952 cho thấy nó không chỉ trị bệnh lao
00:45
it also improved the moods of patients
11
45204
2292
mà còn cải thiện tâm trạng của những bệnh nhân
00:47
who had previously been diagnosed with depression.
12
47496
2916
được chẩn đoán mắc trầm cảm.
00:50
In 1956, a Swiss clinician observed a similar effect when running a trial
13
50412
5792
Năm 1956, một bác sĩ người Thụy Sĩ cũng nhận thấy tác dụng tương tự
khi thử nghiệm imipramine, một loại thuốc dị ứng.
00:56
for imipramine, a drug for allergic reactions.
14
56204
3833
01:00
Both drugs affected a class of neurotransmitters called monoamines.
15
60037
4959
Cả hai loại thuốc tác động đến một nhóm chất dẫn truyền thần kinh là monoamine.
01:04
The discovery of these antidepressant drugs
16
64996
2375
Việc khám phá ra hai loại thuốc chống trầm cảm này
01:07
gave rise to the chemical imbalance theory,
17
67371
2625
đã dẫn đến giả thuyết mất cân bằng hóa học,
01:09
the idea that depression is caused by having insufficient monoamines
18
69996
4083
cho rằng nguyên nhân gây trầm cảm là thiếu monoamine
01:14
in the brain’s synapses.
19
74079
1625
trong xinap của não.
01:16
Ipronaizid, imipramine, and other drugs like them
20
76246
3458
Người ta cho rằng iproniazid, imipramine và các thuốc tương tự
01:19
were thought to restore that balance
21
79704
1959
sẽ phục hồi cân bằng
01:21
by increasing the availability of monoamines in the brain.
22
81663
4000
bằng cách tăng cường sự hiện diện của monoamine trong não.
01:25
These drugs targeted several different monoamines,
23
85663
3125
Mục tiêu của các thuốc này là những loại monoamine khác nhau,
01:28
each of which acted on a wide range of receptors in the brain.
24
88788
3875
mỗi loại tác động đến nhiều thụ thể trong não.
01:32
This often meant a lot of side effects,
25
92663
2166
Điều này thường gây ra nhiều tác dụng phụ,
01:34
including headaches, grogginess, and cognitive impairments
26
94829
3709
gồm đau đầu, chóng mặt và suy giảm nhận thức,
01:38
including difficulty with memory, thinking, and judgment.
27
98538
3500
như gặp khó khăn trong việc ghi nhớ, tư duy và phán đoán.
01:42
Hoping to make the drugs more targeted and reduce side effects,
28
102663
3500
Để thuốc nhắm mục tiêu tốt hơn và giảm thiểu tác dụng phụ,
01:46
scientists began studying existing antidepressants
29
106163
3500
các nhà khoa học bắt đầu nghiên cứu những thuốc chống trầm cảm có sẵn
01:49
to figure out which specific monoamines were most associated
30
109663
3833
hòng xác định loại monoamine có liên hệ mật thiết nhất
01:53
with improvements in depression.
31
113496
2292
đến việc cải thiện trầm cảm.
01:55
In the 1970s, several different researchers converged on an answer:
32
115788
5000
Vào thập niên 1970, nhiều nhà nghiên cứu khác nhau cùng đưa ra một kết luận:
02:00
the most effective antidepressants all seemed to act on one monoamine
33
120788
4791
các thuốc chống trầm cảm hữu hiệu nhất đều tác động đến một monoamine
02:05
called serotonin.
34
125579
1667
tên serotonin.
02:07
This discovery led to the production of fluoxetine, or Prozac, in 1988.
35
127913
6041
Nhờ khám phá này mà fluoxetine, hay Prozac, được sản xuất vào năm 1988.
02:13
It was the first of a new class of drugs
36
133954
2375
Đây là loại thuốc đầu tiên trong nhóm thuốc mới
02:16
called Selective Serotonin Reuptake Inhibitors, or SSRI’s,
37
136329
5750
có tên thuốc ức chế tái hấp thu chọn lọc serotonin, hay SSRI,
02:22
which block the reabsorption of serotonin, leaving more available in the brain.
38
142079
5584
có thể ngăn ngừa tái hấp thu serotonin, làm tăng serotonin dự trữ trong não.
02:27
Prozac worked well and had fewer side effects
39
147663
2625
Prozac hoạt động tốt và có ít tác dụng phụ hơn
02:30
than older, less targeted antidepressants.
40
150288
3166
so với các loại thuốc chống trầm cảm không nhắm đích trước đây.
02:33
The makers of Prozac also worked to market the drug
41
153746
3375
Nhà sản xuất Prozac cũng quảng cáo thuốc bằng cách nâng cao nhận thức
02:37
by raising awareness of the dangers of depression
42
157121
2542
của cộng đồng lẫn giới y khoa về sự nguy hiểm của trầm cảm.
02:39
to both the public and the medical community.
43
159663
2583
02:42
More people came to see depression as a disease
44
162246
2875
Ngày càng có nhiều người hiểu trầm cảm là một căn bệnh
02:45
caused by mechanisms beyond an individual’s control,
45
165121
3542
do những cơ chế nằm ngoài tầm kiểm soát của người bệnh gây ra.
02:48
which reduced the culture of blame and stigmatization surrounding depression,
46
168663
4875
Nhờ đó, văn hóa đổ lỗi và dị nghị xoay quanh trầm cảm được giảm bớt
02:53
and more people sought help.
47
173538
2166
và có nhiều người tìm kiếm sự giúp đỡ hơn.
02:56
In the 1990s, the number of people being treated for depression skyrocketed.
48
176371
5042
Vào thập niên 1990, số người điều trị trầm cảm tăng vọt.
03:01
Psychotherapy and other treatments fell by the wayside,
49
181413
3208
Tâm lý trị liệu và các liệu pháp khác rơi vào quên lãng,
03:04
and most people were treated solely with antidepressant drugs.
50
184621
4083
hầu hết người bệnh chỉ dùng thuốc chống trầm cảm để điều trị.
03:09
Since then, we’ve developed a more nuanced view of how to treat depression—
51
189538
4625
Kể từ đó, chúng ta đã có một cái nhìn tinh tế hơn về cách điều trị
03:14
and of what causes it.
52
194163
1916
và nguyên nhân gây trầm cảm.
03:16
Not everyone with depression responds to SSRIs like Prozac—
53
196079
4084
Không phải bệnh nhân trầm cảm nào cũng đáp ứng tốt với SSRI, như Prozac –
03:20
some respond better to drugs that act on other neurotransmitters,
54
200163
3875
có người đáp ứng tốt hơn với thuốc tác động đến các chất dẫn truyền khác,
03:24
or don't respond to medication at all.
55
204038
3208
hoặc không đáp ứng với loại thuốc nào cả.
03:27
For many, a combination of psychotherapy and antidepressant drugs
56
207246
4500
Với nhiều người, kết hợp tâm lý trị liệu với thuốc chống trầm cảm
03:31
is more effective than either alone.
57
211746
2625
hiệu quả hơn so với khi chỉ dùng một phương pháp.
03:34
We’re also not sure why antidepressants work the way they do:
58
214371
3917
Ta cũng không rõ vì sao thuốc chống trầm cảm hoạt động như vậy:
03:38
they change monoamine levels within a few hours of taking the medication,
59
218288
3916
chúng thay đổi mức monoamine vài giờ sau khi dùng thuốc,
03:42
but patients usually don’t feel the benefit until weeks later.
60
222204
3792
nhưng thường vài tuần sau người bệnh mới thấy được tác dụng.
03:46
And after they stop taking antidepressants,
61
226288
2333
Và sau khi ngưng thuốc,
03:48
some patients never experience depression again, while others relapse.
62
228621
4417
một số bệnh nhân hết hẳn trầm cảm, nhưng một số lại bị tái phát.
03:54
We now recognize that we don’t know what causes depression,
63
234871
3583
Tới nay, chúng ta vẫn chưa hiểu rõ nguyên nhân gây trầm cảm
03:58
or why anti-depressants work.
64
238454
2375
hay vì sao thuốc chống trầm cảm có tác dụng.
04:00
The chemical imbalance theory is at best an incomplete explanation.
65
240829
5084
Giả thuyết mất cân bằng hóa học chỉ là một cách giải thích chưa trọn vẹn.
04:05
It can’t be a coincidence that almost all the antidepressants
66
245913
3375
Gần như mọi loại thuốc chống trầm cảm đều tác động đến serotonin,
04:09
happen to act on serotonin,
67
249288
2000
đó không thể chỉ là trùng hợp.
04:11
but that doesn’t mean serotonin deficiency is the cause of depression.
68
251288
4708
Nhưng như vậy không có nghĩa thiếu hụt serotonin là nguyên nhân gây ra trầm cảm.
04:15
If that sounds odd, consider a more straightforward example:
69
255996
3708
Nếu bạn thấy kỳ lạ, hãy xem xét một ví dụ dễ hiểu hơn:
04:19
steroid creams can treat rashes caused by poison ivy—
70
259704
3750
kem thoa steroid có thể chữa phát ban do cây thường xuân độc,
04:23
the fact that they work doesn’t mean steroid deficiency
71
263454
3334
nhưng việc nó có hiệu quả không có nghĩa là vì thiếu steroid
04:26
was the cause of the rash.
72
266788
2166
nên bạn mới phát ban.
04:28
We still have a ways to go in terms of understanding this disease.
73
268954
4084
Chúng ta vẫn còn một chặng đường dài để hiểu hết về căn bệnh này.
04:33
Fortunately, in the meantime, we have effective tools to treat it.
74
273038
3916
May mắn thay, trong lúc đó, ta đã có công cụ hữu hiệu để điều trị nó.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7